Arnhemsche courant

Nogmaals herinneren wij onze lezers aan de gelegenheid, om op de secretarie hunner woonplaats zich te vergewissen, of op de ter visie liggende voorloopige kiezerslijst voor het jaar 15 Mei 1906—15 Mei 1907, — zooals art. 29 der kieswet het uitdrukt — hun naam of die van een ander, in strijd met de wet, voorkomt, niet voorkomt of niet behoorlijk voorkomt, en zoo noodig daarvan ten spoedigste verbetering te vragen. De uiterste termijn daarvoor is bij uitzondering voor dit jaar Dinsdag 17 April, omdat, de bij de wet bepaalde datum van 15 April op een Zondag valt en de daarop volgende 16e April een erkende Christelijke feestdag (tweede Paaschdag) is. Men wachte echter veiligheidshalve niet dien uitersten t e r m ij n af, maar controleere de lijst nog in deze week.

Vooral van protestantsch-orthodoxe zijde wordt de strijd voor de bijzondere school vaak gevoerd onder de leuze: de school voor de ouders, d.w.z. dat in het vrije Nederland de ouders geheel onbelemmerd behooren te zijn in de keuze der school voor hunne kinderen en der richting waarin zij hun kroost wenschen te zien opgevoed. En als dan van den kant der voorstanders van de openbare school wordt verzekerd, dat ook zij daarmede instemmen, maar dat helaas van kerkelijke zijde vaak op zoo ergerlijke wijze niet slechts moreele, maar ook materieele pressie geoefend wordt op de ouders, dan wordt gemeenlijk dit ontkend. Het bewijs is dikwijls daarom zoo moeilijk te leveren, omdat de ouders meestal zoo afhankelijk zich voelen of zijn, dat zij zich over den ondervonden druk niet durven beklagen. In de „N. Rott. Ct." van hedenochtend deelt zekere A. Boers weer eens een stichtelijk staaltje van zulke Christelijke dwingelandij mede. Hij schrijft: „Op de openbare lager school No. 57, hoofd de heer Kruiskamp, te Rotterdam, gaan o. a. kinderen school van de wed. Waardenburg, van Vliet en van Krabbendam. De ouders dezer kinderen worden bedeeld door de diaconie van eene Christelijke kerk. De vorige week werd nu het volgende staaltje van zoogenaamde Christelijke gerechtigheid afgespeeld in de groote stad Rotterdam. Op hoog bevel van het Christelijk kerkbestuur moesten de kinderen van bovengenoemde bedeelde ouders van de openbare lagere school worden afgenomen en overgeplaatst op de bijzondere school. Dit geschiedde, volgens de ouders, zéér tegen hunnen zin. Maar ze moesten wel, want anders géén bedeeling meer. Vooral de wed. Waardenburg trekt zich dit zéér aan, en daarom kwam ze bij het hoofd der school met verzoek of deze voor haar een brief wilde schrijven aan het kerkbestuur. Deze voldeed bereidwillig aan haar verlangen en het vrouwtje toog met dit schrijven naar de» diaken. Maar tot haar schrik scheurde deze Christelijke persoon den brief voor hare oogen in stukken met de woorden: „Als je de kinders niet naar de bijzondere school zendt, houdt de bedeeling onmiddellijk op. Daarmee uit!" Hoe treurig is het toch nog gesteld met de harten van velen, die zich volgelingen noemen van den Grooten Meester!" Het is goed dat zulke feiten aan het licht gebracht worden, en jammer genoeg is 't dat dit niet meer geschiedt, want het medegedeelde staat „in de groote stad Rotterdam" lang niet op zich zelf en zulke voorvallen komen niet alleen te Rotterdam, maar ook elders voor. Het eenige middel om zulke dwingelandij tegen te gaan is volledige openbaarheid; daarom is 't plicht dat telkens als feiten gelijk deze geconstateerd worden, ze gepubliceeid worden,

maar dan met vermelding van alle bijzonderheden. De heer Boers had dan ook den naam van den diaken en van de liefdadige diakonie niet moeten verzwijgen. Die behoeven waarlijk niet te worden verschoond.

De Koningin-Moeder heeft voor leniging van de watersnoodramp in Zeeland en ten behoeve van de door stormschade getroffen Friesche visschers aan de algemeene Watersnoodcommissie te Amsterdam en den Commissaris der Koningin in Friesland doen toekomen onderscheidenlijk f 2000 en f 500. t De Minister van Oorlog heeft bepaald, dat tot de categorie van verlofgangers, voor wie de duur der herhalingsoefeningen is verkort, omdat zij krachtens art. 109 der militiewet 1901 onder de wapenen zijn gehouden, of geroepen, niet moeten worden gerekend zij, die, hoewel tot den dienst bij het blijvend gedeelte verplicht, door nummerruiling in die dienst hebben voorzien, doch wel zij, die, hoewel niet tot den dienst bij het blijvend gedeelte verplicht, dien dienst voor een ander hebben volbracht. De dienstvervulling voor het blijvend gedeelte voor korter dan é é n e maand, geeft geen aanspraak op verkorting van den der herhalingsoefeningen. Door het bestuur der S. D. A. P. is aan hen, die door de afdeelingen aanbevolen zijn voor het hoofdredacteurschap van „het Volk", gevraagd of zij eene benoeming zouden aanvaarden. De secretaris, de heer van Kuykhof, deelt nu het resultaat van dit onderzoek in „het Volk" als volgt mede: „Troelstra antwoordde dat hij zich voor de hoofdredactie van het partijorgaan niet beschikbaar kan stellen. „Mendels voelde zich genoopt, zich thans niet beschikbaar te stellen. „Henriëtte Roland Holst schrijft, dat eene eventueele benoeming niet door haar zal worden aanvaard. „Vliegen is bereid een candidatuur voor het hoofdredacteurschap te aanvaarden, zoo het Congres het stelsel eener collectieve redactie, waarvan hij voorstander is, verwerpt." Zoo zal dus wel de wensch der redactieleden worden vervuld, die een republikeinsche redactie hebben aanbevolen. Het hoofdbestuur van de „Ned. Vereeniging tot bescherming van Vogels" heeft aan de hoofden van scholen, onderwijzers en onderwijzeressen in Nederland een circulaire gericht, waarin wordt herinnerd, dat kinderen lid der Vereeniging kunnen worden tegen betaling van 10 cent per jaar. Daarvoor kregen ze elk jaar een plaat, een medaille of iets anders. In plaats daarvan wil het hoofdbestuur dit jaar een wedstrijd uitschrijven, waaraan alle kinderen, nietleden, zoowel als leden, kunnen deelnemen. Deze wedstrijd zal bestaan in het maken van opstellen over dieren, liefst over vogels. Daarvoor wordt de hulp der onderwijzers ingeroepen. Het hoofdbestuur stelt het volgende voor: 1. Schoolgaande kinderen (boven 10 jaar) maken een opstel, dat betrekking heeft op dieren (liefst vogels). 2. De onderwijzer beoordeelt deze opstellen en zendt de beste drie aan de secretaresse. 3. Niet schoolgaande kinderen (tot 16 jaar) zenden hun opstel onmiddellijk aan de secretaresse. 4. Naar evenredigheid van de beschikbare gelden worden prijzen uitgereikt. 5. Opstellen kunnen worden ingezonden 1 Juli. Secretaresse der vereeniging is jonkvr. S. van Citters, Nieuweweg te Doorn.

* + Gisteren werd, tot het houden van bespre^-ngen met den eerstaanwezend-ingenieur alhier, een bezoek gebracht door de commissie van onderzoek naar mogelijke vereenvoudiging in de inrichting van het wapen der genie, bestaande uit: den gep. luitenant generaal der genie I. J. H. Gijsberti Hodenpijl, den gep. generaal-majoor van den grooten staf P. C. Kool, den heer J. M. F. Wellan, oud-hoofdinspecteur van den

Waterstaat, den heer J. Sluiter, oud-chef der Exploitatie van de Staatsspoorwegen op Java, en den kapitein der genie J. H. A. Mijsberg. — Het Gerechtshof vernietigde heden het vonnis der Rechtbank alhier dd. 16 Januari jl., waarbij de heer H. Pijttersen Tzn., hoofdredacteur der „N. A. Ct.", wegens smaadschrift werd veroordeeld tot f50 subs. 14 dagen hechtenis, veroordeelde hem thans wegens eenvoudige beleediging van een ambtenaar in functie tot f25 boete subs. 8 dagen hechtenis. — De wed. E. J. geb. S. uitOosterbeek, die door de Rechtbank alhier wegens kindermoord was veroordeeld tot 5 maanden gevangenisstraf, is heden naar de strafgevangenis te Utrecht overgebracht. — * Onder dankbetuiging berichten de besturen der Arnhemsche afdeelingen van de Ned. Zuid-Afrik. Vereeniging en van het Christ. Boeren-Comité, dat de inzameling door hen dezen winter te Arnhem gehouden, ten bate van het Christelijk Nationaal Onderwijs in ZuidAfrika, vermeerderd met nog eenige nagekomen giften, heeft opgeleverd een totaal bedrag van f 429.67Vs— Op het adres van warmoezeniers uit Huissen en Lent en andere belanghebbenden aan B. en W. van Arnhem, houdende verzoek om terug te komen op de tegenwoordige verdeeling van staanplaatsen op de Groote Markt (het vrijlaten van een rijweg voor het Gouvernementsgebouw) hebben B. en W. geantwoord, dat de bedoelde verdeeling slechts bij wijze van proef is ingevoerd en dat hierop niet kan worden teruggekomen voordat zij nog eenigen tijd is, toegepast, als wanneer eerst kan worden beoordeeld of de ingekomen klacht gegrond is. — f De miliciens-verlofgangers van het 8e reg. inf. alhier, zullen dit jaar voor herhalingsoefeningen onder de wapenen komen als volgt: Lichting 1899: hij die krachtens art. 109 der militiewet (d. i. voor het blijvend gedeelte) onder de wapenen zijn gehouden of geroepen, van 6—18 Augustus; de overigen van 6—25 Augustus. Lichting 1901: als voren, resp. 10—29 September en 10 Sept.—6 Oct. Lichting 1903 (uitgezonderd zij, die behooren tot 4e comp. 3e bat.): als voren, resp. 10—29 Sept. en 10 Sept.—13 October. De 4e comp. 3 bat.: als voren, resp. 16 Juli—11 Aug. en 16 Juli—18 Aug. — De algemeene vergadering van de „Vereeniging van Gymnastiekonderwijzers in Nederland" zal Maandag 16 April om 1 uur in Musis Sacrum alhier worden gehouden. Op de agenda staat o. a. vermeld de inleiding van : „De opleiding voor de akte M. O. gymnastiek", door den heer J. H. Luitink, en „Een vrije middag voor alle leerlingen van 1, en m. scholen tot verplichte deelneming aan het openluchtspel", door den heer R. M. Roemer. Dinsdag 17 April des morgens om 10 uur zullen onder leiding van den heer G. M. Huussen vrije oefeningen op de plaats door jongens, oefeningen aan de brug door jongens en vrije oefeningen op en van de plaats door meisjes gehouden worden. — * Voor rekening van H. M. de Koningin zijn twee extra mooie rijpaarden aangekocht van de firma J. Kok & Zoon alhier. — De heer J. C. Reesse Wzn. alhier is agent geworden van de Keltings „N. V. Eerste Neder 1 Handelsbijenstand, Sandpoort (Holland)" voor de levering van zuivere tafelhoning, gegarandeerd door bijen ingezameld, derhalve een zuiver natuurproduct. Het honigverbruikend publiek mag uit een gezondheidsoogpunt, op de zuiverheid van dit artikel wel degelijk letten, omdat ook de honig vervalscht in den handel wordt gebracht, bereid uit saccharine en aardappelsttoop. Omtrent dit laatste artikel verklaart prof. Saltet: hier moet men voorzichtig mee zijn, omdat er soms arsenick (afkomstig van het voor de bereiding gebruikte zwavelzuur) in voorkomt. — De „Toko", Kleine-Oord, heeft een bijzonder aantrekkelijke uitstalling gemaakt van allerhande fruit uit vreemde gewesten. Wanneer men de advertentie in ons blad van heden er op naleest, zal men wel benieuwd zijn, een kijkje te nemen van die inderdaad even zeldzame als prachtige collectie dessertfruit en primeurs. — § De jaarlijksche vergadering van onderwijzers en onderwijzeressen in het arrondissement Rheden, zal onder voorzitterschap van den arrondissementsschcolopziener H, Lauer te Arnhem,

gehouden worden op Zaterdag 28 April a.s. in „het Wapen van Gelderland" te Voorst. — § Dieren, 11 April. De commissie die zich alhier gevormd heeft tot het bijeen brengen van gelden voor de noodlijdenden in Zeeland is voornemens op 23 en 24 April een soirée te organiseeren; tevens zal bij de ingezetenen een lijst circuleeren. De ingekomen gelden zullen worden afgedragen aan de commissie voor den watersnood te Tholen. — § De Raad van Westervoort heeft besloten om aan den Minister van Waterstaat een adres fe richten houdende verzoek om over de oude spoorbaan een beteren verkeersweg tusschen Arnhem en Westervoort te verkrijgen. Tot heden moet men gebruik maken van de Westervoortsche dijk die alhoewel de laatste jaren veel verbeterd, vooral gedurende de wintermaanden tengevolge van het drukke verkeer, dikwijls minder goed is. — Een onzer wielrijders, W. H. zoo wordt uit Iiobith aan de ,,'s-Bossche C." geschreven, had Zondag met eenige kameraden en tochtje gemaakt. In Elten zouden ze in een koffiehuis wat uitrusten van de reis. Toen opzitten geblazen werd, miste W. H. zijn karretje. Zijn verdenking was gevallen op een der cafébezoekers, die zich plotseling had verwijderd. Toen W. H. Maandagochtend bij den burgemeester van Elten aangifte deed van het voorgevallene, beval deze een huiszoeking bij den verdachte. In het geheele huis werd niets gevonden wat op een rijwiel geleek, maar in den tuin trok een pas omgewoeld stuk grond de aandacht. Toen men daar eenigen tijd gegraven had, stiet men op eene kist, en daarin vond men de vermiste fiets. Dat den vermoedelijken dader, die in Emmerik werkt, dien avond geen prettige thuiskomst wachtte, behoeft wel niet gezegd. — £ Doetinchem, 11 April. Bij zijn vestiging in de gemeente werd heden de heer W. I. J. Tenkink, burgemeester van Ambt-Doetinchem, feestelijk ingehaald. Namens de inwoners werd bij monde van den oudsten wethouder een pendule met coupes aangeboden. De schoolkinderen werden onthaald en aan de armen had een buitengewone bedeeling plaats.

— || Te Varsseyeld heeft een collecte voor de slachtoffers der overstroomingen in Zeeland opgebracht f 94.886 en van drie scholen aldaar f 62,44. — || Dinxperlo, 12 April. De barak voor besmettelijke zieken, welke gelukkig sedert eenige jaren geen diensten behoefde te doen, wordt thans nuttig gebruikt ten behoeve van den nieuwen rijksveldwachter, die daarin met zijn gezin tijdelijk woont, omdat bij het bestaande woninggebrek niét zoo dadelijk voor hem een woning beschikbaar is. — □ Winterswijk, 11 April. Gisteren werd hier eene vereeniging geconstitueerd tot oprichting van een ambachtsschool voor Winterswijk en omstreken. Eene commissie werd samengesteld tot voorbereiding der noodige stappen, het opmaken der begrooting en het vaststellen van een reglement. Zij bestaat uit den Burgemeester, de beide wethouders, de heeren O. ten Have, B. de Boer, voorzitter en secretaris van het Nut, den heer Heldt en een zestal ambachtslieden. Staande de vergadering werd voor f 170 aan jaarlijksche bijdragen geteekend. — Heden herdacht de heer v. d. Drift stationchef iste klasse alhier zijn 25-jarigjubüeum in dienst der Holl. IJ. S. M. Door het spoorwegpersoneel uit deze gemeente en vele plaatsen in den omtrek werd den jubelaris een salonameublement aangeboden bij monde van den heer Putman, assistent-chef. Vele particulieren van hier en vroegere standplaatsen lieten zich mede niet onbetuigd, terwijl de Maatschappij hem eene oorkonde benevens eene enveloppe met inhoud aanbood. Den geheelen dagstroomden den jubelaris gelukwenschen en geschenken toe. — 2 Wageningen, 11 April. Door welke oorzaak weet men niet, maar op het landgoed van den heer Tutein Nolthenius te Apeldoorn, gelegen'op den Wageningschen Berg, is een heidebrand ontstaan. Hoewel spoedig hulp kwam opdagen, werd toch door het vuur een bunder vernield. — 8 Wageningen, 11 April. Ter heden gehouden vrije voorjaars paarden- en hittenmarkt waren slechts 50 stuks aangevoerd, vermoedelijk zoo weinig, doordat de markt vlak na de

groote Palmmarkt te Utrecht werd gehouden. Ook de handel was niet levendig. Besteed werd voor hitten van f 80 - f 200; paarden golden van f 200—f 500. — S Bennekom, 11 April. De collecte voor de noodlijdenden in de provincie Zeeland heeft alhier f 140 opgebracht. Door de kinderen der openbare school werd voor hetzelfde doel f 12 bijeengebracht. — * t Op Vrijdag 27 dezer, des voorm. te 11 uur, zal in het „Hotel Baars" te Harderwijk, onder nadere goedkeuring van den Minister van Oorlog, in het openbaar worden aanbesteed: Het éénjarig onderhoud van de militaire gebouwen en werken, in gebruik bij het koloniaal werfdepot te Harderwijk. (Raming f3650); en Eene verving van die gebouwen en werken. (Raming f735.)

— Dinsdagavond is door de politie te Tiel aangehouden een persoon, die door zijn vreemde handelingen en verhalen de aandacht trok. Herhaaldelijk wisselde hij papier voor zilver, rijksdaalders voor guldens in, wilde een biljet van 20 mark uitgeven voor een coupon van één mark enz.; hij gaf voor in Oost-Indië geweest te zijn, wat onwaar bleek. Hij kocht nieuwe kleeren, een zilveren horloge en een gouden ring, niettegenstaande hij Zondagavond aan een postbode, wien hij naar een logement vroeg, verklaarde slechts 36 cents rijk te zijn. Hij moest — meende men — een valsche munter of diens handlanger zijn. Naar zijn papieren te oordeelen, heette hij N. Rolles, geboren te Antpen. Te Tiel had hij zich uitgegeven voor van der Burgt uit Geldermalsen. De politie vond echter geen termen hem aan te houden. („Tel.") — Nijmegen, 11 April De tramcommissie uit den Raad heeft een rapport uitgebracht, waarbij zij voorstelt: dat aan de heeren ie. dr. J. D. Otten te Utrecht. 2e. G. H. Bakker, J. A. Wagner en J. L. L. Wittich, sedert J. W. van Marle te 's-Hage, 3e. H. Drukker (HollandAmerica Comp.) te Amsterdam en 4e. aan de Nijmeegsche Tramwegmij. te Nijmegen, zal woiden medegedeeld dat hunne verzoeken om concessie voor den aanleg en exploitatie van een stadstramnet te Nijmegen, resp. toezegging tot voorloopige concessie op hunne andere in strekking daarmede overeenkomende verzoeken, niet voor inwilliging vatbaar zijn, dat van gemeentewege zal worden gebouwd eene electrische centrale tot levering van licht en van energie aan particulieren en aan gemeente-instellingen; dat van gemeentewege zal worden aangelegd een tramnet omvattende de telkens nader bij Raadsbesluit aan te wijzen lijnen, welk net electrisch zal worden geexploiteerd; dat bij de voltooiing genoemde bouwwerken voor gemeenterekening zullen worden geëxploiteerd.