Nieuwe Vlaardingsche courant

De petroleumkeizer — de koningstitel beteekent jn dit geval te weinig — sir Henri Deterding, heeft zich dezer dagen! laten interviewen door een correspondent van „De Tijd” en toen een en ander verteld over zijn zakenmethodes. „Ik geloof sterk in den stelregel”, aldus Henri Deterding, „dat je in het zakenleven omniddellijk een vuistslag terug moet geven, indien je er een zelf ontvangt Krijg je er een op je linkeroog, sla als den bliksem terug voor je rechteroog ook dicht getimmerd wordt” Zulke woorden klinken nu wei heel krachtig, maar de vraag mag gesteld worden of deze oog om oog en tand om tand politiek, deze taktiek van den vuistslag nu wel de meest gewenschte is voor een in alles goede economie. Als we den petroleummagnaat deze woorden hooren bezigen, dan denken we aan den man die met zijn beide krachtige vuisten zich een weg baant naar het door hem gestelde doel en iedereen neertimmert, die hem in den weg loopt Als de vuistslkgtaktiek de hoogste wijsheid is in het groot hoofd kwartier van de petroleum dan vreezen we, dat de verbruikers van het product niet anders zullen worden beschouwd dan als middelen om het winstdoel zoo snel en zoo goed mogelijk te bereiken en dat de petroleum-maatschappij nog een heel eind verwijderd is van de gedachte, dat haar taak is de verbruikers op de beste en meest economische wijze te dienen, waarbij zij als loon voor deze diensten een redelijke winst op ’t product kan maken, Wij voor ons voelen meer voor de leuze: eerlijk in handel, rechtschapen In wandel. Met de toepassing van deze leuze schijnt ons de wereld beter gediend! dan met 'f incasseeren van vuistslagen op ’t linker- en rechteroog door den handelsman die ’t leven beschouwt als een bokswedstrijd, waarin hij ’t meeste verdient, die zijn tegenstander het snelst knock out slaat Zooals we in ons persoonlijk leven eerlijk en oprecht moeten zijn, moeten we het toch ook in ons zakenleven zijn. We hebben bewondering voor sir Deterding, die een zeer knap handelsman is, die van z’n kleine Nederlandsche maatschappij een wereldconcern heeft gemaakt maar zouden we nog niet meer bewondering voor hem hebben gehad, wanneer hij ons verzekerd had, ik heb nooit een tegenstander onbehoorlijk behandeld, ik heb nooit met een vuist gewerkt, ook ai wilde men het tegenover mij wel doen?

De ontwapeningsconferentie verschoven tot in da naast mogelijke toekomst — Geen sprake van afstel, maar van een alleszins gemotiveerd uitstek — Kabinetscrisis In Oos tenrijk en Kabinetscrisis in Turkije. — De binnenlandsche toestand In Dultschland. — De overwinnaars bij de stembus verlegen met hun olifant uit de politieke loterij. — De terugkee». van ex-koning FertSnand van Bulgarije naar zijn land. — Zijn terugkeer ongevaarlijk geacht voor de binnenlandsche politiek Te Genève Is besloten de ontwapeningsconferentie te doen plaats hebben in de naast mogelijke toekomst en niet, zooals eenige landen wilden, nog voor 1931. De vertegenwoordigers der laatstbedoelde zweefden in de idealistische sferen en wilden blijkbaar slechts een principieel getuigenis afleggen', want het is ónmogelijk aan te nemen, dat diplomaten en politici, die te Genève midden in de moeilijkheden zitten van den tegenwoordigen internationalen toestand en die deze dus beter dian Iemand anders moeten kennen', met eenigen grond zouden kunnen hopen en verwachten, dat een ontwapeningsconferentie — nog In het laatste kwartaal van dit jaar te houden — voldoende zou kunnen worden voorbereid en eenig gewenscht resultaat zou opleveren. Met de aanneming van het voorstel van den rapporteur Matos, is er düs geen sprake van afstel, maar van een alleszins' gemotiveerd1 uitstel. Dat dit uitstel noodlg Is geworden, kan men betreuren, docH valt gemakkelijk te begrijpen. Het is niet moeilijk nog veel meer dure conferenties ie houden, doen wat voor nut heeft dit, indien de vooruitzichten met beter zijn dan ze nu, op dit oogenblik, yoor

een schier onmiddeliijk te houden ontwapenlngs conferentie blijken? Over een hervatting der Italiaansch-Fransche vlootbesprekingen zijn Briand en Sdaloga het blijkbaar nog niet eens geworden, terwijl er voor Briand en Curtius in • de verhoudingen tusschen hun beider landen ■ overvloed van stof is, om zorgvuldig en met zeii kere bezorgdheid te worden onderzocht i Het Saarbekfcen, Dantzig, Oost-Pruisen, de , uitslag der Duitsche verkiezingen met zijn verI moedelijke gevolgen, Duitschland’s positie te. genover Briandi’s Fan-Europa-plan — het zijn . alle onderwerpen van het allerhoogste belang voor de beoordeeling dier al- of nfet-raogelijkhdd om tot een Europeesche federatie, en als een van de voornaamste voorwaarden daarbij, ■ tot een verbetering der Fransch-Duitsche be; trekkingen te geraken. En daarbij behoeft nog i niet eens opzettelijk „gestookt” te wiorden, zooi als de „Echo de Paris” blijkt dat te doen, door • het bericht te verspreiden, dat dr. Curtius de , Rijksweer van het te Versailles vastgestelde cijfer 100,000 op 150.000 wil brengen — neen, | reeds het Hitter-suoces en het Hitler-proces Ieveren stof genoeg voor bespreking tusschen Frankrijk met zijn vazallen aan den eênen en Duitschland aan den anderen kant. Op den buitenstaander maakt het den indruk, dat de voor het rijksgerechtshof te Leipzig terechtstaande : Hitler-beklaagden- en getuigengroep door 'de rechters, ondanks hun vermaningen aan die beklaagden om geen propagand|i-redevoeringen te houden, met fluweelen handschoenen worden behandeld en rijkelijk In de gelegenheid worden gesteld om hun program uiteen te zetten en' er propaganda voor te malleen. Wanneer Hitler verklaart: „November 1918 zal gewroken worden en ook dèn zullen er hoofden vallen”, en het publiek onderstreept die woorden met applaus, hoort men den president alleen deze opmerking maken: „wij zijn hier niet In een theater, maar in een rechtszaal.” En het Nationaal Socialisme mag In oen persoon der beklaagden dhn verder vrijelijk en uitvoerig betoogen hoe „Duitschland door de vredesverdragen gekneveld” wordt en hoe eigenlijk Iedere soldaat, wien men krijgsmiansmoed wil toekennen, geen republikein mag of kan zijn, omdat hij niet louter als instrument dient te wlorden beschouwd!, doch als drager der volksgedachte: Het Natlo. naal-Socialisme-voor-die-rechtbank blijft, ln zijn verklaringen, vrijwel zweven ln de nevelachtige sfeer der theorie en tracht blijkbaar den dans te ontspringen op het gebied der beschuldiging van positieve ophitsing en doelbewust aanzetten tot het verwekken van oproer. Het uit te spreken vonnis wordt door heel de wereld ongetwijfeld met groote belangstelling afgewacht. Het valt, zooals we reeds te kennen gaven, ln een crltleke periode: die der onmiiddeUljke voorbereiding van de ontwapeningsconferentie!... * * * Kabinetscrisis In Oostenrijk en kabinetscrisis In Turkije, Ismet pasja en dr, Schober met hun medewerkers zijn van het tooneel verdwenen en er komen nieuw1® mannen. Wat Turkije betreft — de aldaar verder te volgen politieke koers ,■ blijft, zooals dezer dagen te Moskou uitdruk- • ketijk verzekerd werd door Roechll bey den I Turkschen minister van Bultcnlandsohe Zaken, < , pro-Sowjetsgezlnd. De politieke scheidingslijn , .tusschen Europa en Azië blijft voor zeven acht- 1 ,ste gedeelte rood. Want ook wat val, Kemal staat pal-, hij is de dictator voor Turkije, even- < als Piisoedskl voor Polen, en de kabinetten zijn 1 werktuigen ln zijn banden. Dit vereenvoudigt i elke wisseling van polltleken toestand zeer. Iets anders is het geval met Oostenrijk. Daar zijn die partijen aan het woord' en vertegenwoor- ' digt bondspresident Mikte» eenvoudig de grond < wettelijke machinerie. Niets was in de thans n geschapen critteke omstandigheden natuurlijker, dan dat de oud-kanselier dr. Selpet, die zich op reis in Noorwegen bevond, telegrafisch werd : . ontboden, om in den Ietwat chaotisch geworden < toestand zijn licht te laten schijnen. i Op zich zelf moet deze crises voor het nog 1 lang niet gesaneerde Oostenrijk betreurd' wor- < den, want welke bezwaren men ook zou kunnen aanvoeren tegen het beleid van den kanselier Schober, moeilijk kan toch ontkend worden, dat zoowel door 'zijn optreden In het binnen- als buitenland, belangrijk werk voor Oostenrijk lot stand werd' gebracht. < Voor het binnenland, door zijn grondwetsher- f zlenlng, waarvoor hij twee derde der stemmen bijeen kreeg en zelfs de felle oppositiepartij der S. D. A. P. voor zijn voorstellen wist te vinden. In het buitenland, door zijn waardig en vertrou- r wenwekkend optreden ln Den Haag tijdens de Herstelconferentie en door zijn succesvolle reizen naar Berlijn, Parijs en Rome. Vooral aan c de gespannen verhouding tusschen Italië en c Oostenrijk, door het Itallaansch optreden te- !t gen het Duitsch-Oostenrljksche Italië, wist hij a een einde te maken. r * « c — i * |'] - , , t

Intusschen is de verwarring in het Donauland plotseling even groot geworden ais in het stam-verwante Duitschland, waar de overwinnaars bij de stembus met hun olifant uit de politieke loterij zwaar verlegen zitten en de oneenigheid tusschen de partijen — en in den boezem van sommige partijen — nog even groot iS als vóór de verkiezingen. En ook de kortzichtigheid! Want de Duitsche Volkspartij bijv. dezelfde, op wier rekening voor een zeer groot gedeelte de uitslag van de afgeloopen verkiezingen komt en die, onder leiding van dr. Scfioltz, meer dan eenige andere schuld is aan de wanorde op politiek gebied, deze partij (met een verlies van een derde harer zetels!) slaat thans een toon aan, als ware zij de redster van het vaderland en schijnt voornemens hetzelfde spelletje voort te zetten, dat zij speelde vóór 14 September — zij zal zich „volle vrijheid voorbehouden wat betreft haar besluiten tegenover de regeering.” De nationaal-socialisten en ook de Reichsbanner zouden geen meer hooghartige» en verwaanden toon kunnen aanslaan! * * * Waarschijnlijk veel vroeger dan verwacht werd, zal1 ex-koning Ferdiinand van Bulgarije, die sinds 1918 — na zijn troonsafstand — buiten zijn land, nu hier dan daar zijn residentie had, in Bulgarije terugkeeren. Men acht hem op zijn hoogen leeftijd ongevaarlijk voor de binnenlandsche politiek, en zoo zal de vorst, wiens terugkeer aanvankelijk pas tegen het einde des jaars werd verwacht, misschien reeds binnen eenige dagen te Sofia aankomen — verzekeren te Roemeensche bladen. Als verblijfplaats zal koning Ferdinand, die van alle materieele eischen tegenover de Bulgaarsche schatkist afziet, worden aangewezen een klooster, met het recht den zomertijd door te brengen te Euxinograd.

Groote ontstemming rondom de — De Regeering in gebreke jegens die Ztdderzeevlsschers, welke ln verband met de afsluiting en droogmaking der Zuiderzee schade lijden. — Tot het honden van een groote protestvergadering ln Den Haag besloten. Belanghebbenden meenen, dat zij recht hebben op steno, terwijl Regeering en Tweede Kamer het recht op schadevergoeding ontkennen. — Een merkwaardig verschijnsel bij de ingezette actie. Er heerscht grootte ontstemming rondom de Zuiderzee. De Zukterzee-Steunwet 1925, die op maar weinig punten aan de redelijke verlangens der door de afsluiting en droogmaking der Zuiderzee gedupeerde visschers tegemoet kwam, bleek, nadat ze einde 1927 ln werking tradl, in de practijk geheel onvoldoende en dus niet ongewijzigd te handhaven. Van alle zijden werd dan ook drang op de Regeering uitgeoefendi, met het doel de Wiet zoodanig te hervormen, dat aan de visschers althans nog op verschillende onderdeden der wet recht zou wedervaren. Het Inltiatlef-ontwerp-Duys ca, dlat ln Md 1929 in de Tweede Kamer in behandeling kwam, welk ontwerp, indien wet geworden, in velerlei opzicht bevrediging had kunnen1 schenken, werd weliswaar verworpen, doch voornamelijk uit deze overweging, dlat een groot gedeelte der Kamerleden den voorkeur gal aan een in uitzicht gesteld Regeerings-ontwerp boven een ontwerp van een bepaalde fractie, omdat bij het aangekondiigde Regeeringsontwerp de gehede wet zou kunnen worden herzien. Misschien was dit wel niet de eenige reden, doch heeft er ook wel eenige politieke afgunst tegenover de inltiatief-nemers een rol bij die verwerping gespeeld (het liep n.1. tegen de Kamerverkiezingen), doch een fdt is, dat de hierboven aangegeven overweging door verschillende Kamerleden als reden voor hun tegenstemmen werd opgegeven. Uit de toen gehouden besprekingen bleek echter overduidelijk, dat de Kamer wel voor wijzig ging der Zulderzeesteunwet voelde, ’t Hing er nu maar van af, tot hoever de Minister aan de geuite wenschen zou tegemoetkomen. Het ln den loop van dit jaar Ingediende wljzlgingsontwerp sloeg echter aan veter hoop opnieuw den bodem in, Wijl het slechts heel weinig verbetering bracht. En de sinds enkele weken naar aanleiding van het Voorioopig Verslag verschenen Memorie van Antwoord van den Minister, deed de verwachtingen nog meer bekoelen, De tijdelijk (in afwachting van wat komen ion)

- geluwde verbittering steeg opnieuw en hoogen t nog dan te voren. In een dezer dagen gehouden vergadering van - de besturen van het Centraal Comité van Zul- derzeevisschers, de R. K. „Sint Petrusbond” ten ï de Christelijke Zeelledenbond werd dan ook ont der algemeene instemming besloten tot het hou■ den van een groote protest-vergadering in Den . Haag, waarbij Ministers, Kamerleden, enz. zult ten worden uitgenoodigd, Visschers uit ver■ schillende plaatsen zullen op deze vergadering . het woord voeren. i Waar het wijjzigingsontwerp waarschijnlijk t Dinsdag 14 October, wanneer de Tweede Ka: men voor de eerste maal weer in openbare veri gadering bijeen komt, op de agenda zal wor: den geplaatst en dus de mogelijkheid bestaat, ■ dat dit reeds dienzelfden dag of een der volgende dagen in behandeling zal worden gesteld, ■ dient bedoelde demonstratieve vergadering dus : zoo mogelijk voor dien datum gehouden te worden, waarom de keuze hiervoor Is gevallen op Maandag 13 October. Uit vele plaatsen rond de Zuiderzee hebben zich reeds groote aantallen visschers opgegeven voor deelname aan deze demonstratie, terwijl te verwachten is, dat nog velen dit voorbeeld zullen volgen. Bovendien zullen die visschers, welke om bepaalde redenen onverhoopt niet aanwezig mochten kunnen zijn, worden opgewekt op bedoelden dag toch in zooverre aan het protest tegen de schending van beloften, door de Regeering tegenover de Zuiderzeevisschers gepleegd, mede te werken, door op dien dag geen enkel visschersvaartuig te doen uitvaren, zoodat dus voor dien dag ook de visohaanvoer en visch handel langs de Zuiderzee volkomen wordt stopgezet Te Elburg is o.a. in dien zin reeds een besluit genomen, dat zich zoover uitstrekt dat ieder vaartuig, dat op den dag der demonstratie zou uitvaren, een zware boete zal verbeuren. * . * Waar het eigenlijk om gaat? De belanghebbenden meenen, dat zij recht hebben op steun, omdat art. 3 van de wet van 14 Juni 1918 tot afsluiting en gedeeltelijke droogmaking van de Zuiderzee elsoht, dat er maatregelen genomen zulten worden ter tegemoetkoming aan de Zuiderzeevissohersbevolking en andere personen, wegens de schade, welke de afsluiting hun mocht berokkenen. Dit lezende, zou men zeggen, dat de belanghebbenden ongetwijfeld gelijk hebben. Toch zegt de regeering: neem

En zij redeneert aldus: Wat de wet van 1918 ln het aangehaalde artikel voorschrijft, is uitgewerkt Ln de Zuiderzeesteunwet van 1925. Nadrukkelijk is toen vastgeiegd, dat de getroffenen zich tot plicht hebben de nadeeten der drooglegging te boven te komen en dat de Overheid hen daarbij zooveel mogelijk behulpzaam zal zijn. Van recht op schadevergoeding is geen sprake. Zeker, zoo stemt de regeering toe, dat recht op schadevergoeding had in de wet van 1925 kannen worden erkend. Het Is echter niet gebeurd: Regeering en Tweede Kamer-meerderheid wilden niet Een amendement-Duys betoogde schadevergoeding wegens waardevermindering mogelijk te maken, doch werd verworpen met 49 tegen 15 stemmen. Hierbij ls het niet gebleven. Begin 1929 heeft zich het trieste spel ten koste van de Zuiderzee-visschers herhaalt Aan de orde was toen een voorstel van de heeren Duys c.s., dat om. bedoelde om toe te kennen een oitkeering In geld ineens wegens waardevermindering van eigendommen tot een bedrag gelijk staande met de waardevermindering der op 31 December 1920 aanwezige activa ta eenig Zuiderzeevisscherlj - of daaraan verwant bedrijf. Met 60 tegen 20 stemmen kelderde dit voorstel en het merkwaardige is, dat van alle partijen, ook de Christelijke — alleen de heer Arts met de voorstellers meestemde. Aïzoo ontkende dus de Kamer Het recht op schadevergoeding en daarom doet het nu zoo eigenaardig aan, dat thans uit de Christelijke partijen stemmen opgaan, alsof dat recht wel zou bestaan. a

PARTICULIER KAPITAAL VLUCHT UIT DUITSCHLAND. Vrees voor onlusten en belasting. De onzekere politieke toestand Jïi Duitschland welke zich nog verscherpt heeft door den uitslag der 14 Septeteber-veridezingen, heeft niet nagelaten zijn invloed uit te oefenen op den totornttionafen geldhandel.

Reed» «enige maanden doen zich bij de Nederlandsche en Zwitselsche bankinstellingen ver •chljnaelen voor, welke wijzen op een vlucht van het particuliere kapitaal uit Dultschland. Het zijn voornamelijk de zg. kleinere bedragen, die bij de Hollandscne banken gedeponeerd worden, hetgeen er op wijzen zou, dat bij die particuliere bezitters vrees bestaat voor onlusten en kapitaalbelasting, waarvan Inflatie het gevolg zou zijn. Van welingelichte zijde vernemen wij, dat deze particuliere kapltaafvlucht zich de laatste weken en uitdrukkelijk na 14 September scherper heeft geaccentueerd, al heeft het verschijnsel geen verontrustende vormen aangenomen. HET SMOKKELEN VAN JUWEELEN. In 1929 voor een waarde van meer dan honderd millloen dollar Amerika blngesmokkeld. Uit New-York wordt gemeld, dat de Amerikaansche regeering eenige cijfers heeft gepubliceerd over den omvang van den smokkelhandel naar de Vereenigde Staten lm 1929. Volgens deze statistieken werden verleden jaar via verschillende havens diamanten ter waarde van meer dan honderd millioen dollar in het land gesmokkeld. Alleen in de stad New-York, waar 1 per dag ongeveer 200 schepen binnenkomen, is 1 een groote staf beambten dagelijks bezig de smokelwaren op te sporen. Toch wordt de ha- 1 van van New York als het paradijs voor de smokkelaars beschouwd. : Gedurende het afgeloopen jaar werden meer ' dan 400 mannen en vrouwen wegens smokke- 1 larij gearresteerd'. Hierbij waren 183 vrouwen < en volgens verklaringen van de beambten zijn < de vrouwen; listiger dan de mannen. '< De indivldueele smokkelaars, de rijke toerist, i die uit het buitenland terugkeert, met een groot 1 aantal in het buitenland gekochte juweelen bij 1 zich, baart de regeering niet die meeste zorg. Er « bestaat evenwlel een goed georganiseerde tater- 1 nationale smoikikelaarsbende, die tracht diamant . in de Vereenigde Staten te smokkelen zonder daarvoor de 20 % invoerrechten te betalen. De meeste trucs van de indivldueele smokkelaars om hun diamanten het land binnen te smok keten, zijn den autoriteiten bekend; gedurende 1929 werden deze smokkelaars met belangrijke bedragen beboet. Volgens een mededeelltig van den voorzitter van de Amerikaansdhe JuweUersvereeniging Meyer D. Rothschlld worden jaarlijks naar schatting Juweelen ter waarde van 150 millloen j dollar door Amerikanen in het buitenland gekocht, terwijl in Amerika voor niet meer dlani een derde gedeelte wordt besteed. BOODSCHAP VAN HITLER AAN ENGELAND. \ Dultschland wil niet langer c In het „tuchthuis van Versallles’’ doorbrengen. De „Daily Mail”, het blad van Lord Rother- t mere, publiceert een boodschap van Hitler aan j Engeland, welke door den bijzonderen corres- 1 [>ondent van -het blad te Leipzlg is overgebracht. 1 n zijn boodschap zegt Hitler o.a.: Men moet r begrijpen, dat Dultschland, na 12 jaar te heb- \ ben doorgebracht In het tuchthuis van Versallles opkomt voor dezelfde rechten als de andere g landen hebben. Indien men Dultschland tot le- c venslange tuchthuisstraf wil veroordeelen, dan x moet men ook het gevaar tegemoet zien, een m verbitterde natie, vertwijfeld tot den rand der g misdaad, lm zijp midden te hebben. Wat dit zou a beteekenen, kan leder raden: bolsjewisme. Het o is te hopen, dat spoedig de weg gevonden zal « worden naar een vriendschappelijke regeling der n Europeesche geschillen. d Waarom, zoo vervolgde Hitler, zou Ik een h opstand doen uitbreken, nu 107 leden van mijn z partij in den Rijksdag zitting hebben en lk er op reken bij de volgende Rljksdagverklezlngcn v het dubbele aantal te hebben? r

ËftgriamJ *n Dulteehland kunnen hiel altijd : vijanden blijven. Engeland moet begrijpen, dat een sterke partij In Duittehland, die zien tegen«tander van het bolsjewisme verklaard heeft, niet alleen een belang is voor Dultschland, doch i ook voor alle andere landen. OUDE DAME KOOPT EEN KANAAL-EILAND. Z(j is op haar nut gesteld en wenscht geen bezoek. Het eilandje Brownsev, gelegen in een inham van het Engeslche graafschap Dorset, vlak vóór Pooie-Harbour, is onlangs voor een bedrag van ƒ 1.500.000 door een alleenstaande dame, een zekere mevrouw Christle, gekocht, die er thans met een paar bedienden naar intrek heeft genomen. De dame In kwestie is een zonderlinge. Zij heeft namelijk strikt verboden, dat ooit iemand haar mag komen bezoeken, terwijl zij evenmin het eiland ooit zal verlaten. Gezien heeft men haar nooit en niemand weet iets van haar verleden. Vóór haar komst telde het eilandje 50 zielen en herhaaldelijk kwamen er toeristen. Thans is echter in de bladen van Poole—Harbour de volgende advertentie verschenen: Brownsey-eiland. — De kust rond dit eiland is particulier eigendom. Het is streng verboden er te landen. Mevrouw Chri-stie is voorts een tegenstandster van het dooden van welk dier ook, met het gevolg, dat het ex in de weinige weken, dat zij op Brownsey-eiland woont, al van de ratten en konijnen is gaan krioelen. Het valt niet te verwonderen, dat onder deze omstandigheden reeds spookverhalen onder de naburige bevolking de ronde zijn gaan doen. Sommige stoere vissehers verklaren haar des nachts in lange witte gewaden gekleed op het eiland te hebben zien ronddwalen, terwijl anderen stokstijf volhouden, dat in zoele nachten de smachtende zang der „Eiland-koningin”, zooals zij reeds algemeen wordt genoemd, te hooren is. Erg waarschijnlijk is dit overigens niet, want mevrouw Christie is, naar een van haar bedienden heeft verklapt, een stokoud dametje, die In rustig gemedlteer op het eilandje aan de Kanaal-kuat haar laatste levensdagen wil slijten.