Arnhemsche courant

Batavia, 6 Februari. Atjeh. De civiele en militaire gouverneur van Atjeh en Onderhoorigheden seinde onder dagteekening van 3 Februari: Bivouak Penampakan in morgen van 22 Januari door bende Teukoe Ben Blang Pidië en lieden Paser aangevallen ; bezetting bivouak twee groepen onder luitenant Sikman aanval fafgeslagen, onzerzijds geen verliezen vijand liet drie dooden, drie voorlaadgeweren in onze handen. „Java Ct.". Bataklanden. Onder dagteekening van 3 Februari is van den resident van Tapanoeli het volgend telegrafisch bericht ontvangen : Controleur Ypes bericht dat Singa Mangaradja het verlangen heeft te kennen gegeven zich alleen aan mij persoonlijk te willen onderwerpen; ik vertrek 7 dezer naar Sidi Kalang, zal dan tevens civiel gezaghebber Papaklanden installeeren. „Java Ct.") Timor. Bij het Departement van Koloniën is ontvangen het volgende telegrafische bericht van den Gouverneur-generaal van Nederlandsch-Indie : Op Timor is de pretendent-keizer van Sonnebait uitgeleverd en zijn alle hoofdpersonen van het verzet gevangen genomen, uitgezonderd de kornel van Tesnai. Groot - ambtenaarsexamen. Van de 16 candidaten, die zich hadden aangemeld, troktten zich 7 terug. Van de 9 overige werden 5 afgewezen. Geslaagd zijn : H. Beeuwkes, Th. W. Grondijs, W. F. D. Philips en H. J. Ch. Brunet de Rochebrune. — De resident der Zuider- en Oosterafdeeling van Borneo seinde: Panglima Djoedot heeft zich met zes volgelingen bij den controleur van Pasir gemeld; hij wordt aangehouden tot aan de hem gestelde voorwaarden is voldaan. Van de bende zijn thans 32 personen gevangen genomen, benevens 8 lieden die hulp hebben verleend. Door bevolking is nog gewond aangebracht Matlima aljas Panglima Sentah; niet hij, doch zekere Lantar, sneuvelde met twee goestis; nog 8 handlangers worden gezocht. — De directeur van financiën N. J. Struick du Moulin zal in de maand Mei a.s. den dienst met pensioen verlaten. De controleur Th. C. Rappard, te Tapanoeli, heeft wegens Iangdurigen dienst een jaar verlof naar Europa aangevraagd. Idem de controleur L. C, Ouwerling. De hoofdinspecteur, chef van den post- en telegraafdienst, H. Rudolph, gaat 6 Juni met pensioen. De hoofdingenieur der eerste klasse bij den waterstaat J. C. Heijning, heeft wegens Iangdurigen dienst een jaar verlof naar Europa aangevraagd, Idem de onderopzichter der eerste klasse bij de staatsspoorwegen op Java G. E. Gaphart. De geneesheer-directeur van het krankzinnigengesticht te Lawang dr. S. Lijkles gaat wegens ziekte met twee jaar verlof naar Europa. De leeraar aan het Gymnasium Willen II mr. H. Mounier, gaat met ingang van 13 Juni a.s. met een jaar verlof naar Europa. De onderwijzer der ie klasse J. F. Benz, heeft

wegens volbrachten diensttijd eervol ontslag uit 's lands dienst gevraagd. De onderwijzeres der eerste klasse S. E. Gerand gaat wegens Iangdurigen dienst, met een jaar verlof naar Europa. Iden de onderwijzer der tweede klasse J. C. van der Bie. De officier van gezondheid der eerste klasse H. C. Buning, in garnizoen te Padang, heeft wegens ziekte een jaar verlof naar Europa gevraagd ; de officier van gezondheid der eerste B. H. Röttger wegens Iangdurigen dienst. De magazijnmeester tweede klasse der genie (eerste-luitenant) H. J. Borghart, in garnizoen te Oeleh Leh, heeft eervol ontslag uit den mili tairen dienst gevraagd. De eerste-luitenant der infanterie H. A. van Marle, bij de opleidingsbrigade van den topogra' phischen dienst, heeft een jaar verlof naar Europa gevraagd wegens Iangdurigen dienst. („Bat. Nbld.") — Op 6 Februari werden de twee des doods tchuldige Chineezen in de gevangenis te Basavia opgehangen. Eerst weigerde een van hen, het schavot te bestijgen; maar later ging hij er kalm op. Maar den vorigen avond was er een heele consternatie in het gevangenkamp. Een van de veroordeelden had zich meester gemeester gemaakt van ruw karbolzuur en het vocht in zijn keel gegoten. Het brandde natuurlijk verschrikkelijk en de zelfmoordenaar kon het schreeuwen niet laten. Men kwam aangeloopen en haalde een dokter; de maag van den man werd leeggepompt en uitgespoten, waarna men hem arak te drinken gaf tot hij zoo dronken was als een karbouw. Nadat hij zijn roes uitgeslapen had, werd hij den volgenden morgen volgens voorschrift gehangen. Door den Gouvern.-Generaal van Ned.-Indië zijn de volgende beschikkingen genomen : CIVIEL DEPARTEMENT. Verleend: wegéns ziekte, één jaar verlof, aan den onderwijzer ie kl. bij het openbaar Europeesch lager onderwijs, P. van Duyn; wegens ziekte, één jaar verlof aan den onderwijzer 2e kl. bij het openbaar Europeesch lager onderwijs, A. J. N. Bakx; wegens Iangdurigen dienst, één jaar verlof, aan de controleurs bij het Binnenlandsch Bestuur, buiten Java en Madoera, A. M. Hens en A. H. O. Prins. Ontslagen: op verzoek, eervol als president der Javasche Bank, J. Reysenbach, op verzoek eervol uit 's lands dienst, de opzichter ie kl. bij den waterstaat en 's lands burgerlijke openbare werken, F. C. van Soigen; op verzoek, eervol uit 's lands dienst, de onderwijzer ie klasse bij het openbaar Europeesch lager ondeiwijs, J. F. Benz; op verzoek, eervol uit 's lands dienst, de klerk bij het postkantoor te Batavia, R. F. Mulder; op verzoek, wegens vertrek, eervol als president van het bestuur over de Protestantsche kerken in Ned.-Indië, mr. B. Nijman, onder dankbetuiging voor de door hem als zoodanig bewezen diensten. Benoemd: onder nadere goedkeuring der Koningin, voor den tijd van vijf jaren, ingaande met den dag zijner optreding, tot president der Javasche Bank mr. G. Vissering; tot controleur bij het binnenl. best. buiten Java en Madura W. J. R. Zieck; tot inspecteur van den burgerl. veeartsenij Kundigen dienst C. A. Penning; tot commies op het residentiekant. te Bandoeng K. F. Aronds; tot onderw. xe kl. bij het openb. Europeesch lager onderw. D. Koornwinden; tot assist.-resid. van West-Nieuw-Guinea Ch. L. J. Palmer van den Broek; tot tweeden onderw. bij de opleidingsschool voor inlandsche ambtenaren te Probolingo L. Tobi; tot derden onderw. bij de opleidingschool voor inlandsche ambten, te Malang B. Hoekstra; tot hulpprediker ten dienste der inlandsche Christengemeente te Allang J. L. Moens. Bij den raad van toezicht op de Postspaarbank. Ontslagen: op verzoek, eervol als lid, J. M. H. van Oosterzee, onder dankbetuiging voor de vele en goede diensten, in die hoedanigheid bewezen. Benoemd: tot lid, N. H. van Maren. Bij de exploit. van S.S. op Java. Ontslagen: op verzoek, wegens ziekte, eervol, de telegraafopz. L. F. D. de Haan. Benoemd: tot telegraafopz. R. J, C. van der Meulen; tot derde-commies A. F. Wiederhold. Bij den post- en telegraafd. Benoemd: tot chef van het kantoor te Siboga J. J. Warnars; tot chef van het kantoor te KrawanS W. A. van Casand. MILITAIR DEPARTEMENT. Verleend: wegens ziekte, twee jaar verlof aan den officier van gezondheid te kl. H. C. Buning. Ontslagen: op verzoek, eervol uit den milit. dienst, de op verzoek buiten bezwaar van den lande op non-activiteit gestelde ie luit. der infant. H. J. van Zijll de Jong. MARINE DEPARTEMENT. Bevorderd: tot kapt.-luit. ter zee W. Houwing.

Trouw-, geboorte- en Doodberichten. Gehuwd! G. W. van der Eb met IsCaro, Soember-Calong. Bevallen: Savalle, geb. Borgesius, D., Weltevreden. — J. W. H. Röder, geb. Wastenecker, Z., Padang. — Busch, geb. von Hugo, D., Bezoeki. Overleden: M. Michels, 83 j., Noordwijk, — M. Knappert, Bsrabei. — M. H. Frangenheim, Pengansaan. — J. S. F. C. Manuel, geb Breyman, Soerakatta. — G. J. Bokhorst, 44 j. Soerabaja. — A. Z. Thyssen, 73 j, Pasoeroean,

Tengevolge van den zéér zachten winter, die echter, natuurlijk zéér nat was (anders ware hij niet zacht geweest), is reeds beweging in het plantenleven te bespeuren: mijn kamperfoelie staat reeds volop in blad; de sleutelbloem

(.Primula o/ficinalis) is in knop; Daphne Mezeriam, het zoogenaamde peperboompje, staat in vollen bloei; de hazelnoot ( Corylus avellatia) is reeds uitgebloeid, evenals de els (Alnus glutinosa); de rhabarber steekt de bloedroode bladknoppen reeds boven den grond; de winterbloem Eranthis hyemalis, staat nog in bloei; meer andere planten wachten slechts een paar dagen flinken zonneschijn, die in Maart zoo buitengewoon krachtig kan zijn, om dan echter, helaas, spoedig weder voor volslagen winterweder plaats te maken. De zon staat op onze breedte reeds vroeg in 't voorjaar hoog genoeg om haren invloed krachtig te deen gelaen, maar de aanhoudende barometrische storingen in het Noordwesten doen 03k hier te lande het grootste gedeelte van het jaar hun zeer nadeeligen invloed gevoelen. Wij zijn te dicht bij het altijddurende barometrische minimum in het Noordwesten (IJsland) om daarvan verschoond te kunnen blijven. Waren wij zuidelijker en dus vetder daarvan verwijderd dan zouden wij toch in den winter Z. W. winden hebben en dus zacht weder, maar wij zouden méér zonneschijn en minder storm en regen kunnen verwachten. Het is te vreezen dat de ieder voorjaar regelmatig voorkomende scherpe voorjaarskoude en schrale winden niet veel van al het reeds zoo vroeg ontwikkelde in 't leven zullen laten, zoodat alles ten slotte weder van voren af aan (in Mei) moet beginnen en dus, in plaats van vroeg, in werkelijkheid zéér laat tot ontwikkeling komt. " Zooals gezegd is op 't oogenblik de Sleutelbloem reeds in knop; de Latijnsche naam is : 43. Primula Officinalis J acq. Primula (zie no, 16) Officinalis (omdat de plant in de apotheken in gebruik was, dus genoemd door den Oostenrijkschen botanicus N J. baron von Jacquin, directeur van den botanischen tuin te Weenen, geboren te Leiden 16 Febr. 1727 (dus Hollander van geboorte), overleden te Weenen 24 Oct. 1817, is eene hier te lande op uiterwaarden, in weilanden, in bosschen en aan belommerde hellingen grotiende plant met eironde, hartvormig eironde, stompe, golfswijs getande eenigszins rimpelige bladen met een gevleugelden bladsteel, en evenals de bladen, schutbladen, bloemstelen en kelken, met korte zachte klierharen bezet en daardoor als meligbestoven bloemstengel aan den top van dezen laatste een meer of minder gevuld bloemscherm, moet een mwindsel van lancet-priemvormige blaadjes. De kelk is scherp kantig, buis- of klokvormig, met korte half-eironde tanden, en de kroon geel, met 5 saffraangele vlekken aan de keel, welriekend, en gevormd uit eene den kelk ongeveer in lengte evenarende buis en een con. caven, bijna klokvormigen zoom. Behalve een eind-, komen er uit de oksels der wortelbladen ook wel zij-bloemstengels voor den dag. Door de cultuur schijnt het melig bestovene der plant langzamerhand te verdwijnen, zooals ik in mijn tuin heb opgemerkt. De bloemen zoowel als de scherpe, bittere naar anijs smakende wortel, waren als Flores et Radix Primulae Veris in de geneeskunde in gebruik. De bloemen werden in aftreksel als thee tegen borstziekten, ook tegen schele hoofdpijn en duizeling gebruikt; de wortel, die een scherpe stof, Primuline , bevat, werkt oplossend, en werd bovendien, om de pijnstillende en slaapverwekkende eigen-schappen, die dit plantendeel bezit, tegen jicht en verlamming aangewend. De jonge blaadjes worden in Duitschland als salade gebruikt, de bloemen met citroensap en suiker, ter bereiding van een wijn ac'ntigen drank, sleutelbloemenwijn (Engelsch : Cowdip-wine), in Duitschland en Engeland verzameld en verwerkt. De gepulveriseerde wortel diende evenals snuif. De bloemen legt men somtijds in wijn om dezen een aangenamen geur te geven. Ik heb eenige, zeer welriekende, jonge plantjes in voorraad. De geur der bloemen is bij alle exemplaren lang niet even sterk. De variëteit die ik kweek is, in dit opzicht, aanbevelenswaardig. 44. Homerocallis falva L. Homerocallis (van emera, dag, en hallos, schoonheid) falva bruinrood, is eene fraaie plant uit Zuid-Europa en Noord-Azië, behoorende tot de familie der Homerocallideae en reeds sedert 1596 in cultuur. De bladen zijn lijnvormig geaderd ; stengel van boven vertakt; bloemen geelachtig bruinrood of koperkleurig. De plant kan in den vollen grond gekweekt worden, en is geschikt voor groepen in bedden. De plant wordt circa 1 meter hoog en is inheemsch in het gebergte (Pyrenieën, Alpen). De bloeitijd is Juli, doch heb ik de bloemen dikwijls reeds in Tuni gezien. De wortels bestaan uit bundels "knollen, die ieder jaar nieuwe planten voortbrengen, zonder dat het noodig is ze te deelen. Men laat ze eenvoudig in den grond. De plant neemt haast iederen grond voor lief. De groote bloemen hebben de bloemdekbladeren aan de randen gegolfd, doch zijn in tegenstelling van wat daarvan in beschrijvende werken wordt gezegd, absoluut reukeloos. Er bestaan in 't geheel slechts 5 soorten van dit geslacht, waarvan er 2 in Europa voorkomen. De knollen worden tegen zweren en gezwellen uitwendig en ook inwendig gebruikt. Ik heb diverse planten in voorraad. Middelburg, M. B uijsman, Botanische Tuin.

* 's Gravenhage. 3 Maart. De Minister Kraus en zijne echtgenoote zijn hedenochtend naar Chili vertrokken, uitgeleid aan het Hollandsche Spoorwegstation door eene groote menigte, waaronder alle Ministers, de rectormagnificus en de hoogleeraren der Technische Hoogeschool te Delft, de hoofdinspecteur-generaal van den Rijkswaterstaat, de Burgemeester der Residentie, de secretarisgeneraal en de Kabinetschef van den Minister van Waterstaat en vele anderen.

* GoudaJ 3 Maart. Hedennacht is inbraak bij en poging tot moord gepleegd op de Ö3jarige weduwe Overgauw alhier. Geld uit de toonbanklade en sieraden worden vermist. De weduwe is met bloedende wonden aan hoofd en borst naar het Ziekenhuis vervoerd. Haar toestand is niet hopeloos. Reuter»T elegra mme n Algeciras, 2 Maart. Morgen zal aan de conferentie een ontwerp voor een bank in Marokko worden voorgelegd, dat door de commissie van rapporteurs ontworpen is en 25 artikelen bevat. Petersburg 2 Maart. Het Telegraafagentschap meldt, dat van de verbreide geruchten omtrent een aanslag op de Keizerin-Moeder geen woord waar is. Tannerfort, 2 Maart. De leider van een arbeidersvereeniging leverde aan de politie een vrouw over, die deelgenomen had aan den diefstal in de Staatsbank te Helsingfors. De vrouw verklaarde tot de socialistische partij te behcoren.

Van 2 Maart. Lauterburg 10 u. Maxau 10 u. Mannheim 8 u. Mainz 8 u. Bingen 8 u. Kaub 8 u. Koblenz 6 u. Trier 9 u. Ruhrort 8 u s morg. 's morg. 's morg. 's morg. 's morg. 's morg. 's morg. 's morg. 's mors-. 4.88—0.19 m. 5.15 -o.ti m. 5.35+0.27 m. 2.47-1-0.63 m. 3.20+0.65 m. 374+O.I4 m. 4.86+0.98 m. 4.23+0-33 m. 4-55 + 1 » 10 ra.

Herhaaldelijk ontvangen wij het verzoek advertenties bij de familieberichten te plaatsen of eene andere op gegeven ruimte er voor te reserveeren. Hoewel wij zeer gaarne met verzoeken in dit opzicht geuit, rekening houden, kan eene vaste plaats aan advertenties niet worden gewaarborgd. Directie „Arnh. Ct".

Onroerende Goederen. Notaris VAN SENDEN. Het Heerenhuis met Erf en Tuin, aan de Verlengde Rijnkade No. 120, f 4910.

ADVERTENTIËN. N. Pr. Begrafenisfonds. Koster C. S. JBtüRGHEGE. Deze Ver. neemt alle zorgen aan eene Begrafenis verbonden op zich, heeft de goedkoopBte Tarieven, munt uit door nette bediening en gemakkelijke Rijtuigen. Overschietende gelden worden gebruikt voor liefdadigheid. Tarieven bij C. S- BERGHEGE, Telef. 631 Rietsteeg 27 en bij GEBRs. RIEMER. DIENSTAANBIEDINGEN. Tegen Mei of later biedt zich aan een R. K. burgermeisje voor een p. niet te kleine kinderen of ter verzorging van een Dame, ook niet ongenegen in de huishouding behulpzaam te zijn, goede get. staan haar ten dienste. Brieven onder lett. O. H., Staringstraat 49, Arnhem. Er biedt zich aan tegen 1 Mei een Buitenmeisje, als Keukenmeid, liefst in een klein gezin. P. G en van g. g. v. z. Brieven franco onder No. A 632 aan het Bureau dezer Courant. Met Mei biedt zich aan een Tweedemeid, kunnende tafeldienen en de wasch opmaken. P. G. v. g. g. voorzien. Brieven franco onder No. A 633 aan het Bureau dezer Courant. Met Mei biedt zich aan een eenvoudige Keukenmeid, goed kunnende koken en genegen huiswerk te verrichten, v. g. g. voorzien. Brieven fianco onder No. A 634 aan het Bureau dezer Courant. Tegen Mei of eerder, b.z a. een flink Burgermeisje, P. G., ter assistentie in de huishouding, goed op de hoogte met alle huish. bezigh. Franco brieven, Catharijnestraat 79. OPPASSER, gehuwd, vrij van sterken drank, vraagt nog een dienst voor noodhulp of vast. Wordt door de familie waar hij 6 jaren in betrekking is, zeer aanbevolen. Franco brieven onder No. A 636 aan het Bureau dezer Courant. Er biedt zich aan : een R.^K. Meisje, van middelb. leeftijd, ter assistentie eener huishouding, liefst in een klein gezin ; van de beste ref. voorzien. Brieven franco onder No. A. 605 aan het Bureau dezer Courant.