Arnhemsche courant

Door de Vereeniging van Eigenaren van Diamantslijperijen te Amsterdam i; thans ook een onderzoek ingesteld naar den omvang van de uitsluiting en van de werkstaking in de diamant-industrie Bij dat onderzoek is gebleken, dat van de 64 fabrieken, met gezamenlijk 7408 molens, welke Amsterdam telt, er thans 9 gesloten zijn en dat op de overige fabrieken thans 2083 molens loopen t — De heer T. P Viruly, te Leiden, het oudste lid der Eerste Kamer, is ziek. Zijn hooge leeftijd, 80 jaar, doet den toestand ernstig inzien, — Dordracht, 10 Januari. Door de arrondissementsrechtbank alhier, is ter vervulling der vacature van kantonrechter alhier, opgemaakt de navolgende alphabetische lijst van aanbeveling : mr. W. A. van Woudenberg flamstra, substituutgriffier bij de arrondissementsrechtbank te Amsterdam ; mr. A. C. Crena de Iongh, kantonrechter-plaatsvervanger ie Dordrecht; mr. K. Meijer YViersma, substistuut-griffier bij de arrondissements-rechtbank te Winschoten. — Te Utrecht heeft zich eece commissie geconstitueerd, welke zal trachten een vakschool voor typografen op te richten. De heeren P. H. J. Steenhoff, J. van Druten en P. W. J. van Hassel, allen uit Utrecht, zullen de statuten ontwerpen. — Amersfoort, 10 Jan. De ie luitenant adjudant J. H. Boeije, van het 5e reg. infanterie alhier, heeft toestemming bekomen om op te treden als tijdelijk leeraar in de wiskunde aan de hoogere burgerschool met 5-jarigen cursus. («U. D.i)

— Met overgroote meerderheid van stemmen (10 tegen 4) heeft de Raad der gemeente Menaldumadeel besloten zich tot H. M. de Koningin te wenden in zake de met-goedkeuring door Ged. Staten van het raadsbesluit, waarbij de tegemoetkoming voor huishuur aan gehuwde onderwijzers was bepaald op f75. Gedeputeerde Staten wenschen die op f 50 teruggebracht te zien. De meerderheid oordeelde dat door dergelijke handelwijze Ged. Staten te veel inbreuk maken op de autonomie der Gemeenteraden, die toch in casu beter van de lokale toestanden op de hoogte zijn. Scherp werd het gedrag van B. en W. geiaakt, die aan den wensch van Ged. S'.a'.en wilden voldoen eD bij wie aangedrongen werd hun voorstel in te trekken. Het Dagelijksch Bestuur handhaafde dit en verwerping volgde. («N. R. C.») — * Men schrijft ons uit Friesland: In de heidestreek ten Noorden van Drachten is men voor rekening van den heer P. W.Janssen te Amsterdam begonnen met de ontginning van heidegronden. Pas is men daarmede aangevangen of er heerscht ontevredenheid onder de arbeiders, vooral onder die uit de dorpen Houtigehage en Surhuisterveensterheide. Deze werklieden zijn zeer ontstemd over de handelingen der commissie van uitvoering, die — naar hunne meening — in deze niet rechtvaardig is te werk gegaan in de keuze der arbeiders. Zij beweren, dat personen, die een daggeld niet brood noodig hebben, wèi zijn aangenomen, en andere zeer arme werklieden zijn afgewezen. Vooral is men zeer gebeten op den heer J. lid der commissie die tevens lid is der S. D. A. P. en deel uitmaakt van den Raad der gemeente Smallingerland. Deze zou last gegeven hebben verschillende aanvragen van arbeiders om werk af te wijzen en dus in hoofdzaak de schuldige zijn. Verschillende bijeenkomsten zijn door de ontevreden arbeiders gehouden, waarin het natuurlijk niet ontbrak aan afkeurende woorden aan het adres der commissie van uitvoering ; maar waarmede men natuurlijk al bitter weinig vorderde om de quaestie op te lossen. Men heeft nu o. i. den rechten weg ingeslagen door de klachten over te brengen bij den heer R. v. Zinderen Bakker te Kortezwaag, die door den heer Jasissen met het oppertoezicht zijner ontginningswerken in Friesland is belast. Ofschoon de ontevredenheid onder de arbeiders groot is, houden zij zich kalm; van ongeregeldheden is geen sprake. Vrij zeker is het, dat het in onze lage venen dit voorjaar weer niet zonder werkstakingen zal gaar, dat tweesnijdend zwaard. De afdeelingen van den Nederlandschen Bond van Veen- en Veldarbeiders besloten de loonen voor het veenwerk per veenroede (16 M=) 10 ct. hooger te stellen dan in 1901 en desnoods door werkstakingen kracht aan dit besiuit bij te zetten. De Bond van Verveners in Friesland vergaderde gisteren te Heerenveen; deze corporatie besloot de loonen niet te verhoogen doch gelijk te stellen met die in het vorige jaar na de strikes betiald.

Alzoo een groot verschil. Uit het rgaan van den Veen- en Veldarbeidersbond blijkt reeds duidelijk, dat men in de gelederen der georganiseerde arbeiders reeds overtuigd is dat eene werkstaking zal volgen in de venen; aangedrongen wordt, eene weerstandskas te vormen. De arbeiders voelen zich des te sterker nu de strikes in de Friesche venen verleden jaar eindigden met inwilliging hunner eischen, vooral een gevolg van de groote solidariteit, die er ouder de stakers heerschte. Of de huidige leefswijzen een

hooger loon wettigen, daarover zijn natuurlijk de verveners en arbeiders van een verschillend gevoelen. De laatsten oordeelen, dat zelfs al is dat niet het geval, de verveners het in hunne macht hebben die prijzen te verhoogen. — 's-Hertogenbosch, 10 Januari. Voor het lidmaatschap van Gedeputeerde Staten van Noordbrabant, vacature de heer W. P. A. Mutsaers, komen in aanmerking de navolgende leden der Provinciale Staten, wier namen wij alphabetische orde mededeelen : C. Bressers, te Dongen; G. Coovels te Helmond; V. van den Heuvel, te Geldrop, en mr. A. van Rijckevorsel, te Bokstel. (Noordbrabanter.)

Het «Nieuwsbl, v. Ned.» deelt mede, dat de nieuwe Beurs te Amsterdam reeds sporen van verzakking vertoont. Aan de Warmoesstraatzijde, daar waar het breedere gedeelte van het Beursgebouw aanvangt, is een muur van de tweede verdieping tot den grond gescheurd. — Woensdagavond kwam een jongmensch in den sigarenwinkel aan het Damrak, te Amsterdam, een dubbeltje sigaren, van de vier, halen, en gaf een gouden tientje in betaling. De be diende die dezen klant hielp, gaf hem negen gulden negentij; cents terug. Toen Donderdag de dépöhouder een wissel moest betalen en onder het geld een gouden tientje neer telde, meende hij te ontwaren, dat dit geldstuk lichter was dan gewoonlijk en het daarop met aandacht bekijkende, ontwaarde hij tot zijn schrik dat het valsch was. Het tienguldenstuk is zoo mooi nagemaakt, dat een ieder het op het eerste gezicht voor echt aanziet en slechts bij een nauwkeurige beschouwing ontwaart men eenige afwijkingen. Hoewel er bij het neerwerpen een metaalklank in zit, is deze doffer wanneer men het gelijktijdig met een echt exemplaar hoort rinkelen. Op den rand bekeken is het niet overal even dik. Aan de zijde waarop het wapen staat is het muntstuk te hol geslagen, terwijl van het jaartal, dat vermoedelijk 1875 zal moeten zijn, het laatste cijfer zeer onduidelijk is. Wat het randschrift om den beeldenaar betreft, hiervan zijn de letters bij nauwkeurige beschouwing niet zuiver afgewerkt en de ij van het woordje zij staat geheel scheef geplaatst. Een ieder zij op zijn hoede bij het in ontvangst nemen van gouden tientjes, want er zullen vermoedelijk meerdere in omloop zijn en zij zijn, zooals reeds gezegd is, zeer bedriegelijk nagemaakt. »Tel." — In sommige huisjes te Brielle wordt nog op ouderwetsche wijze de verbinding tusschen benedenhuis en zolder tot stand gebracht door een trap of ladder met haken, die in ijzeren oogen worden vastgehecht. Toen gistermiddag de weduwe N, wonende op het Maarland, op deze wijze naar haar zoldertje wilde gaan, schijnt de aanhechting niet goed tot stand te zijn ge bracht of wel gleed een haak uit, met het gevolg

dat de trap omsloeg en de vrouw zulk een ongelukkigen val deed, dat zij weinig tijds daarna aan de gevolgen er van overleed. — Woensdagvoormiddag half twaalf kwamen, bij het uitgaan van een school te Deventer, twee leerlingen, zlontjes van de werklieden K. en S., op de gedachte «eens naar Transvaal te gaan.» Zij sloegen, naar het «Dev. Dagblad» meldt, den weg naar Zwolle in, doch kwamen des avonds niet verder dan even voorbij Wijhe, waar zij onder de boomen in slaap vielen. Donderdagmorgen kregen zij reeds berouw over hun dwaasheid en wilden, door den honger gedreven, weder huiswaarts keeren; zij kozen echter een verkeerden weg en kwamen in Zwolle terecht. Gelukkig vielen zij daar spoedig in handen van de politie, die de avonturiers per trein naar Deventer transporteerde, en aan de in angst verkeerende ouders terugbracht. — De 72-jarige Steikens uit Prinsenhage is Donderdagavond tusschen het dorp en Liesbosch door de locomotief van de Zuid-Nederlandsche Stoomtram, komende uit de richting Etten, gegrepen en een heel eind meegesleurd. Een ge. neesheer constateerde drie wonden aan het hoofd, een aan het been en gebroken schouder, welke door hem zijn verbonden. Sterkens, dia vroeger landbouwer was en nu van zijn gespaard geld leeft, had ongeveer een half uur tevoren in een bierhuis een glas bier gedronken en was daarna vertrokken, doch door de duisternis misleid is hij een verkeerde richtin g ingeslagen. — Tengevolge van een nootlottigen val, is te Oosterhout overleden de 55-jarige stoker L. Smits, in dienst bij de Zuider-Stoomtramweg-Maatschappij. — Men leest in het Utr. Dagbl.: Volgens een rapport z'jn in Maastricht een zevental kinderen in dienst van den drankhandel als expediteurs van jenever werkzaam. Een drietal dier stumpers moet geregeld drank brengen van een aan een distilleerderij behoorende slijterij in de Boschstraat aldaar naar Wijk — een viertal andere «kannetjesjongens» is in dienst van een slijterij in de Vijfhariogenstraat en brengt jenever e. d, naar verschillende slijterijen en kroegen in en buiten Maastricht. De belooning is al even schitterend als het bedrijf schandelijk is: twee heele centen ontvangt zoo'n stakker per keer. Stellig, ouders, die op zulk een wijze munt trachten te slaan uit de povere werkkracht van hun kinderen, moet een woord van sterke afkeuring treffen — doch dubbel schandelijk is het bedrijf van den werkgever: — kan voor de ouders nog hun armelijke toestand als verontschuldiging worden aangevoerd, van de zijde des werkgevers is het niets dan de laakbare begeerte ora goedkoope werkkrachten zich te verschaffen ; — welke gevolgen zijn bedrijf voor die kinderen heelt, laat hem onverschillig.

En dat deze gevolgen niet van onschuldigen aard zijn, leert een bericht, dat begin November in onze dagbladen werd opgenomen. «Te Maastricht is een meisje van 8 jaar bedwelmd in een goot liggende aangetroffen. Door een dokter werd dronkenschap geconstateerd, en inderdaad werd op haar een kruik jenever gevonden, die zij voor een slijter moest rondbrengen, en waaraan het kind zich rijkelijk had te goed gedaan. Verleden jaar moest een knaap dit rondbrengen, en zijn proeven met den dood bekoopen » — De Gemeenteraad van Ostende heeft be" sloten, dat in 1902 door de concessionnarissen van de speelzaal in het «Kurhaus» te Ostende 500,000 francs belast'ng zal betaald worden. Dit besluit is onmiddellijk ter goedkeuring aan den koning gezonden ; men hoopt dat het zal worden bekrachtigd en dat de Kamers, dit besluit willende respecteeren, zullen toestaan, dat er tot het eind van het jaar gespeeld mag worden. Dat is echter zeer twijfelachtig. In elk geval zal de Cercle des Jeux,» naar men zegt, weer geopend» worden onder voorwaarde, dat slechts belasting zal betaald behoeven te worden voor den tijd gedurende welken de speelzaal bespeeld zal blijven geopend. — De proeven met struisvogel-teelt in het Zuiden van Frankrijk, aan de Riviera genomen, slagen, naar het schijnt zeer goed. De eerste bezending van daar afkomstige struisveeren, is nu te Parijs om geverfd en opgemaakt te worden, waarna zij aan de markt gebracht worden. En men hoopt, dat over eenige jaren de fraaiste struisvederen ter wereld van de Riviera zuilen komen. Er zijn in den omtrek een paar struisvogel - parken, met struisvogels die uit Afrika en Californië werden ingevoerd, en die daar, volgens het oordeel van deskundigen in het gelijkmatige klimaat zeer goed kunnen aarden en fraaie vederen zullen leveren. — Henri Vidal, de beruchte vrouwenmoordenaar in Frankrijk, heeft nu reeds een volledige verklaring afgelegd van drie van de moorden, waarvan hij verdacht wordt. Enkele der gevallen hebben zeven jaar geleden plaats gehad, zoodat de instructie in deze zaak met groote moeielijkheden te kampen heeft. Echter zijn de verkregen bewijzen reeds voldoende om dezen vrouwenmoordenaar zijn straf niet te onthouden. — Te Hamburg werd sedert 22 December een jongentje van drie jaar vermist. Een knaap van dertien jaren die in hechtenis was genomen, heeft thans bekend dat hij met het verdwenen jongentje een misdrijf had begaan en dat zijn slachtoffer daarna in de Elbe gevallen is. Dit laatste gelooft men niet. Men denkt den jeugdigen boosdoener nog tot een nieuwe be • kentenis met betrekking tot den dood van zijn slachofïer te zullen brengen. — In onderscheidene streken van Algerië heerscht een buitengewoon sterke sneeuwval. Te Bussada en E ldis-Ulad, waar de huizen daartegen niet bestand zijö, stortten verscheidene daken in,

— Omtrent het ernstige spoorwegongeluk te New-York wordt nader nog gemeld: De locomotief liep met volle vaart op de laatste wagens van den voorsten trein, die nagenoeg vol met passagiers was Sl.chts weinigen dezer ontkwamen zonder te zijn gewond. Het voorste deel van den laatsten wagen schoof nog in den hem voorafgaanden wagen ; van de daarin aanwezige passagiers werd echter niemand ernstig gekwetst. De dikke wolken stoom, die uit de locomotief ontsnapten, brachten verscheidene personen den dood door verschroeiing ; het brengen van hulp van buiten af, werd daardoor een tijdlang onmogelijk gemaakt. Het alarm en de hulpkreten der gewonden werd tot in de straat boven den tunnel vernomen ; onmiddellijk werd de brandweer gehaald. De^e liet ladders in de naastbijgelegene tunnelopening afzakken en baande zich zoo den weg door de daken der wagens met bijlen stuk te hakken. Ambulancen brachten de gewonden naar de ziezenhuizen, terwijl de lijken langs de rails gelegd werden. Onder de i7dooden bevindt slechts eene vrouw. Het aantal gewonden bedraagt 40. Het bericht, als zouden de verbrijzelde wagens in brand geraakt zijn, is onjuist. — Bestuurbare luchtschepen zullen een der "attracties vormen van de Wereldtentoonstelling, welke in 1903 te St.-Louis (Vereenigde Staten) zal gehouden worden. Het uitvoerend comité heeft een prijs van 200,000 dollars uitgeloofd voor het beste bestuurbare luchtschip. Men verwacht dat Santos-Dumont, Heram Maxim, Professor Langlay en anderen aan dezen wedstrijd zullen deelnemen. — Een wonderlijk ongeval meldt een telegram uit Yerona in Ontario (Canada). In eene vergadering der vrije Methodisten verklaarde een man dat hij kon vliegen en ten bewijze daarvan begon hij zich van den grond te verheffen. Hij stiet echter met zijn hoofd tegen een petroleumlamp, die viel en ontplofte. De vlammen deelden zich mede aan de kleeren van vijf mannen en drie vrouwen en verbreidden zich in een oogwenk door de zaal. Een vreeselijk gedrang ontstond, waarbij verscheidene personen gewond werden. — Een klein misverstand. «Ach, beste Karei, de nieuwe keukenmeid heeft het vleesch laten aanbranden — ze is nog zoo onervaren! Een lekkere kus zal je schadeloos stellen.» «Nu. wat mij betreft 1 Laat haar maar binnenkomen.» — Sterk realismus. Een heer in den schouwburg tot de «ouvreuse» : «Wat was daar straks gaande op de galerij ?» — «Och, toen de acteur Biers op het tooneel stierf, is daar boven een waschvrouw fhuwgevallen .... 't Arme mensch moest nog twaalf gulden van hem hebben». — «Je hebt onzen ouden schoolkameraad Piet Poot ontmoet? Hoe zag die er uit ?» —«Als een scheurkalender in December.»