Eerste Blad
De Duitsch-Oostenrijksche tolunle voor het “ Permanente Hof van Internationale Justitie s, te ’s-Gravenhage. — Is de overeenkomst in M strijd met de (vredesverdragen? — Princi- ti pleele overeenstemming te Londen. — Ver- ^ lenging der loopende Dultsche credleten. g — Interessante bijzonderheden over het s ontstaan van het plan-Hoover. — Het k vraagstuk der ontwapening. — Zal 1932 t eenig resultaat opleveren? ^ Door de financieele -diébècle in Duitschland en ® de gevolgen', daaruit voor heel de wereld voort- ^ gevloeid, ietwat op het tweede plan gedrongen, is in het Vredespaleis de behandeling van , de zaak der Duitsch-Oostenrijksdhe tolunie voor . het Permanente Hof van Internationale Justitie * begonnen. 1 • ■ ■ i I i Men kent die voorgeschiedenis. Duitschland: en Oostenrijk bleken in het voorjaar plotseling voornemens te koesteren, om- eene zoogenaamde tolunie aan te gaan, waarvan het voornaamste gevolg zou zijn, dat hun onderlinge douanegrens' zou komen te vervallen en de beide staten in economisch opzicht „Brüderlein un-d Sc-hwesterlein” zouden gaan spelen. In stilte voorbereid en toen. opeens, uitgewerkt en wel, aan de openbaarheid prijs gegeven, wekte dit plan groot opzien en hield het wekenlang de aandacht der wereld gespannen. Het felst verzette zich Frankrijk. Niet slechts in politiek en economisch opzicht had het dadelijk zijne bezwaren klaar, doch het betwistte ook onmiddellijk de juridische toelaatbaarheid. Een dergelijk nauw economisch — en gedeeltelijk ook fiscaal, — samengaan zou in strijd zijn met de vredesverdragen van Versailles en Si Germaan-, waarin was vastgelegd, dat de onafhankelijkheid van Oostenrijk alleen met toestemming van den Raad van den Volkenbond zou mogen vervreemd worden, en met 'het Protocol van Genève, van 4 October 1922, waarbij 1 Frankrijk, Engeland, Italië, Tsjeeho-Slowakije en België zich garant stelden voor een aan Oostenrijk te verstrekken leenin-g en waarbij Oostenrijk nog eens als contraprestatie op zich nam, „zich te onthouden, van iedere handeling, die zijne onafhankelijkheid direct of indirect zou kunnen aantasten, en zijne economische onafhankelijkheid" niet in gevaar te brengen door aan eenigen- Staat een speciale regeling of exclusieve voordeelen toe te staan, welke die onafhankelijkheid zouden kunnen gaan oeare-i- ,g gen,” r Duitschland en Oostenrijk ontkenden tegen- j over Frankrijk’s aanklacht, dat de voorgenomen c douane-overeenkomst met deze verdragsbepa- 1 lingen strijden zou, en Engeland, dat ook in t deze zaak, evenals bij andere gelegenheden, i waarbij de centrale mogendheden betrokken j waren, minder fel was dan zijn, Gallische bond- < genoot uit den grooten oorlog, achtte 'het beter, ; over deze rechtskwestie een advies te vragen 1 aan het Permanente Hof te iDen Haag. ! i De zaak werd' door -Henderson 'in de Meizitting van den Volkenbondsraad aanhangig gemaakt, waar Schober het voorstel van den bef kwamen, nuchterem en practischen Engelschen i Minister van Buitenlandsche Zaken, om de zaak , aan het Haagsche Hof voor te leggen, aanvaardde, echter niet dan nadat hij sober had uiteengezet, waarom Oostenrijk het tolunieplan niet in strijd acht met het Vredesverdrag van St. Germain en het Protocol van 1922. Het feit, dat krachtens tiet ontwerp douaneverctiag de beide partijen Duitschland en Oostenrijk volkomen gelijk berectitigdi zullen zijn, en dat ieder der partijen het recht behoudt, om ook met andere staten verdragen aan te gaan, sloot aldus dr. Schober — iedere 'kans op een economisch ondergeschikt raken van Oostenrijk en, Duitschland uit. , , _ , Thans is dus het woord aan het Permanente Hof van Internationale Justitie over de door Henderson geformuleerde en door den Volkenbondsraad van 19 Mei j.1. goedgekeurde vraag. „Zou een régime, tussdhen Duitschland en Oostenrijk te vestigen op den grondslag en binnen I de grenzen van de beginselen, neergelegd1 in I het Protocol van 19 Maart 1931, waarvan de tekst bij dit verzoek gevoegd is, vereenigbaar zijn met artikel 88 van het Verdrag van SainT‘ Germain en met het Protocol No. 1, geteekend te Genève op 4 October 1922?” * • * • • •
Het bezoek, dat de Duitsche staatslieden dr. r Brüning en, dr. Curtius, onderscheidenlijk ^ Duitsch rijkskanseffier en minister van Buiten- r landsöhe Zaken, aan Parijs hebben gebracht, j, bood de gelegenheid tot een persoonlijk contact -j met de leidende Fransohe politloi. Over en weer hebben de heeren elkaar weten te waardeeren, de besprekingen vonden plaats in een vrien-de- . lijke sfeer, er zijn hoffelijke en waardeerertde \ woorden gewisseld, maar oplossingen bleven |] inmiddels achterwege. Men kan dan ook niet zeggen, dat de conferentie te Parijs tastbare re- j sultaten heeft opgeleverd. Toch was het voe- < ling—nemen niet vruchteloos, omdat beide par- ] tijen nog eens openlijk haar standpunten hebben ( kunnen uiteenzetten en toelichten, hetgeen bevorderlijk is geweest voor het wederzijds begrijpen. Bovendien heeft het bezoek der Duatsche ministers ertoe bijgedragen, ‘het oorspronkelijke verzet der Franschen, die niet al te groote geneigdheid toonden om deel te nemen aan de zevenmogendhedem-conferentie te Londen, voordat een Fransch-Duitsch vergelijk in beginsel een feit was geworden, te breken. Het laten varen van den tegenstand wettigt de gevolg-' trekking, dat ook de Franschen het totstandkomen van een accoord niet uitgesloten achten en, ' bereid' zijn te Londen met de Duitsehers, hierbij geholpen door de Engelschen, Italianen, Belgen en Amerikanen, ernaar te streven, alle moeilijkheden uit den, weg te -ruimen, die aan de economiisetie en politieke pacificatie van Europa in l den weg staan. Er is althans weer een sfeer ; van vertrouwen ontstaan en dit reeds mag als : een winst worden aange.merkt. Afgewacht moet nu worden, of Frankrijk, dat ' voortdurend de medewerking aan de financieéle hulpverleening ten behoeve van Duitsdhland afhankelijk heeft gesteld van politieke waarbor' gen, welke Duitschland zou moeten verstrekken, 7 garanties, waarvan sommige te Berlijn als een T vernedering en een aantasting der Duitsche sou‘ vereiniteit worden beschouwd, stijfhoofdig zal s blijven dan wel zijn eischem zal matigen. Wil Frankrijk te Londen geen vereenzaamde positie ? innemen, dan zal het -ongetwijfeld over de brug -moeten komen, daar ook de- Amerikanen en En" g-elsich-en er tot -dusver bitter weinig voor voelen zich aan te sluiten- bij de Franschc opvattingen, waarin al te duidelijk de wenseti tot + uiting komt om van Duitschlands financieele h moeilijkheden profijt ie trekken, teneinde de machtspositie van Frankrijk in Europa ten koste van Duitschland te versterken. (*
Intussdhen, willen wij -ons onthouden van speculatieve -beschouwingen omtrent die Londen- si sche besprekingen-. Liever de-elen- wij enkele i-n- ei tere-ssant-e bijzonderheden mede over het ont- m staan- van het eerste (** plan-Hoover. Naar d,Castle die als plaatsvervanger van Stimson fi thans de leiding heeft van -het Amerikaa-nsch-e s] departement van Buitenlandsche Zaken, in een w gesprek! -met journalisten liet dóórschemeren, g j moet president Hoover i-n den beginne met het h plan rondgeloopen hebben, om-, in verband met v de wereldcrisis, een- internationale conferentie bijeen te -roepen, die de doelmatigheid zou moe- d ten nagaan eener tijdelijke „herziening” van alle n internationale verplichtingen, met inbegri-p van r (het vraagstuk dier oorlogss-chulden en der scha- r devergoeding. Hoover wens-chte, dat rekening c zou worden, gehouden met het verminderde be- s taalvermogen der debiteurstaten. De ellende in s Duitschland alleen gaf dus niet den -doorslag. < Zooals te begrijpen is, hebben deze mededee- : lingen groot opzien- gewekt en ook -de verkla- s ring, die naderhand- werd afgelegd -en welke be- ; he-lsd-e, dat de revisie slechts „tijdelijk” was, s -diw.z. gedurende de periode van de depressie, 1 kon hieraan niets veranderen. ' Van het voorloöpige revisie-plan kwam echter ’ niets; i-n plaats daarvan, besloot -president Hoo- i ver eerst het resultaat af te wachten van de - Pan-Europa-oonferentie, diie te Genève werd ge-1 houden. Pas toen deze verdaagd werd', zonder ■ dat men tot bruikbare resultaten kwam, werd ‘ te Washington het beslu-it genomen zelf het inf• tiatief te nemen. -Het Witte Huis -ging -hier te ■ ■ eerder toe over, toen Sack-ett, -de ambassadeur ■ -der Vereeniigdë Staten, te Berlijn, zijn regeering 1- uitvoerige inlichtingen verstrekte. Deze droegen blijkbaar zoo’-n verontrustend karakter, -dat de : presidtent aan de departementen van bu-itenr landsche zaken en handel onmiddellijk opdroe-g - alle beschikbare gegevens omtrent -d-en econo: misch-en toestand van Duitschland- in een -rap- port te verwerken-. Bovendien kreeg Mellon de n, opdracht i-n- Engeland eens poolshoogte te nen men,' teneinde d-e stemmingen en opvattingen e aldaar te -peilen en Washington zijn aanbeve-r lingen te doen toekomen. Tegelijkertijd stak - men ook in de -kringen va-n ’t congres zijn voeld -horen-s uit; een aantal invloedrijke senatoren werd naar hun m-eening gevraagd. Buiten -ver-' wachting wer-d in deze kringen zeer gunstig] gereageerd: verschei-denen leden van -het con-
— o.a. Borah — waren- reeds de beangstigende berichten uit Duitschland ter oore -gekomen. Toen de toestand in Duitschland zich den laatsten tijd- hoe langer ho-e meer verscherpte, besloot men te Washington snel te handelen. Het resultaat is- niet geweest de revisie en de aanpassing der -internationale verplichtingen aan het verminderde betaalvermogen -der volkeren, die doo-r een crisis zijn getroffen-, maar (het betalingsuitstel. Zooals rn-en weet, stelde presa-dent Hoover, toen hij met zijn moratoriumvoorstel- voor den dag kwam, er -prijs op uitdrukkelijk vast te stellen, dat hij er in- de verste verte niet aan dacht een schrapping aan te bevelen -van de bedragen, die verschillende landen aan- de Vereenigde Staten- schuldig zijn. . Wanneer Hoover reeds nu een verlaging der oorlo'gs- en 'heTstelschuliden zou hebben- bepleit, dan zou het congres vermoede-lijk tegenover een dergelijk plan geenszins welwillend 'hebben gestaan. Naar de New Yorksche correspondent der Fr. Ztg, terecht -opmerkt, zou een en- ander aanleiding hebben gegeven tot een eindeloos igeredetwist. Kostbare tijd zou zoodoende verlo'ren zijn gegaan. In plaats daarvan hebben' wij nu in elk geval een- plan, dat een voorioopige regeling bepleit. Wan-t dat het plan-Hoover niets brengt dan een voorioopige regeling, bestrijdt than-s haast niemand meer. Aan te nemen is, dat in December a.s. althans een-ige Westelijke senatoren- geharnaste aanvallen zullen -doen op het denkbeeld -eener revise van de sc'hulden'regeling. Maa-r deze aanvallen- zullen dan- niet al -te veel meer beteekiemen Men zal die woordvoerders rustig laten uitspreken en hun antwoorden*, dat er voorloopig tieelemaal geen sprake is van een schrapping. In verband -met hun „onactueele bezwaren” zal mem gewoonweg overgaan tot de orde van -den- dag en alles verder -maar aan de toekomst overlatem.
De meeste b-la-den- der groot-e Am-emkaansche n steden hebben het plan van Hoover toagejuieht n en vooral een uitspraak van -de New York 11mes is van betan-g. M-en behoeft — aldus wordt b d-oor het blad opgemerkt — geen orakel ofeen g financieele profeet te zijn om. te kunnen voor- a spellen, dat het plan-You-ng moet worden ge- J wiizi'gdi. Het blad herinnert eraan, -dat zelfs de t geestelijke vader ervan heeft toegegeven ^dat r het plan-Young in elkaar is gestort als gevolg van den druk der we-relddepressie. ) Aan den anderen kant loopen d-e bladen van 1 de Hearstpers, die op het gebied der internatio- > nale vraagstukken steeds een zeer nationaal en nogal benepen standpunt innemen, geenszins mei het plan van Hoover weg. Zij beschouwen, . State een aanmoediging om- de overeenkomsten waarbij het weer als punt van discussie i stent waarbij 'het vraagstuk der oorlo-gsschul den is -geregeld, weer als punt van discussie • aan de or-de te stellen; Onder geen- enkele om. standi-gheid' willen zij hiervan iets weten. Het - argument, -dat zij telkens weer aanvoeren, is de , sterke bewapening van Europa. 1J1€rult o^ tevens dat het slagen der m 1932 te houden ontwapeningsconferentie van uiterst groot ger wicht is. Boekt men te Genève inderdaad be- -Langrijke -successen-, dan zal -dat feit de Amer , Uaansche ooenbare meenitng ten- zeerste beinvloeden effivolk der Vereenigde Staten er , breng» een volkaMn gewjgb j standpunt in te nemen- met betrekking tot - vraagstuk der schulden. I Na "het schrijven van 'bovenstaande bel reikt ons het bericht, -dat te Londen principieele 3 overeenstemming is verkregen omtrent d-e wijze l waarop Duitschfand hulp zai worden verleend. (** Bii de zevenmoigen-dhedenconiferentie te g Londen i-s een tweede Hoover-plan Ingediend, " behelzende het verlengen der loopende cre-die’’ ten aan Duitschland.