Bredasche courant

Gisterenmiddag is op de grens van Rijnland en Westfalen tusschen Oosterfeld, Hiesfeld, Kirchhellen en Sterkrade, in de bosschen van den industrieel Grillo een brand uitgebroken, die is overgeslagen naar de bosschen vau den hertog van Aremberg De brandweer van de verschillende plaatsen in den omtrek is telefonisch en telegrafisch te hulp geroepen; bij den sterken wind en de droogte is het echter onwaarschijnlijk, dat de brand gestuit zal kunnen worden. De woning van den houtvester is door het vuur ingesloten. Een buitengewoon groote uitgestrektheid bosch loopt gevaar. !»e hirnlitoliiiilH De uit de strafkolonie Ariiane te Frankrijk ontsnapte gedetineerden, zijn thans allen teruggebracht. Eenige van hen zijn gekwetst door de boeren, die met hagel op hen geschoten hebben. De minister van justitie heeft een hooggeplaatst ambtenaar naar Aniane gezonden om een onderzoek in te stellen naar de oorzaken der herhaalde onlusten. Er gaan geruchten, dat de gestraften oproerig zijn geworden, omdat Je hun verstrekte voeding onvoldoende zou zijn. De Belgische autoriteiten hebben het voorbeeld van hun Duitsche collega's niet gevolgd en hebben miss Pankliurst kalm in de hoofdstad laten optreden. Veel succes heeft miss Sylvia niet gehad , nauwelijks een hondertal dames en heeren - o. w. natuurlijk nog veel Engelschen, zijn naar haar komen luisteren. Nieuws vertelde zij natuurlijk niet. Het Antwerpsche Handelsblad zegt van haar : Zij lijkt eer een zacht innemend meisje te zijn. Evenwel, wanneer zij spreekt, wordt inen gewaar, dat zij het temperament van haar moeder heeft. Na afloop van haar voordracht verzocht zij haar gehoor vragen te stellen. Een der aanwezigen maakte hiervan gebruik en — vroeg haar ten huwelijk, welke vraag met een vernietigend stilzwijgen werd beantwoerd. Twee nreu zwemmen om brandende benzine te ontkomen. Atina Boeme, de vrouw van den kapitein van de Russische stoombark «Kometa», die bij Algiers, zooals men weet, ontplofte met verlies van 15 man der equipage, verhaalt: »Mijn man zette mij in een boot, nadat de vlammen in het schip waren uitgebroken, maar de boot sloeg om. Toen begon ik in het zwarte water te zwemmen, dat door het brandende schip verlicht werd. De benzine over de oppervlakte van de zee verspreid, vormde één groot g brandend vlies, dat de wind naar mij toedreef. Gedurende twee urer. zwom ik in wanhoop om de vlammen te ontkomen. Ten laatste, toen ik op het punt was het op te geven, hoorde 'k een stem in het Russisch roepen: »Kom hier!'' 't was de chef-stoker met eenige mannen in eeu boot, die vol water was. Zij heschen mij op en ik zat tot mijn heupen weer twee unr lang in het water. Ik hoop nu alleen maar, dat mijn man bij diegenen is, die door het Eugelsche schip «Limerick» gered zijn". Krand In vvh Trap|tiNieulil<>o»i<:r. Te Abbeville is een der oudste Fransche bouwwerken, het in 'tjaar 1250 gestichte Trappistenklooster, totaal afgebrand. Het gebouw was in Gothischen stijl opgetrokken en met zijn prachtig beeldhouwwerk en rijk versierde gevels een historisch bouwwerk van groote beteekenis. Ktrii 13-)«rl«;e «it^iunaui 200 inilioeit. De eenige docher van wijlen George Vanderbilt, mej. Gornelia Stuyvesant Vanderbilt, een jongedame van 13 jaar, is door het testament van haar vader in de voorste rij der Amenkaansche • erfdochters" geplaatst. Aan zijn echtgenoote heeft Vanderbilt slechts een millioen in contanten en het vruchtgebruik van vier millioen vermaakt; aan zijn dochter daarentegen 200 millioen, zijn paleis in de 5de avenue en zijn bezitting Biltmore in Noord-Garolina. Biltmore is zoowat de grootste bezitting in land in één hand in

Amerika en omvat 300,000 morgen in tuinbouw geëxploiteerd. Nadat de met de »Titanic" omgekomen John Jacob Astor zijn vermogen, met voorbijgang van zijn weduwe en de andere verwanten aan . een minderjarig kind heeft vermaakt, heeft George Vanderbilt dat voorbeeld gevolgd. De Weentr chef van het huis Rotschild, de rijkste man van Europa, heeft insgelijks eenige jaren geleden zijn geheele vermogen aan een zijner kinderen, niet eens het oudste, vermaakt en al zijn overige verwanten met renten afgescheept.

In het Muziekcollege haalt Wouter Hutschenruyter de volgende aardige herinnering aan Brahms op : "t Is lange jaren geleden ! Brahms, toen nog baardeloos, speelde in een Eruditioconcert te Rotterdam zijn eerste (d-moll) piano concert. Natuurlijk had hij een groot succe3 en werd herhaaldelijk teruggeroepen. Wij — orkestleden — deden ijverig mee aan de toejuichingen, de meesten onzer op de traditioneele manier, door met de strijktokken achter op 't instrument te tikken. Mijn plaats was aan de laatsle lessenaar der altviolen, vlak bij 't trapje naar de eerste verhooging van 't podium. Brahms moest dus, telkens wanneer hij aan een terugroeping gevolg gaf, langs mij heen; en wanneer dan de groote man in mijn nabijheid kwam , staakte ik — jong, bedeesd kereltje — eerbiediglijk mijn bijvalsbetuigingen. Dat trekt 's meesters aandacht! Hij staat bij me stil, klopt me bemoedigend op den schouder, en zegt vriendelijk »Nanu, mein Lieber! applaudiren Sie ruhig drauf los 1 1"

De behandeling van artikel 33 van het Inkomstenbelasting-ontwerp wordt voortgezet met een door den heer Marchant toegelicht amendement der vrijzinnig-demokratische fractie, bedoelende de hoogere inkomens zoowel in de Inkomstenbelasting als in de Vermogensbelasting eenigszins zwaarder te treöen dan in het wetsontwerp geschiedt, en waarvan een meerdere opbrengst van 3 a 4 millioen wordt verwacht, en voorts een amendement der sociaal deinokratische fractie, hetwelk beoogt dfn belastingplicht te doen aanvangen bij een zuiver inkomen van ƒ700 in plaats van ƒ650, gelijk het ontwerp wil. Dat laatste amendement werd heden toegelicht door den heer Ter Laan, (Rotterdam), di# berekende, dat aanneming van dat sociaaldemokratische r mendement de schatkist op niet meer zou komen te staan dan op 125 a 150.000 gulden. Spreker ondersteunde ook het vrijzinnig demokratische amendement. De heer DE GEER betuigt gtoote sympathie met het tarief van het ontwerp, er, znu ongaarne zien, dat het vertroebeld werd. Het stelsel toch van het ontwerp doet tweeërlei draagkracht, nl. die bij de vermogens uit bedrijf en bij vermogens uit inkomens, op juiste wijze tot haar recht komen. En men moet dit goede stelsel niet omverwerpen door invoering van een quantitatieve progressie in de vermogensbelasting. Op dien grond bestrijdt hij het vrijzinnig demokratische amendement. De lieer TYDEMAN verdedigt het taiiefvan het we'sontwerp, dat terecht gematigd is, ook ten opzichte der progressie, hetgeen van te meer beteekenis is, omdat deze inkomsten belasting zal gevolgd worden, naar te verwachten is, door verhooging van andere belastingen, als bv. de successie-belasting. Het amendement der vrijzinnig-demokratische fractie, om de opbrengst der inkomstenbelasting te verhoogen, door het aanleggen van een andere schaal van progressie voor inkomen uit bedrijf en kapitaal, komt aan spreker niet als een verbetering van liet ontwerp voor. Door een en ander zouden de percentsges niet onbeduidend worden opgevoerd. Dit geldt vooral ten aanzien van grootere inkomsten uit vermogen. Het gevaar van dezen zwaarderen druk is niet denkbeeldig. Bezitters van dergelijke vermogens zullen zich gaan onttrekken aan contribueeren voor zaken van algemeen belang. Evenmin is denkbeeldig, dat om hoogeren belastingdruk tï ontgaan, zal worden overgegaan tot schenkingen «n kapitaal-uitkeeringen aan kinderen. Spreker schetst vervolgens de bezwaren, welke van een te hoogen belastingdruk bij de inkomstenbelasting rijzen met het oog op de Gemeentebelastingen. Blijkens de toelichting door den Heer Mar chant van het amendement-Bos, zonden door dit amendement, wegens de meerdere opbrengst daardoor van ,de Inkomstenbelasting, de bieren tabaksbelastingen kunnen achterwege blijven. Maar spreker gaat toch maar liever mee met het belastingschema des ministers. Na de pauze wordt, bij regeling van werkzaamheden, besloten a.j. Donderdag 11 uur afdeelingsonderzoek te houden van verschillende wetsontwerpen {o.a. de suppletoire [Marinebegrooting voor 1914 nopens opleiding van onderofficieren en matrozen; en het wetsontwerp van den heer Balbarse, betreffende de oneerlijke concurrentie. Woensdag a s. zal bij den aanvang der zitting in openbare behandeling komen, het wetsontwerp, betreffende bouw van een nieuw universiteitsziekenhuis te Leiden. Bij de voortzetting van de behandeling van trt. 33 der Inkomstenbelasting, oordeelt de heer DE MEESTER, dat het amendement der vryzinnig-demokraten een te grooten druk legt op de middelmatige inkomens. Het amendement zou voor hem aannemelijk worden, indien de meerdere druk werd gelegd op de hoogere inkomens, b.v. boven ƒ 10.000. Verder sluit spreker zich aan bij de bezwaren van den heer de Geer, tegen het amendement der vrijzinnig-demokraten op de aanvullende vermogensbelasting, en bestrijdt hij ten slotte het amendement der sociaal-demokraten, dat ongemotiveerde inkomens, beneden f 700, wil vrijstellen. De heer K00LEN bestrijdt de amendementenBos en ter Laan.

De heer VLIEGEN juicht alle pogingen, die kunnen strekken om deze belasting meer te doen opbrengen en de hoogere inkomens percentsgewijze zwaarder te treffen, toe. De MINISTER VAN FINANCIEN bestrijdt de amendementen. De VOORZITTER deelt mede, dat Donderdag a.s. geen openbare vergadering zal plaats vinden, den laatsten dag, met het oog op een vergadering der Onderwijs-Staatscommissie.

1 Mei. Geëxamineerd 8 mannelijke candidaten ; geslaagd de heeren: K. J. Renz en J. M. Teuwisse, beiden van Oudenbosch, en W. J. Popplein van s-Hertogenbosch. t>e brouzi-ii k *: n |> *oi»r 18-jitrigeu dlen»t. Aan den kleermaker bij het 3 reg. veld artillerie G. van der Wulp, zal op 7 Mei a. s. de bronzen gesp voor 18-jarigen dienst worden uitgereikt' Een Inilde. De Hengelaarsvereeniging «Onder Ons" zal haar voorzitter, den heer Merks, Zondag een hulde brengen, een en ander verband met zijne 25-jarig huwelijksfeest. De muziekvereeniging zal hare medewerking verleer.en en ongeveer ten 1 uur uitrukken. Groote Internationale Kegelwedstrijd. In de onlangs gehouden algemeene vergadering van de kegelvereeniging «Semper Amicitia» alhier is besloten tot het houden van eenen grooten Internationalen kegelwedstrijd vanaf 26 Juli tot en met 16 Augustus 1914, op de nieuw ingerichte kegelbanen in Hotel Cosmopilite, Stationsplein. De vereeniging stelt zich voor, aan dit concours te verbinden eenen Dames- en parenwedstrijd, overtuigd, dat dit de aantrekkelijkheid van de wedstrijden zal verhoogen. 1 Jlrl-lK-iooüIni:. Ook hier ter stede heeft de S. D. A. P. den eersten Meidag gevierd, ln »Thalia" werd vergaderd en te 10 uur trok men vandaar in optocht door de stad, voornamelijk door arbeiderswijken en te even elf uur werd de stoet ontbonden bij het coöperatiegebouw in de Oede v. Hoornestraat. Het getal deelnemers aan den optocht schatten we op ongeveer 500. Een 250 lampions werden medegedragen, benevens talrijke transparanten met opschriften als: »Wij eischen den wettelijken achturigen arbeidsdag", »Geen plicht, waar recht ontbreekt", «Wij eischen algemeen kiesrecht", «De kroeg uit, de beweging in" enz. Voorop gingen twee politieagenten onder een hoofdagent om de orde te handhaven. Dan volgde het afdeelingsbestuur, daarachter een orkestje en dan de betoogers, waarvan velen ook vaandels medevoerden. Als de muziek speelde, zongen de betoogers de socialistische liederen mede ; zweeg ze, dan werden de liederen zonder begeleiding gezongen. Vele nieuwsgierigen liepen met den stoet mede. Een clubje jongelui zong nu en dan, bij wijze van tegenbetooging de volksliederen, maar de groote meerderheid van nieuwsgierigen bleef zoowel voor de volks- als voor de socialis tische liederen ongevoelig en gaf blijken van een duidelijk merkbare voorkeur voor Mina met den hengel. Voor het coöperatie-gebouw in de Oede van Hoornestraat werd de toestand het mooist. Daar zongen die betoogers, stil staande voor het gebouw nog eens hun liederen, met begeleiding van het orkestje. Eeu achttal opgeschoten jongens zongen «Oranje boven" en de rest van het publiek brulde van Mina. Het was een geheel futuristisch componist waardig. De twee agenten met den hoofdagent stonden midden in dat lawaai en lachten eens gemoedelijk om zooveel drukte. Toen kwam er een vrouw uit het volk met bloot hoofd, een kindje op den arm in hevige anti-socialische neigingen en begon temidden van alle herrie een eigen betooging, door in haar eentje met een hooge gilstem, het Wilhelmus in te zetten. Een paar jongens keken lachend naar de vreemde verschijning, die daarop het zingen aerï oogenblik staakte en zeide : «Kom, jongens, zing mee." Maar de jongens antwoordden alleen : »hou doe", warrop de vrouw de jongens uitschold voor socialisten en een kijfpartij ontstond, terwijl dj verschillende melodiën van de menigte in de lucht tegen elkander botsten, zonder dat iemand er zijn goed humeur bij verloor. Toen de betoogers hun gebouw waren binnen gegaan, bleven er nog enkele groepjes nieuwsgierigen een oogenblik wachten, maar zakten toch ook spoedig af. Vijf minuten later was het stil eu rustig. Alleen klonk nog heel uit de verte het gezang vau «Mina". • Mina" doet niet aan politiek, is volkomen neutraal en heett den lsten Meidag beheerscht, zooals zij de onafhankelijkheidfeesten beheerschte. Intusschen moet gezegd, dat de betooging zelve goed georganiseerd was en dat de betoogers zich waardig en rustig gedroegen. Do M(>;«:; iiKCbe % li«K. Breda is een heel slechte stad. Eerst hebben we hier de Tango gehad, die veroordeeld wordt als onzedelijk door allen, die hem nooit zauen of die hem zagen in gelegenheden, waar zij niet behoorden te komen. En nu zal Woensdag a s. in Goncordia zelfs de «Spaansche vlieg» worden opgevoerd. «De Spaansche vlieg» is een uit het Duitsch vertaalde klucht, die «bar en bar slecht is.» Het stuk is gegeven iu ruim 300 schouwburgen in Duitschland en Oostenrijk ; verder in talrijke schouwburgen in Noord-Amerika, Canada, Rusland, Denemarken, Engeland, Zweden en nog meerdere landen. Daar heeft men van die slechtheid niets bemerkt. De eer het onzedelijk element iu deze klucht te hebben ontdekt komt toe aan een Nederlander, aan den burgemeester van Delft. Heeft in Delft ook niet Hugo de Groot gewoond 1

En de brave burgervader heeft het stuk verboden. Merkwaardig toeval, dat hij, die (naar enkele bladen meldden) in zijn studententijd den bijnaam van «paardevlieg» had, thans de Spaansche vlieg moest bestrijden. Burgemeester van der Berg, hoofd der gemeente Delft, lid van de Eerste Kamer, heeft in dit college zeer ernstig uiteen gezet, waarom dit stuk zoo onzedelijk is. Het was noodig, dat een man, als de heer v. d. Berg, ingreep, hard noodig, ook al, omdat heel het Nederlandsche publiek, vermaak vond in de klucht. Hoe ver ons volk gezonken is, kan blijken uit de recensies in de verschillende bladen. Zoo schreef de N. R. Gt.: »De werkelijk vermakelijke klucht is één warnet van malle vergissingen, waaruit de allerdwaaste verrassingen, als poppen uit een tooverdoos, het tooneel op springen. Er wordt in de zaal voortdurend gelachen. De spelers, zich goed houdend onder het spel, hadden bij het scherm op gaan mee pret in de onze! Bewonderenswaardig vlot gaat de gansche vertooning — en verdient succes dus, voor het gezelschap.» Het Rolterdamsch Nbld. schreef:»We hebben zelden zoo hooren lachen als gisteren.» Het Dbld. v. Rotterdam: » Er is onbedaarlijk gelachen om de allerdolste verwikkelingen, om de onbeschrijflijk-dwaze, niet na te vertellen toestanden.» Het Alg. Handelsblad: «Het was een in alle opzichten kostelijke vertooning, om welke uitbundig gelachen is. Somwijlen daverde het zoo luid en langdurig in de zaal, dat de spelers zich niet meer verstaanbaar konden maken en even wachten moesten, tot het rroolijk rumoer wat bedaard was « Het Vaderland: «Een oogenblik heb ik het bepaald benauwd gehad, benauwd van het lachen. — Het was toen een razend fatsoenlijk?, ietwat prenterige oude dame werd aangezien voor — en behandeld als »De Spaansche Vlieg". Maar u weet nog niet, wie de Spaansche vlieg is!" De Meuwe Courant: »Er is gisteravond zóó onbedaarlijk gelachen als men 't maar zelden een zeer talrijk publiek kan hooren doen." Nu, dat hooren en zien lachen van honderden menschen zal ik nooit vergeten." De Avondpost: »Zóó is er in geen tijden gelachen als bij de opvoering van »De Spaansche Vlieg". Haarsche Courant: »Stelt u voor een stampvol gebouw, waarin de menschen den geheelen avond hebben zitten gieren en schateren van 't lachen, te schuifelen en te draaien om de lachspieren wat tot rust te doen komen. Wat een prettig gezicht moet dat wel niet van 't tooneel zijn geweest. — 't Is dan ook wel 'n bizonder aardig stuk. — 't Is een aaneenschakeling van zoó dolle tooneelen, van zulke handig in elkaar gezette scènes, dat men moét lachen of men wil of niet." Welk een toestand, dat cerieuze bladen zoo konden schrijven over een stuk, dat (vraag het den burgemeester van Delft maar) toch »bar en bar gemeen" is. Na de tango de Spaansche vlieg ! Waar moet het heen met Breda ? „Evangelische .Uaitt-clu ppij". Definitief is thans bepaald, dat de Algemeene Vergadering van de Evangelische Maatschappij, dit jaar zal plaats hebben te Breda en wel op Woensdag 10 September. Zij wordt voorafgegaan door eeu openbare godsdienstoefing op Dinsdagavond 9 Sept., des avonds te 1 uur in de Groote kerk, welke geleid zal worden door ds. J. A. Cramer, predikant te Gravenhage. De Ev. M., opgericht in het jaar 1853, stelt zich teu doel: le bevordering van de kennis en beoefening der Evangelie's onder Roomsch-Katholieke, 2e de verspreiding van zuiver Protestantsche beginselen, de instandhouding van den vrije Protestantschen geest en het Protestant?ch bewust zijn ; 3e de bestrijding van het Ultramontanisme als den vijand van onze godsdienstige en staatkundige vrijheid. Zij tracht haar doel te bereiken : a. door het verspreiden van Bijbels of van gedeelten der Bijbels; b. door het uitgeven en verspreiden van geschriften, die het Ultramontanisme in het licht stellen en bestrijden; c. door het bestrijden van den invloed, dien de Ultramontanen, tegen de bedoeling der wet, op het openbaar onderwijs uitoefenen ; d. door het bevorderen der kennis onzer vaderlandsche geschiedenis, ten einde in het licht te stellen, dat de strijd voor staatkundige en godsdienstige vrijheid de handhaving is van ons volkskarakter en een der hechtste waarborgen van ons zelfstandig volksbestaan : c. door het bestrijdon van het vervalschen der geschiedenis door de Ultramontanen ; f d"or het opkomen, ook op staatkundig gebied, voo-al met behulp der dagbladpers en in kiesvereenigingenf tegen de aanvallen en aanmatigingen der Ultramontanen ; g. door het steunen van Roomsch-Katholieken, in zonderheid vrijzinnige priesters, in hun verzet tegen het Ultramontanisme; h. door het houden van samenkomsten, waarin sprekers het doel der Maatschappij in het licht stellen en tot medewerking opwekken ; i. door het opleiden van geschikte personen en het uitzenden van hen als colporteurs en evargelisten ; k. door het aanknoopen en onderhouden behoudens de zelfstandigheid der Evangelische Maatschappij, van betrekkingen met andere Protestantsche vereenigingen, met vrijzinnige Roomsch Katholieken en met Oud Katholieken en het bevorderen daardoor van samenwerking ; 1. door het bestrijden van alles (met name van ieder bondgenootschap met RoomschKatholieken), waardoor het kerkelijk, staatkundig streven der Ultramontanen, wordt in de hand gewerkt; m. voorts door al zulke middelen, als door de omstandigheden zullen worden aangewezen, inzonderheid door het verleenen van hulp voor de opleiding der jeugd, daar waar de scholen eene ultramontaansCBe richting hebben. De Ev. Maatschappij bestaat ruim 60 jaar en heeft als orgaan een weekblad «De Protestant.» Pogingen worden in het werk gesteld om de godsdienstoefeningen van 9 September te doen opluisteren door een zangkoor. Dames en heeren, die willen medewerken, kunnen zich aan het adres «Kerkkoói» bij den koster der Groote Kerk tot uiterlijk einde dezer maand aanmelden.

Er wacht morgen den voetballiefhebbers weer een spannenden strijd tusschen Velocitas en N.A.C. om den beker van Breda. De burgervereeniging heeft wel is waar tegen 't Zesde verloren, doch weerde zich daarbij zoo kranig, dat zij nog niet alle hoop heeft laten varen en met vollen moed den strijd tegen Velocitas zal aanbinden. Daarentegen zal Velocitas zich geducht inspannen, omdat het nog pus aan den lijve heeft ondervonden van hoeveel belang een paar doelpuntjes kunnen zgn. Ook hier kan ten slotte het doelgemiddelde beslissen. De wedstrijd wordt gespeeld op het Academieterrein, waartoe de leden en donateurs van Velocitas en de leden der afd. Breda van den Ned. Bond voor Lichamelijke opvoeding, die deze wedstrijden organiseert, vrijen toegang hebben. De heer J. P. van Bel zal den wedstrijd als scheidsrechter leiden.

van het verhandelde in de openbare vergadering, gehouden den 2den Mei 1914. Voorzitter de Burgemeester. 1. Brieven van de Gedeputeerde Stattn ten geleide van goedgekeurde raadsbesluiten. Voor kennisgeving aangenomen. 8. Beschikkingen van Gedeputeerde Staten op beroepschriften tegen aaaslagen in den hoofdelijken ot>slag over 1913. Voor kennisgeving aangenomen. 3. Brief van den Heer H. W. Scholten, keurmeester van vee, vleesch en visch, dank betuigende voor het in hem gestelde vertrouwen. Voor kennisgeving aangenomen. 4. Brief van Mej. W. P. J. de Haan inhoudende, dat zij hare benoemiDg tot onderwijzeres in de nuttige handwerken aan de school in de Middellaan aanneemt. Voor kennisgeving aangenomen. 5 Procts-verbaal van kasopneming bij den gemeenteontvanger. Is in orde bevonden. Voor kennisgeving aangenomen. 6 Proces-verbaal van kasopneming bij den boekhouder van de gasfabriek en waterleiding. Is in orde bevonden. woor kennisgeving aangenomen. 7. Adres van bet Bestuur der Afdeeling Breda van den Volksbond tegen Drankmisbruik, houdende verzoek om toekenning eener subsidie in de kosten van een te houden Floralia-wedstrijd. Verwezen naar Burgein. en Weth. om prae-advies. 8. Adres van de Heeren L. A. Gony en J. Th. Rijkens, houdende het verzoek om concessie voor een electrische tramweg, loopende vanaf het station door Willemstraat, over Delprat- Oranjeen Wilhelminasingel, door Wilhelminapark en Parkstraat, naar Ginneken enz. Deze tram zou verder moeten loopen naar Tilburg—Oirschot. Het adres wordt gesteld in handen van Burgem. en Weth. ter fine van prae-advies. 9. Benoeming van twee leden der Commissie van Toezicht op het Lfger Onderwijs, waarvoor worden aanbavoleu : Vacature E. J. M. de Bruijn, als: I. A J A. Verschraage. II. Mr. E L M. H. Baron Spejart van Woerden. Vacature C. L. A. M. van Gils, als: I. C. L. A. M. van Gils. II. W. A. H. Gunst. Gekozen worden de heeren Verschraage met 19 van de 31 stemmen en C. L A. M. v. Gils met 16 van de 21 stemmen. 10. Aanbieding der rekening van ontvangsten en uitgaven van de Bank van Leening over 1913. De rekening wordt gesteld in handen van een commissie, bestaande uit de heeren Staal, Stulomeier en Ëloemarts. 11. Adies van Mej. de Wed. P. A. Loonen om ontheffing van art. ber bouwverordening, betreffende het pard Vischmarkstraat No 6, met prae-advies van Burgemeester eu Wethouders. Dit advies luidt gunstig. Overeenkomstig het prae-advies wordt besloten. 12. Adres van de N. V. Machinefabriek ,Breda" om opheffing van bet bouwverbod, rnstrnde op het terrein aan den Nieuwen Weg, Sectie A. No. 4933, met prae-advies alsvoor. Dit advies luidt gunstig. Overeenkomstig het prae-advies wordt besloten. 13. Schrijven van de Gedepsteerde Staten betreffende de Verordeiing, regelende de jaarwedden der onderwijzers en onderwijzeressen in deze gemeente met prae-advies alsvoor. Gedeputeerde Staten deelen made, dat de inspecteur van het onderwijs wen-cht, dut in de verordening zal vervallen de bepaling, wat te verstaan is oüder »dien ttijd". In het antwoord, dat burgem. en weth. voorstellen te zenden aan Gedenuteerde Staten, deelen burgem en weth mede, dat zij den wensch van den inspecteur beschouwen als weinig doordacht en niet gemotiveerd. Opvolging van dien wenach is niet aanbevelenswaardig. Het voorgestelde antwoord wordt goedgekeujd. Ié. Schrijven van de Commissie van voorbereiding voor eene tentoonstelling van leermiddelen, welke alhier zal gehouden worden, ter verkrijging van geldelijken steun met prae-advies alsvoor. Burgem. en weth. stellen voor een subsidie van t 50 te verleenen. Overeenkomstig het voorstel van B. eu W. wordt besloten. 15. Schrijven van het College van Regenten van het Oude Mannenhuis, houdende verzoek om machtiging tot af- en overschrijving op de begrooting dier instelling over 1913. Wordt ingewilligd. 16. Voorstel van Burgemeester en Wethouders tot voorloopige vaststelling van dén pensioensgrondslag van den heer L. P. Kriens, kapelmeester van het stedelijk muziekkorps, die waarschijnlijk als gemeenteambtenaar in den zin der Pensioenwetten zal worden aangemerkt. Burgem. en weth. stellen voor den pensioengrondslag vast te stellen op f 800. De heer VAN HULTEN vraagt of men dan ook alle muzikanten zal krijgen voor pensioen. De VOORZITTER antwoordt dit niet te weten. Daarover moet de minister beslisten. De heer VAN HOLTEN vraagt of de heer Kriens een «aste aanstelling heeft. De heer TEYCHINE zegt, dat de heer Kriens indertijd is gekozen door de officieren der schutterij ma'ir dat B. en W. die benoeming hebben erkend. 17. Prae-advies van Burgemeester en Wethouders op het adres van de Afdeeling Breda van den

Bond van Nederlandsche gemeentewerklieden om alle kosten, voortvloeiende uit de opneming in bet Rykspensioenfonds alsmede, alle kosten inzake pensioenaanvragen te nemen voor rekening der gemeente. Burgem. en weth. adviseeren afwijzend te beschikken. De heer STULEMEIEB vraagt of de heeren nu niet eens de handen over het hart willen etrijken. Het loopt om een heel klein bedrag en principieele quaesties zitten aan deze raak niet vast. De VOORZITTER zegt, dat de consequentie inwilliging zan het voorstel oneewenscht maakt. 18. Prae-advies alsvoor op het adres van het Uitvoerend Bestuur van het Concours-hippique alhier om toekenning van een subsidie in de kosten ran het te houden concours-hippique. Burgem. en weth. stellen voor een subsidie te verleenen van f 50. Het voorstel van B. en W. wordt aangenomen. De heer VAN HULTEN verzoek aan te teekenen, dat hij tegen deze subsidie-verleening is. 19. Prae-advies alsvoor op het adres van Joh. Schets te Prinoenbage om onderhandsche verhuring van hel jaagschippershuis met aanhoorigheden te Terbeijden ent. Het prae-advies luidt om c'e verhuring op de oude voorwaarden te doen plaats hebben. Conform het prae-advies wordt besloten. 20. Prae-advies alsvoor op het adres van de N. V. nVolkshuisvesting" alhier om een voorschot ?an f31497,50 voor den bouw van 15 arbeiderswoningen met inbegrip der kosten van aankoop van grond, ophooging van het terrein, aanleg van straten enz. op perceelen nabij de Fellenoordstraat. Het prae advies luidt gunstig. De heer MERKELBACH VAN ENKHUIZEN meent, dat er meer behoefte is aan woningen van f 1,10 en f 1,20 per week, dan aan woningen, looals die van Volkshuisvesting, welke f 2,25 doen. De VOORZITTER zegt, dat het in een stad niet meer mogelijk is woningen van dien prijs te bouwen Wel is het mogelijk er eenige te bouwen in een geheel complex van duurdere woningen. De heer v. HULTEN mei kt op, dat dan ge* meente en rijk zouden kunnen bijspringen. De VOORZITTER herinnert aan de opschuiving. Door de betere woningen van f 2.25 komen andere woningen leeg. De heer J. INGEN-HOUSZ merkt op, dat men de Volkshuisvesting niet kan verbeteren door den bouw van meer mindejwaardige woningen. Bovendien zoo het rijk hiervoor geen subsidie willen geven. De VOORZITTER m»ent, dat er inderdaad behoefte is aan nog goedkooper woningen, maar niet gemakkelijk kau in die behoefte worden voorzien. Echter spr. rekent op de opschuiving. De heer ZIJLMAN betreurt, dat ook bij de nienwe woningen van f 2,25 de keuken en woonkamer één zijn. De heer STULEMEIER deelt mede, op de tentoonstelling te Leipzig modellen te hebben gezien van woningen van 5 Mark per week en ook daarbij waren keuken en woonveitrek één Dit kon voor dien prijs niet anders. De VOORZITTER zegt, dat bovendien, bij de arbeiders vaak de neiging wordt aangetroffen in de keuken te huizen De heer VAN HULTEN: Daarvoor is geen neiging maar de menschen moéten De VOORZITTER zegt, dat als de arbeiders een aparte woonkamer hebben «ij deze meestal slechts bij bijzondere feestelijke gelegent,eden gebruiken Na nog eenig debat wordt het voorstel van B. en W. otergenomen. 21. Prae advies alsvoor op het adres van deu beer F. Th. Bötermans te Gilze osn ontheffing van art. 14 der beuwverordening vcor de sticfiting van eene bergplaats op het perceel aan den Academie»ingel 33. Het prae-advie9 luidt gunstig. Aldus wordt besloten. 22. Prae-advies alsvoor op een adres alsvoor van den Heer W. Leenaars met betrekking lot de verbouwing van het pand aan de Dieststraat 3. Het prae-advies luidt gunstig. Aldus wordt besloten, 23. Voorstel van Burgemeester en Wethouders tot verbouwingen aan verschillende openbare scholen cn toestaan van de daarvoor benoodigde credieten. Dit voorstel houdt verband met een Koninklijk besluit betreffende den bouw van scholen. Van vijf spholen wordt voorgesteld de privaaten ventilatie-inrichtingen te verbeteren. Aan twee andere scholen worden die verbeteringen uitgesteld tot een te veiwaehten groo'ere verbouwing dier scholen. De geraamde onkosten voor de thans voorgenomen verbeteringen bedragen: voor de school aan de Houtmarkt f 2178 ; voor die aan de Eindstraat f546; voor die aan de Ginrelenstraat f2690; voor die aan de Middellaan f 1775 en voor die aan de Kloosterlaan f 1800. Workt goedgekeurd. 21. Voorstel alsvoor tot het geven van straatnamen aan nieuw aangelegde straten. Voorgesteld worden de volgende namen: vcor de lBie straat over de Haagbrug, verbindende den üaagweg met Beekstraat: »de Rietmakers - straat"; voor de daarop volgende straat: ïMeteremtraat"; voor het straatje tusschen het Frans üeijlaertsplein en het Dijkje: iVan Hegelsonstraat"; in den zoogenaamden «Hollandscbe tuin, de verbinding tusschen de Oerle van Hoornestraat en de Fellenoordstraat: nErnst Kaaimiri^traat"; voor de verbinding van Fellenoordstraat en Jan van Polanenkade: ïReinierstraat". De heer STULEMEIJER vindt de namen afschuwelijk. Het voorstel wordt goedgekeurd, 25. Voorstel ; alsvoor tot het aangaan eener overeenkomst met de Algemeene Suikermaat,schappij en het aanbrengen eener beschooi'-ng langs de rivier nde Mark" bij de fabriek der Maatschappij. l)e suikermaatschappij wil aan de gemeente Breda de kosten voor Det aanbrengen der beschoeiing, ten bedrage van f 14,700 betalen in twee termijnen ; de gemeente zal dan echter het ouder* houd 'op zich remen. De heer S1ULEMEIER wijst op den slechten toestand van den weg bij ongunstig weder en vraagt verbetering met het oog op de mogelijkheid van vestiging van industrieën. De VOORZITTER antwoordt dat dit zou zijn ten bate van industrieën, die buiten de gemeentegrenzen liggen. En spr. is hier te.en. De heer STULEMEIER merkt op, dat, al ligt loo'n industrie even over de grens, zij toch aan Breda voordeel geeft. Dit is ook immers liet geval met de cavalerie, die haar katerne h?eft buiten de grens. De VOORil'XER gevoelt voor ontwikkeling der industrie, al raoet men daarvan niet alles verwachten. D a t de cavalerie hier gekomen is, heeft de gemeente niets gekost; misschien heeft zij er »og voordeel aan, al kan spr. dit niet in finesses aantoonen, daar de cijfers niet voor publicatie geschikt zijn. Nu een annexatie in voorbereiding is, is het

dwaas groote onkosten te gaan maken voor industrieën, die buiten de gemeente liggen. Het voorstel v«n B. en W. wordt aangenomen. 26. Twee voorstellen alsvocr tot wijziging der gemeente-begrooting voor het dienstjaar 1914. Worden goedgekeurd. 27. Voorstel alsvoor tot wijziging der begrooting der gasfabriek voor het dienstjaar 1913. Wordt goedgekeurd. 28. Nader voorstel alsvoor betreffende de vaststelling eecer verordening op lichtbeeldenvertoonirgen. Voorgesteld wordt alle bioscope-voorstellingen toegankelijk te stellen voor kinderen beneden 16 ja».r, mits dezen onder geleide zijn van volwassenen. Voorstellingen waarvan de films zijn goedgekeurd door een of meer door burgem en weth. aan te wijzen personen, zullen c»k toegankelijk zijn voor kinderen zonder geleide. De heer BLOEMARTS merkt op, dat het ontwerpverordening niet n?eer in handen is geweest van de commissie voor strafverordeningen, wat vreemd is. Spr. zegt, dat. er naast veel goede, ook veel slechte films zijn. Toon onder minister Modderman de drankwat behandeld werd, stond in het oorspronkelijk ontwerp , dat aan kinderen beneden 16 jaar geen drank mocht worden verkocht, temij zij zich bevinden onder hoede van hun onders of voogden. Minister Modderman liet deze laatste beperking vallen, meenende, dat als men bescherming vsn het kind wilde , men deze ook goed wilde. Ten opzichte van het herbergbezoek werd bepaald, dat Kinaeren met geleide wel mogen worden toe' gelaten. Maar bij de bioscope is dit iets anders. Het bezoek aan de herberg sluit niet in zich, dat het kind alcoholischen invloed ondergaat. Maar bij bezoek aan een bioscope is dit anders: daar ondergaat het kind gewild uf ongewild den nadeeügen of niet nadeeligen invloed van de films. Spr. zou alleen toelating van kinderen toestaan als ze geblinddoekt zijn. Spr. stelt voor de bepaling van het vorige ontwerp te herstellen. De heer STULEMEIJER zegt, dat hij zelf een bezoek heeft gebracht aan een Bredasche Bioscope, waarvan de eigenaar heeft gezegd, dat hij geen censuur vreest. Spr. is geweest in de Brugstraat en heeft gezien ïDe Blauwe Muis", dat hij een zeer slechte, onzedelijke film noemt. Kort zet hij de geschiedenis van »De Blauwe Muis" uiteen. Onder het publiek waren ook kindergn en ook publieke vrouwen, die spr. 's avonds om elf uur langs straat zagloopen Moeten we er de kinderen aan wagen, dat zij naast prostiduees komen te zitten ? Spr. was blij teen hij dat muffe, immoreelehol verlaten had. Spr. betreurt, dat de voorzitter nooit een bioscope bezocht. Hij zon dan zelf kunnen oor leelen. En wat er nog meer gebeurt in d!e bioscopezaal T Spr. zou er niet over spreken, maar de kinderen moeten behoed voor dreigend gevaar. Spreker wenscht handhaving van het bepaalde in het oorspronkelijk ontwerp, waardoor ook kinderen onder geleide moeten worden geweerd uit niet goedgekeurde voorstellingen, noodig. In het nieuwe ontwerp wordt gesproken van ouder-, voogden of verzorgers van kinderen. Maar deze kent men niet aan de neus. Men zou moeten spreken van volwaasenen, maar dan zau het er toe k^men , dat een meisje van 15 jaar met een jongen van 15 jaar wel samea naar de bioscope zonden kunnen gaan. Door de nieuwe bepaling maakt men heel de rero denirg kra hteloos en zichzelf belachelijk. Spr. wil de bioscopen niet dooddrukken, Spr roept om den dokter niet om den doodsgraver. De heer FEBER acht de bepaling in het vorige ontwerp als een inbreuk op de ouderlijke macht. Sommipe ouders zenden hun kinderen vroeg naar de bioscope; anderen doen hee later. Sommigen z-nden hun kinderen vroeg naar de bals, anderen doen bet lader. Dit is een opvoedknndige kwestie, welke alleen den ouders aangaat. Gaat men bepalingen maken ten opzichte van de bioscope, dan moet men het ook doen ten opzichte van tooneelvoorstellirigen, bab, e. d. Spr. is tegen het bepaalde in het eerste ontwerp. De heer VAN HULTEN had niet gedacht, dat een der raadsleden zou zijn gevlogen in den strik, door enkele bioscope-belangstel lenden gesteld en de quacstie der ouderlijke maoht te berde had gebracht. Maar ieder is het eens, dat de kinderwetten goed- werk doen, maar toch ook hier wordt de ouderlijke macht aangetast zonder dat er iemand tegen is. Hier is ingrijpen noodig. De lieer SASSEN zeg*, dat hij lang in twijfel is geweest. Nu Venlo de oorspronkelijke verordening beeft gewijzigd, na de aanneming te WageniDgen van een voorstel als dat thans aanhangig is, was spr gaan twijfelen. Na de heeren Stulemeijer en Bloemarts gehoord te hebben, is spr. ec iter overtuigd, dat het eerste ontwerp het meest gewentcht is. De VOORZITTER zegt, dat het hier goed om een quaestie van paedagogie. Terwijl men zooveel mogeiijk de opvoeding wil leggen bij ouders wil men thans, omdat er ook wel slechte ouders zijn, den ouders de macht voor een deel ontnemen De heer STULEMEIER merkt op, dat de ouders de films, waarheen de kinderen gaan niet kennen. Bij tooneelstukken is dit iets anders. Daarnaar kan men informeeren. Er zijn echter vele, zeer vele films en steeds komen er nieuwe. Het is niet mogelijk steeds te weten, of een bepaalde film goed is of niet. In stemming wordt gebracht een voorstel van den heer Bloemarts om het bezoek van kinderen aan tiet goedgekeurde voorstellingen te verbieden, ook al komen zij onder geleide. Dit voorstel wordt aangenomen met 18 tegen 3 stemmen (tegen de Heeren Zijlmans, Teycbiné en Feber). Op een vraag van den heer v. IIULTEN antwoordt de voorzitter, dat hij nog niet kan zeggen hoe de commissie van toezicht o^i bioscopen zal worden samengesteld. 29. Voorstel alsvoor tot defi. itieve benoeming van een leeraar in het smeden en machinebankwerken aan de Ambachtsschool. Voorgesteld wordt de heer W. J. Rossing definitief te benoemen. Aldus wordt besloten. 30. Voorstel alsvoor tot aanstelling van tijdelijke leeraren aan de Ambachtsschool alhier voor bet cursusjaar 1914/15. Voorgesteld wordt te herbenoemen de heeren W. W. Plasman; L. A. M. ölechtriem; J. W. Kannemans en A. Brouwers. Aldus wordt besloten. 31. Voorstel alsvoor tot benoeming van een lid ia de Commissie tot voorbereiding van de oprichting eener genieentel.jke zwim- en badinrichting. ^ De heer V a N HULTEN merkt op, dat de bestaan hebbende vacature reeds is aangevuld door cie benoeming van den heer Stulemeier. Dit blijst juist en de benoeming van een nieuw lid heeft dus niet plaats,

32. Bezwaarschriften tegen den aanslag in den HoofJelijkeu Omslag over het dienstjaar 1913. Ontwerp-berichten op beroepschriften tegen den aanslag in den hoofdelijken omslag over het dienstjaar 1913. Worden gevoegd bij de andere stukken. 33. Adres van den heer Schuurman om verlof tot het maken van ramen in de biljartzaal in zijn perceel aan de Catharinastraat. Adressant dringt op spoedige behandeling aan. Wordt ter fine van prae-advies gesteld in handen van B. nn W. 31. Nader adres van de Kamer van Arbeid in zake de arbeidsbeurs. Gaat naar li. en W, 35. Adres van Hubertine Koks, waarin adressanté zegt geen geld te hebben voor de v»n baar geeischte verbeteringen van baar woning. Zij vraagt daarom hypotheek van de gemeente. Wordt gesteld iu handen van B, en W. 36. Rekening van de Kamer van Koophandel. Wordt verwezen naar de commissie. 37. Rekening en verslag van het pensioenfonds van weduweu en weezen van 1 Januari 1913 tot 30 September 1913, Wordt verwezen naar de commissie. De heer ZIJLMANS maakt er opmerkzaam op, dat de sproeiwagens niet voldoen en veel te klein zijn. De VOORZITTER zegt toe met de commissie van de gemeentereiniging over de zaak te zullen beraadslagen. De heer VAN HULTEN brengt ter sprake »De Spaansche Vlieg', waarsan hij den inhoud inliet kort weergeeft. Spr. stelt een motie voor, waarin de gemeenteraad de wenschekkheid uitspreekt, dat de voorstelling van ,De Spiansche Vlieg" zou worden verboden. De VOORZITTER zeut, dat als bij een antwoord geeft over aeze zaak, dat een welwillendheid is, want hij is inzake censuur aan niemand verantwoording verschuldigd, zelfs niet aan dsn minister. Spr. zegt, dat hij het stuk niet tal verbieden. Het stuk is door den burgemeester van Delft verboden, maar vele andere burgemeesters, ook ch'istelijke, hebben het stuk wel toegelaten. De censuur is een moeielijke zaak. T-* Nijmegen is zelfs gepoogd »Monna Vanna" te doen verbieden, omdat bet op den index staat. De heer VAN HULTEN zegt slechts te hebben willen laten uitkomen, dat de burgerij verbod verlangd. Om deze reden verbood ook de burgemeester van Dolft, overeenkomstig den wecsch van de meerderheid van de burgerij Spr. zou pairne ten voorstelling verboden [zien, die hem ergert. De VOORZITTER, zegt, dat men zich niet moet ergeren aan voorstellicgen waar men toch niet been gaat. Als b. v. een blai steeds en stelselmatig liegt, dan ergert spr. zich er niet aan, maar hijiaathet ongelezen. En wat aangaat een verbod, in overeenstemming met de menschen i^er burgerij: toen de te Delft verboden „Spaansche Vlieg" te 's Gravenhage ging, stroomden de De'ftenaren en naar toe. De heer VAN HULTEN wil zijn motie in stemming zien gebracht De VOORZITTER zegt, dat hij ter zake van tooneel en politie geen verantwoording aan den gemeenteraad schuldig is. De heer VAN HULTEN: Maar als de meerderheid van den Raad vóór de motie is, dan zoudt u misschien het stuk verbieden. De VOORZITTER: Ook dan zou ik ket niet verbieden. De heer VAN HULTEN: , Dau is mijn motie totaal overbodig en kan ik haar wel verscheuren. Hiermede eindigt de discussie. De vergadering wordt gesloten.