Provinciale Drentsche en Asser courant

(Van onze parlementaire redacteur) Over het hoofd van de leden der Eerste Kamer en het Nederlandse volk heen heeft de minister van Uniezaken en Overzeese Rijksdelen, Mr. J. H. van Maarseveen, Dinsdagmiddag in de Eerste Kamer een duidelijk antwoord gegeven aan de minister-president van India, Pandit Nehru, die na zijn bezoek aan Sukarno op een persconferentie verklaard heeft, dat Nieuw-Guinea zijns inziens ondér Indonesisch gezag behoort te komen. De regering staat nog altijd op het standpunt, zo zeide hij, dat Nieuw-Guinea Nederlands gebied blijft. Een Nederlands beheer is namelijk in het belang van Nieuw-Guinea en ook overeenkomstig de daar levende wensen.

Voor alles zal de regering haar aandacht concentreren op het welzijn van de nu onder moeilijke omstandigheden levende bevolking. Daar na zal zij trachten het land tot ontwikkeling te brengen en het bestuurlijk zo goed mogelijk te organiseren. Er zal echter tegen overhaasting gewaakt worden. Indonesië is volstrekt niet bij machte de taak van Nederland in Nieuw- Guinea over te nemen, zo vond de bewindsman. Men kampt In Indonesië zelf met een nijpend tekort aan onderwijskrachten. Op medisch en technisch gebied zijn er evenmin voldoende bevoegde mensen en dit euvel wordt sterker naarmate er meer Nederlanders repatriëren. Voor NieuwGuinea heeft Indonesië dus bij lange na geen krachten genoeg. Onder die omstandigheden is het uiteraard niet in het belang van Nieuw-Guinea, dat Nederland er zijn handen van zou aftrekken. De minister twijfelde niet aan de goede wil van Indonesië, doch overdracht van de souvereinlteit over Nieuw-Guinea aan Indonesië zou ongetwijfeld een ' voorlopige stilstand in de ontwikkeling in dit overzeese Rijksdeel tengevolge hebben. Wanneer Nieuw-Guinea daarvoor later rijp geworden zal zijn, zal het in volkomen vrijheid zijn status kunnen bepalen. Als het dan zelfstandig wil zijn, zal Nederland dit respecteren. Wil het Zich onder Indonesisch gezag voegen, dan zal ons land dit eveneens aanvaarden en mocht het de wens te kennen geven onder Nederlandse souvereiniteif te blijven, dan zal ook dit worden geaccepteerd. Te dien aanzien zal het dus op een volkomen gelijke behandeling kunnen rekenen als Indonesië zelf ondervonden heeft. Mr. van Maarseveen legde deze verklaring af tijdens een debatje over het wetsontwerp tot bekrachtiging van een met toepassing van artikel 183 der Indonesische staatsregeling vastgestelde ordonnantie, waarbij voor Nieuw-Guinea het algemeen uitvoerrecht wordt verlaagd van 20 tot 8 pet. Een interessant debatje met een verrassend slot! De ordonnantie was anderhalf jaar geleden uitgevaardigd en toen bedoeld voor geheel Indonesië. Op het ogenblik kan zij nog slechts voor Nieuw-Guinea gelden. Mr J. A. Jonkman van de PvdA vond deze methode van wetgeving niet elegant, omdat aan Nieuw-Guinea een stukje wetgeving geschonken wordt volgens de oude rechtsorde, hoewel sinds de souvereiniteitsoverdracht de situatie grondig gewijzigd is. Bovendien achtte hij de medewerking van de Staten-Generaal niet nodig, omdat er een machtigings wet-Nieuw-Guinea is, die aan de regering een zekere vrijheid van handelen verschaft. Hij gaf uitstel van de verdere behandeling in overweging, een denkbeeld, waarvoor ook prof. mr A. N. Molenaar (WD) voelde. Prof. dr J. de Zwaan van de CHÜ wilde nog verder gaan en wachten tot de uiteindelijke beslissing over Nieuw-Guinea gevallen is. Nadat de minister zonder portefeuille, de heer L. Götzen, enkele zakelijke

opmerkingen had beantwoord en op aanneming had aangedrongen, diende mr J. A. Jonkman een voorstel van orde in tot uitstel van de behandeling van het wetsontwerp tot nader order. „Dat betekent eigenlijk intrekking van het wetsontwerp", concludeerde minister J. H. van Maarseveen. „Want als de gouverneur van Nieuw-Gumea het uitvoerrecht zelfstandig van 20 tot 8 pet. verlaagt, is ae goedkeuringswet niet meer nodig". De Kamer maakte tenslotte een einde aan de discussies door het voorstel van mr Jonkman met 23 tegen 7 stemmen aan te nemen. Tegen stemden zeven R.K. afgevaardigden, drie leden van de fractie der KVP stemden vóór het voorstel-Jonkman. Het goedkeuringsontwerp is dus voorlopig — of voor goed? — van de baan.

Vogelers vrijheid in ruil voor Stefanuskroon? De teruggave van de duizend jaar oude ijzeren kroon van Sint Stefanus aan Hongarije wordt te Wenen genoemd als een der voorwaarden, waarop de Hongaarse regering zich bereid heeft verklaard de Amerikaanse zakenman Vogeler, de onlangs tot vijftien jaar gevangenisstraf is veroordeeld vrij te laten. De andere voorwaarde zou, volgens gewoonlijk welingelichte bron, de heropening zijn van de Hongaarse consulaten in Amerika, die uit protest tegen de behandeling van Vogeler ztjn gesloten. In Hongaarse kringen te Wenen acht men het echter waarschijnlijk, dat de Hongaarse regering als voorwaarde voor Vogeler's invrijheidstelling de V.S. zullen vragen, dat zij alle aanspraken op de waardevolle eigendommen van de Standaard Olie Mij. die Hongarije zonder schadevergoeding heeft genationaliseerd, zullen laten varen. Na de tweede wereldoorlog werd de kroon, die zes pond aan goud en juwelen bevat in de Amerik. zone van Oostenrijk aangetroffen. Men gelooft, dat hit zich thans in Amerikaanse handen bevindt. Voor zijn arrestatie had kardinaal Mindszenty de Amerikaanse autoriteiten schriftelijk verzocht de kroon die door het gehele Hongaarse volk als het symbool van de Hongaarse eenheid en souvereinlteit wordt vereerd, aan de Heilige Stoel terug te geven.

Recente foto 's van Koning Leopold van België en zijn echtgenote, Prinses de Rethy, genomen in hun tijdelijk verblijf te Prégny, waar zij het tijdstip afwachten, waarop zij naar België kunnen terugkeren.

Franse steun aan planStikker Gedelegeerden uit Frankrijk, België, Nederlandf Italië, West-Duitsland en Luxemburg zijn gisteren in de Salon de l'Horloge van het Franse departement van Buitenlandse Zaken bijeengekomen vóór de conferentie over het plan-Schuman tot vereniging van de WestEuropese steenkool- en staalindustrie onder een gemeenschappelijk beheer. In zijn openingsrede verklaarde Schuman — aan wiens zijde de geestelijke vader van het plan, Jean Monnet, zat — dat het essentiële van zijn plan is het in de plaats stellen van een verlichte samenwerking voor de oude praktijken van dumping en discriminatie. Doch even belangrijk vond hij de zekere vooruitzichten op de bevrijding der Europese gemeenschap van de latente oorzaak van „onrust, wantrouwen en angst". Schuman verdedigde de gehaastheid van zijn pogingen om het plan te verwezenlijken met er op te wijzen, dat de beste initiatieven dikwijls door voorbereidende beraadslagingen in de kiem zijn gesmoord. Hij toonde zich zeer begrijpend ten opzichte van de Britse houding en sprak zijn vertrouwen er in uit, dat de Britse twijfel en bezwaren tenslotte overwonnen zullen worden. Engeland zal voortdurend van het verloop der besprekingen op de hoogte worden gehouden, zodat het in staat is — zo niet deel te nemen — dan toch ten minste commentaar te

geven en zodoende de weg voor een toekomstige deelneming te bereiden, aldus Schuman. Er waren meer journalisten dan afgevaardigden. Na zijn openingsrede vroeg Schuman, of iemand iets wilde zeggen. Toen geen afgevaardigde het woord vroeg, verdaagde Schuman de zitting tot Woensdag. Binnen enkele dagen zal een Frans ontwerpverdrag, waarin de uitwerking van het plan-Schuman is opgenomen, aan de delegaties worden voorgelegd. Dit ontwerp zal de basis vormen, waarop de conferentie zal kunnen werken. Men neemt aan, dat de eerste twee a drie dagen zullen zijn gewijd aan het vaststellen van de procedure en methoden van werken en eveneens aan niet-officiële besprekingen en uitwisseling van ideeën tussen de gedelegeerden. In kringen, die in nauw contact staan met de Franse minister van Buitenlandse Zaken, wordt vernomen dat het Franse ontwerpverdrag in het bijzonder het accent legt op het boven-nationale gezagsorgaan en voorstellen inhoudt over zijn functies en bevoegdheden. Tevens zou het ontwerp een verwijzing bevatten naar een nog hoger gezagsorgaan, waaraan het gezagsorgaan voor de gezamenlijke industrie verantwoording schuldig zou zijn. Tegen ontwerp-verdrag De heer Blaisse, vice-voorzitter van de Nederlandse delegatie verklaarde na afloop van de bijeenkomst naar aanleiding van Schumans verklaring bij de opening, dat de Franse delegatie een ontwerpverdrag zal indienen als werkschema voor de conferentie: „wij moeten niet beginnen met een ontwerp-verdrag". De Nederlandse delegatie achtte Schumans opmerking over het planStikker gunstig. Schuman had gezegd, dat de doelstellingen van dit plan niet in strijd zijn met die van het plan-Schuman. „Wij beschouwen deze verklaring als een bewijs dat de Franse regering de voorstellen van Stikker zal steunen, wanneer deze begin Juli door de Raad van de OEES besproken worden, aldus de heer Blaisse. Dit is een nieuwe en welkome ontwikkeling. Hij voegde er aan toe, dat Nederland Europese integratie voorstelde voor het gehele economische gebied, de landbouw incluis. Schuman had duidelijk gemaakt, dat de samensmelting van de steenkool- en staalproductie in deze algemene opzet zou passen. Franse functionarissen verklaarden naar aanleiding van de Nederlandse „ontevredenheid" over het Franse plan om een ontwerpverdrag voor het boven-nationale orgaan in te denen en niet eerst over te gaan tot de besprekingen van de bijzonderheden van het plan zelf, dat het document, dat zij over erikele dagen willen presenteren slechts „een werk-ontwerp" is, waaraan de Fransen zelf zich niet gebonden achten.

Z.K.H. Prins Bernhard, die 29 Juni a.s. zijn 39ste verjaardag hoopt te vieren.

Winston Churchill heeft met een aantal leiders van de liberale partfl in i:et Engelse Lagerhuis een motie ingediend, waarin de Engelse regering verzocht wordt, deel te nemen aan de huidige besprekingen over het plan-Schuman. Het conservatieve plan wordt voor het eerst door alle leden van de oppositie gestemd, namelijk door de con-' servatieven, tezamen met de negen liberale afgevaardigden en de nationale liberalen, die gewoonlijk medestanders van de laatsten zijn. De motie houdt de ernstigste bedreiging van de Labour-partij sinds de verkiezingen in Februari in. Men acht het niet aannemelijk, dat de Labour-regering van haar koers zal afwijken. Er bestaat echter een mogelijkheid, dat er op enkele punten verdeeldheid bij de Labour-afgevaardigden aan de dag zal treden. Tumult in Australisch parlement In het Australische Huis van Afgevaardigden is tuniult uitgebroken bij de strijd om de aanvaarding van het anti-communistische wetsontwerp Boven het rumoer uit hoorde men premier Menzies de Labour-partij er van beschuldigen, dat zij het wetsontwerp waardeloos wenst te maken. Indien het ontwerp niet een effectieve wet zou wurden zou hij het ontwerp geheel en al intrekken. Het tumult bereikte zijn hoogtepunt, toen de regering weigerde het door de Labour-meerderheid in de Senaat goedgekeurde amendement te aanvaarden, volgens hetwelk de bewijslast aan de kroon zou komen en niet aan de persoon, die volgens het wetsontwerp communist wordt genoemd. De „Melbourne Sun" verklaart, dat Menzies de leden van de regeringsfractie (liberaal-boerencoalitie) heeft medegedeeld, dat hij de gouverneurgeneraal zou verzoeken beide Huizen te ontbinden, indien de Senaat onwillig bleef.

Oud-Vossemeer, de geboortegrond van de voorouders van wijlen president Roosevelt, had gisteren hoog en gewaardeerd bezoek. Mevrouw Roosevelt, die momenteel in ons land vertoeft arriveerde er gisteren, vergezeld van de Amerikaanse ambassadeur Selden Chapin. Om kwart over een kwam zij bij de Thoolse brug aan. Zij werd ontvangen door jhr mr A. F. C. de Casembroot, Commissaris der Koningin in Zeeland en mr. Van der Hoeven, burgemeester van Tholen. De postambtenaar van Tholen overhandigde mevrouw Roosevelt een aan haar geadresseerde brief, die 's morgens op Tholen was aangekomen. Schoolkinderen zongen haar toe. Vervolgens ging de tocht verder naar Oud-Vossemeer, waar honderden mensen waren uitgelopen. De ontvangst geschiedde door de burgemeester van Oud-Vossemeer, mr. J. J. Versluys, en de gemeenteraad. Een deputatie van Ambon overhandigde mevrouw Roosevelt bloemen. Op huize Roosevelt werd zij verwelkomd door de bewoners, dr. en mevrouw Jekel. Mevrouw Jekel in de oude Thoolse dracht bood haar Zeeuwse „babbelaars" aan en Zeeuwse klompjes, waarna men naar het gemeentehuis ging. De burgemeester van Oud-Vossemeer overhandigde de hoge gast een Zeeuwse pop in Thoolse klederdracht en een fotoalbum, waarin alle bezienswaardigheden en oudheden van Oud-Vossemeer waren opgenomen. Mevrouw Roosevelt dankte hartelijk voor al deze gavenVoor de koffiemaaltijd die haar werd aangeboden vertoonde mevrouw Roosevelt zich met haar gevolg op het bordes van het versierde gemeentehuis. Hartelijk werd zij begroet door de Thoolse bevolking.

Haar kleinkinderen Chandler en Elliot jr. toonden de ontvangen cadeaux aan de Oud-Vossemeerse kinderen, de klompjes, de pop in Thoolse klederdracht, een reproductie van het wapen van de familie Roosevelt, dat in de schoorsteenmantel van het OudVossemeerse gemeentehuis is aangebracht. Met ongeveer dertig leden met de geslachtsnaam Roosevelt poseerde mevrouw Roosevelt mat haar gevolg voor een fotograaf. Telkens weer dankte zij voor de steeds oplaaiende toejuichingen. Na de koffiemaaltijd begaf mevrouw Roosevelt zich naar de kroonkerk te Oud-Vossemeer, waar de predikant der Ned. Hervormde gemeente ds R. C. van Putten haar verwelkomde en haar het doopbekken en de twaalfarmige kroon liet zien, die eeuwen geleden door de familie Roosevelt aan de Oud-Vossemeerse kerk waren geschonken. Toen was het afscheidsuur aangebroken. Er werd hartelijk afscheid genomen van de Oud-Vossemeerse bevolking met een „goodbye" en „thank you very much". De Amerikaanse ambassadeur en mevrouw Chapin boden mevrouw Roosevelt gisteravond in de ambassade aan het Lange Voorhout te Den Haag een diner aan. Hieraan zaten aan- jnr mr F. Beelaerts van Blokland, vice-president van de Raad van State, de minister van Buitenlandse Zaken en mevrouw Stikker, de Canadese ambassadeur en mevrouw Dupuy, de voorzitter van de Eerste Kamer en mevrouw Kranenburg, de voorzitter van de Tweede Kamer en mevrouw Kortenhorst, mej. mr ZH. A. Teilegen, directeur van het kabinet van de Koningin 'en mr J. Visser, chef protocol van buitenlandse zaken. Na het diner werd een receptie gehouden.

Het Britse schip „Indian Enterprise" is in de Rode Zee ter hoogte van de kust van Saoedi-Arabie in de lucht gevlogen. Het had o.m. 580 ton springstoffen voor de regering van India aan boord, die uit Engeland afkomstig waren. Het schip dat 7319 ton groot is, had 73 man aan boord. Met uitzondering van de officieren waren dit allen Laskaren. Het schip was op weg naar Calcutta. Een matroos is door een Noorse tankboot opgepikt. Deze boot heeft nog twee uur naar andere overlevenden gezocht, maar zonder resultaat. Een zusterschip van

de „Indian Enterprise", de „Indian Exporter" heeft gisternacht de plaats van het ongeluk van middernacht tot zeven uur afgezocht. Het heeft gemeld geen overledenden te hebben waargenomen. Volgens latere berichten zou echter nog een aantal opvarenden gered zijn. De „Indian Enterprise" wordt als „met man en muis te zijn vergaan" beschouwd. Er wordt een onderzoek ingesteld door ambtenaren van de geheime dienst. Sabotage schijnt niet te zijn uitgesloten.

Jubeltocht door Groningens straten Voor enige weken hebben de inwoners van Drenthe van hun verknochtheid aan het Oranjehuis blijk gegeven door H. M. Koningin Juliana en Z. K. H. Prins Bernhard, die toen een bezoek aan de Olde Lantschap brachten, een jubelende ontvangst te bereiden. Gisteren hebben de stadGroningers op niet minder enthousiaste wijze blijk gegeven dat zij het Koninklijke bezoek ten zeerste waarderen. Duizenden en nog eens duizenden stonden langs de straten van de Martinistad geschaard, en overal heerste uitbundige vreugde toen de stijlvolle Koninklijke stoet passeerde, het Koninklijk Paar gezeten in een prachtige open calèche, getrokken door vier glanzend zwarte paarden, welke bereden werden door ruiters met witte broeken en rode jasjes. Het is een ware triomftocht geworden en het treffendste moment was wel toen in Helpman, bijna aan het einde van het middagprogramma, door schoolkinderen honderden rode, witte en blauwe ballonnetjes werden losgelaten. Een fantastisch gezicht.

Met de trein naar Groningen Met de Koninklijke trein arriveerden H-M. Koningin Juliana en Z.K.H. Prins Bernhard in Groningen en reeds bij de overwegen op Drents gebied stonden zeer vele belangstellenden in afwachting van de trein, om het Koninklijk Paar te kunnen toejuichen. Precies kwart na drie stoomde de trein, getrokken door twee locomotieven, het hoofdstation Groningen binnen, waar burgemeester Mr. P. W. J. H. Cort van der Linden met tal van autoriteiten, zijn opwachting maakte. Even later zette de Koninklijke Liedertafel „Gruno" twee coupletten van het aloude Wilhelmus in, terwijl weer even later, toen H.M. de Koningin en Prins Bernhard door de met bloemen kwistig versierde vestibule naar de brede stoep waren geschreden, een drumband het Koninklijke Paar met tromgeroffel en fanfares verwelkomde. Dit werd evenwel volledig overstemt door het gejubel van de leden der jeugdverenigingen, die zich rond het Stationsplein hadden opgesteld en vanaf dat moment is de lange tocht door Groningen één jubeltocht geworden. Helaas liet het zonnetje verstek gaan, doch dit vermocht aan de vrolijke aanblik, die Groningens binnenstad bood, geen noemenswaardige afbreuk doen.

De Zilveren Krakeling Het eerste bezoek gold de Internationale Bakkerstentoonstelling De Zilveren Krakeling in het Gebouw De Harmonie en het spreekt wel vanzelf, dat deze grootse expositie in verband met het Hoge bezoek bijzonder goed voor de dag kwam. Een muur in het voorportaal bv. ging geheel schuil onder donkerrode beukenbladen waarop met kwistige hand „bloemen" van brood waren aangebracht. Zeer belangstellend waren zowel H-M. als Prins Bernhard naar de vele lekker- • nijen, die hier waren uitgestald en het geschenk voor de vier Prinsesjes nl. voor ieder een bonbonniere met chocoladekrakelingen werd ten zeerste gewaardeerd. Een banketbakker heeft nog een demonstratie gegeven van het vervaardigen van een taart, waar de namen van de vier Prinsesjes werden opgespoten, en na afscheid te hebben genomen ging het naar het Koninklijk Doofstommen Instituut waar de belangstelling zo groot was, dat op een gegeven moment het politiecordon werd verbroken en de Groningers zich vlak bij de caleche opstelden. Ook hier werden weer. geschenken aangeboden voor H.M. de Koningin, voor Prins Bernhard en voor de vier Prinsesjes. Vervolgens werd naar het Groningse Museum gereden, waar door H.M. de Koningin het gereorganiseerde historische gedeelte officieel werd geopend, doch voor het gebouw waren H.M. eerst bloemen aangeboden door de oudste diacones van Groningen, Zuster Vonk. Voor het Provinciehuis werd het Hoge gezelschap welkom geheten door het oudste lid van Ged. Staten de heer D. J. Mellema, terwijl daarna de erewacht, gevormd door een detachement van de Prinses Irene Brigade, gelegerd te Assen, werd geïnspecteerd onderwijl de Stafmuziek van het Ie Regiment Infanterie te Assen vrolijke marsmuziek liet horen. Bij het Huis van Bewaring aan de Hereweg, waar een monument is opgericht ter nagedachtenis aan de gevallen verzetshelden (een urn die de as bevat van in Duitse concentratiekampen omgekomenen) legden H.M. Koningin Juliana en Prins Bernhard een krans en daarna brachten de zusters van het R.K. Ziekenhuis aan de Verlengde Hereweg nog een zanghulde. Zware onweerswolken hadden zich inmiddels beven de in feesttooi gestoken stad samengetrokken en juist toen het Konikiijk Paar de woning van zijn gastheer, de Commissaris der Koningin in de provincie Groningen, had betreden, kliefden de eerste bliksemflitsen het grauwe zwerk, rommelden de donderslagen en even later regende het pijpestelen. Des avonds.

Het Koninklijk Paar was des avonds de gast van de Groninger universiteit. Spontaan was de ontvangst op het Academieplein waar alle Groninger studenten met fakkels stonden opgesteld. Terwijl het Koninklijk Paar de Groninger Alma Mater binnenschreed werd het „Io Vivat" gezongen. De ontvangst vond in de aula van de universiteit plaats waar alle hoogleraren, lectoren, alsmede de oud ïectores zich hadden verzameld. Na afloop van de receptie was Hare Majesteit de gast van de vrouwelijke studenten vereniging „Magna Pete" en Zijne Koninklijke Hoogheid van de Cxroninger Studentensocieteit „Mutua Fides".

Menigeen die „er boven op" wilde komen, viel in de diepte