Het volk : dagblad voor de arbeiderspartij

«e 't«lii>ga»eealrtNle ta België. De Belgische Centrale Organisatie van arbeider» in de Voeding» hediijvon, bestaande uit chocolade- en suikerbewerkers, bakkers, brouwer» en alacl.ter.-.. hield Zondag en Maandag haar tweede kongree te Antwerpen. Bij déze gelegenheid herdacht de afileellng Antwerpen levens haar Ib-jarig bestaatz. Bij deze feestelijkheid was onze Nederlandsche Bakkersge-idlenbond vertegenwoordigd door Boeg. terwijl tloudKNilt mei Allmann uit Hamburg hel Internationaal llakker«ekl-etarlaat vertegenwoordigden. Op dlt kongres kwam duidelijk uit dal ook in België de centrale organisatievorm sterk veld wint. Terwijl nog kort geleden de Belgische bakker» selfswndig en federatief georganiseerd waren, zljn zij nu hij dt'»« centrale aangesloten. De bc*» okingen waren meest vanhnit>l»o*itielhken aard. Hel cnntr.ial bestuur werd opgedragen op het volgend kongret» met gewijzigde ontwerp«.latiiten ie komen. o.m. tol betere regeling der ".onlributiën en de nitkeeringen. Om. weid besloten zich aan te «luiten bij bet lutemtitionaal 11-ikkcrs.'oki eltirlaat.

*Npgez»n*«l liet Hoofdbestuur vaudeuOentralen Bond van Bouwvakarbeiders meldt ons:

Val» den Internationalen i-leenilouwert, sekreta» >!-! krijgen wij bericht, dat de steenhouwers inde provincie t'omblanchien, (Frankrijk) in 3t. George», Premi >iiz, Gorgololn, l^adolz en Beringn.v. sedert een W» tal «lagen in staking zljn voOr verkorting va n «len werktijd welke thans 12 nnr per dag is. De ondxiitt'men» zoeken ii, bet buiieit,aii«'onder- I.» lil »>«>!->«. ls'.eenbouv .'is. zljt op uw lioetle!

' Men schrijft ons: , ' DooT den Meubelmakers- en Leliaugcrsbond wordt nn al gedurende 12 weken in drie ver» schillende pli.«!>c!i ten Itliidtickkig l>lnk slrijd gevoerd In Apeldoorn slaken een < lal personeelen en zijn nog «enigen uitgesloten Door dc iialroonsvereeniging worden «tee-li. tegenstrijdige be» «.lullen genomen Den oenen dag -«vurdl oplossing van «hel geschil verwacht, terwijl den -inden*» dug weer blijkt, dal de hcerfn slecht» lichljnbelolleii doden. Eenmaal was de oplos«ing zot» dicht gennilerd, dat slechts de overeenkomst geleekend moest worden, Toen zwai*l «»p wil hel overecngokomene moest worden «eleekend, weigerden de heeren opnieuw. Alle pogingen «mi de organisatie om den tuin te leiden, nii-diiklen natuurlijk, vandaar dat de patroons nu trachten onderkruipers U* werven. De firma Griethuizen en Koch. Ie Amsterdam, die door deze Apeldoornsche etaking in moeilijkheden geraakt (er kan «iet meer worden afgeleverd' tracht onder vnls-ilie voor«p!egeling arbeiders naar Apeldoorn te zenden. Onder liet «nolief, dal door haar te Apeldoorn een nieuwe fabriek is opgericht, randt deze firma iierlolilcn aan door luu»r vroeger wegens opheffing der fabriek le Amsterdam ontslagen personeel. Trol-i nlle pogingen der werkgevers «taan de «rlieider». stère in vertrouwen op luw «l-gi-nisalie.

To l^c^diui duurt dc strijd nu ook al twaalf weken bij twee firma's, n.l. firma lli»>>^clinaii fander en de wed Baar. Door prof. llecres is bemiddeling nanneboden. welke door helde partijen is «unvaard; de pogingen vorderen echter iaiigeaam Te llelpnuin. l,ij Groningen, staal ook al twaalf weken de l.lljarlfahriek van De Schepper (prof. 't ls Me lid*«o stil. Een vijftal DullsoKe b>?l*ocp*.onderkriiiper«, waarvan alcolitti twee vaklieden, doen net alsof de fabriek draait. Door den heer Dr Schepper kunnen geen nieuwe liillard*- meer geleverd worden en nu zendt de fabrikant reed*, gebruikte billards. Of zijn klanten daar «genoegen mee nemen, moet worden afgewacht. In Den Haag is door een afnemer al tweemaal hel gezonden billard geweigerd' Ook hier slaan de arbeiders rotsvast, is van .wijken jtccn sprake en toont de oi-gatlisulic, dat zij in slaat is strijd te voeren. '

»De afdeeling Schiedam hield Zondag een leden» vergadering. De circulaire-Leiden werd voorkennisgeving aangenomen. Een motie uvcrde wcuschelijkheld van de stichting eener iirbelderskolipei-atle lokte van voor- en tegenstanders besprekingen uit, maar de beslissing werd tot de volgende ver gaderiiig verdaagd.

liet Amcrsfoorlscli proletariaat ontwaakt. XVas hel vroeger een heele waag, een openbare vergadering te beleggen, zelfs een over aktueclc gemeentezaken, de door de nfdeeling belegde vergadering te beleggen, zelfs «en over liet door ven Kaad zonder diskussie verleende ontslag aan den gasdirekleur, is schitterend geslaagd: 000 a 700 mensehen vulden zaal en podium van „Ainicilia", terwijl honderden moesten worden afgewezen Holland behandelde in een zakelijk, «stevig gedokuinentecrd boloog, hetwelk met groole aandacht an in«lemming weid gevolgd, hel wanbeheer inzake liet gemeentelijke gasbedrijf. Aan de hand van tal van cijfers toonde hij aan, dat de raad de gasverbruikende arbeiders en neringdoenden tienduizenden guldens indirekte belasting laat belalen.

Klecrckooper noemde dit laatste diefstal, in den meest letterlijken zin des woords, ja, struik» roovei-spolillek. daar menigeen niet weel, hoe» zeer liij wordt beetgenomen Met vlijmend «arcasme geesekle lilj dlt bedrijf, gal een heldere uiteenzetting van de «oe. «lein. gemeentepolitiek en eindigde met «11 vurige opwekking 10l deelname aan den slrijd en het brengen van «oc. dom. in den raad, die ook in Amersfoort, evenals overal elders, een einde zullen moeien maken van het burgerlijk wanbedrijf, liet was een beste avond

Voor Almelo en Zaandam werd ruim 12 gulden gekollcktcerd.

/,»//«»<,»!>f«!t»/inFe*' a 40 esiii -xr regel DEdONG'S HOLLANDSCH - CHOCOIADE "Tabletten. Rollen.Doozen

Klen -schrijft ons namens den Slagersgezellenbonll. Dc groole ezporlslaclilers waren nog altijd ftcvcnd den Zondag als werkdag te liesehou.weit, vooral te llotterdam en aan den Hork ,*.. in Ilolland Nu weid door den gemeenteraad van Kotlerdani l>eslolen, dat «les Zondags hel geinieiile-slachthui, gesloten zal ziin. Dus moesten der.e heeren hun vee des Zaterdags lillen .slachlei». Dc meeslcn voldeden daaraan, doch zekere XX. Zuidmeer, iemand niel vele nnilcnissü'litden, zocht een anderen weg en ->liiiti»d«' /ij», vee tlu dit geval lil» zch-tpcn naar dun lloek van Holland. In dc eerste plaals «¦en <>ei>, «lul dc mensehen aan den Hoek reeds blonden Ie ?>liichleii van Zaterdagnamiddag 0 -ttt»- lul 'Xi'iü^igliachl L» uur, een onnicnschclijke heidslijd a«l«len mol dun direklcur hierover een onderhoud. XX'j! -.venschlcn in geen geval op Zond»!!, deze llCiiiipen te «."...ditcn, ook niet in Klit p val «<.» iXlaanihig (tweeden Pinksterdag) en deelden Item mede, dat wij ze wel wilden Klachten op de overige dagen, niel deze bepaling, «lid dc «.ladders aan den Hoek hun -sl:»< htloon '-ouden ontvangen en de Holler«hiinmers schadeloos gesteld zouden worden. Dit «'«liter voor dezen eencn kier; in l vervolg 7.0 u geen vee geslacht worden, dat voor dien voet slachting te llotterdam was bestemd. Ook '/eiden wij er niets op tegen te bchhcn dat de lloltcrdüiiitiicrs voor dezen keer hel vee •bier uu Maandag zeil kwamen klachten. (Dit lxalstc tis geschied.) linze mensehen aan den Hoek hebben hel andere voorkomende .werk korrekl uitgevoerd

Il«l liier boven voorgestelde was op een -spoeilvcritiideriug eenparig goedgekeurd. XVoensthiginiddag, bij hel eindigen der werkweek, -werd allen uitbetaald en werden allen ontslagen. •Allo .'l7 man zjjn georganiseerd in onzen hond. • !XVij belegden toen «n spoed vergadering te ltolterdaiu met de lietrokkcu gezellen, waar Duel algemeene stemmen weid besluie» geen istuk vee voor Zuidmeer te .slachten, vóór het kon nikt aan den Hoek was opgelost Hiervan avord bericht gezonden. Een on-er bestuurders ïiiul oen gesprek met Zuidniccr en deze ?«gde pns ivu onderhoud lor met den direkteur veh.i^p Toe» wij echler len kantore kwamen, «!sl de chef Spiering ons niets ¦i'idi-r-. Ie Keggen dan: Ik weel van niets, «n «t.t! door «wondcl*-«r, genaamd Doriiicts. Eu een paar zoontje».. lieA geen vierde gedeelte van hel vee is echler op tijd geslacht. Onze inenseheti zijn dan ook vol goeden «noed. «Wij rekenen ais het moei pp den sleuh van nl onze medearbeiders.

"Te l Ircohl i^ onder leiding van de goderne "katholieke en «mrigielyke organisatie!» aan de -machinefabriek,.Drakeubu»-glr', voorheen Rennos, c«i stalling uitgebroken. Reeds lang zijn de organisaties bezig te trachten in utrecht de loonen in de metaalindustrie op le voeren. Die loonen zijn voor een groots stad gewoon treurig te noemen. «H. 5, 6 en? -cent minder dan in oudere, groole plaatsen. Me! de uitbreiding der organisaties (vooral de «ldeolsng van den modernen bond groeit sterk, achtte men nu den lijd gi-komen, te trachten nan dien niisaland «en einde le maken. Bij verschillende firma» werd getracht door overleg de loonen, «»owcl wal uur- als larleNoon betreft, op te voeren Dat lukt echler natuurlijk nog niet dadelijk overal De firma Nennes b.v. wilde absoluut Heen konforenlie mcl ds hoofdbesturen t'iesUiai!, doch schreef wel, dal zoo een staking bet gevolg zou zijn, zeker 81 percent der arbeiders zou blijven «laan. Ondanks dal hebben dc hoofdbesturen, blijkbaar beier den geest der arbeiders kennende, gisteren toch de ststkiyg luien ingaan, wet als gevolg, dat direkt hel overgroote deel der «arbeiders uit de tabriek bleef, zelfs neg S tpieer dan zich hadden opgegeven waren op 'l appel aanwezig. •'i, middags kwam er nog 1 bij. Het begin was dus mooi. Met spanning werd nu door dc blakers uilgezien naar den avond, als de nog nan hel werk gehlevenen de fabriek zouden verlaten.

lschler vier milos kwamen om dezen naar huis te brengen. Dal liep de patroons echter niet mee, want de eerste die uil dc fabriek kwam, ging zich onder ««juich der stakers bij dezen aansluiten. Nog 9 anderen volgden zijn voor» beeld, zoodal nu vrijwel de geheele fabriek stil gelegd is. Slechts cenig reparatiewerk kan met moeite nog geschieden, Hel maken van nieuw werk is -absoluut buitengesloten, daar o.a. de' geheele bankwerkerij plat ligt. Ken leuk inomentje was nel, toen oen nog -werkende, per auto naar buis gebracht, vandaar kalm lenig-.vai>drlde en zich bij de stakers aansloot •

De firma tracht anders de werklieden op alle manieren te paaien: ze mochten in plaats van om 7 nur, on» 5» uur al reeds naar huis en mogen morgen in plaats van 6 uur te 7 uur beginnen Dc arbeiders die nog aan het werk zij», zijn na natuurlijk de lroelelkiuderljes. Ze gingen gisteren niet in hel sehalluur naar buis, noch kregen brood en melk van de patroon. Hoc dal bij dc mensehen zelf in de gaten loopt, blijkt wel uit een verklaring van cene dergenen die zich bij de stakers aansloot onder den uilroep: ?'<> XXinlers krijg je nog geen brand voor den kachel, dan kan je van kou vcrr , eu nu krijgen .we brood met ham .van den patroon!!!

Mon wiet nu wal er aan de hand is Geen enkele metaalbewerker kome naar utrecht bij I ten nrs.

llet l«»n,nile»eii>»»>»M»» Tot redaktcuren van het .XXeekblad van «Ie Vereeniging van Kommieze»» bij 'sßijk»bela*>ti»ge«» in Nederland" rijn bij referendum gekozen J. ter Laan (le redakteur), M. M. foben (Je redakteur) en A. U. Alüema («ie redakteur). terwijl «le heer f». J. van 11'tidl werd gekozen tot komini^iri» 2e rayon.

De <»e*»»«»e«»te»»<7r>l>le

V

•Kroel. Na een rede van Terpstri» vnn l

Textielarbeider» Hengel»» 'Maandagavond had een personeel vergadering plaats voor de wevers van do tirma Pal. watt» verslag werd uitgebracht door de kommissie die door do vorige peraeneoi vergadering was gekozen. Kr -«aren weinig resultaten bereikt. Er was «lapte in het bedrijf, was het antwoord der firma. Hij liei de fabriek nog draaien terwllle der arbeiden-. De kommissie zal nogmaals naar den patroon gaan, on» ten gunste der wevers te pleiten.

Het .vat. llbld." meldt nog, «lat het doel van de Indische L.D. A.P., zooals dit op de vergaderinn van 9 Mei te Boerabaja werd geformuleerd, is: a. propaganda voor de sociaal-demokratiscbe idee; h. praktische politiek voorzoover ml. lil regeeringsreglemOnt dit toelaat; v. he^iiideerlug van Indische ekoiioml^lte vraagstukken OH», ter voorlichting- van de noeiaal-de mokratixche I-^uierfrnktie lu Nederland; d. de uitgave vnn een eigen orgaan. Op de te ontwerpen statuten «til rechtspersoonlijkheid worden aangevraagd. Het reeds jaren bestaande eociaaldemokraUsch verk!e/!»gsfonds blijft bestaan al» aparte instelling onder kontrole der vereeniging.

"In een drukbezochte vergadering der afdeeling Vlaardingen traden Zaterdagavond al» spreker» op: T. W. N. Hugcnholtz en W. Drop, in verband met de herstemming voor den gemeenteraad iv eeo der distrikten. Onze partijgenoot W. Drop is daar in herstemming met den kerkdijken kandidaat A. H. v. Dam.

Hagen holte toetste de plaatselijke omstandigheden aan de cisehen van een goede gemeentepolitiek van socialistisch standpunt, teriryl Drop een uiteenzetting gaf van de beteekenl»'der socialistische deelname nan de» strijd en de strijdw*ljze der kerkelijke» aan scherpe kritiek onderwierp. Boide sprekers hadden veel succes. Er wordt door onze partijgenooten in het distrikt hard gewerkt. De vrijzinnigen boden hun steun aan, *,telke zonder verbintenis onzerzijds werd aanvaard.

— "De door de federatie Prauekcr op Zondag uitgeschreven openluchtn-eellng te Wonmiels kon wegen-t het regenachtige weder niet doorgaan. Vlug werd een «aa! genomen, die vol liep. Met aandacht werd geluisterd naar Helsdingen en De Boer. Goed»» broéhurevcrkoop, kolleklc voor Zaandam en Almelo f 7.62.

— "Zaterdagavond sprak Enka voor een matig bezette zaal te Boveu-liardinz». eld over: .Christendom en socialisme Een prachtige rede. Brochureverkoop bijna f 5. BoUekte Zaandam en Almelo f OM2'I2. Er werden 8 leden gewonnen.

' In tegenstelling mcl vorige jaren, aldus meldt ?l>c Tijd', hebben thans vele hoofden van gezinnen, die opgeroepen ziju om l.andtvecrdienst te vervullen, op hun verzoek om vergording wegens kostwinnerschap van den tegenwoordigen minister van Oorlog een afwijzende beschikking gekregen. Er komt nog hij, dal dc afwijzende beschikking des ministers in vele gevallen genomen is. lijnrecht tegen bel advies der betrokken burgemeesters in. Terwijl «Ie Burgemeester adviseert, om een zeker licdrag als vergoeding te verleenen, krijgt men van den minister bel volgende len antwoord: „Geeft verzoekster te kennen dal, in hetgeen aangaande hare huishoudelijke omstandigheden il hekend geworden, geen termen worden gevonden, om de gevraagde vergoeding lc verleenen." Bij dc betrokken personen heeft deze schrielbeid dan ook geen geringe ontstemming gewekt en door velen is daarom reeds ten tweeden male een verzoek aan den minister gericht, doch .weder zonder resultaat. '- - -

Blijkbaar worden in Den Haai «lalselMHU*» zoo «eed als alle verzoeken »«i dien aai» van « tand geweza».

Talnsa weer p«««llla««? Bet .Nieuws vast den Dag" wee» mee tt «.«Hen. ««at He» bers» naar Beunebroek door da. Talma, naar het «l» laat aauzleu, aal wordt* aanvaard, HIJ heeNraed, een be-ioek aan hot dorp gebraoltt en morgei, Woensdag, zal hij er in de graate zaal van d» Van Verschuer-Braut»-«Uehting.galt-Uenheld geve» aan de gemeenteleden, kennis met kap te wlken"', gelijk het heet: korter; proefpreeken.

Verkeler.Ns* der Vttilkaknlsveilla, Ven meldt ons uit Zaandam:

Gisterenmiddag werd door burgemeester X. ter Laan de eerste steen gelegd vóór de te bon-re» 71 arbeiderswoningen Voor de vereenlglng,G««K Wonen-. Het dagelijks bestuur dor gemeens liet bestuur der vereeniging .Goed Wonen', &i «rchltekt Kater en veel andore genoodigden ware» aanwezig.

«laailxierklealagea.'Voor een tusscbenMsohe vakature in den raad van Belllngewolde z^K kandidaat gesteld J. Baas (vrij,.), J. Utlama (soc. dem.) en 11. Zwier», (vrijz). — 'l»<»or de Haarlomaché afdeeling van «leu Bond van N«-d. Gemeentewerklieden i, aan de leden een circulaire gezonden, waarin zij worden opgewekt a.s. Woensdag de Kandidaten dor 8. D. A. P. te stemmen en zoo mogelijk hulp te verleenen bij de verkiezing. Door de vrljziiiiiig-demokiaten te llsaiieip wt»rd besloten voor de tweede vakature steun te verleeuen aan »^oo»ten, den kandidaat der». D.A. P.

a»ci.tl»o!.l*»U«.lUU. Naar wij vernamen zal het Nederl. Boode Kruis op verzoek van den gouvergeneraal vau I>'etl.lnd»« twee ambulance» naar de peststreken in «ed.ludlV uitzenden.

l»ea!»loe«»petltl«aeQ»ent. Het bextuur der Pensioen ereenlging heeft uit haar midden da hoeren XV. P. Zeilmaker te'<» Gravenhnge, P. Olivat te Nijmegen en H. te Xolstü te Utrecht aangewezen om het v«or deze vereeniging gehouden petitienemen! tol aanvulling en wijziging der Pensioenwetten op een nader te bc .preken datum aan de koningin aan te bieden.

In «le gisteravond gehouden vergaderingvan schnolkominissle werd op voorstel van de kom» missie van pre-advies besloten, dat de damesmode, der konimissie van toezicht tevens lid zijn vau de sub-kommissie voor de handwerken, tenzij aij verklaren daartegen overwegend bezwaar te hebben. Een voorstel va» den heer Bolk e «t eln, om een onderzoek in te stellen naar de behoefte aan openbaar meer uitgebreid lager onderwijs, werd, nadat enkele leden nadere inlichtingen aan dea voorsteller hadden gegeven, naar de kommissie vau pre advies verwezen. B(j de rondvraag kwam mr. adoks met veel plechtatatigheid den voorzitter vragen naar de motieven, waarom den leden der Schoolkomii-.iüt'le» of minstens het bestuur, geen uit noodiging voor de gala-voor«:elliug ter eere van bet Decnsche koningspaar, was verstrekt. .De voorzitter hou hem niet uit deu droom helpen en verwees hem naar het te verwachten antwoord van B. en W- in de laal,t gehouden raadszitting aangekondigd. Ecu meer ernstige kwestie brachtmevr. Wl bat*.» ter sprake, nl. hoe het kwam dat op onze scholen, blijkcui. een io de ,Volksscbool afgedrukte circulaire van B. en XV.,de uren van het bninl" erkonderwijs waren verlengd, zonder dat over deze wijziging eerst de ttchoolkoi-iinlasle wa» gehoord. De voorzitter, mr. Polak, deed het eerst voorkomen, of dc schuld hiervan bij de komml-isis zelf lag, doch toen onze partijgenoot S 1 cc f en ook de heer De Vos wat nader op de zaak ingingen, kwam hij met de mededeehng, dat de wethouder van onderwijs hem schriftelijk had be» richt, dat deze niet van plan aas de Schoolkommis-de in deze zaak te kennen, waarop de beer De Vos voorstelde daarover aan B. en XV. bet leedwezen der kommissie te betuigen, wat, na ceulg tegenstribbelen van prof. XV ol tj er, Tonder stemming geschiedde. Dc ingevoerde wijziging «al later in da «übkommissie voor de handwerken worden besproken.

Tot lieden ls in den toestand weinig verandering gekomen. Met ecu enkele uitzondering, soo wordt ons meegedeeld, wordt overal doorgewerkt dodr de werklieden die niet zijn uitgesloten. Alleen is een werk voor de Au-stelbrouwerij door de monlern erkers geheel stilgelegd. Naar wlj vernemen, is een op gisteren—-«aapdag — Inlegde huishoudelijke ve--gaderiug vat» opperlieden nlet door kunnen gaan omdat er iets tusucben kwam.

A»»us> weer de WNterleldin». Bij den dienst der gemeentelijke waterleidingen is een vakature voor bedrliltilngenieur. Door den direkteur, dea hoer Pennink, wordt iemand voorgedragen, eea oud oNeier, eertijds gedetacheerd aan de artillerie inrichtingen aan de Hem brug. Door het lid der kommissie van bijstand voor de waterleidingen, den heer G. B. Posthumus aleijjes, is schriftelijk tegen deze voordracht opgekomen. X'olgeus den heer Posthumus Uleljjes gaal het niet aan, da leidende funkties in belangrijke gemeentediensten vol te stoppen met oud militairen.

VerZtlleal,»» "llnrtaer vnn Arbeid. B. en XV. geven kennis, dat de verkiezing van ten lid-patroou en va», één lid-werkman voor dc Kamer vau Arbeid voor de Bouwbedrijven zal plaats hebben op Vrijdag 26 Juni, de herstemming, zoo noodig, olj Vrijdag 8 Hul». Het stembureau zal zitting houden ten stadbuize van 10 uur v.m. tot 2 uur n.m.

I.IJ-« l-"» B. eu XV. verklaren iv een voordracht aan den Baad zich te kunnen vereenigen met het voorstel van den lieer Ter Haar, om tramlijn 17 niet meer te doen loopen door de Bilderdijkstraat en De vlercystraat, doch deze de geheele Xlukerstraat te doen volgen en langs Mandsgracht eh Marnlzstraat de Rozengracht te doen bereiken. * B. en XV. stellen den Baad voor daartoe te besluiten en een bedrag van f 13.000 beschikbaar te «tellen voor het maken van een tweeden dubbele*» verbinding-boog tu-.-chen de tramsporen liggende op de Elandsgracht en la de lilarnlzHtraat.

HVeiM«*a«le>-* "Nlbant verzoekt ons te «elder», dat hij Donderdag -?». verhinderd Is spreekuur 9 houden.

At* »tT»>ekl»»«*e«. K. l-Odroel 6<*,o ***»«k 'M» t>*««» Milt in de vorige <«-««ll.