Twentsch dagblad Tubantia en Enschedesche courant en Vrije Twentsche courant

De speurtochten van de vermiste Dakota van de Aero-Holland hebben gisteren geen resultaat gehad. Vanmorgen is, onder iets betere weersomstandigheden, het zoeken hervat. Een gevonden spoor wijst in de richting van de mogelijkheid dat de vermiste Dakota in zee is gestort, zo verluidde op een coördinatie-conferentie, die gisteravond op het hoofdbureau van politie te Oslo gehouden werd. Een opsporingsvliegtuig ontdekte n.1. in de Oslofjord nabij Vestby olievlekken. Boten die naar deze plek vertrokken bevonden, dat hier olie naar de waterspiegel opborrelde. De mogelijkheid bestaat, dat het toestel onmiddellijk gezonken zou zijn zonder spoor na te laten. Daar in de omgeving slechts weinig mensen wonen zou de val onopgemerkt hebben kunnen geschieden. Duikers stellen een onderzoek op deze plek in.

Honderden nemen deel aan het onderzoek Een Zweeds aanbod van helicopteres, als hulpmiddel bij het zoe^i naar de vermiste Dakota, is aanvaaiu. De hefschroetvuegtuigen werden hedenochtend te Osio verwacht. Het onderzoek in het district Oppegaard, gelegen ten Zuiden van Oslo, werd gisteravond opgegeven, toen bekend werd, dat het vliegtuig hier wel passeerde, maar in Noord-Oostelijke richting verder vloog Gisteravond kwamen onderzoekingspioegen samen voor nasporingen in het gebied ten NoordOosten van Oslo. Hieraan wordt o.a.' deelgenomen door 700 burgers en 100 politiemannen. Heel Noorwegen volgt met medeleven de nasporingen. Van alle kanten zijn mededelingen bij de politie binnengekomen van mensen, die lichtflikkeringen hebben gezien dan wel ontploffingen of het geluid van vliegtuigen hoorden. De weersomstandigheden bleven de gehele dag bijzonder ongunstig en maakten de pogingen van kleine sportvliegtuigen om aan het onderzoek deel te nemen, doelloos. In het algemeen waren trouwens vliegtuigen niet in staat door te dringen tot de hoger en eenzamer gelegen districten, dit als gevolg van de mist en het laag hangende wolkendek. De gehele dag was er zware regenval. Dè 29 — niet 30 — Joodse kinderen, die zich aan boord bevinden van de vermiste Dakota, zijn allen overlevenden van de Arabische progroms, zo deelde een zegsman van het Grefsrud Vluchtelingenkamp mede. Hij vertelde dat de kinderen, ongeveer tussen de vijf en twaalf jaar oud, afkomstig waren uit de achterbuurten van Tunis en Marokko, waar de Arabische pogroms het hevigst waren, toen het conflict met Palestina uitbarstte. De meeste van hen hebben hun ouders verloren, maar er waren er ook bij wier familie nog leefde in Tunis of in Israël. De 29 kinderen maken deel uit van een groep van zeshonderd Joodse kinderen, die allen een beurt zullen kragen voor een kort bezoek aan Noorwegen,

waar zij weer op krachten gebracht zullen werden. De kinderen zullen tijdelijk worden ondergebracht in het Grefsrud kamp alvorens doorgezonden te worden naar Israël. De kinderen die reeds hun vacantie in Noorwegen doorbrachten, waren allen zeer nerveus en angstig. Allen wantrouwden zij de Noorse verpleegsters, die hen hielpen.

Reeds de,eerste tijd van hun leven hadden zij geleerd om iedere vreemdeling reeds bij voorbaat te wantrouwen. Maar na maandenlange vriendelijke verzorging en behulpzaamheid raakten de kinderen hun schuwheid kwijt en toen zij doorgezonden werden naar Israël waren het weer normale en gezonde kinderen die zich net zo gedroegen als ieder ander kind". De groep kinderen die thans in het vermiste vliegtuig naar Oslo gebracht werd, maakte deel uit van een niertw contingent van tweehonderd kinderen, die in het kamp ondergebracht zullen worden. De kinderen in de vermiste Dakota leden aan ondervoeding en werden met tuberculose bedreigd. Gevreesd wordt, dat, zo enkelen hunner een eventuele val van het vliegtuig zouden hebben overleefd, zit toch de ontberingen niet zouden verdragen, indien het vliegtuig niet spoedig ontdekt wordt. De kinderen zijn te lang verwaarloosd geweest en hebben een te moeilijk leven moeten leiden. De kinderen spreken en verstaan enkel Frans en Arabisch. Niet bekend is of veiligheidsriemen aanwezig waren. Volgens Oslo Eveninger Dagbladet bevonden zich in het vliegtuig de Noorse verpleegster Anna-Lise Jensen, oud twintig jaar en de Zwitserse verpleegster Marian Zaiontz, adres en leeftijd onbekend* en voorts twee volwassen Joodse personen, wier namen door de Joodse organisatie te Parijs niet bekend gemaakt worden, tot dat de familie op de hoogte gesteld is. Behalve de vliegtuigen en bergingsvaartuigen van vier landen zullen eenheden van het Rode Kruis en van verschillende andere organisaties ingeschakeld worden bij het onderzoek naar het vermiste vliegtuig. In totaal nemen circa 1200 personen aan het grondonderzoek deel. Verschillende plaatsen In dit Noorse zeer bosrijke en verlaten gebied liggen reeds dik ónder de sneeuw, waardoor het onderzoek aanmerkelijk bemoeilijkt wordt.

(Van onze, weerkundige medewerker). De eerste stormdepressie trok gisteren met het centrum over Schotland naar de Noordzee. Het hiermede samenhangende frontensysteem bereikte reeds gistermiddag met regen ons land, terwijl de wind voornamelijk langs de kusL tot stormkracht aanwakkerde. Grote hoeveelheden zachte en vochtige aan de Oceaan afkomstige lucht, worden tot ver in Europa getransporteerd, waar zelfs in NoordFinland en Zweden, nog steeds niet meer dan lichte nachtvorst voorkomt. Vandaag neemt de wind weer af maar dit in afwachting van de volgende depressie, waarvan de regenfronten alreeds weer tot over Ierland zijn doorgedrongen. Er ia dan thans ook een typische onstuimigs herfstperiode ontslaan, waarin af en toe regen en harde wind voorkomt. De temperatuur, die tot op heden in November aan de lage kant was, feomt deze dagen weer flink boven normaal. Boven Midden-Rusland ligt^nog steeds een krachtig „hogedruk gebied, dal blijkbaar naar het „Westen" wil doordringen.

Weersverwachting, medegedeeld door het K.N.M.I. te De Bilt, geldig. v an Dinsdagavond tot Woensdagavond. (Opgemaakt te 10 uur.) Depressie in aantocht. Meest zwaar bewolkt met nu en dan regen. Aanvankelijk matige, later krachtige tot harde en langs de kust wellicht tijdelijk tot storm toenemende Zuidelijke wind. Aanhoudend za-h voor de tijd van het jaar. Woensdag 23 November: Zon op 8.13 — onder16.40 , Maan op 12.25 - onder 19.02

Getuigenissen voor de Raad voor de Luchtvaart „Een niet bijgestelde hoogtemeter volgens de weerkaart, verlies van koers en het vliegen op te geringe hoogte om zich op de bodem te orienteren" achtte de vertegenwoordiger van de directeur-generaal van de Rijksluchtvaartdienst, ir. C. A. F. Falkenhagen, de oorzaken van het vliegtuigongeluk op 17 Januari bU Hesnaes op het Deense eiland Falstar, waarbij de bestuurders Rudolf Protiva en Frederik de Jong werden gedood en de passagier, het lid der Tweede Kamer Koos Vorrink, voorzitter van de Partij van de Arbeid, zwaar werd gewond. Het vliegtuig was op weg van Amsterdam naar Oslo via Kopenhagen. Protiva had niet mogen vliegen onder de gegeven omstandigheden. Dit was hem door zijn maatschappij, Aero Holland, verboden. Hij is toch gegaan. Ir. Falkenhagen houdt de vlieger Protiva dan ook voor de schuldige aan dit ongeluk. Hij ls verdwaald geraakt, heeft zich op geringe hoogte trachten te orienteren en heeft geen rekening gehouden met de aangegeven barometerstand in het gebied, waarin hU vloog. Deze bij Schiphol afwijkende stand gaf 70 meter meer hoogte aan, dan in werkelijkheid het geval was. Daarom ls het vliegtuig in de boomtoppen gevlogen en verongelukt. Tien getuigen waren bij dit onderzoek voor de Raad voor de Luchtvaart verschenen. Van een uitvoerig Deens rapport werd bij dit onderzoek dankbaar gebruik gemaakt. De heer Vorrink verklaarde kort na zijn vertrek van Schiphol te zijn Ingeslapen. Toen hij wakker werd zag hij de zee en de branding voor een kust, alsook het licht van een vuurtoren ter hoogte van het vliegtuig. Het vliegtuig worstelde tegen het slechte weer. Tweede bestuurder De Jong kwam de passagiersruimte ln en zocht ln een tas naar een kaart, die niet gevonden werd. Op zijn vraag of er Iets bijzonders aan de hand was, kreeg de heer Vorrink ontkennend antwoord. Hij zag de bestuurder met de radioknoppen werken. Voorts zag hij, dat de bestuurders zichzelf vastbonden. Het bevreemdde hem, dat hij niet werd gewaarschuwd, maar heeft zichzelf toen ook vastgebonden. Hij was erg moe en ls weer ingeslapefi, om, naar hij zeide, ln het ziekenhuis wakker te worden. Op vragen verklaarde hij, dat hij verder niets bijzonders had gemerkt en dat de bestuurders een . rustige, beheerste indruk maakten. Uitvoerig zijn getuigen en getuigen-deskundigen ondervraagd over de voorbereidingen voor de tocht. .. ., . Zowel te Ypenburg als op Schiphol hebben de bestuurders uitvoerige inlichtingen over de weersomstandigheden gekregen. Piloot De Jong heeft blijkens getuigenverklaringen niet veel zin in de tocht gehad. Een andere eerste piloot op Vpenburg heeft aanvankelijk opdracht gehad de vlucht uit te voeren, doch had er bezwaar

tegen. Protiva durfde het wel aan. HU kreeg echter opdracht niet te vliegen als zich bepaalde weersomstandigheden boven Kastrup zouden voordoen. Deze waren aanwezig maar Protiva is toch gegaan. Het weer is bitter -slecht geweest. Storm, regen en laaghangende wolkenflarden, als gevolg van een warmtefront en een koude front, die zich in eikaars nabijheid uitstrekten, hebben het de bestuurder niet gemakkelijk gemaakt. Een Deense Dakota, die een uur na Protiva uit Amsterdam startte, is echter zonder moeite op Kastrup aangekomen. De loopbaan van Protiva kwam nog ter sprake bij het verhoor van de heer F. Diepen, gedelegeerd commissaris van Aero Holland N.V. De Tsjechische vlieger Rudolf Protiva heeft tijdens de oorlog in Engelse dienst gevlogen, waar hij 4000 uur maakte op tweemotorige en zwaardere machhines. Hij heeft ook deel uitgemaakt van een RAF onderzoek-afdeling. Na de oorlog is hij bij de KLM gekomen. De beoordeling van zijn werk daar was niet onverdeeld gunstig. Inn 1947 kwam Protiva bij Aero Holland, daarvoor heeft hij zonder klachten 1200 uur gevlogen, ook op instrumenten. De heer Diepen heeft niet geweten, dat een der gezagvoerders de reis naar Oslo niet had willen maken. Hij heeft maatregelen genomen bij weigering voortaan geen andere piloot in te schakelen. De Raad voor de Luchtvaart zal op 9 Januari 1950 uitspraak over dit ongeluk doen.

Succes eerst op lange termijn TWEE JAAR GELEDEN heeft de Britse regering een opzienbarend plan ontworpen om de vetvoorziening van Engeland te verbeteren zonder daarvoor dollars aan te spreken. Het was een plan dat tot de Verbeelding sprak, hoewel er aanstonds talrijke stemmen opgingen, die waarschuwden dat men er geen al te grote verwachtingen van moest hebben. Volgens dit plan zouden in Tanganjika (Centraal Afrika) twee grote gebieden ontgonnen worden voor de aanplanting van aardnoten. die de plantaardige vetten moeten leveren, voor welker voorziening Engeland in belangrijke mate van het buitenland afhankelijk is. De Britse huisvrouwen krijgen over twee jaar twee onsjes margarine meer. zo luidde destijds de verwachting. Die verwachtingen ziin niet gehonoreerd. Twee laren zijn er inmiddels verlopen en de Engelse huisvrouw heeft in plaats van meer minder margarine gekregen. Het is begrijpelijk, dat er nu ln Engeland stemmen opgaan, die vragen hoe het met dit aardnoten plan staat. De Britse belastingbetalers hebben 25 millioen pond op tafel moeten leggen om deze onderneming te financieren en aangezien er totdusver geen

resultaten konden worden getoond, heeft een aantal conservatieve leden van het Britse Lagerhuis een voorstel gedaan tot het instellen van een commissie van onderzoek naar de verwerkelijking van dit plan. Weliswaar werd dit voorstel met 315 tegen 161 stemmen verworpen, maar ook in Labour-kringen, die blijkbaar de regering in dit geval niet wilden afvallen, heerst er ontevredenheid over de weinige vooruitgang, welke met de verwezenlijking van het groundnutscheme kon worden behaald. Een der moeilijkheden waarvoor men in Tanganjika staat is de slechte uitrusting met materiaal voor de bodembewerking, terwijl de omstandigheden waaronder gewerkt moet worden uiterst primitief zijn. Vele pioniers, die hier aan het werk zijn geslagen om het aardnoten-plan te helpen realiseren, mensen, die hun gezin hebben laten overkomen, kunnen niet wennen aan de omstandigheden, waaronder zij moeten leven en dit werkt de arbeidsvreugde niet in de hand. Men krijgt een idee van de moeilijkheden indien men bedenkt, dat er tienduizenden ares vruchtbaar land eerst ontdaan moesten worden van ondoordringbaar struikgewas. Inderdaad bleek de grond uitermate vruchtbaar te zijn. maar de middelen om de rode aarde te bewerken waren niet ter beschikking en het was dan ook een algemene klacht, dat men deze onderneming wel zeer lichtvaardig had voorbereid. Enorme oppervlakten. waar enkele jaren geieden

door de aanwezigheid van ontoegankelijk struikgewas nog niemand een stap had gezet, zijn nu gereed om te beplanten, indien men ten minste de geschikte werktuigen bij de hand zou hebben. Nu is het gebleken, dat er op de gebieden, die reeds met aardnoten ziin beplant en die inderdaad een vrij goede oogst hebben opgeleverd, het volgend jaar geen aardnoten kunnen worden geoogst. Men heeft thans het plan om daar andere oliehoudende vruchten te planten, maar deze noodzakelijkheid van wisseling van de oogst schijnt men aanvankelijk niet onder het oog te hebben gezien. Uit de gehele opzet blijkt — ook de gebrekkige administratie toonde dit aan — dat men dit plan niet voldoende voorbereid heeft. Men schijnt te veel vertrouwen te hebben gehad in de mogelijkheden, die alleen de vruchtbare aarde bood. Wat zal er dan nu moeten gebeuren' De Britse regering is niet van plan deze onderneming, die nog in de kinderschoenen staat, op te geven. De belangrijkste problemen moeten nog onder het oog worden gezien en voordat deze zijn opgelost, zullen er nog wel enkele jaren verstrijken. De arbeid, die men thans in Tanganjika heeft verricht is gebleken nog slechts van voorbereidend karakter te zijn Indien de voorwaarden voor een grootscheepse aanplant van aardniten is voldaan, kan eerst een verlichting van de olieen vetpositie van Engeland verwacht worden en de hoop schijnt gerechtvaardigd te zijn. dat e r grote gebieden in Afrika in gereedheid kunnen worden gebracht voor de voedselproductie. Maar dit is toekomstmuziek Deskundigen zijn van oordee' dat het nog zeker vijf jaren kan duren voordat de Britse huisvr ju /en meer middelen hebben om een smakelijk ~>nal te bereiden. te^niinjte wannèei dat alleen van het apenootjes plan zo" afhangen.

DE BEMANNING VAN DE PH—TFA van de Aero-Holland, welk vliegtuig met 30 Joodse kinderen op weg naar Oslo, wordt vermist. Van 1. n. r.: A. v. d. Touw, tweede bestuurder; H. Westenberg, radio-telegrafist; L. Frouws, gezagvoerder; K. Stukje, boordwerktuigkundige.

De Algemene Vergadering van de Verenigde Naties beëindigde Maandag de kwestie van de Italiaanse koloniën, die reeds jarenlang een punt van bespreking vormden. Met 43 stemmen voor, een tegen en negen onthoudingen werd besloten de aanbevelingen van de politieke commissie goed te keuren en aan Libye op 1 Januari 1952 zelfstandigheid toe te kennen, terwijl Somaliland onder Italiaans beheer zal komen te staan tot het over tien jaar eveneens de onafhankelijkheid zal krijgen.

Er zal een commissie gevormd worden die tot taak krijgt te onderzoeken vrijheid verlangt of een uniet met of Erytrea de meer voelt voor Ethiopië. De assemblee besloot met 16 tegen 17 stemmen en achttien onthoudingen met Sovjetvoorstel, waarin verzocht wordt om onmiddellijke onafhankelijkheid van Libye, terugtrekking van alle buitenlandse troepen daar en binnen vijf jaar volledige zelfstandigheid van Erytrea ^n Somaliland, niet in stemming te nemen. Deze beslissingen zijn de eerste bindende, die door de V.N. zijn genomen. Gewoonlijk hebben de besluiten van de Assemblee slechts de waarde van een morele aanbeveling. Het Italiaanse vredesverdrag echter instrueerde uitdrukkelijk de Assemblee te beslissen over de toekomst van het voormalige Italiaanse imperium. De grote mogendheden droegen ln 1947 de kwestie over aan de Verenigde

Naties, toen de ministers van buitenlandse zaken niet in staat bleken onder elkaar tot overeenstemming te komen.

De Amerikaanse B-29 toestellen zouden desnoods in een tijdsbestek van 20 minuten tot een uur het grondgebied van een eventuele vijand kunnen verwoesten, aldus verklaren deskundige kringen van het Amerikaanse ministerie van landsverdediging. Deze kringen ontkennen, dat het tijdelijke vliegverbod, dat slaat op sommige groepen B-29 vliegtuigen, enigerlei wijziging zou brengen in de Amerikaanse strategie. De Amerikaanse luchtstrijdkrachten beschikken thans over ten minste 400 B-29 toestellen in vaste dienst (een zeker aantal daarvan mag thans niet vliegen, omdat kleine veranderingen dienen aangebracht te worden aan de motoren). De luchtmacht beschikt bovendien over 400 vervangingstoestellen en een reserve van 2000 B-29 vliegtuigen.

DE NIEUWSTE STRAALBOMMENWERPER van de Amerikaanse luchtmacht, de XB 51, maakt bij het opstijgen van kleine vliegvelden gebruik van een parachute. Deze parachute is achter aan het vliegtuig bevestigd en zal bij de start de snelheid aanzienlijk breken. Daardoor kan het toestel met een veel kortere aanloop volstaan.

Te Parijs is officieel medegedeeld, dat de Franse president en mevrouw Aurol begin Maart een officieel bezoek aan de Britse Koninklijke familie zullen brengen. De aankondiging van dat bezoek van de Franse president en zijn echtgenote, wordt te Londen opgevat als een overtuigende herinnering voor de publieke opinie zowel in binnen- als in buitenland aan de „nauwe en duurzame

banden tussen Frankrijk en Groot-Brittannie", aldus waarnemers. Over de betekenis van deze banden, die na de oorlog voor het eerst concrete uitdrukking vonden in het verdrag van bondgenootschap en wederzijdse hulpverlening, dat in Maart 1947 te Duinkerken werd ondertekend, wordt naar de mening van vooraanstaande Britten en Fransen vaak te licht gedacht. Voorai kortgeleden, aldus de waarnemers zijn de meningsverschillen over kwes';ies-van-de-dag tussen Parijs en Londen — devaluatie, het Midden-Oosten, sommige aspecten van de Duitse swestie — door sommige commentaws ..zodanig opgeblazen, dat men reeds spreken ging van een slechter worden der EngelsFranse betrekkingen". Het bezoek van Aurioi, dat vrijwel samen zal vallen met de derde verjaardag van het pact van Duinkerken „heft de betrekkingen tussen Engeland en Frankrijk boven de politiek uit", aldus de w-iarnemers.

Maandagavond ontjxmd te Twello bij Deventer een felle brand in de stoom-, was- en strijkinrichting van C. Meeuwsse aan ue RijksstraatwegHet vuur woedde aanvankelijk alleen in de drogerij, doch breidde zich snel uit tot het gehele fabrieksgebouw. Herhaaldelijk kwamen explosies voor, afkomstig van vaten met wasmiddelen. De brandweren van Twello en Terwolde wisten alleen het achterste deel der fabriek te behouden. Men meent, dat de was-, mangel- en strijkmachines nog bruixbaar zullen zijn te maken. Een groot deel der onderhanden wasgoederen werd gered. D,e schade kon nog niet worden overzien. De fabriek was verzekerd. Ministers Stikker en van Schaik naar Batavia. De R.V.D. deelt mede. dat de ministers Stikker en Van Schaik zich binnenkort naar Batavia zullen begeven, teneinde een aantal vraagstukken te bespreken, welke zich bil de voorgenomen souvereiniteitsoverdracht voordoen. De minister van Overzeese Gebiedsdelen kan deze reis niet medemaken, omdat de voorbereiding van de behandeling in de Staten Generaal, alsmede deze behandeling zelf van de ter Ronde Tafel Conferentie bereikte overeenkomsten, ziin aanwezigheid te Den Haag noodzakelijk maken.

Maandagavond laat ontstond te Deventer een hevige brand in de vleeswaren- en conservenfabrieken van Anton Hunink aan de Boxbergerweg. Het vuur woedde in een vrijstaand houten gebouw, dienende als opslagplaats. De brandweer kwam met groot materieel in actie en kon na een klein uur het vuur insluiten. Circa kwart over elf was net gevaar voor uitbreiding van de brand vrijwel geweken en kon men overgaan tot net wegtrekken van de brandende houtopslag en de nablussing, die nog een groot deel van de nacht voortduurde. De fabrieksgebouwen tot het bereiden van de vleeswaren enz. bleven onaangetast. De vrij grote schade wordt door verzekering gedekt. Gratificatie onderwijzend personeel. Het gratificatieb.-ölu't Burgerlijke Rijksambtenaren 1949 is, blijkens een publicatie in de Staatscourant van 21 Nov., van overeenkomstige toepassing verklaard op het onderwiizend personeel. Dit wil zeggen, dat leerkrachten van openbare en bijzondere scholen een cr ra tificatie wordt toegekend van twpp procent van hun salaris per 1 Juli 1949, met een maximum van f 50.

Het parlenjent van Oost-Indonesie heeft, volgens Reuter, de ter Rondetafel-conferentie bereikte overeenkomst geratificeerd en het ontwerp voor de grondwet van de R.I.S. aan-, genomen.