Provinciale Drentsche en Asser courant

Net als de gemeente Schoonebeek, die trouwens tot 1884 een onderdeel van Dalen vormde, heeft deze gemeente een rode adelaar op gouden veld in ha ■ wapen. Deze adelaar is afkomstig uit het wapen der heerlijkheid Coevorden, tot welke heerlijkheid oudtijds Dalen ook heeft behoord. Het tweede motief dat in het wapen werd opgenomen, is een symbool van de oude Saksische boerenwoning: een schoorsteenhaal, zoals die tot voor enkele tientallen jaren in Drenthe in elke boerderij in gebruik was. Deze figuur is niet willekeurig ge. kozen: het wapen der familie Ten Holte, die eeuwen lang in Wachtum en Dalen haar zetel heeft gehad (en nóg heeft) bevat een dergelijke schoonsteenhaal en het werd passend geoordeeld, de oude 'xierderij derhalve juist met dit motief in beeld te brengen. Op deze wijze werd ook nog een deel gered van het eerste ontwerp, dat voor het Daler wapen was ingezonden en dat was samengesteld uit delen van de wapens der geslachten van der Hoya, ten Holte en Kymmell. Het wapen ziet er nu als volgt uit: het schild is verticaal gedeeld. De linker helft is van goud (geel), waarop een rode adelaar is aangebracht, de resterende helft vertoont op een zwart veld een gouden schoorsteenhaal. Het wapen is ter versiering gedekt door de gebruikelijke kroon van drie bladeren en twee paarlen

1 DOOR A. DENING f

,,'n Arbeider stiet er nog minner veur, Remmelt. Er zint ok boeren genog, die heur dik kunt redden." „Joa, mor die kuj wal tellen, Mien. En dat zint lu die geld in 'n olde wal vunnen hebt, dat er in de Franse tied in weg stopt is. En anern hebt 't kregen deur arven, aal mor arven, no van Loeksoom, en later weer van Jaantienmuuj en dan zurgt ze, dat nefies en nichties trouwt unner 'n kanner, want 't geld mot in de femilie blieven. Er komp zo of en toe wal ies 'n onwies of schief kind veur 'n dag, mor wat 't zwoorst is mot 't zwoorst wegen, 't Goed blif bij 'n kanner. Arbeiders zegs to, och, proot mij er niet van, wicht. Oez' scheper heft 't nog niet zoo slecht as de mieste arbeiders, en die krig al npoit gien botter op toafel. 's Zundags hebt ze bij d'scheper mangs 'n stukkien Amerikaans spek, en veur de rest ruufeulie bij d'erpel. 'n Arbeider is hielndal 'n stumper. En dan mot er nog ies ziekte bijkommen. Wilm Wassen bijveurbeeld mag van de dokter gien zwoor wark rnèr doen, dat betiekent zooveul as gien verdiensten mèr. En wel brenk hum no brood veur zien vrouw en vief kleine kinner ? Doar krlgge gien antwoord op. Dokter wet 't ok niet. Die dut genog zien best, want 't is 'n man met 'n warm hart, mor kan 't allien ok niet drieven. En as Wilm over 'n paar moand in d'kist legt wordt, dan is 't weer 't olde gejammer, da'w al zoo vaak heurt hebt: — Jonge, jong, wat blif Anniggien er ok mal zitten met zon hokkien kinner — Dat is dan de troost veur zon stumper. Zo stiet 't er in oez tied nog bij, Mien. Drie gulden olderdomsrente en 't armhoes is er ok nog. En de man van d'andielen in rubber en pietereulie schrif in de krant da'w versobern moet. Die wet 't wal. 'n Paar dage leen hèv' zien produkten 'n halfien umhoog doan, want hie hef zien vrouw veur heur verjoardag 'n auto beloofd. Toch is 't 'n vrome man, noa ze zekt, mor hié w?l op d'arme bezunegen, dan kanne nog mèr oppotten, 't Zint weldoeners, Mien, die oez' Lieve Heer anroept, mor d'aner kaant opkiekt, as er wat te helpen valt dat geld kost. De naam van Jezus op d'lippen, Jezus, die op blote voeten gung. Och, doar zint ze zoo van unner d'indruk, mor zien lèr is heur te machtig, 'n Weedvrouw loat ze in de modder zitten. En as 't noodlot wil, dat Anniggien kurt noa Wilm wegroepen wordt, dan kan ze d'ogen niet sluten van angst veur de stumpers van kinner die achterblieft. En toch zal er 'n tied kommen, wicht, dat die grote zurgen er niet mèr zint. 'k Wol da'k 't mug beleven, 'k zul old en arm zoo gern ies zien lachen, do niet?" „Joa, van zuls, ik ok. Mor wij zint met dat hiele gesprek oet de koers kommen, Remmelt. Ik wol zoo even mor zeggen, dat 'n boer er met hart en ziel bij mot wezen, anners giet 't niet goed." Wieder dee ze 't zwiegen er toe, mor bleef in gedachten nog deurpiekern, wat 't met de stee op 'n duur mus worren. Remmelt waa 'n beste jong, dat

wus ze wal. Ze had joa wal twie of drie veur hum ofwezen. Remmelt had ze willen hebben, Remmelt met zien vroleke lach, en gien aner. Wat had ze in heur verkering mangs nog laat op hum stoan wachten doar in 't duuster tegen d'elzenbos, zoodat voader heur niet zien kun, azze nog ies boeten mug kommen. En hoe was dan 't hart niet opsprungen, as ze in de veerte dat bekende fluiten heurde. Voader had er genog achter zeten, mor in de jeugdjoaren stiet 't verstand nog niet veuran, dat komp later. No wet ze 't al lang. Remmelt is overal, mor niet bij zien wark op de stee. 't Is jammer, mor ze wil gien opschudding, gien roezie, want 't is einlikt 'n groot kind. Met d'jong kanne speulen dat 't hoes er van davert, en hie is in aal aner dingen veur heur ok joa zoo goed. „Remmelt heur ies", zee Mien op 'n oavend, „wat denk ij dat d'jong mij gistern vruug?" „Wee'k niet, Mien, was 't wat geks?" „Och nee, hie vruug woor daj hen wazzen, en doe zeed', — gek toch moe, da'k zooveul van voader hol en van aner lu mor 'n klein beetien, hoe komp dat toch?" — „En wat hèz zegd?" „Ik zee, dat komp, kind, umdat voader ok zoo machtig veul van djj hold. Mor moeder dan, vruug ik, hoe stiet 't doar met?" — Net zooveul — zeed', en keerde zuk iniens um; 'n gevulig kind, Remmelt, ik verbeeldde mij dad' hoast troanen kreeg, vrumd hè?" „Ja Mien, kinner zind kleine roase!ties, mor die zind niet zoo muujlik op te lussen as de geweldege puzzels van de groten, ik begriep mij mangs zuls niet." „Ja, kom no mor niet weer an 't preken, mannegien. Ik zal 't hoenerhok mor ies even dicht doen. Bij Biuming hef de vos er lest 's nachts tien um hals bracht. Ik wol nog zeggen, Remmelt, de grote haan diej an Loeks verkoft hebt, zet doar d'hiele buurt op stelten. Er duurt gien aner haan mér veur 'n dag te kommen, 't hiele terreiu is veur hum-" „He'k wal dacht, wicht, 't is 'n boas, hie lat zuk de vrouwlu niet veur de neuze wegpikken." „Och, ij hebt aaltied malle proties,' ,,'t Is toch zoo, Mien, alweer de vrouw in 't spel. Ik goa nog ies even hen 't veentien um 'n paar eier op te halen. Die korhen dacht mij te loos of te wezen, mor lk had zien knepen al lang deur." Ja, achter petrieze en korhoener an, 't liefst nog met 't geweer unner d'arm dat was Remmelt zien leven. Hie waa

opgeruumd van oard en hult van 'n grappien. Er wazzen wichter genog m 't darp, die 't oge op hum had hadden, en ienkennig wazze ok nooit west. Mor met Mien was 't vaste verkering worden, en doar wazze met hen 't gemienthoes goan. Dom wazze lang niet, Kun mooi veurdragen, muuk zulf ok wal ies lieties, mor 't was 'n jong veur' 'n baantien, en die wazzen mor zoo niet veur 't griepen. As hulpbesteller had' èd ies dienst doan, en gung mangs met d'landmeter 'n dag of tien 't Veld in, mor dat was almoal lus wark. n Moand of drie wazze ok al In betrekking west bij 'n meneer, die 's oavens op de toren met 'n geweldig duur instrument de sterren zat te beloeren. Kemmelt mus dan in 'n boekien noteren de getallen en graden die meneer van 't toestel oflas. 't Gaf 'n daler per dag, en umdat 't allien oavendwark was, kun Remmelt zien gewone arbeid er bij doen. „Verjoppie," zeeden de lu, ,,'t riek betaalt toch mor rojaal." Wat die man doar boven op d'olde toren almoal oetvoerde wuren ze 't rechte niet van gewaar, ,,'t Zal wal niks um d hakken hebben" zeeden ze. Mor d'meester had die meneer er ies over anspreuken, en doe was 't dan bolvormege driehoeksmeting en nog al zon roare naam er bij. „O", zeeden de nensken „as 't aans niet is." Remmelt had' d' veldwachter, Kris Kool, al in 't gelove, dat die man mangs hiele gesprekken voerde met bewoners van de moan. d'Olde scheper wol er ok ies wat mèr van weten. „Remmelt", zeed', „moe! • mij les vertellen, wat dut die kerl hier in 't darp?" „Bollen meten, jong," zee Remmelt, „aai mor bollen meten." „Bollen meten?" vruug d'ol boas, „bollen meten? wij hebt toch mor ien bol in 't darp, die bij Lamert stiet. Die is groot zat, en er komt beste kalver van." Hie wund zuk op van heiligheid. „Zie weet van gekkigheid niet mèr wat ze doen zult, Remmelt, wat zeg ij'" „Ja, wat za'k doar van zeggen, scheper ? Mor ij moet mij er niet op anzien, ik kan er ok niks an doen." Zukke dingen doar gruide Remmen in. Azze kans zag, mus die meneer op toren er ok an geleuven. Die man was misschien nooit eer op 't platteland west, en lnfermeerde nog al gern ies bij Remmelt noa dit en dat. Zoo vruge ok ies wat karmelk einii)< was en hoe dit fabriseert wuur. „Och, meneer" zeed', ,die wordt joa niet maakt.' „Nee meneer, de iene dag gef 'n koe •jewone melk, en d' aner dag karmelk.

dat lop zoo um en um, zoo is dat." Mor ja, de bollenmeter had hum zachiesan al deur. „Jij met je onnozele gezicht," zeed', „jij hebt mij al eens meer op de hak genome, maar dat behoef je bij mg niet weer te probere." Mor doe ze d'aner dag met 'n beiden 't veld ingungen, umdat meneer de stille Drentse heide les wol zien, en ze 'n toertien an de kant van 'n bossien deel zakten, um wat oet te rusten, had Remmelt toch al weer 'n plsmiegersnustien veur hum oetzugt. 't Is Zundag. Remmelt stiet veur d'baner in d' locht te loeren. Achter d'elzenbos ls geroezemoes van kinner. Remmelt-dut de toegen wat op zied en zut Riekes zitten met Appien van d' klompenmaker en Johan van de sikketaris. Johan mag einlik niet zoo wied van hoes lopen, en zien moeder wil ok niet dad' met gewone darpsklnner hg te dollen. „Soort bij soort", zegt ze, „stand mot er wezen." Mor doar hef Johan nog gien begrip van. Hie holt ok veul mèr van 't rollebollen in 't zand met d'aner jongs dan van bioempies plukken met Wim en Tini van mevrouw Dronkers, of met zien zussien Grè. De jongs likt doar mooi oet de zun. Ze maakt fluitpiepen. „Heur ies", zeg Johan, ,hoe hard dizze giet," „Och verrek, jong" zeg Appien, „de miende giet wai ies zoo hard, ij kent er niks van." Riekes hef 'n dikkere stok oet d'meiboom haalt, en gef Appien en Johan ok 'n stuk. „No moew ies groten maken", zegge, „dit wazzen mor zukke pieperties." Zie spijt flink op 't holt, tikt er met 't heft van 't mes op en zingt er n toepasseik lietien bij: „Siepien, piepien wanneer zies to riepien." Die van Johan mislukt weer, hie krlg er 'n kleur van. „Ziej no wal", zeg Appien, „daj 't niet kent." „Hier Johan", zeg Riekes, „krlej dizze van mi), jo mes deugt niet." Hie fluit er nog 'n keer op en gei hum over. De natte luchtbellegies van Riekes zit er nog an, mor Johan stek hum zo in de mond. „Ruilen met messen?" vragge an Riekes. Dat van Johan is 'n soort padvinner, nog niet veul gebroekt. Riekes, hef 'n gewoon mes, al wat versleten, mor prharp. „Geef op", zegge. i\emmelt wil tuskenbeide kommer., mor hie denkt, „loat mor goan. Kinner Wekt niet noa de «vtrde. Heur waarlering regelt zuk i-w 't verlangen da' ze in 't bepoald -lint hebt. Fluit moj leur jongs, ik ma f hen, dat je leven zurgeloos blif as dizze joaren van kin nergeluk. Ik goa 't veld nog ies even in." Mien stiet hum noa te kieken. .(Wordt vervolgd)

Wanneer er ooit van een gemeente kan worden gezegd dat zy door en door agrarisch is ingesteld, dan is zulks ongetwijfeld het geval met de gemeente Dalen. Daarvoor zijn trouwens oorzaken aan te wyzen, want in de eerste plaats is dit een gevolg van haar ligging tussen twee „dalen", n.1. van het Loodiep en van het Drostendiep, die zich respectievelijk ten Westen en ten Oosten van het dorp bevinden. Deze boide dalen en daarvan dan vooral laatstgenoemde, hebben er voor gezorgd dat Dalen van oudsher voorbestemd was een bloeiend landbouwdorp te worden. De lage oeverlanden van beide diepen leverden n.I. volop hooi en aanvankelijk zorgde moeder natuur wel voor een geregelde bemesting in de vorm van een jaarlijkse bevloeüng in de winter. Dit is later natuurlijk allemaal wel anders geworden, maar de basis voor Dalen als landbouwgemeente is toch wel reeds zeer vroeg gelegd. Daarnaast hebben de Daler boeren op de essen de beschikking over best bouwland, zodat het voor de hand ligt dat in Dalen over het algemeen gemengde bedrijven worden gevonden waar men over goede kwaliteit vee beschikt, terwijl ook de producten der bouwbedrijven een goede naam op de markt hebben.

Uitschieter van Schoonebeek of eigen olieveld ? Heeft het gemeentebestuur derhalve alle aandacht gericht op de verdere agrarische uitbouw van de gemeente en haar bevolking, daarnaast wordt toch ook nauwlettend gadegeslagen het werk van de Ned. Aardolie Maatschappij. Er is n.I. olie aangeboord in Stieltjeskanaal, gelegen onder deze gemeente, doch deze bron is nog niet in exploitatie gebracht omdat de onderzoekingen nog voortduren en tevens omdat er nog veel werk zaamheden moeten worden verricht voordat de opgepompte olie kan worden vervoerd, want de put is gelegen in een gebied, waar men nog louter zandwegen vindt. De deskundigen zyn het er nog niet over eens of deze put een „uitschieter" van het olieveld in Schoonebeek is of dat hier van een apart olieveld sprake is. Er zyn n.1. ook deskundigen die de vaste overtuiging hebben dat rondom het olieveld van Schoonebeek een soort ring van olieputten ligt, waarvan de boringen in Stieltjeskanaal dan een onderdeel zouden vormen. Hoe het zij, de N.A.M. heeft momteneel nog werk genoeg met het exploiteren van de oliebronnen in Schoonebeek, doch ongetwijfeld zal Dalen als een welkome reserve in ere worden gehouden. Toch, zo vernamen we van de burgemeester van Dalen, de heer J. Wessels Boer, tijdens het onderhoud dat we dezer dagen met hem mochten hebben, Is de werkgelegenheid die de olieboringen in Schoonebeek bieden, ook in deze gemeente duidelijk merkbaar. Velen uit deze gemeente zijn er te werk gesteld bij de aanleg van wegen, het onderhoud daarvan enz., en zodoende kan in dit deel van de gemeente kwalijk van een arbeidersoverschot worden gesproken. Iets anders is dit in het Westelijk deel der gemeente, waar verschillende arbeiders in D.U.W.-objecten werkzaam zijn. Ontginning met toekomst Dalen en Wachtum, het zandgedeelte der gemeente, zijn oer-Drents; Stieitjeskanaal en Dalerveen zijn ontsloten

veengebieden, waar de boeren derhalve over vruchtbare dalgronden beschikken. Vossebelt is een ontginning, doch het gedeelte van de gemeente, waarop het oog voor de toekomst wordt gericht is de grote oncgU'ning Dalerpee!, een gebied ter grootte van rond 500 bunder. Hier zijn in de loop der jaren reeds grote boerderijen verrezen, alsmede tal van grote landbouwschuren, doch dit gebied sluit toch neg zeer veel mogelijkheden in zich, en wanneer het bouwen meer en meer kan worden vrijgegeven, dan kan nog op tal van grote boerderijen worden gerekend. De bedrijven in deze ontginning hebben een grootte van 30 tot 50 ha. en hier wordt de moderne bedrijfsvoering dan ooit zeer intensief toegepast. De nieuwste machines worden hier gebruikt en zonder twijfel zal zulks in de toekomst nog meer het geval worden. De klok werd geluid Toen we in dit stadium van het gesprek waren gekomen begon de klok van de oude toren te luiden. Het was vijf uur in de namiddag en voor ons gevoel dus een vrij ongewoon uur. Vandaar dan ook de vraag aan de burgemeester of het in Dalen gewoonte is op dit uur nog begrafenissen te doen plaats vinden. Neen, zo luidde het antwoord, doch het is hier van ouds de gewoonte dat op de dag, voorafgaande aan de dag dat er kerkdiensten worden gehouden, des namiddags om vijf uur de klok wordt geluld. Morgen Is het Hemel, vaartsdag en is er dus kerk. Vandaar dat nu de klok wordt geluid. Maar burgemeester, zo luidde onze wedervraag, eist Apeldoorn de eer niet voor zich op dat de kerken in deze plaats deze goede gewoonte hebben ingevoerd ? Tja, aldus de burgemeester weer, daaraan kunnen wij natuurlijk niets doen, maar het gebeurt hier al door de jaren heen, dat de bewoners van Dalen reeds een dag voor de te houden

kerkdienst hieraan worden herinnerd. Iets nieuws is het dus zeker niet in Apeldoorn. Goed werk der zuivelfabrieken Dat de landbouw in deze gemeente zo'n hoge vlucht heeft genomen, ligt ook mede aan het werk dat de zuivelfabrieken hebben verricht in het verleden. Reeds 5 jaar geleden werd er in Dnien een fabriek gesticht, later kwamen er ook fabrieker in Wachtum en Dolerveen. In Dalen zal een geheel n - euwe zuivelfabriek worden gebouwd, waarvoor de aanbesteding oezer dagen heeft plaats gevonden. Sedert de zuivelfabrieKen begonnen te werken is de veestapel belangrijk verbeterd, waaraan natuurlijk ook de fok- en de controleverenigingen hun steentje hebben bijgedragen? want de boeren begonnen niet alleen te kijken naar de kwantiteit melk, doch ook naar de kwaliteit De fabriek in Dalen verwerkt rond 6 millioen kg melk per jaar, de beide anderen 1% millioen. Veel samenwerking en offerzin Alle onderdelen van ce gemeente vormen typisch Drentse gemeenschappen, zo vertelde burgemeester Wessels Boer ons, en het resultaat daarvan is dan ook, dat men er over het algemeen veel over heeft vpor dingen die de bevolking betreffen of waarvan in het algemeen kan worden gezegd, dat ze van belang zijn voor de bevolking. Wilt U voorbeelden ? Op een gegeven moment moest het schoolplein opgehoogd worden met zand en de gemeentebegroting liet eigenlijk niet toe hiervoor een post uit te trekken. Toch moest het gebeuren in het belang van de schoolgaande jeugd en zodoende ging het gemeentebestuur dan ook eens praten met de Oudercommissie. Twee dagen daarna reden tal van boeren zand naar het schoolplein zonder dat de gemeente er ook maar een cent aan ten koste behoefde te leggen. Nog niet zo lang geleden had Dalen werkelijk behoefte aan een goed geoutilleerd sportterrein. Een ingestelde commissie kocht vier ha. woeste grond, waarvoor f8000.— moest worden betaald. Dit bedrag werd in no time in de gemeente geplaatst in renteloze aandelen, terwijl op de inwoners een beroep werd gedaan pro deo te komen werken. Een keurige ijsbaan was bin. nen de kortst mogelijke tijd aangelegd, evenals een mooi voetbalveld, terwijl nu het wachten is op een zwembad. Daarvoor moet echter nog al wat grond worden verplaatst en zodoende kan het nog wel enige tijd duren voordat Dalen een zwembad bezit. Maar komen doet het zwembad ! Wanneer er een bewoner van een buurtschap ziek is en dus niet in de gelegenheid om zijn werkzaamheden uit te voeren, dan behoeft hij daarover niet

lang te piekeren. De buurtgenoten zor. gen wel dat het werk gebeurt. Er is een begrafenisvereniging in het dorp, doch hele buurten zijn daarbij niet aangesloten, omdat de bewoners van mening zijn dat de noaber-plichten in ere moeten warden gehouden. Er is een vereniging Wederkerig Hulpbetoon in de gemeente, die pas haar 65-jarig bestaan heeft herdacht. De werkzaamheden dezer vereniging vormden in wezen de primitiefste vorm van sociale verzekering, want wanneer men als lid bij deze vereniging is aangesloten, dan krq'gt men bij eventuele ziekte een uitkering van drie rijksdaalders per week. U voelt wel, aldus de burgemeester, dat al deze dingen het wonen in Dalen prettig doen zijn en dat hier dan ook van een joviale en meelevende bevolking kan worden gesproken. Omgekeerde wereld Toch heeft deze geineenschapsgedachte een gevolg gehad, dat men ongetwijfeld aanvankelijk niet heeft kunnen voorzien, doch dat in deze tegenwoordige tijd eigenlijk uit de boze ls. We bedoelen de voorziening in de gemeente van electrlsch licht, waarvoor niet minder «dan zes distributiebedrijven zijn Ingeschakeld. De gemeenten Hoogeveen, Coevorden en Oosterhesselen leveren nl. electrische stroom In de gemeente, terwijl er voorts drie coöperaties zijn die zich hiermede bezig houden, nl. te Dalen, te Dalerveen-Stieltjeskanaal en te Wachtum, welke laat. ste onlangs trouwens ls overgenomen door de IJsselcentrale te Zwolle. Destijds zijn de coöperaties ontstaan door onderlinge samenwerking, doch het resultaat daarvan is nu, dat de gemeente niets heeft te vertellen over de electriclteitsvoorziening van de bewoners en evenmin over de straatverlichting. Weliswaar bestaat er een goede samenwerking tussen gemeente en cooperaties, doch wanneer er in de raad wordt aangedrongen op de plaatsing van een lichtpuntje aan een der wegen, dan kan de burgemeester niet anders doen dan de verzekering geven dat hij zich met de betfokken coöperatie in verbinding zal stellen. De bewoners worden van deze regeling absoluut de dupe want wanneer het net volledig bezet ls behoeft men er niet op te rekenen dat bijv. electrische apparaten kunnen worden gebruikt. Eventuele aansluitingen moeten de bewoners zelf bekostigen, omdat deze aanlegkosten niet over alle aangesloten kunnen worden „uitgesmeerd.'' Ongetwijfeld zijn de tarieven laag, want daarvoor ls de grondslag nu eenmaal coöperatief, doch uitbreidingsmogelijkheden bestaan er practisch niet. Toch hebben deze coöperaties behoorlijk gewerkt in het verleden, want van de 853 woningen die Dalen heeft, zijn er slechts 160 niet op het net aangesloten. Dit zijn grotendeels verspreid in de gehele gemeente staande woningen, doch er zijn ook nog twee buurtschappen bij n.1. de Steigerwijk en de Waterleiding. Hieromtrent zijn reeds besprekingen gevoerd met de gemeente Coevorden, doch de aansluitingskosten vormen voor de betrokkenen natuurlijk een groot bezwaar, omdat deze door de bewoners van de eventueel aan ts sluiten woningen zelf moeten worden bekostigd. Voor eigenaren van nog niet aangesloten percelen behoeft dit weliswaar niet zo'n groot bezwaar te vormen, maar de zaak ligt toch volledig anders bij huurders van woningen. ! Als die daarvoor enige honderden guldens moeten betalen en het is dan de vraag of bij eventueel vertrek de volgende bewoner van het perceel genegen

is de gehele installatie over te nemen, dan voelt men er vanzelfsprekend niet veel voor. Zodoende wordt de zaak dan nog wel eens gewikt en gewogen en vaak te licht bevonden. Nee, aldus burgemeester Wessels Boer, het electrlsch licht ls wel in zodanige mate gemeengoed geworden, dat in.1. de distributie het allerbeste door een groot lichaam i.c. de leverancier, kan worden terhand genomen. Wachtum ls reeds door de IJsselcentrale te Zwolle over genomen. Wellicht dat bU het eventueel In werking treden van de Electrlclteltswet mijn wensen In dit opzicht nog eens In vervulling gaan. Veel gebouwd na bevrijding Niettegenstaande in Dalen betrekkelijk weinig oorlogsschade is geleden, heeft het gemeentebestuur de bouw van nieuwe woningen toch met kracht aangepakt, wijl men hier, evenals overal elders, in ernstige mate heeft te kampen met een tekort aan woningen. Er zijn veel gevallen van inwoning, doch zeer veel hiervan moeten worden teruggevoerd op de traditie dat de kinderen bjj de ouders „introuwen." Slechts in zeer weinig gevallen is van gedwongen samenwoning sprake. Sinds de bevrijding verrezen in de gemeente Dalen 9 boerderijen en Zi woningen, terwijl er momenteel nog 13 woningen in aanbouw zijn. Wanneer we, ruw geschat, nog een zestig woningen hadden, aldus de burgemeester, dan zou de woningnood, in deze gemeente althans, tot het verleden behoren. Ons bouwvolumen voor dit jaar bedraagt evenwel slechts 9 woningen, zodat het dus nog wel enige jaren aal duren, voordat we boven deze erfenis van de oorlog zijn uitgegroeid. Bluswater: groot probleem Het bluswater vormt voor de gemeente een groot probleem, speciaal voor de oude zanddorpen, hetgeen weer een gevolg ls van het ontbreken van waterleiding. Aanvankelijk had men hier open brandkuilen, doch «ater ls men er toe overgegaan acht ondergrondse waterreservoirs aan te leggeu, n.1. twee met een Inhoud leder van 20.000 1. en zes met een Inhoud van 30.000 l. Dit zijn grote betonnen bakten, die uitstekend voldoen, terwijl bovendien nog twee Norton-putten zijn geslagen. In Dalen zelf vind men 3 on dergrondse reservoirs en 1 Norlonput. in Wachtum drie reservoirs en in Dalerveen Z reservoirs en 1 Nortonput. Voor de gemeente en haar Inwoners betekent dit een geruststelling, ivant er zijn reeds enige malen rampen voorgekomen doordat er niet over voldoende bluswater kon worden beschikt. Dalen behoort weer tot het concessiegebied van de N.V. WaterieidingMaatschappij Drenthe, doch het eigenaardige geval doet zich voor, dat het pompstation van de gemeente Coevorden op grondgebied van Dalen staat. Het is dus eigenlijk een koud kunstje om ook Dalen van waterleiding te voorzien en inderdaad zijn hieromtrent reeds besprekingen gevoerd, waarbij de toezegging werd ontvangen, dat Dalen en Wachtum in het jaar 1950 van waterleiding zullen worden voorzien. Dit bericht zal met vreugde worden begroet, omdat de landbouwers speciaal in de zomermaanden moeilijkheden endervinden met de watervoorziening van het vee. In andere delen van de gemeente, met name in Dalerpeel is het water van zeer slechte kwaliteit en ongetwijfeld zou de vreugde daar nog veel groter

zijn indien binnenkort tot aansluj. ting op het buizennet van de waterlei. ding zou kunnen worden overgegaan. Ook in de zandgedeelten is het water trouwens van inferieure kwaliteit, n .i. bijzonder ijzerhoudend, hoewel Wachtum vrij g °ed is, doch dit is dan ook het hoogste deel van de gehele g e . nieente. De zuivelfabrieken ondervinden de gevolgen van dit „harde" water maar al te erg bij de bereiding van de producten en zij zijn er dan ook toe moeten overgaan ontijzeringsinstaUaties te laten bouwen, hetgeen overigens ook verschillende particulieren alsmede de plaatselijke hotels hebben gedaaa Mooi dorp Dalen met zijn prachtig hoog opgaand geboomte, zijn schitterende vergezichten over de essen, zijn mooie boswallen die onder bescherming staan van een gemeentelijke verordening, is een veel gezocht oord. Het is een rustig dorp en juist daarom komen vele vacantiegangers naar Dalen om er weer naar lichaam en geest fit te worden. Overigens is er trouwens welhaast geen woeste grond meer en ook uitgestrekte boscomplexen mankeren volkomen. Zodoende doet het ontwerp-recreatie van de Rijksdienst voor het Na» tionale Plan In Dalen dan ook weinig stof opwaaien, want die gebieden in Dalen die op de lijst zijn geplaatst, zijn waard om voor het nageslacht bewaard te blijven. In de gemeente zijn vijf openbare scholen, alsmede 1 bijzondere school, welke in Dalerpeel staat. Daarnaast is er een lagere landbouwschool, welke nu nog in een lokaal van de lagere school is ondergebracht. Wat het ambacht3onderwijs, het huishoud- en het middelbaar onderwijs betreft ls Dalen vrijwel volledig georienteerd op Coevorden, terwijl ook nog tal van jonge boeren de Rijkslandbouwwinterschool in Eramen bezoeken. Er worden tulnbouwcursussen gegeven, het landbouwhuishoudonderwijs leidt er een bloeiend bestaan en zodoende kan dan ook gerust worden geconstateerd, dat men in Dalen oog heeft voor de toekomst, want naast de praktijk, kan de theorie nu eenmaal niet gemist worden. Opgewekt verenigingsleven Het verenigingsleven zal in Dalen niet opgewekter zijn dan in andere plattelandsgemeenten, het is er evenwel ook niet minder opgewekt. De verenigingen die zich op cultureel gebied bewegen (muziek, zang, toneel) zijn in elke gemeenschap te vinden, in tegenstelling met de verenigingen die de sociale zorg voor de ingezetenen behartigen. Die bestrijken over het algemeen de gehele gemeente. Dalen heeft een voetbalclub, een bloeiende gymnastiekvereniging en een korfbalclub in Dalerpeel. Nieuwlande: „blindedarm" ? Natuurlijk kwam ook nog ter sprake de streek Nieuwlande, behorende tot vier gemeenten, n.1. Hoogeveen, Dalen, Oosterhesselen en Coevorden, en waaromtrent de burgemeester van Oosterhesselen ons destijds verklaarde dat Nieuwlande in geen enkel opzicht bij een andere gemeente aansluit dan alleen bij Oosterhesselen. De burgemeester van Dalen is het hiermede in genendele eens. De bewoners hebben er slechts belang bij dat de straatweg Hoogeveen, Hollandscheveid, Elim naar Dalen en Coevorden wordt doorgetrokken. Dan kan men daar goede busverbindingen krijgen, want men heeft in Nieuwlande slechts belang bij een verbinding Oost-West en niet bij Noord-Zuid. Wanneer Nieuwlande bij Oosterhesselen zou worden ondergebracht, dan zou over Nieuwlande niet anders kunnen worden gesproken dan de „blindedarm" van Oosterhesselen en daarmede zijn de bewoners daar zeker niet gebaat. Deze streek, aldus de burgemeester, is aangewezen ondergebracht te worden bij Hoogeveen, Dalen of Coevorden, doch er wordt een onderzoek ingesteld door deskundige instanties het resultaat daarvan kan rustig worden afgewacht. Gememoreerd dienen voorts nog te worden de drie bloeiende jaarmarkten die Dalen elk jaar kent, de paardenfokkerij, (zowel warm- als koudbloed), de veekeuringen, de actieve middenstand die wellicht door het in de nabijheid liggen van Coevorden een grote voortvarendheid toont, de goede verkeersaansluitingen o.a. (bus, spoor en vaarwater), de goede wegen en de bescheiden industrie die langzamerhand in Dalen is gegroeid, n.1. een electrische houtzagerij en een electrische klompenfabriek. Uitbreiding van deze industrie in het Westelijk gedeelte der gemeente, zal ongetwijfeld voor de gehele gemeente van het grootste belang zijn. De toekomst der gemeente Dalen? Uitbouw en Intensivering van de landbouw In de ruimste zin van het woord. Daarmede alleen is Dalen en zijn Inwoners gebaat en in dat opzicht is het ook van belang dat tot verkaveling van de esgronden In de gemeente wordt overgegaan, omdat dit de landbouwende bevolking slechts ten goede kan komen.

In de nacht van Woensdag op Donderdag gaf een bewoner van de Stille Veerkade te Den Haag een feest ter gelegenheid van zijn huwelijk. Ongeveer 30 personen (familie en genodigden) waren aanwezig. Omstreeks 3.00 uur s middags verkeerden enigen reeds enigszins onder de invloed van sterke drank en kregen de 28-jarige G. J. D. H. en de 26-jarige H. L. H., wonende te Amsterdam, ruzie om een der aanwezige vrouwen en gingen elkander te lijf. De anderen bemoeiden zich eveneens met het geval en er ontstond een algemene vechtpartij, waarbij met glazen werd gegooid en geslagen, terwijl een ruit van hei perceel werd vernield. Tengevolge van de vechtpartij kregen verschillende aanwezigen schrammen en kleine verwondingen. De twee genoemden moesten zelfs naar het ziekenhuis aan de Zuidwal vervoerd worden om verbonden te worden. Nadien werden ze aan een bureau van politie ter ontnuchtering in bewaring gesteld. De 26-jarige H. werd evenwel enige uren later weer naar het ziekenhuis vervoerd, alwaar hij ter observatie werd opgenomen.