Provinciale Drentsche en Asser courant

T I * oen de geallieerden tegen het einde van de oorlog ook Wenen be* gonnen te bombarderen, begrepen de Weners, dat het nu ook voor hun stad ernst zou worden, dat ook Wenen binnen afzienbare tijd „frontstad" zou worden. Tot die tijd was Wenen door de geallieerden op opvallende wijze gespaard; nu regende het bommen op de fabriekswijken en spoorlijnen, maar ook op woonwijken, vooral in de binnenstad. De Sint Stefansdom, het symbool van Wenen, werd geraakt en zwaar beschadigd; de Staatsopera en het Bergtheater, Wenens culturele middelpunten, werden door het oorlogsgeweld al evenmin ont zien. Uit het Oosten naderden de Russische Legers, door de Weense bevolking als hun bevrijders verwacht. De nationaal-socialisten begonnen in het hart van Wenen huis voor huis te ondermijnen tijdbommen en boobytraps te leggen. De mannelijke bevolking, die nog niet, onder de wapenen was, werd opgeroepen voor de „Volkssturm", aan deze oproep werd echter maar weinig gehoor gegeven.

In het begin pro-Russisch Sneller dan men verwacht had, kwamen de Russen; zij passeerden Wenen in het Zuiden, voerden een omsingelingsbewesiing uit. Wenen werd echter niet omsingeld. Voor het zover was, vluchtten de Nazi's uit de stad, verder naar het Westen, de legers der westelijke geallieerden tegemoet. Ondertussen hadden ze echter od talrijke plaatsen in de stad branden gesticht, duizenden gebouwen ondermijnd, die na wenens bevrijding zouden worden opgeblazen. Het heldhaftige optreden van Oostenrijkse vrijheidsstrijders èn de lafheid van vele Nazi's, die hun orders niet meer durfden uit te voeren, verijdelden echter voor een goed deel dit nlan <-. m van Wenen één ruïne te maken. Slechts in de binnenstad gingen enige wijken in vlammen op. Voor zware gevechtshandelingen is Wenen door het snelle optreden der Russen vrijwel gespaard gebleeven. Alleen de gebouwen langs het DOnaukanaal werden door artillerievuur verwoest Er waren dus vele factoren aanwezig om de Weense bevolking proRussisch gezind te maken. Daarvan hebben de Russen echter geen gebruik weten te maken. Hun houding was, gezien hun ervaringen tijdens de oorlog en de ontberingen, die zij hadden geleden. misschien begrijpelijk, ze was zeker niet bevorderlijk voor de goede verstandhouding tussen bevrijders en bevriiden En daar komt nog het grote verschil in mentaliteit bij. Spoedig werden de Russen door het overgrote deel der bevolking niet zo zeer pehaat als wel gevreesd. Sialin, der Erbsenkönig Oostenrijks moeilijk tijden waren met de bevrijding van het nazi-juk niet afgelopen, integendeel, in economisch Opzicht begonnen ze pas. Voedsel was schaars en slecht. Erwten, erwten erwten en af en toe voor de variatie eens wet bonen. Nu nog wordt Stalin door de Oostenrijkers de „Erbsenkönig" genoemd. Hef, verkeer, de electriciteltsen gasvoorziening waren geheel ontwricht. De zwarte handel bloeide Het Oostenrijkse volk voelde zich verslagen. De wil tot wederopbouw en de mogelijkheden tot wederopbouw ontbraken: grondstoffen waren er niet, de fabrieken waren verwoest of ln handen der bezetters, de werkkrachten zaten in krijgsgevangenschap. Het is typerend voor de Wener dat h;j zelfs onder deze omstandigheden zijn humor niet verliest. De gebeurtenissen om hem heen gaan zo'n beetje langs hem heen. Hij draagt overal zijn eigen, gemoedelijk burgerlijke, maar vooral rustige, sfeer mee; kankert graag en wil niets anders dan met rust gelaten worden. Maar vooral: hy vindt nooit jets werkelijk belangrijk: geen oorlog en geen burenruzie, geen atoombom en geen aangebrand eten Chet laatste misschien nog het meest). Kenmerkend is liét

gezegde uit die t(jd: „De toestand in Duitsland is ernstig, maar niet hopeloos; de toestand in Oostenrijk is hopeloos, maar niet ernstig". Bewonderenswaardige energie ■fcjj a:tr dit bon mot kreeg ongelijk: de toestand was niet hopeloos. Toen de geallieerden de grondstoffen, fabrieken, werkkrachten weer vrijgaven toen er dus weer mogelijkheden om op te bouwen kwamen, was er ook weer de wil tot wederopbouw En met bewonderenswaardige energie werd er aangepakt. De toestand verbeterde snel, mede dank zy de helpende hand der geallieerden. in Februari 1949 bereikte de industrie weer haar vooroorlogse productie en haar capaciteit en productie worden nog vergroot. Invoer en uitvoer werden omvangrijker, de werkloosheid bleef gering. De winkels werden geleidelijk weer gevuld en nu is er weer van alles te koop voor wie het kan Betalen. De prijzen op de zwarte markt, welke aanvankelijk een fantastische hoog se hadden bereikt (bijna 200 maal de vredesprijs), daalden weer snel en zijn nu nauwelijks hoger dan de otficiële prijzen. Deze laatste zijn echter na de oorlog geleidelijk gestegen en hun niveau iigt nu op het vier- a vijfvoudige van voor de oorlog, vanzelfsprekend stegen ook de lonen, maar niet in dezelfde mate; ze zijn nu drie a, vier keer zo hoog als in het laatste vredesjaar, 1938. De levensstandaard is dus vergeleken by het vooroorlogse Oostenrijk duidelijk lager geworden en is ook lager dan de tegenwoordige Nederlandse. De prijzen wijken niet veel van die in Nederland af, zijn misschien een beetje hoger, maar lonen en salarissen zijn in Oostenrijk veel lager dan de overeenkomstige hier te lande. Hierbij moet men echter niet vergeten, dat eenzelfde vergelijking, vóór de oorlog uitgevoerd, ook ten ongunste van Oostenrijk zou zijn uitgevallen. Laai U niei door de schijn verbllinden Zo is dus het beeld van het hedendaagse oostenrijk ontstaar: optouw ondanks vele moeilijkheden. Welhaast symbolisch ziet men dit beeld als men door Karntnerstrasse, een van Wenens drukste winkelstraten, loopt: Overal prachtige winkels, moderne zakengebouwen, smaakvolle étalages gevuld met al'.e mogelijke gebrulks- en luxe-artikelen. Maar laat -j door dit beeld van een welvarende stad niet overbluffen en kiik iets verder: boven die schitterende winkels, in hetzelfde gebouw, gapen troosteloze, volkomen uitgebrande ruïnes. Oostenrijks wederopbouw moest werkelijk weer helemaal „van onderen fcf" besinnen. Aa n het einde van de Karntnerstrasse zien we de toren van de Sint Stefan rijzen temidden van puinhopen. Verreweg het meeste puin is nu al opgeruimd men krijgt uog maar een zwakke voorstelling van hoe het moet zijn geweest. De toren van de Sint Stefan heeft al het oorlogsgeweld getrotseerd ni beleefde

Wenen angstige ogenblikken, toen de 3ummerin", de enorme klok van de Sint Stefan, tijdens een bombardement met donderend geraas omlaag viel. De kerk zelf werd echter zwaar beschadigd, van het, beroemde orgel is niet veel overgebleven; de wederopbouw zal hier no K jaren duren. Kolossaal Russisch omwinningsmonument Aan de andere kant mondt de Karntnerstrasse uit op de bekende Ring, een brede straat, welke de binnenstad omsluit. Langs de gehele omtrek van de Ring vindt men het ene monumentale getouw naast, het andere, kerken naast musea, paleizen, schouwburgen; ook het narlements^e'O'w, de Staatsopera

en de hoofdgebouwen der Universiteit liggen aan de Ring. Deze is in zijn geheel één gedenkteken van Oostenrijks macht en rijkdom in vroeger eeuwen. De nieuwste aanwinst is hier het, Russische overwinningsmonument op het Stalinplein, kolossaal van opzet, maar toch absoluut niet uit de stijl vallend en wérkelijk een aanwinst Zo goed als alle gebouwen aan de Ring werden tijdens de oorlog mm or meer beschadigd, doch het meeste is reeds hersteld en onherstelbare schade hebben de historische gebouwen vrijwel nergens geleden. Tussen al deze gebouwen vindt men parken en ruime pleinen. Trbuwens, de gehele stad is ruim gebouwd met brede lanen en grote pleinen, zodat Wenen nauwelijks verkeersproblemen kent'. Ook parkeerterreinen zijn er ruim voldoende, en waar er boven de grond geen ruimte voor was, zocht men het onder de arond. De stiraten worden zeer ztndelük eehouden: wie een propje oanier op straat gooit (er zijn overal speciale afvalbakken aangebracht) is strafbaar en wie een stofdoek boven straat uitschudt eveneens: honden moeten buitenshnic „an e"n muilkorf •' v > r ''ien.

Zo is de Wener, zo is zijn stad

..Schönbrunn werkelijk „schön"

(Van onze Londense correspondent). Op uitnodiging van de voorzitter der plaatselijke Conservatieve partij van het kiesdistrict Chislehurst in Kent, de heer Edward Moore, hebben wij de Conservatieve candidaat van dat district, Pat Hornsby Smith, begeleid op diens nonstop-verkiezingscampagne. Om drieërlei redenen hadden wij besloten juist dit district uit te kiezen. Ten eerste, omdat het kiesdistrict Chislehurst een der meest frappante voorbeelden is van een voormalig Conservatief bolwerk, dat sinds 1918 onafgebroken door een Conservatief Kamerlid in het Lagerhuis vertegenwoordigd werd, totdat het in 1945 naar Labour omzwaaide. Ten tweede omdat de Conservatieve candidaat, Mej. Margaret Patricia (,,Pat") Hornsby Smith, tot een der meest formidabele personaliteiten der jongere Conservatieven behoort, van wie een brillante parlementaire carrière verwacht wordt, zo zij deze slag van de Laboürcondidaat George Wallace zou winnen. En ten derde, omdat het kiesdistrict Chislehurst uit een zeer gemengde bevolking bestaat.

Het omvat de typisch Conservatieve forensen-villawijken Chislehurst en Sidcup, zowel als een aantal arbetdersdtstricten rondom de drie grote cementfabrieken. Voorts omvat het een belangrijk percentage tuinbouwers, bloemenkwekers en boeren rondom Dartford en een evenredige vertegenwoordiging van winkeliers. Alles tezamen vormt deze streek in Noord-Kent, ten Zuiden van Londen, het kiesdistrict Chislehurst, dat met een radius van circa 16 km en ln totaal 65.270 stemgerechtigden, een der grootste ln Engeland is. Er staan drie parlementaire candidaten in dit district. De Labour candidaat is het socialistische Lagerhuislid George Wallace. die in 1945 een meerderheid van ruim zesduizend stemmen behaalde over de toenmalige ConservatifeVe candidaat Sir Waldron Smithers. De vrijwel kansloze Liberale candidaat is David Hughes. De Conservatieve candidaat is Mej. Pat Hornsby Smith. Zij is een dynamische jor vrouw van 35 jaar, met krullend roodblond haar. Met een grote blauwe roset (partykleur) in het knoopsgat van haar onberispelijk getailleerde grijze mantelpak. stond zij ons op te wachten temidden der koortsachtige bedrijvigheid in het Conservatieve hoofdkwartier te Sidcup. „Hallo, ga maar direct mee in mijn auto", was haar eerste begroeting. „Mijr campagne is van minuut tot minuut vastgesteld. Vanavond spreek ik op drie verschillende bijeenkomsten". Tn een stromende regen reden wij. gevolgd door een sleep auto's van Conservatieve supporters, alle ruiten volgeplakt met de leuze „stem op Pat Hornsby Smith" en voorzien van luidsprekers en megafoons, naar de eerste vergadering. Deze werd gehouden in de gymnastiekzaal van 'n school te Lamorbey, op enkele mijlen afstands. Onder luid applau- van de volgepakte zaal klom candidaat Pat op het podium. Pat trekt van leer Sprekende met een snelheid van 150 woorden per minuut, zonder enige aantekeningen, hield zij een der vurigste betogen die wij ooit van Conservatieve ztjde gehoord hebben. Het was duidelijk,

dat de Conservatieven hier iemand het veld hebben ingestuurd, die haar mannetje kan staan. De ene felle aanval na de andere volgde op het beleid van het Labourbewind, gebaseerd óp zorgvuldig bestudeerde feiten. „Neem Labour's huizenbeloften", klonk de glasheldere stem van Pat door de rokerige volle zaal. „In 1946 verklaarde Labour's minister Bevan, dat het huizenprobleem tegen de volgende verkiezingen grotendeels opgelost zou zijn. En wat zien we vandaag? Drie millioen mensen in Engeland, Schotland en Wales hebben nog steeds geen eigen woning. Ongetwijfeld zal Labour in z|jn huidige verkiezingscampagne verkondigen, dat zij een millioen „homes" gebouwd hebben. Let wel, „homes", niet huizen. Want elke opgelapte woning, elke Nissenhut, elke in flats omgebouwde villa wordt door hen meegeteld als een nieuw „home", dat zij gebouwd hebben. Wij Conservatieven zullen alle bouwcontroles opheffen. Wij zullen niet rusten voordat ieder: in zijn eigen woning heeft en daarmee een einde maken aan de woningmisère, die duizenden echtscheidingen tengevolge heeft en de hoofdoorzaak is van de toenemende misdaad onder de jeugd. Interruptie uit de zaal: „Zou de conservatieve candidaat ons misschien kunnen vertellen hoe wij arbeiders ooit ons eigen huis zouden kunnen aankop n, we houden nu al geen cent over?" Pat Hornsby Smith: „Natuurlijk hou je onder dit Labourbewind geen cent iver. Maar wij zouden onmiddellijk de belastingen verlagen, door de grote verkwisting in alle regeringsdepartenenter- stop te zetten en de genationaliseerde industrieën- weer onder particulier beheer te brengen, onder leiding van experts die hun vak verstaan en niet onder ambtenaren, zodat de grove verliezen der genationaliseerde industrieën dan niet langer op de schouders van de belastingbetalers vallen. Nationalisatie heeft gefaald, de kosten zijn omhoog en de productie en kwaiite't zijn omlaag". Strachey krijgt er van langs Over het belangrijke punt, de voed. selvoorziening, zei ze het volgende: „Zc.ils jullie boeren onder ons -veten, is het Labour's politiek geweest oin dollars te bezuinigen door een mlt.imale

invoer van veevoer. Dat was verkeerd gezien. Als zij dat vraagstuk op lange in plaats van op korte termtfn hadden bekekeh, zouden wij vandaag een driemaal grotere veestapel hebben (daverend applaus). „Minister Strachey's voedselaankopen, o.a. zijn onervaren onderhandelin gén en vlees-verdragen met Argentinië, hebben ons een verlies opgeleverd van 364 millioen pond sterling. En die verliezen betalen wij in belasting. Als particuliere importeurs in het buitenland voedsel aankopen, zoals voor de oorlog, is er gezonde concurrentie en krijgt men dit voedsel goedkoop. Maar als men een voedseldelegatie van de Labour-regering ziet aankomen, weel men in het buitenland reeds vooraf dal er politiek aan vast zit. dat het prest! ge der regering ermee gemoeid is om Je voedselrantsoenen te kunnen handhaven. 'Als een particuliere importeur een stomme transactie doet, gaat hij failliet. Maar als voedsel-minister Strachey de ene stommiteit na de andere uithaalt, verhoogt Cripps eenvoudig de indirecte belastingen. Beseffen jullie, dat iedereen die tien sigaretten per da? rookt en een glas bier per dag drinkt daarop jaarlijks veertig pond (f400)

belasting betaalt? Wij kunnen onze economie alleen redden door meer handel te drijven met ons Empire. Wij moeten ons losmaken van de verpliclv ti gen der financiële en economische verdragen van Havanna en Genève. zodat onze eigen Britse regering — en niet buitenlandse regeringen — de uiteindelijke zeggenschap zal hebben over ons handelsvolume met onze Dominions en koloniën". „Zijn er nog vragen?" Neen. geen der aanwezigen had er ook maar aan g-dacht om nog een vraag te formuleren. „Dan moet mijn geacht publiek mij excuseren want ik moet var avond nog op twee andere bijeenkomsten spreke zei candidaat Pat. Hals over kop sprongen wy in de wachtende auto en reden naar de volgende vergadering, ditmaa" in de Conservatieve club te Sidcup. Wederom een propvolle zaal. wederom vrijwel dezelfde redevoering, met de drie geijkte . unten. waarmede de Conservatiever deze verklezinsfsslag hopen te winnen: de belofte van huizen voor Iedereen afschaffing der voedsel- en benzinerantsoenen, het opheffen van controles en subsidies en het bestrijden van het ge - ~ir der daardoor stijgende prijzen door verlaagde belastingen en speciale toelagen voor de laagste toongroepen. Na de bijeenkomst te Sidcup volgde de derde en laatste vergadering van die avond, zes mijl verder over jeu modderige landweg in een dorpszaaltje te Elmer. End. Het was tenslotte middernacht toen wij op het Conservatieve districtshoofdkwartier terugkwamen.

HOOFDPUNT

(Van onze correspondent). 't Is tekenend voor de huidige t\jd, dat plotseling de Italiaanse studenten uit hun collegezalen ln de openbaarheid treden en voorstanders blijken te zijn van bepaalde tendenzen en eisen, die zo radicaal zyn, dat zy door de arbeidersklasse, niet kunnen worden overtroefd. Al sinds enkele weken is de universiteit in Rome het revolutiecentrum van Italië geworden. Stakingen, betogingen tot in het centrum van de stad, revolutionnaire redevoeringen enz. zgn aan de orde van de dag. Men spreekt in de collegezalen en de gangen van de universiteit niet meer over wetenschappelijke aangelegenheden, doch slechts over collegegelden, belastingen, buitengewone examens, niet gehouden afspraken en tenslotte over „reacHonnatren", „fascisten", „kapitalisten", „verraders" en „verkochten".

Toen de studenten er toe overgingen een inter-facultatieve commissie te kiezen, die moet opkomen voor de belangen van de studenten, kwam duidelijk tot uiting, waartoe de verwording van de na-oorlogse tijd het studentencorps ln Italië geleid heeft en i ' welke ideologieën een groot gedeelte van de studenten een oplossing van hun problemen verwacht. De uitslag van de verkiezing voor deze on-politieke commissie sprak 'n duidelijke taal. In alle Italiaanse universiteiten l'eheersten de politieke groepen van de ..Democrazia Christina", de neo-fascisten en de communisten. het veld. In Rome kreeg de afgevaardigde van de Christelijk Democraten 814 stemmen, daarop volgde met 718 stemmen de fascistische M.S.I., en de communisten kwamen met 681 stemmen uit de bus, terwijl alle andere groepen tezamen slechts 424 stemmen behaalden. Aan de universiteit in Napels stonden de neo-fascisten zelfs met 715 stemmej op de eerste plaats, terwijl de chrisHijk-democraten met 641 en de communisten met 600 stemmen de strijd verloren. De commissies van de studenten zijn 'nder een vertegenwoordiging voor de zakelijke belangen van de studenten dan wel een vergaarbak van radicaal politieke richtingen geworden, die de breuk in de rijen van de studenten en hun vervreemding van een gedegen studie steeds groter

maken. Het is duidelijk, dat, hoe minder de studentencommissies tot een oplossing van de werkelijke problemen kunnen bijdragen, des te groter dr toevloed van teleurgestelden naar de extreem-politiekè groeperingen wordt. De oorzaken Welke zijn nu de problemen van de Italiaanse studenten, die om een oplossing vragen? Naast de zuiver geestelijke beweegredenen zijn het in de eerste plaats de oorlog en Je gevolgen van de oorlog, die de hoge scholen financieel en organisatorisch ii een moeilijke positie hebben geplaatst. Er is gebrek aan ruimten, laboratoria, wetenschappelijke installatie en instrumenten en de sociale hulpverlening voor de studenten is verre van gunstig. De vijf milliard lire, die de minister van Onderwijs voor alle Italiaanse universiteiten tezamen ter beschikking heeft gesteld moesten voor 97 procent uitgegeven w - -den aan administratieve doeleinden en salarissen, terwijl slechts .'i procent voor het instituut zelf gebruikt kon worden. Waar moet men de rest van de benodigde gelden vand. an toveren ? Voortdurend worden door de universiteiten de collegegelden verhoogd, hetgeen betekent, dat de studenten zelf het ontbrekende moeten bijpassen. Aan de Noord-Italiaanse universiteiten moet 25 procent van de stu<" nten hun eigen studie en onderhoud betalen met verschillende soorten werkzaamheden, in Rome is dat aantal 35 procent en in Venetië zelfs 65 procent. De gevolgen blijven niet uit! Dt studie is ongeregeld, ontevredenheid heerst onder de studenten, sociale spanningen ontstaan tussen meer en de minder gesitueerde studenten, en er is alleen nog maar vertrouwen in de hulp van politiek- . radicale gruepen, die hier een prachtige gelegenheid vinden om in troebel water te vissen. Dit is niet ^lleen de oorzaak, dat er aan de hoge scholen iets broeit; hierin is niet alleen de reden te zoeken, dat in Italië ieder semester begint met stakingen en opstootjes. De Italiaanse studenten behoren op het ogenblik tot het intellectuele proletariaat zonder intellectuele binding, hetgeen voor het heil van de wereld des te gevaarlijker is, aangezien zij de generatie vormen, die eenmaal geroepen wordt tot geestelijke leiding van het land. Een geestelijke dwaling van de ergste vorm heeft de studenten naar de „barricaden" gedreven, waa jammer genoeg niet slechts ges* eden wordt voor de rechten van de studerenden, doch uisluitend om dezelfde dingen, die op het ogenblik de gehele wereld op naar grondvesten doen schudden en waarin de studenten eigenlijk een getuigenis van geestelijke zelfstandigheid zouden moeten afleggen.

Onze Londense correspondent is op tournee geweest met de Conservatieve candidaat van het kiesdistrict Chislehurst ln Kent, een district dat sinds 1918 een Conservatief bolwerk is geweest, totdat Labour daar in 1945 de overwinning behaalde. De „Chislehurst division" is een der meest typerend voorbeelden van een voormalig Conservatief district, dat nu alles op alles zet om zijn Conservatieve zetel in het Lagerhuis terug te winnen. In r i volgend artikel geeft zy haar indruk weer van een vergadering waarin Churchill spreekt en daarna geeft z(j nog een reportage -an het kiesdistrict Wal" imstown in Noord-Oost-Londen, een overwegend Labourdistrict, waar wy twee dagen lang ons zoeklicht zullen richten op de campagn van de Labourcandidaat aldaar, premier Clement Attlee.

Een pharmaceutische groothandel in Haarlem had een vrouwelijke chef de bureau, die na de oorlog enige tijd als politiek delinquente in gevangenschap doorbracht en wier man thans nog een straf uitzit wegens collaboratie. Zij hield er een vriend on na, niemand anders dan de gewezen chauffeur van Mussert. Dit duo besloot zichzelf te reclasseren door een financiële handigheid. Mevrouw S. W. S -V. nam bedragen van verschillende omvang uit de kas van haar werkgever en de vriend gaf deze sommen, die in totaal f 22.000 beliepen, 'met grote vaardigheid uit aan plezierige dingen als uitstapjes, reizen en een prachtige nieuwe auto. Het tweetal genoot op zo opvallende wijze dat de firma niet lang behoefde te raden waar het vermiste geld was gebleven. Het eind van het drama speelde zich af voor de Haarlemse rechtbank. De officier eiste tegen de vrouw vijftien maanden met aftrek. Tegen k . eiste de officier twee-en-een half jaar gevangenistraf met aftrek.