Het volk : dagblad voor de arbeiderspartij

Er i, mij, bescheiden werker in don wijngaard Ues Voltas, oen onverwachte onderscheiding lo beurt gevallen, do redactie heelt mij een ing»-/.ondeii stuk lor behandeling gezond».*.! Met» ziet hot: ik ga vooruit in do wereld. Een maand of wal is het pas geleden, dat ik mijn ot.r^lo, onvast*» schreden zette op hel glibberige pad der journalistiek en nu f-t-ds word ik lle eer waardig gekeurd ecu ingezonden stuk — oen van do lec-rslo ding»!!», «tic dc nienschhcid, voorn! de Hoiiandsche, in liet bij/onder «le socialistisch», kont — te mogen onder handen ne^n^'i. En wat hut moois!»» en voor mij verevreudsle is: 'liet alleen de redactie verlangt, dal ik zulks doe. doch ook do Inzender (kapitale I. zeiler) zelf gaf uitdrukkelijk don Weiisch te kennen door inH te worden ouder handen genomen. Nu begint men hij zulke gelegenheden, als ik wel ben ingelicht, mot «io publicatie van liet «.luk — een verkeerde gewoonte, «loeit waarbij ik mij .iv maar zal neerleggen. Hier is hel dus, ton vootetl» uil: Mat urn. 13 lil. Geachte llcdacli»! 't Kan ook d*n nieeslcr missen. Iltio bl-ti^d^üswaartül; uw li^i itüi, iingsveitiio^ n üv^'i- hel al'-i.iiii e>l i>j:i illti^e /,ju. HU lit-'-ll Il.*! u i»K-!i ectl^> iii de.l si.ük g'-.aleu. Wallii^cr althans di-> !>et.^u.!o bovenniecslol in oud. :^>.!^<.!.e.i!.i^-j vel uu.cl schuilen.

Zie, ik mag wel zoon beetje humor, «ok al gaal dü» le mijnen koste, ik heli mij «lan ook betamelijk viodijk gemaakt over mijn eigen, toen voor enkele weken die luijnhee.' niet zijn onuitsprekelijke.!! naam mij m zij.» verplicht vroolijk mopje maar eens fliiü' aan dc ooren trok. Ik h-b loet» tol in het merg van int hart mijner nieren geproefd hoe bitter hel is zo.» .er beneden .'.t.l^b:r- damsch Peil le staan. Ik ben nu zeer deemoedig geworden. Verlang volstrekt geen hulde meer, als totaal onverdiend.

En daarom moei ik «.stand doen vau de mij betoonde eer van geacht to worden to zijn dc auteur van dat beroemd geworden sluk humoristisch proza, 11 April. 4de blad. Is dut geacht te worden lo zijn anders niel nel iets voor zoon liovonmcster? Zoodal ik maar wil zeggen, dat ik u beleefd verzoek, mij voorlaan niet lo looien mot oens andermans veeren. Ik ben trouwene van ulijn eigen mooi genoeg. Vraagt maar aan lle.-res.

Wee! u wal. Depol.ecrl dit epiilellje op «hu schrijf! ah*! van dien mtinhet r. hoe hoel, * hij ook weer, die dos Zaterdagsavonds voor zesendertig stuivers humoristisch proza mot,! leveren. En laat hij mij dan — ik lever locli immers we! weer «ie slof voor zoo leuk sltikje —dc helft zenden, Ik drink dan een p^lic, bier op uw aller '.v> !/ini. L'Ed's dw. dnr. A. WESTEI'LIEI*'. loei» ik dil kattebelletje uil hel hooge Noorden dnorgi le/.en had, van voren naaf ach leren, en, toen ik er geeu louw aan vast» l.rioo'it-ii kon, vau achteren naat- .voren, «loc!, nul even weinig succes, toen dacht ik, «lat I ernstig, haai- gezicht staal immer in zoo slrakkeii plooi, «lal Int in haar I'epulilikeiuschcollectie! b. in onmogelijk heeft kunnen fipkoimeii, ct v 16 jarig, onervaren jongeling ie willet, bellli'ten."

llek<» lteu zijnde tol deze voor do redactie vb ili'! «.oli.llli.sic, besloot ik ulijn laatst© krachten in te spannen, on» alsnog te trachten er acht*»!* te kamen, wat dis ,n*j.i.i?e«* XVcslel*lll loc» Wel bedoelt.

En toen werd het mij duidelijk, dat ik to doen had «net hal gevaarlijkst*» monster, dat den aardbodem onveilig maaktl een op zijn te'-nen gelrapleil ho.eniut.cster. Abt dergelijke eleinculen moet m»n voorzichtig zijn. D« beste manier is, zot» i,-tkiurd 111 og lijk met hen le r»»deneeron; olscuoon velo psychiaters van tiliaiu als hunne overtuiging lo kennen hebben «c^ovcn. dal v.>» '.'ecu eu^el.» behatideliug^-mellitille eeuigerlei gunstig resullalt! verwacht mag worden. Maar ik wil het niellemiti prolieer*-!! cv breng dn patiënt derlialvo bol volg iltl*: ouder «Sc aandacht: 1. Dal ik op veel to lVuislüillaüisch Peil sla. on» te geiooveti, d:tl er een plaats oeslaal, «lic Maruiu heet. '2. Dal. iiillien er inderdaad zulk een gal b'slual. ik titel gelicht kau worden vun «ie aldaar rusideeieniiel! en tttngi t-reuden üiiveitinoeslei' ooi; maar de minste uolu ie nemen, dergelijke pel-^t'.leii 7°jtltle li^uetleii do aliütlaelit Vltli ecu Amslt i ll.iiust iieu .!t»u. litilisl. 3. Dal ik txi.itigelijk kan aiüii ilieii. «lat it !Ula»id Westerlief kan üi:< leu eu levens liovenület :.ler zit,! — all i-inii, il lc Xlo-uui. Te Caslri«*>!

Ka twee «lagen vergaderens is de belangstelling «tlweel- van «dien aard. dat de zitting wegens onvt.ludügheid een halfuur moet worden verdaagd. Met frisschen moed dompelen wij dan weer «nder in do algemeeue beschouwingen over do

De heer BOS (v.d.) zel zijn gister afgebroken redo voort. Hij betoogt «lal, al moge de liuaut-ieele. toestand dan niet gunstig zijn, wat hel Kijk zoowel alt* wat de groote gemeenten betref,, de ekonomist-lie konstruktie van om. volk kerngezond mag *.*. orden genoemd. Wal den minder gewenst-!'ten nnaucieelen toestand betreft, bedenke men dal de laak en «le macht *.an hel Parlement iv den loop der jaren belangrijk is uitgebreid. Dc staalfle.nooi.ug is omvangrijker geworden. Echter behoeft dltnlel noodzakelijk samen te gaan meteen slechten llnancieeien toestand. In plulokratische sleden heerschte vaak de grootste tliiancieele verwarring. Lpr. kan dan ook niet toegeven dat we een toe «tand van decadentie, gelijk de heer Lohuian voorspelt, tegemoet gaan. In het lijdvak ll>D7 11*14 is de Aederlaudsche Staatsschuld, niellegen» slaande aan lndie 12.000.000 werd kadtaugetbtaii, „lechts vau f 1.'^.000.000 op f 1.140.000 gestegen. Dit bewijst, dat wij er iv hei demokriilische lijdperk niet maar

»p los hebbeu geleefd.

Wal de aflossingen betreft, kunnen we eveneens de vergelijking met andere lauden doorslaan. Eisch is natuurlijk een goede budgetpolitiek, niet name ton opzichte va,» maatregelen, die in de toekomst produklief kunnen zijn. Dat is speciaal «at militaire uitgaven botroft, niet altijd in het oog gehouden., Het Parlement moet leeren zich zelf te bebeerscheu, doch niet terugschrikken voor noodzakelijke uitgaven. Ei dienen daarbij echter grenzen gesteld. De rechterzijde laboreerde aal» een niet voldoende zorg voor tijdige dekking van hot tekort. Men deed hel voorkomen alsof liet tarief een lust lnplaals van een last zou zijn. Zelfs thans blijkt de proleklloulstische wind nog niet geluwd. Zoolang men echter van de rechterzijde het tarief nis een zegen blijft voorstellen, zal het haar aau een goed financieel beleid blijven mangelen en zal de nnancieele politiek van rechte ecu onvoorzichtige blijven. Bpr. zou wcnscheu dal men terug keerde tot

om de begroetingen gedekt in in te dienen. Bij «ik wetsontwerp dienen de maatregelen te worden aangegeven die bet tekort «uilen dekken. Alleen zoo is een gezonde principieel» toestand te ver* krijgen. Voorzichtigheid met ons staatskrediet is geboden, vooral in verband met groote werken als de drooglegging der Zuiderzee e. d. Daar» naast is verbetering van ons belastingstelsel zoodanig dat do minder gegoeden meer «orden ontlast, dringend noodzakelijk. Tegenover den heer De Wljckersloolh ontkent spr. de bevoorrechting van bel roerend goed. Wal de regeeritigsplannen betreft, slaat wel vaal da» de minister aau de hoop lot verlaging der «ui ko» accijns den bodem heeft ingeslagen. Toch, •wanneer men wei keiijk 10l verlaging zou overgaan, zou na weinige jaren hel tekort door meerderen omzet weer spoedig worden gedekt, Het Duitsche voorbeeld geeft het recht, dal te vervachten. De minister zou dus goed doen, hel euikerpotjo niet. aan te spreken. Voor bier- eu •ll.baksbular.tiug is bij huiverig, omdat de verhoogittg dezer imlirekte belastingen te gemakkelijk en lo verleidelijk zijn.

«ie gmede bn«lge<»ge»«»«»nte.

Dan gaat spr. den heer Lohman te lijf over diens verwijt lot de vrijzinnigen, als zoude», zij du voetstappen der sociaaldetnokraten drukken, •luim il» de belastiugpolitick hebbende vrijziuuigeu reeds ecu halve eeuw

dezelfde lijn gevolgd. in hun streven de zwakken to ontlasten on het beginsel naar draagkracht tol zijn recht te doen komen. Do vrijzinnigen ziju er altijd legen geweest, de belaslinggovolgen door tarief e. d. weg te goochelen. Ook de inkomstenbelasting gaat in het stelsel van ontlasting der ekouomisch zwakken. De rechterzijde blijkt zich daartegen to verzetten, niettegenstaande zij daardoor een produkl van hm, minister Kolkman vernietigt. Zij komt daardoor wel in een zonderling licht te slaan.

De heer TIJDEMAN (v. 1.) betoogt dal de 10l- Statttikomiug van dit wetsontwerp on.-.fwijsbaar is, 66,t ln Herl,n»»«l de'leleuxlenlnl.l.i'egele»»

op welk gebied de minister tot spr.'s voldoening beeft verklaard niet te zullen transigeereu. Versterking «ler middelen is noolig. Iniusseneu is de llnaneieele toestand niet slechl, er is alleen een lijdelijke ontreddering. Hij l.t-11l het ecu zaak vau goede politiek, van wijs beleid, om naast direkto ook itidiiekle belastingen 10l dekking vat» liet tekort te heffen. Dat het suikerpotje voorgoed van de baan zal zijn, doet hem leed. Dit fonds moest alleen strekken om ons over «lueei.-te veiliesjareu been lo brengen. De instelling was juist, en daarom zon spf. na het gebruik toch opnieuw het potje willen vullen. Vervolgens vraagt hij de minister, of do dividendbelasting zich zal leeuen tot hel heffen van een toeslag of opcenten voor de gemeenten. Hel opheffen van een vrijdom voor het land* en tuinbouwbedrijf acht hij weuschelijk. ledereen is het daarover trouwens eens. Het geldt bier geen nieuwe last, doch opheffing van een voorrecht. Met het stelsel van het ontwerp kan hij zich volkomen vereenigen, ook met het voorgestelde tarief. Hij zal er dan ook niet toe meewerken, in de progressie van liet tarief nog verhooging to brengen.

Ness van Vliegen

VLIEGEN heeft zich er over verwonderd dal de heer Lohman als een nieuwe Peter vau Amiens ecu nieuwe kruistocht heeft willen in het leven roepen, beginnende hij de Inkomstenbelasting, ter bestrijding van de dekadente verschijnselen, die hij in ons land meent te zien. Volgens hem zouden do niel-bczitters meer en meer trachten te teren op de bezittende klasse ter bevrediging hunner zich uitbreidende behoeften. Aldus ziel de lieer Lohmau deu aandrang «let arbeidende klasse naar hervormingen. Die opvatting is echter mis. Wij leven niet iv een tijd van verval, doch in een tijd van groote, nieuwe behoeften, van ontwaking en inlellek.tteelcii groei der groote massa. Dekadenlie moge er zijn

blj een «verveirzndlgdi* kln»«a«

als de bourgeoisie, — tn hel volk is ze niet aanwezig. De lulloozo klasse die zegt: Ik leef en geniet, laat mij rusten, en die bij eik offer dal van haar gevraagd wordt, bevreesd is voor afsnijding van haar levensdraad — die kleine klasse is deka«leut. Die bezittende klasse doet .simulatie en aggravatie als men van haar ecu bijdrage in de kosten onzer samenleving komt opeisciien. De bedreiging van den lieer Lohman met «let, ondergang de» maatschappij, maakt geen indruk. De nieuwe beboetten die in de groote massa zijn opgekomen, zijn veriougiiigsverichijuseleti, geen leekenen vau dekadeuiie. En allee» een nielbegrijpende bezitlende klasse zou er schade vau kunnen oudervinden.

Eet» feil is, dat dc staatsuitgaven stijgen. Maar is de heer Lohman daar zoo legen? .la, wanneer het uitgaven betreft, dio niet naar zijn zin ziju. Maar voor hoogere uitgaven voor bijzonder onderwijs, militaire uitgaven, vermeerdering van pensioenen en traktementen voor gezanten et» ollicieren en rechters, hebben wij van tegenstand van den heer Lohman niets vernomen. Alleen iv zaken dus waarme» hij hel «ie. eens is, heeft hij bezwaar. Maar in «lezelfde omstandigheden verkeeren wij ook! Alleen: Wij zij geestdriftig

«•ooi» «udetre zaken

dan die waarvoorde heer Lohmati met liefde stemt.

Dal de taak der Parlementen is gewijzigd, is een volkomen logisch verschijnsel van de «lemokiaue. Hel «preekt van zelf eu het is goed dal ecu parle» meul meer onder den invloed »an het volk komt. Zoo alleen komt de demokratie tot zijn recht. Men jammer», daar uiet over, doch lraclilo do klachten die in het volk leven, te begrijpen. Dan komen wo wel verder.

Het gevolg van deze ontwikkeling zal natuurlijk z^.u. «lat de bezittende klasse wat meer zal moeien betalen. Maar is het thans de tijd daar over te jammeren? De rentevoet is minstens ecu procent hooger dau 10 jaar geleden, heuedeu -1'; pOt. kunnen rijk eu gemeen te geen geld meer veikiijgeu. Dit omslaande over het in ons land aanwezige kapitaal, krijgt men

Enorme >*>,»,»,»»o».

De bezittende klasse pruttelt wel hij ecu hoogere aanslag, doch houdt geeu rekening niet hetgeen men in zoon jaar méér heeft kunnen ijken. En dat bedraagt nog al iets. De :*!>--<-nl>-el*e Ilapi'aa! meerderiug over de laatste tien jaar is minstens 100.000.00>» gulden. Een vergelijking der t!l>i.:'.o, 1902 03 4 .»-•.». l'.'Oli'Ol 4.'J7, en in llitw.'lOU.öO. !.»10/'l. «.60en HUI '12 7.?.'!,(.». Er zit dus een groote stijging in. Over hel totale kapitaal zijn dit vele tientallen mui millioeuei!. Do tijd om over belasting» erhooging io jammeren is dus thans al heel ongeschikt. Keu goed belastingstelsel zou automatisch de verhoogde opbrengst moeien weergeven. Daarvan is echter geen sprake. In de eerste plaats is dit het gevolg van de belasting op het onroerend goed, dat ongeveer

op de lieltil vnn de -»n,»r«le

is aangeslagen. De klachten van den lieer De Wijckerslooll» zullen wel geen indruk hebben gemaakt. Er is geen sprake van dat de grond» belasting zwaar op den grond drukt. Verdubbeling der schatting op het gebouwd en ongebouwd zou zeker geen onrecht kweeken. De heer De Wijcker» slooth, die hierover in zijn eentje ecu solo zingt, herinnere zich slechts, de feiten die minister Kolkman tegenover den heer Van Dcdcm aan» voerde om

de geweldige bevoorrechting

van het onroerend vermogen in hel licht te stellen. Zoo bleek de verkoopwaarde van een goed, aangegeven op f9lOOO inderdaad 195000. een ander, op 2ABO geschat, 13500 te bedragen. Een kapitaal van 100.000 bleek niet in de vermogensbelasting aangeslagen. Deze verschijnselen deden zich over hel geit ede land voor.

Een mulllpllcalor van 40 op het ongebouwd en van 25 op het gebouwd zou tt, vele gevallen zelfs nog heneden de werkelijkheid blijven. Ecu Kamerlid moest toch willen, dat dergelijke bevoer» rechting «is thans beslaat, zoo spoedig mogelijk verdween. Het geldt hier geen kleinigheid, doch een derde van het totale successie-kapitaal, over 10 jaar 559 van de 1705 mülloen gulden. Vat» de 2/, milliard gulden is derhalve als ge» volg van de huidige regeling nooit vermogensbelasting betaald. Daarbij komen dau nog tle stichtingen. Daardoor kot» natuurlijk dc stijging der Bu»at«iukomsleu geen gelijken tred houden mot de stijging in liet vermogen der burgers. Hetzelfde geldt voor de grondbelasting. De schattingen hadden plaats in de l*o-er jaren, in krisislijti du*», zoodal toen de belastingopbrengsten

buitengewoon lnng

waren. Dit blijkt reeds uil dc geringe stijging der scliattit!g.slijs|, til. van 15!) lot 175 milliocn. De heer Evers,*», de belastingambtenaar, wijst iv „de Vragen des Tijds" op betzelfde euvel, waardoor de toestand onhoudbaar is geworden. Herschalling i's dat» ook zeer urgent. Door den heer De Wljckersloolh wordt de grond* belasting historisch onjuist genoemd. Doch zoo iets, dau is de grond geschikt om voor extra belasting in aanmerking te komen. Elke «'«rmeet.dering van industrie, elke toename vau bevolking, elke wegaanleg drukt zich uit in waardevermeerdering vau den grond. Voor een zeer groot dccl is ze bel gevolg werkingen .--,„ builen. Daarom spreekt het vanzelf, dat op den grond een speciale belasting ka» woideu geheven, lleci: bezit toch eigent zich meer tol automatische «sardevermeer«lering. Overal bestaat dau ook grondbelasting, zelfs it, Frankrijk en België, waar men niet op direkle belastingen gebrand is. In Frankrijk brengt ze 210.000.000 franks op. in Engeland !.'.5i.000.000. in Oostenrijk 174.000.000 ei» in Hongarije I2,1.0*»0.D«»0 kroii'i! op. Dezo belasting is dus ook uiterst billijk. liet is uu eenmaal

oen «uitrechte positie,

grondbezitter te zijn. l)2ze dan nog te >*. illeu vrijstellen van belasting op dien grond, zou toch al te ab.-urd zijn. Ook ecu gemeentelijke streatbelasting is zeer goed te vetdedigeu. De gemeente is vaak zelf ooi/aak, dat tle huizen door aanleg van wegen in waarde s'.i.jg.m. Afwenteling op huurders is een gevolg van de» woningnood, bij voldoende woningen houdt die afwenteling op. iiflzit-uing dei- belastbare oploengsl is tlus alooittut noodig. Zij is thans vee! laag. Men bedenke bovendien, dal wij zelfs geen belasting hebben op «Ie 'vaardevelilieeideiiüg, gt,!ijk in Dtti'..--t.-!i!l->n,l bestaat.

UeKien deze feiten,* is hel wem.'g bevredigend dat tle minisrtu- zijn plan tol aanslag «au belt»:*, roerent! goed nasi- de verkoopwaarde lieefl lollig* genomen uu dat hij zelfs «le uiultiplivator niet dadelijk verboog!. Laat hij dit nu niet uüsielleu, want late, zal hei misschien verbazend moeilijk zijn, zijn. deze zaak te regelen. Men erkent algemeen de noodzakelijkheid van herziening. Laat bij dus alsnog vau dc gelegenheid gebruik maken, om do grond naar do verkoopwaarde le belasten. Eu lukt dat uiet, laat hij dan tenminste de nieuwe muliiplicator invoeren. Waren deze maatregelen vroeger genomen, dan zouden we uu misschien niel voor nnaucieele moeilijkheden zitten.

Wal de algemeene fitiauciccle politiek betreft: minister Kolkman heeft

de boel lu de ir»»* gextnnrd.

Het eenige wat gespaard was, is liet suikerpotje We. verkregen voorts een verhooging der successie eu overigens heeft men zich beholpen met opcenten. Venier «leed men niets. De accressen waren ge* weldig, en niettemin moet een gat van 21.000.000 worden gestopt. Ware rechte aangebleven, dau waren daar nog de kosten «ler Itivaliditeilswet bij gekomen, en zou het tekort tol 28.000.000 gestegen zijn. Eu door Inkomstenbelasting Tariefwel zou slechte de helft van het tekort ziju gedekt geveest. Trouwens, hel zou nog sterk do vraag geweest zijn, of de Tariefwet do geschatte 10 millioen had opgebracht. Er ziju in dal ontwerp allerlei ver* anderingen ingebracht', waardoor «Je 10 mlüioen opbrengst nog zeer dubieus zou zijn geweest. Men bedenke bovendien dat slechts ecu percentage van de opbrengst in de Staatskas ware terecht gekomen, terwijl do rest in do zakken der onder* nemers zou verdwenen zijn. De heer Kolkman heeft dus

een tekort vnn 14 mllllve»

voor zijn rekening. Hij liet goede gelegenheden voorbijgaan om linancieelc versterkingen aan te brengen. Men denke aai» Successiewet en .ukomsteubela>>!,itig. De thans voorgestelde bc* lastiiigverhooging is dus ecu gevolg van de financiilcie politiek vul» rechts. Mc» zal van rechts het volk uiet «vijs kunnen maken, dal, dc Tarief* wet alles in orde zou hebben gebracht. De heet* Van Vuurcu zei: Ware er geen obstruklie geweest, dan zou het taiief tol stand zijn gekomen. Dat is ecu hoogere lof aan hel resultaat van obstlliklie dan ik zelf' zou durven brengen

De heer VAN NISPEN (r.k.): U erkent dus d» obsirriklie?

SCHAPER: Knvper zag zelf van bet tarief af. Wij zouden hem dus vat» dienst ge wees', /.ijn. VLIEGEN: Wat het onderhavige omwerp belieft: Het «are minder noodzakelijk gt «eest van de inkomsten uit kleine vermogens zoo belangrijk te ontlasten als het geval is. Het ware beter ge* «eest van die verlaging af te zit***, eu hel recht op overgang te handhaven. In dit opzicht was bet oiil«erp-De Meester beter. Hel iula»l>i.l>cu van stichtingen kan ontduiking 'Oorkolacii eu preven* lief werken. De Naamlooze Vennootschappen vin» den rechts warme verdediging. Hun belasting heet «•en dubbele belasting. Maar zoolang er niet ecu bela-ting wordt geheven is dubbele belasting nu eenmaal

Een arbeider die een pond suiker koopt, wordt ook dubbel belast. Praktische «aaide heeft dit

onvovinU'lelUli'. beswaar «lus *..,^i. llet feil, dol de aandenlho»»h^>.i'i zoo gemakkelijk krijgt, is op zich zelf !»*«>,*; ecu voldoende rechtsgrond lot belasting» bcl^i-g. /.e bett ekeut trouwens weinig, .'.et kan er '^'l al. De belastbare uaamlooze vennootschappen keerden in l'»» gemiddeld 11.22 pCt., In .909 11.42 p 121., in l.'W 10.20, in l.l l 10..','. p^l. Eu in 1912 11.55 pCt. uil, dus meer 'hm li» ,<-'«. gemiddeld. Men behoeft zich du» niet ongerust te maken. Onjuist is ook, «lat hel bijna liii>!'»i»'»d Indische ondernemingen betreft. Het volgettle lijstje va», Hollautlsche vennootschappen toont afdoende aan, dat ook daar Kooge dlildenden worden gemaakt: Zij bedroegen over 1910/11 veer» Beetworlelsuikerfabileken . . 21.07 pCt. Brandewijn 1341 ¦ Werven ei» droogdokken . . 12.76 , Olasfabrieke» 1..90 . Zeepfabrieken 14.16 , Handel bouwterrein .... 17.73 „ Los en laadinrichliugen . . 18.9 a , Leven: zekeringen.... 23.83 , M.ir^ari'iefabriekeu 12.0 a , Textielnijverheid 12.14 , en Hypotheekbanken.... 13.1!» , Natuurlijk zijn er ook die Verliezen lijden, maar die worden „iel belast. De hoogere belasting heeft nog maar bitter weinig om bet lijf. De maatschappij .Nederland" b.v. had blijkens haar jongste verslag ecu bruto opbrengst van 4 /, millioen e» deed 16 lot» uilkeeriugen zouder tantièmes. Du nettowinst bedroeg' ruim 2.000,000. Zij betaalt 41.000 aan bedrijfsbelasling. Dit zou nu 90.000 worden. Zoon bedrag

verdwijnt In deze enorme mommen.

Kijkt men voorts eens wat naamlooze vennootschappen in het buitenland moeten opbrengen, dan blijkt dat in Helgie S pOl. moet worden opgebracht; in Duilschland bestaan zeer zware gemeentelijke opcenten, gemiddeld 200. in Italië 15 pl!t. Wij verrichten dus geen bijzondere wandaad, door ze wat meer te laten betalen. Het gaat echter niet aan, dat het «ijk »n--pikt wat voor de gemeenten was bestemd. D..t hooft ook niet. Als men de gemeente 50 op* centen op deze belasting afslaat, dan worden de vennootschappen niet te zwaar gedrukt. De heer Hos heeft wel wat luchthartig over de gemeentefinancien gesproken. Hij sprak van ontlasting door de ouderdomswet. Maar dat is nog zeer de vraag. Bovendien worden de groote gemeenten door armenzorg, onderwijs en politie uitgeput. De zonderlinge toestand bestaat b.v., dat het Rijk met de noodzakelijk hoogere salarissen voor onderwijzers in groote gemeenten geen rekening houdt. De gasthuisverzorging, een zegen in de groote steden, levert eveneens zware lasten op. Eerst door een ziekteverzekering met geneeskundige hulp zouden de gemeenten kunnen worden ontlast. De wet-Talma geeft in dit opzicht uitsluitend lasten. De beer Hos rekende ook op ontlasting der gemeenten door de oplossing der onihrwijskwestie. Maar „de Standaard" wil het bijzonder onder?'ijs

ult de gemeenlek»»»

doen betalen. En wie weet wat er uit den heksenketel der onderwijskommissie zal worden gebrouwd I De heer Bos was dus in deze wel zeer optimistisch. De 50 opcenten zouden de groote gemeenten al aardig kunnen helpen. In Amsterdam zouden ze naar schilling ongeveer 8 ton «inbrengen. Dit zou eenige verademing geven. De minister denke daar niet te licht over. Zooals de toestand thans is, wordt het onhoudbaar.

li.en bijzondere rechtsgrond voor geme-nte* lijke heffing van de naamlooze venuoolüclinppen ligt nog in de enorme lasten, die de gemeenten zich ten gerieve der vennootschappen geloot**,lei». In Amsterdam 1». v. moeten weer nieuwe havens en andere belaiillriike «konomi» «cho werken worden u!li*, vo, ril l^ial u,e-i de vennootschappen vrij, dan is dit haast niet te boven te «s,r!r>n. Daarom: .vil de minister spoedig© bcliiii»: .'.in** van hel w» !*,t>niv.erp no. 8a !oeze**g>.-n .' Wat de andere wij/it-in****!» in het ontwerp betreft: Het overbrengen naar «Ie registratie «al bij het artikel worden besproken. I-a- is jammer genoeg veel stol over de/e zaak opgewaaid. En allicht, zal de oude toestand gehandlmafd blijven De* navordering dient h noüiit ti te blijven. Hoc zou de minister voorla tegenover

«laan, om do nieuwe dup^i» in do wet lo brengen? Hel, amendement Bos tot eenitre progressie is toe te juichen. Ook wij waren voornemens, een dergelijk amendement in* Ie dienen. Nu is dat overbodig. Moge de minister er vriendelijk tegenover staan.

een »,»«»r>,l»l nlt de Kamer

Ten slotte een woord o"er «lc financieele plannen van deze regering. Bij liet tekort van l 21.000.000 i.i blijkbaar nog niet gerekend op de opname van bedeelden in de oinlerdoinsverzekering. Tod, zal dit moeten, want de ruimer zal niet geneigd zijn, '.e uit de wet te laten. In elk geval dient de minister echter af te blij'en van de suikerpot. Hij bedwinire zijn snoenlust. Is er 1.'i.000.u00 in aanwezig, «lat, is dat voor de eerst»» verliesjaren voldoende. De volgende jaren zulle*» door «le meerdere onlze! wel worden goedgemaakt. Maar wil men het suikerverbruik stevig opvoeren, dan moet er flink wat al. Er kan veel meer worden verbruikt. Ent/eland vrteert naar verhouding 150 pst. meer dan wij. Aan verlaging zitten voorts allerlei ekonomische voordeden vast. in het belang «ter industrie.

De accijns! Wat is «lat nul Gaat het aan. om voor een onnoorele 14 ton zoo',» kabaal te wekken. Het behoort tot de kl«-ine middelen.

Ne ««lel»,!»*,!!»*»

dient flink t«« worden verhoogd. De houding van minister Bertling is in deze teleurstellend. Minister pleite was in dit opzicht in verkiezingstijd even geetsririftig gestemd als spe Moge minister Bertling wat van die geestdrift overerven.

Een tabaksbelasting, reeds zoo .aak misluk), is in ons land zeer impopulair. Bovendien is de tabaksindustrie hier zeer omvangrijk. Is het nu niet gevaarlijk, om dit bloeiende bedrill voor «en paar millioen in de waagschaal te stillen ? Een zelfde maatregel kostte Duilsclilaixl veel geld aan werkloozeniiilkeeriiiil. Wei «t dus het voordeel wel «enigszins tiiecn de te ver* •wachten schade op? holkniliu's ilt'oletre, lit is door de «roote antipathie blijven li^e». Laai. deze regeering hetzelfde dom. en in .'li. te-val •ent do l,ibei *i^ "üe*. >,'*'! i'-:*«.*»*.

Tegenover 's ministers program zou «pr. een nnder llnuiieleel program willen stellen. Teu eerste kan de opbrengst van hel outwcrti-lnkoniatenbelalilinlr door aan* neming van het amondcuienl-Uos van 8 op 10 millioen worden gebracht. Een successiebelasting in Lngelschen stijl, een boedelbelasting, zou 16 millioen kunnen opbrengen, zonder nog zelfs zoo ver te gaan ais in Engeland geschiedt. De grondbelasting kan blj verbeterde schatting 7^ millioen meer, en inbren- I ging dci* hetero inttlliplicatie in do vermogens» belasting IX millioen opbrengen. Samen kan men aldus binnen enkele jaren 34% millioen bij elkaar krijgen. Dit zijn allen direkte belastingen. En dit is ook in overeenstemming met de hoofdtoon der propaganda in vrijzinnige kiezersvergaderingen. Een tabaksbelasting past niet in dit kader, liet debietrechtlsolkman is niet het minst i» vrijzinnige vergaderingen afgebroken. En aldus heeft de minister ook zijn bierbelasting niet noodig. Men bedenke: indirekte belastingen drukken de produktie, betemmeren het konkurrentie'. ermogeu. Ken minister, die in demokratische richting wil gaan, heeft het geld «1» dl«*^»*«, belnatlngen te vinden. Dit kan ie meer, waar de rijkdom zoo sterk is toegenomen, als in ons land. Het nationaal vermogen steeg van f 5.738.000.000 tot 7.473.000.000, in 12 jaar tijds. Hierin is het vermogen in onroerend goed dan nog niet begrepen. De groote vermogens, boven 3 ton, liepen In d.l tijdsbestek {Vil 1 — 11)12) op van 2 MlalM» 000 tot 2. ".",2.000.000, een stijging van 30 pl?t. Dij de millionairs.is de stijging nog veel sterker, n.l. van «56 tot 1330 millioen. Is het dan zoo erg. wanneer op de bezittende klasse wat zwaarder last komt te drukken 1 Voor successiebelasting is bovendien nog dit motief, dat de gemiddelde levensduur langer wordt, als gevolg waarvan ze vrijwel stationair is gebleven. Tegenover het verwijt van den heer Lohman over verhooging der direkte belastingen, sta dat

dlt Jl«»»r voor be» eerst

een beleekenend bedrag voor sociale uitgaven op de begrooting is gebracht: het pensioenbedrag voor ouden van dagen! Men bedenke voorts, dat de hervormingen die men invoert ook nieuwe lasten op de arbeiders leggen. Dc verbetering der volkshuisvesting bijv. leidt vaak. door de rare opvattingen der gemeentebesturen, tot verhooging der huren. Onderwijsverbetering brengt mee, dat de arbeiders hun kinderen, gelukkig, langer op school laten. Ook dit brengt opofferingen voor de ouders met zich. Hetzelfde geldt op velerlei gebied. Er is dus wel geen ongelegener oogenblik. om hier een toon van verwijt tegen de arbeidersklasse te doen hooren als de heer lohman aanslaat. De konservatieve heeren zullen de opdringende invloed der arbeidersklasse toch 'iioeten slik* ken. Zij zullen wat meer moeten afstaan. Door „ach en wee geroep" zullen ze aan dat feit toch niet ontkomen.