Het volk : dagblad voor de arbeiderspartij

Woensdag 22 April. De heer XOLTING «leed een goed woord voor du bij een adres gevraagde verlaging der voetbrug over de Lijnbaaiulgrachl bij de 'luinslraal. — Do wethouder DELPBAT zou „ernstig overwegen". II n adres van iemand die een enuuele vroeg _-._.- de toestanden in

deed v. d. TEMPEL dc gelegenheid aangrijpen om (o konstateereu, dat er aan dezen «heust zeer ye, I hapert eu «le goede naam van hel bedrijf to veel over de tong gaat. In Februari ls in «e pis bericht, dat «Ie burgemeester getracht li *«.:t, betere verhoudingen tussehen de hoofd» ani!j|.naren van de telefoon 10l stand te bron» gen, maar het resultaat dier bemoeiingen schijnt van dien aard te zijn, dat ernstig getwiileld mag worden, of de leiding van den dienst wel in goede handen i-:. Wij zijn uu tweo maanden vertier en de ontevreden luid van hel publiek blijft aanhouden. Vindt de burgemeester daarin geen aanleiding om den Baad eens in le lichten? Er schijnen den laatslen tjjd belangrijke teeltnische fouten te zijn begaan en net schijnt e»*n!^ jaren te moeten duren, voordat die o-itredil rde toestand hersteld kan zijn. Wordl nu cclii.r in dien tusschenlijd alles in hel werk ,*> *!«l, om aan rechtmatige verlangen.*; tegemoet te komen? Dut valt te betwijfelen. Met do uit» breiding van het aantal abonnees is hel aantal t'.*l»*loni*>len uitgebreid, maar het aantal telefoongesprekken is nog veel sterker gestegen, zonder dal het aantal abonnees, dat een telefoniste heelt te l*x*dienen, verminderd b, zoodat het wrk steeds intensiever wordt. Zeven uur werk per dag schijnt niet lang, maar het werk is zeer afmattend. Er is vroeger hier reeds door ilen heer lil. do Vries voorgesteld, de meisjes niet langer dan vier uur achtereen aan hel werk le houden. Dal voorstel is toen na wel» willende bejegening ingetrokken, maar de arbeidstijd in niet veranderd. Zijn B. en W. bereid, die zaak eens ernstig ter hand te nemen ?

De heer KL. DE VRIES (v.-d.) sluit zich hierbij aan. Bij «le lieide laatste begrooling.n gaf de wethouder Serrurier ze-.r welwillende verzekeringen. Maar hoe slaat hel uu met de zaak?

De BURGEMEESTER deelt mede. dat bij onderzoek bleek, dat de adressant de klachten hoofdzakelijk aan zich zelf te wijlen heeft. Wal de in Februari door B. en W. gehouden enquête betreft, spr. is overtuigd, dal daardoor de aanvankelijk verstoorde samenwerking lus» schen de hoofdambtenaren weer hersteld is. Ontkend mag worden, dal de leiding van het telefoonbedrijf niet iv goede handen is. De moeilijkheden houden verband met den heer» schenden overgangstoestand, maar men tracht er «enigszins aan tegemoet te komen, door een der hoofdambtenaren s'xeciaal te belasten met het toezicht op de verbindingen tussehen do beide centrales. De klachten zijn thans ook aan hel verminderen. Belangrijke technische foute», aan een «ler ambtenaren te ver» wijten, zijn niet gemaakt. Over do bediening hebben B. en W. geen enquête gehouden; B. en W. zulle» dil punt l»espr»k *n en trachten bij de volgende begrooting eraan tegemoet te komen.

VAN DEN TEMPEL' merkt nog op. dat e.nn de leiding iets moet oiitbr-'ken, als B. en W. mollen ingrijpen om verbetering te brengen. Verwonderlijk mag hel ook wel heeten, dat door B. en W. tot «lusver geenerlei tegenspraak verstrekt is van de bewering i» de iiers, «lal de leiding groot*: technische fouten heeft bo gaan. Inzake de bediening dringt spr. op «*'-» uitermate ernstig onderzoek aa»; liet sellijnt, dat ook in dit opzicht alweer g»**zch,l!e*n lus» sclien dc lioofdsniblenaren lieslaan.

De BURGEMEESTER antwoordt nog, dal er tecluiische fout»*n begaan kiinnen word»-», zonder dal o»»

Bij een adres van de verecoiging van commandeur*» hij de stadsreiniging over

voert de heer TER HAAR (c.-h.) het woord. II ii beweert dat ecu werkman l'r.ijö tweemaal di»*?:,t geweigerd, een l.oinniandeur uitgevloekt en valschelijlc van mishandeling beschuldigd heeft eu daarop ou>>l_gon werd, maar dat net scheidsgerecht de. *slrul veranderde ln «en dag schorsing. Hel «Heidsgerecht bestaat uit juristen en werklieden, maar de gemeenlo is «er niet in v^teKenwooldigd. Hel sèneidsgere«l»l moet gereorgamseerd worden; B. en W. moeten er vier direkleuren ia benoemen en de wethouder voor arbeidszaken moest er voorzitter van zijn. Hij vraagt ook overlegging van alle «lukken over deze zaak. * # OUDEGEEST meent dat hel ook gewenscht la, dat do nrbeidersv«»legenw*oo*rdlger«» personen bullen gemeentedienst zijn. Overigens «eelt do gemeente wel degelijk vertegenwoordig»»*» ln net sehoidagereclit, n.I. eenige groole fabrikanten. Met hot ingezonden adres stemt spr. echter niet in. Do uitspraak van hel »ohe»l_»gerecht ach! spr. niet onbillijk. Wie wel eens een zitting van hel scheldsget*e«*ht heelt bijgewoond, krijgt niet den indruk, dat de direkleuren bang zijn te straffen. Meestal betreft het zaken die met «eu berisping hadden kunnen zijn afgedaan en waar» bij ten onrechte zware straffen zijn opgelegd!. De heer NOLTING (v.-d.) acht zich niet bevoegd een oordeel uil te spreken over de zaak, door den heer Ter Haar besproken, maar heeft don indruk, dal het scheldsgerecht ernstig te werk gaat. Hij zou niet gaarne don gemeentewerklieden verboden zien om hun eigen men» schen te kiezen. Bepaalde men, dat zij bullen den dienst hun vertegenwoordigers moesten zoeken, dan zou het een partij-stemming worden. zooals nu voor de Kamers van Arbeid. WIBAUT als weihouder verklaart, dat B. en W. moeien vertrouwen, «lat het scheids» gerecht ernstig en onbevooroordeeld werk doet en dal zij daarom de uitspraken van dat scheids» gerecht moeten aanvaarden en niet ertoe wil» on medewerken om de onderhavige uitspraak hier in den Naad nog eens le herzien. Overigens nebben B. en W. nirl vastgesteld, dat op liet oogenblik van hen een voorstel tol reorganisalle van het scheidsgerechl le wachten is. Elk stelsel van verkiezing van een scheid rechl heefl zijn nadeelen Er valt over wijziging te spreken, maar een nieuw stelsel zou weer nieuwe fouten hebben. Een scheidsrecht is «Is ieder menschelijk werk onvolmaakt. Of het denkbeeld door den heer Ter Haar aangeboden de beste samenstelling zou opleveren, schijnt zeer twijfelachtig Hij belooft overlegging van tule stukken. , De heer TER HAAR betoogt, dat herhaal» delijk zeer vreemde uitspraken door het scheids» gerecht geleverd worden, waardoor den hoofden van dienst een klap in het aangezicht gegeven ¦ wordl. •* Wethouder WIBAUT neeN reeds konnis genomen van de stukken omtrent de onderhavig!» zaak en hel ls ook naar aanleiding daarvan, dat B. on W. voorstellen nlel anders (e doen «dan het adres ter visie te leggen voor de raadsleden. Maar vindt men iedere uitspraak dio afwijkt van do straf een slag iv het aangezicht voor hel hoofd van dienst, dan moet men af» schatting van hel heele sclteitlsgereoltt willen. OUDEGEEST: Voorzitter is prof. mr. v. Embden, leden voor de gemeente do groot» industrieel»*.» dr. Eringaaid en bonkers, leden voor de werklieden twee werklieden. Zulk , een samenstelling is niet eenzijdig, maar biedt alle waarborgen voor goede uitspraken, al zou spr. liet verstandig vinden als de werklieden personen builen den dienst kozen, wat hij echter niet bindend wil voorschrijven. Al» een werkman kans liep in het sclieidsgerecht zijn eigen direkteur als rechter te vinden, zou dat eet» aanfluiting voor goede rechtspraak zijn. lenige adressen van afdeelingen der ?Fede» rat!" van G».m

(Gijautorisemde vertaling van »0 AREXBERG)

39) — Ik heb mij vrij gord gedragen, verklaarde hij. Ik laat uzelf besli*.*,-» of het ii:«-t ?oi» is. II»! is ook heel moeilijk geweest, «lat ver» zeker ik u. Denk «r ma,r eens over. Niet <-«?» koer heb ik e» woord vau liefde tot 11 gezegd en ik heb u al die» tijd liefgehad. Dal zegt Il>-el wal voor e.::» in i:> lzelf zou racen als het een tocht Over hel ij, gold. En Inch hol» ik u niet opgelaagd. Ik «>.!<«, f w>,l ,!:,| «lit f *i! e"n l>>-v,,-. is hoe lief ik u heb. il**! s'>r»*-e!d vanze'f «lal ik wil dat o mei m;; trouw! E» h»»!» ik »*«'» woord ervan "-"ze^d k !»-i kalm <>i ;;" mij soms hijiüi «><-k maakte. Ik heli u ui:. •j.jvr.iajjd ni'-t mij le ti*oiiw-eti. Ik vi M\ !:"! o „»'. v.'. '.'. i-.i. 1 dat ik niet zou will, ,i. Ik wee! .**!.<,- .lat 11 »l e vrouw voor mij zijl Maar wat nu mijzelf 1,5. treft? Kent u mij voldoende om /elf l, .tv!»-» wnl 1» wil? Hij li-*>«ld>' zij» schmuhr.s op. — Ik w»*,! li"t ui»*! e» ik wil het er nu lllel op Hva^j 11. U Di>-*1 h>>l>i <*.I»»r -.-.xieu of u gelooft met Ulij tl* kunnen hielen of Niet e» ik -qi'*»*l »*e» langzaam, voorzichtig s^x*!. Ik wjl ui-l verliezen door mij» kaarten slecht l»* kennen.

Dal was hofliiakerij van een soort zooals De-de ze nog nood had ontmoet Evenmin bad ze ooit jels dergelijks gehooid, Ilovendi.11 gaf «lil g hrek aan gloed haar een schok, dien zij aü.'e'i kon t«.« hoven k«»ni'-n door zich I,* herinner,-» lio* zijn hand tevoren had geb-afd en door zich de hartstocht te herinneren w *?!ke zij «lienzelfd'-n «lag en eiken anderen dag in zijn o»><;en had gezien en in zijn slem had gehoord. Ook h «-innerde zij zich wal hij weken gelede» 10l haar h.id ge?<**-d: ?!.l!ss

— IJ ziet dus, drom» hij aan. «lal wij uil een eerlijklieidsnogpniit elkaar dezen winter nog meermalen moeten spreken. Hoogstwaar.schijnlijk h ld 11 nog ge»-» lieslnlt genomen —

— Dat heb ik wel, viel zij hem in «I» r»*«le. Ik durf ni.'l van u houd-:». Mijn geluk zou niet iti di<> richting 11e**• 11 Ik hond van 11. mijiih.er llarnish, maar in.-er da» dat zal ik nooit kun», n doe»

»- Hel is, omdat u mij» levenswijze niet goedkeurt, weerde hij af, hel zijne deukend van alh.s wa! de kranlen van hein had,!»-» geschreven — e» /!<-!, levns zelf al vragen! of zij lil-l i» vrouwelijke Z'-.lii'heid _ou «inlk^ui!' .i i Is

Tot zijn v, ,!>a/i!>!' was j'üii'i' antwoord '<.-!>!> i* s>»-llif* e» J)-sli,t. .— .'s'o?», ü,il doe ik o>i_ ui...

— Ik veel. «lal ik op kOinmigb van die tochtjes waarover do kranten schrijve», erg luidruchtig hen geweest, begon hij zijn verd'.-digiii;'. «ii «lal il, mcl »-<-» w >est gezelschap — — l>:*l i. «loel ik niet. sprak zij, ofschoon ik ook «lat weet en ik niet ka» zeggen, dat ik lx! godk* ur. Maar liet is uw leven in 't alge» mee», uw business. Er zijn vrouwen in de wereld die met «vn man als u zouden kunnen trouwen e» gelukkig zijn, maar ik zou het niet kunne». En bo».* meer ik van zulk eon man hield, hoe ongilukkiger ik zou wezen. E» mij» verdriet zou op zijn beurt ook hem ongelukkig mak»». Ik zou een vergissing begaan en hij zou diezelfde vergissing begaan, ofschoon hel voor hem niet zoo erg zou wezen, daar hij nog zijn business zou hebben. — Busel>e»s! hijgde llarnish. Wal mankeert er aan mijn _:>!:> u? Ik spe! eerlijk en open. El is vi.-I, «l„ r^ijks aan, iets «lal van «le meeste zeken niet gezegd kan worden. Ik volg d<> «*r!ijke r.g'ls van lul spel en ik behoef niet te li»"; n of t>* bedri/gen of mijn woord te brek* !>.

l>>,le greep vol verlichting naar de verandering in het gesprek en b«:go»n school- Ni-est Ta.looide haar aanhaling uiet maar kwam snel lo! de conclusie:

— Ho veel hui^n h-hl u gebouwd 7 Hoeveel hoornen li,*!)! u f>?!>!ai>t .' Hij schudde zij» hoofd, hij b^givep d? «trek» lie^ va» «ar r -

w, ver>,,l^de zij, twen jaar geleden hl'bt u dn ii -la* >t<.-.*ltl>.i.olvot»liaad opgekocht _» — Alleen maar plaatselijk, zei hij met ecu glimlach bij de herinneriug. En ik profileerde van de staking in Brilsch-Golumbia. — U hebt zélf niets van die steenkool opgegraven. En loch joeg u zo vier dollar per ton op en hebt een hoop geld verdiend. Dut was uw zaak. U hebt de armen meer voor hun steenkool laten belalen. U hebt eerlijk gespeeld, zooals tl zegt, maar u hebt uw liandeu ru al hun zikken gestoken en hun hun geld ontnomen, Ik weet hot. Ik brand een haard in mijn zit» kamer te Berkelev. En in plaats van ll dollar per ton Rock X*,ells, betaalde ik dien winter 15 dollar. U hebt mij vier dollar ontstolen. Ik kon het belalen Maar er waren duizenden onder de heel armen die het niet konden heialen. U moogt het wettig spel noemen, maar in mijn oogen was het gewoonweg «liefstal. llarnish was niet verbluft. Dit was geen openbaring voor hen». Hij herinnerd» zich do oude vrouw, die wijn maakte in de Sonoma» bergen en de mlllioeneu zooals zij, die geschapen waren om bestolen te worden. — Zie eens hier, juffrouw Klason, hierin hebt u in zeker opzicht gelijk, dat geef ik toe. Maar u heeft mjj nu al langen tiid in zaken "«-zien. un u wee! dal hel niet mijn gewoonte is dó armen te bestelen, Ik vervolg dc rijke lui. Zij zijn mijn prooi. Zij bestalen de armen en ik beste -l hen. Die steenkliolgeschiedenis was een toeval. Ik wou hiermee de armen geen kwaad doen, maar de rijken en ik heb ze ook le (Kikken gehad. Do armen blonden toevallig in den w,*g «*» werden getroffen, «lat was alles. I.'-grijpt u ni»*»!, vervolgde hij, dat hel hcole .*,*,< I een dobbelspel is. ledereen dobbelt op. de ecu of aud.r» manier. Do landbouwer dobbelt tegen het we,*-- «ia d« - auik.l vooe zijn./ orodukten. Dut dool ook de Dniled Stat» 8to»H taorporation. Dc zaken van heel veel menschen zijn niets dan het bosteen der armen. Maar dat zijn mijn zaken nooit gewe,-st. Dat weet u. Ik heb altijd de dieven achtervolg»!. — Mijn redeneering treft gec-u doel, gaf zij toe. Wacht u e»u oogenblik. En een poosje reden zij zwijgend verder — Ik zie het duidelijker dan ik het kar» «eggen maar het is ongeveer dit. Er ii -sorlijk werk en er is werk dat — ja, dat niet eerlijk la. De landbouwer bewerkt den grond en i**ro» du«*«ert gra*>». Hij maakt iots dat goed is voor de meuschheid. Hij schept in zekeren zin iets het graan dut de monden der hongerigen zal vullen.

— En dan komen de spoorwegen en de beurs» lui en do reot en berooven hem van ditzelfde * 11 een glas w.iiV-r brengt of oen stofje uit uw oog haalt. Er lei-als gedaan, in zekeren zin geschapen, precies zooals het graan. *— Maar de spoorwegmaatschappijen stelen ds de raven, -.vwrp lfarni-lh ertegen in. ' —'Dan Is hel W»rk «lat a*j doe» g-dei-llelijk «KtlliF sn ged.<.*ll?liii. uivl. .Ml komen .wij aan u. U schept niets. Niels nieuws beslaat als uw zaken zijn afgeioopen. Zie eens naar «lio steen» kool. U hebt ze niet uil<'<>graven. D hebt zo niet naar de markt g.bracht. tl hebt ze niot afgeleverd. Begrijpt u.' Dat bedoelde ik met hoornen planten en huize» bouwen. D held geen enkelen boom geplant, goen enkel huis gebouwd. — Ik wist niet dat er een vrouw ter wereld was die zóó over zaken ko» sprek it, mompelde hij bewonderend. En hierin hebt u gelijk. Maar niettemin kan ik van mijn kant er heel wal lege» i» breng*?». Luister «-«mis naar mij. Ik zal onder vier oogeti mftt » «preken. ijVummcr één: Wij leve» kort, ook de b»-*deu va» ons, en wij zijn lang dood. Het leve» is een groot dobbelspel. sommige» worden gelukkig geboren en sommigen ongelukkig. ledereen Zit aan de tafel en iedereen tracht «eder ander te bestelen. Do meeste» hunner worden bestolen. Zij zij» geboren sukkels. 15un man als ik verschijnt en tracht zijn deel te krijgen, Ik hel» to kiezen tussehen twee dingen, Ik kan mij voege» bij «lo sukkels en ik ka» mij voege» bij du roovers. Als oen sukkel wi» ik niets. Zelfs do korsten brood worde» mij door du roovers uit den mond gestolen, Ik werk hard mij» heele leven e» sterf werkend. E» ik leb nooil een geluk!»* gehad. Ik had niets da» werk, werk, werk. Zij .spreken van de waardigheid va» den arbeid, lk zeg u, er is geen waardigheid in dit soort van arbeid. Mij» ander», keus is mij t,» voegen bii «le ro-ner.*. en ik voeg mij bij hen. ii. speel dal spel openlijk om t« winn-n. Ik krijg -i'i!o.i'>>b:c!>-ii ,-» biefstuk en zachte b dde».

Nummer tv.e»*: Er i**. n! d veel verschil .il*.-zchcu halve ro»vor, .02.1!» tl' spuorwcgmaal- schappijen «li" het graan van den landbouwer naar de markt breng» en heide, roovers die roovers bestelen zooals ik het «loc. En boven» «li»» is halve diefstal voor mij een to fUi uw «pd om mee to doe», Jo wint er niet snel genoeg moe. —* Maar waarvoor verlangt u to winnen? vroeg Dede. II hebt al i»l!Iioe»e» <*» millioeue». D kunt toch niet i» meer «la» één automobiel ('•gelijk rijde», i» meer dan écu bed tegelijk slapen. —- Niiinm r «Irie beantwoordt «lat, zei hij, en hier is liet: Menschen e» din-i«n zijn zoo geschapen, dat zij va» verschilleiido dingen boude». Ee» konijn houdt va» plantenvoedsel. E»n lynx houdt va» vle» sch. Eenden zwemmen; kuikens zij» bang voor water. Do eeue ma» verzamelt postzegels. <-«» ander vlinders. Een ma» houdt va» schilderij»:», de, andere van i'achten, ce» derde van jacht «>p groot wild. De cc»« ma» denkt dat wedrennen llet is, met en hoofdletter 11. >-» een ilixl.-r vindt ziju gloolste voldoening i» actrices. Zij kunnen die voorkeur niet helpen, ik nu hou,! van dub!»-!»». Ik houd va» het *ipel. Ik wil het hoog en vlug spe!»-.». Zou be» ik geschapen. E» dus s*»e<*l ik het zoo. — Mnar waarom ka» u geen goed doen met uw geld' Ha.iiish lachte. -— o»«! «I<> » met je g.-!d? Hel is alsof me» ta»x! in h.-t g./i'-iit sloeg, alsof me» I|e„, wild» V, rle||e_,. Dat llij niet Wee! liv - llij /ij» wereld mo t regi.re» e» dat ge heel «kinkliaar ;.ou>lt /in als Tij uit «I-m we-» :;.ng _;i ,»>! en kansj» gif Ik «I:»k »!«! vee, over liin e>: hesehouw h.-l dus li.-el anders. Is liet niet lo«,j>e» en do hoofden te verbinden welke andere roovers hebben stuk geslagen? Dat vraag ik ti. Dat beteekent goed «loen met geld. N» e» dan wordt de een of andere roever weekhartig en o*»- ut een ambulance. Dut deed ook l'.irnegie. llij was «.en echte eng ros v<*« htersbans, «inte»tal den sukkels ee»ig« honderden inülioene» ,» nu geeft hij liet zo druppelsgewijs terug, Grappig? Dat vraag ik u. Hij rolde een sigaret en keek haar half nieuwsgierig, half vroolijk aan. Zijn antwoorden «u ruwe generaliseering van een ruwe school waren uitliet veldslaande en zij sprak dus: — Ik kau tegen tt met redene*-ren en i» weet dat. Hoezeer een vrouw ook gelijk h<>fl. de mannen Kunnen altijd zoo praten dat hetgeen zij zeggen zeer overtuigend is eu toch weet do vrouw heel zeker dat zij ongelijk h bh» n Maar er is toe!» een ding — do scheppende vreugde. Noem het doblielen als ge wilt, maar toch komt het mij heerlijker voor iels te si*li»p---i-en; iets te maken, «lan alleen maar «laai hei-:,-» dag met «lo!,!i» Isteenen te gooi,». Hebt u zelf nooit iels gemaakt — on hut aa» «l<- Vtikou of co» kan»»-* of een vlot of zoo iets' En herinnert go u niet hoc vrede» » was. hoe pr,!lig g<> il hebt gevoeld terwijl ge bezig waait en nadat go hel luidt g,-daa i » Terwijl zij sprak z:i>> hij in zijn verli'- !d>,>g «!«¦ vrr'.:,'.!,, vlakt '. aan il. .1 «xver bij «l>* Isloiulike eu bij zag il* 1i,.:!,:,! <>n winkels en al «1 ¦ Iliiuteu H' bouwe,» «ti * li > had opgetrokken en /ij,! /a»g-luol-il. tl» i da:; vi- '.ment niet drie plu g 1» wcikl.a, lV»ordl v>.-v«.h.d_)

hij verschillende bedrijven een anderen Zondags» dienst in te voeren, worden door de beuren NOLTING (v.-d.) en TER HAAR (c.-h.) onder» steund. Door wethouder WIBAUT wordt mede» gedeeld, «lil de „Federatie" en «lo „Bond" afwijkende wen-ichen hebben en dat de direk» leur «lor I'll,'clriscn? l'entrale uit bolrijfsoog» punt aai <*<*» dienstrooster de voorkeur geeft, dat meer met h»»! «loor «!<*» Bond gewenschte overeenkomt. De direkteur is door B. en W. gemaeliligd dil dienstrooster, dat ev<*n»*»*ns meer _x>r<»'agsr!>sl brengt, in te voer-*n. Het adres vraagt ook. aan ri»'4w<*rk«-n«l'' kracht te vi'rleenen tot «len datum, waarop zij reegis eerder hij de gasfabrieken zij» ingevoerd; B. ca W. vinden hiertoe «.•«•hier g»-en aanleiding, 'l * n aanzien «1,-r water! !'4 l»»>->ti»at hij B. en W. «Ie steminiiig om iiii» ii»! verzoek om meer Zondagsrust t«*ss<>nio<*i ie komon: zij hebben echter nog g»-<*ii beslissing genomen. Dn heer Ni'I.TI.VG had v,iwail,t. dal de w-etlioiülor jHijk»» reelilen zou willen verleen,-» aan alle arl>ei»l,*rs in «lriepli,»*l>eiiil!<>,i*,t. Hij

gelooft dat hel enkel «en geldkwestie is; door aanstelling van meer werklieden is do Zondags» •dienst te kragen, zooals de werklieden dien willen. Tevredenheid is ook in het belang van hel bedrijf. Hij dient een motie in, waarin B. en W. worden uitgenoodigd den Zondagsdienst bij oenlrale en waterleidingen gelijk te maken met die bij de gasfabrieken. OUDEGEEST begrijpt de motie niet ol hij begrijpt de verklaring van B. on W, niet. Hij vraagt of bij de Centrale de Zondagsrust thans wat den lijdsduur betreft, ongeveer on hetzelfde neerkomt «ls bij de gasfabrieken; dit had hij van B. en W. begrepen. Ten aanzien van de waterleiding deed do wethouder reeds een loo» zegging. Waartoe dan de motle-l-lolting? Is die aan nlet overbodig? De heer ABRAHAMS (v.d.) heeft va» den direkteur der Waterleiding vernomen, «lat hlj geen waar heeft de regeling van de gasfabrieken over te nemen, doch dat het slechts een geld» kwestie is. Van den wethouder heeft blj echter begrepen, dal het dienstbelang zich verzette tegen de regeling. Hoe zit dat? De heer TER HAAR acht de motie na de ver» klaringen van den wethouder onnoodig, maar vraagt over de adressen praeadvie». De heer BOISSEVAIN (v.d.) wil de motle-Nolting laten drukken en later behandelen.

Wethouder WIBAUT verzekert, dat de heer Nolting geen sterker gevoel voor de wensehelljkheld van Zondagsrust heeft dan B. en W. De nieuwe regeling aan de Centrale geeft aan de werklieden vrijwel «venveel Zondagsrust al» aan de gasfabrieken, maar ze geeft se volgen» een ander rooster. De heer Nolting meent nu.dat wat aan de gasfabriek kan, precle» aoo aan de centrale kan, maar dat is onjuist; de bedrijven verschillen daartoe te sterk. Het geldbeswaar i» door B.enW. in het geheel niet genoemd. Ook aan de waterleiding zal vrijwel evenveel Zondagsrust geg«»> yen worden, maar wellicht ook volgens een andere rooster, dat met den aard van het waterleiding» bedrijf overeenkomt. Een soo stellig advies van den waterleiding-dlrekteur als de heer Abrahams heeft, hebben B. en W. nog niet. Ontvangen zij het, dan zal dat hun beslissing vergemakkelijken. In «lie omstandigheden zijn motie zoowel als preadvies mogelijk. De lieer NOLTING (v. d.) heeft beswaar tegen het rooster, sooals het aa» de centrale ik Inge» voerd; o. a. komt een deel der werklieden Zondag» 2 uur '»nachts thuis en moet 's middag» 2 uur weer in dienst zijn. Wil de wethouder dat veranderen, dan wil »pr. aljn motie intrekken. De heer TER HA AR (e.h.l wil liever schriftelijke inlichtingen, dan de mondelinge die de wethouder verstrekte. ' OUDEGEEST deelt mede, «lat het rooster, sooals de federatie het wil, niet eenmaal, maar viermaal in de week de menschen om 2 uur 'snacht» naar huis wil laten gaan. Tegen dat rooster moet de heer Nolting dus nog wel meer bezwaar hebben. Wethouder WIBAUT: Preadvies, sooals de heer Ter Haar vraagt, zou vertraging van de invoering der regeling beduiden. Het bezwaar van den heer Nolting treft den werkman, meent «pr., slecht» eens om de negen u-v-kei.. Intusschen wil spr. dat beswaar nog wel eens met den direkteur be» spreken. De lieer NOLTING trekt zljn motie In. Een adres van bewoners van den ..it.

om duinwatervoorziening voor het gewone tarief wordt door POLAK ondersteund. Reeds een jaar lang hebben B. en W. eenzelfde.adres om pread» vies. De adressanten moeten zich nu met slootwater behelpen en spoelen daarin de vaten, waarin zij de melk naar Amslerdam vervoeren. De Amsterdamsche Gezoudheid-kommissie klaagt «lf in een adres aan Provinciale Staten, dat Amsterdam goed water heelt, maar het aan de veehouders onthoudt.

Do wethouder SERRURIER is juist gereed om dc zaak in de wlit»rleidingkommis_:« te brengen en zal de behandeling bespoedigen, maar betwij» feil of alle adressanten aan dc leiding aangesloten kunnen worden.

Het is pas kwart voor vieren, als de lijst der ingekomen slukk-n is afgewerkt en de behandeling der eigenlijke agentia aanvangt, maar «lan ga in ook Al ager_apuntni zouder meer onder d«*n hamer door en zijn wij in een oogenblik aan d«.» voortzetting der voor een aantal weken afgebroken behandeling van het voorstel 10l afschaffing van het toelatingsexamen voor de

Hel woord is aan «len welhouder DE VRIES, die meent, dat B. en W. alleen aan de» uilnoodiging bel,e ven te voldoen, als dc Raad hou met krach! van argumenten overtuigt. Hij betoogt dat f< it'-lijk all»* kinderen in Amsterdam 10l 13 jaar o,i«l< rwijs <,»lva»^>». zij het dun dat «lil voor een ,!»>e-! ainbaehtsoixlerwij, is, terwijl 70 pCt. na «I»* zes klassen der lagere school verder onderwijs ontvangt M»*n lied^nke ook, «lat voor «en «l*el «ler kindere», die re<*ds met moeite

de «es klassen der lagere school doorloop!, verder onderwijs «een voordeel is. Van _77i» kinderen die bij hel laatste ontslag de school verlieten, zijn er trouwens slechts l_i«i «li°*. la! jaar of jonger zijn, 774 zijn 13 jaar, 10!) zijn 14 laar on 8 zelfs 15 jaar. Een leerlijd vau 7 «f 8 jaar bestaat dus voor velen. Voor de eenjarig» vervolgklassen wordt do toegang gemakkelijk verkregen, maar na drie maanden is reeds 40 pGt. verdwenen, terwijl op de tweejarig* ver» volgklassen, waartoe niet zoo gemakkelijk loc» «ang verleend wordl..na denzellden tijd slecht» IN pGt. verdwenen Is. Daarentegen is bij het driejarig herhallngsonderwijs, dal ook geen toe» gangsslagboom kent, hel verloop ook groot, n.1.^0 pCt. in 2»/» jaar. De bezwaren, legen dlt examen ingebracht, geiden tegm alle examens, maar voor eeen examen slaagt een zoo groot porcentaae.aïs hier: 75 pGt. De kritiek van don Kl. de Vries op de examen-opgaven aanvaardt spr. niet; die opgaven waren zeer eenvoudig en leder behoorlijk leerling moet bij hel verlaten der lagere school daaraan kunnen voldoen. Zelfs wil de heer Kl. do Vries nog voor. het bezoek der tweejarige, vervolgklassen een premie geven.... , ? , SMIT: Sluilzeg^ (Gelach.) ' ' » - ' Welhouder DE VRIES: Wat met weinig inspanning verkregen is, wordt in den regel weinig gewaardeerd. Trouwens willen alle voor» standers in den Raad liet examen toch door een ander onderzoek ter schifting der leerlingen vervangen; maar eik wilde weer iets anders en het voorgestelde was onpraktisch. Afschaffing van het examen zou noch voor do leerlingen, noch voor do vervolgklassen goed zijn. Veel heler is het, om het «mbachlsonderwijs uit te breiden. Hoe treurig de resultaten zijn van onderwijs waartoe ieder wordt toegelaten, meent spr. dat blijkt uit een rapport over de herhalingsscliolen. waar Engelsen onderwezen wordt en waar na 3 of 5 jaar de leerlingen volgens hel rapport een slechte uitspraak nadden. De rapporteur, een der gemeentelijke inspekteurs, meent dat er «an de* onderwijzers of aan de leerlingen iets niet moot deugen en ziet de oorzaak hierin, dat de onderwijzers uit eigen belang zooveel mogelijk leerlingen naar de kursusseu drijven, denkende: „Als er geen leerlingen zijn, zijn er ook geen onderwijzer» noodig. In de «vondzilling volgen de replieken, nadat de VOORZITTER een bodankbrief heeft voorgelezen van het Pltrijsclto -gemeentebestuur. (Applaus.) De heer KL. DE VRIES (v.d.) heelt e» schrijven van iemand die do op het exam» opgegeven sommetjes, die «ie wethouder zoo gemakkelijk vond. aan tien handelslleden voorgelegd had en negen hunner konden ze niel oplossen. Dit jaar waren do opgaven weer even dwaas; onder voortdurend gelach leest spr. •r een hizonder onzinnig voor. Vast slaat dat door een verkeerd ingericht examen een groot aantal leerlingen verstoken blijft van hel dag» onderwijs «lat zij wenschen en «Hal de gemeente verschaft. Wanneer de wethouder zich beroept op het verschil van opvatting der voorstanders omtrent het hij afschaffing van het examen lo volgen stelsel, «laar kan in overleg niet de raadskom missie van onderwijs het te volgen stelsel v«sl««leld worden. VAN KUNKHOF keurt het af. dal de weihen» der de legen hem aangevoerde argumenten nagenoeg geheel onbeantwoord heefl gelalen. Hij vertrouwt «lal de oppositie van den wethouder niet beleekenl, dat, als de Baad zich voor dc afschaffing uitspreekt, de wethouder niet ernstig er naar zal streven den weg lot afschaffing van hot examen le vinden. Van hel verschil van opvalling omtrent wal na afschaffing zou. moeten gebeuren, mankt de wethouder «en karikatuur. De wijze van schifting der leerlingen is bijzaak; hoofdzaak i». dal ieder, die door den onderwijzer zijner school geschikt geoordeeld wordt, tot de vervolgklassen toegelaten wordt. Men vergele niet, «lal die examens ook hel onderwij, ia d» hoogste klassen der lagere scholen b«derv«n. Een lid der sclioolkommissie was dezer dagen in zoon klasse en vond den onderwijzer daar bezig m«4 een idiote les, die spr. vruchteloos aan verscheidene raadsleden heeft voorgelegd. Toen den onderwijzer gevraagd werd, waarom hij toch zoo mal deed, was het antwoord: wij moeien onzo leerling africhten voor examens waar zulke onzin gevraagd wordt. , De lieer DEN HERTOG (llb.) begrijpt niet wat het bewijst voor het al of niet behoud van dit examen voor de vervolgklassen, wan» neer een gemeentelijk inspekteur klaagt, dat aan het eind van het hernalingsonder*,v»js de leerlingen een slechte uitspraak van het Engel.ch hadden. Daaruit blijkt alleen, dat die leerlingen een treurig slechten onderwijzer had» den en dut de inspekteur belachelijk hooge eischen slell. Omtrent do schifting der leerlingen na afschaffing van hel examen, ontwik» kelt spr. dezelfde gedachte als «le beide vorige sprekers: indeeling in drie begaafdheid«groep<>_.

Dc heet* JULES N: DE VRIES (lih) reuil" rr». MAT i 111^'.^ «helt uk do, da! aan do 1,00.', - ,i en oi'.'!?iwij' rs der vervolgki-is*,,-», op wier mlxies «'.-.- wel.iouder zich Inroept, niel gevra.--^ is, hoe ze den-ten over toelating van allo .iel, Ulinnieldeud', leerli»*-ien bij wijziging fan de school-ii.richlit'ss, maar hoe ze dotken over afschaf:!"*; van het examen met behoud voor allen van het huidig leerplan, dat voor een klein keurkorps is ingericht. Ongevraagd echter hebben verscheidene hooiden en onderwijzers gezegd, dat zo er voor waren het tweejarig vervolgonderwijs te geven aan allen die het vragen, maar dan met schilling van do leer» tingen in bekwaamheidsgroepen. Hierover zijn ook alle voorstanders in den Raad het eens. De wijze van uilvoering is van volmaakt onder» geschikt belang. Waarom heeft de wethouder toch zoon bezwaar tegen elile-klassen. Wij hebben die hier al lang. Wij hebben immers prolelarförsscllolen, scholen voor den gegoeden middenstand en rijkelulsscholen. Daarenboven hebben wij al achterlijken-scholen. Aan «lio vrijzinnigen, die in theorie voor leerpllchlultdreldlng zljn. vraagt spr.: waarom dan nlet gestemd voor dit voorstel, dat geleidelijk in die richting werkt en het den minister gemak» kelijker zal maken den leerplicht uit le breiden. Do heer BELLAAR SPR UUT (v.-d.) konsla» teert, «lat voor de middelbare 3-jarige scholen geen examen gehouden wordt. Waarom dan voor de tweejarige vervolgklassen wel. De wethouder verwijst do nielgeplaalsle leerlingen naar de amhachtsscholen, maar die zijn stampvol; daar is al een massa plaats te kort. Overigens moeten de ambachlsscholen niet heb- Ixn het uitschot dat niet deugt voor do vervolgklassen. Do wethouder DE VRIES kan zich het aMann» heimer stelsel van bekwaamheidsgroepen zonder leerplicht niet denken. De ouders zullen het min^fmeer als een schande beschouwen, als hun kinderen in een mindersoortige school konten. Tot op dit oogenblik meenen B. en W. dat de afschaffing van het examen geen ver» betering zou brengen en spr. kan dus niet toezeggen, dat B. en W. do afschaffing zullen voltrekken, maar alleen, dat zij het nog eens ernstig zuilen overwegen. Het voorstel wordt aangenomen met 24 tegen IC stemmen. Er voor stemmen de sociaaldemo» kralen, de vrljzinnig-demokralen en de liberalen Den Hertog, Do Man, v. Tienen en v. Os. Do overige liberalen on alle kerkelijkeu «temmen tegen. Aan do orde is do voordracht van V. Eu .W, oen het subsidie voor het wot7l_loo«t»etdsonM« te verhoog»» met t 40.000, ten einde do «tan» fluiting van den Diamanlbewerkersbond mogetijk te maken. Vooraf gaat de behandeling van het voorstel» Rutorius, om do behandeling der voordracht tot do begroeting in Oktober uit te stellen, welk voorstel bij afwezigheid van den heer llutorius door den heer SCHUT (a,r.) op finan» «ieele gronden, gesteund wordt «Wethouder WIBAUT meent, dal dit voorslei Deheel in strijd is met den geest der dlskussle bij behandeling van het voorstel-Miranda om rechtstreeks 150.000 voor de kinderen van «erklooze diamantbewerkers te geven. Dat voorstel is toen afgestemd, on grond dat do 4. I*l. D. B. zich met spoed bij het fonds kon aansluiten. Zeker kan de toetreding van den A. N. D. B. groote financieel» offers vergen. B. en W. hebben dan ook reeds aan de regeering verzocht on deze slaalsbegroollng een oom voor subsidleering van werkloosheid» fondsen uit te trekken. „Een stap in het duister" is de voordracht niet; do stap kost f 40.000 precies. Do heer Sutorius schrijft in zijn toelichting, dat in de diamantindustrie te licht werkloosheid heerscht, dan dal men haar beoefenaren bij werkloosheid zou moeten beunen; de omgekeerde konklusie ware echter luister geweest. Men vergele ook niet, dat oen zoo slecht jaar als 1013—1914 zich niet Ucht spoedig weer in die industrie «ai voor» doen. " Het voorslel-Salorius wordt verworpen met 86 togen*) 2 slemmen; er vóór stemmen de anti» «*ev. heeren Ruvs en Schut De voordracht van B. en W. komt nu in behandeling. DE MIRANDA heeft met .groot genoegen deze voordracht gezien, waardoor het werkloosheid» fonds in 1914 over l «0.000 kan beschikken, ««en belangrijke slap voorwaarts, zeker in ver» gelijking met andere steden. Om echter uit zijn zwijgen geen verkeerde konklusles te doen trekken, verklaart spr., dat hij dc gansche, ook nu nog gehandhaafde weislandsgrens van f 25 loon blijft afkeuren. Zoon grens beslaat nergens buiten Amsterdam. Door die grens zullen personen buiten de verzekering vallen, die er wel -degelijk behoefte aan hebben. Het is waar dat die grens in verschillende sociale wetten voorkom», maar in deze lijd van stijgende duur»

te h het 7 .er «,*sl «1.1 *>?**» boven f 25 v.x"'i nl g.'eu a, ?^:i'>i ".beslaan «Veer leidt. Een •p; ir wvken uitstel vi» tic»*; icrm^n van in» gang van «L» tov*s._*; cv. e.» opname van allo «iiamiliithewrckrs zoit Veel beter geweest zijn. Do welstand* ;rens .al zoo groole admiulstra» tl?ve moeilijkh»«len meebrengen, dat het niet eens heel zeksr is, «lal de aansluiting van den A. N. D. B. gehandhaafd kan blijven, Hot zou dus goed zij», als B. on W. no«l eens do schrapping der heele weislandsgrens overwogen, intusschen aanvaardt spr. de voordracht gaarne, omdat die allhans minsten? driekwart er dlamanlbewerkers baat, want al durft men zelfs thans nog spreken over de hooge loonei» der diamant!» werkers, zeker drie kwart van hen verdient gemiddeld geen f 2». De heer SCHUT (ar.) lieert integendeel bezwaar tegen do voordracht, omdat hij meent dat iemand die gemiddeld in drie jaar f 25 ver» dient, zelf wel sparen kan en niet behoeft te steunen op een gemeentefonds, dat mede bijeen» gebracht wordt door lal van personen, die veel minder verdienen.

SMIT betwist de stelling van het fond»-bestuur, dat de handels» en kantoorbedienden geen loontrekkenden zouden zijn. Het fondsbestuur meent «lat een, loon van f 1300 in Amsterdam voldoende is om lo sparen voor allerlei eventualiteiten. Integendeel is die grens veel te laag, zeker voor de handels- en kantoor» bedlenden, die genoodzaakt zij» zich beter (o kleedon enz. Afschaffing der loongrens is ge» wenscht, in elk geval v-.-hoogiug ervan, zooals in de ziektewet al een liooger loongr.ns van f 5 per dag is opgenomen. Welhouder WIBAI'T wijst den heer Schut er op, dat de uitbreiding van «leu termijn, waar» over de loongrens berekend wordt van 2 op 3 jaar, gemotiveerd wordt «loor de groote wissel» vuiligheid der d!amant!n:ln. lx> belangrijke vraag of de looülrens g-lieel moet worden opgeheven, meenen 11. en XV. dal lalcr afzonderlijk zal kunnen worden besproken. B. en W. meenen niet, dat wijziging ondenkbaar is, maar in elk geval is daartoe overleg met hel fondsbestuur noodig De administratieve moeilijkheden worden echter door Miranda overschat; de ruime opvatting van het fondsbestuur maakt dat liet reeds gehouden overleg mot het bestuur van den A. N. D. B. de waarschijnlijkheid heeft geschapen, «lat de moeilijkheden niet belcekenend kunnen zijn. Dn voordracht wordt zonder stemming goed» gekeurd; «Ie lieer Schut vraagt aanleekentng dat hij legen stemt Aan de «-de komt het afwijzend preadvies op het adres van onzen partijgenoot <**_ H. <_er> hard om een algemeene regeling te treffen voor verlof en verlolslrakle-menl van »n»blen«*ur«n»Il«»n>erll«l. SMIT hoen het verzoek met onverdeelde sympathie gelezen. De ambtenaren moeten weten waaraan zij toe zijn. Thnns zagen ambtenaren vaak van een kandidatuur af, omdat hel hun te riskant was. D» moeilijkheid is natuurlijk om verlof te geven aan een hoofdamhtcnaar die niet lijdelijk te vervangen is. Zouden B. en W. schier met meer positief willen toezeggen «lal zij uooit verlof zullen weigeren, als het oenigszins moge» lijk ls. Echter is s>>r. hel eens met B. en W., «lat, wat d> vergoeding betreft, de oplossing gezocht moet worden in een behoorlijk»!- ver» goeding die hel Rijk aan Kamerleden geeft MATTt-H-SE), meent dat volkomen noodo loos B. en W. schoolhoofden, lot Kamerlid gekozen, eerst onderwijzer maken en dan pas verlof geven. Waarom hebben B. en W. och ter de b<****sissing in zake t>«rhard aan den Raad onttrokken, In Roll**rdam geeft men in zoon geval verlof als schoolhoofd. Hier echter zal na vier jaar het Kamerlid niet weet lot schoolhoofd lxmuemd worden, als de distriktsschool» opziener niet meewerkt. DE BURGEMEESTER meent dal B. en W. in de voordracht reeds voldoende doen uitkom*»» dal zij verlof zullen verleiuen, als hit «-enigs» zins kan. Aan een schoollioold kan geen v«r,of gegeven worden, omdat de wet slechts een hoofd van cc» school kent en een lijdelijke langdurige vervanging niet in hel belang der school is. De Rollerdamsche regeling acht spr. in strijd met de wet. .

Ka replieken teekei.t KLEEREKOPER nog principieel verzet aan U-gen ds opvatting «les voorzitters, alsof alleen het gemeentebelang bij deze vraag moet wei*en. Hel schijnt «lal men hel Kamerlidmaatschap als een partikuliere liefhebberij beschouwt (gelach). l>e juiste opvat» ling zou ziin, dat men «en verzoening zoekt lusechendebelangen van gemeenteen Kamerlid» maatschap, zoodat zoo weinig mogelijk offers gebracht moeten worden, gelijk Albarda ge» bracht heeft.

De VOORZITTER is bereid 10l een verzoening als Kleerekoper aangaf. Maar indien er geen ver» zoening mogelijk is, moet het gemeentebelang wegen. Do voordracht wordt aangenomen.