Nieuwe Vlaardingsche courant

Joego-Slavië heeft een nieuw kabinet. — De s crisistoestand echter nog niet verdwenen. c — Een schandaal-proces op groote schaal ‘ in zicht? — Spanje en de a.s. onderteeke- | ning van het Kellogg-pact. — De gespan- 2 nen toestand tusschen Polen en Litauen. — 1 Geprikkelde nota’s en niet onbelangrijke < grensincidenten. — Hier is een moeilijke, ' maar dringend noodzakelijke taak voor den j Volkenbond weggelegd. — China-man en Uncle Sam na de groote kladderadatsch in het Hemelsche Rijk het eerst goede vrienden. — „Amerika toont grooter business- I geest dan Japan.” ! Joego-Slavië heeft een nieuw kabinet, maar 1 daarmede is nog geenszins de crisistoestand ver dwenen, want de vraag is hoe dit nieuwe ka- ' binet in het leven zal kunnen blijven. Haditsj en Marinkowitsj figureeren er wederom in: de eerste voor oorlog, de laatste op zijn ouden post, voor Buitenlandsche Zaken. Het ministerie met veel kunst- en vliegwerk in elkaar geknutseld, vindt het land nog bevende van emotie vanwege de gepleegde politieke moorden op 20 Juni 1.1. De leider der Kroatische Boerenpartij Raditsj verlangt thans de gerechtelijke vervolging van de 23 radicale afgevaardigden, die indertijd een eisch hebben ingesteld tot een onderzoek der geestvermogens van Rasjitsj, den . moordenaar. Hij beweert te hebben vernomen, dat deze afgevaardigden een club gesticht hadden, waarin erom geloot is wie Raditsj zou doo den. Het lot had Rasjitsj aangewezen. Deze had daardoor de verplichting op zich moeten nemen Raditsj te vermoorden of zichzelf te dooden. Ofschoon op den 19den de echtgenoote van Rasjitsj een ernstig auto-ongeluk had gehad, had de aangewezen moordenaar geweigerd naar huis te gaan, omdat hij een „gewichtige en niet uit te stellen staatszaak te Belgrado moest regelen”. Wat al politieke en zedelijke ellende! Ook beschuldigt Raditsj den voorzitter van de Skoeptsjina, Peritsj en anderen. Hij wil,- dat eert onderzoek er naar zal worden ingesteld, of Raditsj werkelijk in den loop van Juni herhaaldelijk tot diep in den nacht in hun woningen heeft vertoefd ... Dus een schandaal-proces op groote schaal in zicht? De Volkspartij, met Korosetsj als leider komt met haar gewrongen formatie van oude meerderheidsgroepen (radicalen, democraten, Sloweensche volkspartij en Mahomedanen) voor een moeilijke taak te staan. Uit Agram dreigt permanent een grijnzend gevaar! # * * Terwijl het nog altijd onzeker is of dr. Stresemann’s gezondheid hem zal veroorloven naai Parijs te gaan om daar mede het Kellogg-pact te onderteekenen, schijnt er een nieuwe moeilijkheid te zijn ontstaan door het rijzen der quaestie of ook Spanje tot de mede-onderteekenaars zal behooren. Natuurlijk wenscht Frank rijk zijn Tanger-compagnon ook in de Kelloggcombinatie te zien opgenomen. Doch door de andere regeeringskanselarijen schijnt als bezwaar daartegen de omstandigheid te worden aangevoerd, dat Spanje noch tot de categone der groote oorlogvoerende mogendheden, noch tot de onderteekenaars van het Pact van Lacarno heeft behoord. En, zoo wordt geredeneerd, als men Spanje uitnoodigt, zouden andere neutrale landen: Nederland, de Skandinavische rijken en Zwitserland het tegenover hen als een gebrek aan hoffelijkheid kunnen beschouwen, dat zij piet tot de onmiddellijke onderteekening werden uitgenoodigd. De quaestie schijnt van weinig ingrijpend politiek wereldbelang, eenvoudig eene van Fransch prestige tegenover Spanje. Wat nu dat onaangenaam incident van de'uitlevering der door den Franschen krijgsraad veroordeelde nationalistische •Duitschers betreft, die indertijd in het bezette gebied van een officiers-casino de Fransche vlag neerhaalden, weet het „Berliner Tageblatt” te verzekeren dat er tusschen de bevoegde Duitsche en Fransche autoriteiten onderhandelingen geopend zijn om in de houding van de nranschen, wat betreft hun uitleveringsverzoek, een wijziging te brengen. De rijkscommissaris voor het bezette gebiec is met de bezettingsoverheid in verbinding getreden om een verscherping van het conflict waartoe het in het geval van uitlevering zekei zou komen, te vermijden. De regeering te Berlijn meende, vooral he oog op het spektakel dat de rechtsche peri rondom het geval maakt, een paar communi qué’s te moeten ptibliceeren, waarin zij, of

hoon verklarende, niet in staat te zijn de uitkering te weigeren, toch de opwinding in li ritschland ais volkomen begrijpelijk erkent en d 2dedeeling doet van haar pogingen bij de s] ansche bezettingsoverheid. Doch — het . reekt vanzelf — ook deze houding bevredigt id rechterzijde niet. Zij eischt een botte wei- n ring, maar doet daarmede iets zeer onbillijks, lar immers zulk een houding ook voor de vo- g Uit de berichten, die in de laatste dagen uit''' Dien en Litauen tot ons komen, blijkt wel heel ■ ridelijk hoe gespannen daar de toestand is en ure weinig er feitelijk nog noodig is om het £ •uitvuur hier te doen ontspringen. Wij wezen dezer dagen op de nota door Timen aan den Volkenbond gestuurd en wij we:n er toen op in welk een agïëssieven toon « rze nota was gesteld. Polen heeft het ant- joord niet op zich laten wachten en deze nota thans door het Volkenbondssecretariaat we- f •ldkundig gemaakt. En ook daaruit blijkt dui- r elijk hoe geprikkeld de stemming in Polen is. 1 In de eerste plaats wordt door de Poolsche c ota ontkend, dat dicht bij de Litausche grens ' anoeuvres zouden plaats hebben in de maand 1 ugustus. Wel zullen na afloop van den oogst c i verschillende deelen van het land militaire ^ efeningen worden gehouden, o.a. in het gebied an Wilna, doch deze zullen in de eerste plaats ' iet in Augustus, maar in September worden ehouden en dit jaar veel verder van de Litau;he grens geschieden dan het vorige jaar. De oolsche regeering wijst voorts met kracht ieder rotest uit het buitenland tegen haar recht tot et organiseeren van militaire oefeningen op , aar grondgët>ied van de hand. Zij constateert, dat de onophoudelijke tactiek j an Litauen, dat er op uit is Polen oorlogzuch- ( ge bedoelingen aan te wrijven, welke uitslui;nd gegrond zijn op ongecontroleerde persbe- , ichten, een ernstig misbruik is, dat de Volken,Qnd niet behoort toe te laten. Deze tactiek is og des te meer te veroordeelen, waar Litauen e Poolsche voorstellen tot het sluiten van een on-agressie-pact zoo juist heeft verworpen en a tegenstelling met de raadsresolutie van 10 )ecember 1927 sedert 6 maanden ontelbare moeilijkheden heeft geschapen, met het doel de ‘oolsch-Litausche onderhandelingen, die moeen leiden tot de goede verstandhouding tuschen beide landen, te belemmeren. De Poolsche regeering herhaalt nogmaals, lat zij plechtig de verzekering heeft gegeven, lat zij met Litauen vreedzame betrekkingen wil inderhouden en haar goeden wil heeft getoond >m door directe onderhandelingen met Litauen ot overeenstemming te geraken. Zij protesteert krachtig tegen de methode van Jtauen, dat aan den vooravond van de Volcenbondsvergadering een atmosfeer van onzecerheid tracht te scheppen, ten einde zijn vermtwoordelijkheid tegenover de publieke opinie /an de wereld voor het mislukken der PoolschJtausche onderhandelingen te ontwijken. De Poolsche regeering voegt eraan toe, dat Jtauen in geen geval de verantwoordelijkheid /oor die mislukking van zich zal kunnen afweroen. Uit deze notawisseling is duidelijk te zien, Jat de aanstaande raadszitting, die 30 Augustus aanvangt, waarbij de heer Beelaerts van Blokland voor de laatste maal als rapporteur over die punten zal optreden, een zwaren dobber zal hebben om de onderhandelingen in het goede spoor te leiden. * * * Overigens acht men den toestand in Kowno niet zoo gespannen althans niet zoo ernstig als deze geprikkelde nota’s en niet onbelangrijke grensincidenten zouden doen vermoeden. Mag men den correspondent van het „Berliner Tageblatt” gelooven, dan acht men in Kowno het gevaar voor een verbreking van den vrede in het Oosten niet zoo heel groot. Maar de correspondent voegt hierbij, dat deze hoop alleen gekoesterd wordt, wijl men aanneemt, dat Polen zich wel tweemaal bedenken zal om een oorlog met Litauen uit te lokken, wijl Polen de verantwoordelijkheid voor een oorlog niet zal durven dragen. Blijkbaar zinspeelt Litauen hier op de hulp van Rusland, waarvan het verzekerd schijnt bij een eventueel conflict met Polen. Maar al zal Polen zich dan wel tweemaal bedenken voor het een oorlog verklaart aan Litauen, indien men te Kowno uit deze overwegingen een soort overmoed distilleert om Polen te dwingen tot dingen die Polen niet van plan is toe te staan, is een ernstig conflict toch niet zoo onmogelijk.

Te meer waar de correspondent van het „Ber > liner Tageblatt” te Kowno aan zijn blad seint, i dat de stemming in Litauen meer en meer ge- s spannen wordt. , Met de grootste belangstelling volgt men de i idoor Polen getroffen voorbereidingen voor de ; manoeuvres aan de demacatielijn. Hoewel Polen thans ontkent van plan te zijn geweest groote < manoeuvres te houden aan de Litausch-Poolsche : (grenzen, is men te Kowno toch overtuigd, dat i idergelijke manoeuvres werden voorbereid. Zoo ; (zou bijvoorbeeld een Poolsche divisie cavalerie voor het demacatiegebied reeds te Grodno zijn iaaimgekome% , Volgt men daarbij de verschillende ernstige (grensincidenten die hebben plaats gehad, dan zal het duidelijk zijn, dat het oorlogsgevaar veel grooter is, dan voor den wereldvrede wel gei wenscht is. En dat voor den Volkenbond hier een moeilijke, maar dringend noodzakelijke taak is weggelegd. * * * De regeering te Washington heeft zich het eerst aangepast aan den nieuwen toestand in China en met de regeering te Peking het nieuwe tarief-verdrag onderteekend, waardoor met ingang van 1 Januari e.k. China’s volledige autonomie op douane-gebied erkend wordt. Chinaman en Uncle Sam zijn dus na de groote kladderadatsch in het Hemelsche Rijk het eerst goede vrienden. En de nota, waarin de Amerikaansche regeering te Washington van deze nieuwe verdragsregeling melding maakt vloeit dan ook over van uitingen van vriendelijkheid en vriendschap voor de nationalistische regeering. Wezenlijk is er in de oude verdrags-verhouding tusschen China en de Ver. Staten niet veel veranderd. daar tot de erkenning der tarieven-autonomie reeds besloten was op de conferentie van Peking. Doch nu is vastgesteld dat die erkenning voor 1929 in daad zal worden omgezet, terwijl door dit feit de erkenning der nationalistische regeering reeds thans plaats heeft. Amerika heeft zich hierbij dezelfde bevoorrechte behandeling verzekerd die in de toekomst door China aan cenige andere mogendheid — welke ook — verleend mocht worden, terwijl de meer belangrijke ouaestie der ex-territoriale rechten en dit der privileges, waaraan China zoo groot gewicht hecht, voorloopig naar een lateren datum wordt verwezen. Te Tokio gevoelt men zich — zoo verneemt . althans de „Times” — door deze toeschietelijkheid van Amerika gepiqueerd, daar immers Ja: pan zich die eigenmachtige opzegging der ver; dragen door Peking niet wil laten welgevallen. ' Men verwijt Amerika ontrouw aan de conferen' tie van Washington, die immers een gemeenschappelijke actie van alle bij China betrokken ’ mogendheden voorschrijft, en een der Japansche : bladen spreekt zelfs van een „lage streek” Men behoeft niet te vragen of hier — niet enkel economische, doch ook politieke — naijver in t spel 1 is. Amerika heeft alweer grooter business-geest getoond dan Japan •— that ’s all. Want „ver1 dragen” ... och wat beteekenen nu, evenals voor " den wereldoorlog „verdragen”! Zelfs al wonden 7ij gezet in een lijst vam ontroerende gelegen■ heidsspeeches, receptie-ceremoniën en Lucu us2 gerechten. „Verdragen” — zal het Versailles' verdrag door Frankrijk in de toekomst geëerbiedigd worden voorzoover het de bepalingen t van een Oostenrijksch-Duitschen „Anschluss 3 betreft? Nu, evenals vóór 1914, geldt in de m" ternationale politiek nog altijd de bekende ïege t» , quod licet Jovi non licet bovi”, wat aan Ju- .piter geoorloofd is, mag daarom een stuk rundn >vee nog niet doen! r

Amsterdam in het teeken der Olympische spelen. — De glorieuse sportfeesten van het oude Hellas en wat er van overbleef. — De sportgeest, welke de deelnemers aan de Olympische spelen behoort te bezielen. — De eerste étappe van het Olympisch sportfestijn was een groot succes. — Zoowel uil organisatorisch als uit sportief oogpunt. — Zal de tweede periode ons land sportieve successen brengen? Dat is een open vraag — Vast staat, dat alle deelnemers hun topvorm zullen toonen en de eer van ons kleine landje zoo groot mogelijk zullen doen zijn De Olympiade-vlag, het dundoek met de vij dooreengestrengelde cirkels, welke de vijf werelddeelen symboliseeren, wappert boven Amsterdam en in het stadion onzer hoofdstad is d<

wedkamp der volkeren begonnen, welke in zijn naam de herinnering bewaart aan de glorieuse sportfeesten van het oude Hellas. Meer dan den naam hebben zij echter daarmede niet gemeen, want ook voor deze feesten zijn de eeuwen niet spoorloos voorbij gegaan. Wat zouden de oude Grieken vreemd staan ite kijken, indien zij onze Olympische zeilwedstrijden en wielerwedstrijden bij woonden, om van de voetbalwedstrijden der voor-Olympiade niet eens te spreken! En bovenal, wat zou hun oordeel zijn over de deelneming van steeds meer vrouwen aan de Olympische wedkampen! Maar al is de tijd «liet spoorloos voorbij gegaan, toch kan er één factor dezelfde zijn gebleven, n.1. de sportgeest, welke de deelnemers aan de Olympische spelen bezielt. Bij de wedstrijden der voor-Olympiade was deze wel eens ver te zoeken. Maar bij de wedstrijden, die thans te Amsterdam gehouden worden, zal dit zeer waarschijnlijk anders zijn. Bij speer- en discuswerpen, bij wedloop en zwemmen, bij athletiek en worstelen speelt het persoonlijk element een veel grooter rol dan bij een massakamp als voetbal en verwacht mag worden, dat bij deze oeroude takken van sport, die meerendeels ook reeds in het oude Hellas beoefend wer_ den, de echte sportgeest zal blijken, het streven om door inspanning van alle krachten in eerlijken strijd 'de tegenstanders te overwinnen. Dan zullen de Olympische spelen niet alleen een sportfestijn vormen, doch dan zullen zij ook die andere rol kunnen vervullen, welke hun van den beginne af is toebedeeld, doch waarvan zij in de eerste étappe — laat ons het eerlijk toegeven — weinig hebben terechtgebracht: de rol van vredestichter tusschen de volkeren en de klassen der 'bevolkingen. Indien in deze dagen werkelijk het streven enkel en alleen zal zijn, d^t de besten mogen winnen, dan zullen deze Olympische spelen er het hunne toe bijdragen, dat de sportieve geest, die tevens is een geest van onderlinge waardeering en bewondering, verspreid zal worden over de aarde. Afaar ook tot een toenadering van de klassen der bevolking kunnen deze Olympische spelen leiden, immers tegenover deze wedstrijden staat, uitgezonderd een kleine groep onzer bevolking, niemand vijandig. De arbeidersklasse vaardigt naar de Olympische spelen even goed en even enthousiast haar deelnemers af als elke andere klasse der bevolking en groepen, die in het dagelijksche leven min of meer vijandig tegenover elkaar staan, strijden thans in het stadion schouder aan schouder. Ook daarom is het te hopen, dat de deelnemers aan de Olympische spelen diep doordrongen zullen zijn van de beteekenis van den eed, welke Harry Denis uit naam van hen allen op onze driekleur heeft afgelegd en waarbij beloofd werd, dat alle deelnemers als loyale concurrenten en met een ridderlijken geest voor de eer van hun land zouden strijden. * * * De eerste étappe van het Olympisch sportfestijn gold slechts als een 'bijwagen, beter als 1 een voorspel, maar 'dat neemt niet weg, dat de belangstelling hiervoor zoo geweldig was, dat we ons moeilijk kunnen voorstellen, dat deze in de komende dagen zal worden overtroffen. De eerste étappe was een groot succes. Zoo! wel uit organisatorisch als uit sportief oogpunt bekeken kunnen wij ongetwijfeld over de achter ’ ons liggende periode tevreden zijn, al zijn er dam ook zwarte vlekken te ontdekken, de glans van het succes doet deze verbleeken. De velen, die met de organisatie der spelen in nauw verband stonden, konden hun verdiende rust nog niet gaan genieten, integendeel er werd nog intensieve arbeid van hen gevraagd, intensiever wellicht, dan bij het eerste gedeelte, voor de voorbereiding en uitvoering van de tweede periode, het Olympische feest. Voor wat de sportieve successen van ons land betreft, kunnen we over het achter orns liggende gedeelte, eveneens tevreden zijn. Onze hockeyploeg deed het goed voorbeeld en zorgde, dat e jreeds bij de allereerste gelegenheid onze driet kleur aan den, nu door vijfenveertig landen bee nijden, Olympischen mast kwam. Bij de voetballers was de wil om dit voore beeld te volgen zeer zeker wel aanwezig, maar ” een ongelukkige greep van onzen Prins ('bij de doting) was oorzaak, dat zij reeds in de eerste it ronde konden retireeren en ... — dat het succes van het voetbaltournooi verzekerd was, ondanks de uitsluiting van de ploeg van Harry e Denis, die zich tevreden moest stellen met een ï• troostprijs in Rotterdam behaald, i- Wat in dit opzicht de tweede periode ons zal ie brengen is natuurlijk een open vraag. In alle landen hebben de Olympische deel' nemers een zeer serieuse voorbereiding gehad, jf Men kan er dus van verzekerd zijn, dat de :- prestaties ten toppunt zullen worden gevoerd, ï- Dat onze sportieve successen, ook in de kole mende periode reden tot juichen zullen geven,

daarvan zijn v/ij overtuigd, maar of deze successen ook den Olympischen mast bereiken, dat is een tweede. Loop maar ’ns tegen ’n Nurmi of Ritola! En het zullen niet alleen oude sterren zijn, die ons de loef komen afsteken, er zijn intusschen veel nieuwe sterretjes ontdekt, waarvan wij den glans en schittering met belangstelling tegemoet zien. Hoe het zij, vast staat dat alle deelnemers hun topvorm zullen toonen en de eer van ons kleine landje zoo groot mogelijk zullen doen zijn.