Nieuwe Vlaardingsche courant

Het laatste artikel van dit jaar. Als Je lezers dit artikel onder de oogen krijgen, haeft 1929 nog maar enkele uren te leven. 1930 slaat voor de deur. En in deze laatste uren laten we allen onzen blik gaan over het nu bijna gepasseerde jaar. Wat heeft 1929 ons gebracht? Och voor de meesten onzer is het geweest een mengeling van vreugde en leed. Voor enkelen wasf er meer vreugde, voor de anderen meer leed. Dit jaar was eenvoudig een stukje van ons leved, dat Immers ook is een verzameling van blijdschap en smart. En wat zal 1930 ons brengen? Waarschijnlijk 'hetzelfde ala 1929 ons gebracht heelt. Zeker, wij wenschen straks elkaar een zeef gelukkig jaar, maar bij het uitspreken van dijn wensch voelen we tevens de onmogelijkheid van een levensjaar van louter geluk. Maar onverbeterlljke optimisten, als wij menschen ntt eenmaal zijn, verwachten we toch weer heel veel goeds van het nieuwe jaar. En dat is tensbtte goed. We moeten blijven houden onze idealin en onze verwachting op een beter iets. Dat geeft ons lust tot leven en dat geeft ons ook kracht en moed in tijden van tegenspoed. Maar hoe 1930 ook voor ons mog) zijn, laat ’tln ieder geval een jaar voor ons zijg vol goede moed en vol blijde moed. Goede moéd in voorspoed, want ook dan is goede moed noodig om niet te verslappen in ’t goede, om rfet te vergeten de kwade tijd die geweest is en die nog komen kan, en die nog bestaat voor talloos velen. Goede moed in tegenspoed, die ons het hoofd omhoog doet houden, die ons nog kan doen lachen in ons leed. Deze goede moed zal ons onze opgewektheid doen behouden, zal ons maken tot blijde menschen, die vreugde en licht om zich verspreiden, met wie den omgang een genoegen is. Als deze blijmoedigheid ons deel wordt in 1930, dan zal dit jaar zeker gelukkig voor ons zijn, ook al gaat dan alles ook niet zoo als wij het wel precies zouden wenschen. En als wij elkaar dan straks een gelukkig nieuwjaar wenschen, laten wij dan voor elkaar het vaste voornemen maken om in alles en bij alles blijmoedig te zijn en te blijven. En'als wij dit goede voornemen weten te volbrengen, zal dan 1930 voor ons niet in ieder geval gelukkig zijn?

Frankrijk’s buitenlandsche politiek !n d Fransche Kamer. — Ernstige kritiek en me doogenlooze aanvallen der onverzoenlijk nationalisten. — Briamf s groote rede. — Die de oppositie als sneeuw voor de zoi deed wegsmelten. — Nog een onaangenaan moment voor Briand. — Tardieu stelt d< vertrouwensvraag. — Een enorme meerder heid voor de regeering. — De rust in he verre Oosten hersteld. — Een diplomatie! incident tusschen Rusland en Frankrijk. In de Fransche Kamer heeft Briand weer eer grooten dag beleefd. Met groote welsprekendheid heeft hij zijn politiek verdedigd tegenovei de felle, meedoogenilooze aanvallen van de onverzoenlijke nationalisten, die hem zijn methode van toenadering tot den erfvijand, Duitschland, nog maar steeds niet kunnen vergeven. Aanleiding tot deze kritiek was de behandeling der begrooting van Buitenlandsche Zaken, waarbij tegelijkertijd het Young-plan en1 de Rijn landontruiming ter sprake kwamen. n»?,e J?e,wering«ri der oppositie kwamen hierop neer, dat er reeds een besluit genomen was tot vervroegde ontruiming van de 3e Rijnland-zöne, nog vóórdat Duitschland het Young-plan aanvaard heeft en dat Frankrijk zelf er met het Young-plan slechter aan toe is, daar het de schulden van Duitschland tot twee derde verTundert en ook de garanties, welke de crediteur mogendheden nog hadden, verslechtert, ie n?emiPr:{%e ?.nware beschuldigingen- kwam oT„wt“ dade“ik “P “ “1 JÏJ ™erd een heftige woordenwisseling tusiet met de^frr afgev^rdigden, die ‘oüt r5u?n]fnd1c?c polLtiek niet eens •oodat Tardieu, die niet van- halve maatregelen

houdt, het risico van een nederlaag verkoos boven een toestand van -dubbelzinnigheid. Toen besteeg Briand het spreekgestoelte om zich tegen de aanvallers te verdedigen. En hij deed -het op zoo’n sublieme wijze, dat de oppositie als sneeuw voor de zon wegsmolt. Briand -betreurde het dat hij voortdurend gedwongen wordt om hetzelfde over zijn politiek te herhalen. Het parlement heeft met een groote meerderheid de buitenlandsche politiek van het kabinet goedgekeurd-, wat niet belet, dat steeds nieuwe aanvallen- op -deze politiek worden gedaan. Steeds wordt dezelfde negatieve kritiek geoefend. \ De critici keuren de regeeringspolitiek af doch weten daarvoor niets anders In de plaats te stellen. Briand betoogde vervolgens dat hij van de Fransche belangen niets heeft prijsgegeven en er slechts naar heeft gestreefd de leemten In die vredesverdragen aan te vullen. Verder wees hij op de verandering, welke In de gemoedsgesteldheid der volkeren is gekomen, zoodat deze niet meer zoo impulsief zijn, om elkaar te beoorlogen. Er worden stemmengehoord, om geen oorlog meer te voeren ,en de kanonnen zijn tot zwijgen gebracht. En als om de oppositie zijn souvereine minachting te toonen voor haar onverkwikkelijk optreden, voegde Briand er aan ’t slot van zijn rede dezen schitterenden zin aan toe: „De trein naar Den Haag is nog niet vertrokken.” Met andere woorden, doet mijne heeren, wat gij wilt, gij kunt mij nog juist wegjagen vóórdat de Haagsche Conferentie 1930 begint! Het is duidelijk, dat de tegenstanders idlt niet aandurflen. - ,-f • • * Maar todh had de oppositie haar kruit niet geheel verschoten en ze is er zelfs in geslaagd Briand nog een zeer onaangenaam moment te bezorgen, toen de afgevaardigde Reubel plotseling met een1 geheim document op da proppen

a aiiuutu A,cn luööuiieii ueiue. nij eiscnte een besliste uitspraak aangaande het vertrouwen:, -dat de Kamer in de regeering heeft. Om een uitspraak uit te lokken was voorgesteld-, het eerste Hoofdstuk van de begrooting van Buitenlandsche Zaken, opnieuw naar de commissie te verwijzen. Tegen die verwijzing stelde Tardieu de vertrouwensvraag. Het was duidelijk, dat de linkerzijde onder deze omstandigheden niet tegen de politiek kon stemmen, die in Den Haag door de regeering gevolgd zal worden. Ze bepaalde zich tot onthouding en zoo kreeg de regeering met de enorme meerderheid van 342 stemmen tegen 27 de uitspraak, die ze gevraagd had. De regeering is thans in staat op de conferentie van Den Haag haar volle kracht te ontwikkelen. • • • Na een half jaar van moeilijkheden, botsingen, schietpartijen, ten slotte zelfs bombardementen, is men1 in Mantsjoerije thans teruggekeerd tot den toestand van destijds, den status quo ante. Vrij plotseling en onverwacht is dit besluit gekomen, na een reeks aarzelende en glibberige onderhandelingew, maar ten slotte hebben dr. Simanowski van de Sovjet-republiek en Tsai van China hun handteekening -gezet onder een protocol, volgens hetwelk een status quo ante bij den Oost-Chineeschen spoorweg -hersteld wordt en de sowjet-consulaten, de sowjet handelsorganisaties i© Mantsjoerije, evenals de Chineesche consulaten en handelsondernemingen m het verre Oosten- van de sowjet-unie terstond weder -gevestigd worden. Aan- de grenzen van China en de sowjet-unie wordt terstond de vredestoestand hersteld en dte troepen van beide landen worden teruggeroepen. e>e’ Alle gevangen genomen personen worden öv vrije voeten gesteld. De Chineesche autoriteiten! ontwapenen- ."de wit-gardistische troepen en Wijzen de aanvoerders daarvan uit het land. Het avontuurlijke

zwerversbestaan van deze troepen, die nu zonder emplooi geraken, begint dus thans opnieuw. Enfin, de Chineesche burgerkrijg zal hen wel spoedig werk verschaffen. De kwestie van het herstel der diplomatieke betrekkingen tusschen de sowjetunle en China blijft open, tot aan de tegen 25 Januari 1930 te Moskou vastgestelde Russisch-Chineesche conferentie, waarin alle kwesties geregeld zullen worden. Volgens dit protocol begeven zich d!e nieuwe directeur van den Oost-Chineeschen spoorweg Roedy en de onderdirecteur Denisof naar Charbin, om hun ambt te aanvaarden. Tsjang Hsoe Liang, de gouverneur van Mantsjoerije, heeft beveel gegeven het Noordelijk deel van zijn gebied te demobiliseeren, hetgeen tot een verduurzaming van den vrede veel zal bijdragen. Een andere moeilijkheid Is echter de verhouding tusschen de Nankingregeering en de Sowjet-unie, daar de eerste het protocol van Moekden niet erkennen wil. Maar hoofdzaak is in ieder geval dat de rust in het verre Oosten nog in het oude jaar hersteld is. • • • Men weet, dat Amerika indertijd zijn bemiddeling aanbood om het Russisch-Chineesche conflict op te lossen. Het communistische antwoord was alles behalve malsch, onvriendelijk, zooals men dat In - diplomatieke termen heet. Moskou wees de Amerlkaansche interventie beslist af. Deze was niet noodig, en bovendien onmogelijk, daar Rusland geen diplomatieke betrekkingen met de Vereenigde Staten kende. Na deze onvriendelijke afwijzingen van den grooten Uncle is het eigenlijk verbazingwekkend, dat Roemenië waarmede de sovjets eer op voet van oorlog dan van vrede leven, het er op gewaagd heeft Frankrijk te belasten om aan Litwlnoff een mededeeling van Boekarest in verband1 met deni stap van Stimson te overhandigen. De indruk, welken een en ander op Litwlnoff moest maken, zal veel op die van de bekende roode lap op den stier gelijken. Hij belette zelfs Herbette, den Franschen gezant, de nota voor te lezen en ten slotte weigerde Litwlnoff zelfs het document dat Herbette , op zijn tafel wilde achterlaten, te behouden. Voor Herbette was deze onsmakelijke vertooning natuurlijk alleronaangenaamst. Zijn positie moet door de onheusche bejegening, welke hem in zijn diplomatieke functie gewerd geschokt zijn en het verluidt dan ook reeds, dat hij ontheffing van zijn post zal vragen. Verwonderlijk is alleen, dat de Roemeensche regeering dit betreurenswaardig effect van haar stap niet voorzien heeft. In Frankrijk is men allerminst te spreken over de onhebbelijke ontvangst van den Franschen ambassadeur door Lltwinoff.

uok in 1929 veel gepraat over den vrede. — Te Genève echter weinig spoed gemaakt met het ontwapenlngswerk. — Een overeenkomst tot uitbanning van den oorlog tusschen Rusland, Polen, Roemenië, Estland en Letland. — De daardoor ontstane ontspanning in de verhouding tusschen Rusland en Roemenië. — De oplossing van het vraagstuk der Duitsche schadevergoedingsbetalingen. — De vervroegde ontruiming van het Rijnland. — Het ontstellende bericht van het overlijden van dr. Stresemann en het ontslag van Polncaré ais leider der Fransche regeering. — De algemeene verkiezingen in Engeland. — Het bewindBaldwin moet plaats maken voor dat van Macdonald. — Het herstel der diplomatieke betrekkingen tusschen Engeland en Rusland. — De parlementaire verkiezingen in België. — Het vraagstuk der minderheden. — Men liet de zaak bij het oude. — Mussolini’s „liefde” voor onderdrukte volkeren. — Een Balkanvraagstuk dat werd opgelost. — In Joego-Slavië grijpt de koning in en wordt de grondwet opgeheven. — De onrustige toestand in Afghanistan ea het conflict tusschen Bolivia en Paraguay. — De twistzieke Chineesche generaals en de verhouding van China tot Rusland.

Ook in 1929 is in heel de wereld veel ove den vrede gesproken. Dit lijkt te wijzen op eei inkeer en zelfs op een bekeering. Laat ons he beste hopen! De wil, om het wapengeweld uit te roeien, i o.a. belichaamd in het vredespact van den Ame rikaanschen minister van buitenlandsche zakei Kellogg, dat in het afgeloopen jaar te Washing ton werd geratificeerd. Onredelijk optimismi met betrekking tot dit pact is ondertusschen nie op zijn plaats. Verscheidene staten der werelc — echter lang niet alle — hebben hun handteekening gezet of zullen die zetten, maar de waarde van ’t verdrag wordt in niet onaanzienlijk* mate verkleind door de préambule, de begeleidende nota’s en de reserves, vooral die var Engeland. Deze omstandigheden maken, da militaire interventies in den vervolge nog zeei wel mogelijk blijven. Zoo heeft Engeland o.a bedongen dat het de vrije hand behoudt in streken, waar het moet opkomen voor zijn levensbelangen. Ook Amerika zelf behoudt zich hei recht van tusschenkomst — gewapenderhand; — voor, wanneer zijn vitale belangen in ’t gedrang mochten geraken. Daar verder defensieve oorlogen geoorloofd blijven — wie maaki steeds uit, of een oorlog een aanvallend dan wel verdedigend karakter draagt? — en hei Kelloggpact de verdragen, gesloten onder de auspiciën van den Volkenbond, geenszins te niel doet, bestaan er nog tal van mogelijkheden om ook in den vervolge strijd te voeren. De beteekenis van ’tpact is voorloopig dan ook slechts van moreelen aard, hetgeen ook reeds iets is. Spoed is intusschen te Genève gedurende 1929 met het ontwapeningswerk geenszins gemaakt. Tijdens de gehouden voorbereidende ontwapeningsconferentie welke meer dan drie weken heeft geduurd, is zoo goed als niets bereikt, zoodat men den indruk krijgt dat het den militaire mogendheden niet ernst is met de vermindering van haar landmacht. Frankrijk heeft er zi:h met hand en tand tegen verzet, dat bepalingen zouden worden aangenomen, die neerkwamen op een inkrimping der geoefende re-

r serves. Hardnekkig vocht het voor de handi having ervan en een te betreuren bijkomstigheid t (maar een bijkomstigheid van groot belang!) was het, dat de Amerikaansche vertegenwoor> diger Gibson geheel in ’t Fransche vaarwater - voer. Frankrijk kreeg zoodoende zijn zin en i ook op het gebied der beperking van ’t oorlogs- materiaal — hetzij rechtstreeks, hetzij, indirect : door besnoeiing van de desbetreffende begroot tingen werden — in ’t geheel geen vorderingen 1 gemaakt, zoodat de toestand geheel bij het oude is gebleven. • * * Meer daadwerkelijke arbeid voor het behoud i van den vrede werd in het Oosten verricht, waar : een overeenkomst tot uitbanning van den oorlog tot stand kwam tusschen Sovjet-Rusland, Polen, Roemenië, Estland en Letland. Dit verdrag vond z’n oorsprong in een verrassend voorstel, dat de Russische plaatsvervangende minister van Buitenlandsche Zaken Litwlnoff deed aan Polen en Lithauen, om het Kellogg-pact, dat op dit tijdstip nog niet door de groote mogendheden geratificeerd was, waar door het eigenlijk niet anders dan in de lucht hing, voor Oost-Europa reeds dadelijk in werking te doen treden. De Russen, die vlak voor hun deur het dreigend oorlogsgevaar tusschen Polen en Lithauen zagen, die gelijk bekend het maar steeds niet eens kunnen worden over de stad Wilna, begrepen, dat zij dit alleen konden bezweren door de betrokken staten en hun buren in een afzonderlijk verdrag te binden. Deze politiek, die de Russen tevens invloed geeft in de regeling der Wilna-quaestie, is gelukt. Toch heeft Lithauen het Litwinoff-protocol niet onderteekend, om ondoorgrondelijke redenen, doch vermoedelijk omdat Lithauen’s stijfhoofdige dictator Woldemaras bang is, zijn agitatie-methode te moeten opgeven. Even bevreemdend is, dat Finland niet is uitgenoodigd tot het protocol toe te treden! Het belangrijkste gevolg van het sluiten ran het Litwinoff-protocol is echter de ontspanning in de verhouding tusschen Rusland en Roemenië.

Het boterde si lang niet tusschen die twee lan-, den, vanwege het veelomstreden Bessarabië, dat vroeger Russiseh was, doch na den wereldoorlog Roemeensch bezit is gebleven. Bovendien fungeert Roemenië als de rechtervleugel van het groote anti-sovjet-front, dat onder leiding van Frankrijk reeds jaren lang een hevigen druk op de bolsjewiki uitoefent. Door het Litwinoffprotocol ziet Rusland af van een gewelddadige herovering van Bessarabië, hetgeen voor Roemenië een groote opluchting beteekent. Merkwaardig is voorts, dat Polen het Litwinoff-protocol geteekend heeft, zij het ook na eenige aarzeling. Dit is wel geheel verschillend van de anti-sovjet-politiek, welke de laatste jaren te Warschau (eveneens onder hooge inblazing van Frankrijk) den boventoon voerde. Voortdurende besprekingen tusschen de generale staven van Polen en Roemenië en hun drukke bemoeiingen met Fransehe generaals wezen op militaire plannen en er werd reeds gewag gemaakt van de stichting van een Oekrajienischen staat De onderteekening van het Litwinoff-protocol heeft nu deze situatie totaal gewijzigd. Men is geneigd hier bijzondere invloeden achter te zoeken en inderdaad schijnt hier niemand minder dan „Uncle Sam” aan de touwtjes te trekken. De Amerikanen leggen veel belangstelling voor Rusland aan den dag, er is nog zeer veel in dat land van ongekende, maar verwaarloosde rijkdommen te verdienen en .,. Amerika kan door middel van Rusland zijn tegenstander Engeland gevoelig treffen 1 Dit is een feit van niet te onderschatten beteekenis en steeds meer spitst zich de tegenstelling Amerika-Engeland die de wereldmacht tot inzet heeft, toe. * * « Tot de opgeloste vraagstukken van 1929 behoort ook het vraagstuk der Duitsche schadevergoedingsbetalingen en dat der Rijinlandontruiming. De regeling van deze beide hoogst belangrijke aangelegenheden heeft in aanmerkelijke mate bijgedragen tot de verdere FranschDuitsche ontspanning, die voor den vrede in Europa van groot gewicht is. Het verrassende nieuws in zake het accoord ter Haagsche conferentie was wel de klap op den vuurpijl van bombarie, van onstemdheid, van koppigheid en wat dies meer zij, welke we in Den Haag hebben beleefd. Optimisme en pessimisme wisselden elkaar af, het eene hopelooze geval kwam na het andere, iedere week had haar tragiek in den vorm van een crisis. . Fel stonden de tegenstanders tegenover elkaar, hardnekkig hielden ze voet bij stuk, kostbare tijd werd door Snowden en Chéron ver\ knoeid aan onderlinge ruzie tusschen de schuldeischers van Duitschland, ten slotte oreigde de heele zaak nog te mislukken door de woede dei Duttschers! En opeens vallen ze elkaar in de armen! ineens is alle leed vergeten en is ’t koek-en-ei' Plotseling wordt een uitweg gevonden in schiei onoplosbaar schijnende moeilijkheden! Wat ónmogelijk leek, bleek mogelijk! Hoe zoo volledige overeenstemming werd bereikt? Kort en goed: omdat de Duitschers toegegeven hebben! Stresemann en Wirth hebben blijkbaar ge dacht: beter een half el dan een leege dop ei toen ze belangrijke concessies kregen inzake di

aangelegenheid, hebben ze toegestemd in iets v zwaarder financieele lasten. fHet groote voordeel van het nieuwe plan I (Young-plan, naar den Amerikaansche deskun- f dige dr. Owen Young) is, dat hierdoor het bedrag der Duitsche schadevergoeding is vastge- f steld en wel op een bedrag van 59 annuïteiten: ï eerst 37 van gemiddeld 1989 miljoen, daarna 19 van 1800 é 1700 millioen, ten slotte 3 van een klein milllard. j De laatste 22 annuïteiten zijn juist voldoende | * om de schulden der geallieerden aan de Ver- i eenigde Staten te betalen. De eerste 39 bevatten daarenboven een bedrag van =t 700 millioen j voor de schadevergoeding. Of Duitschland deze bedragen zal kunnen betalen, hangt hoofdzakelljk af van de Vereemgde Staten van Amerika, dat door groote leeningen de industrleete uitrusting van Duitschland verbetert, waardoor een zeer groote productiecapaciteit wordt verkregen-- De betaling volgens het nieuwe plan veronderstelt, dat Duitschland veel meer uit- dan Invoert, wat slechts kan geschieden door den invoer te verminderen of den uitvoer te vermeerderen. De invoer van grondstoffen kan niet verminderen zonder de productie te drukken, de vermindering zou dus de voedingsmiddelen moeten betreffen. Kan de Duitsche levensstandaard nog zoozeer worden gedrukt? Wie gelooft dat dit mogelijk zal zijn zonder Duitschland in de armen van Rusland te drijven? Weliswaar heeft Duitschland bijna geen Dinnenlandsche schuld meer, maar zijn vermogen is dan ook zeer verminderd. Toename van den uitvoer zal moeten geschieden door uitbreiding der industrie met Amerikaanse!) geld. Dit is geen prettig vooruitzicht voor de andere staten, die de concurrentie van Duitschland zullen hebben te duchten. Daarvan nog afgezien, vraagt men zich angstig af tot welke politiek dit kunstmatig overgeïndustrialiseerd land gedreven wordt, wanneer het zijn -politieke machtspositie zal hebben hersteld. Door de Amerikaansche leeningen wordt practisch de schadevergoeding, in plaats van over 59 jaar, over een onbeperkt lange periode verdeeld Za deze kapitaalstroom blijven voortgaan? Of wil men door de obligatielening ook Europa interesseeren voor deze kapitaalverstrekking? Hoopt men later het geheele bedrag te kunnen kaoitaliseeren? . , Afgezien van de belangrijke vondst van een Internationale bank en de vaststelling van een totaal bedrag der Duitsche vergoeding, brengt het nieuwe plan eigenlijk weinig verandering. Het verband tusschen de Duitsche betalingen en de geallieerde schulden aan de Vereemgde Staten is wat nauwer geworden, de regeling is wat elastischer gemaakt, de grond van het vraagstuk blijft onveranderd, zoolang oe Ver. Staten «m sifGfii «few dr*#» ni* vagtetflt. dat

:wijtschelding ook den uiteindelijken scnuiae- ( iaar ten goede zal komen, Europa verlossen j ran den druk, waar het nu meer dan 10 jaren ] inder gebukt gaat. • • * Kort na het welslagen der Haagsche Conferentie kwam het ontstellende bericht van het overlijden van dr. Stresemann, wiens tactvol optreden het welslagen der conferentie had be- , rorderd, als loom voor welk optreden hij met ie ontruiming van het Rijnland in den zak naar rijn land kon terugkeeren. Maar ook afgezien van dit reëele resultaat was Stresemann een groote figuur, Immers hij heeft weten te bereiken, dat Frankrijk niet langer in alle daden van Duitschland een vijandige bedoeling zocht, hij heeft het teere plantje van wederzijdsch begrip en onderling, vertrouwen tot ontkieming gebracht en als hij in leven was gebleven zou dit ongestoord zich verder ontwikkeld; hebben tot heil van Europa, van heel de wereld. Dat Stresemann bij zijn politiek binnenslands vaak op groot verzet stuitte, het valt niet te ontkennen. Er zijn er nu eenmaal velen in Duitschland, die de nederlaag van 1918 niet verkroppen kunnen, verkroppen willen, die iedere poging tot toenadering tot de oude vijanden voor landverraad uitkrijten. Maar ook deze moeilijkheden wist Stresemann’s staatsmansbeleld te overwinnen en de resultaten van al zijn werken, confereeren, ijveren was toch, dat het schip van staat In de doof hem aanbevolen richting stuurde. , , , . Juist midden in een ernstige blnmenlandsche crisistijd is hij heengegaan en zijn dood beteekerde het begin van een nieuwe periode van onrust in Duitschland. Opvolger van den „vredesapostel Stresemann was dr. Curtius, wiens keuze ongetwijfeld een zeer gelukkige is te noemen. Curtius en Stresemamn werkten lange jaren samen in de Rijksregeering; ter Haagsche conferentie kon men hen vaak genoeg tezamen zien om te weten, dat de nieuwe minister volledig vertrouwd was met de groote politieke vraagstukken van beslissende waarde voor Duitschland^* voortbestaan en geheel en al de inzichten deelde, welke voerde tot het veelgeprezen beleid van den te vroeg gestorven minister. Curtius zal nu zijn land weer moeten vertegenwoordigen op de tweede, de voortgezette Haagsche conferentie Zijn komst zal geen gevoel van onzekerheid I wekken bij die andere gedelegeerden over zijn te verwachten houding. Immers de politiek van Stresemann zal ongewijzigd worden gecontinueer cl Ook prof. Moldenauer, die van Curtius de portefeuille van economie heeft overgenomen, gelat algemeen als een aanhanger van Stresemann s P°Ongeiukklgerwijze ontstond kort na het overlijden van Stresemann een ernstige crisis In de Duitsch nationale partij, ten gevolge waarvan verscheidene vooraanstaande leden uit de partij liepen. De Duitsch-nationalen kunnen nog maai steeds de nederlaag in den wereldoorlog mei verkroppen en blijven hopen op een herbore vaderland onder bewind van een keizer. Dit deed de macht van den partijleider dr HiiD'enberer enorm groeien, want hij verkondig-

Je dat alleen een strakke leiding de partner v veer boven op kon helpen. Doch zijn machts- 0 wellust werd hem noodlottig, want hij beschouw d ie de partij als een willooze troep, waarvan hij d Ijzeren discipline eischte, terwijl hij dwang in e plaats van overtuiging decreteerde. Dit gebrek aam voldoenden invloed der voor- b aanstaande figuren uit de partij op de leiding j( is de aanleiding geweest tot de scheuring.

if hij zichzelf naar de loopgraven, om dtm scS- Ie iten moed in te spreken. En hij bereikte he d< ■oote doel en werd „de redder ven Frankrijk, di Zéér heeft het hem gegriefd, dat men ham in te )20 geen president van de Republiek wilde ma»n, Hij is groot gebleven tot in z’n laatste uur. HIJ ■oomde in een eenvoudige woning te Parijs: z aar is hij gestorven. Een nationale begrafenis a eeft hij versmaad. Midden in den nacht — n :eds een dag nadat hij gestorven was — ver- d •ok een kleine en sobere stoet naar de Vendee, n e landstreek waar hij geboren was, en daar Is d ij begraven, naast zijn-vader. Alleen zijn fa- t> ïilie mocht er bij. , , , Een leven van ontzaglijken arbeid, het be- r taan van een man van ongelooflijke geestkracht p n ontembaren moed, werd afgesloten. v • • , l • 1 In Engeland leidden de algemeene verkiezin- s ■en tot het einde van het conservatieve bewind j an Baldwin, dat plaats moest maken voor het c abinet-Macdonald. De groote overwinning der arbeiderspartij behoefde niet te verwonderen. 1 mmers de regeeriag-Baldwin had zich waarlijk i liet bijzonder populair gemaakt. De oppositie < rerweet haar in menig opzicht een ayerechtsche < jolitiek te hebben- gevoerd. Zij wist aan de ) ichrikbarende werkloosheid geen einde te manen en heeft door haar protectiepolitiek den toeitand nog verergerd. Op buitenlandsch gebied ( - aldus haar critici — heeft zij flater op flater i gemaakt en ter wille van de Fransehe vriend- : ichap zich de sympathie van Amerika voor een i leel verspeeld. , , Of de arbeiders-regeering al deze euvelen zal weten te verhelpen? De Labour Partij heeft Krachtens haar felle kritiek deze pretenties; misschien- weet Macdonald zooveel te presteeren, lat de economische toestand weer gunstiger wordt. Nu wij toch MacDonald’s «aam noemen, herinneren wij aan -diens reis naar Amerika en worde verder gereleveerd, dat de arbeidersleider bizonder sympathiek zijn deelneming heeft betuigd met die ziekte van koning George, die kou had gevat, een kou, die zich ontwikkelde tot longontsteking, die het ergste deed vreezen. Engeland heeft in 1927 nader contact gezocht met Rusland, dat leidde tot het herstel der diplomatieke betrekkingen tusschen beide landen. Dit was de tweede maal, dat Engeland officieele betrekkingen aanknoopte met ae tsarenmoordenaars. De revolutionaire propaganda der Russen, het ontdekken van een wijdvertakt bolsjewistisch complot in Engeland, leidde in 1924 tot den val van Macdonald’s eerste kabinet en het vertrek van den Sovjet-gezant uit Londen. Maar Labour bleef in haar hart voelen voor de Russische arbeidersregeering; immers Labour heeft zelf een overheerschend arbeiderselement en het beschouwt de arbeiders van alle andere landen als vleesch van haar vleesch, bloed van haar bloed, strijdend voor hetzelfde | ideaal — zij het dan ook met andere middelen en onder andere omstandigheden. Het gelijk afgestemd klassebewustzijn deed Labour in de Russen steeds broeders zien en daarom vochten Macdonald, Henderson c.s. onophoudelijk voor het officieele contact tusschen Londen en Moskou* . , , . Bij dit sentimenteele kwam echter ook het praktische om den hoek kijken. Immers, Rusland is een groot land, met onbegrensde behoefte, een ruime markt voor de buitenlandsche industrie. . , , Wat zou er op tegen zijn, als de toegereikte broederhand tevens een voordeelige offerte bevatte? De Russen waren er mede gebaat en nnir Hp FnorplsHie arbeider zae de mogelijkheid,

)K ae cngeibune aiuciuu ^ v : schrijnende werkloosheid door Russische or:rs te verminderen. De bolsjewisten hadden j, :n sterk wapen in handen: , \ Ze zeiden tegen de Engelschen, na het af- j, •eken der diplomatieke betrekkingen: we zul- v n ’t je betaald zetten; we plaatsen önze or- j ïrs in Amerika! , . i Inderdaad verminderden de Russische bestel- , ngen in Engeland de laatste jaren sterk, waar- j oor de werkloosheid toenam. Labour zette ^ ch over allen schroom heen en propageerde . ■erk het opvatten der officieele relaties met hen, , ie heimelijk trachten èn in Engeland zelf de rde te verstoren èn in Britsch-Indië door sto- ( erijen ’t Engelsche wereldrijk op zijn gevoeligtè plek te wonden en te schaden. 1 Herstel van het officieel contact met Rusland ( ras een der voornaamste verkiezingsleuzen van abour en toen de stembusstrijd gewonnen was, laakte de nieuwe regeering direct aanstalten n deze belofte in te lossen en wel met het ;ewen*chte resultaat. • . * In België leidden de parlementaire verkiezinren tot een overwinning der regeenngsmeerderleid, speciaal ten nadeele van de sociaal-demoiraten en de communisten. De nederlaag van le laatsten was zelfs zoo sterk, dat zij hun >eide zetels in de Kamer verloren. Opmerkelijk laartegenover was de belangrijke winst van de /laamsche nationalisten, die in alle Vlaamsche jrovincies stemmen op de Katholieken veroverIcn. Begin November verdween het ministerie-Jas5ar van het tooneel, omdat één van de beide jartijen der regeeringscoalitie — de liberalen - zich onder geen beding konden vereemgen net het streven der katholieken, die mét alleen >en lans braken voor de vernederlandsching der Bentsche universiteit, maar de verwerkelijking tiiervan plicht en noodzaak achtten. Het xluurde echter niet lang, of aan Jaspar werd de opdracht verstrekt opnieuw het aanzijn te geven aan een regeering en het merkwaardige van het geval was nu, dat weer dezelfde regeeringscoalitie tot stand kwam. Dat dit -mogelijk was, houdt verband met het feit, dat de liberalen bijgedraaid zijn. De algemeene raad van deze partij had een geheelen dag van gedachten gewisseld. Het standpunt, tot dusver door de liberale ministers ingenomen, werd op de bijeenkomst volledig goedgekeurd, maar wat het belangrijkste was; de ministers kregen nu toestemming zich erbij neer te leggen, dat de hoogeschool te Gent werd vernederlandscht Voor de macht der feiten en gezindheden was men dus thans gezwicht. Op de bijeenkomst van den liberalen partijraad zag ^ tenslotte te, d*i « W’

srnentfdre meerderheid bestond ten gunste van e vernederlandsching dan dat het zin had zich aar nog langer op vruchtelooza wijze tegen a verzetten, • * • In Italië bevestigde Mussolini op allerlei wijze ;ijn macht. Uit den aard der zaak zette hij zijn mti-Zuid-Slavische politiek voort, of misschien log juister, want ruimer uitgedrukt: zijn tegen le Kleine Entente gerichte staatkunde. Om zijn nacht in Zuid-Oost-Europa uit te breiden, ijverie hij in ’t afgeloopen jaar mei name voor een penadering tot Griekenland en Turkije. * Ook de relaties met Hongarije werden verinïigd. Voor het verlangen, dat men te Boedalest koestert met betrekking tot een herziening fan ’t vredesverdrag van Trianon, toonde ook Vlussolini begrip te bezitten. De dictator zal lebben overwogen, dat Hongarije’s economische en politieke expansie een middel te meer is om Zuid-Slavië in bedwang te houden. En Dm dit doel te bereiken, is alles geoorloofd. Overigens dient men tegenover Mussolini’s liefde voor onderdrukte volkeren een beetje nuchter te staan, want in zijn eigen land is hij onverbiddellijlk doorgegaan met het ver-italiaanschen van Tirol, hierbij de rechten van minderheden absoluut miskennend. Nu wij het toch over ’t vraagstuk der minderheden hebben, mag niet onvermeld blijven, dat de doorluchtige vaderen van den Volkenbondsraad te Madrid de klachten der verschillende minderheden voor de zooveelste maal onder de oogen hebben gezien, doch de kwesties ook ditmaal hebben gelaten voor wat ze waren. In Mitlden-Europa is het meest in de verdrukking zittende land het aloude Oostenrijk, het hevig besnoeide, gekortwiekte, vleugellam geslagen voormalige keizerrijk, een „kind niet een waterhoofd”, omdat de miilloenenstad Weenen, aangelegd, uitgebouwd en gegroeid als hoofdstad van een keizerrijk, thans de veel te onevenwichtig groote hoofdstad is van een kleine republiek met 7 millioen inwoners. Van het zelfsbcschikkingsrecht der Oostenrijkers willen de Franschen al heel weinig v/eten, omdat toegeven op dit stuk van zaken automatisch zou uitloopen op een samensmelting van Oostenrijk en Duitschland, waardoor laatstgenoemde staat zijn macht aanmerkelijk zou zien uitgebreid. , _ . ündertusschen is ook in 1929 in Oostenrijk een levendige propaganda gevoerd ten gunste van den „Anschluss”. In Frankrijk ziet men zeer wel in, dat het in beide betrokken landen ernst is net de aansluitingsidee, maar voorloopig troost men er zich nog mee, dat de „Anschluss” pas verwezenlijkt kan worden, wanneer de Vofkerbo'nidsraad daartoe verlof geeft. Een toestemming van deze zijde is echter niet te verwachten, zoolang de staatkundige constellatie blijft, zooals zij thans is. Nu we liet toch over Oostenrijk hebben, wallen we nog aanstippen dat dr. Seipel van net politieke tooneel is verdwenen. Zijn opvolger, dr. Streeruwitz, heeft het echter niet lang gemaakt. Hij was te veel „Heimwehr” freund.ich gezind en zag zich daardoor al spoedig genoop. het bijltje er bij neer te leggen. Zijn opvolger was dr. Schober, politie-president van Weenen. w * * Wanneer men het woord „Balkan” uitspreekt, denkt men aan onrust en onvrede. De verschillende volken, die in den Zuid-Oosthoek van Europa wonen, verstaan niet steeds de kunst op prettige wijze met elkaar om te gaan en sinds den grooten wereldoorlog zijn de toestanden er niet beter op geworden, daar de vredesverdragen allerlei grenswijzigingen meebrach-

en. . Het doet dam ook aangenaam aan, eens te :unnen memoreeren dat een Balkanvraagstuk verd opgelost. Jaren en jaren was er door Griekenland en Zuid-Slavië onderhandeld over een 'rije havenzone ten behoeve van laatstgenoemd and te Saloniki. Aanvankelijk was Griekenland liet voor concessies te vinden; de Helenen wa■en van gevoelen, dat door een regeling der cwestie lm Zuid-Slavischen geest de souvereini•eit van Griekenland te Saloniki in het gedrang cou geraken. Belgrado beriep zich echter bij voortduring op het beginsel, door wijlen den president der Vereemgde Staten, Wi.son, inzake ien vrijen toegang tot de zee verkondigd. Wel heeft Zuid-Slavië havens aan de Adriatische zee, maar het zag in, dat het tevens van □nschatbare beteekenis voor het land zou zijn, wanneer het rechtstreeks en ongehinderd verbindlngen kon onderhouden met de Egeïsche zee. Vandaar de aandrang om zich vrijeelijk te Saloniki te kunnen bewegen. In het afgeloopen jaar zijn Zuid-Slavië en Griekenland het omtrent laatstgenoemde haven eens geworden. Dat de besprekingen zoo langen tijd zonder succes verliepen, werd door sommigen geweten aan de omstandigheid, Italië, hetwelk Zuid-Slavië steeds in t vaarwater zat en niets ongedaan liet om dit land zoowel in politiek als economisch opzicht te bemoeilijken, sterken druk oefende op Griekenland. Aan den anderen kant was ook de Fransche diplomatie ijverig in de weer, die het opnam voor Zuid-Slavië. . , . ' Hoe'het ook zij, Zuid-Slavië Itreeg eindelijk zijm zin en er kwam een regeling tot stand, die men mag toejuichen, daar het accoord feitelijk de overwinning beteekent van bet gezonde schenverstandi, de zege der vredesgedachte en streven naar samenwerking .onder5 d“ VfpleÏÏs’ Het geldt hier een vordering van beteekenis. Immers’al bleef Griekenland hatuutgk in staatknnriiff oozicht souvereln in de vrle naven en op den Pdoorgangsspoorweg, die ten behoeve vat» Zuid-Slavië over 1^saloSik’ Zuid-Slavië kon nu handel ' SaknMkb zonder dat h|erop een hinderlijk toezicnt va Grieksche zijde plaats vond. * * « In Joego-Slavië is de bom gebarsten De b€Set werd dan ook te bar in het der Sterven, Kroaten em Slovenen. De drie parijen gJj ’ oUrasr ’t licht in de oogen niet en ernstig-

worden, vooral sinds ’s lands vergaderzaal het j tooneel was gewonden van een bloedig incident 1 tusschen Serven en Kroaten. Daarom besloot de koning in te grijpen en stuurde hij het parlement naar huis. Onmiddellijk hierna vaardigde Alexander verschillende wetten uit, waardoor de rechten van de staatsburgers aanzienlijk beknot werden. En om als ’t ware zijn dictatoriale positie nog beter te doen uitkomen, wees de koning een aantal achtenswa^dige aanzienlijken des lands aan, die als ministers van de kroon de uitvoerders van ’s konings bevelen zouden zijn: een vol ledig kabinet, dat echter alleen aan den koning verantwoording schuldig is en niet meer aam het parlement. ’t Is was een sensationeele ontknooping van de onoplosbaar schijnende staatscrisis. Doch het is niet de eerste maal in de wereldgeschiedenis, dat een hopelooze binnenlandsche wanorde aanleiding geeft tot een militaire dictatuur. Het klassieke voorbeeld is het optreden varn Napoleon, na de Fransche revolutie en1 in onzen \ tijd behoeven we slechts naar Spanje en Polen) te wijzen, waar Primo de Rivera en Pilsoedski orde in den chaos gebracht hebben. Ook het koninkrijk Roemenië heeft in het affeloopen jaar wederom de aandacht gevraagd. r waren plannen voor een staatsgreep beraamd, doch deze konden, zooals dat gewoonlijk pleegt te geschieden, verijdeld worden tengevolge van het verraad van een paar der deelnemers. De bedoeling van het complot, voornamelijk officieren, was den ex-kroonprins Carol weer aan het bewind te brengen. Doch de regeering-Manioe scheen èn sterk èn waakzaam genoeg om alle revolutie-pogingen der oppositie den kop in te drukken. * * * Onrustig was het in 1929 vooral in Afghanistan, welks koning Amanoellah, na zijn wereldreis, waarbij hij ook verschillende Europeesche steden bezocht, op zeer ijverige wijze aan het moderniseeren ging. Hij volgde hierbij, o.a. het voorbeeld van Moestapha Kemal pasja, in wiens rijk de scheiding van kerk en staat een feit was geworden. Terwijl de gemoederen in Turkije

achter rustig bleven, ontmoetten Amanoellahs hervormingsplannen uitgebreid verzet, vooral van de zijde der geestelijken, die verscheidene stammen op hun hand wisten te krijgen. De opstand in Afghanistan, die soms een zeer heftig karakter droeg, eindigde o.m. met de vlucht van Amanoellah en de troonsbestijging van Nadir Khan, die enkele van zijn grootste tegenstanders om het leven liet brengen. • • * Twee Zuid-Amerikaansche Staten lagen aan het einde vam 1928 en in het begin van 1929 met elkaar overhoop; tusschen Paraguay en Bolivia rees een ernstig geschil in verband met rechten, die beide staten op een grensgebied lieten gelden. Tusschen Boliviaansche soldaten en troepen van Paraguay ontspon zich een vuurgevecht en in den loop der volgende dagen vloeide bij gevechten om ’t bezit van bepaalde forten nog meer bloed. Het zag ernaar uit, dat, aangezien reeds de betrekkingen tusschen beide landen waren verbroken, een oorlog onvermijdelijk was. Er werd echter een uitgebreide bemiddelingsactie Ingezet en velerlei vermaan werd tot de twistende partijen gericht. Zoowel de Volkenbond als de pan-Amerikaansche conferentie probeerden te kalmeeren, terwijl tevens de paus, de Spaansche koning en de Amerikaansche minister Kellogg, de man van ’t pact, hun waarschuwende stem lieten hooren. Te elfdei ure bonden beide partijen in en vereenigden zij er zich, ofschoon eerst wat aarzelend, mee, dal langs den weg der arbitrage gepoogd zou worden, de geschillen tusschen beide landen uit der weg te ruimen. De felste strijd is inmiddels in China gevoerd waar, na een korte poos van „vrede”, de twistzieke generaals elkaar opnieuw gingen bekampen, waarbij het lot der Nanking-regeerlnj meermalen zeer hachelijk was. Ook liet de verhouding van China tot Rusland in het afgeloopen jaar alles te wenschei over. Het bezit van den Oost-Chineeschei spoorweg dreigde zelfs ernstig tot een oorlog tusschen beide landen te zullen leiden. Gelukkig kwam het zoover niet en werd de weg tot on derhandeling over het geschil geopend.