Bredasche courant

PEEK & CLOPPEMBUBG.

Voor Heeren-Üleedingstukken NAAR MAAT, vindt men bij ons steeds de uitgebreidste collectie Stoffen.

EERSTE BLAD. .imÈÊmmmÊmmmmmMMm Gescher & Kemper, Vjemarttstraat, Telefoommmmei 95 BREDA. ÜROOTE KEUZE van TAPIJTEN, Gordijn- ei Mooïel-Stoten, BEHANGSELPAPIER ftleubcls en Keilden. fngericlit voor liet geheel in orde maken van huizen, hotels en gestichten. Franco verzending van stalen en goederen Voor de orders wordt eerst prijsopgave gedaan.

BOA voor onze Abonné’s! Zoolang de voorraad strekt stellen wij voor onze lezers ft slechts 75 Cents verkrijgbaar, een prachtige, boeiende ROMAN in tweededen, beide van + 270 pagina’s, welke anders f5,90 kost, licht i mwmi door CHARLOTTE NIESE. In dit zoo hoogst Interessant boei] verhaalt de schrijfster od treffende, aangrijpende wijze de geschiedenis van een Koopmansfamilie tijdens het heerschen der cholera te Hamburg, waardoor duizenden eu duizenden uit alle standen slachtoffers van deze woedende ziekte werden. Met groot talent schildert de schrijfster aandoenlijke tafereelen van broedermin en naastenliefde. Voor onze lezers 2 FEMKE DEEEENf voor slechts 75 Cents. Een dergelijke boeiende roman die iedereen zal willen en mogen lezen, is tot dezen prijs nog nooit aangeboden. Ondergeteekende wen=cht te ontvangen: ex. Licht en Schaduw, '2 dln, f 5,90, thans ƒ 0.75. Naam: Woonplaats:

De kwestie van de teruggave der 5O°/0 .... neen lezer, wendt uw hoofd niet af, ik zal er mij niet aan bezondigen dit punt nog eens te bespreken. De gemeenteraad heeft er het zijne over gezegd en daarna zijn die meenigen door

een vloed van ingezonden stukken, zooin de andere bladen als in het onze, voorgelicht, tegengesproken, in twijfel getrokken, overwogen enz. enz. Men is dus ruimschoot in de gelegenheid geweest alle noodige kennis over deze zaak op te doen en ik zou uilen naar Athene dragen , wanneer ik nogmaals ging uiteen zetten hoe het is en hoe het niet is. Maar niet alleen dat het overbodig werk zou genoemd mogen worden, er is nog een bezwaar. Op het oogenblik bestaan er feitelijk twee partijen: een die het rechtmatige der teruggave ontkent en een die deze eischt; het zou dus noodzakelijk zijn, en onwillekeurig zou ik daarin toch vervallen, dat ons blad partij koos en de eene verdedigde en tevens de ander aanviel. Ook dat moet vermeden worden. Wel is er iets, de ambtenaren betreffende, dat ik wilde behandelen , — zij kunnen dit naar verkiezing in verband brengen met de 50°/o-kwestie. Vooraf dien ik echter daarover te zeggen, dat ik volstrekt niet op het oog heb onze gemeente-ambtenaren, maar alleen schrijven wil over den ambtenaar in ’t algemeen. De ambtenaren, namelijk de personen in dienst van den staat en zijn onderdeelen — en dat zijn er zoo’n 40 a 50,000 behalve de balie en de militairen — zijn nog altijd niet voldoende beschermd tegen willekeur, hoeveel en hoe dikwijls daarover ook al geschreven en gesproken is. Gewoonlijk ontvangen zij bij hunne aanstelling een schriftelijk bewijs daarvan, gewoonlijk — want recht daarop hebben zij niet. Wanneer zij dan een zoogenaamde vaste aanstelling hebben, blijkt deze dikwijls erg onvast te zijn. Zij immers kunnen ten alten tijde ontslagen worden, zelfs — met uitzondering van de onderwijzers — zonder opgave van redenen. Men moge tegen dit laatste aanvoeren dat het elk particulier werkgever ook vrij staat zoo te doen, maar het gemakkelijk antwoord daarop is dat waar particulieren een slecht voorbeeld geven, de staat daarin toch zeker niet moet voor- of nagaan, zich beroepende op zulke precedenten. De rijks- en gemeentebesturen zijn zoo humaan de bezoldiging der ambtenaren maandelijks of per kwartaal uit te betalen, maar strikt genomen hebben zij op de betaling der jaarwedde eerst recht na alloop van het geheele dienstjaar. Zijn ze — de ambtenaren — ziek, dan gaat meestal hun salaris door, maar vindt de autoriteit het beter de kosten der vervanging te korten op hun tractement, dan moet dit goed gevonden worden. Hebben ze schulden, dan kunnen zij niet beletten, dat daarvoor naar het welgevallen der autoriteiten op hun tractement

wordt gekort, soms zelf voor niet-erkende schulden, en een gemeente-ambtenaar die schulden heeft, loopt de kans dat aan beslaglegging op zijn geheele tractement gevolg wordt gegeven. Bij lange na hebben ze ook niet allen recht op pensioen — men bedenke dat ik de rechterlijke macht en de militairen boven heb uitgenomen — hebben ze dit wel, dan dikwijls nog alleen voor zich zelf en niet voor hunne weduwen en weezen; doch wie het hebben, moeten er voor betalen. Bestaat er, zooals hier ter stede, een gemeentelijk pensioenfonds dan hebben de betalenden geen stem in het kapittel en wordt de inlage van elk ambtenaar vastgesteld, zonder, dat een van hen daarover een woord heeft kunnen tiiedespreken. Zouden er zijn, die meer voordeel zien in het sluiten van een levensverzekering of die op andere wijze voor den ouden dag willen zorgen — dat mag niet: Hij heeft te storten in het pensioenfonds. De ambtenaar, die verplaatst wordt — niet op verzoek en niet voor straf — mist de zekerheid, dat hij niet in mindere conditie zal komen, de verhuiskosten worden niet altijd vergoed, althans niet voor het gezin en de nog loopende huishuur evenmin. Wordt zijne betrekking opgeheven en hij buiten dienst gesteld, dan heeft hij niet altijd recht op wachtgeld, en heeft hij dit wel, dan is het voor degenen, die nog geen 40 of 50 jaar zijn, slechts tijdelijk en voor allen bedraagt het slechts de helft der bezoldiging. Vraagt hij ontslag, dan moet hij lijdzaam atwachten tot het hem verleend wordt en zich onderwerpen of dit door de autoriteiten met of zonder eer wordt gegeven. Vraagt hij het niet aan, dan kan ’t hem te alle tijde worden gegeven — ook al is hij niet oud noch ziekelijk, en al heeft hij geen recht op pensioen of wachtgeld. Het »eervol” ontslag moet hem dan maar troost geven voor zijn verloren bestaan. | Tegenover deze onzekerheid en afwezigheid van rechten staan plichten, die de j ambtenaar eerst gaandeweg verneemt. Al | wordt hem Dij zijne aanstelling geen omschrijving dier plichten verstrekt, hij wordt geacht ze toch te kennen, zoowel de plichten, die in als die buiten het ambt liggen. Wat hij weet is dat men gehoorzaamheid en plichtsbetrachting van hem eischt. Is hij gehoorzaam aan een onwettig bevel, dan kan hij er tegen loopen, maar gehoorzaamt hij niet, dan kunnen de gevolgen nog erger zijn. Hij heeft te * gehoorzamen als de autoriteit hem verbiedt langer lid te zijn van zekere vereenigingen die autoriteit kan hem zelfs zeggen welke denkbeelden wel en welke hij niet mag huldigen. I Zeker, de ambtenaar heeft zoo goed

als elk ander Nederlander zijn grondwettelijke rechten — maar de dienstverhouding wijzigt ze toch nogal. Het recht van petitie bijvoorbeeld, niemand kan hem dit verbieden, maar als het adres iets inhoudt wat de autoriteiten onaangenaam is, dan wordt dit den ambtenaar zwaar aangerekend — en dan wee hem. Over zijn vrijen tijd kan hij naar welgevallen beschikken. Natuurlijk, zal men roepen. Toch zijn er nog wel eenige bedenkingen op. B.v. wanneer hij een nevenbetrekking waarneemt; kan het gebeuren, dat hij plotseling voor de keuze gesteld wordt zijn ambt of die bijbetrekking neer te leggen , terwijl een ander ambtenaar een soortgelijke betrekking rustig blijft waarnemen. Is die »nevenbetrekking” het lidmaatschap der StatenGeneraal, dan zijn de contrasten nog sterker. De eene ambtenaar krijgt verlof met half tractement, de andere verlof zonder tractement en een derde noch verlof noch tractement. Is een ambtenaar ongehoorzaam geweest of heeft hij zich misdragen, dan volgt straf, dat is billijk. Maar er kan toch nooit billijk gestraft worden zonder voorafgaand onderzoek. En toch geschiedt dit straffen meest zonder een onpartijdig onderzoek, zonder verhoor zelfs. Er wordt gewaarschuwd, berispt, beboet, geschorst, verplaatst en ontslagen zonder behoorlijken rechtsgang. De oorzaken van die rechteloosheid ? Het doet er weinig toe eigenlijk, en alleen een onderzoek naar verbetering is noodig. Wat doet het er toe of de Franschetijd en de constitutie van 1798 schuldig zijn of het de grondwet van '1815 is, of de onbevoegd-verklaring der rechtbanken, verandering en verbetering dat is noodig. De ambtenaren hebben dat zelf ook , eindelijk ingezien, zij verlangen ook naar rechtszekerheid. Hoe algemeen dat verlangen is bewijst het ledental van den Bond van ambtenaarsvereenigingen, dat ruim dertigduizend bedraagt. Er bestaat dan ook gegronde hoop dat binnen niet te langen termijn een ambtenaarswet de rechten en plichten van deze personen afbakent en dat de regeling der adrnini, stratieve rechtspraak voor een rechtbank zorgt.

QiötKrtniüëii. Tuiuierderij „Oranje Nassau’, Boulevard Mastboscli. Verkrijgbaar, Dinsdag, Donderdag en Zaterdag, vanaf 10 uur, op de GROENTEMARKT : Jonge Groenten, Raapstelen, Radijs, Steeksla, Kropsla en Postelein. N. H. BALLINT1JN.