Twentsch dagblad Tubantia en Enschedesche courant

„Men moet den bisschop ophangen!" He Dultschers doen tegenwoordig ** alle moeite om duidellik te ma. Ken dat velen van hen niet van het nazi.dom waren gediend. Voor een deel maakt dit streven een zeer on. sympathieken indruk. Een uitzonde, ring vormt echter ongetwijfeld de reeks uitgaven. welke thans het licht zien onder den titel: „Het Christelilke Duitschland 1933—1945". Het Is een gezamenlijke uitgave van katholieken en protestanten en hierin wordt de heldhaftige strild belicht, die de Kerk tegen het anti-Christelijke nationaalsocialisme heeft gevoerd. De katholieke uitgaven van deze reeks ver. schiinen bii Herder in Freiburg i.Br. en de protestantsche bil Purge.Verlag te Tubingen en Stuttgart. Thans is het derde deeltje van deze serie uitgekomen, dat den titel draagt: „Bisschop Graaf von Galen spreekt!" De bisschop van Münster. die od 22 Maart van dit jaar. korten tild nadat hem de kardinaalswaardigheid was verleend, od 68-jarlgen leeftijd over. leed. moet terecht als een der moe. digste en meest succesvolle tegenstanders van het nazi-regiem binnen het Rtlk worden beschouwd. Zi1n herderlijke brieven en predicaties. in het bii zonder ziln preeken in het nabile Vreden (17 November 1937) en in de Lambertikerk te Münster op 12 Augustus 1941. gelden als een voorbeeld van dén onvergeliikeltlken moed van een man. die de leer van Christus boven het verfoeilijke nationaalsocialisme durfde te stellen. Hii koos daarin fel partij tegen de rassenleer en de tegenonvatting om „onnutte" menschen te verdelgen. Thans zlin deze predicaties in boekvorm verschenen en zi1 maken ook nu een dienen en onvergeteliiken indruk. Daaruit bliikt duideliik. dat bisschop von Galen niet den strild begon toen de schanddaden der nazi's reeds ten hemel schreiend waren, maar dat hi1 lang van tevoren, met den klaren blik van een ziener, voorspelde wat komen zou. Reeds op 6 September 1936 vermaande hii met een citaat uit Augustinus de macht, hebbers te Berliln „Wanneer de ge. rechtigheid wordt weggenomen, ziin de aardsche grooten niets dan roovers". MIDDEN IN DEN OORLOG. Midden in den oorlog had Graaf von Galen den moed ziln stem te verheffen tegen de nazi-terreur. In het thans verschenen boekje wordt hiprover o.m. gezegd: „De toehoorders namen, geheel in striid met de gebruikeliike wi.ding van het Godshuis, de woorden van den bisschop met bravo-geroep op. Mannen verhieven zich van hun plaatsen, vrouwen weenden. Nauwelijks waren de predlcaties in de Lamberti- en Unterwasser kerk gehouden, of ze werden met ongelooflijke snelheid in geheel Duitschland verspreid. Langs geheime wegen kwamen ze zelfs tot in het meest afgelegen bergdorp. Er werden kettine brieven gevormd, men vertelde elkaar wat bisschop von Galen in Münster had gezegd. Na luttele weken waren de preeken aan het front gearriveerd en niet lang daarna dwarrelden ze als vlugschriften boven de Duitsche steden neer. WAT DACHT MEN IN DE RIJKSKANSELARIJ. Wat dacht men in de Rijkskanselarij en in het propaganda-ministerie van de preeken van Münster's bisschop? In het bedoelde boekje is opgenomen een serie officieele documenten, die daarover opheldering geven. Deze stukken, welke grootendeels in Juni 1945 zijn gevonden, maken ten deele een tragi-komischen indruk. De personen, waarop deze stukken betrekking hebben zijn dr. Meyer, Gauleiter van Westfalen. Borgmann. Goebbels en de onzichtbare, maar toch in de handeling betrokken Hitier. Men moet thans glimlachen wanneer men leest, dat de nazi's alle mogelijke maatregelen hebben ondernemen

om den grooten bisschop het zwijgen op te leggen. Men heeft de moeeliikheid om hem te arresteeren. te ontvoeren en zelfs terecht te stellen overwogen. De „Führer" heeft in ziln Rijksdagrede van 9 November 1941 een onmiskenbare bedreiging tegen graaf von Galen geuit. Men heeft met valsche verklaringen en andere plompe middelen tegen hem gewerkt. Maar tenslotte moest men overal van afzien omdat men niets tegen hem durfde te ondernemen. Goebbels moet zelfs ten deze ziin onmacht bekennen. In Augustus 1941 begon de eigenlijke afweerstrijd van de partij tegen den bisschop. Deze had op 3 Augustus zijn beroemde predicatie tegen de vernietiging van „onproductieve levens" gehouden en men kon verwachten, dat deze preek van alle kansels in het Diocees Münster zou worden voorgelezen. Toen schreef Gauleiter Meyer aan Bormann: „Men kan deze actie moeilijk verhinderen. Het is vrijwel onmogelijk de geestelijken op den kansel te arresteeren. Men moet den bisschop aanhouden en dan bekend maken, dat iedereen, die ziin opvattingen verbreidt, in het concentratiekamp komt". „MEN MOET DEN BISSCHOP OPHANGEN". In Berliin waren sommigen voor nog radicaler maatregelen. Walter Tiessel. leider voor nat. soc. propaganda, stelde het volgende — het betrokken document is bewaard gebleven — voor aan Bormann: „Ik stel voor, dat in dit geval d e eenige maatregel, die uit propagandistisch en strafrechterlijk oogpunt bezien, genomen kan worden, zal worden toegepast, namelijk, dat de bisschop van Münster wordt opgehangen!" Maar dat waagde Goebbels niet. Hii zeide n.1.. zooals Tieseler aan Bormann schreef „dat dit een maatregel was waartoe alleen de „Führer" zelf zou kunnen besluiten. „Hii vreesde echter, dat wanneer de bisschop von Galen zou worden opgehangen, de

bevolkinar van Münster voor den eeheelen oorlog zou kunnen worden „afgeschreven". En niet alleen Münster. maar men zou dit gevoegelijk van heel Westfalen kunnen verwachten. Goebbels stond op het standpunt, dat het beter zou zijn den schijn tegenover de Kerken gedurende den oorlog te bewaren. Eerst na den oorlog zou men de Kerken kunnen treffen. Zoolang er geen vrede was kon men het best den indruk wekken, dat er loyaal met de Kerken werd samengewerkt". Deze documenten bewijzen zonne. klaar, dat de strijd der Kerken tegen het nationaal-socialisme van groote practische beteekenis is geweest.

DE LAMBERTIKERK, waar bisschop Von Galen zijn predicaties hield.

Advertentieo Ambtenaar vraagt PENSION. Br. onder no. 46152 bur. Tw. Dagbl. Tubantia TE KOOP: PAKHUIS met KANTOORRUIMTE en open plaats voor eventueele uitbreiding, gelegen in het Centrum. Brieven onder no. 46154 bureau Twentsch Dagblad Tubantia.

Te koop aangeboden BURGERS E.N.R. RIJWIEL 1940 met luchtbanden. Te bevr. 's avonds na 8 uur. Louis Bothastraat 61, Tuindorp. [MATRASSEN| (kwaliteit I als voorheenl TER HORST Belthoes, Enschede Te koop 1 zwarte en 1 grijze WINTERMANTEL en 1 regenmantel: te k. of te ruil voor lap stof lichtbl. avondjapon, alles maat 40—42. B. W. ter Kuilestr. 217. Aangeboden een prachtige „Steinway & Sons'' PIANO kast: mah. in de was Fa. STEINMANN & VIERDAG. Mooienhofstraat 6 Telef. 3888. GEWEVEN WASMERKEN met Üw naam voluif op Uw kleding en linnengoed, voorkomen vermissing! Thans weer leverbaar bij: ijlftduterfol Burgemeesterstraat 14.

Half was- Stof feerder gevraagd, bekend met zeilleggen etc. TER HORST, Beltstraat 1. Op Fabriekskantoor te Enschede worden een FACTURISTE, bij voorkeur met U.L.O.-opleiding, en een JONGSTE BEDIENDE gevraagd. Eigenhandig geschreven brieven onder nummer 46153 bur Tw. Dagblad Tubantia.

? CHEVROLET 1946 In onze showroom exposeeren wij thans de nieuwe modellen van de meest verkochte wagen ter wereld *>n wel op Zaterdag 14 en Zondag 15 September FRANS ROELOFFZEN Offic. Chevrolet en Buick Dealer HENGELOSCHESTRAAT 116—120 — ENSCHEDE f|

De Lompen- en Papierpers B. W. ter Kuilestraat 7 - Enschede - Tel. 2780 In verband met de papierschaarste is het van groot belang, dat het oude papier verzameld wordt. Wij helpen mede door een geregelde ophaaldienst. Bericht ons even en wij komen iedere week bii U aan. Modevakschool Diny Hagen Gedipl. Lerares E.N.S.A.I.D. Lipperkerkstraat 15 - Telefoon 5550 - Enschede Begin van den nieuwen cursus 1 OCTOBER A.S. Opleiding Costumière 4 Coupeuse en Lerares.

GEVRAAGD: bekwame Auto-monteur GARAGE CHRISTENHUIS, Austin-dealer, Wilhelminastraat 97, Enschede. GEVESTIGD: EXPEDITIEBEDRIJF GEBRS. SCHIPHOLT IRISSTRAAT 70 - ENSCHEDE - TEL. voorl. 2814. Verricht alle voorkomende transporten. NED. HERVORMDE GEMEENTE ORGELCONCERT in de Groote Kerk te Enschede op Vrijdag 20 September a.s. des avonds 8 uur door: DICK VAN WILGENBURG, Organist der Groote Kerk. met medewerking van: JAN SCHIPPER, tenor te Hilversum. Opening der kerk 7.30 uur. Het concert is ver iedereen toegankelijk. Kinderen beneden 16 jaar geen toegang. HOTEL MODERN PARKWEG 39 — ENSCHEDE Woensdags, Zaterdags en Zondags DANSEN ORKEST: WIM ELSENDOORN GROOTE SCHOUWBURG - LANGESTRAAT Zo.idag 15, Maandag 16 en Dinsdag 17 Sept. - 8 uur Presenteert FAVEUR de schitterend en grootsch gemonteerde REVUE 1/ „SPECTACLE met 30 1ste Ranss Artisien en groot REVUE-ORKEST. Prijzen f 3.50 - f 3.00 - f 2.50 - f 2.00 (belasting inbegrepen). Plaatsbespreking en voorverkoop op den dag der voorstelling van 11—12.30 uur.

Den laatsten tijd is in Engeland een streven merkbaar om zooveel als mogelijk is te doen in het belang van de vrouw Men kent de. merkwaardige bepaling, dat mannen alleen dan een visum voor een buitenlandsche reis kunnen krijgen indien hun vrouw schriftelijke toestemming geeft. Dat is gebeurd omdat veel mannen, die tijdens den oorlog op het vasteland van Europa relaties hadden aangeknoopt, plotseling naar het buitenland verdwenen. Ze lieten hun vrouwen onbemiddeld achter en de staat moest voor haar onderhoud zorgen. Volkomen doeltreffend is de maatregel echter niet, want een pas is vijf jaar geldig en na een goed begin kan er nog alles gebeuren. Hoe sterk de positie van de vrouw ech f er ls blijkt uit het feit. dat deze voor een reis buiten Engeland geen toestemming van haar wederhelft noodig heeft. Dan is er als laatste nieuwigheid op het gebied van de vrouwenbescherming de zorg voor de „Baor Darlings". Deze naam klinkt erg geheimzinnig, maar de oplossing is heel prozaïsch. Hiermede worden de vrouwen der soldaten bedoeld, die haar mannen in de bezette gebieden gaan opzoeken. De officieele naam van het Engelsche bezettingsleger in Duitschland is B.A.O R. (British Army of the Rhine), zoodat het volkomen duidelijk is wat de naam Baor-Darlings beteekent. De Fritsche autoriteiten zijn echter vervuld met teedere zorg voor het vrouwelijk geslacht. Zii kunnen natuurlijk Ó2 dames niet alleen laten reizen: ze moeten onder manneliike bescherming worden gesteld. Maar dat brengt uiteraard ook gevaren mee. Niet iedereen kon uitverkoren worden als begeleider der „Baor-Darlings". De verleiding voor de dames moet zoo gering mogelijk worden gemaakt. Daarom heeft men gezocht naar den leelijksten soidaat van het Britsche leger en de keus is gevaiien cp captain Matthew F.velyn Wood. Hij heeft nu het twijfelachtig genoegen als ■> officieel leelijkste man van het Britsche leger de charmante vrouwtjes te begeleiden die naar haar echtgenoot in Duitschland gaan. Nog een concessie aan de vrouw is in Engeland gedaan. Een heel merkwaardige concessie. Voortaan zal het aan de vrouwelijke gevangenen toegestaan ziin toilet te maken en zich van lippenstift, poeder en gezichtscrème te bedienen!

BURGERLIJKE STAND ENSCHEDE. Geboren: Antonie Evert Johannes zv R van de Scheur en J B Kistemaker: Thecla Maria Alida dv H M Mul_ der en M B Kokhuis: Betsy Johanna dv M Slomp en J Bouman; Gezina Johanna dv B Hondeveld en M B Wering: Teije Hendrik zv T Leutscher en H W Dalewijk; Franciscus Johannes zv J M van de Lande en A B Reith. Ondertrouwd: J W Snellenburg 24 j en T Heida 29 j; J H Ankone 23 j en M E W Konhuume 17 j; E Fidder 36 j en H Heuver 34 j; A Prins 29 j en A Berger 25 j; A Schepers 26 j en J II ter Horst 25 j; J de Jager 22 j en R Wagelaar 22 j; J Schippers 25 j en G J Bjsch 18 j; G A Boom 20 j en A Jongsma £4 j; H L van de Kamp 40 j en R Leverpoll 22 j; M de Kamper 55 j en B Plat 49 j; G Kegge 35 j en A van de Sande 25 j; A A van Golberdinge 26 j en L Drenth 24 j; H Scholten 26 j en G H IJsjeert 26 j; H van Dijk 23 j en A van der •r^nokke 21 j; L Holsbeeke 25 j en H Postmus 26 j; G J A Butterhof 29 j en H G ten Vergert 27 j: K Idzes 23 j en D van der Woning 22 j; H Schonewille 55 j en J Kroes 35 j; G A Beekman 26 j en J M ter Maat 24 j; H Wolters 19 j en G H W Kiel 21 j; F Lippinkhof 36 j en J W Weging 31 j; L van de Kamp 39 j en B J Spanjar 34 j; G H Lippers 54 j en M J Schunselaar. Gehuwd: J A Reuver 23 j en H J Zweers 27 j; H A Tijhuis 38 j en G H Scharenborg 38 j; H G J Woltering 25 j en J A Konter 24 j; L Bijlstra 28 j en W lutje Be enbroek 22 j; A G van Gent 47 j en F A Reijsoo 41 j. Overleden: G Imming vr 90 j wed van J H ter Borg.

HOTEL MODERN PARKWEG 39 — ENSCHEDE Buitengewoon geschikte gelegenheid voor het houden van Bruiloften en Partijen ATELIERS • NAAISTERS Beperkt uit voorraad leverbaar de door U benoodigde NAAIMACHINE-MOTORTJES met VOET-WEERSTANDEN. Inlichtingen: GEBR. BROGHOLTER, Emraastraat 127, Enschede.

HOOFDSTUK I. Aangesioeld. 1. Den heelen nacht had de bel op den vuurtoren haar waarschuwende stem door den mist doen klinken. Het geluid scheen den heelen toren, die even hecht en sterk leek als de rots van graniet, waarop hij was gebouwd, te doen beven voor het met groote kracht de duisternis invloog. In de hoogte bescheen een duizenden kaarsen sterk licht de laaghangende wolken. Tienduizenden malen versterkt door een ingenieus lenzenstelsel trachtte het den dikken mist te doorboren; uit zee kwam een wind opsteken, die den mist deed optrekken. En even liter had men van den hoogen, sterken toren een schitterend uitzicht. Aan den horizon sloot een zee, die van transparante zijde gemaakt scheen, aan bij een turkooizen hemel. In het Westen werden enkele eilanden nog door de laatste mistbanken gevangen gehouden, maar weldra zag men daar een door de eerste stralen der zon met purper overgoten landschap te voorschijn komen. Over de wateren schoten groene en blauwe strepen, die een gloed verspreidden alsof er bergen edelsteenen lagen. Een man op de smalle galerij, die om den toren liep, bleef even staan om te genieten van de schoonheid, die op hem des te grooter indruk maakte, daar hij vandaag voor het eerst na vele dagen weer de kust zag van zijn geliefd vaderland. De deur naar de vertrekken van den vuurtorenwachter stond open. De man

die binnen druk bezig was met het schoonmaken van enkele onderdeelen van het licht, staakte zijn werk om zijn hoofd naar buiten te steken en te vragen: — Riep je mij? Deze zakelijke woorden deden den droomer ontwaken en hij antwoordde met een glimlach: — Ik ben me er niet van bewust, hoor! — O. dan is het in orde. Ik dacht, dat je om vuur riep. De ander boog zijn hoofd om het vlammetje van een lucifer tegen den wind te beschutten. De man binnen snoof verlangend den geur van de tabak op, maar hij dacht er niet aan de regels te overtreden en binnen een pijpje op te steken. Inplaats daarvan gaf hij den ander een goeden raad. — Als ik jou was, zei hij, — zou ik naar beneden gaan. Ik zal wel wat voor je bewaren van het ontbijt: eieren en schelvisch. Je zult je na die twee dagen ook wel moe voelen. — Ja, ik ga dadelijk naar beneden, eerst wil ik nog even een pijp rooken. Ofschoon de beide mannen in de uniform van onder-vuurtorenwachter gekleed waren, was het duidelijk, dat de één een heer en de ander een ruwe zeebonk was, die meer om eieren en visch gaf, dan om de bekoring van een mooi landschap. De „heer" wendde zijn blik naar den zeekant. Een dertig kilometer naar het Zuidwesten duidde een rookwolk op het naderen van een mailschip. Over een uur zou het schip vlak bij zijn. De wachter was er vrijwel zeker van, dat het de „Olav Trygvasson" was, die uit New York naar Oslo terugkeerde. Over een paar uren zouden de opvarenden in de hoofdstad zijn. De hoofdstad, bedacht de torenwachter .waaruit hij twee jaar geleden wegvluchtte met een afkeer, die aan waanzin grensde. Dat groote schip droeg honderden, die niets anders verlangden dan naar het gewoel van de groote stad te komen. En de man, die hier nu stond te rooken —

het was duidelijk, dat hij een beschaafd man was, hij had een fijnbesneden gezicht — had aan dat alles den rug toegekeerd om zich hier op een eenzame rots op te sluiten. Vreemd, zoo verschillend als de menschen aangelegd zijn: en de vrouwen vooral. Bij deze gedachte kwam een harde trek op zijn gelaat, die zijn maat, die binnen lustig zat te zingen, zeer verbaasd zou hebben De man buiten scheen uit een pijnlijken droom gewekt te worden door een deuntje, dat zijn kameraad aanhief. Hij klopte zijn pijp op de leuning uit en stond op het punt naar binnen te gaan om zijn slaap te gaan inhalen, toen zijn oog op iets bleef rusten, dat nog een kilometer of twee verwijderd was, maar nader kwam. Op het ^ogenblik woei er een zwakke wind uit het Zuiden en deze wind dreef de golven met kracht tegen de verraderlijke rotsen, waarvoor de schepen door dezen vuurtoren werden gewaarschuwd. Met kalm weer was het hsss* onmogelijk veilig aan de kust te • len. maar als een storm opstak, wa6 ht: eenvoudig uitgesloten. De man op den omloop staarde aandachtig naar wat uit e en reddingboot met een gebroken mast bleek te zijn Doordat de boot wit geschilderd was, had hij ze niet eerder tusschen de schuimkoppen ontdekt. Misschien zou hij ze ook nu niet gezien hebben, als niet een aantal meevliegende meeuwen verried, dat er iets bijzonders aan de hand was Aan de kleur van het bootje had de wachter direct gezien, dat het niet een scheepje was, dat tusschen de kleine eilanden op en neer voer, maar een reddingboot van een groot schip, hoogstwaarschijnlijk was er dus een ongeluk gebeurd — Knut, riep hij. Zijn maat kwam op zijn geroep vlug aanloopen. — Wat denk jij daarvan? — Reddingboot, merkte de ander kalm op. — Aanvaring, dagen geen wind geweest, (Wordt vervolgd).

INGEZONDEN MEDEDELING HENDBIKSEN HENGELOSCHESTR. 33 A ENSCHEDE

In een chaotischen toestand verkeerde ons land, toen de Duitschers het na hun verloren oorlog moesten verlaten. Thans, bijna anderhalf jaar later, is er, dank zij een verstandig beleid en een groote energie zeer veel ten goede veranderd. Zoozeer zelfs, dat alom in het buitenland met lof gewaagd wordt van hetgeen Nederland in zoo'n korten tijd op het gebied van den wederopbouw presteerde. In Ned. Indië, dat sinds de geallieerde overwinning algemeen en zonder bepaalde afspraak tot Indonesië is omgedoopt, is rust noch orde hersteld. Althans wat betreft Java en Sumatra kan niet van een ordelijke maatschappij worden gesproken.

Grootendeels is dit te wilten aan de Japanneezen. deels ook aan het kabinet Schermerhorn—Drees Toen de Japansche dwingelanden zagen, dat hun snel verspeeld was. bedachten ze met een satanische geslepenheid een plan dat, indien het slaagde na hun capitulatie hun tegenstanders beletten zou den vrede te genieten. Japan bereidde de „Republiek Indonesia" voor. waarvan Soekarno, die in den oorlogstijd Japan ziin „saudara toea" ziin „ouderen broeder" noemde, president werd. Groote groepen werden bewapend en vooral de leugd werd. gelijk in Duitschland de Hitleriugend. militair geschoold. Toen na Japan's overgave maanden verstreken voor geallieerde troepen op Java en Sumatra landden, was het kwaad geschied. De collaborateur Soekarno had de republiek uitgeroepen. Er zijn er, die dr. van Mook. den luitenant - gouverneur - generaal beschuldigen van het zoo lang uitblijven der geallieerde troepen. Er ziin er ook. die zeggen dat er zoo gauw geen troepen beschikbaar waren, ofschoon dit alweer is tegengesproken. Maar in ieder geval is zeker, Jat er de eerste drie maanden geen anti-Nederlandsche stemming heerschte en dat, toen de republiek eenmaal was uitgeroepen en de wanorde met den dag grooter werd. gouverneur-generaal Tjarda van Starkenborgh Stachouwer verklaarde, dat eerst orde en rust hersteld moesten zijn voor de toekomstige status besproken kon worden. Daarvoor was het kabinet-Schermerhom niet te vinden: men liet den gouverneur-generaal heengaan en besloot tot besprekingen.

De minister van Overzeesche Gebiedsdeelen Logemann verzekerde echter, dat nooit of te nimmer met den collaborateur Soekarno onderhandeld zou worden. Tot heden is dat ook niet gebeurd — althans niet officieel. Maar de besprekingen met de rechterhand van den ..president" met Sjahrir. waren eigenlijk indirect besprekingen met Soekarno daar S.lahrir niets kon doen zonder overleg met zijn patroon De besprekineen te Batavia hadden geen resultaat, want na maanden lang confereeren kwamen Soekarno en Sjahrir met den eisch. dat het gezag van de republiek over Java en Sumatra de facto erkent moest worden en het staatkundige verband met Nederland volledig moest worden verbroken. Ze gingen nog verder en verlangden zelfs dat Nederland zou medewerken aan de verdere ontbinding en losmaking van het koninkrijk, ook wat de overige deelen van Ned. Indië betreft. De voorstellen der Nederlandsche regeering — toen nog met prof. Schermerhorn als ministerpresident — welke bii wiize van overgangsmaatregel wilden voorzien in een constitutioneele zelfstandigheid van Indië binnen het Riiksverband. hoewel deze band na verloop van een begrensden tiid vrijwillig zou kunnen worden losgelaten, werden door de ^-epublikeinsche leiders verworpen. En hoewel het bewezen is. dat zelfs op Java hun gezag zeer aanvechtbaar is. kwamen zii met voorstellen, waarvan de Regeeringsvoorlichtingsdienst sprak als „een stap terug" en welke niet anders gekwalificeerd kunnen worden dan buitengewoon aanmatigend. Intusschen kwamen afgevaardigden van de buitengewesten met dr. van Mook te Malino samen en op deze conferentie werd besloten Ned. Indië voortaan te noemen ..De Vereenigde Staten van Indonesië" verdeeld in vier staten: Java. Sumatra. Borneo en de Groote Oost. waarvan de laatste twee ter conferentie vertegenwoordigd waren. De afgevaardigden te Malino spraken de overtuiging uit. dat voortduren der samenwerking binnen het kader van het Koninkrijk noodzakeliil. is. Een aantal hunner vond dit ook het geval, wanneer de periode beëindigd zal zijn. waarin ndonesië 'vordt voor bereid tot een volledig en gelijkwaardig deelgenoot. Er waren zelfs afgevaardigden. die hun deelgenootschap van de Vereeniede Staten van Indonesië afhankelijk stelden van de handhaving van het Riiksverband. Het spreekt vanzelf, dat dit resultaat van Malino den republikeinen op Java allesbehalve aangenaam ls. Mogelijk ziln er ook Nedsrlanders. die weinig waarde hechten aan de conferentie te Malino. daar zii on het standpunt staan, dat aan Ned. Indië direct absolute onafhankeliikheid gegeven moet worden. Zii beschuldigen ieder die met hun van meening verschilt, reactionnair te ziin en koloniale politiek te willen voeren. Hier zij echter uitdrukkelijk vastgesteld, dat er staatkundig reeds lang voor den oorlog van een koloniale verhouding geen sprake meer was en dat het Nederlandsche bewind Inzake Indië reeds tientallen jaren er op gericht was het land tot staatkundige zelfstandigheid te leiden. Steeds meer kregen de inheemsche volken aandeel in

het landsbestuur, naarmate hun ontwikkeling toenamHet is echter logisch, dat Indië eerst dan zelfstandigheia gegeven kan worden, wanneer de ontwikkeling ver genoeg gevorderd is. Anders zouden land en volk ernstig benadeeld worden. Soekarno en Sjahrir denken daar evenwel anders over. Hoe de bevolking in de gebieden, welke niet onder geallieerd toezicht staan, er over denken, is niet vast te stellen. Vrije meeningsuiting is daar niet mogelijk. Zoo staan de zaken op dit oogenblik. We hebben gemeend duidelijkheidshalve dit overzicht te moeten geven. De berichtgeving over Indië is over het algemeen zeer gebrekkig, onvolledig en eenzijdig geweest en noodgedwongen waren wii niet in staat het tekort te corrigeeren en aan te vullen. We honen, dat het bovenstaande onze lezers in staat zal stellen de berichtge/ing in de toekomst met een juist inzicht te volgen. We twijfelen er niet aan of de belangstelling voor de Overzeesche deelen van het Koninkrilk der Nederlanden, waar momenteel zoovelen van onze jongeren als militair hun piicht doen om de zoo noodzakelijke orde te herstellen en de bevolking van den terreur der extremisten te verlossen, zal aanzienlijk grooter ziin da-n voor d n tweeden wereldoorlog het geval vns. Intusschen nadert op Java met de komst van de commissie-genpraal, waarvan ook dr van Mook ambtshalve lid is, de situatie het kritieke punt. Gelijk vroeger zal „Tubantia" trachter de lezers nauwkeurig van he gebeuren on de hoogte te houden. Het belang vsn staat en volk. hier en ginds zal bij onze berichtgeving voorop staan.

ENSCHEDE. Geboren: Evert Jan zv Ch S Knol en S A Cornet; Theodora Elizabeth Maria dv Ch A C Verbeten en J E Meenhuis: Antonie zv A E Wevers en W E Dalenoord; Aaldrik zv B Liebe en T de Vries; Jan Carl zv J T Meester en M B de Jager; Hendrike Johanna dv B G Boeve en A J Schuurink; Johan Gerard zv G Bosch en J M Blok; Martin Maria zv H J Elferink en H J G Oude Wesselink; Johanna Maria dv G A J Kuster en J Amerkamp; Johannes Franciscus Jozef zv C Brandenburg en C J Fluitsma; Piet zv G Brongers en R van der Werf; Johan Jan zv J de Vos en A W Nieuwenhuis. Gehuwd: \ B J te Koppele 28 j en M P W Verwer 28 j; H J Marsman 30 j en M Pleijsier 30 j; C Sanders -<5 j en M Siderius 25 j; G M Westervoorde en A K Bijkerk. — Overleden: G H Oude Engberink m 52 j echtg van P H Mulder. — Bij K.B. is bepaald, dat de Prijsopdrijvings- en Hamsterwet 1939 opnieuw in werking treden zal met ingang van 27 September a.s. — Voor het eerst na haar rechtsherstel kwam de Ned. Vereeniging v- Gemeentebelangen gisteren te Amsterdam in algemeene vergadering bijeen. — Te Tilburg hield de Ned. Heide Mij. gisteren de 56e algemeene vergadering. — Zeshonderd vierkante meter wollen damesstoffen zijn ontvreemd uit de fabrieken van de N.V v.h. Prinzen en Glabbeek te Helmond. Drie personen zijn als Je daders gearresteerd.