Gisteravond hield de Vrijzinnige Kiesvereeniging in district II een algemeene vergadering in Musis Sacrum. Uit de ingekomen stukken blijkt, dat de heeren D. Boswijk, mr. C. de Kempenaer, H. Pyttersen en mr. R. J. de Visser, die in eene vorige vergadering tot voorloopige candidaten gekozen zijn, die benoeming aanvaardden. Laatstgenoemde ontwikkelt echter verschillende bezwaren tegen 't program van actie. Aan de orde komt de verkiezing van een definitief candidaat voor den Gemeenteraad. De voorzitter wijst erop, dat uit de bezwaren van den heer de Visser blijkt, dat deze heer niet met 't program van actie meegaat; indien spr. dat geweten had, had hij genoemden heer niet gesteld. Spr. gaat op eenige van die bezwaren in en tracht deze te weerleggen. Wat betreft de candidatuur van den heer Pyttersen merkt de voorz. op, dat genoemde heer volkomen met 't programma medegaat. Ook blijkt, dat de heer Pyttersen nu verklaart, dat hij er geen bezwaar in ziet, dat deze plaats in den Gemeenteraad, door een katholiek verlate 1 doö iemand met vrijzinnige beginselen bezet wordt. De heer Hildesheim merkt op , dat indien de middenstand in Arnhem een vertegenwoordiger moet hebben, hij moeilijk een beter man kan vit den dan den heer Pyttersen. De heer' Jebbink vraagt den heer Pyttersen hoe hij denkt over 't verplicht stellen van schoolvergaderingen. De heer Pyttersen verklaart vooreerst op de opmerking van den voorzitter, dat hij den heer Tiddens gevraagd heeft of deze een eventueele candidatuur wilde aanvaarden. Deze heer was hiertoe wel geneigd, doch moest eenige dagen later op zijn besluit terugkomen, reden waarom spr. meende ten volle gerechtigd te zijn nu zelf de voorloopige candidatuur te aanvaarden. Wat 't verplicht stellen der schoolvergaderingen betreft, spr. zegt, hierover lang geaarzeld te hebben. Zeer zeker erkent spr. het nut dier vergaderingen. Spr. merkt op dat zijn verleden voldoende borg is, hoe hij denkt over schoolvoeding, kleeding enz. Spr. acht deze beide een onafscheidelijk deel van het onderwijs. Over gemeente-exploitatie merkt spr. op, dat men reeds jaren lang in den Haag heeft kunnen zien hoe belemmerend het monopolie-stelsel werkt, daarom verklaart hij zich voor gemeente exploitatie, mits rekening gehouden wordt met de financieele draagkracht der Gemeente. Exploitatie van gas, waterleiding, electrische beweegkracht, telefoon, havens, muziek-uitvoeringen ligt zeer zeker op den weg der Gemeente.
De heer Poederbach vraagt of het de bedoeling van den spr. was dat de Gemeente a tout p r i x bestaande concessies moet overnemen. De heer Pyttersen antwoordt, dat de heer Poederbach hem geheel verkeerd begrepen heeft, daar hij juist 't tegenovergestelde beweerd heeft. Een der leden vraagt wat de heer Pyttersen denkt over 't verschil in tractement tusschen 't vrouwelijk en't mannelijk personeel in dienst der Gemeente. De heer Pyttersen zegt omtrent dit onderwerp niet voldoende op de hoogte te zijn, doch zeker zal spr. het beginsel om de vrouwelijke werkkrachten minder te betalen, bestrijden. De heer Poederbach merkt op, dat de heer de Kempenaer als oud-Arnhemmer uitstekend op de hoogte der toestanden in de Gemeente is. De functiën door genoemden heer waargenomen, heeft hij steeds met de meeste plichtsbetrachting vervuld. Verder is hij bekend als een man van onkreukbare trouw, reden waarom spr. de candidatuur van den heer de Kempenaer aanbeveelt. De heer Jebbink stelt den heer de Kempenaer dezelfde vraag als den heer Pyttersen. De heer de Kempenaer zegt, zich met de verschillende artikelen zeer goed te kunnen vereenigen, maar spr. verklaart van verschillende onderwerpen geen bijzondere studie gemaakt te hebben, zoodat hij daarover moeielijk kan uitweiden. Spr. erkent wel concessionaris van de tram te zijn, doch dat dit een bezwaar kan zijn voor een eventueele benoeming tot lid van den Gemeenteraad, begrijpt spr. niet. De heer Jolles b.v. bekleedt bij de stoomsleephelling een gelijk ambt. De heer Cordes bekleedt zoo'n ambt bij de Ooster stoomtram-maatschappij, de heeren Jolles en van Verschuer bij Openbaar Belang. Toen de heer Canneman aftrad, heeft de wethouder Everts spr. aangezocht eene candidatuur te willen aanvaarden, waaruit dus bleek, dat genoemde heer die bezwaren evenmin deelde als spr. Spr. meent zelfs, dat het niet ondienstig is als er ook eens iemand in den Raad komt, die technisch met de verkeersmiddelen bekend is. De heer Hildesheim vraagt of de heer de Kempenaer, indien de concessie van de tram is afgeloopen, zal stemmen vóór gemeenteexploitatie. De heer de Kempenaer zegt, dat hij dit de Gemeente niet kan aanraden, daar de lijnen aan de stadszijde van 't viaduct zeer noodlijdend zijn, zelfs zóo, dat de directie van de tram eenige jaren geleden er aan gedacht heeft die lijnen op te breken ten koste van de cautie van f 6000, die bij de Gemeente is gedeponeerd. De voorz. merkt op, dat de heer de Kempenaer slechts tot 1907 zitting heeft en de concessie eerst in 1909 is afgeloopen. De Kempenaer voegt hier nog aan loe, dat hij eventueel in den Raad zich toch van stemming moet onthouden. Over de candidatuur van den heer Boswijk merkt de heer Crebas op, dat genoemde heer volkomen op de hoogte van onderwijszaken is. De keuze in onderwijs-specialiteiten is zeer gering, daar onderwijzers in functie geen lid van den Raad mogen zijn. De heer Jebbink stemt volkomen met den heer Crebas in, doch spr. wil den heer Boswijk dezelfde vraag stellen als den vorigen candidaten. Deze, hierop antwoordende, zegt niet te diep op dit onderwerp te willen ingaan, daar hij dan in herhalingen zou moeten treden, doch hij geeft de verzekering in hoofdzaak met 't programma mede te gaan. De kwestie der verplichte schoolvergaderingen is zeker een zeer netelige. Spr. heeft in zijn vroegere betrekking vaak zulke vergaderingen gehouden, maar volgens spr. behoeft 't gezag van 't hoofd der school nog niet naar die vergadering verplaatst te worden, wat dikwijls als een bezwaar tegen schoolvergaderingen wordt aangemerkt. Heel veel kan men eigenlijk op verplichte schoolvergaderingen niet tegen hebben. Spr. is voor verplichtstelling, daar anders die vergaderingen wel eens uitloopen op niets. In de onderwijs-paragraaf komt ook voor een artikel om den onderwijzers aan de lagere scholen zooveel mogelijk aandeel in 't bestuur te geven, als de wet toelaat, maar de wet laat zoo heel veel niet toe. Spr. licht dit uitvoerig toe. Wat kinderkleeding en voeding aangaat, meent spr. dat indien het particulier initiatief te kort schiet, hierin voorzien moet worden door de gemeenschap. Alles wat in die richting gedaan wordt, acht spr. in 't belang van de verbetering van 't onderwijs. Hierna volgt de verkiezing van een dejfinitief candidaat voor den Gemeenteraad. Bij eerste stemming verkregen de heeren mr. de Visser 1, Pyttersen 3, mr. de Kempenaer 9, Boswijk 7 stemmen. Bij tweede vrije stemming werden dezelfde stemmen uitgebracht. Bij herstemming tusschen de heeren mr. de Kempenaer en Boswijk werden op ieder 9 stemmen uitgebracht. Door het lot werd de heer Boswijk toen als definitief candidaat aangewezen. De vergadering werd daarop gesloten. — De horlogemaker T., gewoond hebbende aan 't Eiland, terechtstaande wegens mishandeling zijner kinderen, is overeenkomstig den eisch van den procureur-generaal, heden door het Gerechtshof veroordeeld tot 9 maanden gevangenisstraf en ontzetting uit de vaderlijke macht voor den tijd van 5 jaar en 9 maanden. De Rechtbank had hem vrijgesproken bij gebrek aan bewijs. — De jeugdige warmoezenier G. W. J. v. Manen, van Plattenburg, die den 3n September op het stations-emplacement alhier onder een locomotief geraakte, waarbij hem zijn bil werd afgescheurd, is gisteren in het Diaconessenhuis overleden. — * Zutphen, 28 Sept. Tot agent van de Geldersche Credietvereeniging alhier is benoemd de heer T- W. H. Blaauw, uit Nijmegen. — || Dinxperlo, 28 September. De pas door ! landbouwers opgerichte coöp. Handelsvereniging 1
heeft besloten om niet alleen landbouwartikelen enz. te koopen, maar ook zoo noodig weer om te zetten. De Vereeniging wenscht te bevorderen dat de billijkheid bij de berekening der prijzen en de deugdelijkheid der artikelen wordt bevorderd. To* bestuursleden zijn gekozen de heeren E. te Beest, G H. Westerveld en H. J. Beernink. Tot commissarissen de heeren J. B. Kenper, G. J. Sondern en H. Boland. Toen voor eenige maanden in het naburige Isselborg het Warenhuis werd geopend werd daar beproefd om door het laagstellen der winkelprijzen de bewoners die hier hun levensartikelen komen inkoopen, daarvan terug te houden. Werkelijk gelukte dit een korten tijd. Tot genoegen onzer neringdoenden komen de oude klanten weer hier hun inkoopen doen, wel inziende dat tegen de goedkoopere prijzen der Holl. levensbehoeften niet te concurreeren valt. — II Men schrijft ons uit den Gelderschen Achterhoek: Men moge beweren dat klagen een vaste gewoonte van den landbouwer is, thans moet erkend worden dat er voor klagen reden bestaat. Hoopte men dat er voor het nagras nog iets terecht zou komen, deze verwachting is niet vervuld. Ook het knolgewas, waarmede de landbouwer nog een poos kon voeren, levert niet veel op. Begrijpelijk is 't als de landbouwer al spoedig het hoofd laat hangen, als hij voer voor zijn vee met klinkende munt moet betalen, terwijl hij andere jaren zelf overvloed heeft. Dit nadeel moet hij dekken doot zooveel mogelijk op zijne uitgaven te bezuinigen. Kooplui en winkeliers, die aan de landbouwers nogal eens wat verdienen, kunnen de zuinigheid van den landbouwer spoedig bemerken. Niet alleen het vee gaat achteruit, maar ook vreest men dat de prijzen van het magere vee ten slotte zóó laag zullen worden, dat ook de varkensprijzen daardoor zullen worden gedrukt. 't Is bekend, dat de varkens voor een deel moeten goedmaken, wat op 't vee verloren wordt. — □ Winterswijk, 28 Sept. Het is nu reeds meer dan 14 dagen geleden, dat de coöp. exportslachterij is stop gezet en volgens het oordeel van het bestuur zou men binnen 8 of 14 dagen weer aan den arbeid gaan. Geen spoor is daarvan echter te bekennen, want het waarborgfonds is bij lange na niet volteekend, ja, de afdeelingsvergaderingen, om zich voor of tegen dit fonds en het voortbestaan der slachterij uit te spreken, zijn zelfs niet eens overal gehouden. Het bestuur schijnt bovendien bevreesd te zijn eene alg. verg. uit te schrijven en laat niets van zich hooren. In onze gemeente is bijna niemand te vinden voor eene bijdrage tot het nieuwe waarborgfonds. De schulden beloopen volgens de betrouwbare verklaringen van een bestuurslid niet minder dan f 180,000. De leveranciers kunnen vooreerst dus geen kans zien hun geld te krijgen en zooals in eene vergadering werd beweerd, zou hunne vordering binnen 6 weken moeten betaald zijn, anders ging ook deze in een eventueel faillisement op. — □ Winterswijk, 82 Sept. Door de marechaussee (als we ons niet vergissen van 'sHeerenberg) werden Dinsdag morgen 3 matrozen uit Engelsch-Indië, echte zwarten over de grenzen gebracht. Zij waren te Antwerpen van het passagieren achtergebleven en misten zoodoende hun scbip dat naar Bremen was vertrokken. Ze werden nu in de gelegenheid gesteld deze havenplaats te bereiken en zich zoodoende weer voor hun schip aan te melden. § Raadsvergadering te Ede. Woensdagmiddag te 4 uur hield de Raad der gemeente Ede eene vergadering waar uitsluitend aan de orde was de benoeming van een hoofd der openbare school te Ede. Op de voordracht stonden de h.h. J. Bakker, hoofd der school te Oostzaan; K. Baart, onderw. te Rotterdam en E. Beekman, onderw. te Arnhem. De heer Tulp herinnerde dat hij in de voorlaatste vergadering het voofstel had gedaan, de voordracht ter vervulling dezer vacature terug te zenden aan B. en W. omdat de heer P. Sibbles er niet op voorkwam. (Dit voorstel werd aangenomen. Verslaggever). Zijn bedoeling was niet geweest obstructie te voeren, doch, waar te Ede spoedig een Chr. school van de Herv. Kerk zal worden opgericht, zal de heer Sibbles een der eerste slachtoffers worden, waarom spr. hem tot hoofd wilde benoemd zien. Spr. wilde nu niet voortgaan met het voeren van obstructie, doch het zou hem en vele andere leden van den Raad aangenaam zijn, indien de heer Sibbles in aanmerking kwam voor een benoeming tot hoofd van een der kleine nieuwe scholen in de gemeente. De voorz. antwoordde, dat B. en W. van het gesprokene nota zullen nemen. Den heer S. was reeds verzocht te solliciteeren naar de betrekking van hoofd eener kleinere school, waarvoor hij bedankte. Indien hij zich aanmeldt bij een der volgende vacatures zullen B. en W. hunne medewerking niet onthouden. Vervolgens werd benoemd de heer J. Bakker met 12 st., de beide andere sollicitanten verkregen elk één stem. De benoeming gaat zoo spoedig mogelijk in. Tot leden der commissie die de reclamanten tegen hunnen aanslag in de plaatselijke directe belasting zal hooren, werden benoemd de heeren ToeWater, Jochems, Floor, Zandbergen en Hoolboom. De heer Tulp deelde mede, dat in de vorige vergadering is behandeld een missive, die twee dagen vóór de vergadering, toen spr. de stukken kwam inzien, niet aanwezig was. Had hij toen geweten dat in de bewuste vergadering zou behandeld worden het schrijven van het Burg. Armbestuur (zie „Arnh. Crt." van 19 September verslaggever) dan was hij niet op reis gegaan, doch zou hebben gezorgd in die vergadering tegenwoordig te zijn. Nu kondtgde hij aan over die kwestie het
woord te willen voeren, terstond, of, indien het reglement van orde dat verbood, in de volgende vergadering. Verder stelde hij voor te bepalen, dat voortaan in de vergaderingen slechts mogen behandeld worden die stukken, welke twee dagen te voren ter visie hebben gelegen. Enkele leden wilden den heer Tulp thans de gelegenheid geven tot het houden zijner rede, ofschoon de notulen niet wa r en gelezen en de heer Tulp zich dus zou moeten baseeren op een niet-officieel courantenverslag. De heer Dinger wees er echter op, dat 't juist in den geest was van het voorstel van den heer Tulp de interpellatie uit te stellen, omdat erin deze vergadering enkele leden afwezig waren, die in de vorige over de door den heer Tulp ter sprake te brengen kwestie het wooid hadden gevoerd. Aldus bleek ook het inzicht van den heer Tulp en van B. en W., waarom besloten werd in de volgende vergadering de interpellatie van den heer Tulp en diens voorstel aan de orde te stellen. — In het kiesdistrtct Apeldoorn heeft zich een commissie gevormd voor de uitgave van een antirevolutionnair politiek weekblad en zulks o. m. met het oog op de verkiezingscampagne in 1905. De benoodigde gelden zijn reeds bijeen, zoodat het orgaan nog in den loop van dit jaar zal verschijnen. In de commissie zijn zoowel leden van de Hervormde als Gereformeerde kerk opgenomen, terwijl beide kerkgenootschappen de officieele predikbeurten aan het politieke blad ter publieeering zullen afstaan. — Gistermorgen had te Zalt-Bommel een aanvaring plaats tusschen het afvarend sleepconvooi „Carl Schroers VIII" en het opvarend sleepconvooi Manheimersleepboot Maatschappij „Greiff." Schip no. 21 dezer maatschappij, geladen met tarwe, koolzaad en stukgoederen werd den kop ingevaren en liep vol water; tusschenschotten hielden het schip drijvend, dat echter tusschen de kribben bij kilometeraai 80A geankerd moest worden. De sleepboot voer daarna opwaarts om een leeg schip der Maatschappij te halen voor over lading, die waarschijnlijk Dinsdag begint en wel een paar dagen zal duien. Voor ontzegeling zijn de commiezen gewaarschuwd. — De Minister van Waterstaat maakt bekend, dat op 20 September j.1., in de Waal, ongeveer 770 meter beneden kilometerraai LXXXII, op ongeveer 200 meter nit den xechteroe.ver, onder de gemeente Haaften des voormiddags te 8 1 ' 9 uur ongeveer, is gezonken een houten tjalkschip, genaamd „Jonge Am a", groot 70 scheepston, geladen met metselsteeuen en gevoerd wordende door S. Jongkind te Wieringen; dat krachtens artt. 1 en 2 der wet van 23 Juli 1885 („Staatsblad" no. 151) het vaartuig en, voor zooveel noodig, de lading, na verloop van 8 dagen na dagteekening der „Staatscourant" waarin de bekendmaking is opgenomen, van Rijkswege zal worden opgeruimd.