Twentsch dagblad Tubantia en Enschedesche courant

De Fransche stakingsmislukking. De rede van Ciano.

Nieuwe onrust in Roemenië.

Drie feiten van den dag vallen er vandaag te noteeren en het belangrijkste daarvan is vanzelfsprekend de mislukking van de Fransche staking. Daladier heeft getriomfeerd. De vakbonden hebben de nederlaag geleden en zij zullen voorloopig zich wel wachten, eer zij nogmaals de algemeene staking pogen te hanteeren als politiek aanvalswapen. Het eenige doel van deze actie was, de regeering in een zoodanige situatie te brengen, dat zij af zou treden en plaats zou maken voor een kabinet dat minder zware offers van de arbeidersklasse zou eischen. Dit doel is niet bereikt. En Daladier kan voortgaan op den ingeslagen weg. Omtrent de oorzaken van de mislukking kan men van oordeel verschillen. Het is mogelijk, dat de mislukking uitsluitend te wijten is aan de drastische tegenmaatregelen der regeering. Het is evenzeer mogelijk, dat een groot deel van de arbeiders, hoe zeer ook ontstemd door de sociale en financieele plannen van Reynaud en Daladier, in heeft gezien, dat men er langs den door het Volksfront destijds gevolgden weg ook niet kwam en dat men daarom deze van goeden wil blijk gevende regeering moest blijven steunen. • Daladier neemt dit standpunt in. De vakbonden verklaren natuurlijk, dat alleen de dwang van Daladier hun actie heeft doen falen. Wie heeft gelijk? Het antwoord op deze vraag is niet te geven, maar het verdient de aandacht, dat zelfs de Engelsche bladen thans Daladier waarschuwen, dat hij niet te ver moet gaan met het uitoefenen van dwang op de arbeiders. Het is veiliger, dat hij streeft naar een compromis, dat hij desnoods zijn sociale maatregelen herziet en zoodoende zich verzekert van den steun van de arbeidersmassa. Niet te ontkennen valt inmiddels, dat het mislukken van de staking aan het prestige van Frankrijk ten goede komt. Als Daladier een handig gebruik maakt van zijn onmiddellijk succes, bewijst hij Frankrijk een dienst en ook zichzelf! Want dan kan hij de positie van zijn kabinet voor geruimen tijd veilig stellen. Het tweede feit van den dag vormt de rede, welke gisteren door den Italiaanschen minister van buitenlandsche zaken gehouden is. Ciano heeft met groote zakelijkheid een schets gegeven van het verloop van de Europeesche crisis in September. Het belangrijkste uit zijn betoog is, dat er uit blijkt, dat en Duitschland en Italië met groote koelbloedigheid den oorlog onder oogen zagen. Zij waren bereid, alles op één kaart te zetten, zij waren bereid aan geheel Europa het hoofd te bieden. Van verlangen om den vrede te bewaren was in de woorden van Ciano geen spoor te vinden. Men eischte de inwilliging van de nationalistische eischen en verkreeg men die niet, dan moest het kanon spreken Ciano heeft verklaard, dat men op den ingeslagen weg voort zal gaan. De rest van Europa weet dus, waar men aan toe is, als Italië en Duitschland met nieuwe eischen verschijnen. Reeds is in zekeren zin zulk een eisch naar voren gebracht. Nadat Ciano zijn rede besloten bad met een vlammende speech over de grootheid van Italië en zijn overheerschende Positie in Europa, demonstreerden de Kamerleden en fascistische partijformaties voor het afstaan van de Fransche gebieden Tunis en Corsica aan Italië Geen gunstig voorteeken voor de Franschftaliaansche toenadering! Frankrijk neemt men vanzelfsprekend nie t verontwaardiging kennis van deze de^onstraties. In Italië tracht men de zaak te Ver goelijken. Maar de feiten liggen er en Europa heeft kans, dat het aantal ingewikkelde problemen weer met een vermeerderd wordt. Ten slotte is er Roemenië. De dood van Codreanu. West Europa zal van eventueele verkering in Roemenië niet veel hinder ondervin den. Maar voor de verdere ontwikkeling v a n den nieuwen toestand in Midden-Europa is w at rondom Boekarest gebeurt toch wel van êr °ot 'oelang. heerscht in het land van Koning Carol ® r °°te verontwaardiging over het neerschieten Vatl Codreanu en dertien van zijn medegevan!, erier i. Men kan zich dat indenken. Als van een I gevangenen, die pogen te ontvluchten er --len worden gedood, dar. laat zich dat verstaan.

Dat allen worden gedood, doet eigenaardig aan. En de aanhangers van Codreanu spreken dan ook van moord. De Roemeensche troon staat niet zoo heel sterk. Koning Carol is niet bij alle Roemenen populair. Hij wendde zich de laatste weken tot Frankrijk en Engeland. Hij streefde samenwerking met deze staten na. Als reactie staken de vroegere led^n der IJzeren Garde het hoofd weer op. Het kwam tot anti-Joodsche excessen. Als reactie op deze excessen volgt de dood van Codreanu. Wat zal de volgende etappe zijn? Zullen de met Duitschland sympathiseerende Gardisten er in slagen nieuwe, langdurige onrust te ontketenen? Het is geen wonder, dat men te Boekarest nerveus is. De Engelsche pers over de mislukte Fransche staking. Het mislukken van de staking in Frankrijk is, zoo schrijft de „Times" evenzeer te danken aan het gezond verstand der arbeiders als aan de krachtige houding van de regeering. De gebeurtenissen der paar laatste dagen moeten een wrok achterlaten. Als Daladier een verstandig gebruik maakt van zijn overwinning, zal hij in staat zijn deze wrok te sussen en de achterdocht, waarmede de regeering door de arbeiders ontegenzeggelijk wordt beschouwd weg te nemen. Hij heeft zich sterk genoeg getoond om zich te verzetten tegen de met dreigementen gepaard gaande dictatuur van een kant Het zou even fataal zijn voor zijn prestige als den leider, die Frankrijk in deze crisis noodig heeft, als hij toe zou geven aan druk van elementen aan den anderen kant, die evenzeer geneigd zijn om klasse- en groepsbelangen boven die van het land te stellen. Volgens de „Daily Telegraph" heeft Frankrijk ontzaglijk gewonnen aan eerbied van de buitenwereld, die thans het zoo welkome bewijs heeft, dat het nog. pal staat, terwijl het ernstig geschokt terneergeslagen scheen. De ,.Daily Herald" schrijft: „Laten wij hopen, dat Daladier niet ?a! meenen, dat hij in de verdediging van de Fransche arbeiders een bres geslagen heeft waardoor hij een meer algemeenen aanval kan ontketenen. De „News Chornicle" schrijft: Als Daladier verstandig Is zal hij op grond van zijn tegenwoordige kracht concessies aan de arbeiders 'doen. Laat hij de decreten herzien, zoodat zij op billijke wijze op alle klassen drukken.

EN CONSTATEERT VOLLEDIGE STAKINGSMISLUKKING.

Een radiorede tot het Fransche volk.

Daladier, de Fransche minister-president, heeft gisteren voor de radio een rede gehouden, waarin hij verklaarde dat 't doorzicht en het patriottisme, van het Fransche volk opnieuw op overweldigende wijze is bevestigd. De dag van 30 November, aldus Daladier, moest een historische datum zijn. Het leven der natie moest gedurende 24 uur worden stilgelegd onder ironisch toezien onzer tegenstanders en tot groote droefenis onzer vrienden. Aan den avond van dezen dag heb ik het recht te zeggen, dat 30 November inderdaad een historische datum is: door de volkomen mislukking van de staking toonde het land de vastbeslotenheid in vertrouwen de regeering medewerking te verleenen en door eerbied van de wet Frankrijk's welzijn te verzekeren. Daladier zeide, dat alle gewichtige takken van dienst functionneerden: spoorwegen, posterijen, telefoon, telegraaf, te Parijs de autobussen en de ondergrond. In de particuliere industrie was de staking slechts gedeeltelijk. Ik was zeker, aldus Daladier. Men wordt in Frankrijk altijd begrepen als men de taal van Frankrijk spreekt. Ik zeide, dat het gezag moest worden gehandhaafd en het werd gehandhaafd. Ik zeide geen stilstand der openbare diensten te zullen dulden en zij stonden niet stil. Ik sprak vertrouwen uit in de ambtenaren en in de arbeiders wat aangaat de overwinning op de voor het vaderland schadelijke propaganda. Mijn vertrouwen werd beantwoord. Zij wisten zichzelf te overwinnen, daar zij zich door de regeering en door de republikeinsche wet gesteund voelden. Het is niet de taak van den minister-president, aldus Daladier, een overwinning te behalen op verdoolde medeburgers, het is zijn taak hen terug te voeren naar het gezonde verstand. Het beginsel van de republiek overwon vandaag, de eerbied voor wet, arbeid en vaderland. Het Fransche volk heeft bewezen, dat het wist dat de sociale wetten niet bedreigd worden, dat zijn vrijheden niet in het geding zijn. Het toonde te beseffen, dat de vrijheden in gevaar

kunnen worden gebracht door wanorde en een gebrek aan tucht. Gij als vrije mannen weet, dat de stormram der stakingen in andere landen den weg opende tot de dictatuur. Het gezag van den staat is een garantie van de vrijheid. Het Fransche volk heeft evenzeer getoond te beseffen, cat een dag van wanorde Frankrijk's gezag in de wereld zou verminderen. Gij hebt bewezen, dat de democratie, als zij zulks wil, wanorde kan voorkomen. De wereld weet nu, dat Frankrijk binnenlandsche onzekerheden overwon en sterker is dan gisteren. Morgen zal Frankrijk onder behoud zijner vrijheden, in herwonnen moreele eenheid zijn krachtsinspanning voortzetten. Eenheid al zijner zonen is noodzakelijk. De regeering zal de samenwerking tusschen werknemers en werkgevers weten te organiseeren in wederkeerig begrip en in eerbied voor de wet. Verklaring van het vakverbond. Het Fransche vakverbond heeft gisteravond een communiqué uitgegeven, waarin wordt geconstateerd, dat de stakingsbeweging zonder

incidenten is verloopen, wat aan de arbeiders is toe te schrijven. Zonder twijfel is de beweging, welke de C.G.T. rustig wilde doen verloopen, geïnfluenceerd door de formidabele maatregelen, welke de regeering genomen heeft. Ondanks het machtsvertoon, aldus het communiqué, is het stakingsparool in aanzienlijke mate in de particuliere industrie, zoowel te Parijs als daarbuiten, gevolgd. In de overheidsdiensten heeft het aanleiding gegeven tot belangrijke onderbrekingen in verscheidene centra. De staking was volkomen onder de mijnwerkers, de zeelieden en de havenarbeiders. Van 75 tot 95 procent der arbeiders staakten in de metaal-, textiel-, koper-, leer- en chemische industrieën. Niettegenstaande pressie verliep de staking in discipline in de tabakszaken in tal van stéden. Het communiqué besluit met de mededeeling, dat de nationale raad van de C.G.T, Maandag is bijeengeroepen. voor

DALADIER.

DE MISLUKTE STAKING IN FRANKRIJK. In verband met de aangekondigde staking stonden alle belangrijke gebouwen in Parijs gisteren onder zware bewaking. Ook voor 't operagebouw patrouilleerden politie-agenten.

Uit Berlijn wordt aan de „Figaro" gemeld: De geheime politie heeft kortgeleden een aantal personen gearresteerd, dat voor de komst vai, Hitlev een groote rol in de politiek heeft gespeeld Zij zullen waarschijnlijk voor het Volksgerecht verschijnen wegens voorbereiding van hoogverraad. Tot de gearresteerden behooren o.a. dr. Lutte, oud-burgemeester van Neurenberg. Frank Kunstier, oud-voorzitter van de sociaal-democratische partij te Berlijn, dr. Hermann Brill, vroeger rijksdagafgevaardigde van de sociaal democratische partij, en de sociaal democraat Otto Brass. Het totaal aantal t arrestaties bedraagt ongeveer vijftig. De meeste gearresteerden zijn reeds in concentratiekampen ondergebracht. De geruchten dat Schuschnigg in vrijheid gesteld zal worden houden aan. De beslissing of Schuschnigg bevrijd zal worden of dat hij aan een proces zal worden onderworpen hangt uitsluitend van Hitier af. Zijn familie en vrienden hopen dat de gebruikelijke amnestie met Kerstmis ook den vroegeren kanselier in vrijheid zal stellen. Personen die doorgaans goed ingelicht zijn betwijfelen echter of hij daaronder zal behooren. Oostenrijk is in twee kampen verdeeld. Een deel. de meest radicalen vragen om wraak op het oude regime en wenschen onmiddellijke bestraffing, terwijl het andere kamp, de gematigde nazi's bevreesd zijn voor de opinie in het buitenland waarom zij.wenschen dat Schuschnigg bevrijd zal worden. Ondertusschen luiden de berichten omtrent Schuschnigg dat zijn zenuwgestel ernstig geschokt is ofschoon hij overvloedig. van goed voedsel wordt voorzien.

INGEZONDEN MEDEDEELING. 1 ZOEKEN 1 NAAR GÊSCHENKEN is niet noodig, koop een : TAS of één der vele honderden ANDERE LEUKE ARTIKELEN bij:

Bij zijn a.s. bezoek aan Rome.

De mogelijkheid bestaat, dat de Engelsche minister-president Chamberlain gedurende zijn a.s. bezoek aan Rome een privé-bezoek aan den Paus zal brengen, aldus Reuter's diplomatieke correspondent. Deze zegt verder: Terwijl verluidt, dat er tot nu toe geen definitieve schikkingen getroffen zijn voor zulk een bezoek, zoo is het toch gebruikelijk voor hoofden van staten en andere hooggeplaatste personen, wanneer zij Rome bezoeken om ook den Paus te gaan begroeten.

„WIJ WILLEN TUNIS EN CORSICA".

Ciano over de houding van Italië in de crisisdagen.

In de Italiaansche kamer heeft gisteren de minister van buitenlandsche zaken, graaf Ciano een grooi-e rede gehouden over de jongste Europeesche crisis. Hij wees daarbij vooral op de belangrijke plaats, welk» Italië thans inneemt in Europa. Na afloop van deze kamerzitting kwam het tot anti-Fransche demonstraties. De Matin meldt uit Rome, dat gisteravond een groot aantal ministers en afgevaardigden zich na afloop van de rede van Ciano op straat begeven heeft om Mussolini toe te juichen. Tot diep in den nacht trokken talrijke betoogers door de stad, steeds op maat roepend: „Wij willen Corsica en Tunis". De betooging ten gunste van de Italiaansche aspiraties in de Middellandsche Zee is ook vermeld in het officieele verslag van de vergadering van de Kamer van afgevaardigden, waarin aan het einde van het stenografisch verslag de volgende zin voorkomt: „De afgevaardigden verheffen zich van hun zetels en juichen den Duce geestdriftig toe, roepend: „Tunis". Hetzelfde blad meldt voorts, dat sedert Woensdagochtend in de fascistische organisaties het parool de ronde deed, waarbij de partijformaties werden uitgenoodigd, bij den uitgang van het parlement en op de Piazza Venezia ond" de ramen van den Duce op dezelfde wijze te betoogen. Wat .nen te Rome verklaart. Uit Rome wordt het volgende gemeld: In het buitenland heeft het gerucht de ronde gedaan, dat na de zitting van de kamer optochten door Rome zijn getrokken, onder het roepen van „T 'nis". Het schijnt, dat slechts enkele jeugdige betoogers eenige malen dezen kreet hebben geuit. De eenige optocht welke gevormd werd, was ^ie van de afgevaardigden, die zich naar de Piazza Venezia begaven om den Duce te huldigen, zooaL zij op den dag van de opening der kamerzitting gewoonlijk doen. De rede van Ciano. In zijn bovenvermelde rede verklaarde Ciano, dat Italië reeds in December 1937 den toenmaligen Tsjechischen gezant te Rome, Tsjwalkovski, gewaarschuwd had, dat het noodzakelijk was, dat Praag tot een accoord kwam met Duitschland, Hongarije en Polen. Hij behandelde voorts de ontwikkeling van de crisis in

dezen zomer en zeide, dat een inwillgen van de eischen van Karlsbad althans tijdelijk de situatie zou hebben gered. Op 20 Augustus droeg de Duce, die begreep, dat een verscherping onvermijdelijk was, Ciano op, bij de Duitsche regeering eenige inlichtingen te vragen, daar Mussolini reeds toen voorzorgsmaatregelen voor de dekking van de grenzen wilds nemen Nadat, ondanks de reis van Chamberlain naar Berchtesgaden, de toestand verscherpt was door onbegrijpelijke stijfhoofdigheid van Praag, heeft de Duce zijn standpunt definitief bepaald en er Duitschland van op de hoogte gesteld. In zijn rede te Triëst heeft Mussolini de houding uiteengezet. Italië hield een nauwer contact met de landen, waarmede het door verdragen en vriendschap in het bijzonder is verbonden: Japan, Zuid-Slavië, Polen, Spanje en Albanië. Op Zondag 25 September heeft r*e speciale gevolmachtigde van HitIer, die per vliegtuig was gekomen, den Duce uitvoerige inlichtingen van geheimen aard verstrekt: hij bevestigde de erkentelijkheid van het Duitsche volk voor de houding van Italië. Maandag 26 September besloot Hitier in verband met de /ei gering van Tsjecho-Slowakije een nieuw ultimatum aan Praag de zenden, dat Woensdag 28 September te 14 uur afliep. Deze beslissing was geheim, doch Ciano werd er van in kennis gesteld door den Italiaanschen ambassadeur en hij bracht ook den Duce op de hoogte. Mussolini nam met kalmte van het besluit kennis en beval de mobilisatie voor den volgenden dag. Onder zijn persoonlijke leiding begon des Dinsdags de mobilisatie. De westelijke grenswacht werd op voet van oorlog gebracht, de luchtbeschermingsdienst in Piemont, Ligurie en de kuststreken langs de Tyrrheensche zee wera gemobiliseerd, de Alpentroepen werden onder de wapenen geroepen, de troepen in het Po-gebied werden op driekwart van de oorlogssterkte gebracht, de troepen 'e Turijn, Cuneo, op Pantallaria en Elba, Sicilië en Sardinië en in Libye werden versterkt. In eenige uren werden 300.000 man onder de wapenen geroepen, zoodat het. leger versterkt werd v. 250.000 t. 550.000 man. Een algemeene mobilisatie zou even vlot verloopen zijn. Ook luchtmacht en marine namen haar maatregelen. Wat de marine betreft, stonden 5000 officieren en 84000 onderofficieren en matrozen gereed. Aan deze cijfers, aldus Ciano behoeft niets te worden toegevoegd. De mobilisatie werd in de grootste orde en rust volbracht, zoodat de ware afmetingen zelfs aan den scherpsten opme ker ontgingen. Voor 29 September werd een bijeenkomst te München vastgesteld, waaraan zou worden deelgenomen door Von Ribbentrop, Ciano, generaal Von Keitel en de Italiaansche generaals Pariani en Valle. Doch toen Chamberlain den ochtend van 28 September door tusschenkomst van Lord Perth een uitnoodiging tot Mussolini richtte, ging de Duce daarop onmiddellijk in. Hij droeg den ambassadeur te Berlijn, Attolico, telefonisch op, een stap bij Hitier te doen en slaagde eenige uren voor het verstrijken van het ulimatum erin 24 uur uitstel der krijgsoperaties te te verkrijgen Ik twijfel er niet aan, aldus Ciano, of Hiti r zou een dergelijk voorstel van ieder andei onmiddellijk van de hand hebben gewezen. Attolico kreeg daarna opdracht, Hitier ir kennis te stellen van een nieuw voorstel var Chamberlain, volgens hetwelk een conferentie zou worden gehouden, die het probleem i ten hoogste zeven dagen zou liquideeren. In het begin van den middag deelde Attolico telefonisch mede, dat Hitier het voorstel aanvaardde cp één voorwaarde; dat de Duce persoonlijk aanwezig zou zijn, als eenige waarbo. 0 voor succes. Hij liet Mussolini de keus

tusschen Frankfort en München. Des avonds vertrok hij en den volgenden morgen had hij in den trein een lang onderhoud met Hitier. Ciano schetste daarna het verloop Tan de conferentie te München en zette uiteen, dat het aanzien van Italië op reusachtige wijze gestegen is door zijn bemiddeling in de Tsjechische crisis. Ciano verklaarde, dat de fascistische staten hun houding niet zullen veranderen, maar op den ingeslagen weg voort zullen gaan. De minister stond nog uitvoerig stil bij de inwerking treding van het Britsch-Itali&ansch accoord, welke hij een positieve bijdrage tot den Europeeschen vrede noemde. De Fransche pers over de betpogingen te Rome. De Parijsche bladen houden zich vanochtend bezig met de incidenten, die zich gisteren na de rede van Ciano hebben voorgedaan,, toen, naar men weet, afgevaardigden geroepen hebben: „Wij willen Tunis en Corsica". Alle bladen leggen er den nadruk op, dat te Rome geen parlementaire betooging kan plaats vinden, zonder dat deze van te voren georganiseerd is. Uit Rome wordt aan de „Journal" gemeld: Het staat vast, dat sedert eenige dagen onder de troepen en formaties der fascistische partij een krachtige propaganda wordt gevoerd om een atmospheer te scheppen, die gunstig is voor de Italiaansche verlangens inzake Tunis. De afgevaardigden, zoowel als de andere betoogers, handelden op instructie. Daarom moet aan hun betooging meer beteekenis worden gehecht dan de fascistische pers doet. Men staat hier aan het begin van een van hoogerhand georganiseerde campagne. Aan de „Echo de Paris" wordt uit Rome gemeld, dat reeds voor de zitting het gerucht de ronde deed, dat met den kreet „Tunis" zou worden betoogd. Het oordeel van de Duitsche pers. De bladen wijden groote aandacht aan de rede, welke de Italiaansche minister van buitenlandsche zaken, graaf Ciano, gisteren in de kamer gehouden heeft. De beteekenis der redevoering schrijft de „D.A.Z." kan niet hoog genoeg gewaardeerd worden. Zij vormt een mijlpaal zoowel in de gemeenschappelijke politiek van Duitschland en Italië, als in het leven der beide volkeren, die deze politiek willen volgen. De as Rome—Berlijn staat daar als een rots. Italië, de vriend van Duitschland, heeft het bewijs daarvan geleverd door zich bereid te verklaren de wapenen op te nemen. Ook in de toekomst zullen de „as-mogendheden" niet lichtvaardig wegens een geringe kwestie Europa in een oorlog storten. Zij zullen koelbloedig blijven en in volledige overeenstemming hun besluit nemen. De „Voelk. Beobachter" schrijft: De laatste maanden is in het buitenland herhaaldelijk getracht Duitschland en Italië tegen elkander uit te spelen, of den schijn te wekken, alsof de Berlijnsche en de Romeinsche diplomatie het niet eens waren. Deze geruchten hadden vooral betrekking op de Karpathische Oekraïne. Graaf Ciano heeft nu onomwonden verklaard, dat de uitspraak van Weenen niet meer ter sprake komt, m.a.w., 'dat deze inte^ationalen rechtsgrond heeft verkregen. Het blad sluit aldus: Elke toenadering tusschen vier groote Europeesche mogendheden beteekent een versterking der opbouwende vooruitstrevende krachten. Mussolini zelf heeft reeds jaren geleden de gedachte eener gemeenschappelijke politiek der vier groote mogendheden opgeworpen. Hij en zijn volk hebben dus een specialen reden, om trotsch te zijn op hetgeen de laatste maanden bereikt is.

De staking in Frankrijk is volkomen mislukt; een radiorede van Daladier. Ie en 4e blad. Een rede van Ciano, anti-Fransche demonstraties. Ie blad. Onrust na den dood van Codreanu. 3e blad. Het vluchtelingenprobleem. 3e blad. De „Condor" in Tokio. 3e blad. Herdenking te Scheveningen van den terugkeer der Oranje's. 3e blad. De beperking van het recht van vereeniging en vergadering. 3e blad. Laatste Nieuws. Ie blad.

Met een bewonderenswaardige vitaliteit blijft Paus Pius XI audiënties houden en gisteren heeft hij daarbij zelfs een rede van elf minuten gehouden, óie door haar inhoud sterk de aandacht heeft getrokken. Het was in de consistoriezaal, dat de Paus 600 bruidsparen ontving en gelukwenschte met hun huwelijk. Hij zeide daarbij o.a.: „Wij bevelen U aan te bidden voor de verwezenlijking van zeer bijzondere intenties, welke wij niet hadden voor wij de geestelijke oefeningen begonnen, waaraan wij op het oogenblik deelnemen Wij waren toen immers niet op de hoogte van bepaalde dingen, die thans plaats hebben en die ons bedreigen. Bidt voor de intenties van den Paus en gij zult hebben gebeden voor het welzijn, niet alleen van de zielen, maar ook voor de geheele kerk." Men vraagt zich te Rome af, aldus Havas, wat de werkelijke beteekenis is van deze woorden van den Paus over de nieuwe gevaren, die de kerk bedreigen.