Twentsch dagblad Tubantia en Enschedesche courant

Waarschijnlijk 22 slachtoffers. Naar uit Waldenburg (bij Breslau) gemeld wordt, heeft vannacht een ernstig ongeluk plaats gehad in een mijn bij Waldenburg, waarvan waarschijnlijk 22 mijnwerkers het slachtoffer geworden zijn. Door kortsluiting is een mijnbrand ontstaan, waardoor de 22 mijnwerkers van den uitgang werden afgesneden. Terstond werden de reddingspogingen * ondernomen. Tot dusver heeft men slechts negen dooden kunnen vinden. Echter moet ook met den dood van de 13 andere mijnwerkers gerekend worden, temeer daar de brand een bijzonder sterke rookontwikkeling ten gevolge had.

De Engelsche koning heeft gisteren om half zes minister-president Chamberlain ontvangen. Reuter meent te weten, dat Chamberlain den Koning verslag heeft gebracht over zijn jongste onderhoud met den hertog van Windsor. Welingelichte kringen in Downingstreet vatten het resultaat van het onderhoud, dat Chamberlain te Parijs met den hertog van Windsor gehad heeft volgens Havas. als volgt samen. Geen enkele hinderpaal ligt een terug keer van den hertog naar Engeland meer in den weg, en een bezoek op een min of meer nabijen datum moet als een blijvende mogelijk heid beschouwd worden. Terzelfdertijd voegen dezelfde kringen hieraan toe, dat van toekenning aan de hertogin van den titel „Koninklijke Hoogheid" geen sprake is, althans niet voor een langen tijd, aangezien het volksgevoelen blijft, dat de abdicatie en de persoonlijkheid van mrs. Simpson twee verschillende zaken zijn. De toestand kan dus als volgt ontleed worden: de hertog van Windsor en de hertogin zullen van nu af aan in Engeland als particulieren verblijf kunnen houden, zonder critiek van hofkringen. Zij kunnen echter niet deelnemen aan verschillende functies en plechtigheden, zooals andere leden van de koninklijke familie. In verband hiermede kan er op gewezen worden, dat de hertog van Windsor als persoonlijk eigendom Fort Belvedere heeft behouden, dat goed wordt onderhouden, zoodat te allen tijde bezoekers zouden kunnen worden ontvangen. De indruk in gezaghebbende kringen is echter, dat men niet moet verwachten, dat de Windsors naar Engeland komen voor een zeker aantal maanden verstreken Is.

Ook Daladier blijft volhouden. Het bestuur van de C.G.T., het Fransche verbond, dat gistermiddag in vergadering bijeen is geweest, heeft besloten het tegen 30 November uitgegeven stakingsbevel te handhaven. In het na afloop van de vergadering van het bestuur der C.G.T. uitgegeven communiqué wordt gezegd, dat het bestuur kennis heeft genomen van de verschillende voorbereidende maatregelen der vakvereenigingen voor de toepassing der genomen besluiten. Het heeft met sympathie acte genomen van den stap der oud-strijders en heeft besloten te antwoorden met dank te betuigen voor dezen stap en de verzekering te geven, dat het voor alle besprekingen, welke nuttig worden geoordeeld, ter beschikking zou blijven. Het bestuur heeft vervolgens met algemeene stemmen den tekst van een open brief aan Daladier goedgekeurd. De houding der vakbonden. In een oproep aan de leden deelt het bestuur van den nationalen bond van post-, telefoon- en telegraafpersoneel mede, dat Woensdag de diensten niet zullen functionneeren, wat de minister van P.T.T. ook mag denken of zeggen! In een vergadering der gedelegeerden van typografen bij de Parijsche bladen is eenstemmig besloten, dat van Dinsdagavond tot Woensdagavond gestaakt zal worden en dat de bladen Woensdag niet zullen verschijnen. De bond van christelijke werklieden deelt mede, dat hij zijn standpunt ten aanzien der decreten handhaaft en wettige actie zal blijven voeren tot de door hem gelaakte maatregelen geheel of gedeeltelijk worden ingetrokken. Intusschen herhaalt de bond, dat hij de wetten wil eerbiedigen en zich tegen een algemeene staking verzet. De Union federale du sudest, waarbij 45 vakvereenigingen aangesloten zijn, publiceert een communiqué, waarin zij, naar Havas uit Lyon meldt, „krachtig protesteert tegen de door de C.G.T. vastgestelde richtlijnen, en alle kameraden uitnoodigt, zich Woensdag op hun werk te melden en niet deel te nemen aan een drijverij, die vooral onder de huidige omstandigheden misplaatst is". Daladier wendt zich telegrafisch tot de autoriteiten. Minister-president Daladier heeft gisteren een telegram gezonden aan de prefecten en alle chefs van dienst, waarin hij er aan herinnert, dat de neerlegging van het werk een ernstige fout zou beteekenen, welke den ambtenaar, die er zich aan schuldig maakt, voor ontslag in aanmerking zou doen komen. De opgave van geconstateerde afwezigheid zal door iederen chef van dienst moeten worden opgesteld, met het oog op de toepassing van sancties. Zij zal per telegram worden toegezonden aan den minister-president. Daladier verzoekt ten slotte in het bijzonder melding te maken van „iedere propaganda, welke beoogt de stopzetting van het werk uit te lokken". Bij gisteren te Parijs afgekondigd decreet wordt de opeisching gelast van de diensten der metro en autobusondernemingen. Dit zal op dezelfde voorwaarden geschieden als voor de spoorwegen is bepaald. De regeering vertrouwt Woensdag het verkeer gaande te kunnen houden. Reuter meldt uit Parijs: Verantwoordelijke autoriteiten hebben gisteren uitdrukking gegeven aan het vertrouwen, dat de regeering in staat zal zijn een verlamming van het nationale leven door de algemeene staking, die voor Woensdag door de C.G.T. is uitgeroepen, te voorkomen. De

voornaamste krachtproef zal te Parijs geleverd worden en een psychologisch teslissende factor zal zijn of de regeering al dan niet in staat zal zijn de transportdiensten gaande te houden. Ambtenaren verwachtten gisteren, dat de helft der utobuschauffeurs zich zullen aanmelden en dat zelfs meer dan de helft der arbeiders bij de métro zal opkomen. Er zullen geen troepen gebruikt worden om de staking te brekon, doch de autobusremises zullen zwaar bewaakt worden en op eenigen afstand zullen cordons worden gevormd ter bescherming van de werkwilligen. Tevens zullen sterke iideelingen mobiele garde patrouilleeren langs alle belangrijke autobusroutes. De sleutelstations van de métro zullen eveneens zwaar bewaakt worden. Mogelijk zullen eenige kleine stations worden gesloten. Van betrouwbare zijde wordt geraamd, dat thans 12.000 man beschikbaar zijn te Parijs en in de onmiddellijke omgeving voor de handhaving van de orde. Deze manschappen behooren tot de mobiele garde, voorts zijn politie in burger, republikeinsche gardetroepen en gewone troepen beschikbaar. De minister van arbeid heeft bekend gemaakt, dat uit verklaringen, die tot hem gericht zijn door leiders van organisaties, blijkt, dat de groote magazijnen, de banken, credietinstellingen en verzekeringsmaatschappijen Woensdag den geheelen dag in geheel Frankrijk geopend zullen zijn. Het bestuur van den nationalen bond van filiaalbedrijven te Parijs deelt mede. dat alle aangeslo* i zaken, bazars, warenhuizen en eenheidsprijswinkels Woensdagochtend op het gewone uur open zullen gaan. De onderwijzers zullen staken. De nationale vereeniging van onderwijzers heeft besloten het parool der algemeene staking op te volgen. Zij plaatst zich slechts op het terrein van strijd tegen de wetsdecreten en wil aan haar actie geen enkel politiek karakter toekennen. Het syndicaat verklaart: „Woensdag 30 November zullen in het geheele land de scholen gesloten zijn". Het mir.isterie van onderwijs verklaart evenwel, dat „alle inrichtingen van onderwijs zonder

uitzondering Woensdagochtend open zullen gaan". Het heeft een circulaire gezonden aan de rectoren en de inspecteurs der academie. De bond van musici en artiesten te Parijs heeft verklaard deel te zullen nemen aan de algemeene staking. Vrijwel geheele pers veroordeelt stakingsbesluit. Met uitzondering van de „Peuple", het orgaan van de C.G.T., die de arbeiders aanmoedigt, morgen met gekruiste armen te staken de „Humanite", die het standpunt van de „staking tegen de wetsdecreten" verdedigt, en de „Populaire", waarin Blum de bijeenroeping van het parlement eischt, moedigt de geheele pers eensgezind den minister-president aan ; de orde te handhaven en wenscht zij Daladier met zijn houding geluk. De „Ordre" schrijft o.a.: Laten we het eerlijk zeggen: de algemeene staking heeft zoo zichtbaar ie openbare meening tegen zich. dat zij een fiaje j dreigt te worden. De „Epoque" schrijft: Hier, waar wij Daladier zoo ' 'Hg hebben gecritiseerd vanwege zijn buitenlandsche politiek, schrijven wij vrijmoedig, dat wij in de huidige krachtproef volkomen achter hem staan. Minister de Monzie zou bemiddelen. Na een fractievergadering hebben de leden van de republikeinsch-socialistische unie Havas medegedeeld, dat zij den ministers hadden voorgesteld het parlement bijeen te roepen ter behandeling van de decreten, ten einde op die manier en algemeene staking te vermijden. Voorts deden zij den minister van Openbare Werken de Monzie het denkbeeld aan de hand, de kwestie van een wijziging der werkweek van 40 uur aan een nieuw onderzoek te onderwerpen. De Mc izie heeft dat denkbeeld telefonisch medegedeeld aan Daladier, die als eerste voorwaarde zou hebben gesteld, dat het Fransche vakverbond de stakingsorder intrekt, alvorens hij besprekingen met deze organisatie gaat voeren. De voorzitter der republikeinsch-socialistische unie 'r.ssard heeft medegedeeld, dat hij van de C. G. T. zou trachten te verkrijgen, dat zij aan het verzoek van Daladier voldoet, en van de regeering, dat zij zich bereid verklaart besprekingen te voeren met de vertegenwoordigers der arbeiders-organisaties over wijziging van bepaalde decreten i.z. den arbeidstijd en over zekere beloften, om de arbeidersklasse gerust te stellen.

DUITSCH VLIEGTUIG NAAR TOKIO. — Het Duitsche vliegtuig „Condor" is gistermiddag van het Berlijnsche vliegveld Tempelhof vertrokken voor een vlucht naar Tokio, ter beantwoording van het bezoek der Japansche vliegers. De „Condor", die ook de recordvlucht naar New York heeft volbracht, zal de reis naar Tokio in vier etappes afleggen. Vliegkapitein Henke neemt afscheid van den Japanschen gezant te Berlijn.

Vandaag is officieel een decreet gepubliceerd voor de toepassing van den oorlogsnoodtoestand, waarbij de regeering verstrekkende bevoegdheden worden verleend, o.a. tot het opeischen van de diensten van iederen burger In het decreet wordt gezegd, dat alle empioyes en arbeiders van de openbare diensten van staat departement of gemeente, gerequireerd worden, evenals al het personeel van diensten, waarvoor door staat, departement of gemeente concessies zijn verleend. In een lang rapport aan president Lebrun zegt Daladier, dat „de regeering de noodige maatregelen zal weten te nemen om aan alle gebeurtenissen het hoofd te bieden". Het personeel in staatsdienst, dat in staking gaat, zal, naar in het rapport verklaard wordt, onmiddellijk ontslagen worden. Mi.jnen gerequireerd. Bij besluit der regeering zijn de mijnen en de daarvan afhankelijke bedrijven in het Zuiden van den Elzas gerequireerd.

Chamberlain in Januari naar Rome, het Engelsche koningspaar in Juni naar Roemenië. Ie blad. De krachtproef in Frankrijk; ingrijpende maatregelen der regeering. Ie blad. Hitier en Schuschnigg. Ie blad. Ernstig mijnongeluk bij Breslau. Ie blad. Terugkeer der »Vindsors naar Engeland? Ie blad. Laatste Nieuws. Ie blad.

In de Times is gemeld, dat Hitier Zaterdag een bezoek aan Weenen zou hebben gebracht en Zondag weer zou zijn vertrokken. Dit bezoek zou in verband hebben gestaan met de plannen, welke voor een ln vrijheidstelling van dr. Schuschnigg zouden worden overwogen. Het zou de bedoeling zijn geweest, dr. Schuschnigg tegen Kerstmis vrij te laten, op voorwaarde, dat hij Oostenrijk ten spoedigste zou verlaten, vergezeld van zijn naaste familieleden. Schuschnigg zou deze voorwaarden evenwel verworpen hebben en ook vooi zijn voornaamste medewerkers de vrijheio hebben verlangd. Dit zou evenwel geweigerd zijn. Tevens maakt het Engelsche blad melding van een zuiveringactie, welKe in de Oostenrij ksche af deeling der N S.D.A.P. zou zijn doorgevoerd. Honderd vijf en zeventig personen zouden in het kader van deze actie doodgeschoten zijn. De Duitsche pers maakt zich vroolijk over deze berichten en ontkent ten stelligste dat, Hitier den Obersalzberg heeft verlaten, terwijl tevens ontkend wordt, dat in de Ostmark een zuiveringsactie zou zijn doorgevoerd.

Gisteravond zijn met dezelfde hevigheid als Zaterdag de betoogingen in Sofia hervat ten gunste van den terugkeer van de Bulgaarsche minderheden. De politie heeft vergeefs geprobeerd groepen betoogers te verspreiden. Bij botsingen werden verscheidene personen gewond. Alle verkeer in de gezantenwijk en in de buurt van de ministeries en het parlementsgebouw is verboden. De universiteit is voor eenige dagen gesloten. Reserve Officieren, die hun jaarcongres hielden, hebben een motie aangenomen, waarin de terugkeer wordt geëischt van de aan Bulgarije bij het verdrag van Neuilly ontnomen gebieden.

Kanya, de Hongaarsche minister van bui tenlandsche zaken, is om gezondheidsredenen afgetreden. De premier Imredy zal zijn functie ad interim waarnemen.

Geen onverdeelde instemming met Chamberlains plannen. Wij hebben de laatste weken melding moeten maken van een groot aantal reizen van vorsten en vooraanstaande politici. Reeds staat echter een reeks nieuwe reizen op het programma: het schijnt, dat een koortsachtige reislust zich meester heeft gemaakt van allen, die een rol van beteekenis spelen in de voornaamste Europeesche staten. Het ligt voor de hand, dat de vorsten en staatslieden niet voor hun genoegen op reis gaan. En toch zal wellicht hier en daar de vraag gesteld worden, waartoe al dat kostbare reizen dient, omdat toch de verschillende regeeringen in nauw contact met elkaar plegen te staan door middel van hun ambassadeurs en gezanten. Is dit contact niet voldoende? Vervullen de diplomaten hun taak niet naar behooren? Of is op sommige momenten een bezoek van politici met klinkende namen of zelfs van vorstelijke personen toch meer gewenscht? Dit laatste is inderdaad het geval. Het contact, dat tusschen de verschillende staten onderhouden wordt langs diplomatieken weg, is nauw. En voor de politici en staatslieden ruimschoots voldoende. Het is echter tevens koel en nuchter. Het spreekt niet tot de verbeelding der massa, het heeft geen invloed op de publieke opinie. En daar een politiek, die niet gedragen wordt door den volkswil gedoemd is om op een mislukking uit te loopen, is er den regeeringen in alle landen zeer veel aan gelegen, de publieke opinie gunstig te stemmen, de massa te beïnvloeden. Dit nu geldt voor de buitenlandsche politiek evenzeer als voor de binnenlandsche. Vandaar in de autoritair geregeerde staten de eindelooze reeks van plechtigheden. Hier is een kleine groep menschen aan het bewind, die — daar de publieke opinie zich niet kan uiten — verplicht is, steeds op successen te wijzen. Zoolang een dictator en zijn medewerkers dat kunnen, staan zij sterk, maar ten overvloede laten zij hun plechtigheden vergezeld gaan van een aanzienlijk machtsvertoon. De massa komt onder den indruk van de opsomming van successen — die soms wel schijn-successen zijn, maar dat doet er niet toe — komt evenzeer onder den indruk van de machtsontwikkeling en de publieke opinie is weer gunstig gestemd. Ook in de democratische staten hebben de regeeringen propaganda van noode — maar zij voorzien daarin op andere wijze. De practijk heeft evenwel geleerd, dat in het internationale leven, in het verkeer tusschen de volkeren, van niets een zoo groote propagandistische werking uitgaat, als juist van het uitwisselen van bezoeken. Staatshoofden en politici weten dat zeer goed. Vandaar dat er ieder jaar gereisd wordt. Of het persoonlijk contact, dat daarbij tusschen staatshoofden en politici tot stand komt, van groote waarde is, mag worden betwijfeld. Het kan van groote waarde zijn, maar is het meestal niet. Meestal is de tijd, die voor rustige besprekingen gereserveerd kan worden, te kort. De plechtigheden, die als kijkspel voor de wassa dienen, zijn hoofdzaak. En de toespraken, die gewisseld worden! In die toespraken plegen zeer vriendelijke dingen gezegd te worden, de dagbladen, de radio en de film herhalen deze vriendelijkheden duizendvoudig. Het volk wordt gebiologeerd, de publieke opinie beïnvloed. Zeer vaak > blijkt, dat de betrekkingen tusschen twee landen na de uitwisseling van officieele bezoeken aanzienlijk verbeteren, omdat de publiek. °pinie de toenaderingspolitiek na deze bezoeken gunstiger gezind is, dan daarvoor. Nu ziet men, dat speciaal na een min of meer ernstige crisis telkens de staatshoofden en politici door reislust aangegrepen worden. Geen donder! De situatie heeft dan een wijziging ° n dergaan, het blijkt noodig bepaalde verhoudingen inniger te maken. Soms moet men zelfs op zoek gaan naar nieuwe vrienden. Dit alles ziet men ook thans geschieden. Na de reizen, die in de afgeloopen weken te Ve rmelden vielen, staat thans een aantal Nieuwe op het program! Het Britsche koningspaar gaat naar Canada en de V. S. Het Britsche koningspaar gaat naar Roemenië. Chamberlain en Halifax gaan naar Rome.

Daartegenover staat, dat enkele reeds aangekondigde reizen onzeker zijn geworden. De Tsjechische minister van buitenlandsche zaken Tsjvalkovski heeft zijn bezoek aan Berlijn voor onbepaalden tijd uitgesteld en von Ribbentrop aarzelt, of hij wel naar Parijs zal gaan. Mag men daaruit conclusies trekken? Het is er in ieder geval nog te vroeg* voor, maar de reizen van Chamberlain naar Rome en van het Britsche koningspaar naar Roemenië zijn toch wel zeer opmerkelijk. Chamberlain en Halifax gaan in Januari naar Rome. Het doel is, volgens de officieele mededeelingen, het tot stand brengen van persoonlijk contact met Mussolini ter bevordering van den Europeeschen vrede. Er zal geen sprake zijn, zoo wordt gezegd, van het drijven van een wig tusschen Rome en Berlijn — maar klaarblijkelijk schat Chamberlain den invloed van Mussolini op Hitier zoo hoog, dat hij Inderdaad niets ongedaan wil laten om den Duce tot zijn vriend te maken. In September heeft de matigende invloed van den Italiaanschen premier er veel toe bijgedragen, dat een oorlog in Europa voorkomen werd. Ook in de toekomst kan deze invloed van waarde blijken! De groote vraag is evenwel of de Duce deze bemiddelende en kalmeerende taak op zich zal willen nemen en of hij er niet de voorkeur aan geeft, alles bij het oude te laten Vandaar dat zoowel Engelsche als Fransche bladen bedenkingen hebben en meenen, dat het verkeerd is, thans naar Rome te gaan. Volgens de „Daily Telegraph" bijv. kan het besluit tot dit bezoek op het oogenblik er slechts toe bijdragen, de grootste onrust te wekken — en niet alleen onder de openbare meening in Engeland. Een dergelijk bezoek op zulk een oogenblik is een fout volgens het blad. De ,,News Chronicle" is van meening, dat 't bezoek gq||i opzienbarende resultaten zal afwerpen, tenzij de omstandigheden zich aanzienlijk wijzigen. En de Londensche correspondent van de „Petit Parisien" schrijft: Te Londen koestert men de hoop dat, als Mussolini bemiddelend optreedt tusschen de Duitsche en de Britsche regeering en Chamberlain van zijn kant tusschen Parijs en Rome bemiddelt, de komende Britsch-Italiaansche besprekingen, na die te München, tot een ontspanning in Europa zouden kunnen leiden en de politiek van algemeene samenwerking vergemakkelijken. Is dit resultaat mogelijk? Talrijk zijn degenen, die eraan twijfelen, aangezien teveel wolken op het oogenblik den internationalen horizon verduisteren en teveel geschilpunten, het Joodsche vraagstuk, het Spaansche conflict en het vraagstuk der Middellandsche Zee, tusschen de beide groepen van mogendheden bestaan. Men koestert dus van Chamberlains Romeinsche reis geen al te hooge verwachtingen. Wat de reis van het Britsche koningspaar naar Roemenië aangaat, deze sluit aan op het bezoek van koning Carol aan Londen. Roemenië — wij wezen er reeds eerder op — oriënteert zich meer en meer op Engeland. Deze reis, die in Juni zal plaats vinden, Is dus wel een zuivere toenaderingsdemonstratie, die mede ten doel heeft, de groote Roemeensche bevolkingsgroep, welke met Berlijn sympathiseert, tot andere gedachten te brengen.