Nieuwe Vlaardingsche courant

Eerste Blad. ■ - - --

SI De Engelscbe politiek tegenover Indië. — v Churchlll gispt de houding van Baldwln. — u De kansen op vrede In Brltsch-Indlë nog n niet bijster groot — De campagne tot het ^ weigeren der burgerlijke gehoorzaamheid j< niet gestaakt. — „Tenzij een wapenstil- tl stand wordt gesloten”. — De splitsing In d den boezem der „Helmwehren” In Oostenrijk. — Twijfelachtige politieke proefnemlngen der leiders. — De volksbeweging steeds s meer ondermljnd. — De débacle door den tegenwoordige bondskanselier voorspeld, betreft, nog niet opgegeven. Juist deze overtuiging was, nog vóór de meeningsverschillen inzake indië, de voornaamste oorzaak van het conflict tusschen Baldwln en hem. Churchill ^In het kamp der conservatieven dan ook voor den vaandeldrager van den vrijhandel. Wanneer het gerucht dan ook gaat, dat lord Rothermere thans in Churchill een leider voor zijn partij en Churchill in de United Empirepartlj een partij heeft gevonden, binnen welker kader hij zich in politiek opzicht kan uitleven, dan wordt daarbij vergeten, dat net in de oogen der perslords een erger zonde Is zwak te zijn1 op het gebied van 't protectionisme dan op 'het terrein der Indische staatkunde. * *

Intusschen duurt het nog enkele dagen voor z< de Indische- afgevaardigden, die deel hebben ge- re nomen aan de ronde-tafei-conferentie, in Delhi zi aankomen en van gedachten kunnen wisselen ki met Oandhi en de andere nationalistische lei- s< ders, teneinde dezen uiteen te zetten, wat op de g< Londensche conferentie is bereikt en, zoo mo- P' gelijk, hen ertoe te bewegen hun extremistisch standpunt te laten varen. d< Zullen zij daarbij successen boeken? Een d" voorspelling op dit stuk van zaken mag g< uit den aard der zaak niet te boud zijn. Wan- fe ’ neer men afgaat op de berichten, zijn de kansen b op vrede nog niet bijster 'groot Een telegram uit g' Allahabad toch behelst, dat Oandhi tegenover ! journalisten als de eenparige opvatting der na» d tionalistische leiders te kennen heeft gegeven, d i dat de campagne tot het weigeren der burger- k , lijke gehoorzaamheid niet gestaakt of vermin- p derd mag worden. Het bericht voegt er echter s< aan toe: .tenzij een wapenstilstand wordt ge- v 1 sloten.” rc i Juist deze toevoeging wettigt nog ©enigszins n de hoop, dat overleg op den duur tot een verge- H lijk kan leiden. si ! Ondertusschen verklaren aanvullende berlch- b ! ten uit Bombny, dat het Inderdaad zeer wel mo- b 1 gelijk is, dat door de congrespartij (de nationa- a • listen) tot een partieel® opheffing der burger- v ■ lijke ongehoorzaamheid za! worden besloten, s' 1 doch tevens wordt het waarschijnlijk geacht, dat v r de boycot, die den handel reeds geweldige scha- d l de heeft bezorgd, zal worden bestendigd. De z ■ buitenlandsche goederen zullen dus bok in den g h vervolge zooveel mogelijk worden geweerd, n > Evenmin kan er op worden gerekend, daf er ‘den % 1 eersten tijd een einde zal komen aan het posten s : voor inrichtingen, waar alcoholica en narcotica ti ■ worden verkocht. De Indische nationalisten hul- n r digen de opvatting, dat aan dit recht niet mag li c worden getornd, zoolang dit posten op ordelijke s i wijze geschiedt en niet gepaard gaat met ge- v r welddadigheden, t Kenners van de toestanden In Indië nemen in» < middels als waarschijnlijk aan, dat Oandhi, mits - hij tegenover zijn meest fanatieke geestverwan- ) ten ten slotte niet het onderspit delft, op den ij duur wel bereid zal zijn aan onderhandelingen - deel te nemen, voora! wanneer de tegenpartij - zich tot verdere tegemoetkomendheid bereid ver v i klaart, bijvoorbeeld door aan de kwijtschelding t der straffen, waartoe verschillende nationalist!-- ï - sche leiders- zijn veroordeeld, een meer alge- c i meen karakter te geven. r De Indische gedelegeerden, die de Londensche e i conferentie hebben bezocht, zullen vooreerst de c hoofdrol spelen bij het ihleiden der onderhan- 1 - delingen. Gemakkelijk zal hun taak, zooals licht c i is te 'begrijpen, niet zijn, want onder de nationa- r 1 listen, die het onderste uit de kan willen hebben, s 1 zijn natuurlijk heethoofden, die de Indische af- g r gevaardigden beschouwen als een soort land- \ i- verraders, die zich te Londen met een aalmoes hebben laten afschepen, daar zij niets meer dan e - den dominionstatus hebben weten te verwerven, ,c een dominion-status bovendien, waarvan de be- s - teekenis h. i. nog aanmerkelijk wordt verkleind \ - door een aantal reserves, die voorloopig de r I Britsche voogdij bestendigen. Er zal echter i ■ reeds veel zijn gewonnen, wanneer de bemidde- t n j laars erin slagen de nationalisten te verzame- g II 'en rondom de conferentietafel. Als het zoover j ij komt, kan misschien een schappelijk compromis t het uitvloeisel zijn van de besprekingen. Aan 11 den anderen kant is het natuurlijk evenzeer mo- i e gelijk, dat zelfs wanneer de nationalisten wei- { t geren ook maar ©enigszins over de brug te ko- 7 r men, de meerderheid van het Indische volk hen r verloochent. Doch nu hebben we ons weer op , een al te speculatief terrein begeven, dat wij 4 ons haasten te verlaten, daar het spoedig te ver- t h wachten contact tusschen de Britsch-lndische t n gedelegeerden en de nationalisten vermoedelijk , P weldra zal uitwijzen, of er al dan niet kans be- ( e staat op een beëindiging van den strijd In Gan- ,, - dhi’s rijk ;met zijn vele rassen, religies, standen j 3- en andere onderscheidingen. (( Ij * * 3 J • 1 Ook Oostenrijk heeft sinds eenigeh tijd zijn , belangrijke kwestie die de eigenlijke oorzaak is j van de splitsing in dëri boezem dór „Heim- " wehren”, Deze splitsing beteekent een groot < nadeel voor de geheele beweging, al mag ze 1 j* daarom ook niet als afgedaan worden be- i k sdhouwd. Een aanval van buiten zou de vij- i ' andelijke broeders wel spoedig weer bijeen bren ; , gen. Het is echter meer dan onwaarschijnlijk', d dat de partijen van links den „Heimwehren” de- I r zen dienst zullen bewijzen. Het verloop der 1 ' dingen is voor de openbaarheid geen verras- 1 ■x sing. Toen voor de verkiezingen in den Natio- ; l> nalen1 Raad de „Heiimwehr”-leiding het besluit < n .nam, de beginselen waaronder de beweging was 1 ontstaan en groot geworden, te verlaten, toen . re ais partij aan de verkiezingen' ging deelne- 1 men met eigen candidaten, heeft de 'tegenwoor- 1 4ige bondskanselier dr. Ender verklaard, dat de- i M «cihfvia hat „kleine «inde van een groote j

r zaak” zou worden. Deze voorspelling is nu ■ reed® bewaarheid. Nog gedurende de verkiei zingen splitste zich de „Heimwehr” in twee l kies-partijen, die elkaar vinnig bestreden. De - scheuring is steeds igrooter geworden en nu ; gaat het vroegere gesloten kamp in twee groe* pen uiteen. 1 Tegen Starhemberg worden door dr. Steidle, den eigenlijken schepper en laatsten bondslei- y. i der dier „Heimwehr”, vinnige aanklachten uit- ^ 1 gebracht, n.1. dat Starhemberg groote politieke ^ - fouten heeft begaan en door gebrek aan vast1 beradenheid verwarring in de gelederen heeft t gebracht. v, r Hij verwijt hem dat Starhemberg gedurende . - den tijd, dat hij minister was, door verschillende ^ , dwaasheden in zijn politieke redevoeringen, wel- ke hij naderhand altijd weer trachtte te herroe- pen, de burgerlijke zaak niet weinig heeft ge- €( r schaad'. Ook de parlementaire werkzaamheid j -1 van het, door Starhemberg aangevoerde, Heimatblok heeft zich tot nu toe in den Nationalrat s niet kunnen handhaven. De groote fout van de - Hëimwehrieiders is geweest, dat ze hebben afstand gedaan van de idee, dat de „Heimwelhr”- beweging een onpartijdige, burgerlijke jeugd- beweging zou zijn. Zoolang de „Heimwehr” ^ - aan dit oorspronkelijke doel heeft vastgehouden, - vermocht zij de burgerlijken en de boeren in ' 1, stad en land tot een sterk zelfbewustzijn op fe t wekken. Verschillende aanmerkelijke successen, . - die de burgerlijke zaak heeft kunnen behajen e zijn een verdienste der „Heiimwehr”-beweging n geweest. Helaas, tot vlak bij een zeer reëele . I. macht genaderd, begonnen de leiders met twijr. fc.uC'htige politieke proefnemingen. De overn schatting hunner persoonlijke positie, kleingeesa tig gekibbel over partij-politiek, een voortdu- . - rende opeenvolging van allerlei onverkwikke- ^ g lijke dingen, dit alles heeft deze volksbeweging . e steeds meer ondermljnd, tot tenslotte de ver- wachte en voorspelde débacle is ingetreden, ■ - ■■■ ■. q — , e

" ML VII. ij Men kan zich haast niet indenken, dat het pas ;r vijf en twintig jaar geleden is dat de electricig teit als algemeen goed kon worden ingevoerd. ■ \- En toch is het zoo: het gemeentebedrijf vierde op ! Februari zijn zilveren feest en het had recht met vreugde dit feest te vieren want als e er één bedrijf (is geweest dat door ieder gewaare deerd wordt dan is het dit. Zijn groote vlucht 1- heeft het pas iin de latere jaren gekregen toen it de electrieiteit in de woonhuizen het gas er fl1- naai heeft ufitgedrongen. Dat is vooral gei, scHiedt onder den druk der crisisjaren toen het f- gas gerantsoeneerd moest worden om het kolen i- verbruik te beperken. is Met bijna koortsachtigen haast is toen zoowel n de straatverlichting ais de woonhuis-veriichting i, door electrieiteit vervangen. Men bedacht een stelsel van hutir-aanleg in de reeds bestaande d huizen waardoor de aanlegkosten door de gee meente werden betaald en de huurder van het :r huls een vast bedrag aan huur voor de installai- tie betaalde. Men heelt ons met die huur wel !- godagruwelijk afgezet maar enfin, wij waren blij -r met het licht en blij daFwij van het gas af wais ren. n Wanneer wij nu nog eens heel sporadisch gas licht aantreffen — er zijn nog hier en daar oui- derwetsche lieden, die net hebben behouden. — ziet men het verschil zeer duidelijk. ■n We kunnen gerust zeggen, dat het gas als P verlichting heeft afgedaan en dqt het alleen ais ij verwarmingsmiddel is gebleven. Ais zoodanig r" doet het goede dier-iten en breidt het zich ooik !e uit, alhoewel hier het stelsel der centrale verik warming het op den duur ook een geduchte concurrentie zai aandoen. Maar het is vrijwel onmogelijk in de bestaande huizen, vooral de kïei:n nere centrale verwarming aan te leggen, omdat dit veel te duur van aanleg is en dus zai het gas zich daar weten te handhaven. Maar overigens heeft het zijn goede taak verloren, jn De electrieiteit heeft vóór, dat ze veel minder is gevaarlijk is dan het gas. Het publiek is er ï- zeer vertrouwd mee en het is een klein kunstje ot om in je huis overal waar je wil lichtpunten aan se te brengen. 'De directie van het bedrijf staat e- dat wel niet toe maar zij staat er machteloos j- tegenover, dat men losse draden bezigt die over in ai heen geleiden om lichtpunten te maken, k, Met de electrieiteit hebben tal van gemakkee- lijke instrumenten hun entree gemaakt in de er huizen, De stofzuiger en het strijkijzer zijn de s- algemeen gangbare maar daarnaast zijn er nog > series andere die op de belangrijke electrlciteitslit tentoonstelling indertijd zijn gedemonstreerd, is De straatverlichting is geheel en al electrisch. sn Alleen het Binnenhof in de residentie heeft nog s- gasverlichting. Waarom men daar nog aan die r- oude soort vasthoudt is een raadsel, maar het is zoo en men kan er alleen verbaasd om zijn. te Het gaa bwft pp zijn tijd natuurlijk wal mm

leedvermaak ais het met de electrische centrale misliep maar dat komt hoe langer hoe mindet voor. Er is zelfs eens een streven geweest om een gedeelte van de straatverlichting met gas te laten bestaan opdat bij storing in het ééne bedrijf altijd een deel der verlichting aan blijft. Maar daarvan is gelukkig nog niets gekomen en waarschijnlijk komt het ook wel niet want het bedrijf wordt steeds volmaakter. Hoe jjef wel zal zijn als het zijn gouden feest viert valt ■ niet te vermoeden. Dezer dagen is er eens aan herinnerd!, dat in 1885 een bekend natuurkundige een stoute fantasie toonde door te .beweren dat in 2065 electrieiteit de geheele wereld zou beheerschen en dat dan o.a. alle woningen er door verlicht zouden worden van groote centrale fabrieken uit. Ongeloovig heeft men die fantasie toenmaals aangehoord maar dat die al binnen een halve eeuw verwezenlijkt zou worden, ging stellig alle verwachtingen te buiten. • * Wie in den Haag met de ïrefn is aangekomen zal als regel geen gunstiigen indruk krijgen, De stationspleinen zijn niet fraai en het ziet er zoowel bij de Holandsohe als bij de Staatsspoor niet aanlokkelijk uit. Ook met den aanleg der trams is het daar een rommeltje. Bij beide stations is het te nauw. Nu is bij de Hollandsche Spoor de moeielijkheid dat de ingangen vèr liggen van de uitgangen. Éénmaal moeten de reizigers dus een eirtdje Ioopen ais zij met de tram mee willen of daarmede aankomen. Men heeft de nalte der trams ongeveer tusschen beide inen uitgang ingelegd. Thans zal waarschijnlijk het plantsoentje dal vlak tegenover den ingang van het Hollandsche Spoorstation ligt opgeofferd worden om er een eindpunt van de tram van te maken. Veel zin heeft dat plantsoentje niet al zal wegneming ervan niet mooier maken. Maar hier moet al weer wat opgeofferd worden aan het verkeer. Gelukkig is dit terrein er nog en kan men hel gebruiken. Heel wat valt nu eenmaal voor het verkeer. Op den eens zoo mooi en Groot Hertoginnelaan staan nu vijftig kale stammen van eenmaal prachtige boomen. Ze moeten alle vallen om den weg geschikt te maken voor het steeds toenemende rij-verkeer. Men is daar begonnen met eerst alle boomen van hun takken te ontdoen en eerst als ze alle kaal en naakt als de schrijnende aanklacht ten hemel over het vandalisme zullen staan begint men de stammen op te ruimen. Zeldzaam gemis aan elementaire psychologische kennis verraadt deze lugubere wijze van werken maar stel je voor, dat je van boomen-vellers fijngevoeligheid moest verwach«ÉÉM’ Het publiek stoort zich heel erg aan deze methode van werken maar daar trekt men zich niets van aan. Wij zijn niet zoo, dat wij iedere boom willen behouden ai staat die nog zoo in den weg, maar ons doet de wijze waarop men op deze laan het werk heeft uitgevoerd, toch heusoh ook leed. Het heeft hier het karakter van een moordlustige afslachting van natuurschoon. HAGENAAR.

Is het U bekend: Dat na den wijn het bier de oudste bekende drank is? Dat de Grieken^ de oude Spanjaarden, de Gallieërs, de Germanen, de Batavieren en de Scandinavische volken geen anderen geestrijken drank kenden dan het bier? Dat de Germanen1 steeds het grootste bierver(bruik op hun rekening kunnen stellen en nog steeds onze Oosteiijke buren vooraan staan ia de rij der bierdrinkende volkeren? Dat de stadswapens eerst in de veertiende eeuw hier en daar door de steden gevoerd werden en pas in de. 15e eeuw talrijker werden? Dat de eerste steden In de wereldgeschiedenis gevondenl worden in Azië, Griekenland en Italië, in streken met gunstig klimaat? Dat tegenspoed talenten aan het licht kan brengen, die voorspoed sou hebben doen: slapen? 1 ‘ Dat eem karakter zonder zelfSeheersching Is als een spoortrein zonlder iremtoestel? Dat voor dte armen) van geest de reis door het leven één lange tunnel is? Dat in de galerij des levens de onbeduk'en* ste schilderijen meestal de prachtigste lijsten hebben?