Nieuwe Vlaardingsche courant

Eerste Blad

( 1 De strijd om de macht in Pruisen begonnen. — Zal de sociaal-idemocratische vesting door de Nazi’s veroverd worden? — Een handige herziening der verkiezingspro- 1 cedure. — De ontwapeningsconferentie her- 1 vat haar arbeid. — Zal het nu tot daden 1 komen? — Gibson wil spijkers met koppen : slaan. — Afschaffing van alle groote offensieve wapens der landmacht voorgesteld. ; — De Valera’s wetsontwerp tot afschaffing ' van den eed van trouw aan den Engelschen j koning. — Zal de nieuwe lersche president I voortgaan met zijn losser-van-Engelandpolitiek? „In eensgezindheid voorwaarts met God!” ! Zoo eindigt president von Hindenburg zijn proI clamatie aan het Duitsche volk, waarin hij zijn ■ dank betuigt voor het vertrouwen, dat de natie I in hem stelt. i. Wel zeer teekenend voor de politieke verr deel'dheid in Duitschland zijn die woorden van von Hindenburg. Want van eensgezindheid is er in Duitschland weinig te bespeuren; integenf deel, ondanks den ontzettenden nood der tijden weigert men alle krachten der natie te concenf tteeren om het vaderland' er des te eerder boven op te helpen. Nu de strijd om het rijkspresidentschap beslist is, is de strijd om de macht in Pruisen begonnen. Zoo lang deze niet afdoende beslist is, kan er van ’n politieke stabiliteit in Duitschland geen sprake zijn. Natuurlijk concentreeren de Nazi’s thans al |J hun krachten op de verovering van de sociaaldemocratische vesting Pruisen, die door het bekwame duo Braun Sev-ering verdedigd wordt. Hitler weet uit de stemcijfers van j.1. Zondag, dat hij een zeer goede kans heeft bij de a.s. Landdagverkiezingen in Pruisen. Het is er den huidigen regeeringspartijen dan ook om te doen Hitler te beletten de macht in Pruisen in hanI den te nemen, want de sleutelstelling van Pruisen in Duitschland heeft tot gevolg, dat wie Pruisen heeft ook het Duitsche rijk heeft. Volgens berekeningen uit de stemcijfers van Zondag zullen de Nazi’s met de communisten samen de meerderheid in den Pruisischen Landdag verkrijgen. Maar deze partijen kunnen natuurlijk geen nieuwe regeering vormen, daar I beide eikaars vernietiging willen. Het vermoedelijke gevolg van de verkiezingen op 24 April [ a.s. zal dus zijn, dat er in ieder geval een minderheidsregeering in Pruisen aan het bewind komt. Het huidige kabinet-Braun zal aanblijven, zoolang het geen votum van wantrouwen krijgt, maar dit zal wel heel spoedig het geval zijn. Doch als het kabinet dan aftreedt, is het zeer de vraag of er wel een nieuwe regeering gevormd zal kunnen worden. Hitler zal natuurlijk probeeren een minderheidsregeering door de Nazi’s te laten vormen, want van een gemeenschappelijk rechtsch front van Duitschnationalen (Hugenberg) en nationaal-socialisten wil Hitler niets weten, aangezien de Nazi’s , thans z.i, vrijwel de geheele nationale oppositie I omvatten. Blijkens uitlatingen van Hugenberg Maanddg te Hannover, is deze ook nu erg gebrand op Hitler, want Hugenberg weet, dat hij nooit de baas zal kunnen spelen over de Nazi’s, zooals hij wil. Het hooggeroemde „Harzerfront”, dat de ‘politieke eenheid der Duitsch( nationalen en nationaal-socialisten wilde tot I stand brengen, is dan ook volledig ter ziele. Hitler wil de lakens uitdeelen, zonder Hugenberg! Van deze verdeeldheid in het kamp der rechI terzijde profiteeren natuurlijk de tegenstanders t en deze zijn nu terdege van plan de noodige maatregelen te nemen om te beletten, dat er een rechtsche minderheidsregeering in Pruisen komt. Daartoe heeft het z.g. Hindenburgfront een handige herziening van de verkiezingsprocedure ontworpen. De verkiezing van den Pruisischen ministerpresident geschiedt namelijk zoo, dat hij bij de eerste stemming in den Landdag drie kwart der uitgebrachte stemmen op zich moet vereenigen. Bij de tweede stemming, die eventueel moet worden gehouden, beslist het grootste aantal stemmen. De mogelijkheid' bestaat dan, dat de nationaal-socialisten samen met de Duitschnationalen, misschien gesteund door eenige klei ne groepjes, meer stemmen kunnen opbrengen dan de partijen van het Hindenburgfront, zoo, dat de rechtschen het roer in handen nemen.

De Pruisische regeering zal nu den Landdag lijeen laten komen, teneinde de verkiezings- ( procedure in dien zin te wijzigen, dat de twee- : ie stemming vervalt. In ieder geval zal dan drie vierde der stemmen noodig zijn en dat ïalen de Hitlerianen nooit, zoodat het kabinetBraun blijft regeeren en zich van votums van vantrouwen weinig behoeft aan te trekken, om lat er toch geen nieuwe regeering gevormd zal

terwijl Amerika een ernstige poging heeft gedaan om een begin te maken met de ontwapening, slooft Frankrijk zich voortdurend uit om aan deze ontwapening te ontkomen. Vooral aan zijn onmetelijk groote leger wil Frankrijk niet zien getornd. Zoo saboteert het zonder ophouden den vrede en veiligheid der wereld. * * * Het lersche parlement zal 20 April a.s. de Valera’s wetsontwerp tot afschaffing van den eed van trouw aan den Engelschen koning in behandeling nemen. Noch de bedreiging uit Ottawa, dat de leren van de a.s. economische rijksconferentie zouden worden geweerd, indien zij fcouden volharden in hun streven om zich politiek van Engeland los te maken, noch de zinspelingen uit Engeland zelf, dat de Ieren bij voortgaan op den door de Valera ingeslagen weg tot den status van „vreemdelingen” zullen vervallen met alle onaangename gevolgen van dien, hebben den nieuwen president van het uitvoerend bewind in den Ierschen Vrijstaat van zijn voornemen kunnen afbrengen. Wel besloot de lersche regeering de Valera’s oorspronkelijk antwoord op de Britsche nota, waarin de Engelsthe regeering haar standpunt tegenover de lersche republikeinsche stroomingen helder afwij zend uiteenzette, in toon wat te wijzigen, maar de Inhoud daarvan -bleef vrijwel dezelfde. De eedskwesti-e wordt in de Dail gebracht, over het vraagstuk der landannuïteiten valt te praten. De Valera toonde zich zelfs bereid' persoonlijk daarover in Londen te komen onderhandelen. Behalve Canada spraken ook Zuid‘Afrika en Australië hun afkeuring uit over de V.^Véra’s losser-van-Engeland-politiek, terwijl ir Ierland zelf de vroegere regeeringspartij van Cosgrav-e, welke bij de laatste verkiezingen in de minderheid geraakte, haar misnoegen over de Valera’s drijven duidelijk heeft te kennen gegeven. Dat de Cosgrave-partij dit heeft gedaan, spreekt vanzelf. Immers, deze 'heeft zich altijd loyaal aan den eed en de betaling -der landannuïteiten gehouden. Indien zij dus de desiderata van de Valera overnam, zou zij ipso facto toegeven, zich gelaten te hebben geschikt in -een toestand, die ook volgens haai oordeel noodzakelijk verandering behoefde. Het staat dus te bezien, hoe de partijverhoudingen in de Dail tegenover het wetsontwerp tot afschaffing van dën eed zullen worden want het is nu wel duidelijk geworden, dat de Valera’s politiek ernstige economische gevolger voor Ierland met zich mee kan brengen. De regeering van den Ierschen Vrijstaat is vooi dergelijke gevolgen allerminst ongevoelig, getuige de haast, waarmee zij heeft verklaard de uitnoodlgin-g voor de rijksconferentie te Ottawr in Canada, waar de inwendige economische belangen van heel het Britsche Gemeenebest zullen worden behandeld, aan te nemen.

. i MCXXII. | Het heeft altijd weer zijn nut het geachte publiek eens de vorderingen en de nieuwigheden op een bepaald gebied' ten toon te stellen. Van- , daar stamt het woord „tentoonstelling”, dat ieder jaar in tallooze variaties wordt uitge- i voerd. We hebben er hier ter stede.doo.rloo- , pend wel één aan de beurt. Nauwelijks is de ] crisistentoonsteljing ten bate van de schilders opgeruimd of er wordt een tentoonstelling ge- , houden ter nagedachtenis van. één der beste schilders Willem de Zwart. Een tragische figuur was hij in het laatst van zijn leven; zeer moeilijke tijden heeft hij doorgemaakt toen zijn geest niet altijd in evenwicht bleef. Men mocht wenschen, dat zijn groot talent eer en beter was gewaardeerd tijdens zijn leven dan nu na zijn dood het geval is. Maar het is het lot van bijna allen, die uitsteken boven anderen, dat de mindere góden zich inspannen — zonder dat zij het dikwijls zelf weten — om d'at uitstekende deel te verkleinen en weg te moffelen. Willem de Zwart heeft geleden; nu wordt hij verheerlijkt. Het oude tragische liedje. Een tentoonstelling van geheel anderen aard is in de mooie Gothische zaal gehouden. Voor hen, die slecht van gehoor zijn, worden vele pogingen gedaan om dit groote gebrek te herstellen. Tal van instrumenten zijn 'reeds bedacht; d'ure en ingenieuse, maar helaas heeft ook hier het bedrog wel eens gewerkt. Om deze misdeelde menschen te demonstreeren wat reeds voor goeds voor hen is gewrocht is deze tentoonstelling van alle instrumenten gehouden. Moge zij velen ten zegen zijn geweest. Een geheel ander terrein beslaat de Nebotentoonstelling die zich beweegt op het gebied der bouwkunst. Zij gaat niet uit van de architecten en bouw-kunstenaars en biedt dus geen daverend beeld der architectuur in ons land. Veeleer beweegt ze zich op praktische toepassing tot in genoegelijke details van woning-inrichting. Men kan er behangselpapier en keukengereedschappen bewonderen naast' de» moquette van het nieuwe gemeentemuseum; men kan er alle soorten ijzerwaren en steen zien en machinerieën om beton te gieten. Iedereen vindt er wel iets van zijn gading of hij moet wel heel erg afzijdig staan vdfo het dagelijksche leven en zijn simpele beslommeringen. Het gemeentebestuur van den Haag heeft i mooie foto’s ingezonden van het uitbreidingsplan en daarnaast vergelijkende kiekjes van den ouden bouwtrant en -den nieuwe. Vooral waren- leerzaam de vogelvlucht-foto’s die ons een blik geven op de bebouwing der binnenterreinen die achter d'e huizen-rijen liggen en aan het oog zijn onttrokken. Het z.g. uitbouw-systeem, waarbij die binnenterreinen voor meer dan de helft zijn volgebouwd, komt hier in zijn slechte gevolgen duidelijk voor den dag. Natuurlijk wordt ook de uiterlijke bouw, van de gevels gedemonstreerd in zijn mooie en leelijke resultaten. Niet altijd behoeft men al het nieuwe mooi te vinden en behoeft men blind te zijn voor de fouten -die in de moderne architectuur worden begaan, ma-ar dat er enorme vooruitgang is te constat-eeren, dat kan niemand tegenspreken. Eenigszins zonderling doet het aan, dat het departemeht van defensie op -deze tentoonstelling een groote inzending heeft. Het moge uit een oogpunt van bouw-kunst misschien interessant zijn kazernes te bewonderen-, voor het algemeene publiek heeft dit weinig zin en de geest van -den tijd is niet zóó dat men veel belangstelling voor het instituut zelf heeft. Er viel een- moquette te bekijken van de nieuwe kazernes op de Waals-dorper-vlakte gelijk die ontworpen zijn. Velen zullen -dit wel zondte van het mooie terrein vinden-, dat hierdoor tn beslag genomen wordt, zoodat niet altijd een even- aangenamen indruk wordt achter gelafen bij het bezoek aan deze inzending. Voor huismoeders was er veel dat hun aandacht en belangstelling zal hebben. De nieuwste uitvindingen op keu-ken-gebie-d zijn er en men staat verbaasd over de vorderingen dér techniek op dit gebied. De meest vernuftige instrumenten zijn uitgedacht en het moet een lust zijn daarmee te werken. De kookkunst is een techniek geworden en men ziet hier weer e-ens hoe een wetenschappelijke bestudeering van een dergelijk bij uitstek praktisch beroep onmiddellijk leidt tot groote verbeteringen- Wij herinneren-.ons nog best de opkomst der eerste huishoudscholen in ons land, waartegenover d'e ou-derwetsche huismoeders een- afwijzende houding aannamen. Dat was nu zoo’n uitsluitend praktisch vak, dat je het alleen bij je moeder in -de keuken kon leeren. Al die theorie was onzin enz. Maar de ervaring heeft wel anders geleerd. Sedert de theorie bestudeerd is heeft men pas ontdekt hoe stumperig de praktijk was. Thans gaan beide hand aan hand en d'e resultaten van die samenwerking zijn fraai en komen ten- goede a-an de hygiëne en de gezondheid. Dit is trouwens het gansche -doel van deze tentoonstelling, de bevordering der hygiëne in het huiselijk leven. In de eerste plaats moet de woning daaraan meehelpen. Er zijn op deze - expositie nog tal van foto’s van afgebroken krotwoningen. Het is goed dat deze foto’s voor

het nageslacht bewaard blijven. Er is ook een plattegrond waarop valt te zien welke complexen woningen in den loop der tijden in onze stad zijn afgebroken omdat de huizen onbewoonbaar waren en men ziet daaruit dat van het oude Scheveningen niet veel meer over is. Op den duur zal de rest ook wel verdwijnen. Het is, gelijk wij in den aanvang zeiden, nuttig en leerzaam telkens weer eens aan het publiek te toonen wat er al bereikt is. Inderdaad leert men 'daar veel en van veel waarover in Je kranten wordt geschreven krijgt men hier een duidelijke voorstelling. Jammer dat er al- i tijd overlading heerscht op dergelijke tentoonstellingen. Maar dat kan niet anders omdat nu ; eenmaal alle categorieën van het publiek iets ; anders belangrijk vinden en men allen wil toe- 1 vredigen. Allicht interesseert een' huismoeder ' iets anders in den bouw van haar huis dan den i architect en den metselaar. Maar juist daarom 1 is het wel aardig dat van alles wat is te zien. ] Leergierig zijn gelukkig dle meeste menschen en ' uit het drukke b,ezoek blijkt die goede eigen- ' schap gelukkig duidelijk. HAGENAAR. 1 n 1

Is het U bekend: Dat men in Amerika zuigappa'raten gebruikt, om het van de boomen geschudde fruit te verzamelen.? Dat in het afgeloopen- jaar in Amérika niet minder -dan 34.000 menschen door auto-ongevallcn om 'het leven kwamen? Dat de republiek Andorra aan de FranschSpaansche grens 5200 inwoners heeft en een lengte heeft van 25 K.M. en een breedte van 23 K.M.? Dat de. Egypt-enaren reeds 3500 jaar voor Christus scheermessen kenden? Dat wij gezond verstand1 meestal toekennen aan hen, die het met ons eens zijn? Dat hij die de waarheid lief heeft de leugen gemakkelijk onderkent? Dat men gewoonlijk met meer bereidvaardigheid aan iemand geeft die het niet noodig heeft, -dan men den arme leen-t?