/«//«om/en /l->«f.
Het volk : dagblad voor de arbeiderspartij
- 22-01-1914
Permanente URL
- Gebruiksvoorwaarden
-
Auteursrecht onbekend. Het zou kunnen dat nog auteursrecht rust op (delen van) dit object.
- Krantentitel
- Het volk : dagblad voor de arbeiderspartij
- Datum
- 22-01-1914
- Editie
- Dag
- Uitgever
- Sociaal-Democratische Arbeiderspartij (SDAP)
- Plaats van uitgave
- Amsterdam
- PPN
- 83308013X
- Verschijningsperiode
- 1900-1926
- Periode gedigitaliseerd
- 1900-1926
- Verspreidingsgebied
- Landelijk
- Herkomst
- KB NBM Mfm MMK 0032 [Microfilm]
- Toegevoegd in Delpher
- 20-11-2013
Advertentie
Buitenland. De Prossensó over Zuid-Afrlke.
Nog geen week geleden, in liet no. «in 16 Januari, bevuil» de „Hutnanll.' een artikel over de jongste gebeurtenissen in Zuid-Afrika van den redakteur De l'ressenst, wiens plotseling overlijden op Dinsdag LL «rij gisteren me«l«^ deelden. Wij geven als dubbele en droevig» nktualiteil oen overzicht van deze laatste bij» drago aan liet socialistische hoofdorgaan ui Frankrijk door zijn betreurden medewerker gekeverd. » - a a Zii!dAlrik« doorloopt een onafgebroken reeks vau listige tnantschanpeiijke krisissen. Voor zeven maanden kon d. werkstaking van de Transvaalse!», mijnwerkers alleen door do Itissciienkotnsl van hel l_nge!scl-a leger vuurden lie>:rg*s!agen. Dil feil heeft op de arbeidt»» een onui.wiscbliar-en indruk gemaakt. Zonder verbazing, zeer zeker, maar wel niet zonner walging en afkeer hebben wij de verzoening tusschen do vijandelijke nationaliteiten met hun bloed zien bezegelen. Hollandsche Boeren en en .'.-...«.' he kapitalisten iieblitn! niet geaarzeld te^eii de oischen van het proletariaat vereenigd ..<*i_l te maken.
Do goudschrapers van Johanuesburg lieblien de gews>ionde Nierlewerking gevraagd en verkregen van de Uoerenregeering legen do groolo massa van hun voormalige broeders, oo „ttillltndor.". De Ho-ren beblien de gelieole sl:>al.macht lor beschikking ge.leid van die ondernemers, wier roekelooze heerschzuclil en hebzucht zij in vroeger jaren ze.f met do wapenen fioogden te koeren. l_n liet is do -.*..!>..<.!geb.'ov.n afdeeling van het veroverings» leger, dal, ond«*<- bevel van generaal 11 o Ui a, de arbeithrs hooft neergeschoten, wier «"^ing misdrijf was leg novor de goudlrust «lozellOe reenten loc te lussen welke ,n het moederland de wet aan all. artieidors waarborgt. Daarna is gekomen de groote zaak van de mishandeling der 11 in d o ei» rbo i d ors in Nal a 1, de barbaarstille otülerdrukking van hun verzet, de gevangenneming van de enkeien, die voor deze oiigOiilkki >.en iiartij durfden Liezen. • I.tecls in d» maand Augustus, tijdens de nieuwer!., r,slaki'ng, was «r sprake geweest van een dergelijke aktie onder hel spoorwegpersoneel, Nin te belellen, dal dit zarsouetl «.en strijd opnam voor da mijnwerkers, llelgou» de/en laalsltui do overwinning zou hebben versc-liall, haastte ziel, de regoering een kommissie van omli-r/oek te benoemen, waarin de organisatie ba^r vertegenwoot.liters hatl en «he o»er .-en aant-il punten van gescnil (e oonleelc!» zo» krijgen, l>. lo got.l^eioovi^e s^xtoiwegorlteit 'is, «lic de ge!egctilieitl licl<-, i-|K* zwaard van de staking voor bun zaak ie vochten, zagen zich bedrogen, zoo ll.1 voor «le regeerders hel ge vuur bezworen was. De kt»«>!!i!*i_!t_ boeit tut neileii titels van lt..an^ k»n»>'« tlo*n.
>.o.fs achtte onlangs de rfgeerincl den lijd gekomen, naar liet schijnt, aansalentlerwijs legen h.l s>»«!orwegper.oiicel op ie lieden. De minister van die aldoeltng, di lu-er Darton, be^on m«:l oen rappor! openbaar temaken waarin wenl beweerd, dal or l?«! aritettler*» gemis! kunnen word-m uil de w> rlip.aalsen. Do organisatie antwoordde, dal dit «***->> lengen «a-, Del mll'ti'l ntateiia.il in Transvaal «1 ks'alal is van dien aard, dal liet «vu voort» durend gevaar oplevert voor d«, niet hel vervoer belas!*.* liuaililileii. Juist in «te werkplaatsen l»e Zo**r toovalllz. verder, heeN de minisier de overtollige werklieden l,oos«l.akelijk 111 !.>genen lid waren. De vakvor.c-nlging testeerde tevergeefs, haar bleef niets anders over dan de oorlog, do werkt» tak ing word uitgeroepen. Da moeilijkheden waren groot en talrijk. Er viel ton eerslo te rekenen op de vijandschap van allen die door do staking in hun belang werden getroffen, en zonder verder overleg de schuld schuiven op .én der (uirtijon, op d« arlx.ider_. Dan bestond «r gebrek aan eensgezindheid onder de arbeiders zelf. Da l.u apache aldeeiingen b.v., gewend aan oen beter* behandeling, zijn vee. ronder strijd» vaarldg dan die van d-, voormalige Oranje- en 'Irunsvaalrepublleken, sedert lang reeds bloot gesteld aan liet geweld van eon aanmatigend en tneedoogenloos kapitalisme. De staking is dan ook geenszins algemeen geworden, in l.atal en lvaapland word ze veeleer tegengewerkt, zelf* in do Oranje-kolonie stuud lioi *,«-» voer nltd volkomen stil. Harerzijds ht.-l do regeering onmiddellijk do hrutaalsluildagoiido houding aangenomen di* men zich denken kan. Hoewel nog niet het Er.gelscli» bezettingsleger te hulp werd geroepen, heeft zij de geheel* burgerij weer onder do wazienon gebracht, 7U.UOU man sterk, hoofdzakelijk Doeren, en als zoodanig hevig gekant tegou iedere beweging van het proletanaak Voorts werd ouder de zotst* en ergerlijkste voorwendsels overgegaan tol hel govangen _elten van de arboidersl iders bij massa's en tol hel ui l roe j k-u van den staat van b«l^ Dez* manier van doou steekt schandelijk nf bij den schijn van onpartijdigheid welk» in Engeland— zelfs do overheid meestal bij werkstakingen — Tiet «rapp-proee, (s thans door de uitspraak in hoogste instantie geëindigd. De veroordeelde officieren en militaire beambten hebben hun straf aanmerkelijk verlicht gezien.
Vakbeweging. BINNENLAND.
Riet 1*l»»lael>« kanNlkt, ln een stampvolle vergadering van f>üO personen «prak te 'liel de bondsvoorzitter Dekkers voor de afdeeling van den lt_.mitlbewerkeriit.oiid over de aanleiding tot bet kon Nikt bij Kun. en Co. Hij toonde duidelijk aan, dal de werkgever», ger.it-n walde konkurrt-nteii betalen, de gestel de eiseheu gemakkelijk kunnen inwilligen.
Aktle In de kleeilln^lmluitvle. 'Door de nfdeelingeu l_i>sche,lee en Hengelo van don Benin de Ivleetliogiiiduttli-ie en de afd. Hengelo van den 11. li. Naai. ter*-on Klet.imakei-.iond ,serardti_ ülajttll, " is tien patroons te Kitsch «doe en Hengelo een l.tillektief ktmtrakt aangeboden, waarin, he» halve een drio klassen tarief met regeling vau werkuren, overwerk en extra werkzaamheden, teven, ett regeling bij ziekte en vakantie is op» gemaakt, .Mogelijk gelukt uu invoering van een «lrie klasseni irief. wat voor ii jttar niet mothl slagen. De orgsitis.-ities vorwnehiett antwoord voor 1 Februari, opdat de regeling mot 1 Klaart vau kracht zou '.tinnen worden.
l->n gewonni'i, „tnklng. Men meldt ons uil Breda: De. *.y|togrsteit>, A«l»»e»i. Wegens linmtttervtrandering in tb* straat is hei ..tb,*!, san deu Arnheiitoeheu Ilc-luuiderü» bond voortaan ..lr.riiigsliaat Dl.
Uit de Partij. Propaganda.
'Voor dt» tl!»lt.ktsfederaiit. Tietje, kslerstleel sprak ds. v. t.'ijk van liareltem te Dragien een red» tut ovor ,de richtingen des levens". De vergadering die sleehta matig was bekocht !tii»t»rtl«, met onverdeelde «tandacht naarde metglood uitgesproken red o.
— Te Vlaai-dingen «prak Doapuit van Amsterdam voor «en klein publiek in een kur.usvergntlei'ing over: ,De klasst n»trijtl-. de eerste van een drietal over: «De beginselen der toctaal deniokratie". De leerzame <.„ ltevaltelijke inleiding vond veel sympathie. — 'Voor een matig bezette «aal behandelde -.rikt» te Alkmaar het onderwerp: ,Kan een ehristeu soeiaal-demokroat" rijn? «aar leerrijk* lede weid telken*, door applaus ondalbrikon. Kr was eenig on!><*r<*el:ei,rnd dfha^
— 'De kut-sus van d» lvommissle voor Arbelds» ontiilkkeling te Haarlem was matig bezoekt. Door Ilooida werd ecu bespreking gehouden over de dichtkunst. — 'Door do 8... Dem. Vrouw enklub le Haarlem word eon zeer goed geslaagde vergadering gehouden, waar mevrouw Alharda «prak over d» noodzakelijkheid van hel socialisme. De zaal was geheel gevuld met belangstellenden. — 'Woensdagavond beëindigd* te Beverwijk Joh. Verton s(jn kursus over de beginselen der soeiaaldemokratie onder groote aandacht. Dv op» komst nas slecht.
Afdeelingsnieuws.
-» "In d» gisterenavond gehouden ledenvergadering van de afdeeling Utrecht werd de kieserskweek geregeld. Over de bekende schouwburgkwestie weid besloten een openbare vergadering to belegen. Tevens werd besloten een vergadering te beleggen voor de vrouwelijke leden der afd. met mevr. BakhuisWol tere van Zaandam als spreekster over de te houden nropoganda-week voor de „Proletarische Vrouw-. Voor dv tu_u.cl._iitijttfche Statenverkiezing in dirtrikt l werd O. de Woerd kandidaat gesteld. Tot bestuursleden weeden benoemd Th. A. Dijkman en L. Oskam. — In een vergadering met hot bestuur der afd. lonkhuizen is de nieuwe afdeeling in l_utjebroek olllcieel opgericht. Zij telt thans 12 leden. Hel bestuur bestaat uit. W. llroutjea. voorslttor: P. Water, sekretaris; K. Water, penningmeester, allen te Urootebroek. Dit is thans de achtste afdeeling in het di.trikt lonkhuizen.
__»_, nlenwe aNle^lla». 'Het parlijgewe.t Gelderland heleinde te Ede ep Woensdagavond «en mistekend genloagde openbare vergadering met Hermans en «.««triistra als sprekers. Ken vijftiental personen gaven zich op, om een afdeeling te .lichten.
Uit de Pers. Marchant en de Draednought.
De heer Marehant heeft gisteren in do 1. weed» Kamer met veel misbaar meegedeeld, wat hij, naar zijn zeggen, in do aldeelingen der Kamer bij het begrootingsondersoek gezegd had, woorden «.ie, naar men weet, ü'roelstra aanleiding gaven te verklaren, dat deze heer val.ch spel „peelt, door openlijk den anti-militarist uit te hangen en heimelijk vóór Dreoduoughta ta propageeren. Naar aanleiding- van des heeren Marchant'» verklaring, schrijft nu het „Handelsblad": „Net waa zeer weinig «n de heer Troelstra is zeker wei wnt haastig geweeat indien hu, op grond van deze woorden, gezegd heeft dat de heer Marehant vóór het schip heeft gesproken. Maar tegen het schip was het stellig ook niet. Het leek wellicht het meest op een voorbereiding van een m o ga» 1 ij k voorstemmen. In elk geval klonk ons heden uit de korte rede van den afgevaardigde van Dm.en.er ecu toon tegemoet die aangenaam verraste. Wie weet wat er nog gebeurt." En dc „X. __ott. (X" merkt op: „Daaruit bleek, dat de heer Marehanb weliswaar geenszins onvoorwaardelijk zijn instemming met liet alsnog onbekende regeerint/svoorstel heeft te kennen Kegeven — hoe zou hij ookl —. maar dat hij toch evenmin a priori, met net gebaar van den bezuiulKer, die overal hatelijk militarisme meent to «peuren, dat toekomstplan heeft van de hand gewezen. Wie gemeend mocht hebben, dat de lieer Marchant zooreer «ijt_ hart v«*rpaud heeft aan het klein materieel, dat een dreadnougbt in zijn oogen onder nllc omstantligbeden een doem»aardig ding is, heeft zich vergist." En de „Maasbode": „De rekonstruktie van zijn verklarina in de afdeellngen aangaande het slagschip, deed ous wel begrijpen, «lat de beur 1*roel» «tra zeilden kou. dat Je heer l^ihman het er mee eens moest wezen. Immers wel op onderdeelen, maar niet in hoofdzaak, moeten de b«»«r«*n Xarrht-iit en bohmau het wel eens zijn, gehoord de verklaring des eersten."
Binnenland. Het0 lot der zee-vlsschers.
Naar aanleiding van hel gesprokene door _lpie!^iuan in «i« -wo».de Ivamer bij de behandeling van «le l»*»gr_olii!g voor Landbouw enz., over d.ti Ireurigou toestand van de logiozen der vi.sc.her>- aan lxiord der vis*icherssclie|-e», ontvin^e» wij van een onzer le-erz, W. de .irool. uil Amslet-llntn, oen schrijven, luidende nis volgt: „Hel verslag der Kamerzitting van 20 Dt><_ j.1., en het daarbij door partijgenoot lipiukinan over het logies, dei vi*..sch.rs gesprokene lezende, kwam bij mij «Io g-daclite op: /ou bot mcl wenschelijk en mogelijk lijn, om op oenigszins belangrijke v,_,sc!i'-rsplaatseil, in do omgeving «ler havens of der aanlegplaalsen voor de vissibeisschuil'ii, vi.scherslehuizen lo .'.licltlen door ltijk of gem.enlen. of g«*^>itxi» (lieei.l eu staande onder konlröle vim deze lichamen? Mij dunkt, er zon hi.rtloor in e>-u al sterker aan «len d.tg komende Ix-boefle worden voorzien, et» aan de «ikonoinisc^ie en fiitanc^flo onmacht «tor visschers winden tegemoet gekomen, Is hieraan al eens aandacht geschonken, en zoo ja, hoe wordl hierover gedacht?" Wij hebben ons met deze vraa«- gericht 10l onzen partijgenoot Drop, den «krolarts der Zeelieden- on Vi.setter.veioenintiig ,,Volharding", die bijzoiitl.r met do landen der visschers op ds boogie is. l^eze schrijft ons thans: ' „Inde,daad li-slaat in ZOO goed a.« allo vissl-hersplsalsfn behoefte aan inrichting»:--., waar do z»-elie
De uitvoering der Steenhonwerswet.
De minister van Landbouw, Nijverheid en Handel heeft goedgevonden: aan de dintriktshoofden dor arbeldftinspeklla da bevoegdheid te verleenen om ingevolge de aas» gehaalde wetsbepaling lu bijzondere omstandig, lieden namens bom vrijstelling ta verleenen vaa liet bepaalde in bet late lid onder lVa van an. ff der Zteetihouwerswet, met dien verstand,». dat «ouder zijn nadere machtiging aan een werkgever in hel geheel voor niet meer dan tien dagen la oen kalenderjaar vrijstelling wordt verleend «a dat b^j hel g_v«*u van eene vrijstelling in daa vorm van daaraan verbonden voorwaarden, went, bepaald, hoe da werk- en rusttijden „p dn «»aL_a waarvoor d» vrijstelling geld, zullen zijn ingedeeld te bepalen:
a. da» de minister nader zal beschikken, lndla» de aanvrager bezwaar heeft tegen d» beslissing van hel distriktahoofd: '
b. dat me» redenen omkleed» verzoekschrlftea tot het verkrijgen van eetio vrijstelling, als vora_tbedoeld, zullen zijn te richten tot het tlistriktat_o«if< der arbeidsitispektie en dat adressen, waarbij te««a de beslissing van het distriktshoofd beswaren w,». den ingebracht. «Hen sijn in te dienen bij d»a minister, onder overlegging — in origit Drie drea«»aan,l,tU. Tot dusver heette ha» dai de rejreerliig ó>sii_ reiiz.enslagschip wilde la«*a bouwen, llet .Ilbld." ondeent nu echter vaa 4» Engelsche pers het volgende bericht: .De verwachting is dat de N_d_rlai.ds.ha regea» ring de volgende w*»_k bij leidende tlritweka scheepsbouwers inlichtingen «al Inwinnen «_,_-«__> den bouw van een oorlogsschip van goede greoia. De Nederlandsehe maritieme autoriteiten zijn v«_««>. ««mens drie schepen van groote strijdkracht « doen op stapel setten. doch slechts ecu daorva» «al binnen korten t^jd gebouwd worden-. Wij krijgen dus niet een Dreodnoughl. maar drie sulke schepen van 26 millioen gulden pea stuk. Do heer iilarchant kan nn nog geestdriftig,» worden. Rea _*aa>ila»^rUlea!n». In hatdlstrlkt Arnh,»» 1 (s bij herstemming toi gemeenter»««t»l n« MettauMbnrUllweilla «a «Ilreebs. "l!aM tiental leden vau deu Dtrechtscheu gemeenter_«__ heeft onder aanvoering van den o«r»konservatle»«a oudllberalen professor d'Aulnla de Bourruill a«a adres aan de koningin ventenden, v«,o«kende bas besluit vau Gedeputeerde staten goed ta kaura-^ waarbij «l» h_sllsslng vaa den l/treclitscheu gameenteraad tot naasting van den schouwburg «__«< werd goedgekeurd. «»r^aver_i«»aUln« vaar drukwerk. Er »r«r« on, het volgende gemeld: Dc aanzienlijke verhooging der loonen la bat boekdrukken-bedrijf hier te lande, als gevolg van de Invoering van bet bekende kollekti»*v« arb«l«l,koutrakt. heeft algemeen de boekdrukker*patroons doen besluiten om de drukwerkprijsea te verhoogen. «-hengen,. Uen schrijft aan da „N. vt." nU Katwijk: In bel begin van deze week veroordeeld* «la kantonrechter t» loeiden een twintigtal «ehipp».» van liaringloggeri» te Katwijk, di» leerullchuga jongens hadtien meegenomen ter hariiigvi_.ei.e_ij. XVord.n de jongen, oif of twaalf jaar, daa v«_» d wij tien atj ev«i, na Pinksteren van school «a met Bt. Nikolaoa komen zij weer opduiken. Da jongens ontvangen I pt*t. van de beaomming ea mot liefde wordt door da moeder dan ook d* leerpiichtboeto voldaan. De pas opgerichte Christelijke Visschersvereea.. ging te Katwijk heeft nu een rekwest gezond»» aau de Tw«»*d» Kamer, waarin sij verzoekt «na t«. voorzie», dat dergelijke jongen, niet werkeloos blijven londloopen. t« meer «laar er de laatst* joi«a toch al ecu tekort aan werkkrachten is. Dok hier du, weer da oude klerikale onderwijs» geringschatting. Nei'Kl.e la Nells. 'De Delftseh* Bestuurdersbood belegde een buitengewone ledenvergadering waartoe ook de dem. r«ad.»l,aku, uit^.noodigtl wa«, die iv haar geheel was vertegenwoordigd. Keu langdurige bespreking werd gevoerd over het voorstel, door hei be.tunr van het (.. meont* *iVerkloozenfott SU»a>n»an'a «lnde. Naar w^j vernemen «al da uitgave van het weekblad ,De Christen Demokraaf worden gestaakt. De uitgave vau eau maandblad onder deaellden naam wordt overwogen. «-ven» optt»». "Uet plaataelUk komitee te geheten belegde een openbare nronagandavergoderiug ten gunste van .plaatselijke keuze". Sprakere waren 3. v. d. Horst, K. Houwen en on.e partijgenoot D. Peereboom van Haarlem. De vergadering slaagde in alle oplichten. -