Het volk : dagblad voor de arbeiderspartij

«jjgp Onze sb nee» zijn GRATIS verzekerd tegen de geldelijke gevolgen van ongelukken en wel voor: nflflO -«-f 100" -f 200 "ssrf ion N-^fM"Tr-llS"*"fsor-*f2§^*lS"'i" 3 ÜUUII lnv,liditoit. l't U U lijden. IL U U yoat 0f oog. li U V .„lm. lUV een wl_,vlnB°s. ll U .ntloron vjnger> «« " du;m. 11. U wijsvinger. ¦ U „-,_-,„ vinger

GX^^'*£ezS-~ rf^&rz.^ ¦m

Hunnen en Vronwen!

In overleg met het Bestuur van het Nederlandsch Verbond van Vakveroeni» gingen roepen wij u op tot deelneming aan do betooging voor Algemeen Kiesrecht voor mannen en vrouwen op Zondag den eersten INlaart, in het „Paleis voor Volk«viyt" te A mxterdun». .

Nu do liegeering hare plannen heelt uiteengezet — nu in do Tweede Kamer do partijen zich hebben uitgesproken en nu do Eerste Kamer gereed staat voor do behandeling der algemeeno politiek — nu achten wij het oogenblik gekomen, om het woord te ge en mm de «tredende arbeiders.

Zij toch zijn het. die door bun jarenlange groeiende aktie. door hun politie.ni.c-ment met zijn 318.000 handteekeniii:.en, door dc indrukwekkende uitspraak der 145.000 sociaaldemokiatische «temmen, de oplossing der kiesrechtvraag door algemeen kiesrecht hebben gemaakt tol. die politieke noodzakelijkheid, als hoedanig zij door de Itegoering is aanvaard.

Zij toch zijn liet, die voor een deel ontrecht, aan allerlei misstanden, aan uitbuiting en achteruitzetting ton prooi, in» voering van algemeen kiesrecht begeeren als een middel, om dc volle kracht hunner klasse te kunnen ontplooien, om in vollen omvang hunne zaak in Regeering en Wetgeving zelve mede te kunnen behartigen.

Zij ook zijn het, dlc reeds te lang ontwaakt, te goed ontwikkeld, te sterk georganiseerd, te zeer van hun kracht en recht overtuigd zijn, om nog langer den smaad van het hals»nltge»..«»len-?lZn te kunnen draden.

Daarom willen wij niet wachten, nu bet hun beurt is, om na rege >!ng en Parlement zich uit te >-eken, met hun de gelegenheid daartoe ie geven.

Alle organisaties der strijdende arbeidere klasje dienen zich dus op l Maart te Amsterdam te vertegenwoordigen, opdat de stem, die daar weerklinke, zoo krachtig mogelijk, opdat het woord, d.*..-.** gesproken, vanoverweldlgendednidelijkheidzij. KAzillltADl'^l Wij staan gereed, thans de vruchten der Juni overwinning te plukken. De lltegeering erkent en aanvaardt de laak, haar door die overwinning opgelegd, wiet aan haar zal het liggen, als het mede door ons aanvaarde program : Algemeen Kiesrecht voor mannen en mogelijk» held van vrouwenkiesrecht, zonder '»vel»tand»hevoorrechting, niet in de loopende zittingsperiode in de Grondwet wordt verwezenlijkt. De vrijzinnige partyen, waarvan ook «e meest Iconservatievo de onmogelijkheid *-ui versterking der Eerste Kamer hebben lUssltllieu, hebben zich door de stelligste «lollen «n door het gansche verloop van don parlementairen krisis op do verwezen» lijking van dien eisch vastgelegd.

In do pers on vele kringen der rechter«Ude blijkt een kentering naar het alge» meen kiesrecht to zijn gekomen, nu men inziet, dat het toch niot meer te keeren is.

Toch is het zaak voor de arbeider!-.-klasse, om to staan met het geweer bij don voet; dat is: gereed, om op elk oogenblik haar wil en macht «oo indrukwekkend mogelijk te toonen. Want al is er in do Tweede Kamer eon meerderheid voor hot algemeen kiesrecht voor mannen, hot is best mogelijk, dat bij do uitwerking van dit beginsel in do grondwet pogingen zullen worden gedaan, om toch weer zekere groepen als bedeelden, achterstallige of onmachtige belastingbotalers bijv., uit to sluiten.

En wanneer al do Tweede Kamer do grondwetherziening mocht aanvaarden, zoo is er nog een recbtsche meerderheid in de Eerste Hamer, dio haar kan doen mislukken. Vooral op de Eerste Kamer dient dus de aandacht der kiesrechtstrl.Zders gericht te «Un.

Maar bovenal is onze krachtige aandrang noodig, om te voorkomen, dat da reaktie, nu zij het algemeen kiesrecht voormannen niet moor kan tegenhouden, het vrouwen» kiesrecht zal trachten te misbruiken, om er de werking van to verval«-clien en wel door voornamelijk liet meer gegoede deel der vrouwen aan de stembus te roepen.

Voor ons is de zaak van liet vrouwenkiesrecht een onderdeel van di«: van het Algemeen Kiesrecht; daarom willen wij reeds dadelijk in de grondwet het Algemeen Kiesrecht voor mannen en vrouwen zien vastgele^-11.

l.tikt dit niet, dan toch moet er voor gezorgd, dat do grondwet het den luieren kieswetgever onmogelijk mak e, eenige voorrechting, onder welken vorm ook, bij de regeling van het vrouwen kiesreent te doen plaats bobben.

ln elk geval moet deze grondwetsherziening het middel zijn, om het algemeen vrouwenl.ie.-ireeht, indien het niet dadelijk wordt ingevoerd «'-n voor de Kamer, èn voor den Gemeenteraad, onvermijdelijk te maken.

Daarvoor nu moeien wij zorgen, kameraden; daarvoor moet de gan^ebe arbeidersklasso, moeten vooral ook dc vrouwen uit de arbeidersklasse op dc bres staan.

Au dc burgerlijke vrouwenbeweging haar ztetltionnement voor gelijkstelling van vrouwen- en mannenkie»r« eht hij de grondwet is begonnen, hebben al diegenen, die niet reeds tot de 316.000 onderteokonaron va», ons eigen petitionnement behooren, daarop alsnog hunne b.mdteekening te plaatsen.

Do Vrouwendag, die dit jaar den Bt4ten .Haart wonlt gebonden, dient mede een bewijs te zijn van de toenemende belangstelling, vooral onder do vrouwen der arbeidende klasse, voor het algemeen vrouwenkiesrecht en don groeten emancipatiestrijd van het proletariaat.

Maar op 1 Maait komen de vertegen» woordigers van het gansehe kiesrecht» ie>-er bijeen, om te toonen aan vriend en vijand, dat het gereed slaat voor verderen strijd, dat het van geen rusten of wijken weet en dat het van zins en in staat is, aan al diegenen, die het mochten wagen, het resultaat ziener overwinning in Juni, in welk oplicht dau ook, te verkleinen, het hoofd te bieden.

. Arbeiders, zendt vwo vertegenwoordiners naar de Kiesrechtbetooging op 1 Klaart te Amsterdam !

Vronwen, weert gij u vooral, daar «ivo zaak meer en meer komt te staan in het midden van onzen kiesrecht» st* Ud l

KlcB»eeht«trUder«, mobiliseert n ! HET PAl.'l'^l!l-.BTUUR DER 8. D. A. P.

Februari 1914.

In liet laatst verschenen nummer van do ?!uslice', orgaan dei* 15. 8. I',, wendt ziel» liet bestuur van deze organisatie, tot zijn leden naar aanleiding van de bekende ingingen om do drie socialistische groenen tot samenwerking le brengen. De gewichtigste plaatsen van dit manifest brengen wij hierbij ter kennis van onze lezers.

— Indien wij in overeenstemming handelen niet deu wensen van «Ie geheele- Internationale albeKler.slx'wegin^, doo»* ons aan lo sluiten bij de Arbeidt.:.sparli^, doen wij dit enkel als een uitgesproken revolutionaire socialistische partij, staande op «len grondslag van den klassenstrijd en met liehoitd van een onver» zoenlijke vijandschap tegen hel kapitalistisch Stelsel.

llet Internationale Bureau ca de eenheidsl.o*.'eren!io van lil Dece.ulier hebben ons verzekerd, dat dit volkomen mogelijk zot» z.ijn. Al s een soei a 1 i s cI» epa rl ij is de Arbeiderspartij bij bel Iliireau aangesloten en llet jongste kongres te lllasgow heeft uitgesproken, dat bet socialisme bet doel was van haar werken, llovendien boft die konferenlio ons gewaarborgd het behoud van onzo zelfstandigheid in oi*-'iiüs..!!e en sirijdwij/o. De parlij zal evenwel plaats nemen in de rij.ii van liet georganiseerde prol'tari^al on» «laat- op de eenig» mogelijke manier, n.l. door deel Ie nemen aan ziji» .sirijd, invloed uil te oefenen op zijn strijdwijze. Do politiek vat» «Ie parlementaire Ar hoiders fra kt ie in hel Parlement — vervolgt bel manifest — moge veel te wenschen overlal.!,, het valt niet Ie betwisten, «lat «Ie Arl»ei» «leispartij de. politiek-: organisatie en beweging •.eilegenwoofligt van «Ie arbeidersklasse, aan welker al.lio alleen wij socialisten samenhang en l.lass-liesel kun!!,!» bijzetten. lm tegenover bet meer gesloten en krachtig' .* optreden van «ie kiipilali*,!'nklass; over «Ie geheele wereld, kan voor ons .s!e> lis één I nze gelden: do l-ienbeid van «I* g*urbaniseerde werkers. Die s-enb' id kan ni, waclibai op >l<: voll >!!go f i kenning van bel i :vo!iilion.iire socialisme in «lo gel» e!i: arli. ui, iswereld. D: slaliilti» van il.j A, b'iilersp-n lij verbieden baai* pirlelneiitskaiüliikilen *.!!. samengaan niet aixlero partijen. In de cenli, i

• liintlelijk «loet het manifest een beroep op bet socialistisch verantwoordelijkheidsgevoel van du partijleden om aa »» a n 'le re la n e.|d to geven van let streven vaar eenheid. Daarom verzoekt het liesluin* goedkeuring to b elilen aan deze besluiten:

1. Behoud van «Ie oiiailiank lijkïiei»! Ni van bel revolutionaire sli cv.ii van >>nz>> fartii.

— De vorming van > V -reeiiig'ln Socialistische!) Üaail voor «Ie «liie bonden , !» S I., de l. L. 1». <>!> Bel I alian «,<-ii<'»!s>ba>!. •I. Aansluiting «au . li. s I. bij .| > Ail,«*i. deispartij

D.e .voorzitter .van de parleni^ntairo Arboidorzfraklie. Nams-iV ?«la<: Dona ld, heeft op hel kolitiies van Glasgow bc» zwaar gemaakt legen een herbenoeming in zijn tunktio. Do verdiensten van den uiterst be» kwamen parlement-lil-en leider worden algemeen erkend. Toch zegt men wol niet lo veel door het vermoeden uil te spreken, dal do Engelse..».' arbeidersbeweging met snelle schreden een tijd tegemoet gaat, dut sommige opvallingen van onzen partijgenoot >la> Donald l»a.ar verdere, ontwikkeling veeleer zouden belemmeren. Ile«sd*i thans komen nu en «lan bij hem néi^inge.» aan het licht zooals w.l me >»• zichtbaar welt.en 1»> llngelseho arbeider*,vertegenwoordigers «lio 17, vel politieke leven een invloedrijken post liadden veroverd. Lenige «lagen gelenen, b.v. vlak na het llon«re**, te Glasgow, waar do tijdingen uit Zuid-Afrika «Ie di'ps!« verontwaardig»»,^ hadden gewekt en een uiterst vijandige slem^ ming legen do liberale regeering^ kon men in «lo ,Dai|v Gilizen' le/ n, dat .>lacl)onall mcl «len minister l,,. redaktie ei* bii, heelt bet - .',ii«lerliou«l ge|oo>ien over do uitzetting va» do vakvoi'-enigingsleiders. Men kan overtuigd zijn. dat het niet allen de .schrijver in het we* kblad ?^itsli«*o" is die het openlijk onderhouden van familiaire- betrekkingen litssclien den voorzitter van «lo arbeidersfraklle en leden van een ministeriel, dal bij de arl.eiilersklasxo hoe langer hoe meer in «lis» krediet koml. schei p al!» uien. De wijze waarop ook in de >Dailv Gilizen ' over de mogelijkheid van .MacDonalus ailrden wordt gespreken, g.'esl to kennen, dat men in «lic kringen, dij alle waarde-.* ring van zijn talenten, «leze mogelijkheid niet beschouwt als een onoverkon^enlijke »*amp. Of het besf bij .MaeDonald zelf is doorgedrongen, dat «Ie groot»; veranderingen die in «lo geestelijke gesteldheid van het llngelxelie prol lariaal in do la^lsle lijden zijn op tn ir.erken, hot handhaven van zijn voorzitterschap b 'moeilijken, moet nog blijken. Zijn langdurige afwezigheid als reg-ei ingskommissaris in Indlc, terwijl in hl moetl, > !a n«l «le arbcillersbewtging >, 11 lielangi ijken en zwaren slr!j,l had te voeren, lie- II ive'is d«xl! v. i!i!o,d»n, «lat .MaeDonald pkilinen hal die ml hel voorzillerschap van ei» oiialliai>k«*lij'.,' ai !» idei ssraklie ni l vere nigliaar ware». ?.Val.Val nuri ijk, schrijft «lo „Giti» zen', zou hij nu.!' «-«.'il dt r partijleiders in h< t Parlement blaven. maai* liet voorzitterschap van dc parlij, «lic «*• 11 inning vordert, groot» i* «lan zelfs van e-n niiiiisler wonlt gevcrgtl, en .lat «In sterkst n man zou. verplet!'ren, zou van bent wo:d n afgenomen en hij daar» «loor voor andere weikzaaiiniedei, ten liale van «!e. beweging woitleu v, iigeni-nikl." Ook op he! kongres is gebleken, «lal .MaeDonald, als legen?! ilider van «le evenredige- vertegenwoordiging welko tlo arbeiderspartij voor goed van li« i liberalisme onafhanl, -tijk zou maken, een sterk', minderheid in de partij I'g> n ziel» lie 11. Da! *.la« Donald aftreedt, staal evenmin vast als «lat bet hem ni 1 zou g- 'u1.1.-'i» ook in haar nieuw >'"> :o«l-; «le. poli!i' aki ie van do l'l»g> !sch«' ai 1^! ielskl.»!»se te I- !>l n. Maar wel schijnt voor il- :» tegenW'Kixbgeii president liet oogenl»lik gi.-l. lü.ei» <»» een beslissing to nen»"n voor 'bc,'.! i n voor «Ie parlij b id» van groot gewlchl.

De ..»>>.>..*>«.»«» «, >,« >«le,*»l»«'«e-:ll»i!: staal n!»!. e'il.el il» ha.ir pi)li!!*n strijd, maar ook in «lc va^er^inisnüo voor iii"eiliiklie,lei», waaraan hel V' bericht >, 11 ni'ii'V voorlieel'l j-e«-»*f. '1«* Petersburg **,« i <>'» algemene v<*r>-.l>l«rili*< voor «lo m ce1.1l.1 a 11» e u ei' ker s belcl**!» *-*»»>»' bijna. •JOOU lede» bezocht, De bijeenkomst, heihanldolijl. uitgesteld omdat de lokaal houders uit vrees voor de politie geen «aal durfden verhuren, werd geopend met «ie voorlezing van een door liet bestuur opgemaakt jaarverslag. lilj de vermelding van sliallen door de politic onder do vi.kveieei.ign.gS' lede» uitgedeeld, gebood de aanwezige kommis» saris dit onderwerp te laten rusten en ontnam zelfs den sekretaris het woord. Toe» vervolgens een arbeidster aan bet kongres voorstelde een resolutie ten bate van den Aehluienil.ig aan le neme», sloot de kommissaris de vergadering e» liet bij bel lokaal ontruimen. De vooistt Ister vau de motie v, erd door de politic ingerekend. De bond vltl» de metaalbewerkers heeft thans 10270 leden.

«lel nieuwe V1.,...»».e**e «ln«hl»d. waarover wij reeds vóorloopige mededeelingen gaven, zal op 1 Me» a. s. voor liet eerst verschijnen. Donder«lag is te l'nissel het dellnilieve besluit genomen. Do omvang is bepaald op 4 bladzijden, 's Zondags

«»«> ll«*lgi*«eh-> katholieke geestelijkheid. politieke handlangers van iedere reaktie, verzet zich, evenals indertijd de geestelijkheid bij ons, tegen do propaganda voor het kiesrechtpe til io 11noment. Doch dit helpt niet genoeg om de roomsche arbeiders, die bij groote meerderbeid de krenkende onbillijkheden vau het meervoudig kiesrecht even grondig baten als velen hunner geloofsgenoolen de schande van het Van Houtens kiesrecht hier, van hel leekenen op deze lijsten ai' te houden, Hlijkens de verslagen van de linisbezoekt is, ondervindt de beweging onder «Ie „christelijk" georganiseerde proletariëi^ grooto sympathie.

Ordelede erkenning »n». «Ir duurte. De regeering «ler V ere oni g de Staten beeft een onderzoek doen instellen naar «Ie uilwerking van «Ie prijsstijging der levensmiddelen op den toestand van de arbeidersklasse. Hit de door het Ministerie van Arbeid bekend gemaakte verslagen ziet men «lat de noodzakelijke uitgaven vat» een arbeidersgezin ontzaggelijk zijn gestegen. De gemiddelde prijzen van de meest voorkomende art!-kelen voor «Ie hoeveelheid van het gewone gebruik per gezin gedurende Id'.Kl tot 181*9 stellende op 100, komt men tot de stijging door deze cijfers aangeduid:

l!"»: 10.1.8 -- 1905: 116.4 — 1910.'144.1 — 1911: Illi.N — 1912. 154.7 — Jtint 1913: 159.2.

De. prijsstijging eischt dus een verhoogiug van de noodzakelijke uitgaven met bijna b'U pGt. Er is geen sprake val» «lat door loonsverhooging «leze grootere duurte ook maar «enigszins voorde me, le arbeiders vergoed zou zijn geworden.

Dc Borlljii*-ch«* polltlengonlon wordendoor hun opperhoofd, den bekenden aarts reaktionaire Ja g o «'*, 'zóó behandeld dat zelfs bij hen, voor wie «te gehoorzaamheid aan superieuren een tweedo natuur i.*> geworden, leekenen van ontevredenheid zich niet langer laten onderdrukken. Een agent die geijverd had voor een strikt neutrale organisatie en overgeplaatst weid naar een andere stad, Is bij «lle gelegenheid aan het station door een twee.» honderdtal kameraden openlijk gehuldigd — een althans voor Duitschland «eer buitengewone gebeurtenis.