Provinciale Drentsche en Asser courant

In de late avonduren van 21 Augustus 1939 werd bekend, dat er tussen Duitsland en Sowjet-Rusland, tussen de twee antipoden Hitier en Stalin een niet aanvalsverdrag was gesloten en dat Hitier daardoor de handen ü j ia( j gekregen om Polen aan te vallen. Nog eenmaal werd er nu een Grootscheeps diplomatiek offensief ingezet om te trachten de vrede te redden. Chamberlain, de Britse minister-president, greep naar de pen en richtte zich nog op 22 Augustus schriftelijk tot de Duitse kanselier. De Britse ambassadeur begaf zich in allerijl naar Berchtesgaden en overhanj. de dit schrijven, dat de waarschuwing bevatte, dat ondanks de verdraen met Kusland Engeland zijn beloften aan Polen na zou komen en dat een eventuele oorlog geen korte oorlog zou zijn.

t n.nzdurig confereerde Hitier met „hf- erson maar h« maakte er theater klopte zich dramatisch op de en verzekerde, dat hii al het mo^Uike gedaan had om met Polen tot s „rupliik te komen, maar dat Enee mr,H zich de mar die zijn grootste £Lnd wilde worden - dat was Hitier J" f e , tot vil and had gemaakt. Zijn Schriftelijk antwoord aan Chamberlain was in dezelfde toon gesteld. Koning Leopold van Belgie richtte _ich namens de Oslostaten Nederland, België Luxemburg, Noorwegen, Zweden en Finland tot de grote mogendheden en deed op hen een beroep de vrede te redden. President Roosevelt richtte zich tot Duitsland, Italië en Polen en stelde onpartijdige arbitrage voor. De Paus richtte zich tot de wereld. De wereld Weid de adem in en hoopte, dat de Duitse dictator zich zou bedenken. Hitier speelt comedie Hitier evenwel ging zün gang. Hij garandeerde aan Nederland, België, Luxemburg en Zwitserland hun onschendbaarheid en op 25 Augustus ontving hij wederom de Britse ambassadeur te BerH1n. Henderson. Opnieuw bleek hij comedie te spelen. Grootmoedig verklaarde de Fuhrer, dat hü ..de dingen nog eens door zijn hoofd had laten gaan en bereid was tot een regeling. In de allereerste plaats zou dan het Poolse probleem opgelost moeten worden in de door Duitsland gewenste zin. Als dat eenmaal geschied was, was hij bereid om Engeland het voortbestaan van het Britse wereldrijk te garar deren en het Duitse hulp te verlenen waar die ook nodig mocht 7ijn. De tijd was echter kort, zo meende Hitier en hij ried daarom Henderson aan om zich per vliegtuig van Berlijn, waar dit onderhoud plaats vond naar Londen te begeven en zijn voorstel onmiddellijk aan het kabinet over te leggen. Inderdaad, Henderson vloog de volgende dag naar Londen. Op dezelfde dag, 26 Augustus, richtte de Franse premier Daiadier zich nu tot Hitier en Roosevelt deed een tweede beroep op de Duitse kanselier. Polen had zijn a r bitragevoorstel aangenomen, vurig verklaarde Roosevelt te hopen, dat Hitier hetzelfde zou doen. Hitier antwoordde door de Rijkspartijdag van de Vrede, die 12 September gehouden zou worden, af te geelasten., en Daiadier met een kluitje in het riet te sturen. Engelands laatste poging De Britse regering bestudeerde intussen het door Henderson overgebrachte Duitse voorstel. Op 28 Augustus keerde Henderson per vliegtuig terug in Berlijn des avonds om half negen. Om half elf werd hij door de Duitse regering ontvangen. Op de Duitse „grootmoedige

voorstellen" ging de Britse regering niet in. Wel stelde zij voor, dat er onmiddellijk onderhandelingen tussen Duitsland en Polen zouden worden geopend, ter vreedzame beslechting van het geschil. Polen had daarin reeds toegestemd, zou Duitsland andere wegen kiezen, dan zou, aldus de Britse regering, een oorlog onvermijdelilk ziin. Koningin Wilhelmina doet een aanbod Koning Leopold en Koningin Wilhelmina boden op 29 Augustus hun goede diensten aan ter regeling van het geschil, maar Duitse troepen bezetten diezelfde dag Slowakije en daarmede de Zuidgrens van Polen.. Toch hield HitIer zijn rol van vredelievend man nog vol. In zijn antwoord aan Engeland deelde hii namelijk mede, bereid te zijn tot besprekingen met Polen, mits er op 30 Augustus een met volledige volmachten beklede Poolse persoonlijkheid in Berlijn zou arriveren. Aan hem zou Duitsland dan definitieve voorstellen doen. voorstellen, die ook aan Engeland kenbaar zouden worden gemaakt. Polen liet echter de bezetting van Slowakije niet onbeantwoord. Het mobiliseerde. Op 30 Augustus. En Henderson snelde naar von Ribbentrop omhein r.iede te delen, dat Engeland onmiddellijk Polen op de hoogte had gebracht van de Duitse bereidheid tot besprekingen.

maa r d a t het toch practlsch uitgesloten was, dit contact nog op 30 Augustus tot stand te brengen. Het masker valt Toen bleek het comediespelen niet langer mogelijk. Want Ribbentrop wees op de Poolse mobilisatie en op het feit, dat er geen Pools gevolmachtigde verschenen was. Hij weigerde in te gaan op het voorstel van Henderson °m de Poolse ambassadeur in Berlijn telefonisch te ontbieden en hem de Duitse voorstellen te overhandigen. Hij was ten slotte bereid om aan Henderson de Duitse voorstellen voor te lezen- Verder kon hij niet gaan. Het was duidelijk, dat Duitsland de oorlog niet wenste te voorkomen. En inderdaad: in de avonduren van 31 Augustus maakte Duitsland zijn laat ste, practisch onaanvaardbare voorstellen aan Polen wereldkundig maar tijd voor discussie erover liet het niet bestaan. Vrijdag 1 September trokken ln alle vroegte de Duitse troepen de Poolse grenzen over zonder oorlogsverklaring. Enkele uren later kwam de Duitse Rijks dag bijeen en Hitier hield een van zijn brallende redevoeringen, waarin hij meedeelde, twee dagen op een Pools gevolmachtigde te hebben gewacht. In antwoord d a arop had de Poolse ambassadeur namens ziin regering medegedeeld, dat Polen overwoog of het op de Britse voorstellen voor directe onderhandelingen kon ingaan. Dat was, zo zeide Hitier, een belediging voor het Duitse volk.. Daarom had hij zijn soldatenrok weer aangetrokken. ,,Ik zal hem slechts afleggen na de overwinning of ik zal dit einde niet beleven.." Het waren historische woorden. Hitier heeft het einde niet beleefd. Het onvermijdelijke was geschied: de oorlog tussen Duitsland en Polen was uitgebroken. Drie dagen later zou de DuitsPoolse oorlog een Europese oorlog zijn geworden.

De centrale commissie van de R.T.C. hield Zaterdagmorgen om 11 uur haar tweede vergadering in de treveszaal te 's-Gravenhage, z_ word* in een communiqué van het secretariaatgeneraal der R.T.C. verklaard. De samenstelling der republikeinse delegatie in de centrale commissie is conform een daartoe ingediend schriftelijk verzoek — gewijzigd in dier voege, dat thans de heer dr. J. eimena als lid daarin zitting heeft, ervviji de heer mr. Pringgodigdo zijn s w? a ^ S üd-secretaris heeft verwisd v oor die van adviseur-secretaris. B n Hamid II, voorzitter der j .'"delegatie, was verhinderd deze zitting bij te wonen, evenals de UNCI heren Herremans, (voorzitter van e week der UNCI) en Critchley. JJeze tweede bijeenkomst werd voorhn, n door de voorzitter der republikeinse de egatie, dra. Moh. Hatta. flo aanzien van het agendapunt: ho ^ roce ^ ure omtrent het toelaten en r en van de minderheden en de geTi v e belangen (art. 13 sub e ,0 -) heeft de centrale u ® verzoek van een heden ontvangen. sloot° rens daarover te beslissen betr de centrale commissie requescom ■ - te verzoeken aan de centrale ord ss ' e te willen mededelen ,welke erwerpen naar hun mening (binnen hi.v, 1 ? am van art - 8 van het R.V.O.) M T lan Se" betreffen, de p 6 ' ^trekking tot het horen van ern ig 6 belangen werd besloten in .^b-eom.nissie in te stellen, waarpor delegatie een vertegenwoordiger zal benoemen, terwijl de UNCI araan zal deelnemen volgens haar instructie». rii? 6 namen van deze vertegenwoort B io S zullen uiterlijk hedenmorgen __ , uur aan het secretariaat-genea der R.T.C. worden meegedeeld. jaarna zal de ingestelde sub-commisno . onmi ddellijk bijeenkomen, teneina^vi c ? nt ™ le commissie ter zake van aovies te dienen. Di?«H Vergad l ring werd verdaagd tot bèhp^ g v V ° nd 6 Se P tel »ber 20 uur ter de aggnda S ^ de andere pUnten van commissie van de minder­

(Van onze Haagse redacteur) Bijna twee weken is het geleden, dat de Ronde Tafelconferentie in Den Haag geopend werd.... en nog steeds kan men zeggen, dat deze conferentie bezig is haar aanloop te nemen. Alle sensatie ontbreekt, de Hagenaars zijn reeds lang ln het stadium gekomen, waarin zij vrijwel vergeten zijn, dat deze voor de toekomst van het Nederlandse volk zo belangrijke besprekingen in hun stad gehouden worden. Zelfs de geruchten — vruchten der pennen van schrijf grage journalisten op elke conferentie, die traag verloopt! — zijn nauwelijks de moeite waard. Zij dragen te duidelijk het kenmerk der geruchten

En inderdaad, men is nog nauwelijks begonnen met het aansnijden der problemen. Het opstellen der agenda's voor de commissievergaderingen, het uitstippelen van de procedure, het formuleren der wensen, kortom het opstellen der „workingpapers" neemt veel tijd in beslag en dat is begrijpelijk, gezien de neteligheid der problemen. Het verst gevorderd zijn natuurlijk de vertegenwoordigers der Republiek. Zij stellen de dingen het eenvoudigst. Ook bij de federalisten wordt hard gewerkt en mag men figuren geloven, die op de hoogte zijn krachtens hun positie, dan ligt de Nederlandse delegatie bij de beide eerstgenoemde achter. De verklaring ligt voor de hand. De Nederlandse delegatie immers heeft het sterkst rekening te houden met de zeer uiteenlopende politieke stromingen in eigen lar.d, die.... ook in de samenstelling der delegatie zelve zich manifesteren. Hier zijn van alle delegaties de tegenstellingen, die in eigen kring overbrugd moeten worden, het grootst.... Toch zou het verkeerd zijn te menen, dat er geen vorderingen worden gemaakt. Wel zijn de dagelijkse officiële mededelingen ongekend onbelangrijk, maar spreekt men de deelnemers aan de Ronde Tafel Conferentie, dan ontdekt men, dat 'deze communiquê's het belangrijkste onvermeld laten. Er heeft namelijk buiten de officiële vergaderingen om een zeer levendig contact plaats van onofficiële aard, dat buitengewoon belangrijk is. Het gaat op de Ronde Tafel Conferentie, zoals het in het particuliere leven gaat. Ingewikkelde problemen worden het gemakkelijkst benaderd, als men ongedwongen bijeen is en geen procedurekwesties en protocollaire aangelegenheden het rustige vergelijken der standpunten en de mogelijkheden tot overbrugging der tegenstellingen belemmeren. Vandaar dan ook, dat aan de aangename dingen des levens door de leden der verschillende delegaties een ruime aandacht wordt geschonken. Hier en daar moppert een Hagenaar die zich van dit alles rekenschap geeft. — Ze zijn hier om te werken en niet voor de pretjes, zegt hij. Maar wie hem gelijk geven, vergissen zich. De pretjes, de excursies, de besprekingen, die onofficieel worden gevoerd, blijken namelijk een uitermate belangrijke en eigenlijk onverwachte uitwerking te hebben. De heren uit Indonesië leren.... voor het eerst het na-oorlogse Nederland kennen! Zij kijken hun ogen uit en velen verklaren openhartig, dat zij diep onder de indruk komen. Wij hadden niet verwacht, dat Nederland drie jaar na de oorlog er al

weer zo voor zou staan als thans! is de algemene reactie. Men ziet de wegen en bruggen, men ontdekt, hoe ver de industrialisatie reeds is vooitgeschreden, men ziet de doelmatige inrichting der fabrieken en men beseft thans beter dan te voren, wat er komt kijken voor de opbouw van de Verenigde Staten van Indonesië. Velen beginnen hier in Nederland eerst recht te begrijpen, dat men Nederlandse tropenervaring op economisch en financieel gebied nodig heeft, Nederlandse bekwaamheid en Nederlands intellect. Deze ontdekking is verheugend. Zij leidt tevens tot critiek en die blijft dan ook niet achterwege. Hoe jammer, zo verklaarde ons bijvoorbeeld een der Bantamse officials, hoe jammer, dat de Nederlandse regering nimmer propaganda heeft gemaakt in Indonesië voor Nederland zelve, geen bekendheid heeft gegeven, vroeger niet en nu niet, aan wat hier gepresteerd wordt. Als men die voorlichting afgestemd had op de gewone man in Indonesië, dan zou bij ons het besef gerezen zijn, dat ons verwijt — Nederland heeft Indonesië nodig! — onjuist is. Men zou er uit eigen beweging aan hebben toegevoegd: — En Indonesië heeft Nederland nodig! Onze zegsman noemde een. sprekend voorbeeld. Bij de Utrechtse Jaarbeurs werden in het verleden wel Amerikaanse, Engelse, Franse delegaties uitgenodigd om kennis te komen maken met de producten van het Nederlandse bedrijfsleven. Waarom, zo vraagt men, heeft men nimmer leidende Indonesische figuren in de gelegenheid gesteld om dit te doen? Het is een verwijt, dat ons met schaamte vervult. Aan de voorlichting omtrent Indonesië in Nederland heeft veel ontbroken. Deze arbeid werd voor de oorlog grotendeels door particulieren verricht. Aan de voorlichting omtrent Nederland in Indonesië ontbrak blijkbaar nog meer Gelukkig, dat men thans tenminste verblijdende ontdekkingen doet. Zij kunnen nu nog van invloed zijn en dan van gunstige invloed op de resultaten der Ronde Tafelconferentie. (Nadruk verboden).

Op 2 September jl. is in een kampong, ongeveer 30 kilometer ten Oosten van Malang, een kleine Nederlandse patrouille overvallen door 'n strijdgroep. Er werden zes Nederlandse militairen ontvoerd. Volgens andere berichten worden deze zes militairen th-ns gevangen gehouden in 't kamp van deze strijdgroep.

De minister van Verkeer en Waterstaat heeft, overwegende, dat binnen afzienbare tijd de inwerkingtreding kan worden verwacht van de Wegenverkeerswet (wet van 13 September 1935 S 554, zoals deze nader is gewijzigd) - en van het Wegenverkeersreglement, met intrekking van de beschikking van de minister van Waterstaat van 5 Mei 1927, ingesteld een dienst voor de afgifte van kentekenbewijzen voor motorvoertuigen en aanhangwagens, aan welke dienst mede zal worden opgedragen de keuring van autobussen en huurauto's. Deze dienst zal de naam dragen van Rijksdienst voor het Wegverkeer. Hij wordt gesteld onder de bevelen van de directeur-generaal van de Rijkswaterstaat. Onder de bevelen van de directeur-generaal van de Rijkswaterstaat wordt een directeur belast met de leiding van de dienst. Bij de dienst zijn ten hoogste werkzaam: in vaste dienst: 1 directeur, 5 hoofdinspecteurs, 10 inspecteurs, 50 technisch-ambtenaren en technischhoofdambtenaren, 10 opzichters, 10 technisch-controleurs, 20 administratieve ambtenaren en hoofdambtenaren, 30 schrijvers, een en ander voor zover nodig verdeeld in verschillende klassen, en 10 ambtenaren in andere rangen. In tijdelijke dienst zijn ten hoogste werkzaam:

20 ambtenaren in verschillende rangen en op arbeidsovereenkomst naar burgerlijk recht: 100 personen. Deze beschikking is op 1 September j.1. in werking getreden.

Als gevolg van de grote brand te Tsjoenking hebben ongeveer duizend inwoners van deze stad het leven verloren, terwijl honderdduizend anderen dakloos werden. De brand brak, volgens het officiële Chinese persbureau Central News Agency, Vrijdag uit en woedde Zaterdagochtend onafgebroken door. Tienduizend gebouwen, gelegen in een dreihoekig gebied, ingesloten door de Jangtse- en Tsjialingrivieren zijn door het vuur vernietigd of beschadigd. Het vuur werd aangewakkerd door een felle wind. De vlammen baanden zich een weg door de achterbuurten en sloegen

vervolgens over naar het stadsgedeelte, waar zich de bedrijven en banken bevinden. Dit gehele district kwam in lichter laaie te staan. Beangste mannen, vrouwen en kinderen werden op de oevers van de rivieren vertrapt, toen een ondoordringbare muur van vlammen zich in hun richting bewoog. Sommigen slaagden er in zich in boten in veiligheid te brengen; anderen vluchtten voor de vlammen, door in de rivier te springen, doch zij verdronken in de stroomversnellingen. Honderden stierven tengevolge van de verzengende hitte of werden, vertrapt, toen menigten personen, krankzinnig van angst, zich in veiligheid trachtten te brengen.

Met het KLM-toestel PH-TDI arriveerden Zaterdagmiddag uit Indonesië op Schiphol Mevr. Hatta en Dr. Sastroamidjojo en echtgenote. Op het platform begroette Dr Mohammed Hatta zijn echtgenote. Eredoctoraat voor Prinses WilheSmina AF.P. meldt uit Northampton-Massachusetts, dat Mevr. E. Roosevelt en Prinses Wilhelmina voorkomen onder de personen, wie de doctorale graad honoris causa zal worden toegekend gedurende de jaarlijkse bijeenkomst van het Smithcollege, welke op 20 December a.s. zal worden gehouden. De Nederlandse ambassadeur te Washington, Mr. van Kleffens, zal uit naam van Prinses Wilhelmina de bul in ontvangst nemen. Trein greep vrachtwagen Op een onbewaakte overweg onder de gemeente Harenkarspel aan de spoorlijn Alkmaar—Den Helder is Zon•" gmorgen om half tien een voor personenvervoer ingerichte 4-tons vrachtauto door de trein gegrepen. De twee inzittenden, de Amsterdamse expediteur B. en zfln echtgenote, hadden juist een gezelschap Amsterdamse vissers afgezet en waren van plan familie in Nieuwe Niedorp te gaan bezoeken. De wagen kwam terecht in een brede bermsloot en hoewel de cabine geheel ingedeukt was, liepen de inzittenden slechts enkele diepe vleeswonden op. Niettemin achtte de aanwezige arts overbrenging naa- een Alkmaars ziekenhuis gev. nst. De locomotief werd naar Schagen weggesleept, waardoor het treinverkeer enkele uren vertraging ondervond. Roemenië verwerpt Brits-Amerikaanse nota's Ook de Roemeense regering heeft, in navolging van de Hongaarse en Bulgaarse autoriteiten, bekend gemaakt, dat zij de Britse en Amerikaanse nota's verwerpt, die haar begin Augustus jl. zijn overhandigd en waarin de regering te Boekarest wordt uitgenodigd deel te nemen aan het instellen van een commissie, waarin GrootBrittannië de Verenigde Staten en Roemenië vertegenwoordigd zouden moeten zijn en die tot taak zou krijgen geschillen, gerezen in verband met de toepassing der bepalingen van het Roemeense vredesverdrag, te beoordelen. De Roemeense regering verklaart in haar antwoord-nota dat Roemenië voldaan heeft an de het, overeenkomstig ds bepalingen van het - redesverdrag, opgelegde verpachtingen, waaraan zij toevoegt dat het instellen van de bongenoemde commissie een inmenging ir haar binnenlandse aangelegenheden zou betekenen.

— Het Britse, 130 ton wegende zf ï-vliegtuig „Brabazon 11", dat het grootste vliegtuig ter wereld is, dat bij de burgerluchtvaart in gebruik is, heeft gisteren zijn eerste proefvlucht gemaakt, die 27 minuten duurde.

Twaalf schoolmeisjes van de leeftijd van twaalf tot veertien zijn bij het baden in een vijver bij Kaiserau (60 km ten Oosten van Keulen) verdronken. De kinderen maakten deel uit van een klasse van een meisjesschool te Gimborn, die met de onderwijzeres was gaan baden. De vijver, die is aangelegd voor industriele doeleinden, is ondiep aan de kant, doch deze ondiepte gaat zonder verloop over in een diepte van ongeveer vier meter. De bodem is bedekt met waterplanten. Toen de kinderen, hand in hand, het water inliepen, verloren enkelen hun evenwicht op de glibberige bodem, gleden af in de diepte en trokken de anderen mee. De onderwijzeres kon nog vier van de zestien kinderen, die in het diepe water geraakt waren, terughalen, de andere twaalf echter verdrongen. Bij de vijver waren indertijd waarschuwingsborden geplaatst, dat het

geen geschikte badgelegenheid was. De vijver werd evenwel toch geregeld voor dit doel benut en van de waarschuwingsborden was er nog slechts een blijven staan. De onder /ijzeres die het erg te kwaad had gekregen, werd door de politie in verzekerde bewaring genomen. De lijken der verdronken kinderen werden naar de school te Gimborn overgebracht.

Dr. Herman Baruch, voormalig Amerikaans ambassadeur in Nederland, is r-terdag met de „Nieuw-Amsterdam" in New-York aangekomen. Hij verklaarde bij zijn aankomst, dat het plan-Marshall West-Europa veilig had gemaakt voor de democratie en tegen ds communisten beveiligd had. Hij zeide, dat Nederland nog enige tijd hulp nodig zou hebben, doch „elke dollar" van de Amerikaanse schenkingen of leningen op schitterende wijze gebruikt".

Zaterdag haalde Zweeloo op grootse wijze de nieuwe burgemeester in. Hier verlaat Mr. H. Greebe, die zo juist de ambtsketen uit handen van de loco-burgemeester Warmolts heeft ontvangen, samen n\et zijn echtgenote het gemeentehuis, om zich naar de receptie te begeven.

Sympathie is de bloem, die men vaak tevergeefs zoekt, maar ook even vaak op het onverwachtst ontmoet

Zaterdagmorgen werden bewoners aan de Berg-enDalseweg te Nijmegen plotseling opgeschrikt doordat het stei gerwerk voor een in herstelling zijnd huis plotseling instortte. Twee werklieden, de arbeiders Frank en Publiekhuizen kwamen van acht meter hoogte te vallen op het bordes van een naast het pand liggend koffiehuis. De stoelen en tafels werden door de val van de arbeiders vernield. Beide mannen werden met ernstige inwendige kneuzingen naar het Canisiusziekenhuis te Nijgen overgebracht, waar men Zaterdag voor beider leven vreesde. Gelukkig vernamen wij gisteren, dat de toestand van beide slachtoffers in die mate verbeterd is, dat er geen direct levensgevaar meer bestaat. Politie en deskundigen hebben een onderzoek ingesteld naar de oorzaak van dit ongeluk en gebleken is, dat een z.g. korteling, welke in de muur bevestigd wordt en dan dwars aan een verticaal staande balk wordt gebonden en waarop de steigerplanken rusten, was doorgebroken. Het hout was enigszins vermolmd. Een verder onderzoek zal uit moeten maken in hoeverre de aannemer schuld draagt aan dit ongeval. België zou het volgende jaar geen E.C.A.-hulp meer nodig hebben Van het einde van dit jaar af, zal België geen hulp meer nodig hebben in het kader van het plan-Marshall, aldus verklaarde John Haynes, de leider van de E.C.A.-missie in België en Luxemburg, bij zijn aankomst te New York. Het zal geen leningen of giften meer ontvangen, zo voegde hij hieraan toe. Haynes schrijft het welslagen van België's herstel toe aan „het stelsel van vrije onderneming, dat ook in de Ver. Staten wordt toegepast". „De Belgische zakenlieden en de Belgische regering schijnen van oordeel te zijn, dat overheidsbemoeiing met het bedrijfsleven tot een minimum beperkt moet blijven", aldus Haynes.