Twentsch dagblad Tubantia en Enschedesche courant en Vrije Twentsche courant

Zowel in Londen als in ^ ashington maakt men zich ernstige zorgen over het verdwijnen van een tweetal ambtenaren van het Britse ministerie van buitenlandse zaken. Donald Mc Clean (38 jaar, getrouwd en vader van 2 kinderen) en Guv F. M. Burgess (40 jaar en vrijgezel) zijn sinds 25 Mei niet meer op hun bureau in Whitehall verschenen. Men weet slechts dat ze naar Frankrijk zijn vertrokken. Aangezien beide bekend waren met belangrijke politieke geheimen, en de Britse regering reden heeft te vrezen, dat zij in verbinding zijn getreden met communistische instanties, zijn de geheime diensten van drie landen in actie gekomen. Franse, Amerikaanse en Engelse ambtenaren van de contra-spionnagedienst bewaken de Russische ambassade in Parijs.

Russische ambassade in Parijs wordt bewaakt Nog groter werd de verwarring, toen de familie van de beide ambtenaren gisteren een telegram uit Parijs ontving, waaruit moest blijken, dat zij daar in goede welstand vertoefdén. Whitehall was echter niet in staat de echtheid van het telegram te controleren. „Als ze in Parijs vertoefden, hadden ze zich toch eenvoudig met de Britse ambassadeur in verbinding kunnen stellen", voerde men daar aan. Onze Londense correspondent telefoneerde hedenmorgen, dat Attlee order gegeven heeft voor een zo intensief mogelijke poging tot opsporing, zich uitstrekkende over geheel Europa. Er was gebleken dat McClean en Burgess toegang hebben eehad tot geheime domumenten, welke verband houden met het Noord-Atlantische Verdrag, Korea, het Japanse vredesverdrag en de Parijse conferentie van de plaatsvervangers. Acheson, de Amerikaanse minister van buitenlandse zaken, verklaarde gisteren tijdens het voortgezette Mac Arthur-onderzoek, dat het hoogst ernstig zou zijn indien de vermiste personen met de Sovjet-Unie zouden sympathiseren. Zij zijn samen op 25 Mei naar Frankrijk vertrokken. Reeds een week geleden begon het onderzoek naar hun verblijfplaats. Pas toen men het spoor in Parijs bijster raakte, is men — gisteren — tot publicatie overgegaan. Het bleek dat de mannen met een dag-excursieboot naar St. Malo waren vertrokken. Op de terugreis ontbraken twee passagiers. Zij zouden in een gereedstaande auto, op de kade, zijn gestapt. De politie werkt volgens twee theorieën. namelijk: dat zij zich in de Sovjet ambassade te Parijs of in de ambassade van een Sovjet-satellietstaat daar ter stede bevinden, of wel dat beiden per trein naar Warschau ziin vertrokken. De 38-jarige Donald Maclean, hoofd van de Amerikaanse afdeling van het Foreign Office, was een jaar geleden overspannen, doch scheen thans hersteld te zijn. De 40jarige Burgess was tijdens de oorlog

bij de geheime dienst. Volgens vrienden van de verdwenenen waren beide enigszins exentriek van aanleg. Zij zouden een tijdje de beschaafde wereld de rug hebben willen toekeren. Men was er echter van overtuigd dat zij weer zouden opdagen. Zij zouden de laatsten zijn om er communistische denkbeelden op na te houden. Geen documenten meegenomen ? Van de zijde van het Foreign Office is medegedeeld dat de beide betrokken ambtenaren in afwachting van het onderzoek uit hun functie zijn ontslagen. Een woordvoerder van het ministerie verklaarde dat er geen reden is om aan te nemen dat zij geheime documenten uit de archieven van het Foreign Office bij zich hadden. Donald Mac Lean is hoofd van de Amerikaanse afdeling van het ministerie van buitenlandse zaken. Guy Burgess is werkzaam bij de afdeling voor het Verre Oosten en in het bijzonder belast met de Japanse aangelegenheden. Stratocruiser (56 pers.) was boven Oceaan in nood Op drie motoren geland Volgens een bericht van radio Valentia heeft het vliegveld Shannon (Ierland) vanmorgen vroeg de schepen op de Atlantische Oceaan verzocht uit te zien naar een stratocrujser, die met motorstoring naar Shannon terugvliegt. Aan boord van het toestel bevinden zich 56 nersonen. Volgens het bericht bevond het toestel zich op enige honderden kilometers uit de kust en vloog het op een hoogte van ongeveer 1.600 meter Hieraan werd toegevoegd. dat het toestel wellicht nog meer moeilijkheden zou ondervinden. Nader wordt gemeld: De stratocruiser is later veilig op drie motoren op het vliegveld Shannon geland.

In Korea hebben de Noordelijken vandaag de sluizen van het stuwmeer bij Tsjorwon geopend. Zij hopen klaarblijkelijk op een overstroming van de rivier de Hantan om zo de opmars van de verbondenen te belemmeren. Ondanks deze vernielingen, slaagden colonnes van de verbondenen er in van het Zuid-Westen en Zuid-Oosten bijna vier kilometer te vorderen in de richting van genoemde stad, aldus een communiqué van het Amerikaanse leger. Hoewel de Noordelij se tegenstand enigszins verminderde, waren er geen tekenen die er op wezen, dat de Noordelijken zich op grote schaal uit hun door de steden Koemnwa-PjonggangTsjorwon gevormde bolwerk aan het centrale front terugtrokken. Ook ten Noorden van Jongongni nam de tegenstand van de Noordelijken af. In de gebieden van Janggoe en Indje vochten de Noordelijken hardnekkig bij hun poging om de opmars van de verbondenen te vertragen. Volgens het officiele Sovjet-Russische persbureau Tass hebben Amerikaanse bommenwerpers de Noordkoreaanse hoofdstad Pjongjang tot een puinhoop gemaakt. In de afgelopen tien dagen waren meer dsm 1.000 bommen, waaronder tijdbommen, op de stad geworpen, aldus Tass.

ADVERTENTIE Weerbericht Weersverwachting, medegedeeld door het K.N.M.I. te De Bilt, geldig van Vrijdagavond tot Zaterdagavond. (Opgemaakt te 10 uur). Aanhoudend koel weer In de Noordwestelijke helft van het land enkele overdrijvende wolkenvelden en overwegend droog weer. In dc Zuid-Oostelijke helft van het land aanvankelijk weinig, maar later toenemende bewolking met enkele verspreide regen- of onweersbuien. Matige tot vrij krachtige Oostelijke tot Noord-Oostelijke wind. Koel weer. Zaterdag 9 Juni: Zon op 4.21 — onder 20.57 Maan op 8.21 — onder 0.9

(Van onze parlementaire verslaggever.) De begroting van Uniezaken en Overzeese Rijksdelen is gisteren zonder hoofdelijke stemming door de Tweede Kamer aangenomen, na uitvoerige verdediging van het regeringsbeleid door minister Peters en de staatssecretaris Götzen van zijn departement, en Blom van Buitenlandse Zaken. Minister Stikker woonde een deel van de vergadering bij. De belangstelling van leden en publiek was even gering als gedurende de beschouwingen van de zijde der Kamerleden. En het resultaat van de hele gedachtenwisseling is, dat alles bij het oude blijft.

Minister Peters las zijn maidenspeech voor, nadat de heer Stufkens (P. v.d. A.) eerst nog een spreekbeurt had vervuld over personeelsbelangen en over het veelbesproken interview van Sjahrir in een New Yorks blad. , ... Met voldoening had d? minister geconstateerd, dat de meeste sprekers de goede verstandhouding met Indonesië op de voorgrond stellen. Maar het behoud van de Unie zal voor ons geen waarde hebben, indien niet ook Indonesië het statuut positief waai^Temeer niet als op andere basis de samenwerking beter kan worden verwezenlijkt. Sprekende over de onveiligheid in Indonesië deelde de heer Peters mede, dat sinds de souvereiniteitsoverdracht eind 1949 niet minder dan 78 Nederlanders in Indonesië op gewelddadige wijze om het leven zijn gekomen. De Nederlandse regering is er evenwel van overtuigd dat blijkens de door Djakarta genomen en voorgenomen maatregelen, het Indonesië ernst is verbetering in de onhoudbare toestand te . brengen. Spreker is bereid aan de Kamercommissie voor Uniezaken Inlichtingen

te verstrekken over de toepassing van het zelfbeschikkingsrecht in Indonesië. De hier vertoevende Ambonezen moeten weer zo spoedig mogelijk naar hun land terug.. Hun verblijf hier te lande moet zoveel mogelijk nuttig worden gemaakt door herscholing van de mannen en onderwijs aan de kinderen. Uitvoerig ging de minister in op hetgeen ten deze en in geestelijk en religieus opzicht voor de Ambonezen wordt gedaan. Hij bracht hulde aan de kolonel van Santen en de zijnen voor de afwikkeling der militaire afvloeiing. De thans nog in Indonesië verblijvende Militaire Missie heeft een belangrijke taak voor de opbouw van het Indonesische gezagsorgaan. Bovendien verricht zij pionierswerk op het gebied van de Nederlands-Indonesische samenwerking. NIEUW GUINEA. Tegen infiltraties op Nieuw-Guinea wordt opgetreden. Inzake de status van Nieuw-Guinea heeft de minister niets toe te voegen aan hetgeen premier Drees dienaangaande in de regeringsverklaring van 17 Maart j.1. heeft gezegd. De organisatie van het gebiedsdeel is nog niet voltooid en alles lijdt ginds onder het gebrek aan arbeidskrachten. Spr. stelt zich voor, de Kamer door middel van periodieke rapporten over de ontwikkeling op de hoogte te achten. De export over 1950 bedroeg

bijna 11.8 millioen gulden waarvan 9 millioen aan aardolie. De resultaten van de tonijn-visserij zijn bevredigend De Ronde Tafel Conferentie voor de West zou de minister willen hervatten in begin volgend jaar. De delegaties zullen zo tijdig worden benoemd, dat zij zich grondig op haar taak kunnen voorbereiden. Bezoeken van Kamerleden aan de West zouden hun inzicht in de staatkundige verhoudingen aldaar ten goede kunnen komen. Staatssecretaris Götzen voegde hieraan een verhandeling toe over de plannen in Suriname, nadat de heer Blom enige juridische aangelegenheden had toegelicht. De Kamer scheen na de uitvoerige uiteenzettingen van regeringszijde weinig behoefte meei te hebben aan replieken. De begroting werd in de avondvergadering z.h.st aangenomen. PLEEGKINDEREN Vervolgens zette de Kamer zich aan het wetsontwerp „Voorzieningen betreffende het toezicht on de verzorging en opvoeding van pleegkinderen'' Over dit ontwerp was men in de voorbereidende behandeling practisch reeds tot overeenstemming gekomen Het gaat over alle pleegkinderen, zowel in gestichten als gezinnen, en of die uit naastenliefde dan wel om den brode ter verpleging zijn opgenomen. Binnen tien dagen na de opname moet, daarvan aangifte worden gedaan. De Voogdijraad doet dan onderzoek en beslist. Een zestal sprekers gaf zijn mening over de voorstellen. De heren De Haas (Kath.) en Terpstra (A.R.) dienden daarbij enige amendementen in ter verzachting van enkele bepalingen. Minister Mulderije gaf de verzekering van een soepele wetsuitvoering Maar doeltreffend optreden tegen misstanden moet mogeli.v zijn. Hij ontried de aanneming van de amendementen. Woensdag 20 Juni a s. zal hierover en over het W. O. zelf worden gestemd. Tenslotte aanvaardde de Kamer na kort? discussie het W O. ..Regelen tot bevordering van grotere specialisering van de Kinderrechters". Hiermede was de laatste vergadering van de Tweede Ka-ner in haar tijdelijke behuizing: de Ridderzaal ten einde gekomen. De volgende vereaderin? za "eer in de oude vertrouwde nrp ne olaats hebben en wel op Woensdag 20 dezer.

Kolonel van Santen heeft bij zijn aankomst uit Indonesië op Schiphol gezegd, dat alle ellende voor de Ambonezen zou zijn voorkomen, indien deze zich als goede militairen bij de door H.M. de Koningin verrichte souvereiniteitsoverdracht hadden neergelegd en zich rustig hadden laten afvoeren naar het door de R.I. bezette gebied van de Zuid-Molukken waar hen geen enkel gevaar dreigde. Hiertegenover stelt de Stichting „Door de Eeuwen Trouw", dat alle ellende naar menselijke berekening — alléén zou zijn voorkomen, indien de Nederlandse regering tijdig d.i. vóór de souvereiniteitsoverdracht. de Ambonese ex-KNIL-militairen had afgevoerd naar de Zuid-Molukkcn waar zij thuis horen, in plaats van hen op Java in kampen onder te brengen De opmerking, dat de Ambonezen zich hadden moeten neerleggen bi.i de souvereiniteitsoverdracht is niet ter zake diende. De kwestie loopt helemaal niet over deze souvereiniteitsoverdracht. maar over de vernietiging van de deelstaten en de miskenning van het zelfbeschikkingsrecht voor de Molukken, zoals dit internationaal rechterlijk is vastgelegd in de door H.M. de Koningin op 27 December 1949, overeenkomstig onze grondwet, plechtig afgekondigde nieuwe Rechtsorde. De Souvereiniteit werd overgedragen aan de Republik tndonesia Serikat en niet aan de Republik Indonesia. die zich op zuiver revolutionaire wijze daarvoor in de nlaats heeft gesteld, met ter zijdesteliing van hetgeen plechtig was overeengekomen en dit alles zonder dat de Nederlandse regering daartegen enig protest heeft laten horen. Kolonel van Santen vindt de rechterlijke uitspraken geheel onjuist. Zij hadden immers niets te duch ten. zegt kolonel van Santen. Maar waarom de regering dan niet geadviseerd hen naar Ceram te zenden, hetgeen zij bij deurwaarders exploit hadden gevraagd. De kolonel, aldus „Door de Eeuwen Trouw", schijnt te zijn vergeten, dat slechts nauwelijks 6 maanden geleden de wreedst denkbare oorlog door de T.N.I. is gevoerd tegen Ambon. En indien hun geen gevaar bedreigde .. waarom werd dan hun bescherming op Java door 5000 Nederlandse militairen noodzakelijk geoordeeld? Een goed kersengewas Algemeen is men in de Betuwe van oordeel, dat het dit jaar een goed kersenjaar kan worden. Zowel de Duitse als Meikersen hangen overal zeer dik. Verschillende telers en adspirant kopers zijn van mening, dat het dit jaar met dit volle gewas een hele opgaaf zal zijn de kersen allemaal geplukt te krijgen. Aan werkkrachten is geen gebrek, maar wel aan deskundige plukkers. INDONESISCHE GEZANT IN JAPAN. Raden Sujono, de eerste Indonesische gezant in Japan is gisteren in Tokio aangekomen.

Uit naam van haar vader, die ziek is, heeft Prinses Elizabeth gisteren de eerbewijzen van de Grenadiers Guards in ontvangst genomen, tijdens de „Trooping the colour", de grote parade op de officiële verjaardag van de koning. De Prinses zat op een dameszadel op haar kastanjebruin paard Winston en was gekleed in de kolonelsuniform van een 18de eeuwse Grenadier Guard.

Gisteravond heef de Indonesische regering in eerste termijn voor het Indonesische parlement geantwoord op de debatten over de regejringsverklaring. De minister-president, dr. Sukiman, zeide, dat bi.i haar poging tot het hernieuwen van de betrekkingen tussen Nederland en Indonesië, de regering de volgende drie punten zal beschouwen als richtsnoer:

Ten eerste op welke wijze de Unie schade toebrengt aan de Indonesische souvereiniteit; ten tweede: op welke wijze de Unie de ontwikkeling van de Indonesische gemeenschap, op elk gebied belemmert; ten derde: op welke wijze het Indonesische volk de Unie als een psychologische druk voelt". Ten aanzien van de NederlandsIndonesische verhouding herinnerde dr. Sukiman aan de vorming van een speciale staatscommissie voor het in herbeschouwing nemen van de RTCovereenkomsten, welke commissie werd ingesteld door de regeringNatsir. Hij zeide, dat nadat de regering de resultaten van de commissie bestudeerd zal hebben, z 5i stappen zal nemen en de noodzakelijk geachte wijzigingen in de betrekkingen tussen Nederland en Indonesië zal uitvoeren, met inachtneming van de bevindingen en voorstellen dezer commissie. De conclusie, die getrokken dient te worden bij de overweging voor het hernieuwen van de Nederlands-Indonesische betrekkingen en bij het gebruikmaken van bovengenoemde drie richtlijnen, is dat de NederlandsIndonesische Unie niet leeft in het hart van het Indonesische volk en dat onze natie haar zelfs niet waardeert en niet nodig heeft. In verband hiermede dient de samenwerking tussen Nederland en Indonesië gewijzigd te worden, overeenkomstig de huidige situatie in Indonesië. Deze samenwerking kan dan geschieden on grondslag van overeenkomsten die normaal gebruikelijk is tussen twee volledig onafhankp'jike souve>*eine staten. Incidentele samenwerking tussen deze twee landen kar wc rden uitgevoerd op gronrMag van s^-2iale overeenkomsten. De regerin? is er zich terdetre van bewust,, dat eer wiizigint» van de Nederlands-Indonesische Unie in normale hilaterpir verdragen, haar conseauentie in de internationale lolitiek zal hebben Maar de menincr van de regering betekent deze wijziging 'n de structuui van de betrekkingen. neen verandering in <~>e goede betrekkinnen tussen r ndonesië en enig ander bevriend land. Herbeschouwende de ïndonesischNederlandse betrekkingen op andere terreinen dan de politiek, — o.a. op financieel-economisch. sociaal en cultureel terrein — zal de regering ook in aanmerking nemen of de Indonesische partij werkelijk behoefte gevoelt aan samenwerking met de Vederlanders of niet. De passage betreffende de betrekkingen tussen Nederland en Indonesië besluit met de aanko-.riiging, dat er een speciale conferentie in voorbereiding is. Deze passage luidt: Df regering treft voorbereiding" voor een zo spoedig mogelijk te houden conferentie met de Ne.derlpndse regering, waarop de eisen voor wijzigingen in aangelegenheden, welke niet worden beschouwd als overeenstemmend met de nieuwe situatie, zullen worden voorgebracht'".

De nieuwe regering in Indonesië wil 'n einde maken aan de Nederlands-Indonesische Unie en deze vervangen zien door een normaal vriendschapsverdrag. Erg bezorgd schijnt men zich in Nederland daarover niet te maken en velen redeneren: Wanneer de verhoudingen daardoor beter kunnen worden, vooruit dan maar Er mag niets worden nagelaten om de Nederlandse belangen in Indonesië veilig te stellen. Vóór de souvereiniteitsoverdracht was dat anders. Toen had Nederland in de eerste plaats te letten op het belang van Indonesië, al hield dat in, dat daarmede tegelijk Nederlandse belangen werden gediend. Zo werd iedere Nederlander reeds gediend door het feit, dat twaalf procent van het nationaal inkomen aan Indonesië te danken was. Maar nu draagt Indonesië het lot in eigen hand en heeft Nederland, wat het vroegere Ned. Indië betreft, alleen nog maar te zorgen voor de belangen van Nederland en van de Nederlanders daar. De veranderde toestand wettigt dus alleszins, dat Nederland met belangstelling de ontwikkeling in en van de jonge Indonesische republiek volgt. Uit die belangstelling moet de wens voortvloeien, dat de chaotische situatie, welke momenteel nog op verschillend gebied in Indonesië heerst, spoedig zal verdwijnen en plaats maken voor orde en welvaart. Uit de vele berichten over moorden en plunderingen kan iedereen opmerken dat er thans geen sprake is van orde en veiligheid en het is in verband daarmede, dat de Nederlandse regering besloot de Ambonese ex-Knillers met hun gezinnen tijdelijk in Nederland onderdak te verschaffen. De uitlating van kolonel van Santen, hoofd van het Nederlandse militaire afwikkelingscommando in Indonesië, die dezer dagen in ons land terugkeerde, dat de verplaatsing van de Ambonezen naar Nederland een misgreep en een zielige bedoening was,, moet dan ook wel bij menigeen de uiterste verbazing hebben gewekt. Er is, volgens de kolonel, geen spoor van vijandschap ten aanzien van de Ambonese militairen te merken. Politieke moord komt er practisch niet voor. Elke moord is een roofmoord Nu kan het inderdaad juist zijn, dat de meeste moorden er roofmoord zijn, maar de kolonel, zo pas uit Indonesië teruggekeerd. moet het toch bekend zijn, dat b v. op Celebes, na de ondergang van de deelstaat Oost-Indonesië, heel wat politieke moorden zijn gepleegd. En op Bali en op Java zijn eveneens velen uit politieke motieven om het leven gebracht. Men vraagt zich af, met welke bedoeling de kolonel de waarheid heeft willen verbloemen. Daar dient hij geen enkel belang mede. Het is mogelijk, dat de situatie voor de Ambonezen op Java te pessimistisch is beschouwd. Maar al hetgeen er na de souvereiniteitsoverdracht is voorgevallen, moest tot de conclusie leiden, dat deze vroegere Nederlandse onderdanen er niet bepaald veilig waren. En de plicht van dankbaarheid alleen reeds vorderde hun overbrenging naar Nederland. Het ligt dus voor de hand, dat we de uitspraak van kolonel Van Santen allesbehalve gelukkig achten, maar wel buitengewoon bevreemdend. In geen geval kunnen we met de kwalificatie „misgreep" accoord gaan. Wanneer hij met een zielige bedoening had gedoeld op de tragiek der Ambonezen, die eens als trouwe onderdanen werden beschouwd en nadien als Nederlanders werden uitgestoten. hadden we dit deel van de uitlating kunnen onderschrijven. Maar dat heeft hij stellig niet op het oog gehad.

On zijn wekelijkse persconferentie heeft President Truman voorspeld dat de inflationistische druk in de Verenigde Staten, die het gevolg is van de uitgaven voor de defensie, in de loop van dit iaat snel in kracht zal toenemen, en dat deze druk het volgend iaar nog groter zal worden. Hij deed een beroep op het congres om een verlenging van het reeeringsnrogramma tot bestrijding van de 'nfiatie goed te keuren. Truman zeide. dat de prijzenoorlog, die onlangs tussen een aantal Amerikaanse warenhuizen is uitgebroken is te beschouwen als een aanwijzing, dat het huidige programma tot bestrijding van de inflatie doelmatig is. r n de afgelopen maand zijn de groothandelsnriizen en de kleinhandelsnriizen gedaald en is het voedsel iets "oedkoper geworden, zo zeide hij. Truman waarschuwde echter, dat dit slechts een adempauze is.

De Westelijke Drie zullen bij dt bpsprekinner. van de plaatsvervangers over het opstellen van een agenia voor een conferentie der vier ministers van buitenlandse zaken niet verder gaan in het sluiten van een -nmnromis. aldus heeft de Britse nlaatsvervaneer, Ernest Davies, in een interview met het Franse persbureau AFP verklaard. De drie westerse afgevaardigden zijn van oordeel, dat een conferentie gehouden kan worden op basis van de reeds bereikte overeenstemming en zijn vastbesloten het Atlantisch Pact en de Amerikaanse bases overzee niet als runten on rie agenda toe te laten, aldus Davies.