De Indische courant

Indische filmkunst.

(Van een medewerker)

Carli's nieuwe film: Sari na h.

Wanneer ik ditmaal iets ga schrijven over een bioscoopvoorstelling, dan is dat volstrekt niet met de bedoeling om aan eenige /ilmhistory meerdere bekendheid te geven, mijn bewondering te uiten voor een verleidelijke Hollywood-prinses of een zeldzaam edelaardigen en sterk gespierden held uit de Far West.

Ik wil namelijk de aandacht vestigeii op een nieuwe industrie in opkomst. Nieuw dan voor Indië.

De heer Carli namelijk heeft het aangedurfd om hier in Indië zélf films te vervaardigen. Carli is, wat men gemeenzaam noemt, een Indische jongen van om en bij de vijftig jaren, en was van huis uit fotograaf.

Thans beschikt hij over een eigen, bescheiden atelier. Daarbuiten heeft hij, in God's vrije natuur, een atelier van enorme afmetingen en met een groote verscheidenheid van decors, waarvan hij met onmiskenbare handigheid partij weet te trekken.

Om twee redenen voornamelijk komt het mij wenschelijk voor om deze pogingen krachtig te steunen.

De eerste wordt gevonden in het belang, dat Indië heeft bij de ontwikkeling van elke eigen industrie. De laatste jaren hebben nu toch wel duidelijk doen zien en vooral ook doen gevoelen, doen gevoelen op de pijnlijkste plek voor het meerendeel aller inwoners, de porternonnaie namelijk, welke de funeste gevolgen kunnen zijn, indien een land van slechts enkele beperkte bronnen van inkomsten afhankelijk is. Men vraagt zich wel eens af of nu inderdaad Indië inzake de ontwikkeling van bijvoorbeeld ijzer- en textiel-industrie zoo bedenkelijk ver moet achterblijven bij Japan.

Wie zich eens een duidelijke voorstelling maakt van het aantal films, dat dagelijks over geheel Indië wordt afgedraaid, die zal moeten toegeven, dat een eigen filmindustrie hier ruime perspectieven voor zich opengesteld ziet. Als ik over een eigen filmindustrie spreek, dan heb ik niet enkel het oog op de vervaardiging van rolprenten in Indië zelf, doch ook, en in niet mindere mate, op den inhoud van het vertoonde.

Die inhoud heeft zich aan te passen aan het geestelijk niveau der bevolking.

Wij zijn het er allen over eens, dat vele dier films dingen te zien geven, die voor de Inheemsche bevolking allesbehalve dienstig zijn. Het leven van misdadigers in de slums der groote wereldsteden, geraffineerd overlegde misdaden, zinneprikkelende tooneelen, zwaar van erotiek,—dat alles is in één woord verderfelijk voor den eenvoudigen dessa-man en in niet geringe mate bevorderlijk aan de criminaliteit.

Uit een algemeen paedagogisch beginsel verdient daarom een film-geschiedenis, die binnen het bevattings-vermogen ligt van de groote massa der bevolking, een eenvoudig verhaal, laat het zijn op het naïeve af, de voorkeur.

En dat heeft de heer Carli ons gegeven in zijn „Sarinah", een film die, eerst in Batavia, en onlangs te Bandoeng, avond aan avond stampvolle zalen trok. En in dien eenvoud der voorstelling ligt voor mij de tweede reden, waarom ik deze poging gaarne wensch aan te moedigen. O, zeker er is, hier en daar wellicht wat te veel zelfs, rekening gehouden met de voorkeur van den Inlander (ook van den Europeaan) voor hevige gevechten. Er wordt wat te dikwijls en te lang geworsteld ; er wordt wat te lang gedanst Daar staat tegenover, dat er slechts weinig en bescheiden in wordt gekust. Geheel zonder gaat het blijkbaar niet. Hoe vm staan niet de stuitende tooneelen uuoverzeesche films, geheel berekend op het prikkelen van de meest primitieve instincten van den kus z;ooals Rostand ons dien in zijn onsterfehjken Cyrano de Bergerac schildert: „Un baiser, mais «i tout prendre, qu'est- Un serment fait dun peu plus prés, une promesse. Plus précise, vn aveu qui veut se confirmer, Un point rosé qu'on met sur Ii du verbe aimer; C'est vn secret, qui prend la bouche pour Poreille, Un instant d'infini, qui fait vn bruit d'abeille, Une communion, ayant vn gout de fleur, Une facon dun peu de respirer le coeur, Et dun peu se goüter, au bord des lèvres, I'ame I" * *

Maar keeren wij terug tot Sarinah (me]. Krohn), terloops gezegd een allercharmantste verschijning, die, vooral in haar ser/'mpi-dans, de lenigheid harer slanke gestalte voortreffelijk weet te doen uitkomen.

Behalve een reeks van schitterende natuurtafereelen, vooral die aan de zuidkust van lava opgenomen, geeft deze film ons een reeks van typisch Indische tafereeltjes, waarvan heel Den Haag zal smullen. En a's ..Bob" met zijn tijdelijke geliefde in een keurige two-seater langs breede boulevards vol decoratieve Oostersche pracht rijdt, dan zullen velen daarin onmiddellijk het Ijzermanpark in Bandoeng herkennen. Geloof ook maar zeker, dat niet enkel de Inlander huivert bij de ««, g op het doek van „Njai Loro Kidoel 1 Maar het jaarlijksch visch eest op het meer van Padalarang is vol beweging, leven en kleur, en terwille van dergelijke tafereeltjes zien wij gaarne door de vin gers, dat het geheele scenario een aan elkander rijgen van zulke beelden is. Een enkelen keer wordt aan historische waarachHnlijkheld wel wat al te veel geweld gSaai, wanneer bijvoorbeeld mejuffrouw Sarinah, die wij in de tweede helft «M het stuk in een allermodernste Pvama zien verschijnen, als kampongmeS hS geheim van haar geboorte ontdekt en van haar oom het portret van haar vader ontvangt. Dan zien wij een deftigen heer uit de 18- eeuw met een pruik op, met een fluweelen rok en kanten jak ! Maar, zooals k reS «ide( dat alles verhoogt de naïeviteit van het stuk. De Inlander is mét" kritisch genoeg aangelegd om daaraan aanstoot te nemen. De heer Carli zal met zijn film over geheel lava ongetwijfeld een reusachtig fuccS hebben. En dat verdient hij tenvolle Want ook hij heeft tegenslag gehad én tegenwerking moeten overwinnen. ZHn eerste Indisch werk, „De stem des bloeds" had slechts een matig succes. Het nieuwe, dat ons uu geboden wordt, maakt dat alles ruimschoots goed.

Riiker aan ervaring zal een derde product van zuiver Indische filmkunst ons zeker nieuwe verrassingen brengen.