Twentsch dagblad Tubantia en Enschedesche courant en Vrije Twentsche courant

GEEN BIJZONDERHEDEN OVER VERHOOR Na zeventien maanden in Hongarije gevangen te hebben gezeten is de Amerikaanse zakenman Robert Vogeler Zaterdag op vrije voeten gesteld. Een bleke en magere man in een donker costuum passeerde om even elf uur de grenspost Nickelsdorf aan de Oostenrijks-Hongaarse grens, waar een auto van het Amerikaanse consulaat klaar stond. In Wenen wachtte hem zijn vrouw en zijn beide zoons. Vogeler, was zeer nerveus en weigerde bijzonderheden te vertellen over zijn behandeling aan de talrijke journalisten die hem opwachtten. Tezelfdertijd heeft de Hongaarse regering bekend gemaakt aan welke voorwaarden de Ver. Staten hebben moeten voldoen om de vrijlating van Vogeler te verzekeren. De voorwaarden zyn: Heropening van de Hongaarse consulaten in de Ver. Staten. De Amerikaanse autoriteiten waren tot sluiting overgegaan als represaille voor de arrestatie van Vogeler. De opheffing van het door de Amerikaanse regering uitgevaardigde reisverbod in Hongarije voor Amerikaanse toeristen. De teruggave van Hongaarse bezittingen iri de Amerikaanse zóne van Duitsland. Een accoord waarbij de „Voice of America" een wijziging aanbrengt in de golflengte van het relaystation te München, dat radio Boedapest stoorde, maar deze laatste kwestie was reeds eerder tussen de beide landen geregeld. Vogeler vertelde aan de journalisten dat hij de afgelopen 1-4 Va maand ergens in Boedapest in eenzame opsluiting had gezeten. Vogeler. die erg nerveus was. weigerde in bijzonderheden te treden ovei zijn behandeling gedurende de drie maanden dat hij was vastgehouden vóór in Febru ari 1950 zijn proces werd geveerd. Wel zeide hij dat ..sommige van de dingen" welke hij tijdens zijn proces had toegegeven, op waarheid berust had den. Hij wist niet of hij gedurende zijn verhoor onder de invloed van verdovende middelen was geweest. Pas Zaterdagmorgen was hem verteld dat hij zou worden vrijgelaten Hij vernam het uit de'mond van generaal Gabor Peter, chef van de Hongaarse staatsveiligheidspolitie. NA PROCES BETER BEHANDELD De behandeling was aanzienlijk verbeterd na het proc-s. Hij werd teen naar een nieuwe gevangenis overgebracht. Uit de voetstappen in andere cellen die hij gehoord had. was op te maken dat er maar zes tot acht andere gevangenen waren. Vogeler meende dat de Engelsman Edgar Sanders ook in die gevangenis zat. hoewel hij nooit een medegevangene had gezien. Hoewel hij weigerde te praten over zijn verhoor ter voorbereiding van 't proces, zeide Vogeler dat er physieke en mentale methodta ter beïnvloeding zijn. Beide methodes worden in Hongarije toegepast. Ais men voldoende tijd kunstmatig wordt wakker gehouden, weet men niet of men middelen krijgt toegedier.d of dat alleen maar de hersenen ophouden te

Na 17 maanden in een Hongaarse gevangenis te hebben doorgebracht, is de Ameirkaan Vogeler vrijgelaten.

functioneren, aldus Vogeler. Hij had opwekkende middelen gekregen om wakker te blijven en koffie en sigaretten waren hem opgedrongen, doch hij had geen injecties gekregen. Toen Vogeler gevraagd werd of hij zijn bekentenis in het proces gedaan wilde herroepen, vertelde hij de verslaggever dat elke getuigenis die onder druk. lichamelijk of geestelijk, verkregen is. onwettig is. De avond voor zijn vrijlating was hem door de bewakers een afschrift van het witboek gebracht dat een woordelijk vers'.ag van zijn proces gaf. Hem was bevolen het te lezen, wat hij deed. Enig nieuws uit de buitenwereld had hem nooit bereikt. Hem was verteld dat zijn familie waarschijnlijk schreef maar dat de Amerikaanse censuur verhinderde dat de brieven in Hongarije arriveerden. Hij had toestemming gekregen twee brieven per maand te schrijven, maar zijn vrouw Lucile heeft nooit wat (pntvangen. „Zeker ook weer de Amerikaanse censuur". opperde Vogeler glimlachend. Vogeler. heeft gisteren een beroep gedaan op het Amerikaanse volk. zich aaneen te scharen „om de vijand van de individuele vrijheid te vernietiKen". „Ik ben van gevoelen, dat iedere Amerikaan moet beseffen, dat wat mij is overkomen iedereen kan overkomen". aldus Vogeler.

Weersverwachting, medegedeeld door het K. N, M. I. te De Bilt. geldig van Maandagavond tot Dinsdagavond. Weinig verandering in temperatuur Veranderlijke bewolking met plaatselijk enkele buien. Overwegend zwakke veran^erliike wind. Vannacht jn de Zuidelijke helft van het Inntl hier en daar lichte nachtvorst. Morgen overdag ongeveer dezelfde temperaturen als vandaag. CiiiFdag 1 MeiZon op 5.12 — onder 20.03 Maan op 3.42 — onder 15.00.

Het Perzische parlement heelt met algemene stemmen de resolutie van zijn oliecommissie om de Perzische olie-industrie te nationaliseren goedgekeurd. Volgens deze resolutie zal de regering het beheer van alle olieinstallaties, waaronder die van „de voormalige Anglo-Iraanse oliemaatschappij" overnemen. De beide kamers van het parlement hebben Dr. Mohammed Moessadiq tot premier gekozen. Diens benoeming moet nu nog door de Sjah worden bekrachtigd. De afgevaardigde Dr Faramarzi heeft medegedeeld, dat Vrijdag bij je explosie in een legerkazerne te S.)iraz in Zuid-west Perzië wapens en munitie ter waarde van zestien millioen dollar in de lucht zijn gevlogen. Krachten, die gekant zijn tegen de nationalisatie van de olie-industrie, „trachten bepaalde gebeurtenissen in het leven te roepen om een abnormale toestand in Perzië te scheppen", aldus de afgevaardigde. » De door de Engelsen bestuurde, „Anglo-Iraanse olie-maatschappij" heeft Zaterdag een officiéél protest ingediend tegen de dreigende nationalisatie van haar installaties in Perzië In een nota aan de Perzische premier verklaart de maatschappij, dat nationalisatie een schending zou betekenen van haar overeenkomst met de Perzische regering. De maatschappij hernieuwde haar aanbod om onderhandelingen te voeren over een nieuwe financiële basis, die gunstiger

De Franse regering heeft, na dat zij Vrijdag in het parlement niet de absolute meerderheid van haar wetsontwerp inzake een nieuwe verkiezings-procedure had kunnen venverven. een nieuw wesontwerp ingediend, dat slechts op ondergeschikte punten van het vorige verschilt. Minister-president Henri Queuille verklaarde de stemming over het gehele ontwerp te zullen verbinden met de vertrouwenskwestie. Volgens de grondwet moet. hierdoor tussen de stemming over de onderdelen van het voorstel en de eindstemming over t geheel een periode van 24 uur liggen. Deze eindstemming kan dus Dinsdag Ui de vroege morgenuren verwacht worden. Men verwacht, dat cok dan de vereiste meerderheid behaald zal worden.

In de Rijn—Palts (Franse zone van Duitsland) en Sleeswij k- Holstein zijn Zondag verkiezingen gehouden, respectievelijk parlements- en gemeenteraadsverkiezingen. In de Rijn—Palts zijn de sociaal-democraten vooruitgegaan, terwijl de Christen-democraten zetels verloren. De communisten verloren alle 8 zetels. Plaatselijke kwesties hebben hierbij geen rol gespeeld. Met namp de deelneming van Duitsland aan het plan-Schuman heeft het onderwerp van de verkiezingscampagne uitgemaakt. De sociaal-democraten zijn sterk gekant tegen de ondertekening van het verdrag door Adenauer. De niet officiele uitslag van de parlementsverkiezingen in de Rijn-Palts luidt: Christelijkdemocraten stemmen 564.393, procent 39.0, 1949 701.125 49.1. Sociaal-democraten 438 391, 33.9, 408.905, 28.6. Vrije democraten 240.087, 16.8, 226.625, 15.8 Communisten 62.432, 4.3, 89.026, 6.2. Vluchtelingenblok 27.474 1,9,—, —. .Ruim 75.5 procent van het aantal stemgerechtigden heeft zijn stem uitgebracht. dat is 4.5 procent minder dan bij de in 1949 gehouden verkiezingen Verwacht wordt dat de nieuwe landdag als volgt zal worden samengesteld : Christelijke democraten 43 zetels (48) Sociaal -democraten 38 „ (34) Vrije democraten 19 „ (11) Communisten 0 ., (8) De vorige landdag telde 101 zetels, de huidige 100. In geen der districten behaalden de communisten de 5 procent, welke nodig zijn voor een zetel. Ongeveer 1.700.000 kiezers kozen Zondag in Sleeswi.jk-Holstein 12.000 gemeenteraadsleden uit door meer 500 verschillende groepen naar voren gebrachte candidaten. Te middernacht toonden de voorlopige uitslagen aan, dat de sociaal-democraten en de-communisten iets meer stemmen behaalden dan verleden jaar. De verkiezingen van Zondag zouden

oorsponkelijk eerst in 1952 worden gehouden, maar het „Vluchtelingenblok" dat verleden jaar bij de verkiezingen voor het provinciale parlement zo'n opmerkelijk succes boekte, stelde zijn deelneming aan de regering afhankelijk van gemeenteraadsverkiezingen in het voorjaar van 1951 Definitieve uitslagen zijn nog niet bekend. Aanstaande Zondag worden verkiezingen gehouden in Neder-Saksen iBritse zone), waar de socialisten in het parlement in de meerderheid zijn.

In de nacht van Vrijdag op Zaterdag heeft zich in een perceel aan de Hector Treubstraat te Bussum een drama afgespeeld, dat (door een toeval slechts) aan een jongeman het leven heeft gekost. De 27-jarige K. uit Amsterdam was verloofd met een dochter van de heer K. te Bussum. Het meisje, dat de jongeman op een kantoor in Amsterdam heeft leren kennen, had de verloving uitgemaakt. Bij herhaalde bezoeken die de ioneeman bracht aan de woning van het meisje had hij meermalen te kennen gegeven, dat hij de "•chele familie zou vermoorden als de verloving niet weer hersteld werd. In de nacht van Vrijdag op Zateris Vui n«r f'pts "^ar T^ussnm (TPVrc-iipn. Hij wist zieh toegang tot de woning te verschaffen door

verbreking van een ruitje, waarna hij een schoteltje heeft klaargemaakt met zoutzuur, vermengd met cyaan, zodat zich een zeer gevaarlijk gas ontwikkelde. De heer K. werd om circa vier uur wakker, doordat hij gestommel hoorde in de benedenkamer. Toen hij uit zijn bed gestapt was, zag hij een schoteltje staan, waaruit een blauwe damp sloeg. Op zijn onderzoekingstocht vond hij beneden de vroegere verloofde van zün dochter in stervende toestand op de grond liggen. De politie en een geneesheer, die onmiddellijk ter plaatse waren, stelden vast, dat de jongen, die een fles zoutzuur en een pakje cyaan bij zich had. het schoteltje voor het echtpaar had klaargemaakt, daarna plannen had om een tweede schoteltje op de slaapkamer van do drie dochters te plaatsen, doch da* bij — vóór hij zover was. zelt reed* ree! giftig' damnen mnet h"bben Fven nadat de iongeman in de berx-H'-nVnmer gevonden werd, overleed hij.

Met het troepenschr.i Dorsetshire dat gistermiddag te Rotterdam en de ..New Australia". dat m Amsterdam aankwam, repatrieerden de laatste gesloten onderdelen van de Kon. Landmacht uit Indonesië. Met de Dorsetshire repatrieerden ongeveer 500 militairen van verschillende detachementen van de K. L. Namens H. M. de Koningin werden de militairen te Rotterdam verwelkomd door kap. It. ter zee C. W T. H. baron van Boetzelaer en namens de inspecteur-generaal van de Koninklijke Landmacht, prins Bernhard. door de chef-staf der inspecteur-generaal kol. G. J. Ie Fevre de Montignv. Namens de regering sprak generaal-ma.ioor W. J. K. Baay. die op de bijzondere betekenis van dit schi'wees. waarmee in hef. algemeen ge sproken, de laatste Nederlandse militairen vanuit Indonesie repatrieerden. Slechts enkele Nederlandse soldaten. ongeveer 400. die vrijwillig hun dienstverband hebben verlengd, bevinden zich thans nog in Indonesie. Een belangrijke periodp in de vaderlandse geschiedenis is met de komst van dit schip afgesloten Uitvoerig releveerde de generaal-majoor de Drestaties van de Nederlandse militairen in Indonesie. Vereer herdacht hij de gesneuvelde Nederlandse soldaten. die thans rustèn op 22 erevelden in Indonesie. Aan boord van de ..New Australia" bevonden zich 470 ledev van de Koninklijke Landmacht. 16 ex-Knil-miiitairen. 27 burgers en 1057 Ambonezen met K. L.-status Het debarkement van deze laatster had vanmorgen plaats. Lt.-generaal D J Buurman van Vreden las speciale boodschappen aan de Ambonezen voor van Koningin -Tuliana -n de regering. De generaal, die de laatste legercommandant in Indonesie was achtte het — naar hij zeide — een voorrecht hen te mogen toespreken. AMERIKAANS LI.TNVLIEGTÜIG VERONGELUKT. Zaterdagavond is een Amerikaans verkeersvliegtuig van de dienst Cleveland— Chicago tijdens een storm in de omgeving van fort Wayne (Indiana) in de lucht ontploft. Elf personen ,acht passagiers en de uit drie leden bestaande bemanning. kwamen om het leven. Even voordat het ongeluk plaatsvond, had het toestel gemeld, dat het Oostelijke richting zwenkte met het oog op een hevig onweer.

De Chinezen in Korea trachten op 1 Mei Seoel, en de rivieren de Han en de Poekhan te bereiken. Dit verklaarde generaal Van Fleet, de commandant van de verbonden legers in Korea. Van de 300.000 man, die deelnamen aan het Chinese voorjaarsoffensief, 7.ijn er minstens 70..000 buiten gevecht gesteld, vervolgde generaal Van Fleet. Dit was de helft van samengetrokken vijandelijke troepen. Thans is een pauze in de strijd ingetreden, o ndat de Chinezen hun troepen moeten reorganiseren, en hergroeperen. Een poging om de Han over te steken is mislukt.

Nederlands bataljon afgelost Men schat, dat voor een tweede aanvalsgolf nog 200.000 Chinezen en 50.000 N. Koreanen gereed staan. In de nacht van Zaterdag op Zondag poogden de Chinezen ten Westen van Seoel de Han over te steken. De poging mislukte. Drie communistische legergroepen zouden voor de aanval on Seoel gereed staan. Het Nederlandse detachement op Korea is Zondagmiddag, na een mars van vier dagen, op een verzamelpunt aangekomen waar vrachtwagens gereed stonden om de manschappen naar de achterhoede te vervoeren. Het detachement had Donderdag de stellingen verlaten, die het sedert meer dan twee weken naast het Franse bataljon bezette. De Nederlanders maakten deel uit van de achterhoede.

die de terugtocht van de geallieerde troepen in de betrokken sector dekte. Ondanks lange marsen in een der naargeestigste en moeilijkste gebieden van Korea was het moreel van de manschappen uitstekend.

De eerste stappen tot de vorming van een dissidente Franse communistische partij zijn gisteren gedaan op een bijeenkomst te Lourches in het Noord Franse steenkoolgebied. Charles Lemoine, een mijnwerker en oud-lid van het centrale comité van de communistische jeugdbeweging, sprak de vergadering toe waarin verklaard werd, dat binnenkort 'n manifest zou worden gepubliceerd, die de doelstellingen van de weging uiteen zou zetten. De groep zou het eens zijn met het standpunt van de twee Italiaanse afgevaardigden Magnani en Cucchi. die zich onlangs van de communistische partij in Italië hebben afgescheiden. In de Franse communistische partij hebben zich de laatste paar jaar geen grote scheuringen voorgedaan. De nieuwe partij zal „De Franse communistische beweging" genoemd worden. Een woordvoerder verklaarde, dat zij aan de komende verkiezingen zou deelnemen. De partij zou aanhangers tellen ln geheel Frankrijk. met name in Lyon Marseille en het Noorden. ..Onze voornaamste taak is. terug te keren naar de Leninistische idealen." aldus de woordvoerder. Wij geloven, dat Frankrijk moet worden verdedigd tegen alle aanvallers wie dan ook. Alle bedreigingen van de vrede ziin ook bedreigingen van de 'e"""^ratie." ïMagnani en Cucch) hebben een nieuwe communistische beweging gesticht we'ke niet onder invloed van leiskon sta^t 7 j ü hehh°n verklaard. Trii Ttr>HS zonden verdedigen van ittpivp een aanval ook komen.)

Uit de tot nu toe bekende resultaten der in Australië gehouden algemene verkiezingen (er moeten nog tien duizend stembiljetten worden nagezien) blijkt dat de Liberale en Boerenoartijen cue na de vorige verkiezingen tezamen een regering hebben gevormd, in het huis van afgevaardigden weer van een meerderheid zi.in verzekerd, die echter minstens vijf zetels kleiner is dan in de ontbonden volksvertegenwoordiging. De coalitie-partijen verwierven tezamen 66 zetels, tegen de socialistische oppositie 52. Het is nog niet bekend welke partijen op de drie overblijvende zetels beslag zullen leggen. Omtrent de uitslag van de senaatsverkiezingen kan nog niets met zekerheid worden medegedeeld.

Een diepgaand onderzoek zal worden ingesteld naar de ontploffing op een Brits munitie schip in Gibraltar, waarbij minstens zes personen het leven hebben verloren. Deskundigen van de geheime dienst zullen een onderzoek instellen of sabotage in het snel is geweest. De admiraliteit was niet bereid zich over de oorzaak van de explosie uit te laten. Slechts werd van deze zijde medegedeeld dat een onderzoek was geopend.

De V. S. hebben de Sovjet-Unie Zaterdag voorgesteld, dat hun geschil over de leen- en pachtregeling zal worden onderwomen aan internationale arbitrage. In een nota stellen de V. S. een benoeming van een raad van drie leden voor. waarvoor beide landen elk een lid aan zullen wijzen en de derde zal worden benoemd door de President van het Internationale gerechtshof.

Het smaldeel 5. onder bevel van schout bij nacht A. de Booij en bestaande uit de lichte kruiser „Tromp" de fregatten „Dubois" en „v. Ewilck". en de onderzeeboten „Zeehond" en .Zwaardvis", zal van 5 tot 25 Mei een reis maken naar de Oostzee. Gedurende deze reis zal in onderling verband intensief worden geoefend. In de nacht van 4 op 5 Mei zullen de „Tromp" en de beide onderzeeboten uit Rotterdam vertrekken. De beide fregatten vertrekken ter zelfder tijd uit Den Helder. Op 9 Mei worden de beide fregatten en de beide onderzeeboten te Kopenhagen verwacht. terwijl de ^romp" doorstoomt naar Stockholm. 'r de kruiser on 11 Mei zal aanen. Op 15 Mei verlaten de schepen Kopenhagen. De daaropvolgende dag vertrekt de „Tromp" uit Stockholm. Het smaldeel verenigt zich in de Oostzee. waarna een serie oefeningen volgt. Het is mogelijk, dat ook Deense eenheden aan deze oefening zullen meedoen Op 21 Mei als het smaldeel de Oostzee weer zal hebben verlaten, voegt Hr. Ms. onderzeeboot „Tijgerhaai" zich bij het smaldeel. De „Dubois" begeeft zich op die dag naar Farsund (Noorwegen) met aan boord vier grafstenen, welke de Nederlandse Oorlogsgravenstichting aan deze bodem meegaf. Zij zijn bestemd voor graven van officier-vlieger tweede klasse J. D. Dolman, sergeant-vliegtuigtelegrafist K. van Tongeren, korporaalvlieger H. W. Lijn en marinier A. Bom. die de bemanning vormden van een Lockheed Hudson van 't 320ste squadron, welk vliegtuig in 't najaar van 194' in de nabijheid van Farsund neerstortte. Op 25 Mei worden Hr. Ms. „Tromp" en de beide fregatten te Den Helder verwacht. De drie onderzeeboten lopen die dag te Rotterdam binnen.

De Vakgroep Detailhandel in Kruidenierswaren deelt mede van overheidswege te hebben vernomen, dat de afgekondigde „prijzenbeschikking kleinhandelsmarges kruidenierswaren 1951" bedoeld is als een voorlopige regeling van de marges in het kruideniersbedrijf. Uit ingediende rapporten is — aldus de vakgroep — gebleken, dat bij toepassing van de . handelsmargebeschikking 1951" de marges in deze branche onvoldoende zijn. In het kader van het algemeen overleg inzake lonen en prijzen kan de overheid evenwel geen definitieve beslissing op korte termijn nemen met betrekking tot de door de branche geuite verlangens. De nieuwe beschikking betreft slechts de detailhandelsmarges. Indien deze nog onvoldoende blijken te zijn. kan nader overleg volgen.

Acteur Jules Verstraete plotseling overleden TIJDENS RADIO-REPETITIE.

Gistermorgen is de acteur Jules Verstraete tijdens de microfoonrepetitie van een radio-uitzending in de Avro-studio te Hilversum plotseling overleden. De acteur zou meewerken aan het cabaret-programma „Triangel", dat Wim lbo om de veertien dagen Zondagsmorgens voor de Vara brengt. Deze week zou het een programma „alleen voor heren" worden. In de proloog moesten alle medewerkers een regel zingen. Ook Jules Verstraete. Tijdens de eerste microfoonrepetitie, die om 10 uur begon, had de acteur juist zijn regel gezongen, toen hij nog voor de microfoon staande, plotseling achterover sloeg. Een direct ontboden dokter constateerde dood door hartverlamming. De „Triangel"-uitzending kwam voor dit droevig sterfgeval, dat grote ontsteltenis in de studio verwekte, te vervallen. Jules Verstraete werd op 20 Juni 1883 in Belgie geboren. Tot zijn dood heeft hij de Belgische nationaliteit behouden. T Xl ïni 91 ? kwam hi -i naar Nederland. In 1924 keerde hii als regisseur O'ir korte tijd naar Antwerpen terug, maar Nederland trok hem toch meer en daarom sloot hij zich in ons land weer bii verscheidene gezelschappen aan. Verstraete was een telg uit een zeer bekend Belgisch acteurgeslacht. Jules zelf kwam op 15-jarige leeftijd bij het toneel Hij is ook voor de film opgetreden, o.m. in „Rubber" en ..De dijk is dicht" De overleden acteur was than*- verbonden aan „Comedia" en had in enkele stukken, die dit gezelschap od het ogenblik op het renertoire heeft een beiangriike rol. o.m. in „De eerbiedige Lichtekooi Zijn laatste rol was die var de ou^e patriciër in „Caligula".

Volgens Amerikaanse kringen in Parijs zou de Amerikaanse leider van de defensie-mobilisatie de Europese regeringen geruststellen, dat de V.S. alles wat mogelijk is zullen doen om een eerlijke verdeling van de grondstoffen te verzekeren. Zondag heeft Wilson besprekingen gevoerd met de opperbevelhebber van de strijdkrachten van het NoordAtlantisch pact. Eisenhower. de reizende ambassadeur van het PlanMarshall. Milton Katz, en de Amerikaanse ambassadeur te Parijs, Bruce. Tevens voerde hii besprekingen met de Franse minister van defensie. Jules Moch. en de Franse minister van financien, Maurice Petsche.

Zaterdag keerde Prins Bernhard van zijn goodwill-reis naar. Zuid-Amerika in Nederland terug. Op het vliegveld werd de Prins hartelijk verwelkomd door Koningin Juliana en de Prinsessen Beatrix, Irene en Margriet.