Nieuwe Vlaardingsche courant

Eerste Blad.

Zooals men weet, is Maandag van de vorige week het groote stoomgemaal, dat de Wlerlngermeerpolder, de eerste groote polder van de droog te leggen Zuiderzee moet leegmalen, in werking gesteld. Drie centrlfugaal-pompen, die eik 390.000 liter water per minuut wegwerken, zijn aan het malen gegaan en als er geen tegenslag komt zal over acht & negen maanden de bemaling voltooid zijn en kan met het In cultuur brengen der gronden een aanvang worden gemaakt. Twintig duizend hectaren grond zal dan aan de cultuur dienstbaar worden gemaakt. Vooral de land- en tuinbouwers zullen begrijpen wat dit zeggen wil. Bekend is het immers, dat onze boerenbedrijven zuchten onder een tekort aan grond. De prijzen stijgen daardoor abnormaal, zoodat slechts met veel moeite het bedrijf rendabel kan worden gemaakt en reeds menig boerenbedrijf op 'toogenblik In groote zorgen zit ën veel boerenzoons er tegen op zien om een eigen bedrijf te stichten; gesteld dan, dat zij den benoodigden grond en het nog meer noodige kapitaal kunnen verkrijgen. Het Zuiderzeewerk zal dus vooral aan onzen boerenstand ten goede komen, al profiteert als gevolg daarvan natuurlijk heel Nederland In belangrijke mate daarvan mee. De droogmaking van de Zuiderzee is een ontzaggelijk werk, dat honderden mlllioenen zal vragen en van verschillende zijden is reeds de vraag gesteld of dit geweldige werk niet boven de krachten van het Nederlandsche volk zal gaan. Maar de ontwerpers en uitvoerders van het geweldige plan hebben met Hollandsche taai heid vastgehouden en doorgezet. Zij hebben de critiek, die vooral fel was in de eerste jaren, toen de uitvoering financieel zeer tegenviel, over zich heen laten gaan. Ze hebben even, toen het benoodigde geld niet ten volle aanwezig was, de uitvoering wat vertraagd om anmiddellijk daarop met nieuwen ijver weer het werk te hervatten. En nu zullen we in 1930 nog de eerste vruchten van het werk plukken. En als over enkele tientallen van jaren het geheele werk gereed zal zijn, zullen we 224.000 H.A. grond hebben bijgewonnen. Zal Nederland door eigen kracht en eigen energie, door de bekwaamheid van zijn Ingenieurs en zijn landbouwdeskundigen een gansche provincie van rijk en vruchtbaar land aan zijn gebied hebben téegevoegd. En dan mogen we met trots gedenken, dat dit werk door Nederlanders is ontworpen, door Nederlanders met Nederlandsch kapitaal en Nederlandsche machines is uitgevoerd. Nu zullen de kosten straks zeker hooger zijn dan de grond anmiddellijk zal opbrengen. Maar is dat erg? Als men ziet hoe onze cultuurgronden elders door den was van de steden voortdurend inkrimpen, hoe de boerenstand door tekort aan grond waarop gearbeid kan worden in den druk geraakt, is het dan erg als men ten koste van zeer belangrijke offers nieuwe welvaart kan brengen aan een klasse van nijvere, arbeidzame en voor den structuur der maatschappij hoogst noodzakelijke burgers?

. Een zekere spanning op de Londensche vlootconferentle. — Het Fransche standpunt spitst de tegenstellingen tusschen de groote mogendheden toe. — Hoe Tardieu’s houding te verklaren? — Het debat In het Britsche Hoogerhuis over het te sluiten handelsverdrag tusschen Engeland en Sovjet-Rusland. — Een nieuwe opstandige beweging in Afghanistan. — Twee der belangrijkste stammen In opstand tegen het huidige ge/’ zag. — Heeft Aman Oellah bij de rebellie de hand in het spel? Op die Londlensche Vlootconferentie is plotseling weer een toestand! van zekere spanning

geschapen, nu die mogendheden van de niet- \ Angelsaksische partij haar standpunten1 in uit- r voenige uiteenzettingen hebben toegtelicht. De \ meenlingen staan èn op idie hoofdpunten èn in e de bijzonderheden op deze conferentie zóó t scheef tegenover elkaar, loopen nu eens half parallel, om zich dan, even later, weer kruiselings te bewegen, dat men het nog altijd al® een raad selopgave moet beschouwen een gissing te wagen omtrent het resultaat van deze besprekingen. Over het algemeen zegt elke der vertegen- £ woordigende mogendheden: dit en dat wil ik jj beslist niet, en het overige wil ik wel, mits de f anderen het ook willen. En op dit beginsel pa- *; rafraseert men eindeloos in allerlei détails. ' Het Is thans vooral het Fransche memoran- r dum, diat die tegenstelling tusschen de groote mogendheden zeer heeft toegespitst. Vooral in ; Engeland heeft Frankrijk’s hardnekkig vasthou- ; den aan dien eisch van verhoogde tonnage veel f teleurstelling gewekt. Inderdaad lijkt Tandlieu's r optreden meer gericht op het versterken dan op * het verminderen dier vloot. Merkwaardig is, dat Frankrijk zijn houding s goedpraat met het bekende argument: zuiver c defensief! Maar als ieder land zich door een , zuiver defensieve houding liet bepalen in zijn ! optreden, dan komt men nooit uit de moeilijk- . hedlen. 1 Gezien Frankrijk’s houding rijst de vraag, wat i Taridiieu eigenlijk in Londen is komen doen? J Booze geruchten beweren, dat hij er op uit i®, om Mac Donaldfs bewind in discrediet te bren- 2 gen omdat Labour niet erg Franschgezind is en j; aldius plaats te winnen voor een nieuwe conser- ? vatieve regeering met die sterk Franschgezinde ^ Baldwin en Chamberlain aan het hoofd! Vandaar een scherpe critiek van de Engeischte ® K:rs op het Fransche memorandum. De „Daily * erald” (regeeringsblad) noemt het een ernsti- ï gen slag voor de vooruitzichten van de confe- J; rentle, terwijl zelfs die conservatieve „Daily Telegraph” erop wijst, dat als de Fransche cijfers ' gehandhaafd blijven, Engeland gedwongen zal , zijn om nog 200.000 ton torpedojagers bij te . bouwend 1 Het is dan ook minstens genomen zeer zonderling, dat Tardieu den eisch stelt de Fransche c vloot bijna te verdubbelen, terwijl hij evemmiln ‘ in ’n bouwvacawtie wil toestemmen1. . . ; # N i Hoe is deze verhouding van Tardieu fe verklaren? De grondgedachte van dien Franschen premier is ingegeven door de bekende na-oorlogsche politiek van Frankrijk, die steeds er op uit is, Frankrijk te beschermen tegen een nieu- ' wen oorlog döor waarborgen. Waarborgen^ waarborgen en nog eens waar- | borgen! r Waarborgen tegen een nieuwen Duitschen aanval. Waarborgen tegen een onbelemmerd J verkeer tusschen Frankrijk en Algiers over de t Middellandsche Zee, tusschen Frankrijk en zijn 2 koloniën in Azië over de Oceaan! Die waarborgen zoekt Frankrijk allereerst j door politieke verdragen te verkrijgen. En ais \ dit niet lukt, dan maar een sterke vloot, want " de milliairden zijn op ’t moment in Frankrijk be- * schikbaar! De grondgedachte der conferentie is het ver- 5 hoogde gevoel van veiligheid, dat een gevolg ‘ is van het statuut van den Volkenbond, het ver- ' drag van Locarno en het Kelloggpact. De Fran- J sche minister-presidfent schijnt al deze waarbor- 1 gen echter practisch als waardeloos te beschou- { wen en verlangt verdere waarborgen. De vloot- 1 conferentie heeft een beperking en verminde- ( ring van de bewapening ten doel. Het heeft in Engelsche kringen natuurlijk te- ! leurstelling gewekt, dat de materieele waarbor- 1 gen van het verdrag van Locarno en dë moreele waarborgen van het Kelloggpact nog niet \ voldoende zijn, om Frankrijk te overtuigen, dat ‘ een vermindering der bewapening thans in het j bereik der mogelijkheden is gekomen. j De Fransche minister-president schijnt echter niets van zijn edschen te willen laten vallen, als ; hij niet van die Vereenigde Staten en Engeland ' nieuwe waarborgen verkrijgt, hoewel hij weet, . dht het Amerikaansche parlement ze beslist en het Engelsche ze vrij zeker zal verwerpen. j Zoo is men in Londen na vier wekten beraadslagen practisch nog geen steek verder geko- ' mem. Gezien de sterk uiteenloopende belangen (dier vijf groote mogendheden en gezien het reit, dat bij alle internationalisme, waarvan de conferen- , ties getuigen, iedere mogendheid zich bij het bepalen van haar standpunt zich uitsluitend door haar eigen belang laat leiden, gelooven we niet, dat er veel bereikt zal' worden op de Vlootconferenitie. De bekende zakenman Henry Ford1 vertrouwt blijkbaar ook niet al te veel op een succes, want hij heeft in een gesprek over de vooruitrichten van de Londtenscne vlootconferentle en dien we* «Mrndi* «««•§d, dat bij bereid ie «Ue vloten

van dte wereld op te koopen en daarvan oudroest te maken, als daardoor het oorlogsgevaar weggenomen kan worden. Als radicale oplossing geen onaardig idlee. Jammer, dat het pnactisdh onuitvoerbaar is. • • • In bef Britsche Hoogerhuis heeft, bij het debat over een te sluiten handtelsverdrag tusschen Engeland en Sovjet-iRuSland, lord Cushendun de hoop uitgesproken, dat aan Rusland geen feeninig zou worden verstrekt, ook niet in den vorm van verlengde credlieten voor te leveren goedleren. Hierop antwoordde lord Thomson namens dte regeering, dat deze zakelijk te werk zou gaan. De onderhandtellngen verkeeren nog in het stadium1 van voorbereiding en op het oogenfolïk is het noig niet fti'ogelijki een verklaring af te leggen. De zaak wordt van alle kanten onderzoent en het verdrag zal wonden openbaar gemaakt aanstonds na de onderteekening ervan eni vóórdat de ratificatie plaats heeft. Men zai Idat verdrag natuurlijk goed ondter de loep moeten nemen, zoo scherp als minister Wirth in Dudtschland dte tegenstanders van het Young-ptam, waf dit laatste betreft, heeft uiitgenoodigd dit te doen! Want het zou ongelooflijk brutaal klinken — indien men de roode Moscovieters niet kende — dat Stalin, terwijl hij en zijn aanhang met het kapitalisme in Engeland oriderhandielen, tegelijkertijd openlijk in ©en rede, gehouden in de communistische umiversiteifem, verklaard1 heeft, dat voor ’t particulier kapitaal in de Sowjet-Unie het laatste uur is geslagen. De particuliere kooplieden zullen volgens hem geheel verdwijnen en in het economisch leven der Unie geen rol meer spelen. Mem beschouwt deze rede terecht als een nieuwe oorlogsverklaring tegen dte particuliere ondernemingen. Gold tot dusverre — evenals het kader in eten leger — een welvarende middenstand, een klasse handeldrijvende en neringdoende ldein-bezitters, als de ruggegraat der maatschappelijke en economische samenleving, in het stelsel der Sowjets is dit precies aridersom. Het is dus niet zonder gevaar met zulke principieel© doodsvijanden van het particulier bezit zaken te dóen, óók als buitenlandsch kapitalist — persoon of regeering, om bet even. 9 e • Uit Afghanistan komen opnieuw berichten, waaruit zou zijn af te leiden, dat de onrust, die zich op ’t oogenblik weer in genoemd land begint af te teekenen, gevaar kan opleveren voor Nadir Khan’s positie. Tot dusver valt er nog maar over weinig berichten — en dan meestal uit Engelsche bron — te beschikken, zoodat men nog niet duidelijk zich een denkbeeld kan vormen van den ernst en omvang der nieuwe opstandige beweging in Afghanistan. Het schijnt echter zoo goed als zeker te zijn, dat twee der belangrijkste stammen, de Sjinwari’s en de Mokmands zijn opgestaan tegen het huidige gezag. Omtrent de oorzaak der oproerigheid verluidt, dat de regeering een poging heeft gedaan om het heffen van tollen, hetwelk de karavanen, die van Indië naar Afghanistan trekken, zich moeten laten welgevallen, zelf ter hand te nemen. In de praktijk bestond er tot dusver heelemaal geen officieele tolhefferij; de stammen in het betrokken gebied zorgden ervoor, dat zij, hetzij door middel van den tusschenhandel, hetzij door zelf naar middeleeuwsch voorbeeld tollen te heffen, zich op een gemakkelijke wijze belangrijke inkomsten te verzekeren. Nadir Khan achtte een dergelijkeii toestand uit den booze en wilde er met geweld een einde aan maken; vandaar dat hij troepen naar de grens stuurde, die echter op zoo’n tegenstand stuitten, dat zij zich genoodzaakt zagen terug te trekken. De Mohmands beperkten zich echter niet tot verweer, maar hebben de troepen zelfs achtervolgd. Dat het In koning Nadir Khan’s rijk werkelijk gist, kan tevens worden opgemaakt uit de jongste aanhoudingen van Aman Oellah’s partijgangers aan de Indisch-Afghaansche grens,, Er blijkt dus uit, dat vorengenoemde, uit zijn land verdreven, vroegere heerscher tevens bij de rebellie de hand in het spel heeft. Bovengemelde feiten wettigen de conclusie, dat i.n de komende lente waarschijnlijk weer allerwegen in Afghanistan de strijd zal ontbranden. Op het oogenblik is er weinig geschikt gevechtsterrein, doch zoodra de sneeuw in het onherbergzame gebied is gesmolten, leent zich dit weer beter voor operaties. /

Een eigenaardige beslissing van Ged. Staten van Noord-Holland. — Ze zal wel kloppen met den letter der wet, doch vloekt met alle redelijkheid. — En opent Intusschen voor zeker soort schoolbestuur een nieuwen weg om aan geld te komen. — Herziening der Lager-onderwijswet op het betrokken punt dringend noodlg. — Een nieuwigheid, die erin ging als koek. — Doch op een groote teleurstelling uitliep. — De fantasie van den dief. — Zijn familie bestolen. Een schoolbestuur te Amsterdam vroeg en verkreeg van het gemeentebestuur medewerking voor het stichten van een tweetal scholen. Toegestaan werd het bedrag, waarop jle bouwkosten waren geraamd. De werkelijke bouwkosten bleven daar echter belangrijk beneden en de gemeente eischte het teveel uitgekeerde terug. En kreeg dat terug, zou men denken. Dat liep echter anders. De beslissing van Ged. Staten werd ingeroeEen en dit college verklaarde, dat het schoolestuur het te veel ontvangene kon houden, want dat volgens de wet de ramingskosten uitgekeerd moeten worden, ook al blijken die veel te hoog geweest te zijn. Het zal wel^kloppen met den letter van de wet, al vloekt het met alle redelijkheid. Terecht merkt „De Vrijzinnige Democraat” op: „Voor zeker soort schoolbestuur schuilt hier een nieuw systeem om aan geld te komen. Men richt een schoolvereniging op, vraagt de geraamde bouwkosten van de gemeente, krijgt die toegezegd, bouwt dan goedkoop en.... klaar is Kees. Men heeft dan èn een school èn een belangrijk bedrag aan contanten. Is het niet dringend noodig — natuurlijk met handhaving»' van, de grondbeginselen kier schoolpacificatie — de lager onderwijswet te herzien?’ Voor die wetsherziening er is, kan menige gemeente echter nog tot overbodige uitgaven worden gedwongen. Of zou de tekst van het besluit om de bouwkosten te fourneeren, zóó kunnen luiden, dat onrechtmatige verrijking wordt uitgesloten? De gemeenteraad zou bijv. kunnen besluiten om,toe te staan die bouwkosten, geraamd) op f....... of zooveel minder als de aanneemsom beneden de raming zal blijven. Wij zijn geen juristen en weten niet, of tegen dezen vorm wettelijke bezwaren zijn aan te voeren. De zaak lijkt ons echter van genoeg belang, om het in een voorkomend geval maar eens te probeeren. intusschen heeft deze zaak ook nog een anderen kant Stel dat de aanneemsom in het hier bedoelde geval eens hooger was geweest dan de raming, wat zou het betrokken schoolbestuur dan gedaan hebben? Zelf het verschil bijpassen? Het zou natuurlijk een middel gezocht hebben om de hoogere kosten van de gemeente te krijgen en niemand zou daar aanstoot aan genomen hebben. Toonde een gemeente in zulk een geval zich onwillig, dan zou er terecht een storm van verontwaardiging losbreken. Nu is die verontwaardiging ook gerechtvaardigd, doch treft het schoolbestuur, dat geld incasseert, waarop het in moreelen zin zeker geen recht heeft, « • * Wat thans volgt geldt geen speculatie van een of ander Aziatisch of Zuid-Amerikaansch fonds, doch iets wat doet denken aan den belaamden windhandel uit ver vervlogen tijden. Het-is enkele jaren geleden, dat een nieuwe ster verscheen aan den Zuidelijken hemel: n.1. die van de Chinchilla, intusschen ook in onze streek en elders in ons land niet onbekenend. Wat die rare naam dan wel beteekent? Chinchilla is de naam van een koniinensoort. Dit zegt op zichzélf niets, want wij kennen sinds jaar en dag onze konijnen, en wij fokken ze, en, als het Kerstmis is of feestgetij, dan dampen en geuren de malsche boutjes in onze binnenvertrekken. Echter: dit konijn was niet een gewoon konijn. Luister. Het Chinchilla konijn had zéér bijzondere eigenschappen. Een der eerste daarvan was, dat een moeder-fokdier è zaison voor ongeveer f 35.— verkrijgbaar werd gesteld, Oeef toe, d«t dit .niet bepaald een

prikje is, maar als ge op de (beurs speculeeren wilt, betaalt ge zelfs voor een volslagen „nonvaleur” dien prijs. En dan koopt ge deze doorgaans slechts in „postjes” van 10 of een meervoud daarvan. Laten wij dus afspreken, dat het bedrag voor een konijn met goede toekomstkansen — en dat was het Chinchilla uiteraarc alleen reeds om zijn gekken en vreemden naam! — ontegenzeggelijk niet te duur was. Zoo dachten dan ook héél velen erover. De ChinchiMa-cultuur kwam, zag en overwon. In de dorpen en steden van Noord-Braibant was men het er roerend oyer een», diat die kansen inderdaad ph e no men aal waren. Wat heb je aan ’n speculatie bij ’n ertsmijn „die je niet ziet”, ginds ver in Indliël Wie weet bestaat zelfs de fiééle „mijn” nietl Maar hier 'heb je de boter bij de Viisoh. Je koopt zoo’n moederdlier, je fokt, en de zaak loopt van zelf... op rolletjes. Voor die jonge konijntjes, die je bij de vleet krijgt, ontvang je een stevigen prijs en de afzet is verzekerd. Het ging er dlus in als koek. Wie fokte er nu eigenlijk géén Chinchilla’s? Het leek een nieuwe epidemische ziekte; de Chincbilla-koorts. Derhalve die zaak rolde, doch het werd, naar „De Tijd1” meldt, een deerlijk mislukte speculatie. Zooveel Chinchilla-fokkers, evenveel teleurgestelde Chinchilila-fokkers. Want die afzet (der jonge diertjes, dlus de ziel van het zaakje liep spaak. De contractante, die eerst de moederdieren leverde en later dé jonge dieren zou afnernen, deed dit zóó weinig naar dien zin dter fokkers, dat héél hun wereldje in last was. En ze hebben dte koppen bijeen gestoken en in een te Boxtel gehouden massavergadering van exChinchi 11a-optimisten is besloten ©en actie te beginnen tegen de maatschappij, die hun, naar zij beweren, tot dit uitstapje op speculatieve wegen heeft verleidt Er zal nu begonnen worden met schadevergoeding te eischen1 voor die helft der geleden verliezen, van welk voorstel de aangesproken maatschappij, blijkens hetzelfdle bericht in „De Tijfdi’, echter niets motet hebben. Of dit muisje nog een verderen staart zal hebben? • • « Als er gestolen wordt geschiedt dit meestal ineens en zijn dte dieven wel zoo verstandig niet het minste te nemen. Zooveel kennis van diefstallen had een melkboer uit Spangen ook en toen hij bemerkte, dat er telkens kleine bedragen werden vermist, terwijl er toch meer was te stelen, trok hij dan ook |de conclusie, dlat het hier geen inbrekers gold1. Hij meende de daders didhteibij te moeten zoeken en liet zijn verdenking vallen op een inwonenden neef, die

al spoedig |«t den val liter, Vast kwam te «taan, ! dat de weggenomen bedragen «en totaal van 400 gulden Beliepen. De oom berispte zijn neef en vroeg naar de I reden, dte den: jongeman ertoe gebracht had den diefstal te plegen. Toen kwam er een zonderling verhaal, waarvan dte kern was, diat het geld was besteed om te voldoen aan dte herhaalde bedreigingen van een afperser, een van oom’s concurrenten, die wraak wilde nemen op een hem1 en zijn vrouw aangedane beteeidiigimg. Al was die man, wiens naam werd genoemd, ook een concurrent, dit belette den oom niet eens bij hem op bezoek te gaan om „haring of kuit” te hebben. Bij dit onderhoud kwam het vast te staan, dat het geheele verhaal! was verzonnen. De concurrent kertdie den neef nauwelijks en niemand wist minder van een beleedigimg dan de z.g. belteediigdte zelf. Aanvankelijk hield dte diefachtige neef zijn beweringen staande, maar ien laatste moest hij bekennen!, dat alles onwaar was. Het igdd Iblleek veilig op een spaarbank te zijn belegd. --