ARNHEM, 8 Decembor. Omtrent de stemming der benrs op zaturdag zegt de Amsterdamsche Courant: De beurs was over het geheel stil; voornamelijk in de europesche Staatsfondsen ging weinig om en hebben de prjjzen weinig gevarieerd. Van binnenlandsche fondsen daalden aandeelen Kanaalmaatschappij , na belangrijke fluctuatien en met veel omzet, per saldo op nieuw 1V4pet. De amerikaansche markt was in enkele soorten vrij levendig , zoo als in Kaïro St.-Louis , Atlantic Mississippi Ohio en Elisabethtown Paducah; de beide laatstgenoemde stegen 1 pet.; Missouri Kansas Texas liepen daarentegen 1 pet. terug. Over het algemeen blijft de markt in vaste stemming. Oostenrijksche en hongaarsche loten waren voortdurend gevraagd. De toestand van Z. K. H. Prins Frederik is zóó vooruitgegaan, .dat de Prins niet meer bedlegerig is. De heeren Moens , Wybenga, de Vos , van Eek en Eysinga hebben als amendement op de begrooting van Binnenlandsche Zaken voorgesteld een memorie-post : kosten van uitvoering der wet 1878 {Schoolwet.) De reis van den vice-admiraal jhr. F. de Casembroot naar Petersburg staat niet, zooals de berlijnsche correspondent van de Köln. Zeit. meêdeelde, in verband met een buitengewone zending, maar geschiedt alleen op grond van een uitnoodiging om het Georgefeest bij te wonen. De heer de Casembroot is ridder van de George-orde. ( Vad).
De bladen der verschillende rigtingen houden zich bezig met het mededeelen en bespreken der redevoeringen in de Tweede Kamer gehouden. Dat elk blad de redevoeringen van de leden zijner partij het mooist vindt, is verklaarbaar, maar de uitbundige lof, die aan de sprekers en hunne woorden wordt toegezwaaid , alsof zij de eenige welsprekende mannen waren , hunne woorden alleen de waarheid bevatten en meesterstukken van redeneerkunst waren, getuigt toch van te groote partijdigheid. Die adoration mutuelle vervult hen, die op onpartijdiger standpunt staan, met een gevoel van walging en geeft de overtuiging , dat zij die zoo eenzijdig zijn bij het beoordeelen van personen en woorden, ook ten aanzien van beginselen en daden wel even bekrompen oordeelen zullen. Werd voor een tweetal weken na afloop deiexamens voor het lager onderwijs in deze provincie de wensch uitgesproken, dat de thans bestaande normaalscholen door vermeerdering van personeel, — vooral hier te Arnhem — verbeterd en in deze provincie nieuwe in het leven geroepen werden, zooals in meest alle provinciën reeds geschied is , wij lezen in de Memorie van Beantwoording op Hoofdstuk V der Staatsbegrooting — lager onderwijs — dat in deze provincie normaalinrigtiDgen zijn of worden gevestigd te Arnhem , Apeldoorn , Borculo, Kuilenburg, Doetinchem (stad), Druten, Éde, Gendringen, Harderwijk , Maurik , Nijmegen , Tiel, Ubbergen, Winterswijk, Zalt-Bominel en Zutphen, alzoo 16 inrigtingen , d. i. op ongeveer 30,000 inwoners ééne gelegenheid. Hierin zal Gelderland dus met andere provinciën gelijk staan , uitgezonderd Noord-Brabant en Limburg, waar op ongeveer 64,000 en 120,000 inwoners eene inrigting voorkomt of zal voorkomen. Nemen we echter de grootste onzer provinciën in aanmerking — na Noord-Brabant heeft zij de grootste oppervakte —, dan staat zij achter , want de afstanden tusschen twee normaalscholen hier zijn aanmerkelijk grooter dan in de andere provinciën, waarvan het gevolg zal zijn, dat er te weinig gebruik van gemaakt zal kunnen worden. In een paar deelen der provincie , namelijk in de Betuwe — Kuilenburg, Maurik en in de nab'jheid dezer plaatsen Tiel — alsmede in het rijk van Nijmegen — Nijmegen en Ubbergen — zijn zij ietwat kwistig gezaaid, terwijl andere deelen, zooals het noorden, waarin Elburg en Hattem , de grens langs Utrecht, de geheele Tielerwaard, en de Lijmers misdeeld zijn. In deze zouden we eene andere verdeeling wenschelijker achten, b.v. eene inrigting uit de Betuwe en eene uit het rijk van Nijmegen verplaatst zien naar het noorden der provincie en naar de Tielerwaard en een paar nieuwe in andere misdeelde gedeelten oprigten. Kon de minister hiertoe besluiten , dan gelooven we, dat daardoor velen in deze provincie zich opgewekt zouden gevoelen zich tot onderwijzer te laten opleiden, die nu wegens de te groote afstanden door gebrek aan opleiding zich aan iets anders zullen wijden.
Een der lezers van het N. v. d. D. herinnert, dat de winters van 1819, 1839 en 1859 even streng waren. En langdurig ook! Het schijnt dus , dat geregeld elke 20 jaar een felle winter invalt. Wat meer is , den lezer zijn twee handelaars in brandstoffen — waarvan óén te Amsterpam — bekend, die met het oog op de geregeld terugkeerende koude periode om de 20 jaar, dezen herfst gezorgd hebben, den dubbelen voorraad van andere jaren aan brandstof in te slaan. Aldus leest men in het N. v. d. D. en het ziet er inderdaad naar uit, dat deze profetie zal worden verwezenlijkt. Toch zij het veroorloofd te herinneren, hoe in de lente van dit jaar een prachtige zomer werd voorspeld, omdat die om de elf jaren steeds te wachten was : 68, 57, 46 hadden ook zulke mooije zomers. Die van 79 nogtans zal niemand ons benijden en op dien grond gelooven we, dat ook de voorspelling van den strengen langen winter wel eens niet zou kunnen uitkomen. De Tijd deelt aan zijne lezers mede, dat hij met 1 januarij a. s. het formaat van zijn blad
aanmerkelijk zal vergrooten. Het blad zal alsdan ongeveer duizend regels meer bevatten. In de zitting van den Gemeenteraad op 1.1. zaturdag is ingewilligd het verzoek van de heeren de Pesters Kooy &Co. tot verplaatsing van de pomp in de Vijzelstraat tegen een som van f 1000, ; door adressant in de gemeentekas te storten. De pomp zal waarschijnlijk achter Marienburg worden overgebragt. Van den leeraar in de geschiedenis en aardrijkskunde aan het gymnasium is de jaarwedde verhoogd tot f2600. Eervol ontslag is verleend aan de hulponderwijzers A. P. Vermeulen en R. B. Dibbits. Tot hulponderwijzer is benoemd A. Fabries. De Raad heeft zijne goedkeuring verleend aan het voorstel om f 100,000 in beleening te geven aan de firma Vermeer en Co. a 2 l / s put. Deze som was beschikbaar wegens de geheele storting van de leening, terwijl de kans was voorzien , dat van de gelegenheid zou worden gebruik gemaakt om in termijnen te storten. De beslissing op het verzoek van de Tentoonstellingscommissie om den termijn van oplevering van het terrein tot 1 januarij te verlengen is aangehouden tot de volgende vergadering (20 december), omdat dan de termijnen verstreken zijn, waaraan de commissie tegenover derden zich verbonden heeft. Zeer ten onregte klaagt men over de late bezorging van de melk door de Arnhemsche Melkinrigting. Die instelling is geheel buiten schuld. Het wintergetijde belemmert het verkeer, en even als andere zaken lijdt daaronder ook de Arnhemsche Melkinrigting. Wij verwijzen naar de uiteenzetting daarvan in de hierachter voorkomende advertentie, overtuigd dat ieder haar wel van alle schuld zal vrijspreken. * Ten gevolge van het wegnemen der veerbruggen , was , zoo hier als te Westervoort, wegens ijsgang en bijgevallen sneeuw, heden weinig aanvoer van vee ter markt. De alhier gevestigde schoenmakers-vereeniging St. Crispinus is als regtspersoon erkend. Een tweetal ongelukken hebben gisteren plaats gehad : eene tachtigjarige dame is op het Walburgplein door een rijtuig aangereden , ten gevolge waarvan zij viel en een arm brak. Een meisje is door de gladheid uitgegleden en brak een been. Verder kenmerkte zich de rustdag door de daad van een dronken persoon, die zijn inboedel stuksloeg en door eene vechtpartij op den Klarendalschen weg, waarbij een der vechtenden zulk een slag met een stuk hout op zijn bovenlip bekwam, dat deze geheel werd afgesneden.
Waren de kinderen zondag avond in Musis Sacrum minder talrijk dan op het eerste SintNicolaasfeest, de animo was niet minder groot en evenzoo het genoegen, dat hun was bereid. Dezelfde smaakvolle decoratie en de verrassingen en spelen als woensdag avond en dezelfde orde, welke de heer Oscar Meunier onmerkbaar zoo goed handhaaft. Aan het bal werd door zeer velen deelgenomen en ook dit beantwoordde geheel aan de goede verwachting, die men er van koesterde. In dit opzigt toont de heer Meunier eveneens uitstekend voor de taak berekend te zijn, welke hij op zich nam. * In de week, die den 6den dezer eindigde, werd kwade droes waargenomen bij een paard te Twello, gemeente Voorst, en bij twee paarden van het regement veldartillerie te Arnhem. Voor het overige bleef Gelderland bevrijd van besmettelijke veeziekten.
In den afgeloopen zomer heeft de heer J. W. R. Gerlach, afdeelingschef bij de Maatschappij tot Exploitatie van Staatsspoorwegen de aandacht gevestigd op een nationaal belang , namelijk de bevordering van aanplantingen. Sedert jaren heeft de wetenschap geleerd en de ervaring bewezen, dat doelmatige aanleg van bosschen , plantsoenen , parken en dreven niet alleen een middel is tot vermeerdering van het nationaal vermogen en tot verfraaijing van steden, dorpen en wegen, maar bovenal tot zuivering van den dampkring en tot verbetering van den algemeenen gezondheidstoestand. De steden en dorpen , waar plantsoenen, parken of dreven zijn of worden aangelegd, zijn echter te tellen. Onze publieke wegen zijn niet zoo algemeen met opgaand geboomte beplant als zulks kon en moest wezen, terwijl de bermen onzer spoorwegen , die zich zoo uitmuntend voor de beplanting met vruchtboomen zouden leenen, op een paar uitzonderingen na, slechts een zandwoestijn aanbieden. De heer Gerlach vroeg daarom medewerking tot oprigting van eene nederlandsche vereeniging, die zich ten doel zon stellen: lo. Aanvraag om vergunning tot beplanting van de bermen onzer spoorwegen en heerbanen, met daarvoor geschikte vrucht- en andere boomen ; 2o. vorming van eene naamlooze vennootschap ter uitvoering dier vergunning; 3o. opwekking en aanmoediging van onze gemeentebesturen , zoowel door schrift en woord, als door voordeeligo aanbiedingen , tot aanleg van plantsoenen , parken en dreven. Naar aanleiding daarvan had op 22 november jl. te Utrecht een vergadering plaats , die door 29 belangstellenden werd bijgewoond. Daar zijn ontwerp- statuten vastgesteld van een naamlooze vennootschap, de Maatschappij Een nationaal belang, met een kapitaal van f 50,000 in aandeelen van f100 en met het doel in lo. en 3o. boven omschreven en bovendien om de concessie van lo. te exploiteren en plantsoenen, parken en dreven aan te leggen tegen billijke vergoeding. De stortingen hebben plaats in termijnen van hoogstens f20 'sjaars; de directeur, de secretaris en de boekhouder ontvangen geen vaste bezoldiging, maar een deel in de overwinsten — na een
uitkeering van 4 pet. aan de aandeelhouders — en vergoeding van reis-, verblijf- en bureaukosten. §S§De heeren H. Copijn , J. W. R. Gorlach , A. Koster Mz., J. Nagel jr. en G. W. C. Westenborg zijn tot commissarissen benoemd en zullen op de eerstvolgende vergadering van aandeelhouders voordragten doen tot verkiezing van een directeur en van nog 4 tot 10 commissarissen. Zij herinneren aan de spreuk : >Hij, die twee grashalmen doet groeijen, waar er slechts één gevonden werd, doet meer voor de menschheid, dan de veldheer , die twintig veldslagen won." Wie omtrent deze zaak nadere inlichtingen verlangt, kan zich aanmelden bij den heer J. Nagel jr. in de Beneden-Bergstraat, alhier. * Op 24 november jl. vergaderde de commissie tot het besturen van nationale Tuinbouw-tentoonstellingen in het Paleis voor Volksvlijt te Amsterdam , onder voorzitting van jhr. mr. H. Hoeufft van Velzen, die op verzoek der vergadering deze betrekking tijdelijk aanvaardde. De voorzitter bragt hulde aan de nagedachtenis van jhr. H. J. Rutgers van Rozenburg, sedert 1872 president der commissie en die als zoodanig hare belangen met grooten ijver heeft voorgestaan. Een der hoofdzaken, die behandeld werden, was de vraag : zal er in 1880 een tentoonstelling gehouden worden ? Door de heeren W. A. Viruly Verbrugge en jhr. mr. W. C. A. Alberda van Ekenstein waren daartegen bezwaren ingebragt, uithoofde van het houden sener tentoonstelling te Groningen, door de Nederlandsche Maatschappij voor Tuinbouw en Plantkunde. Na ernstig overleg evenwel oordeelde de vergadering eenstemmig, dat beide tentoonstellingen zonder bezwaren kunnen doorgaan, indien de tijdsbepalingen genoeg uiteenloopen. Een programma voor de aanstaande tentoonstelling werd vastgesteld, doch de datums, waarop zij zal gehouden worden , bleven onbepaald. Een voorstel tot aanvulling der commissie met 5 leden werd aangenomen. Na het inkomen der nieuw benoemde leden zal de aanwijzing van een voorzitter volgen.
Uit de amsterdamsche spaarbank is in november ruim een half millioen opgevraagd en f75,000 ingebragt. 2116 livretten werden afbetaald en 266 nieuwe afgegeven. Te Rotterdam is een jongmensch door den tramwagen overreden , zoodat hij binnen weinige oogenblikken een lijk was. Het is gebleken, dat de jonge man gepoogd had voorop op den wagen te springen , terwijl die in beweging was. * Deventer, 7 dec. De laatste poort, »de Bergpoort", behoorende tot de voormalige vestingwerken , werd gisteren voor afbraak voor den prijs van f 700 aan den heer A. G. Beltman verkocht, welke haar heeft aangekocht voornamelijk met het doel om zijn werkvolk gedurende den winter aan het werk te houden. — In de roomsch-katholieke kerk werd heden na afloop der godsdienstoefening afgelezen, dat eene arme vrouw, die haar armoed stil wilde houden, in den afgeloopen nacht van koude en gebrek was omgekomen. De gemeenteleden werden aangemaand om thans meer dan ooit in dit zoo barre jaargetijde hunne minder met aardsche goederen bedeelde natnurgenooten zooveel mogelijk van het noodige te helpen voorzien. — Gisteren werd hier een hardrijderij op schaatsen gehouden door jongens van 14—16 jaar. De muziek der hussaren luisterde dit feest, op, hetwelk door vele nieuwsgierigen en belangstellenden werd bijgewoond. Het Nederl. mail-stoomschip Prins Hendrik vertrok zaturdag OQhtend ten 9 ure van Amsterdam van het bassin in de Rietlanden nadat alvorens door een paar sleepbooten het ijs in het midden was gebroken en zoodoende ruimte voor het schip was gemaakt om ook met eigen stoomkracht te kunnen werken. Het kwam vrij voorspoedig reeds ten 10 1 /* uur op het IJ en paseerde ten 11 uur het Oosterdok. Het stoomschip Koningin Emma, kapt. Ordeman , van Amsterdam naar Batavia, is 6 dezer te Napels aangekomen en heeft denzelfden dag de reis voortgezet. De Torrington, kapt. R. Chitham , den 22sten october van Rotterdam vertrokken, arriveerde den 2den dezer te Padang. De W. A. Scholten kapt. Vis, van Nieuw-York naar Rotterdam, passeerde 6 dezer 11 ure voormidd ag bij Lezard. Wind noordelijk, ligte koelte. De Prins Hendrik vertrok 7 december van IJmuiden naar Batavia. De Schiedam, kapt. Chevalier, is 6 december te Nieuw-York aangekomen.