Provinciale Drentsche en Asser courant

Ontwaken is meestal niet het prettigste deel van onze nachtrust en wij kunnen ons dan ook levendig voorstellen welk een gevoel die veekoopman had, toen hij op een nacht in September, na een hevige boemelpartij zijn ogen opende en in het dichte gebladerte van een bos bij Midlaren blikte. Erg genoegelijk moet hij het niet gehad hebben, vooral niet, omdat hij ook nog tot de ontdekking kwam, dat hij in zijn hemdje lag, wat niet alleen erg fris was, maar wat bovendien betekende, dat er dus iemand met zijn colbertje aan de haal was en als hij zich goed herinnerde, zat daarin ook zijn portefeuille met een paar duizendjes. Toen de man zich dit goed gerealiseerd had, tastte hij nog eens dieper in zijn geheugen en met succes. Daags tevoren immers was het marktdag geweest in Groningen en 's mans beroep bracht nu eenmaal mede, dat hij daarheen ging, evenals het vrij logisch was, dat hij wat vee verkocht en dus een behoorlijk dikke portemonnaie kreeg. Of het nu echter wel logisch en verstandig van hem was, om daarna een café in de Gelkingestraat op te zoeken, zal hy zelf achteraf yel eens betwijfeld hebben. Op dat moment echter zeker niet, want in de bewuste kroeg vond hij alles, wat hij maar begeerde, drank,' gezelligheid, vrienden en vriendinnetjes. Vooral met deze laatsten kon hij het buitengewoon best vinden en toen de vrolijkheid op zijn hoogst was, liet hij een auto komen, om een rijtoertje te maken. Twee dames van twijfelachtig allooi passagierden met hem mee en in een bos bij Midlaren werd halt gehouden. Eén der vrouwelijke metgezellen ontfermde zich over de man, terwijl de ander hetzelfde deed over zijn colbertje enz. met het reeds hierboven genoemde gevolg. Het was een hele ontnuchtering voor onze veehandelaar, maar niel minder voor de beide dieveggen, toen zij gisteren voor de Arrondissementsrechtbank te Assen terechtstonden. De 33-jarige buffetjuffrouw Woutertje van 't G. uit Amsterdam was degene, die de portefeuille „gerold" had en tegen haar werd derhalve de zwaarste straf gevraagd, n.1. 11/2 jaar gevangenisstraf met aftrek. De andere, de 37-jarige Magchelina J. v. B. uit Groningen hoorde wegens heling 1 jaar met aftrek tegen zich eisen. . Wat zat er achter? Ongetwijfeld was het niet anders dan als diefstal te bestempelen toen de 33-jarige magazijnchef Willem B. uit Hoogeveen van zijn vertrouwenspositie" m de .".offérfabriek Janowitz misbruik maakte, door enige malen koffers ten éigen bate te verkopen. Maar tóch had deze zaak een eigenaardige achtergrond, . i? niet recht duidelijk werd. In de eerste plaaos was daar het feit, dat H. het geld, dat deze transacties opleverden, niet gebruikte, doch het rustig thuis liet liggen. Verder schenen er verschillende kwesties met zijn ba: te zijn geweest, die hij echter nu op de zitting angstvallig verzweeg. De O.v.J. kon zich ook niet aan de indruk onttrekken, dat er meer achter zat en eiste 1 jaar gev.straf voorw. met een proeftijd van 3 jaar en onder toezichtstelling. Toevallig 9 kippen verdwenen er op één nacht in December '48 uit een kippenhok bij Pikvelc en het toeval wilde, dat de volgende dag een zelfde aantal hoenders verkocht werden door Jan S. uit Emmen. Die waren echter niet van diefstal afkomstig, zo beweerde S tegenover zijn rechters, maar waren geruild voor koffie.

Niettemin achtte de O. v. J. hem strafbaar en eiste 1 jaar tegen de koopman, die al 17 veroordelingan achter de rug heeft. Twee zaken werden deze dag in hoger beroep behandeld, n.1. tegen Jasper V. uit Emmen, die de leerplichtwet overtreden had en daarvoor door het Kantongerecht tot een geldboete van f 15 subs. 5 dagen veroordeeld was en verder nog tegen de 40-jarige Jaeobus A G. A. dit Amersfoort. "Laatstgenoemde had zonder rijbewijs gereden en kreeg een geldboete van f 15 subs. 15 da gen hechtenis. In beide gevallen was de eis bekrachtiging van het vonnis. Over 14 dagen zal uitspraak worden gedaan in deza zaken. Uitspraken In de volgende zaken Rechtbank uitspraak : deed de Onne v. d. S., Zwartemeer. Eis : 4 maand gev.straf met aftrek en voorwaardelijke ter beschikkingstelling van de regering.

Uitspraak : ter beschikkingstelling van de regering. Klaas V., De Wilp. Eis: 3 maand gev.straf mét aftrek. Uitspraak": 2 maand gev.straf met aftrek. Albertus S., Leek. Eis : 2 maand hechtenis en ontzetting rijbewijs voor de tijd van 2 jaar. Uitspraak : 2 maand Hechtenis en ontzetting rijbewtjs voor de tijd van 6 maanden. Otto G., Val the. Eis: f75 boete subs. 25 dagen hechtenis. Uitspraak f 50 boete subs. 25 dagen hechtenis Jan ter H., Haulerwijk. Eis : 1 maand gev. straf. Uitspraak f 30 subs. 15 dagen.

»Pf mcum mo-soFP is getrokken van VOILE MERGPIJPEN en VIEES> (Adv.

De Poolse regering heeft Vrijdag voor het eerst officieel gewag gemaakt van gemelde massaarrestaties in het gehele land door de geheime politie onder voormalige officieren van de A.K., tijdens de oorlog een ondergronds verzetsleger, det zich onderscheidde bij de opstand ty Warschau. Volgens officieuze schattingen van diplomaten zouden in totaal enkele honderden arrestaties in Warschau zijn verricht en meer dan duiz d arrestaties in de provincies. Volgens niet-officiële berichten zouden o.m. studenten en enkele priesters, die vroeger als aalmoezeniers van A.K.-eenheden optraden, gearresteerd zijn. De binnenlandse strijdkrachten van de A.K. werden door de Poolse oorlogsleider Sikorski in het leven geroepen en van Londen uit geleid door de Poolst regering in ballingschap. In 1945, tegen het eind van de oorlog, sloten enkele leden van de A.K. zich bij de ondergrondse beweging tegen d' regering aa en vochten tegen regeringstroepen nabij de Oekrainse grens. Enkelen hunner werden gevanfen genomen, doch later vrijgelaten krachtens een amnestie-besluit. Naar Verluidt, zou de regering ernstig rekening houden met de mogelijkheid van voortduring der tegen de staat gerichte activiteit in Polen. Men achtte het waarschijnlijk, dat huidige leden van de regering, die betrekkingen nadden met de voormalige democratische minister Le c'nowicz, die in October j.L werd ge arresteerd- onder verdenking van spionnage, hun portefeuilles zouden verliezen b' wijzigingen in de regering, die verwacht worden na de fusie van dé twee boerenpartijen, die waarschijnlijk de volgende maand tot stand zal komen.

Generaal Markos is door het hoofdbestuur der Griekse communistische party, in vijfde plenaire zitting uit zijn functie ontslagen, aldus meldde de radio der Griekse opstandelingen. Dit bericht- komt iets meer dan een

week nadat de „vrije Griekse regering" van. Markos voorwaarden tot samenwerking met de Griekse regering bekend had gemaakt. Volgens het bericht van de radio de/ Opstandelingen is Markoa ernstig ziek en niet in staat de hem toegewezen taak te vervullen en v^n elke plicht ontheven. Het besluit is ergens in het gebied van het Grammosgebergte in Noord-Griekenland op 30 en 31 Januari genomen. Dè zitting van het hoofdbestuur werd door 26 leden bijgewoond, aldus dit radiobericht. Ook Chrysa Hatzivassilioe, voormalig echtgenote van Roessos, minister van buitenlandse zaken in de „democratische regering", zou van alle plichten ontslagen Ijzn, daar zij ook ernstig ziek is en zij onmogelijk enige taalt van de partij kan vervullen.

Mohammed Reza Pahlevi, de Sjah van Perzië is gistermiddag licht gewond geraakt door schoten, die werden afgevuurd door een journalist, genaamd Fachre Rai. De Sjah werd door de van dichtbij afgevuurde schoten licht gewend in zijn lip en in de rug. Nadat de eerste hulp verleend was in een naburig ziekenhuis, is de Sjah naar zijn paleis terugge keerd. De man, die de aanslag pleegde, werd door bet publiek aangevallen en later ernstig gewond naar het ziekenhuis gebracht. Pe Sjah haa zich van zijn paleis naar de Universiteit begeven om de plechtigheid ter gelegenheid van hei la-j&r g bestaan bij te wonen en prijzen aan de studenten uit te reiken. De aanslag werd gepleegd, toen- de Sjah op een podium de rector en andere universitaire autoriteiten de hapd schudde. In verband met de aanslag die te Teheran plaats vond is de staat van beleg uitgevaardigd. De hoofdpunten Van de stad worden door soldaten bewaakt.

MEDICIJN lij , Wv tegen kou, griep en kwellende pijn (Adv.)

Boven Libye ls gisteren een Britse Skymaster neergestort. Alle 44 passagiers — Brits dienstpersoneel en hun gezinnen — zijn er met lichte verwondingen afgekomen. De piloot kwam om het leven, vtjf andere leden van de bemanning liepen verwondingen op. Prinses Wi he'mina bezocht oud-iilegaal werker Gistermiddag neeft H. K. H. Prinses Wilhelmina een bezoek gebracht aan de heer G. Veeneman, in de le Wormenseweg 141-2 te. Apeldoorn, die tijdens de bezetting veel illegaal werk verrichtte en daardoor geruime tijd in Duitse gevangenkampen heeft doorgebracht. . Hij heeft daarvan een aandoening aan de ruggewervel overgehouden, waardoor hij al verscheidene jaren in een gipsverband ligt. De hoge bezoekster onderhield zich ongeveer 'n half uur met de heer Veeneman

De officier van justitie heeft tien jaar gevangenisstraf geëist tegen de 30-jarige Carlton Hire, voormalig officier van de Britse marine, die terécht stond op de beschuldiging wapens in Indonesië te hebben binnengesmokkeld. De strafzaak egen Hire was gisteren afgelopen. De rechter zal op 22 dezer uitspraak doen.

JOHAN VAN OLDENBARNEVELT, 3-2 van Batavia naar Semarang. ZUIDERKRUIS, Rotterdam-Java 4-2 te Sabang. ALDABI, 3-2 van Rotterdam naar Antwêrpen. GROOTE BEER, Amsterdam-Java, pass. 3-2 Ouessant.'

In dit steeds geschaduwde huis moogt u in uw tegenwoordige gedaante in geen geval meer terugkeren". „Maar", vroeg Steensma verbaasd, „hoe kan ik vannacht thuis komen zonder dat ik gevolgd word en waar zal ik u treffen als ik hier niet meer kan komen en men overal elders onze samenkomsten kan bespieden ?" „Laat dat maar aan mij over", zei de heer Van Waardenburg glimlachend. „Enkele weken vol gevaren hebben mijn vindingrijkheid reeds voldoende gescherpt om onze achtervolgers te kunnen misleiden. Wanneer u accepteert krijgt u nadere instructies, welke ik zal ondertekenen met de naam Ferdinand. Op dat ogenblik moet alles reeds voor uw vertrek in orde zijn gebracht, want dan moet ik te allen tijde over u kunnen beschikken". „En het door u genoemde bedrag?" vroeg Steensm.? enigszins aarzelend. „Ik hoop niet, 'dat ik onbescheiden ben, maar "

„Natuurlijk niet", zei de heer Van Waardenburg. „Dat is het belang, dat u bij deze onderneming heeft. Het zal u • >rden uitbetaald op de dag, dat u bij mij in dienst treedt". „Kj|k u eens zei Steensma aarzelend. „Vergeef mij", antwoordde de heer Van Waardenburg, „dat ik op het ogenblik niet met u meekijk. Als u het goed vindt, zou ik deze conferentie thar.s als geëindigd willen beschouwen. Denkt u rustig over mijn voorstel na én laten wij afspreken, dat u mij dus morgenmiddag opbelt. Mag ik u nog eens inschenken?" ,Ik zou graag willen bedanken, hoe voortreffelijk uw Bourgogne mij ook gesmaakt heeft", antwooordde Steensma. „Dan zal ik om eet) taxi bellen", zei de heer Van Waardenburg. „Een taxj V" vroeg Steensma verbaasd. „Maar mijn adres mag toch niet....?" „Dat komt alles in orde", antwoordde de heer Van Waardenburg glimlachend. Hij drukte op een belleknop op zijn schrijfbureau en de zwijgzame bediende trad, na een bescheiden klopje op de deur, onhoorbaar binnen. „Bastiaan", zei de heer Van Waardenburg, „wil je meneers jas en hoed even hier halen ?" De knecht boog en kwam even later

met het gevraagde terug, waarna hij de overjas voor Ir Steensma gedienstig omhoog hield. „Ik zou willen, Bastiaan"," zei de heer Van Waardenburg, „dat je binnen vijf minuten gereed was. Zou het op „Rustoord" gaan?" „Ik denk het wel, meneer"' antwoordde de knecht. Hij nam de bezoeker eert ogenblik nauwkeurig op en verliet weer het vertrek. „Ik ben blij, dat Bastiatm en u hetzelfde postuur hebben", zei de heer Van Waardenburg glimlachend. „Deze man is een onbetaalbare hulp". „Ik berijp het allemaal nog niet goed", zei Steensma. „Waarom is het goed, dat wij hetzelfde postuur lebben ?"■ „Die vraag zult u binnen enkele minuten zelf kunnen beantwoorden", zei de heer Van Waardenburg. Bastiaan tikte aan de' deur en trad binnen. Hij had een overjas aan. en droeg een hoed van dezelfde vorm als die van Ir Steensma. In het duister zou men de een niet van de ander kunnen onderscheiden. De heer Van Waardenburg draaide aan de schyf van zijn telefoontoestel en brfde op, waarna hij de horen aan zijn bediende overreikte.. Bastiaan noemde de naam en het adres van de heer Van Waardenburg.

„Wilt u binnen vijf minuten een taxi zenden.?" vroeg hij. Ix Steensma stond op het punt afscheid van zijn gastheer te nemen, maar deze beduidde hem nog even te wachten. / „U" behoeft nog geen haast te maken" zei hij lachend. „Bastiaan vertrekt eerst". „Bastiaan?" vroeg Steensma verbaasd. „Het zal u dadelijk wel duidelijk worden", antwoordde de heer Van Waardenburg. Enkele minuten later klonk het heldere geluid van de bel en de gastheer en Ir Steensma volgden de knecht, die in de donkere vestibule 't raampje van de deur opendeed en de mededeling in ontvangst nam, dat de taxi voorstond. „Treedt u een paar passen terug", zei de heer Van Waardenburg. „Ik ga afscheid nemen van mijn bediende". Bij vergWzelde.de knecht tot op de stoep en drukte hem hartelijk beide handen. „Leo, kerel!" riep hij, .,'t deed mü allemachtig veel genoegen je weer eens te hebben gesproken. Dat is dus afgesproken, dat je binnenkort weer terugkomt. Pas op de stoep. Mijn ganglamp is helaas doorgebrand". „Tot ziens, kerel en nogmaals mijn dank voor je allerhartelijkste ontvangst'Vzei de knecht en Steensma

zou zweren, dat hij het zelf gezegd had. Bastiaan verdween in de taxi na de chauffeur een adres te hebben opgegeven, waarna de deur van de auto met een smak wérd dichtgeslagen. * De wagen zette zich in beweging, terwijl de heer Van Waardenburg nogmaals groetend de hand opstak en daarna in het donker terugtrad, waarna hij de voordeur met veel rumoer op de ketting deed. „Luister 1" zei hij. Ir Steensma hoorde, dat er onmiddellijk na de taxi een andere wagen voorbij het huis reed. „De jacht op u is begonnen", zei de heer Van Waardenburg. „Ik heb u al gezegd, dat ik er vrijwel zeker van ben, dat mijn telefoongesprekken worden afgeluisterd en ik kan dus niet opnieuw, om een taxi. bellen". „Zal ik dan maar gaart wandelen?" vroeg Steensma. „In geen geval", ..antwoordde de heer Van Waardenburg- „Ik zal u met een auto laten thuisbrengen. Bastiaan kent mijn instructies. Hij rijdt naar Rustoord" op de Bezuidenhoutse weg. Dat druk beklante pension wordt door zijn zuster bestuurd en Bastiaan heeft een sleutel van de voordeur. Hij stapt daar uit. betaalt dé chauffeur en gaat naar binnen en uw achtervolgers zullen

geen ogenblik vermoeden dat hij en niet u het geweest is". Wanneer Bastiaan afrekent, geeft hij de chauffeur tegelijkertijd opdracht hier opnieuw voor te rijden. Wacht u het maar eens af. Als de chauffeur u thuis gebracht heeft, haalt hij Bastiaan weer op en brengt hem weer hier. Ik vermoed, dat onze achtervolgers hun actie voor het verdere deel van de nacht wel zullen staken, zodra zy uw zogenaamd adres genoteerd hebben." a Na enige tijd klonk opnieuw het geluid van de voordeurbel en de heer Van Waardenburg begeleidde zijn gast tot de stoep. „Ik wens u een rustige nacht", zei hij hoffelijk. „Overweeg nauwkeurig het pro en het contra. Ik hoop van harte, dat u zult accepteren". „Ik dank u in elk geval voor uw vertrouwen en voor uw gastvrijheid in deze gezellige woning", zei Steensma glimlachend. „Ik beloof u, dat ik u morgenmiddag mijn antwoord zal geven". Hij stapte in de taxi, gaf zijn adres op en reed een ogenblik later de hoek van" 'de straat om. Op weg naar huis gluurde hij door een s»ordijnkier van het achterruitje. Er was geen licht van een hem volgende auto te bespeuren. (Wordt vervolgd)

De hoofdverpleegster van de kliniek van het algemeen ziekenhuis te Harlingen, die bij de ontploffing ernstig werd gewond, is thans aan de opgelopen verwondingen overleden. Het ongeluk is te wijter aan een fout van' een bediende, die in de polikliniek flessen mor vullen en een vijf liter fles voor gc > illeerd water heeft gevuld met petrol aether. Toen de zuster bezig waa met het uitkoken van instrumenten, wilde zij in de pan, die op het vuur stond, gedistilleerd water doen. Voordat ze de stop los had, sloeg er een grote steekvlam omhoog uit de ontploffende fles. Bij het verhoor heeft de knecht erkend, dat hij bij het vullen van de fles een vergissing heeft gemaakt.

dooi I u VAN ËXTEK

145. Voor Pim goed weet, wat er gebeurt, schiet hij met een daverende klap tegsn eert boom op. Door de schok tuimelen alle dieren door elkaar. Gelukkig gebeuren er geen verdere ongelukken. Alleen is het hele clubhuis vernield en in stukken uit elkaar gevallen. 146. Zonder iets te zeggen staren Pim, Pam en Pom elkaar aan. „Zijn

jullie allemaal nog heel?" vraagt Pim eindelek aan zijn vriendjes. ,,Ja, wij wel", zegt Kobus, „maar., ons clubhuis niet!"' „Ach, dat is het minste", roept Pim alweer opgewekt. „Dan bouwen we weer een nieuw ! Zo mooi was het toch niet" ..Maar hoe staat het met de jeep?" vragen Brómmie en Tommie. »

Ook in Drenthe hebben de bevers hup intrede gedaan; de Eerste Drentse Beverfokkerij H. Dam en Co. te Asser» opent vandaag haar poorten voor het eerste beverpaar, dat naar de Olde Lantschap komt. De firmanten hebben evenwel de weersomstandigheden niet mede, want door de vorst is de bouw van de hokken •/at vertraagd, doch dqjeerste van de zes stallen, die aan de Paul Krugerstraat worden gebouwd, is klaar, en de andere vijf gullen zo spoedig mogelijk worden voltooid. Het is overigens maar een vrij eenvoudige geschiedenis, hetgeen trouwens ook volledig de bedoeling is, omdat het houden van „ratte-bevers" zoals zulks hier geschied, het etiket „liefhehberij" draagt. De inrichting van de hokken ls zeer eenvoudig, en met een beetje goede wil en wat handigheid is het zeer goed mogelijk een en ander zelf in orde te maken.

Gezellige dieren Voor deze aangelegenheid bestaat ook in onze provincie grote belangstelling, en daarin vonden we aanleiding om aan het gesprek, -dat we dezer dagen hadden, mèt een beverfokker, en waarin deze zich" zeer enthousiast over deze materie uitliet, meer bekendheid te geven. Wanneer men de diertjes voor het eerst ziet, dan doen ze een beetje griezelig en gevaarlijk aan, omdat ze lijken op een enorm grote rat men een zeer lange, kale staart En juist omdat •» öp een rat lijken, waarop momenteel zo'n felle jacht is ingezet, zijn ze eerst even onsympathiek. Er zijn echter aanmerkelijke verschillen want de bever heeft êen prachtig bontvelletje (grijsbruin tot zwartbruin) én ee* precies als een aapje alles ü(t dé voorpoten op. De achterpoten zijn voorzien zwamvliezen De dieren zijn zeer irttelligent ui vertrouwen volkomen op hun sterk ontwikkelde reuk- en gehoororganen. Zindelijk zijn ze in hoge mate. Last van ongedierte hebben ze nooit, uitwerpselen vind men nimmer in de hokken. Louter voor de fok Het paartje, dat nu naar Assen is gekomen, verwacht binnenkort gezinsuitbreiding. Het vrouwtje is n.1. drachtig. En aangezien het eerste paar juist voor de fok is aangeschaft, komt dat natuurlijk prachtig jn de kraam van de fokkers te pas. De „liefdesaangelegenheid" bij de bevers dient evenwel met de grootste nauwkeurigheid te worden oehandejd, want over het algemeen zijn de bokjes monogaam, hetgeen betekent dat een paar een paar blijft. Dit stelletje is aan elkaar gewöon, doch wil men een onbekend bokje bij een even onbekend vrouwtje brengen, dan moet men het tweetal eerst aan elkaar wennen, door ze enige dagen te laten verblijven in naast elkaar gelegen hokken. De diertjes kunnen elkaar dan horen en ruiken. Na deze drie of vier dagen moet men niet het mannetje naar het vrouwtje brengen, want dan is het volkamen mis. Het manneke zou zich achteruitgesteld en beledigd gevoelen en ruzie (met daaraan verbonden bont-beschadiging) zou het gevolg zijnNeen,

het vrouwtje moet naar het bokje worden gebracht; eerst dan komt alles in orde en begint het leven tussen de beide diertjes, dat de fokkers verwachten. Wanneer na een dracht van 130 dagen vier tot acht jonge bevertjes het levenslicht aanschouwen, dan halen de meeste fokkers de vader een poosje weg, hetgeen evenwel niet noodzakelijk is. De moeder redt zich trouwens best met haar kroost, dat zich in het water wonderwel thuisvoelt. Zelfs het zogen van het kleine grut geschiedt in het water, hetgeen helemaal geen bezwaren ontmoet, want . de tepeltjes van het moederdier bevinden zich op de rug. Zo is er neg heel wat te vertellen over het houden en fokken van bevers, want zij, die reecis met bevers bezig zijn, zijn geweldig enthousiast. Over de kwaliteit van het velletje, over de snorharen, over de tanden, over het vlees werd ons verteld; we vernamen over de eenvoudige inrichting van de hokken, er'werd ons verteld over het bassin dat altijd met water gevuld- moet zijn als de bever er in kan komen, want als het reservoir

leeg is, dan bestaat er kans dat de diertjes op de vloer te pletter vallen, omdat ze qen bar slecht gezicht hebben en een zeer dunne schedeL De bever is dus in Drenthe gearriveerd. Het is voor de zoveelste maal het bewijs, dat de Drenthen niet met het laatste schip wensen te varen, dat ook zij elke nieuwigheid willen, en ongetwijfeld ook zullen, uitbuiten. We verwachten daarom grote belangstelling voor de beverstal.

RQDE KEEL? Direct gorgelen me» Superol Één tabletje opgelost In een giet water doet wonderen

Ziekte in 't gezin Bij Jcou op borst en keel inwrijven met Dampo. Groten bij griep en ziekgevoel bovendien 'n „Mijn hard tje" —————— nemen ■ «Adv.1

Wanneer men gaat grasduinen in de geschiedenis der Drentse dorpen, dan komt men al heel gauw tot de ontdekking dat de kerk en het kerkelijke leven altijd zeer belangrijk zijn geweest qn dat de historie van de dorpen vaak tot op zekere hoogte parallel loopt met de geschiedenis van de kerken in die dorpen. In veel gevallen was in het verleden het maatschappelijke leven innig, vervlochten met het kerkelijke. De Drentse bevolking is altijd nogal gelovig geweest en in hét dorp werd de kerk daardoor gemakkelijk een centraal punt. Meer nog dan vóór de Hervorming, was dat nadien het geval; de Hervormde kerk was toen de enige in Drenthe en bleef dat ruim twee eeuwen. Pas in de negentiende eeuw kwam er een scheuring in die kerk en het is door dit kerkelijk geharrewar geweest dat de kerk dé centrale positie, die zij m het volksleven innam, • verloor. Doordat de kerk zulk een voorname plaats innam in de dorpen, gaat men zo dikwijls van die kerk uit om de historie van de plaats te behandelen. Wat bijvoorbeeld zou duitjelyker tot dé mensen spreken,, wanneer men de schrikbarende toestand, waarin Gieten, ja heel de landschap zich bevond tijdens de Tachtigjarige Oorlog wil beschrijven, dan te vermelden dat men herstelwerkzaamheden aan de kerk, die in 1607 werden verricht, niet anders kon betalen dan door een van de kerkklokken te verkopen. Het was toen bar gesteld in deze streken. SoldatenhordeA stroopten het land af, namen alles wat van hun gading was, terwijl zelfs geen Godshuis heilig voor hen was. „Goddeloosheden en ongerechtigheden" waren aan de orde van de dag; wat zich in de kerken afspeelde, toen de soldaten er hun bedsteden in timmerden, is met geen pen te beschrijven. Dat de Gietenaren vlot geweest zijn met net aannemen van de nieuwe leer, valt te betwijfelen, als men leest dat er in 1624 nog zoveel houten kruisen op het kerkhof voorkwamen, die te veel aan. de tijd vóór de Hervorming herinnerden. In 1630 waren er nog maar twee lidmaten van de kerk en in 1633 werd er over geklaagd, dat er maar twee of drie maal per jaar Avondmaal werd gehouden'. Tot 1611 deden de predikanten van Gieten ook tegelijkertijd dienst in Gasselte. De eerste predikant Jodocus Vossius kwam uit Groningen, waar hij „ziekenbezoeker bij dag en bij nacht" was geweest, maar dat ambt neerlegde omdat „den Ehrbaren Raedt van de Stadt geen middel off{e raedt en wist om hem te betallen" Een andere vroegere predikant mengde zich in het politieke gekrakeel van die dagen. Hy had de verdienste een groot ijveraar te zijn voor hét Huis van Oranje en kondigde op 6 October 1748 van de kansel af dat hij de volgende Zondag een leerrede zóu houden „die nooit, vooi'heen verhandeld was en mogelyk namaels niet meer verhandeld zóu -wpröen". "Zo .'helööfd,. zó" gedaan eh. Henxicus CarolinjUS. van Byler Jöhannes, Caroluszoón predikte öp 13' October uit Prediker X : 16 en 17, waarby hij uitbundig uitweidde over de . lof die het Huis van Oranje tpekwam en zijn toehoorders aanspoorde om de erfelijke verheffing van Willem IV in Drenthe, evenals in andere provincies, tot staand te brengen, waardoor een belangrijke stap zou worden gedaan in de richting van onze nationale eenheid. Men zal zich de geschiedenis herinneren van de Republiek, de tijd van verval, toen de Oostenrijkse successie-kwestie ons in oorlog met Frankrijk bracht en de roep in Nederland in de ure des gevaars uitging naar een Oranje, die ons uit de misère zou kunnen helpen. Willem Karei Hendrik Friso werd tot stadhouder uitgeroepen en werd de eerste stadhouder over alle provincies tezamen. Het was een waagstuk van die Gieter dominee om zo in het politieke strijdperk te treden.