Provinciale Drentsche en Asser courant

Gisteravond vóór vijf jaren bulderden vanaf de namiddag de kanonnen in de omgeving van Assen. Een meer of minder angstige spanning bekroop de Assenaren, die zich met vreugde realiseerden dat nü het grote ogenblik gekomen was waarnaar al zovele bange jaren was uitgezien: dat der bevrijding. De straten waren leeg zo tegen vijven. Ieder begaf zich zoveel mogelijk binnenshuis. Wat niet op straat te maken had waagde zich er niet. Duitse soldaten maakten zich gereed voor de terugtocht of waren reeds afgereisd, achter zich vernielend wat nodig werd geoordeeld. De spanning steeg bij het uur. Later dan gewoonlijk begaf men zich in het algemeen ter ruste, alsof men het verbeide grote ogenblik nog vóór het ingaan van de nacht wilde begroeten. Het oorlogsgeweld naderde; het kwam dichter bij, steeds dichter bij. De nacht ging in. En nog eer zij was verstreken rolden Canadese tanks door Assens straten; kwam de bevolking juichend uit hare huizen en laaide op een wild enthousiasme voor de met sigaretten kwistig om zich heen gooiende bevrijders. Vreugdedronken vierde Assen vandaag vóór vijf jaren het feest zijner bevrijding. Onderwijl de vlaggen alom werden uitgestoken, oranje menig raam en venster sierde, vrijheidsdansen met de Canadezen gemaakt werden, op hun welzijn werd gedronken en broederscnap werd gesloten met wie voor onze vrijheid hun leven .hadden veil gehad, werden achtergebleven Duitsers gevangen genomen; werden hun hand angers gearresteerd en werd, wat men eens als bijltjesdag voorspeld had, ook te Assen op een volkomen begrijpelijke wijze afgereageerd. Onder gejoel en gejuich der op straat verzamelden, ondergingen degenen die zich aan samenwerking met de vijand in bezettingstijd hadden schuldig gemaakt, hun vernedering. Gedwee lieten zij zich insluiten en overbrengen naar de gevangenis, of naar het inmiddels ontvolkte kamp, waar prikkeldraad hen voor korter of langer tijd van de samenleving buiten sluiten zou. Weldra nam hun berechting een aanvang Hun berechting? In ieder geval hun bestraffing. Waardoor het wraakgevoel der zich als zoveelbetere-buffeers op de borst slaande stad- en provinciegenoten bevredigd was. Na Assens bevrijding volgde weldra geheel Dren+he. De uit de oorlog naar voren > komen illegaliteit organiseerde zich bovengronds. De vrede was weergekeerd. De vrede? Ja, voor een deel slechts. Alles zou zoveel anders en beter worden als het uur der bevrijding maar eerst geslagen had: Het werd anders. Gelukkig werd het anders. En beter werd het in vele opzichten. Maar van een waarlij ke vrede was geen sprake. De spanningen bleven; andere spanningen dan die in de oorlogstijd hun invlotd hadden doen gelden. De jongeren, die in het verzet het vaderland gediend hadden, wierpen zich in een nieuwe strijd vol wisselvalligheden, vol avontuur. Omdat hun bereidheid daartoe gevraagd werd. Vele anderen volgden hun voorbeeld. Meerdere Assenaren, honderden Drenthen, ondernamen de sprong over het grote water om in zijn bevrijdingsstrijd ons Indië ter zijde te staan. Vanuit het oude land van hei en struiken gingen ze. Vol idealen. Vol enthousiasme. Maar gans anders keerden ze er weer terug! De loop van de tijd laat zich z'n weg niet voorschrijven. En de loop der dingen evenmin. Vijf jaren zijn thans voorbijgegaan. Doch waar is de samenleving, waarnaar zo reikhalzend is uitgezien? Opnieuw wordt zij bedreigd. Opnieuw dreigt oorlogsgevaar. En de mensen? Ze zijn er aan gewend geraakt dat zware dreiging boven hunne hoofden hangt. Zoals ze er gelukkig ook aan gewoon geworden zijn dat zij. die op grond van bevrijdingsvonnissen van de samenleving werden uitgesloten, daarin terugkeerden, er zich van bewust geworden, dat de samenleving immer weer opneemt wat zij op zeker ogenblik uitgestoten heeft. Verbroken banden werden weer aangeknoopt. Zakenrelaties herstelden zich. Het eens vijandige buitenland bood weer goederen aan. En tussen de puinhopen zijner uiteengeslagen steden „winkelden" weer Nederlandse zakenlieden. Voorzichtig betraden, wie tot voor enkele jaren vijanden waren, weer onze bodem en vonden er gastvrijheid. En op de vooravond van Assens eerste bevrijdingslustrum ontvingen Asser ingezetenen, als ééns voor 1940, kleine Oost-Duitse jongetjes en meisjes, zich vol vertrouwen gevend aan de pleegouders in het goede, goede buurland. Zij grepen naar ons met schennende handen- de lucht was vervuld van hun brallend woord...., zegt onze vriend Jan Campert ergens in een der verzen zijner verzetspoëzie. En hij besluit dit vers aldus: „Maar één ding werd tot eigen scha vergeten, dat onaanrandbaar is: de goede geest! En die hebben wij bewaard bij al wat wij verloren". — -1-t

De Koningin, Prins Bernhard en de twee oudste Prinsessen zullen deze week hun verblijf in de Franse Alpen beeindigen. De Koninklijke Familie is voornemens morgen naar Nederland terug te keren.

Sociaal-economische raad samengesteld Naar wij vernemen hebben de 4 centrale verbonder van werkgevers hm vertegenwoordigers in de sociaal-eco nomische raad benoemd. Namens het Verbond van Nederlandse Werkgevers zal in de raad zitting nemen de heer T. J. Twijnstra, namens het Centraal Sociaal Werkgevers-Verbond ir M. H. Damme, namens het R.K. Verbond van Werkgevers Vakverenigingen de heer L. A. J M. van Heyst en .am .is het Verbond van Prot. Christelijke Werkgevers in Nederland de heer A. Borst Pzn. Als plaatsvervangers van genoemde personen zullen optreden resp. ir S. H, Visser, mi A. J. R. Mauritz, prof. dr A. H. M. Albregts en mr J. Meyni i. Sowjet-Unie beschuldigt Italië De Sowjet-Russische regering heeft Italië beschuldigd van schending van het vredesverdrag. De Italiaanse regering zou de aanbieding van een lijst van Italiaanse activa in OostEuropa hebben vertraagd. De Italianen hebben zulks evenwel ontkend en zich bereid verklaard langs diplomatieke weg een regeling te zoeken wat betreft de afwijkende schattingen door Italianen en Russen van de waarde der Italiaanse activa in de Balkanlanden, die als herstelbetalingen moeten dienen.

CIRCUS MULLENS ZAL HERRIJZFN In het comité van aanbeveling voor de landelijke hulpactie tot herbouw van het circus Jos. Mullens, dat te Utrecht door brand verwoest is, heb ben zitting genomen: Jhr mr C. J. A. de Ranitz, burgemeester van Utrecht, jhr mr J. Schuurbecque Boeye, burgemeester van Zierikzee; mevrouw A. I Baronesse van Heemstra, Amsterdam, jhr H. Beelaerts van Blokland, secre taris van het hoofdbestuur van he» Nederlandse Rode Kruis, Den Haag, dr F. H. Fentener van Vlissingen voorzitter van de Raad van Behee» der Kon. Jaarbeurs, Utrecht; kolonei C. F. Pahud de Mortanges, voorzittei van het Nederlands Olympisch Comité, Hilversum; ir P. F. S. Otten, president-directeur der N.V. Philips, Eind hoven; Godfried Bomans, letterkindi ge, Haarlem; P. J. G. van Heek, in dustrieel, Enschede; mr Francos Pauwels, advocaat Amstelveen: D. J Bessem, directeur Olympisch Stadion, Amsterdam; S. Switzar, architect, Amsterdam; Rika Hopper, toneel speelster, Amsterdam en Albert van Dalsum, toneelspeler, Amsterdam. Het Nederlandse Rode Kruis heeft zijn giro (no. 239577) voor giften opengesteld.

Scherp antwoord op Russische profesfnofa verwacht

Dean Acheson, de Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken, heeft gisteren op zijn wekelijkse persconferentie medegedeeld, dat op het ogenblik een „energiek onderzoek" gaande is naar het incident bij Libau. Pas na ontvangst van èen rapport over deze kwestie zal zijn departement op de Sowjetrussische protest-nota antwoorden. In een telegram uit Washington wordt gemeld, dat in diplomatieke en militaire kringen in de Amerikaanse hoofdstad wordt verwacht, dat de V.S. de Sowjet-Russische protestnota in scherp gestelde bewoordingen zullen afwijzen. Inmiddels zijn gisteren de nasporingen naar het vermiste Amerikaanse vliegtuig onverminderd voortgezet.

Tot twee keer toe meende de bemanning van een B. 17 vliegtuig nabij het eiland Bornholm eer vlot en een geel reddingspak te hebben waargenomen, doch gisteravond pikte een Deens schip in deze omgaving een gele kist op, die mogelijk voor een vlot is aangezien. Inzittenden van het „B 17"-toestel verklaarden by aankomst te Kastrup dat de voorwerpen zich gedeeltelik onder water bevinden. Zy achtten het mogelijk, dat het hier uitrustingsonderdelen van een vliegtuig betroffen. De zee rondom de voorwerpen was over een afstand van zestien kilometer met olie bedekt. Ondanks het slechter wordende weer patrouilleerder gisteren in de nabijheid van Bornholm een Privateer, een B. 17 en een Catalinavliegboot.

Twintig andere vliegtuigen speurden elders. Een officiele woordvoerder van de Amerikaanse luchtmacht heeft de beschuldiging van Tass, dat Amerikaanse vliegtuigen zonder kennisgeving op het vliegveld Kastrup blijven binnenkomen en dat de Amerikanen een aanzienlijke militaire luchtmacht aldaar hebben geconcentreerd, van de hand gewezen. Het Britse communistische blad, de Daily Worker, meldde gisteren in een loOfdartikei. dat het incident te Moskou zo belangrijk wordt geacht, dat Russische avondbladen met extra-edities uitkwamen, Zweedse klachten Functioanrisse: van het Amerikaanse departement van Defensie verklaarden gisteren, dat de Zweedse klacht, dat Amerikaanse vliegtuigen over de geheime basis van Karlskrona waren gevlogen, „op het ogenblik een plaatselijke aangelegenheid" is, die l luchtmachthoofd 'wartier te Wiesbaden moet worden bestudeerd. De Zweedse defensie staf heeft verklaard, dat zij de Amerikaanse luchtmacht geen toestemming ueeft gegeven om over het Zweedse vasteland te vliegen. Het Zweedse ministerie van Buitenlandse Zaken heeft de Amerikaanse ambassadeur te Stockholm dan ook meegedeeld, dat vliegtuigen, die bij het zoeken over Zweden willen vliegen, daarvoor eerst toestemming moeten vragen, zoals ook bij het overvliegen van het eiland Gotland is gedaan.

Brand in Tilburgs ziekenhuis Gistermiddag om vijf uur is brand uitgebroken in het Sint Elizabeth Ziekenhuis te Tilburg. Het vuur ontstond in een der lokalen op de bovenste verdieping van de Oostelijke hoofdgebouwvleugel. De vuurhaard bleek voor de brandweer, die met groot materiaal was uitgerukt moeilijk te bereiken. Deze haard bevond zich namelijk op de zolder boven de röntgenafdeling, doch nergens in de zware houten overkapping bevond zich een opening. Spoedig sloegen de vlammen door het dak, waarop het vuur aan voor- en achterzijde met acht stralen kon worden aangetast. Na een uur blussingswerk was de brandweer de vlammen volkomen meester. Een hoeveelheid oud materiaal, dat op de zolder lag opgeslagen, werd vernield. De röntgen-afdeling kreeg slechts geringe waterschade. Het dak van het gebouw brandde over een lengte van 20 meter door. De oorzaak van de brand is onbekend. Garry Davis gaat trouwen Garry Davis, de „eerste wereldburger", die sedert enige tijd opnieuw in de Verenigde Staten verblijft, zal binnenkort in het huwelijk treden met Audrey Peters uit Californië. Op het ogenblik houdt Davis, die opnieuw Amerikaans burger kan worden na verloop van vijf jaar of zelfs vroeger daar zijn aanstaande vrouw een Amerikaanse is, vacantie in een villa van zijn vader, de bekende orkestleider Mayer Davis.

Alles is in de weer om het Amerikaanse vliegtuig op te sporen. Aan de hand van een kaart worden de onderzoekingspogingen geregeld (links). Midden: van Buil tofta, Zweden, uit wordt contact onderhouden met de ingeschakelde vliegtuigen. Rechts: parachutes met voedsel worden klaar gemaakt voor de bemanning van het verdwenen vliegtuig, wanneer dit eventueel in een moeilijk bereikbaar gebied een noodlanding heeft moeten maken.

Radio-Makassar meldde gisteren, dat de regering van Oost-Indonesië b\j de centrale Indonesische regering heeft geprotesteerd tegen de Dinsdagavond door het ministerie van Voorlichting verstrekte onjuiste inlichtingen over de beweerde ontscheping van Indonesische troepen in het Zuiden van Celebes. Bij gisterochtend boven Zuid-Celebes uitgevoerde verkenningsvluchten is geen spoor ontdekt van net Indonesische bataljon, dat volgens het ministerie van Voorlichting te Djakarta, geland zou zijn. Ook de beide Indonesische troepentransportschepen en het korvet, die Maandag de rede van Makassar hebben verlaten, zijn niet meer opgemerkt. Ook de minister-president der R.I.S. drs. Moh. Hatta bevestigde gisteren, dat geen landing door het bataljon VVorang was verricht. Intussen is hedenmorgen te 10.30 uur het extra vliegtuig, dat de centrale regering te Djakarta naar Makassar had gezonden om Abdul Azis te halen, teruggekeerd. Evenwel zonder Azis, die andermaal heeft geweigerd naar Djakarta te komen. Slechts overste Mokoginta, die gisteren met Azis heeft overlegd, de minister van voorlichting der negara Oost-Indonesië dr. W. J. Ratulangi en de vertegenwoordiger van OostIndonesië te Djakarta, Andi Patepoi, waren aan boord. Abdul Azis heeft aan minister Ratulangi een tweetal brieven meegegeven, resp. voor pre-' sident Sukarno en voor de sultan van Djogja. De heer Andi Patepoi deelde aan Aneta mede, dat Abdul Azis bij zijn onderhandelingen met overste Mokoginta

heeft beloofd, naar Djakarta te zullen komen, doch dat zulks op het ogenblik ongewenst wordt geacht, daar de aanwezigheid van de leider te Makassar noodzakelijk is Patepoi deelde voorts mede, dat Azis te weinig tijd heeft gehad om uitvoering te geven aan de vier punten bevattende opdracht van de sultan van Djogja. Volgens de heer Patepoi heeft Azis °P het ogenblik 1000 man onder zijn bevelen. Gisteren zijn op het ministerie van Defensie te Djal ^rta besprekingen begonnen tussf de ministers van defensie der RIS, de waarnemend chefstaf van de APRIS (federale leger) kolonel Simtupang, de commandant van de Nederlandse troepen luit.-generaal Buurman van Vreeden en de voorzitter van de sectie defensie van de volksvertegenwoordiging der RIS. Deze hesprekingen gingen over eventuele militaire maatregelen, die in verband met de situatie t.e Makassar zouden moeten worden genomen. Aan deze bespreking namen'ook deel Moh. Hatta en de chef-staf van de Nederlandse troepen, generaal-maioor D. R. A. van Langen. Alle beslissing-n zijn afhankelijk van het antwoord op de vraag, of de kapitein Abdul Azis al dan niet naar Djakarta zal komen, zeide ministerpresident Mr h Hatta na afloop dezer besprekingen. Hij deelde eveneens mede, dat met betrekking tot verschillende onderwerpen overeenstemming werd bereikt. Het Franse persbureau AFP meldde gisteren nog, dat, a'.s Abdul Azis weigert om naar Djakarta te komen, president Sukarno via de radio een proclamatie zal doen uitgaan, waarin een aanval op Azis en zijn medestanders wordt aangekondigd.

Wegens overtreding van de textielveroraening in de periode tussen 1945 en 1947 eiste gistermorgen voor liet Amsterdams Gerechtshof na een langdurige zitting mr. dr. J. Zaayer, procureur-generaal, in hoger beroep een boete van f 250.000 subs 6 maanden hechtenis — door de directeur A. M. te ondergaan — tegen het Amsterdamse modemagazijn de N.V. Gebrs. Gerzon. De verdediger, mr. H. G. Stibbe, vroeg vrijspraak. Op 19 November 1948 had de bijzondere politierechter te Amsterdam het magazijn voor deze zaak .een boete opgelegd van f 1 50.000 en 6 maanden. De dagvaarding vermeldde, dat het winkelbedrijf van deze firma in genoemde periode textielgoederen had betrokken van de eigen confectiefabriek resp. magazijnen aan de Spuistraat zonder daarbij de vereiste textielpunten (coupures) af te geven, Aan de fabriek van de firma was omgekeerd ten laste gelegd, dat zij textielgoederen had afgeleverd aan de eigen winkel zonder daarvoor de vereiste textielpunten in ontvangst te nemen. Aangezien de fabriek de grondstoffen voor de fabricage van de textielcoupures moest inleveren, verschafte het modemagazijn zich talloze textielpunten, die het benutte voor inkopen bij andere fabrieken. In de dagvaarding was omschreven, dat ^e verdachte zich op deze wijze onrechtmatig circa 1.368,457 punten had verworven. De procureur- generaal Mr. de Zaayer geloofde, dat het bedrijf van de toegepaste handelwijze grote voordelen heeft genoten en dat de directie niet te goeder trouw heeft gehandeld, doch thans met een achteraf bedacht verweer is gekomen, volgens hetwelk de distributievoorschriften niet voorzagen in die

gevallen, waarin een fabriek de zelf gefabriceerde goederen in een eigen winkelbedrijf verkooptMr. H. G. Stibbe merkte in zijn pleidooi op, „dat alle confectiefabrieken, die een eigen winkelbedrijf hebben, precies hetzelfde hebben gedaan als dit modemagazijn:" Volgens hem bestond er een tekort in de distributiewet. Het Hof zal op 26 April uitspraak doen. Vandaag nieuw proces te Praag Van officiële Tsjecho-Slowaakse zijde is meegedeeld, dat vandaag te Praag een proces begin waarbij de Amerikaanse voorlichtingsdienst is betrokken West-Europese correspondenten, die tot dusver van proceessen zijn geweerd, zijn uitgenodigd de zitting bij te wonen. De namen van de beklaagden zijn nog niet bekend gemaakt. Ook de beschuldigingen niet. Wel is bekend, dat drie Tsjechen, die bij de Amerikaanse voorlichtingsdienst gewerkt hebben, zich in arrest bevinden. Binnen 24 uur namen deze week twee TsjechoSlowaken ontslag bij deze dienst» Tito heeft geen boze plannen met Triëst Een woordvoerder van het Britse ministerie van Buitenlandse Zaken heeft medegedeeld, dat Engeland, Frankrijk en de V. S. besprekingen voeren over de toekomst van Triëst. In gewoonlijk welingelichte kringen te Londen gelooft men, dat de drie landen het plan. om maarschakl Tito in overweging te geven geen staatsgreep te ondernemen na de verkiezingen van a.s. Zondag in de Joegoslavische zone van,Triëst, hebben laten varen. Men is er klaarblijkelijk van overtuigd, dat Tito geen plannen in die richting heeft

Prins-regent Karei van België heeft gisteren vrijwel de gehele dag overleg gepleegd met vooraanstaande figuren uit het Belgische politieke leven. Eerste minister Eyskens van het demissionnaire kabinet, de ministers van. staat Spaak en Devéze, de voorzitter van de C.V.P. van der StratenWaillet, de voorzitters der kamers, minister Carton de Wiart en de leiders van de socialistische en katholieke vakbonden werden gisteren door hem ontvangen. In kringen van de C.V.P. verheelt men dan ook niet de indruk dat de prins-regent vastbesloten is zijn goedkeuring te onthouden aan een homogeen kabinet en waarschijnlijk ook de door Van Zeeland voorgestelde regering zal afwijzen.

Men spreekt in deze kringen zijn verwondering uit over de door de prins-regent gevolgde procedure en meent dat het feit, dat deze het noodzakelijk heeft geacht een aantal politieke persoonlijkheden te consulteren, geenszins bemoedigend is voor de kabinetsformateur. Als van Zeeland mocht falen, zal waarschijnlijk het demissionnaire kabinet-Eyskens aanblijven en zullen de parlementaire werkzaamheden worden voortgezet tot Juli, waarna de Kamers worden ontbonden en nieuwe verkiezingen worden gehouden. Na afloop van besprekingen, die Woensdagmorgen gevoerd zijn tussen Eyskens, Spaak, Paul van Zeeland, kabinetsformateur en Devéze, liberaal minister van Landsverdediging in het demissionnaire kabinet, werd aan de pers geen enkele mededeling verstrekt. Aangenomen wordt, dat de vier politici het in hoofdzaak gehad hebben over een compromisoplossing van de Koningskwestie en in dit verband getracht hebben hun gezichtspunten in overeenstemming te brengen. De heren Spaak en Devéze zouden zich voorstander hebben getoond van de instelling van een zg. luitenant-generaalschap voor prins Boudewijn en een „uitgestelde troonsafstand" von Koning Leopold. Volgens dit voorstel zou de Koning weliswaar naar België terugkeren, maai zich niet bezig houden met de politiek en zich niet vertonen in het openbare leven. De prins-regent zou

wettig staatshoofd blijven en na enige tijd zou de vorst afstand moeten doen ten gunste van prins Boudewijn Uit het communiqué, dat later door de contactcommissie van de C.V.P. werd gepubliceerd en waarin wordt verklaard dat de leiding der C.V.P. niet van haar ingenomen standpunt (bijeenroeping van de verenigde Kamers en opheffing van de wet °P het regentschap) afwijkt, mag men concluderen, dat bedoelde besprekingen niet met succes bekroond zijn. Van Zeeland bij de Konin§ ontboden Koning Leopold heeft kabinetsformateur Paul van Zeeland dringend bij zich ontboden, zo werd hedenmorgen gemeld. Van Zeeland is vanmorgen per vliegtuig naar Geneve vertrokken.

Op Goede Vrijdag werd het gebied bij de kustplaats Leghorn (Midden Italië) geteisterd door zeventien aardschokken. Vele huizen en gebouwen werden zwaar beschadigd; slechts een gering aantal mensen liep lichamelijk letsel op. Bewoners van Leghorn, die dakloos waren geworden, zagen zich genoodzaakt in de buitenlucht bon tenten op te slaan.

Op 7 April jl. zijn uit Tandjong Priok, de troepenschepen „Nelly" en „Dundalk Bay" naar Nederland vertrokken, Tesp. met 1470 en 1024 passagiers. Met het vertrek van deze beide schepen is een begin gemaakt met de repatriëring van de 3e divisie de z.g. K-divisie. Voorts vertrokken op 8 April en 9 April uit Priok resp. de troepenschepen „General Ballou" en „General Howze" met 1461 en 1536 repatriërende militairen aan boord.

De gedachten zijn het, die iemand angstig en zwak maken