Eerste Blad.
De rust in Oostenrijk weergekeerd. — De r kopstukken der revolutionnaire beweging s, bevinden zich in hechtenis. — Communis- n tische en anti-semietische relletjes in g Duitschland. — De regeering doet een buitengewoon beroep op het volk. — Zal dr. Curtlus als minister van Buitenlandsche Za- h ken heengaan? — ln Engeland aanvaardt b het Lagerhuis het bezulnigingsontwerp van n het „nationale” kabinet. — Gandhi, de lei- ® der der Hindoe-nationalisten in Britsch- a Indië te Londen aangekomen. — Hij t wenscht algeheele onafhankelijkheid. — £ Weinig nieuws uit Genève. ^ De Oostenrijksche regeering is den toestand ' thans geheel meester en de revolutionnaire r Heimwehr-ibeweging is even spoedig in elkaar ^ gezakt als zij was opgekomen. Een voorbij- c gaande episode noemt de eeuwig-kalme vice- v kanselier Schober het gebeurde, als een „mis- ' daad van den allereersten rang” wordt het gekwalificeerd door dr. Schürff, den minister van justitie. In eik geval — de kopstukken der be- e weging (alleen de hoofdleider dr. Pfriemer uit- * gezonderd) bevinden zich in hechtenis en de regeering toont zich zoo gerust, dat dr. Buresch, r de Bondskanselier, vertrokken is naar üeneve. £ De Heimatwehr-beweging heeft thans afgedaan, 1 zij heeft zich zelf onmogelijk gemaakt. Het is ' nu wel niet te verwachten dat -.het nog tot andere woelingen komerf zal aan den vooravond van de nieuwe bondspresidentsverklezing. r Deze heeft plaats op 18 October a.s. en het zal ditmaal de eerste keer zijn dat de keuze van ‘ een Bondspresident geschiedt door het Oostenrijksche volk zelf. ^ * * * De regeering te Berlijn vecht naar allerlei kan- I ten om haar voortbestaan en in de laatste dagen j voornamelijk tegen de communisten, die op relletjes ongeneeslijk-belust blijven alsmede tegen j de Nazi’s, wier anti-semietische betoogingen nu en dan een heele Berlijnsche wijk in rep en roer brengen en van wie men ongetwijfeld ook onaangenaamheden vreest bij het a.s. bezoek der . Fransche ministers. De regeering heeft in deze . hachelijke politieke en economische omstandigheden een buitengewoon beroep gedaan op hei ^ volk. Rijkspresident, regeering en besturen voor openbaar welzijn spreken in dit manifest uit één j mond en roepen de hulp in der maatschappelijk in betrekkelijke welvaart verkeerende klassen. j Zij wijzen erop dat het geheele volk met onder- . gang bedreigd wordt. Het redetwisten over ( schuld aan deze of aan die zijde brengt geen j redding, er moet geholpen worden met raad en daad. Daarom luidt de aansporing: geven, ge- ; ven en nog eens geven die iets te geven heeft! ; Geld, voedingsmiddelen, kleeren, brandstoffen , enz. Wie niets heeft om te geven, kan zijn hulp aanbieden om de gaven te bestemder plaatse te brengen. Niemand mag zich terugtrekken! Algemeene vreedzame dienstplicht, ongewapende ; mobilisatie tot leniging van den nood! We zien de rechts- en links-radicale partijen reeds hard loopen —- wegloopen n.1. bij deze poging tot centralisatie van nationale hulpkrachten. Zal dr. Brüning het Duitsche volk door .den aanstaanden winter — den „meest kritieken sinds een eeuw” volgens ’s kanseliers bekende verklaring — moeten heenleiden in dubbele hoedanigheid: als rijkskanselier en als minister van Buitenlandsche Zaken? Men verwacht in elk geval algemeen Curtius’ aftreden. Want deze zou, meent de diplomatieke medewerker van „Daily Telegraph”, te Genève niet zóó openhartig gesproken hebben (tot groote voldoening van en waarschijnlijk wel in overleg met Brüning) indien hij zich voor de naaste toekomst niet vrij . had gevoeld, d.w.z. niet voornemens ware om na het bezoek der Fransche ministers af te treden. Men weet, dat de „Germania” de groote, veelbesproken rede van Curtius eigenlijk nog veel te academisch, te principieel, te „zwevend” vond, terwijl de Fransche pers van ontsteltenis en verontwaardiging de handen erover in elkaar slaat. Vooral Pertinax is in de „Echo de Paris” aan het stoken als in zijn beste — of slechte, naar men wil — dagen van Den Waag. Had Laval maar eerder den inhoud van Curtius’ rede (met haar bekende eischen van leeningen, ontwapening, tractaten-herziening enz.) gekend, dan zou hij aan Forster, die de Fransche Ministers kwam uitnoodigen tot het brengen van een bezoek aan de Duitsche hoofdstad, we! een andere ontvangst
hebben (bereid, meent Pertinax, „want nooit is er te Genève een. scherper omlijnd weerwraakprogram tegenover Frankrijk in elkaar igezet dan ditmaal.” Het staat de Fransche regeering nu, na van den Inhoud van Curtius’ rede kennis te (hebben genomen, nog vrij onder een of ander — gemakkelijk te vinden — voorwendsel het bezoek te laten afwimpelen. Doet zij dit niet dan blijkt het dat zij zich over Curtius’ bekende opvattingen lang niet zoo opwindt als de nationalistische Fransche bladen. Die bij slot van rekening niets anders doen dan partijpolitiek voeren tegen Briand 1 * * * Van Duitschland naar EngelandI Aldaar heeft het Lagerhuis met 57 stemmen meerderheid het bezuinigingsontwerp van het „nationale” kabinet aanvaard, nadat er' vooraf nog een weinig geruzied was in verband met de bewering van regeeringszijde, dat de leden van het vroegere arbeiderskaibinet de bezuinigingsmaatregelen, die thans worden voorgesteld, in hoofdzaak hadden goedgekeurd. Vrijdag yan de vorige week had Snowden, de kanselier van de schatkist, de nood-begrooting in het Lagerhuis ingediend. De kern van het nieuw belastingplan wordt gevormd door een verhooging van de inkomstenbelasting en een aanmerkelijke verlaging van de grens, beneden welke de Engelsche staatsburgers vrijgesteld worden van belasting. Het gevolg hiervan is, dat het meerendeel der geëmployeerden en arbeiders, dat het best betaald wordt, voor het eerst van hun leven in Engeland belasting moeten opbrengen. In zijn rede, die langer dan een uur duurde, heeft Snowden telkens en telkens opnieuw met den groptsten nadruk gewezen op de centrale beteekenis van gezonde staatsfinanciën voor het economische leven en de internationale positie van Engeland. Engeland, zoo betoogde hij, heeft boven zijn stand geleefd en zijn kapitaal opgemaakt. De hoogte van het deficit, dat zonder deze aanvullende begrooting zou zijn ontstaan, becijferde Snowden op niet minder dan 74 millioen pond sterling voor het loopende en 170 millioen pond voor het volgende financieele jaar. Snowden ziet zich nu voor de noodzaak geplaatst deze reusachtige bedragen te verkrijgen zoowel door besparingen als door nieuwe belastingen. De minister heeft duidelijk te verstaan gegeven, dat hij vastbesloten was zijn taak tot een goed einde t)e brengen. Deze aankondiging is in politieke kringen in dezen zin opgevat, dat de regeering voornemens is minstens tot April 1932 aan het bewind te blijven. Merkwaardig is het, dat thans ook in conservatieve kringen hoe langer hoe meer stemmen opgaan van personen, die zich kanten tegen vervroegde verkiezingen, hetzij nog in dezen herfst, hetzij in den winter. Het deficit van 74 millioen pond voor het loopende jaar zal op de volgende wijze worden gedekt: 22 millioen worden bezuinigd, het tempo van de amortisatie der staatsschulden wordt verlangzaamd, zoodat op dezen begrootingspost ongeveer 13.7 millioen pond wordt bespaard. Door nieuwe belastingen worden 29 millioen pond, door nieuwe rechten en verbruiksbelastingen 11.5 millioen opgebracht. Op deze wijze verkrijgt de kanselier van de schatkist een overschot van twee millioen pond. Het tekort van het volgende jaar, dat niet minder dan 170 millioen zou beloopen, wordt ’ gedekt! door 70 millioen te besparen, terwijl 20 millioen wordt verkregen door geringere amortisatie. Door het innen van belastingen denkt Snowden 57.5 millioen pond te verkrijgen, terwijl verschillende rechten en de verbruiksbelasting 24 millioen in de schatkist zullen doen vloeien. Verder wordt de werkloozenverzekering „gesaneerd”, zoodat de kosten, die daaraan verbonden zijn, onder geen beding meer mogen stijgen. 1 Te dien einde worden de bedragen, die de steuntrekkers ontvangen, met uitzondering van de ’ kindertoeslagen, met tien procent verminderd. ' Juist deze maatregel is het, waardoor Snowden ‘ zijn vroegere partijgenooten vooral tegen zich 1 in het harnas heeft gejaagd. * * i * i Gandhi, de leider der Hindoe-nationalisten in . Britseh-Indië, is in Engeland aangekomen. : Daarmede is een nieuw hoofdstuk begonnen in den langen, moeilijken strijd tussehen het mach! tige Engeland en het enorme rijk met vier honderd millioen zielen, dat zich van den Himei laya-keten Zuidwaarts in den Indisehen Oceaan r uitstrekt I Gandhi wil de Engelschen een laatste kans t geven om langs vreedzamen weg aan Indië de - onafhankelijkheid te geven. i Maar de Engelschen zullen dit wel niet zoo1 ï een, twee, drie toestaan, ï Daarom is men in Londen aan het confereeren t gegaan.
De gevolgen van den Indisehen strijd zijn voor de geheele wereld van belang. Indië kan alleen in zijn oude glorie herleven, wanneer het de vrijheid herkrijgt, en dé middelen bekomt om tot de vrijheid te geraken, dat wil zeggen, wanneer het met oprechtheid wordt behandeld en niet mat geweld. v Gandhi heelt per radio alle natiën ter wereld uitgenoodigd met Indië samen te wenken. Tot zijn spijt moest hij echter verklaren, dat Indië k eèn huis was, ,dat in zichzelve verdeeld is. Toch waagde hij het, een beroep te doen op het wereldgeweten, ten gunste van de millioenen, 11 welke in Indië omkomen van gebrek. Gandhi heeft in een langdurig onderhoud met Macdonald verklaard, dat hij bereid is de on- v derhandelingen voort te zetfén-, mits de Engelsche regeering van haar ikant zich bereid verklaart, de principieele vraagstukken, die door i het Al-Indische congres zijn vastgesteld, te be- r spreken. c Anders heeft het geen doel, verdere besprekingen te houden. De uitwerking van de bij^ zonderheden kan aan de deskundigen worden r overgelaten. * * 2 * Ten slotte een enkel woord over Genève. De ' club van internationale journalisten, die tenslotte zorgen voor het bekend worden van hetgeen de machtige politieke leiders er zeggen en uitbroeien, heeft aan deze machtigen een lunch aangeboden, waarbij onze landgenoot dr. Van ] Blankenstein als voorzitter van de club en tafelp^aeses de 200 gasten heeft toegesproken. Het spreekt vanzelf, dat hij deze unieke gelegenheid aangreep om even een nuchter Nederlandsch niet-officieel geluid te doen hooren, dat echter zeer te pas komt! De heer Van Blankenstein richtte zich in ’t ‘ bijzonder tot Briand, die op de traditoneele tee- , kening op het menu ditmaal was uitgebeeld als j een vredespelgrim, die, gevolgd door alle be- ] kende staatslieden van Europa, onder wie ook , minister Beelaerts op weg was naar het beloof- ‘ de land, doch, in peinzen verzonken, op den t rand van een gevaarlijken afgrond was geraakt. ( Dr. Van Blankenstein gevoelde behoefte Briand toe te roepen: „Pelgrim, wees voorzichtig, ver- . laat deze gevaarlijke plaats, staak uw overpein- ! zingen en vervolg den weg, waarop alle pel- | grims van den vrede u zullen volgen.” Dr. Van Blankenstein verzekerde Briand en j den anderen aanwezigen eere-gasten, dat de , journalisten inzien, dat de weg naar het beloofde . land aan vele gevaren nog zal bloot stellen en j dat zij misschien nog lang in de woestijn zullen ( moeten ronddolen. Tegelijkertijd hebben de Volkenbonds-journalisten toch het stellig vertrouwen, dat de staatslieden ons nog eenmaal tot het einddoel, den duurzamen vrede, zullen weten te voeren!” Alle politieke „kopstukken” hebben op deze rake speech geantwoord, zooals de Volkenbonds president Titulesco en de vertegenwoordigers der groote mogendheden. In alle toespraken kwam de gedachte tot uitdrukking van de a.s. ontwapeningsbesprekingen en de noodzakelijkheid van een onvoorwaardelijk welslagen der ontwapeningsconferentie. Lord Robert Cecil verklaarde dat ontwapening de eenige, werkelijk ernstige en duurzame garantie is voor den algemeenen vrede. Briand besprak de vredesgedachte en verklaarde dat de vrede onder de volkeren ondanks alle moeilijkheden groote vorderingen heeft gemaakt en het thans nog moeilijker is oorlog te voeren dan vroeger. Dit is in hoofdzaak te danken aan het bestaan van den Volkenbond, die groote verdiensten voor de menschheid heeft. De tot nu toe verrichte voorbereidende werkzaamheden wijzen reeds op resultaat van beteekenis. De oorlogsidee moet voor eeuwig begraven worden en er zal niet meer gezegd mogen kunnen worden dat de oorlog een geoorloofd politiek middel is. Indien 60 volken zich ter Ontwapeningsconferentie vereenigen, zouden zij eenstemmig moeten besluiten den oorlog als ongeluk voor de menschheid voor eeuwig te doen verdwijnen. De Duitsche minister van Buitenlandsche Zaken, dr. Curtius, zeide dat uit deze teekening blijkt, dat Briand geenzins in ’n geschokte positie verkeert. Dr. Curtius is bij het beschouwen der teekening veel eerder van meening dat de politici in gesloten gelid „ons aller leider” Briand volgen naar een gemeenschappelijk doel! De critiek op den Volkenbond, bij de bijeenkomsten van dit jaar weer naar voren gekomen, is slechts te beschouwen als een teeken van liberale oppositie, gedragen door den wens-ch. deze groote organisatie te ontwikkelen. Bij alle critiek is kerïmerkend de overtuiging dat slechts door een nauwe samenwerking van allen de huidige moeilijkheden zullen kunnen worden overwonnen en de radicale verdediging van den oorlog tn daarbij het verkrijgen van een duurzamen vrede mogelijk zullen zijn. Het is opvallend, dat juist Curtius zoo’n warmen toon aansloeg tegen de Fransehenl Steekt daar wat achter?