Arnhemsche courant

In de niet-clericale pers is het verzet algemeen tegen de regeling, door de Regeering voorgesteld in het ontwerp tot aanvulling en wijziging van de Hooger-Onderwijswet, waardoor instellingen, stichtingen of rechtspersoonlijkheid bezittende vereenigingen bij Koninklijk besluit, den Raad van State gehoord, kunnen worden aangewezen als bevoegd een bijzondere Universiteit in te richten, welke, mits voldoende aan zekere in werkelijkheid zeer laag gestelde eischen, ten aanzien van uitdrukkelijk in de aanwijzing te noemen door haar te verleenen doctorale graden gelijke rechten zal hebben als de Rijks-Universiteiten. Ook het „Weekblad van het Recht" laat eene ernstige waarschuwing hooren tegen de daardoor geopende gelegenheid, dat de graad van doctor in de rechtswetenschap, door een bijzondere Universititeit verleend, bevoegd maakt te worden benoemd tot kantonrechter of tot lid van een onzer rechterlijke collegiën. Na te hebben geprotesteerd tegen de in het Commissieverslag over het wetsontwerp uitgesproken meening, als zouden de openbare Universiteiten zijn propaganda-inrichtingen voor de moderne of eene zoogenaamde offtüeele wetenschap, stelt het „Weekblad van het Recht" in 't licht dat tegen het promotierecht cum effectu civili aan eene bijzondere Universiteit het bezwaar niet 't meeste weegt, dat de bul, door een bijzondere Universiteit verleend, minderen waarborg zou bieden voor rechtskundige bekwaamheid dan de aan de openbare Universiteit verworvene. Tegen de opleiding zelve van onze aanstaande rcichters aan de bijzondere Universiteiten is het bezwaar van het blad gericht. Aan de openbare Universiteit bestaat wrijving van gedachten, uitwisseling van meeningen en daarin ziet het blad haar kracht en beteekenis. Het vreest, dat zij, die gekweekt zullen zijn in de broeikast van het bijzonder onderwijs, niet zullen hebben waardeering ook voor datgene, wat van hun overtuiging afwijkt, en het is er niet gerust op, wanneer ook aan de zoodanigen het zwaard der gerechtigheid zal worden in handen gegeven. „Voor een goed rechter", zoo betoogt 'tblad, „is niet alleen, misschien zelfs niet allermeest noodig een bekwaam rechtsgeleerde, maar bovenal een man met een onbevangen oordeel, die heeft leeren doordringen in wat de maatschappij beweegt en zijn gezichtsveld heeft verruimd door zijn blik te wenden naar alle richtingen. Hoe scherper de tegenstellingen worden in de wereld- en levensbeschouwingen, hoe ingewikkelder het samenstel der maatschappij, hoe hooger de eischen aan een goed rechter te stellen, des te dringender de behoefte, dat niemand de rechtersplaats bezette, die niet bij innigheid van eigen overtuiging de betrekkelijke waarde van anderer overtuiging heeft leeren kennen, zich tot den eerbied voor anderer inzichten heeft weten te verheffen. De voorkoming van twijfel, aanbevolen als het voordeel der bijzondere Universiteit, is een nadeel voor den toekomstigen - magistraat, want zij maakt hem eenzijdig, wekt gevaar voor bekrompenheid en gemis van waardeering voor wat met zijn wetenschap in strijd is." Anti-revolutionnaire bladen zijn nog altijd niet uitgepraat over de vraag of ' t Christelijken Ministers, Chustelijken Staatslieden en anderen Christelijken hoogwaardigheidsbekleders geoorloofd is te dansen. Het meerendeel vindt dat ongepast. Zou ook deze belangrijke quaestie niet commissoriaal gemaakt kunnen worden ? vraagt de „Middelburgsche Courant".

De nieuwe tariefwet. Met zekerheid kan 4e „Dordr. Ct."mededeelen, dat het bericht volgens hetwelk het ontwerptariefwet de Tweede Kamer zou bereikt hebben, niet juist is. Deze week komt dit wetsontwerp eerst nog bij den Ministerraad in behandeling. Het centraal bestuur van het Alg. Ned. Werklieden-verbond heeft aan de afdeelingen toegezonden een exemplaar van de ingediende Arbeidswet. Het verzoekt de afdeelingen dit ontwerp in de vergadering te bespreken, een rapporteur aan te wijzen en het rapport van

de opmerkingen uiterlijk i Maart bij het s.cretariaat in te zenden. Het centraal-bestuur vezoekt de afdeelingen geen gehoor te geven aan verzoeken, om zich bij bonden enz. aan te sluiten, zonder dat het centraal-bestuur is gehoord. Waar de wenschelijkheid blijkt dat de bond zich aansluite, zal het centraal-bestuur zeker de eerste zijn, om de afdeelingen daartoe aan te sporen. Volgens „het Volk" heeft de Officier van Justitie te Alkmaar den „Matrozenbond" gedagvaard om door de Rechtbank te hooren uitspreken de vervallenverklaring der rechtspersoonlijkheid. Want, zegt de Officier, in de Statuten staat dat de belangen der leden „langs wettige wegen en met gepaste middelen" door den Bond zullen worden bevorderd, en dat de Bond het doel o. a. zal trachten te bereiken „door het plaatsen van stukken in dag- en weekbladen. Nu heeft de Officier in „Het Anker", het orgaan van den Bond, vele artikelen en andere stukken gelezen, waarin „langs onwettigen weg en met ongepaste middelen" werd opgetreden, omdat die stukken de strekking hadden „de discipline en den eerbied voor meerderen en het militaire gezag te ondermijnen, doordien daarin op min of meer smalende wijze en minachtenden toon wordt opgetreden, tegen, en, gewaagd van superieuren" enz. De hoefijzer-correspondent van het „Hbld." te 's-Gravenhage verneemt dat de heeren Polak en Douwes Zaterdag bij Minister Kuyper op gehoor zijn geweest om hem den toestand in het Amsterdamsche diamantvak uiteen te zetten. Naar aanleiding van hun inlichtingen heeft de minister zich gewend tot de Amsterdamsche I uweliersvereeniging met het verzoek, ook harerzijds hem inlichtingen te verschaffen. Het spreekt vanzelf dat in een en ander de kiem kan liggen van een bemiddeling door den Minister, maar ik meen wel te mogen voorspellen dat van zulk een bemiddeling niets zal komen, tenzij beide partijen overeenkomen haar in te roepen. Immers, men behoeft geen groot psycholoog te wezen om te vermoeden, dat na de ervaring van Enschedé de Minister niet ten tweeden male op een eenzijdig vérzoek om tusschenkomst in zal gaan. Door H. M. Koningin is wederom een gift van f 1000 ter beschikking gesteld van het hoofdbestuur der Ned. Gustaat-Adolf vereeniging terwijl wijlen mr. B. O. Th. H. Westenberg, buitengewoon gezant en gevolmachtigd minister van H. M. de Koningin der Nederlanden bij het Hof van Italië aan de vereeniging 1 500 legateerde, vrij van rechten. In de plaats van dr. C. J. van Ketwich, 22 December j, 1. overleden werd tot secretrris van het hoofdbestuur der Ned. Gust.-Adolf vereeniging benoemd ds. H. H-. P. Schim van der Loeff oud-predikant, bij de Remonstrantsche gemeente te Leiden en in diens plaats tot vierde lid van het moderamen ds. L. Knappert, hoogleeraar te Leiden. Het eerstvolgend Wereldpostcongres, hetwelk 21 April 1904 te Rome zou worden gehouden, is op verzoek van de Italiaansche Regeering uitgesteld tot 21 April I9°5­

In de vergadering van Vrijdagavond a. s. van de Afd. Arnhem van den Nederl. Protestantenbond zal prof. D. B. Eerdmans, uit Leiden, als spreker optreden over de positie van de vrijzinnigen in de Nederl. Hervormde Kerk, een onderwerp dat tegenwoordig bijzonder de aandacht in den lande bezig houdt, en dus ook hier wel belangstelling zal wekken. — Het bestuur der A. O. V. noodigt de leden die de bekende circulaire wenschen in te vullen, beleefd uit, haar vóór 5 Februari in te zenden aan het adres van den heer mr. J. Houwink, Boulevard Heuvelink 193. — De proefneming, welke de heer Smits verleden jaar nam met het geven van concerten op het landgoed Klarenbeek, dat hij als hotelrestaurant exploiteert, had wel is waar te kampen met den invloed van het ongunstige weder, maar heeft toch den heer Smits blijkbaar niet teleurgesteld en ontmoedigd. Hij wenscht ook

dezen zoraer een reeks van concerten te geven — de eerste en laatste als matinees, de andere als soirees, met het oog op het seizoen. Het zal wel niet noodig zijn, iets ter aanbeveling, van deze concerten — door verschillende korpsen te geven — te zeggen; wij behoeven niet meer uitteweiden over het aangenaam zitten daar op een schoonen zomeravond en willen er alleen op wijzen, dat het lidmaatschap zeer billijk is gesteld: f 10 voor een familiekaart f 5 voor één heer, f 3.50 voor één dame. De concerten nemen einde Mei of begin Juni een aanvang. Zij, die geen circulaire mochten ontvangen hebben, kunnen die aanvragen bij den heer Smits, die ze gaarne toezendt. — f Den 9den Februari a. s., zal de zilveren medaille voor 24 jaar trouwen dienst, worden uitgereikt aan den zadelmaker C. van Keule van het korps rijdende artillerie te Arnhem. -—• De firma H. Pitlo alhier heeft o. a. ook aan het station hare sprekende reclameplaat doen ophangen, waarop de bekende „Arnhemsche Jongens en Meisjes", verscheiden malen bekroond, onder de aandacht van het reizend publiek worden gebracht. Deze reclame heeft een onvoorzien succes, zooals blijkt uit onderstaanden brief, dien de firma dezer dagen van een kaasfabriek te Menzelen a. Niederrhein ontving: „In de wachtkamer van het station te Arnhem zag ik de reclameplaat uwer firma en vraag ik door middel dezes of u mij tegen 1 April a. s. niet een tamelijk vlijtigen en trouwen jongen van een jaar of 15—18 kunt bezorgen. Mijn kaaskeerder (meesterknecht) is een Hollander en heeft toezicht over de jongens; ook heeft de jongen bij mij in huis goeden kost en goede behandeling en kan derhalve, wanneer hij zich flirL gedraagt, veel geld verdienen. Uw geëerd desbetreffend antwoord zie ik gaarne omgaand tegemoet en teeken mij hoogachtend, enz. — Te oordeelen naar een aanbeveling in het „N. v. d. D." heeft de heer Ney, specialiteit in het genezen van schrijfkramp, veel succes met zijn methode. Reeds 25 jaren lang reist de heer Ney door alle landen van Europa en overal heeft hij dankbare patiënten, die van hun lastige kwaal genezen zijn en haar niet meer terug kregen. De heer Ney geeft — zie achterstaande advertentie — consult te Nijmegen, Oranje-Hotel. — f De marinier S, van het wachtschip te Hellevoetsluis, die in den avond van 23 Januari jl. van het wachtschip deserteerde, heeft zich gisteren aan de hoofdwacht te Arnhem aangemeld en zal morgen onder geleide naar zijn korps worden teruggebracht. — X Gisteren is bij 't overbrengen van een arrestant in Klarendal, zoodanig tegen de politie verzet gepleegd, dat een agent genoodzaakt was van zijn sabel gebruik te maken en daarmede een bloedende wond den belhamel toebracht. — * Zutphen, 1 Febr. In de heden gehouden Raadsvergadering werd besloten aan den heer J. Zelling tegen 1 Maart a.s. op zijn verzoek om redenen van gezondheid eervol ontslag te verleenen als leeraar in de geschiedenis aan de H. B. S. Eveneens wordt op zijn verzoek ontslag verleend aan den heer J. Hasselo, als provisor om het Oude-en Nieuwe Gasthuis en zulks onder dankbetuiging voor de diensten, in die betrekking gedurende ruim 20 jaren bewezen. Een verzoek van den Afd. Zutphen van het Nederl: Onderwijzersgenootschap om een subsidie van f 300 ter tegenmoetkoming in de alhier te houden, algemeene vergadering van het Genootschap, werd om praeadvies in handen gesteld van B. en W. Hierna werden door de hh. Wessels en Rutgers hunne interpellatiën gehouden, in zake het beheer der gasfabriek alhier. De interpellanten treden hierbij in herhalingen van verklaringen, die eenige weken geleden, bij de behandeling der bekende zaak Rusink contra Klaassen, voor de Rechtbank zijn afgelegd. Zij houden eene causerie over de gasfabriek, zooals hun door den Burgemeester en 'den heer de Kempenaer wordt te gemoet gevoerd: van eene eigenlijke interpellatie is geen sprake. Laatstgenoemde doet uitkomen, dat aan de gasfabriek een ambtenaar is, die door de oppositie gebezigd wordt als dwarskijker en dat noemt hij een zeer slechten toestand. Zeer duidelijk werd door den heer de Kempenaei aangetoond, dat in werkelijkheid de kwestie van de

gasfabriek niets anders is dan een telkens opkomen van de minderheid in den Raad tegen de besluiten van de meerderheid: de minderheid wantrouwt de besluiten der meerderheid — eenmaal besloot de Raad, dat het noo iig was eene nieuwe gasfabriek te beuwen, doch de minderheid komt steeds daarop terug. Al beweert men, dat in groote bladen over het slecht beheer der gasfabriek wordt geschreven, voor den heer de Kempenaer heeft dat geschrijf niet de minste waarde. De heer Groeneveld voegt hieraan toe, dat men maar niet te veel moet afgaan op het partijdig geschrijf in het „Handelsblad", komende dat geheel van de Oppositie. Aan het slot wordt door den heer Rutgers een voorstel ingediend om eene commissie te benoemen van drie leden, bestaande uit een accountant, een technicus en een bouwkundige, die een onderzoek zal instellen naar de cijfers en de exploitatie, naar den staat der bestaande machines en naar den toestand en de gebouwen der nieuwe gasfabriek : aan de ambtenaren op te dragen om die commissieleden alle gevraagde inlichtingen te geven en voor die commissie voorloopig f 3000 uit te trekken. Het voorstel werd verworpen met 11 tegen 4 stemmen. Hiermede was de vergadering afgeloopen. — § Te Duiven is de boerderij van G.Jansen afgebrand. Van den inboedel kon niets gered worden en kwamen twee koeien en eenige varkens in de vlammen om. — £ Doetinchem, 2 Febr. Onze vroegere stadgenoot, nu wijlen den heer D. van Perlstein te Hagen i. W., heeft bij uiterste wilsbeschikking, onder enkele niet-bezwarende voorwaarden, aan het armbestuur der Ned. Isr. Gemeente alhier gelegateerd eene som van 5000 mark. — I! Dinxperlo, 1 Febr. Met genoegen vernemen we, dat de Lokaalspoorwegmaatschappij Dinxperlo—Varseveld de vrije beschikking over alle benoodigde gronden voor den spoorwegaanleg heeft gekregen, doordien de eenige grondeigenaar, welke niet met de aangeboden som voor zijn gronden tevreden was, heeft toegegeven. — * Winterswijk, 1 Febr. Bij de inwerkingtreding der Coöp. exportslachterij werd ook uitvoering gegeven aan het plan, om hier en in de omstreken winkels te vestigen voor den détail verkoop, dit had echter weinig succes. Nu het echter vaak voorkomt, dat export-zendingen uit Duitschland als afgekeurd terugkeeren, heeft het bestuur opnieuw het plan opgevat hier in het dorp winkels te openen ten einde op die wijze het vleesch aan den man te brengen. — Oud-patienten en een groot deel van het personeel van het Sanatorium Oranje Nassau's Oord bij Renkum hebben een bedrag van f350 bijeen verzameld en toegezonden aan de hoofdcommissie als bijdrage aan de hulde aan de H. M. de Koningin-Moeder. Het dienstpersoneel van H. M» te 'sGravenhage en te Soestdijk, heeft voor de stichting bij die gelegenheid een bijzondere bijdrage gegeven. — T Tiel, 2 Febr. Het verkeer met de Maasen Waalsche zijde ondervindt groote stoornis, doordat de geheele rij bochtaken verleden week is overvaren. Tot heden werd vruchteloos naar het anker van den bok gezocht. Het stoomvaartverkeer ondervindt door den lagen waterstand groote vertraging. Voor de papierfabriek zit een groote Rijnaak vast. Ook onder Ochten en Rossum zijn hinderlijke droogten.

Door de rechtbank te Amsterdam zijn opgemaakt de volgende alphabetische lijsten van aanbeveling voor twee vacaturen, voor rechter in het college : iste lijst: mr. J. E. Rosen Jacobson, mr. G. J. J. de Joncheere, beiden substituut-griffier en mr. J. Kruseman, advocaat-procureur te Amsterdam, tevens rechter-plaatsvervanger, allen bij genoemd college ; 2e lijst: mr. G. W. Eekhout, substituut-grif» fier bij genoemd college, mr. W. A. van Woudenberg Hamstra,. rechter in de rechtbank te Alkmaar, en mr. P. W. de Koning, advocaatprocureur te Amsterdam, tevens rechter-plaatsvervanger in de arrondisements-rechtbank aldaar — Amsterdam, 1 Febr. De besluiten der vergaderingen van de diamantbewerkers zijn aan de juweliersvereeniging in een breedvoerig

schrijven medegedeeld, aan het slot waarvan beleefd verzocht wordt te mogen vernemen of de onderhandelingen op den grondslag der van weerszijden gedane voorstellen mogelijk en gewenscht geacht worden, waartoe 't bestuur van den A. N. D. B. van ganscher harte wil medewerken in 't belang der nijverheid en der werklieden. — Aan dr. H. Brongersma te Haarlem, 25 jaar directeur der hoogere burgerschool aldaar, is een huldeblijk van oud-leerlingen aangeboden, door prof. W. H. Janssen van Raay, uit Delft, als voorzitter der commissie. Overeenkomstig den uitdrukkelijken wensch van den jubilaris, werd hem de bijeengebrachte som zelve ter hand gesteld, om daarvan een fonds te stichten, ten bate van leerlingen der Haarlemsche hoogere burgerschool. Na afloop daarvan hield de heer Brongersma receptie voor de deelnemers aan het huldeblijk. Des avonds werd in het Brongebouw een feest gegeven door de „H.B.S.-Vereeniging". waarbij de jubilaris met familie, leeraren, enz., tegenwoordig waren. — Dr. E. van der Ven, te Haarlem, heeft onder vele blijken van belangstelling, zijn 25jarigen werkkring als directeur van Teijler's Physisch Kabinet herdacht. — Zondag 11. is te Rotterdam de 22ste jaarl. alg. vergadering gehouden van de „N.-Malth Bond", onder voorzitterschap van mevr. RutgersHoitsema. Uit het verslag van den secretaris bleek dat het ledental dit jaar klom van 740 tot 860 en dat er in 50 bladen advertenties waren geplaatst als tegenwicht tegen vele andere advertenties, die heel iets anders beoogen dan de Bond en dikwijls den schijn aannemen, alsof ze van den Bond zijn. Behalve de geschriften van de afdeelingen werden vanwege het hoofdbestuur dit jaar 60.000 geschriften en blaadjes verspreid tot zegen van vele gezinnen. Als afgevaardigde naar de jaarvergadering van denNationalen Vrouwenraad werd benoemd mevr. F. de Beer-Meyers uit Amsterdam en als afgevaardigde naar het Congres voor Kinderbescherming mevr. J. M. H. van Loon-van den Berge uit Rotterdam. De aftredende secr. dr. J. Rutgers van Rotterdam (na 1 Mei: Den Haag) en dr. J. de Vrij van 's-Gravenhage werden met groote meerderheid herkozen. Na 1 Mei zal het hoofdbureau van den Bond weder in den Haag gevestigd zijn aan het adres van de Secretaris: Hugo de Grootstraat 32. — De kapt. G. Maes, van het 3e reg. vest.art. te Gorinchem, heeft eervol ontslag uit den dienst gevraagd. — * Utrecht, 1 Febr. Onder voorzitterschap van den heer H. A. van Beuningen, lid van de Provinciale Staten van Utrecht en van onzen Gemeenteraad, heeft zich hier ter stede eene commissie gevormd tot bijeenbrengen van geld voor het verleenen van onderstand aan de noodlijdende bevolking van de door brand vernielde stad Aalesund in Noorwegen. — * Hedenmorgen werd de door het bestuur der vereeniging tot bevordering van vakonderwijs voor kleermakers opgerichte kleermakersvakschool officieel geopend. Deze plechtigheid werd door tal van belangstellenden bijgewoond. Prof. MolengraafF, lid van den Raad van Toezicht, sprak het openingswoord. De voorzitter van de vereeniging, de heer Wetter, bracht dank aan prof. MolengraafF waarna onze burgemeester de vereeniging geluk wenschte met haar nieuw bezit. De cursus vangt aan met zeven leerlingen. Onder de belangstellenden waren behalve de wethouder de Beaufort, de leden van den Gemeenteraad Kooien en van Straten, de inspecteur van het middelbaar onderwijs, de inspecteur van den arbeid de heer Raven, alsmede de heeren Koopman en Barenbrug, resp. voorzitter en leeraar der kleermakers-vakschool te Arnhem.

— De correspondent te Baarn van de „N. R. C." schrijft: Hoe de berichtgever er toe is gekomen te melden, dat President Steijn hier de villa „Aestiva" heeft aangekocht weet ik niet, maar dit kan ik na onderzoek ter bevoegde plaatse meedeelen, dat het bericht beslist bezijden de waarheid is. Wel moet de makelaar den eigenlijken kooper geheim houden, maar President Steijn is het zeker niet. Het blad voegt hieraan toe dat zijn eerste berichtgever nog bevestigt, dat hij van betrouwbare zijde vernomen heeft, dat het huis voor President Steijn gekocht is. Kort geleden is een brief van den heer Gordon Fraser, secretaris van President Steijn ontvangen, waarin staat, dat de President van den zomer, na een verblijf in ons land, naar Zuid-Afrika hoopt terug te keeren. Is het nu mogelijk, dat het huis gekocht is voor President Steijn, niet alsof hij het heeft laten koopen, maar dat het (door iemand anders) gekocht is om er hem van den zomer eenigen tijd in te laten wonen ? Misschien is dit wel de oplossing van de zaak. — Groningen, 1 Februari. Mr. C. C. Geertsema, Commissaris der Koningin in de provincie Groningen, heeft gedurende eenigen tijd verlof gevraagd, om in het zuiden van Frankrijk herstel van gezondheid te verkrijgen. Mr. H. C. A. Thieme zal gedurende den verloftijd het ambt waarnemen. („Ass. Ct.") — De heer M. van der Tack, consul van Nederland te Nantes, is door den President der Fransche Republiek benoemd tot ridder der orde van het Legioen van Eer.