Twentsch dagblad Tubantia en Enschedesche courant en Vrije Twentsche courant

In betrouwbare kringen te Lake Success werd Dinsdag gezegd, dat ernstige meningsverschillen aan het licht zijn gekomen in de schoot van de Tsjecho. Slowaakse delegatie bij de V.N. De minister van buitenlandse zaken, Clementis, zou uiting hebben gegeven aan zijn ontevredenheid over de door Rusland gevoerde politiek ten opzichte van de nieuwe Oost-Duitse staat en hij zou op ondubbelzinnige wijze critiek hebben geoefend op het door Stalin aan Pieck, de president van de nieuwe staat gezonden telegram.

Critiek op vriendelijk telegram van Stalin aan Pieck Clementis zou aldus uiting gegeven hebben aan de nationalistische gevoelens van de Tsjecho-Slowaken, „die de Duitsers nog sterk genoeg haten om iedere sympathie te smoren voor het „Duitse volk", waaraan Stalin zijn gelukwensen heeft gezonden en zijn medewerking heeft aangeboden" aldus werd gezegd. In welingelichte kringen te Lake Success wordt er aan herinnerd, dat Clementis deel heeft uitgemaakt van de Tsjecho-Slowaakse communistische groep, welke in 1939 het Duits-Russische

pact niet heeft goedgekeurd. Voorts wordt in die kringen gezegd dat men in Februari 1948 geaarzeld heeft Clementis tot minister van buitenlandse zaken te benoemen wegens zijn voormalige „nationalistische neiging". Toen werd de naam van Fierlinger genoemd en men zou thans opnieuw overwegen Clementis door Fierlinger te vervangen. HET CONFLICT TUSSEN KERK EN STAAT. Het conflict tussen kerk en staat in Tsjecho-Slowakije is een nieuwe phase ingetreden. De zozeer onder pressie gezette Tsjecho-Slowaakse kerk deed gisteren, zoals wij in een deel onzer edities van gisteren hebben gemeld, ogenschijnlijk een stap terug door te verklaren dat de priesters hun trouw aan de communistische regering konden betuigen. Echter, aan deze concessie is een „maar" verbonden.

Na een geheime bijeenkomst gaf de raad der bisschoppen aan de priesters te verstaan, dat zij de eed van trouw konden afleggen op het „volksdemocratische regime", wanneer hieraan was toegevoegd, „Mits dit niet in strijd is met de wetten van God en kerk en met de natuurlijke rechten van de mens". Het mag in hoge mate betwijfeld worden, of de regering genoegen zal nemen met een eed. die God en de kerk boven de wetten van de staat plaatst. Tegelijkertijd verklaren de bisschoppen, dat de priesters de nieuwe hoge salarissen kunnen toucheren, vastgelegd in de jongste kerkelijke wetten, waarbij de geestelijken practisch de rang van ambtenaar krijgen. Maar ook hier is een restrictie aan verbonden. De geestelijken moeten hun meerderen beloven, dat de nieuwe salarissen niet gelijk zullen staan met „verplichtingen welke in strijd kunnen zijn met mijn priesterlijk geweten en met de kerkwetten. De bisschoppen zeggen dat zij tot deze maatregelen zijn overgegaan, om de priesters te beschermen tegen „mogelijke onaangename gevolgen". GOTTWALDS SCHOONZOON BELAST MET KERKELIJKE AANGELEGENHEDEN. Officieel is medegedeeld, dat president Gottwald van Tsjecho-Slowakije zijn schoonzoon, de minister van justitie, Cepicka gemachtigd heeft het nieuwe regeringsbureau voor kerkelijke aangelegenheden te leiden. De benoeming van Cepicka tot hoofd van het departement vöor kerkelijke zaken wordt te Praag uitgelegd als een aanduiding dat ae regering zal streven de R.K. met vaste hand aan te vatten, als de kerken 1 November onder staatscontrole zuilen komen. Genoemde mededeling deed de hoop verminderen, dat de aangekondigde concesseies der bisschoppen de basis zouden kunnen vormen voor een overeenstemming tussen kerk en staat. Cepicka is bekend om zijn gispingen van het Vaticaan en de R.K. geestelijkheid in Tsjecho-Slowakije. Men acht het onwaarschijnlijk, dat Cepicka toegvoegingen aan de loyaliteitsverklaring zal dulden.

MINISTER CLEMENTIS

(Onze Parijse correspondent telefoneerde ons hedenochtend). De Franse socialisten hebben besloten de voorstellen van Bidault te aanvaarden. Het wachten is nu nog op de radicalen, die naar alle waarschijnlijkheid vandaag hun besluit zullen nemen. De animo om deel te nemen aan een ministerie-Bidault is onder de radicalen niet groot, maar hun voorman Herriot poogt zijn volgelingen over te halen, en wellicht weegt het feit dat zij voor het oog der wereld de verantwoordelijkheid voor de ontknoping of verlenging van de crisis dragen zwaar genoeg om hen tot een zwak ja-woord te bewegen. Bidault verklaarde in elk geval nog wel hoop te koesteren zijn opdracht tot een goed einde te brengen. In de omgeving van Bidault werd vernomen, dat de socialisten op alle posten in het kabinet rekenen die zij onder Queuille bekleedden, met uitzondering wellicht van de landsverdediging.

Weersverwachting, medegedeeld door het K.N.M.I. te De Bilt, geldig van Woensdagavond tot Donderdagavond. (Opgemaakt te 10 uur). Nog stormachtig. Vannacht aan de kust tijdelijk nog zware storm, in het binnenland stormachtige wind tussen West cn Noord. Morgen overdag langzaam afnemen van de storm. Wisselend bewolkt met enkele buien. Belangrijk kouder dan vandaag. Donderdag 27 October: Zon op 7.25 — onder 17.22 Maan op 14.34 — onder 21.25

DE BRITSE DE HAVILLAND COMET, het eerste passagiersvliegtuig met straalaandrijving ter wereld, heeft de 2.978 mijl van Londen naar Libye en terug — bijna de afstand van Londen naar New York — afgelegd in een totale vliegtijd van zes uur en 38 minuten. In deze totaal tijd is niet meegerekend de „pauze" van twee uur en acht minuten te Castel Benita in Libye, nodig voor het nuttigen van een ontbijt. De recordtijd van negen uur en 41 minuten, waarin de Pan American Airways Clipper „Flying Eagle" gisteren de 3500 mijl van New York naar Londen aflegde, doet hierbij vergeleken min of meer „ouderwets" aan.

De gemiddelde uursnelheid van de „Cornet" was 440 mijl. die van de clipper 370 mijl. De viermotorige Comet vertrok om 6.33 Britse zomertijd gistermorgen van London Airport en landde te Castel Benito na drie uur en 23 minuten, 9.56 uur. Na een pauze van twee uur en acht mii steeg het toestel om 12.04 Britse zomertijd weer op om te 15.19 Britse zomertijd

(14.19 (1MT) te Londen te landen.

De piloot John Cunningham, een bekend oorlogsvlieger, verklaarde dat hij op de vlucht een gemiddelde van 440 mijl per uur had gehaald. Het toestel vervoerde geen passagiers. 2r was ballast aan boord die overeenkwam met het gewicht van 36 passagiers. Bovendien bevatte het vliegtuig een normale hoeveelheid vracht en post. Een vertegenwoordiger van de Havilland zei-dat verwacht werd, dat de Comet voor zijn ingebruikneming in 1953 nog grotere snelheden zou bereiken. Toen Cunningham gistermorgen op London Airport arriveerde, had hij tevoren niets anders dan een kop koffie genuttigd. „Ik zal zien dat ik een ontbijt in Castel Benito te pakken krijg", merkte hij op. Het grootste deel van de retourvlucht werd op een hoogte van 35 000 voet gevlogen. Boven Londen cirkelde Cunningham op een hoogte van 7.000 voet. Tweemaal draaide het toestel boven het vliegveld. voordat de piloot het met een perfecte landi g aan de grond zette. Terwijl de Comet over het vliegveld taxiede stroomde het grondpersoneel toe om Cunningham een uitbundige ovatie te brengen. Een groot aantal toeschouwers verbrak de politie-afzetting op het terrein en stormde eveneens op de Comet toe. BEMANNING „ASTRI" NAAR ZEEBRUGGE. Het Zweedse stoomschip „Astri", dat gisteren bij Zeebrugge op een wrak is gelopen, is thans verlaten door de bemanning, die naar Zeebrugge is overgebracht.

Handelaar in verdovende middelen geknipt De Bossche politie heeft Maandagnacht een inval gedaan ten huize van Van der L. te Den Bosch. De Amsterdamse recherche en het internationale bureau tot bestrijding van handel in verdovende middelen verdachten Van der L. er van, te handelen in voor de gezondheid schadelijke middelen. Een hoeveelheid van 23.000 morphinetabletten werd bij hem aangetroffen. Van der L. heeft deze morphine destijds uit een Engelse dump gestolen met de bedoeling deze te verkopen. Door olie- en benzinedampen gestikt. Tijdens nachtelijke werkzaamheden aan de spoorwegversterking in het baanvak Gouda-Oudewater, ter hoogte van Hekendorp is de 30-jarige spoorwegarbeider M. van Hanswij k, wonende te Reeuwijk, en in dienst van het Spoorweg Bouwbedrijf door uitstromende olie- en benzinedampen van een lichtaggregaat gestikt. Van H. bevond zich alleen in de keet, hij was belast met de bediening van lichtaggregaat, dat daarin was opgesteld. Toen gistermorgen omstreeks half zeven zijn collega's in de keet kwamen, bleek hij te zijn overleden. Het slachtoffer was' gehuwd en vader van 2 kinderen. — Prins Bernhard zal morgen de zevende wegverkeersdag van de K.N.A.C. in Pulchri Studio te 'sGravenhage bijwonen.

DE HAVILLAND COMET bij terugkeer te Londen.

John Cunnin?han

HET DEENSE VRACHTSCHIP „IVAR" is bij Terschelling op een mijn gelopen. Tien leden van de bemanning, o.w. de stuurman zijn gisteren met de sleepboot „Holland" op Terschelling aangekomen. Men vermoedt dat enkele anderen zijn omgekomen, toen zij zich in een sloep in veiligheid wilden brengen.

De Aartsdiocesane Boeren en Tuindersbond kwam gisteren 'n jaarvergadering te Arnhem bijeen In • zijn openingswoord heette de voorzitter, de heer A. J. de Goey de afgevaarttigden welkom, die samen 192 afdelingen vertegenwoordigden alsmede de vertegenwoordigers van de andere landelijke organisaties op dit gebied. De minister van Landbouw. Vis?erij en Voedselvoorziening, de heer S. L. Mansholt, gaf een uiteenzetting over het regeringsbeleid inzake de landbouw. De taak van de Nederlandse landbouw hierbij op de voorgrond stellende, waar deze zowel bestaat uit de voeding van het Nederlandse volK als uit het verkrijgen van een zo hoog mogelijk aandeel in de opvoering van de voor ons land zo noocuakelijke export, wees de minister er bp, dat er in niet-landbouwkringer maar weinigen zijn, die beseffen, welk een uitzonderlijke prestatie de Nederlandse landbouw reeds levert. Niet alleen is de landbouw in ons land er in geslaagd, de hoogste opbrengsten p°r H.A. in vergelijking met elders in de wereld te verkrijgen, maar daarnaast mag worden aangenomen, dat hij is opgewassen, aan de toenemende behoefte aan voeding van het Nederlandse volk te kunnen voldoen. De verhoogde consumptie in ons land stelt bijzonder zware eisen aan de boer. In vergelijking met vóór de oorlog wordt thans 50 % meer aardappelen verbruikt, terwijl de behoefte aan suiker met 27 % en aan melk met 60 % is gestegen. De hiervoor benodigde hogei^ opbrengst

stampt men niet zo maar uit de grond. Hiervoor zijn grote vakkennis, grote toewijding en harde arbeid een eerste vereiste. De Nederlandse boer is bereid, deze plichten te aanvaarden, mits hem het recht op een benoorlijk bestaan wordt gegeven. Ontbreekt dit laatste, dan is het onmogelijk voor hem, de geweldige prestatie te leveren, welke van hem wordt verlangd. Want naast het toenemende binnenlandse verbruit moet de boer ook zijn belangrijke aandeel in de export blijven leveren. Het agrarisch aandeel van de tonale Nederlandse export bedraagt thans reeds meer dan 45 %. Voer de afloop van de Marshall-hulp zal de landbouw 60 % voor zijn rekening moeten nemen. De landbouwer heeft daarom het recht op bestaanszekerheid. Noodzakelijk is, dat de stabilitei' van de prijzen wordt verzekerd. Er dient voer te worden rewaakt dat het ..vrije spel" von prijsontwikkeling niet ontwrichtend gaat werken, aldus de minister. De minister ging uitvoerig in op de maatregelen, die in net belang van een stabiele prijsontwikkeling reeds zijn en nog zullen worden genomen. Minister Mansholt acht het vraagstuk van de veevoedervoorziening zeer belangrijk. Naar zijn oordeel is de veevoederdistribuiie noodzakelijk in het belang van de handhaving van de prijzen. Opvoering van de eigenverbouw moet steeds mee - de basis van onze veehouderij worden. Hier ligt voor de landbouwer de mogelijkheid, groter voordeel uit eigen bodem en uit eigen arbeid te trekken. De Benelux noemde de minister een belangrijke stap vocruit.

„De Partij van de Arbeid wenst een volstrekt positieve houding aan te nemén ten aanzien van de verdediging van het Westen tegen de intense dreiging uit het Oosten. Zij is bereid voor deze verdediging grote offers te brengen, die onvermijdelijk de levensstandaard van het Nederlandse volk zullen verlagen. Dit standpunt kan de Partij van de Arbeid echter alleen verdedigen, wanneer zij er van overtuigd is, dat het Nederlandse volk iets terugkrijgt, dat de grootte van zijn offers rechtvaardigt". Met deze woorden schetste de heer K. Vorrink, voorz.ttcr van de P. v. d. A. gisteravond op een bijeenkomst van de Vereniging van Marine-officieren in de Haagse Dierentuin het standpunt van de Partij van de Arbeid ten aanzien van de gewapende macht .

De S.D.A.P. besloot reeds in 1937 om de eis tot nationale ontwapening uit het partij-programma te schrappen. Spr. verklaarde dat ir. Alberda en hijzelf in de jaren voor de tweede wereldoorlog voor het forum van het internationale socialisme hebben geijverd voor een herziening van de socialistische ontwapemngspolitiek. De kleinere staten gaven eenter geen gehoor. Spr. verklaarde overtuigd te zijn, dat de tweede oorlog voorkomen zou zijn, als heel de wereld had begrepen, dat men gezamenlijk tegen iedere agressie van Nazi-Duitsland moest optreden. Na de tweeae wereldoorlog traden nieuwe tegenstellingen aan de dag, geconcentreerd, aldus spr., rond hm Kussische gevaar. Rusland voeit de „koude" oorlog, en naar sprekers ooroeel is ook een militaire dreiging reeds aanwezig. Daaraan kan z.i. alleen een gecoördineerd Europa en Amerika weerstand bieden. Het tijdperk van de volstrekte souvereiniteit dar staten is immers voorbij. Van een nationale verdediging kan daardoor geen sprake meer zijn. In deze dagen bestaat er geen harmonische nationale weermacht. Er is alleen een nationale bijdrage in het organisch geheel van strijdmiddelen van het AaantiSch Pact.

De heer Vorrink wees er nog een3 op, dat oe 3u pet., van onze nationale begroting die thans voor leger en vloot zijn uitgetrokKen, een zeer hoog percentage is. Wanneer wij dit geld aan onze weermacht gaan uitgeven, zo betoogde hij, dan moeten we ook de zexerheid hebben, dat ons doel bereiKt wordt. Dit doel: Veiligheid in Europa, zal naar sprekers oordeel niet bereuit kunnen worden wanneer West-uuitsiand niet in het WestEuropese verdedigingsstelsel geïncorporeerd zal worden. Spr. bepleitte een snelle opbouw van de gezamenlijke strijdmacht der West-Europese Unie Hij toonde zich een voorstander van één Atlantische deiensie-staf onder eén commando. Het is echter noodzakelijk, zo zei hij, de lasten van de verschillende partners in het pact rechtvaardig ie verdelen. De noodzakelijke aanschaffingen op militair gebied zullen uit een grote pot, gevormd door gezamenlijke, evenredige bijdragen, verricht dienen te worden. De heer Vorrink besloot zijn voordracht met de verklaring, dat Nederland en West-Europa reddeloos verloren zullen gaan, wanneer men blijft vasthouden aan het begrip van nationale souvereiniteit „Laten wij het grote perspectief zien, dat de wereld ons thans biedt", zo eindigde hij, „anders zullen wij overstroomd worden door de barbarij uit het Oosten". Op een desbetreffende vraag deelde de lieer Vorrink mede, dat hei standpunt, dat hij had ontvouwd, gedeeld werd door geheel de Partij van de Arbeid. Dit standpunt zou onveranderd blijven, zo zeide hij, indien de Partij van de Arbeid uit de regering zou treden en in de oppositie zou gaan. ..Is daar dan kans op? Zo werd er gevraagd. De heer Vorrink antwoordde daarop, dat de 4ioge kosten voor de landsverdediging een verlaging van het welvaartspeil van het Nederlandse volk met zich mee zou brengen. Het is billijk, zo zei hij, dat de thans komende lasten eerlijk over alle Nederlanders worden verdeeld. De Partij van de Arbeid kan niet dulden dat dividenden worden verhoogd om industriëlen te bevoordelen. Mocht dat gebeuren, dan zou de P. v.d. A. de regering verlaten. Spr. gaf de verzekering, dat zijn partij in een dergelijk geval geen gebruik zou maken van de onrust onder de arbeiders. Amerikaanse senatoren in Spanje. De vier Amerikaanse Senatoren onder leiding van Ellender, de voorzitter van de Senaatssubcommissie voor de toewijzingen, die een rondreis maken ter inspectie van de besteding van Amerikaansi gelden en thans in Spanje vertoeven, hebben te Madrid een persconferentie belegd. Zinspelend op mogelijke financieJe hulp aan Spanje verklaarde Senator Green, dat „de toestand verbetert, hoewel enkele WestEuropese landen de opneming van Spanje in het Atlantisch Pact bemoeilijken". Senator Ellender voegde er aan toe, dat „Spanje voor zichzelf moet uitmaken, welke de oorzaken zijn, dat deze landen zich tegen zijn opneming verzetten". Op de vraag van een journalist, wat Spanje moet doen om het nodige begrip van deze landen te verkrijgen, zeide Ellender: „de oplossing is gelegen in het houden van werkelijke algemene verkiezingen, het vormen van een nieuwe regering en het herstellen van de persvrijheid."

(Van onze correspondent te Batavia) Naast de vele netelige problemen van merendeels politieke aard heeft Batavia nu ook de zorg voor het dagelijkse brood. Het gaat er niet om of het broof'e vers zal zijn dan wel oudbakken uioe druk heeft Nederland zich indertijd niet over het „verse kadetje" gemaakt), maar wel om de vraag of wij wel of niet ons broodje zullen krijgen. Het verbolgen bakkersgilde is namelijk in opstand gekomen tegen de ,,dictatuur" van het departement voor economische zaken en denkt er over de ovens op non-actief te stellen. Staking dus.... Het lijkt allemaal zo simpel, maar in wezen is het dat toch niet. Omdat er schaarste is aan deviezen en meel in dit land van de eerste tot de laatste gram geimporteerd moet worden, heeft „Economische Zaken" (hier E.Z. genoemd) besloten, dat de broodetende bevolking voortaan maar met wat minder brood genoegen moet nemen. Zij heeft geconcludeerd, dat er wel 20 procent af kan. Derhalve is aan de bakkers de order verstrekt de broodjes voortaan 20 procent lichter te maken. Bij dat voorschrift zouden de bakkers zich wel neergelegd hebben. V/at zij echter niet accepteren, is de bepaling dat ook de broodprijs 20 procent moet dalen. Een kind kan het vatten, zegt E.Z.: 20 procent minder brood, 20 procent lager prijs. Bakkers zijn echter geen kinderen, maar zakenlieden, die er een gans andere redenering op na houden. Een delegatie heeft die voor hen op het departement uiteengezet. Het kleine broodje, zo zeggen zij, eist evenveel werk als het grotere. Het kost evenveel arbeidsloon en even zeel brandstof. Intussen is het zout 100 procent duurder geworden en moet de bakkerij, op voorschrift van de hygiënische dienst, dagelijks worden geschrobd met leidingwater, dat tot heden gratis verkregen werd, maar nu f 2.50 per kuoieke meter gaat kosten. De huur van de gebouwen wordt er niet minder om, en evenmin het loon van het personeel dat het toch al zoveel moeilijKer heeft gekregen, doordat de rijst (door de devaluatie) zoveel duurder is geworden. Accountants zijn er aan te pas gekomen om E.Z. te overtuigen van het feit, dat de bakkers een dergelijke laat niet kunnen dragen Maar E.Z. blijft bij zijn besluit: minder brood en lager prijs. Nu lopen de bakkers te hoop en ziet het er naar uit. dat wij over enige tijd in plaats van een kleiner broodje, helemaal geen broodje meer krijgen. Waarbij dan nog komt dat de sympathie van het publiek voor een belangrijk deel uitgaat naar de bakkers Mr, Cort v, d, Linden burgemeester van Den Haag? Naar het ANP verneemt, is te verwachten, dat binnenkort aan de Koningin zal worden voorgelegd de voordracht ter benoeming tot burgemeester van 's Gravenhage, ingaande 1 Dec. a.s. van mr P. W. J. H. Cort van der Linden sinds 1934 (met uitzondering van de jaren 1942-1944) burgemeester van Groningen.

GESCHILLEN TUSSEN OOST EN WEST zijn voor een ogenblik vergeten, tijdens de begroeting tussen president Harry Truman en de minister van Buitenlandse Zaken der Sovjet-Unie, Wisjinsky, ter gelegenheid van de eerste steenlegging voor het nieuwe -"eliouw van de Verenigde Naties te N Tew York L'nks Bri?. Genraal Carlos P. Romulo (Phillippijnen) die thans voorzitter is van de algemene vergadering der V.N.