Arnhemsche courant

Aan hen, die met 1 April een abonnement nemen op de Arnhemsche Courant, wordt zij reeds van heden af gratis toegezonden.

In een, buiten *de plaats waar 't verschijnt, zeker weinig gelezen weekblaadje, het „Rotterdamsch Weekblad", vinden wij het volgende stukje dat, al nemen wij ook niet elke uitdrukking voor onze rekening, toch in 't algemeen wel ook buiten Rotterdam alle aandacht verdient. Waar moet het heen? In de liberale pers is in de laatste dagen eenstemmigheid merkbaar ten aanzien van het jongste optreden onzer Regeering. De thans op eindstemming wachtende Hooger-Onderwijswet, met haar bevoorrechting van de Vriie Universiteit ten koste van het Openbaar Hooger Onderwijs, de dezer dagen ingediende Tariefwet, die verderf voorspelt voor ons land, dat door zijn stelsel van vrijen handel tot welvaart is gebracht, schijnen dan toch de oogen te gaan openen van al wat nog eenigermate aan de vrijzinnige idee hecht. Waar moet het heen ? weende de „Nieuwe Rotterdamsche Courant" en het „Handelsblad" vond die verzuchting zóo welsprekend, dat het haar nog eens in zijn kolommen overnam. Wij scharen ons gaarne aan hun zijde, doch kunnen toch de opmerking niet weerhouden, dat men er met zuchten en klagen alleen niet komt. De „N. R, Ct." antwoordde op haar eigen exclamatie, dat tegenstand van al wat vrijzinnig denkt, thans gebiedende plicht is. Accoord, zeggen wij, maar 4at alleen is ook weer niet voldoende, omdat in de Kamer, zooals zij thans is samengesteld, alle tegenstand afstuit op de vast aaneengesloten regeerings-meerderheid, die zelfs bestand is gebleken tegen de beproeving aan een deel harer door den Minister Kuyper opgelegd. Wij moeten een ralliement van al wat vrijzinnig is, in positieven vorm, welke geen andere kan zijn, dan aaneensluiting op het stuk van het kiesrecht. Is dat tot stand te brengen, dan zullen de kansen tegen 1905 belangrijk zijn gekeerd. Vraagt dus de „N. R. Ct." : „waar het heen moet", dan antwoorden wij : Naar Grondwetsherziening om te komen tot een uitgebreider kiesrecht. Wil de „N. R. Ct." daartegen haar oppositie niet opgeven, dan kan zij haar weeroepen wel staken als overbodig. Immers, dan ligt het antwoord op haar vraag, „Waar moet het heen ?" voor de linkerzijde ook voor de hand. Het kan moeilijk anders luiden dan : Naar den kelder! ■ Ter voorkoming van onjuiste gevolgtrekkingen en vooral omdat, naar 't ons voorkomt, 't juister is en eerder overtuigen zal, merken wij op dal er minder dan aan uitbreiding, behoefte is aan een rechtvaardig kiesrecht, aan een regeling die niet louter willekeurig duizenden staatsburgers uitsluit, die niet het bezit van het hoogste burgerrecht afhankelijk maakt van werkgevers of plattelandsburgemeeslers, die niet aan ingezetenen van gelijke ontwikkeling en maatschappelijken welstand het kiesrecht toekent of onthoudt, naar 't toeval van een willekeurig getrokken grenslijn tusschen deelen van gemeenten, eene regeling in één woord, waarvan niet, als van de bestaande, wiskunstig is te bewijzen, dat zij niet geeft noch geven kan een Volksvertegenwoordiging in den werkelijken en vollen zin des woords. Gisteren haalden wij hier ter plaatse aan het bezwaar van het „Handelsblad", dat over hetgeen voor de bestaande kiesrechtregeling „in de plaats moet komen, de denkbeelden nog lang niet de nöodige vastheid hebben verkregen en dat daarom Grondwetsherziening nog geruimen tijd tot de vrome wenschen zal blijven behooren". Zoo de „Handelsblad"-redactie eens onbevooroordeeld

de geschiedenis der jongste herziening raadpleegde, zou zij zich dan niet herinneren, dat er ook vóór 1887 vrij wel eenstemmigheid heerschte ten opzichte van den eisch, dat de census moest verdwijnen, maar letterlijk niemand wist wat daarvoor in de plaats moest treden ? Het eenige verschil tusschen toen en thans is, dat toen „Handelsbl." en „N. Rott. Ct." met hun aanhang het onhoudbare van den census erkenden en tot zijne verwijdering medewerkten zonder eenige zekerheid omtrent hetgeen er voor in de plaats komen zou, terwijl zij zich nu uit kinderachtige socialistenvrees aan de waarlijk niet minder onhoudbare Kieswet van 1896 vastklampen, al zou dit ook de ondergang hunner partij zijn.

Aan de Tweede Kamer is door het bestuur der „Vereeniging van Nederlandsche Werkgevers" een adres gericht, waarin eenige beschouwingen en opmerkingen over het ontwerp van wet tot wijziging en aanvulling van de bepalingen in het Burgerlijk Wetboek omtrent huur van dienstboden en werklieden, enz., voorkomen. Adressanten hebben de indiening van dit wetsontwerp met ingenomenheid begroet, omdat zij van de tot stand koming eener regeling, als hier wordt voorgesteld, meer dan één belangrijke verbetering voor alle belanghebbenden verwachten. Die regeling toch zal, naar zij meenen, rechtszekerheid kunnen scheppen, waar deze veelal ontbreekt; door die regeling — met name waar zij met dwingend gezag is omkleed — zullen tot nu toe mogelijke misbruiken en ongewenschte bedingen in de arbeidsovereenkomsten worden geweerd ; maar bovendien — en dit gevolg der straks in te voeren regeling achten zij niet minder belangrijk nog dan de twee evengenoemde — zal de wettelijke regeling der dienstbetrekking tusschen den werkgever en den arbeider beiden kunnen doordringen van het besef, dat door het aangaan van een arbeidsovereenkomst tusschen partijen geknoopt wordt een rechtsband, die niet maar willekeurig mag worden verbroken, het besef dat ook de arbeidsovereenkomst — gelijk het B. W. het uitdrukt ■—- partijen „strekt tot wet." Bleek, inzonderheid ten vorigenjare, onder vele arbeiders de opvatting te bestaan dat het niet ongeoorloofd en niet onrechtmatig is van den eenen dag op den anderen de dienstbetrekking te verbreken of handelingen te verrichten en eischen te stellen, welke den werkgever tot verbreking wel moeten nopen, men mag verwachten dat althans bij velen dezer arbeiders een juister inzicht omtrent het verbindende van de eenmaal aangegane arbeidsovereenkomst ontstaan zal, wanneer een in 't bijzonder die overeenkomst regelende wet door bepalingen de bindende kracht der gemaakte afspraken nadrukkelijk inscherpen zal. Stemmen adressanten dus met het beginsel en de grondgedachte der ontworpen regeling volkomen in en kunnen zij zich in 't algemeen ook vereenigen met de bijzonderheden dier regeling, zij vestigen de aandacht dei Kamer op enkele punten, waaromtrent bij hen bedenkingen of opmerkingen zijn gerezen. —WW 1 -

A Door Gedep. Staten dezer provincie, wordt op verzoek van den Minister van Binnenlandsehe Zaken, door tusschenkomst van de gemeentebesturen, aan de hoofden der openbare en bijzondere lagere scholen, namens genoemden Minis[3r, ten dienste dier scholen gezonden een exemplaar van het werkje „Eerste hulp bij ongelukken." — * * De door Burgemeester en Wethouders op heden vastgestelde kiezerslijst voor 1904 bevat 5985 namen. Op die van 1903 kwamen 5749 personen voor, zoodat het getal kiesgerechtigden met 236 vermeerderde. —■ Eene alg. vergadering van leden der Ver. „De Ambachtsschool" te Arnhem wordt gehouden Maandag 28 Maart des nam. te halfvier, in de bestuurskamer dier school. Aan de orde is o. a. de rekening en vei antwoording. — Voor de leden van de afd. Arnhem van den Volksbond (tegen drankmisbruik) zal de heer G. Oosterbaan, inspecteur van de volksgezondheid

té Zwolle, eene lezing houden op 25 Maart a.s., des av. 8 uur in het Logegebouw, over „De alkohol en het kind". — f De tamboer H. van het ie bat. 8e reg. inf. te Doesburg, is hedenmorgen onder militair geleide naar Arnhem overgebracht, om aldaar wegens diefstal voor den krijgsraad terecht te staan. — X Gistermiddag omstreeks vijf uur is door de politie nabij Moscowa een levende koe in beslag genomen. Het dier dat ziek was, is afgemaakt en op de gebruikelijke wijze vernietigd. Het dier was hier ziek ingevoerd. —• £ Doetinchem, 21 Maart. Door een onbekende geefster is ten behoeve van het fonds voor den bouw van een ziekenhuis alhier een certificaat geschonken groot f 1000. — 11 Dinxperlo, 21 Maart. Inzake het proces door de coöp. boterfabriek alhier, gevoerd voor de Arnhemsche Rechtbank over de betaling der bedrijfsbelasting, heeft het O. M. geconcludeerd dat de coöp. fabriek tot betaling van de bedrijfsbelasting verplicht is. De uitspraak deelen we nader mede. — * Winterswijk, 21 Maart. De koninklijke Vereeniging tot bevordering van 's lands weerbaarheid zal in de maand Juni haar 12 /9 jarig bestaan herdenken. Ter gelegenheid daarvan zal zij een groot nationaal concours houden, dat de geheele maand Juni zal duren. — S Wageningen, 21 Maar. Hedenmiddag brachten de heeren mr. J. P. Springer van Eijk, directeur-generaal der Staatsspoorwegen en de hoofd-ingenieur, chef van den dienst van weg en werken W. Verwey, een bezoek aan deze gemeente, in verband met het streven alhier een nieuw station op te richten. Door het Dagel. Bestuur der gemeente en den voorzitter en secretaris der Kamer van Koophandel en Fabrieken werd met genoemde autoriteiten het bestaande station nauwkeurig bezichtigd en daarna een bezoek gebracht aan verschillende terreinen, die voor de stichting van een eventueel nieuw station in aanmerking komen. Met het oog op een eventueele verbinding van de stoomtram Ede—Wageningen met den Rijn, werden de terreinen om de haven nauwkeurig onderzocht.. -— * Beekbergen, 21 Maart. In de buurtschap Zevenhuizen, onder Apeldoorn, doen zich gevallen van besmettelijke ziekte, met name blauwe mazelen, voor, waarvan enkele met doodelijken afloop. Plotseling zijn nu in de geheele gemeente Apeldoorn alle openbare scholen gesloten. Men verwondert zich in deze omgeving zeer over dezen maatregel, daar toch enkele scholen, zooals b v. Hoenderlo, enz. op minstens drie uren afstand van de besmette plaats zijn gelegen en men vraagt zich af of door deze handeling het gevaar voor besmetting niet vergroot wordt, daar de jeugd, vrij zijnde van school, eerder in de gelegenheid is Apeldoorn te bezoeken dan anders. — Tiel, 21 Maart. Op uitnoodiging der Handelsvereniging had hier hedenmorgen een vergadering plaats van belanghebbenden, ten einde de belangen te bespreken van een fruit- en groentenveiling alhier. Bij afwezigheid van den voorzitter, mr. Dresselhuijs, presideerde de heer A. Groenendaal C. J.zn., die er op wees, dat moest worden uitgemaakt, of in Tiel deze veilingen al of niet gevvenscht zijn. In de buurt van Tiel zijn reeds veilingen opgericht, en meerdere zullen misschien nog komen. Dan nog werd er op gewezen, dat de veilingen niet een strijdplaats mochten zijn, maar een plaats waar koopers en verkoopers vriendschappelijk samenkomen. Vervolgens werd besproken het samenstellen eener commissie die zal onderzoeken op welke wijze de veilingen zullen gehouden worden. Nadat er nog op was gewezen, dat Tiel van oudsher het middelpunt van den Nederlandschen fruithandel was geweest en het niet te doen was andere plaatsen afbreuk te doen, werden de volgende heeren in bedoelde commissie benoemd.: Septen te Ommeren, Meijer te Drumpt, J. D. v. Aalst te Ophemert, van Londen Jr. te Varik, J. J. van Rooij, T. J. F. C. Baesjou, J. A. Heuff Ez. en Vincent de Poorter te Tiel. De voorzitter sprak de hoop uit, dat de commissie spoedig haar werkzaamheden mocht beginnen, daar het eerste fruit al spoedig komen kan en 't toch gewenscht is de veilingen te doen aanvangen in den tijd der eerste kersen.

— Ten nadecle van den heer v. M. te Tiel is uit een gesloten kast pl. m. f 95 ontvreemd. Ook bij den sjouwerman v. D. wordt een som (f220) vermist. („T. C.") — Te Tiel is aangehouden op telegrafisch bericht uit Osch, J. B., oud 40 jaren, borstelmaker, die verdacht wordt van verduistering. Hij heeft bekend, meldt de „T. Ct." — A Het Bestuur der Boerenleenbank te Gellicum, het Bestuur van den Boerenbond aldaar, het Bestuur van den Boerenbond te Rumpt en het Bestuur van de Roomsch-Katholieke parochie te Gellicum hebben aan H. M. de Koningin vernietiging verzocht, wegens strijd met de wet en het algemeen belang, van het besluit van den Raad der gemeente Deil, tot instandhouding der slechts door zes leerlingen bezocht wordende openbare lagere school te Gellicum, en het benoemen van een nieuw hoofd dier school, — De heer J. W. B. Hage, leeraar aan de H. B. School en het Gymnasium te Nijmegen zal de Vereeniging van Gymnastiekleeraren en Leeraressen vertegenwoordigen op het van 4—9 April a.s. te Neurenberg te houden Internationaal Congres voor Schoolhygiëne. — Nijmegen, 21 Februari. In de heden gehouden vergadering van het gecombineerd college van het polderdistrict Rijk van-Nijmegen is de volgende voordracht opgemaakt voor de benoeming van een secretaris, ter vervanging van wijlen mr. G. J. BerkhofF: i° mr. J. H. M. Verhijen te Hees; 2 0 . H. L. Heijnen te Cuijk en 3 0 . J. S. Bruijsten te Nederasselt. (Nijm. Ct.)

Amsterdam, 21 Maart. Hedenavond is, in eene druk bezochte vergadering der Amsterd. Juweliersvereeniging, onder voorzitterschap van den rechtsgeleerden consulent, mr. L. W. van Gigh, het praeadvies van het bestuur toegelicht betreffende het voorstel van den Minister Kuyper tot interventie. In het slot van dit prae-advies adviseerde het bestuur den leden te nemen het volgend besluit: „De A. J. V., op Maandag 21 Maart 1904 in „American-Hotel" vergaderd, gehoord de voorlezing van een telegram van den heer minister van binnenlandsche zaken, waarbij deze zijn interventie aanbiedt, besluit: aan- den Minister den dank der vergadering kenbaar te maken, en de aangeboden interventie te aanvaarden." Over dit voorstel werd langdurig gedebatteerd en daartegen heftige oppositie gevoerd. Niettegenstaande de warme verdediging van de bestuurstafel, werd het met groote meerderheid van stemmen verworpen. Het bestuur schorste toen de vergadering voor een half uur ten einde met de commissie van advies over de te volgen gedragslijn te beraadslagen. Na heropening der vergadering deelde het bestuur mede, dat het getracht had om naar aanleiding van de te berde gebrachte argumenten tegen de bestuursinotie een ander besluit te concipeeren, waarin met een deel der bestrijdings-argumenten eenerzijds en den wensch van het bestuur en een fractie der vergadering anderzijds, die de interventic wilde aanvaarden, rekening was gehouden, en legde het den leden alsnu voor de navolgende motie : „De vergadering van de A. J. V., gehouden op Maandag 21 Januari 1904 in „American Hotel" te Amsterdam; gezien het telegram van Z. E. den Minister van Binnenl. Zaken van 17 Maart II.; gehoord het prae-advies van het bestuur overeenkomstig het advies van den consulent, daartoe strekkende om de interventie met dankbetuiging te aanvaarden; overwegende dat het op grond van voormeld prae-advies door het bestuur voorgestelde ontwerp-besluit met overgroote meerderheid van stemmen door deze vergadering is verworpen ; ' overwegende evenwel, dat bij de beoorcjeeling van de vraag of de aangeboden interventie behoort te worden aanvaard, moet worden in het oog gehouden, dat de eischen door de A. |. V. aan de werklieden-organisaties kenbaar gemaakt, voorkomen uit het besef, dat de toestand der Amsterdamsche diamantnijverheid van de al of niet inwilliging dier eischen afhangt; overwegende dat dan ook niet het oogenblikke-

lijk belang der strijdende partijen den doorslag mag geven bij de beëindiging van den strijd, doch dat de belangen der industrie in de toekomst in de allereerste plaats moeten worden in het oog gehouden : spreekt haren welgemeenden dank uit tegenover Z. E. den Minister van Binnenlandsche Zaken, voor de aangeboden interventie en besluit : „op de voorwaarden als in het bovenbedoeld telegram zijn omschreven, die interventie te aanvaarden." Ook naar aanleiding dezer motie volgden langdurige en heftige debatten, doch de slotsom was, dat thans de overgroote meerderheid der vergadering de motie aannam. Deze motie werd nog denzelfden avond langs telegrafischen weg ter kennis gebracht van den Minister. Staande de vergadering was nog ontvangen het navolgend telegram van den voorzitter van de „Union des fabricants diamantaires" te Antwerpen : „Officieel werken 439 molens, samen 550 werklieden, op patroonsvoorwaarden ; vooruitzicht groot aantal einde dezer week. Positie gunstig voor patroons." Wij vernemen tevens, dat het hoofdbestuur van den „Alg. Ned. Diamantbewerkcrsbond" in overleg met de besturen zijner zusterorganisaties den Minister heeft kennis gegeven, dat de A. N. D. B. „bereid is de interventie van Zijne Excellentie te aanvaarden. („H.") — Aan de Universiteit te Amsterdam is bevorderd tot doctor in de scheikunde op proefschrift : „Onderzoekingen over het stelsel zwavel en chloor", de heer A. H. W. Aten, geb. te Wormerveer. — 's-Gravenhage, 21 Maart. De gezanten bij ons Hof, tezamen vormende den Permanenten Raad van Beheer van het Hof van Arbitrage, zijn tegen Woensdag 30 dezer in het gebouw der instelling in vergadering bijeengeroepen, om de rekening en verantwoording over het afgesloten dienstjaar te hooren afleggen. — 's-Gravenhage, 21 Maart. De toestand van den Burgemeester, baron van Harinxma thoe Slooten, blijft zorgelijk, doch de ziekteverschijnselen waren hedenavond te 9 uren iets gunstiger. — De opbrengst van de voorstellingen in den Kon. Schouwburg te 's-Gravenhage ter gelegenheid van de feesten ter eere van H. M. de Koningin-Moeder is geweest ruim f,5550, welke opbrengst ten bate komt van Oranje Nassau's-Oord. — Middelburg, 21 Maart. In de zaak der „bookmakers" is een broeder van Mackenzie voor den officier van justitie moeten verschijnen om in verhoor genomen te worden. Thans vertoeft hij nog steeds op de Rechtbank, in afwachting van nadere telegraphische berichten uit Engeland. In verband met de bookmakers-quaestie zijn in Engeland 7 personen aangehouden. — Te Sappemeer hebben gisteren de metselaars en timmerlieden, werkzaam aan de fabriek der firma Scholten, het werk gestaakt. Redenen der staking zijn : ontevredenheid over het aannemen van vreemde werklieden en een eisch om hooger loon. — De deputatie uit het bestuur van de Ver. Middenstand te Maastricht, dat audiëntie bij den Minister van Financiën gehad heeft, ontving van den Minister de toezegging, dat de lastige en tijdroovende formaliteiten, voortspruitende uit de toepassing van het Kon. Besluit van 6 Januari j.1. behalve die voor suiker, zooveel doenlijk zullen ingetrokken worden.