Het volk : dagblad voor de arbeiderspartij

Wij bebb?n al eens meer de aandacht ge» vestigd op «ie «n* estaudige pooa!s oik de ..Deutsche V'veli.'iixeitiml* in den Xider» lauden" seer («-recht «p>«icr!it, geien liet Nmlerlansche volks!» lüikiei. «lat van zulk? pressie b!/,c>iid<*r alkeeüj- is, alliehl jirec ies dé tegenovergesteld*? nit v*".!»!»*^ .'.u!.«»i, hebben. Thau*. bereik! on* wel he! tot dusver ge» ziene toppunt dez«*r dwaasheid. Wij ontvingen «en stuk drukwerk, «lat lot titel draagt,: ..Duitsch Xederlandüehe Xien'.vs lvoi reportenli»»Bureaii ter l'e'üartigiiie dr cmeens<.happelijke belangen dier l'.ee landen ', een «lul. dat „niet regelmaat!»* maar naar behoefte" zal ver» üehünen en waarvan de afdruk ..zonder kosten" geoorloofd is. Het drukwerk staat ouder redaktie van „I*. H. rlörncr. Hoofd» redakteur, Wesel a. 1tl»vn". Van den treffe» lijken inhoud kan men zich ecu indruk vormen »ut de beide eerste alinea's, die wij hier aldrukken : „"Wat i» «r voor nieuws op 't oorlog-veld? Zoo vraagt tegenwoordig «le vlijtige hui.» moeder, wiens Kade op het veld staal en thuis laten moeste: zoo vraagt de weduwe. wiens eenige zoon en kostverdiener tegen den veiand trok; zoo vraagt de arme in de hul. de rijke in zijn paleis, de jeugd die van politiek nielü verstaat, en ds^e vraag wordl in de gebeele wereld dagelijks bondort, ja duizend keer gedaan, zoo geweldig is de aandeel der wereld aan den entbrandcn wereldoorlog. „dm deze reden i* de norlogskorrespondentie tegenswoordig de vornaamztc inbond der couranten «n moet net verlangen hieraan voldaan worden, ja zelfs zoo uitgebreid mogelijk. want de leo'ers verlangen het. Deze nood» zakelijkheid is z

Men schrijft ons uil Leiden: "*"' ' Het benepen e» bekrompen standpunt door hel Eeidsehc liteuukoinllcc 10l nog toe inge» nomen is van dien aard. dal verdere publiciteit niel overbodig ui***» worden geacht. Niels is verzuimd om lic! komitee lo! oudere gedachten to ln*cnl'.eu. Van af 7 Augustus tol 29 Augustus is ecu massa ko.rcspondeulic met liet komitee gevoerd, gekonfereerd :n.l den sckretaris. alle mogelijke hul', aangeboden. -IV onzer leden ter beschikking' van nel komitee gesteld — alles mocht nie'.s balen. Onze korresponden.ie werd met ecu kletspraatje licaul» woord, onze persoonlijke hulp •.«gewezen, met bel rcullaat «lat, waar hel komitee on* < Auguslus zijn werkzaamheden aanving op 2 September nog geen cent uitvoering is verstrekt. Er is voor dc heeren huisbezoeken, zooveel le vragen, zooveel te kontrolceien. «lat de uilkeering daardoor drie weken uitblijft. We heb» ben hun kunnen bewijzen dal bun inlichtingen niet de minste waarde hebben. Ecu der huls» bezoekers deelde on*, u..dc dat lui in een wijk sleehls drie georganiseerde arbeiden» bad aangetroffen van dc pl.m. .187 die zie!» daar als werkloos hadden opgegeven. Wij konden dien huisbezoek.*!* n:es> leden van den textiel» arbeidersbond de Eendracht bevonden. ' Nadat we eindelijk eenige dagen geleden nogmaal*, dc pertinente vraag tol het komitee gericht hadden om oen helder en duidelijk ant» woord te willen geven ou ons verzoek om aanmelding, kontrole en uitkeering te doen gaan over de vakverenigingen, terwijl we anders onze vraag in liel publiek zouden herhalen, gewerd ons eindelijk de medi-deeling „dat het eomitee met aand,el,i kennis luid genomen,van onze missive en rit* hoop uitsprak dat wij baar ier zijner tijd inlbhüiigen zonden willen geien als die mochten worden g'vraagil."

Nu was ous geduld ualiiurüjk ten einde cli gaven wij eeniz.*'!! onxer parl!.!geiil»!»!l'ii, die iv bet k'i'iiilee zillin.'t bebbeu, ondiacb! op de eerste komileeveigalleriiig welke Woensdagavond werd gebonden en welke d' ee< sle vergadering was na de oprichting, begin Augustus, de zaak ler sprak»* la brengen. We hadden evenwel gerekend builen den aa> ls!»ons:>rv:i. lieven voorzitter, d *:» huisbazen* en ?'iikelici.:--nolaris uil. llochergh, «lic geen ge!l*gonhei,( wilde geven over deze kwestie het *>*>>>ord le voeren. De gebeele houding va» het Slcunkomile? getuigt van zulk i—ti ingekankerde haai t«.g< i» de arbeidersbeweging eu de vakvelceniguigei» «lat.onze parliigeum»!. di», ' /.eer P' wailiuv >> houding van hel Nalionaal Komilcc «.IT'van mr. 'l*.* hl. Niels anale, > dan '»» *,cln»i(!ipere!l lach len antwoord kreeg. Wg nieeinle» verplicht te zijn deze nn «.«.e,?' lingcn Ie doen om aan le loonen da! de ,!.*.* dscho Bestiiiirihisboiill gedaan beef! vat ixoijclijk gedaan kon worden, doel» «lat alle», .«fit uil te op den haal legen alle*, wal met aib.!

De *.*.«'!« ld !-> *.•.'.•!« v.ibaasd als verrukt .. .«'ibüasd. En inde*- . net moe!. /onder »«*»« o! worden toi-^t* ,;?.'>>:»: zij !* 'oew»!i!le!*en*!«a lil'i!^. .Vlies. !<.*.!•*> lijk alles ii iv orde: de vorming «lei Icgercori»'*!»!. de uitrusting der soldaten, hei «.ervoer e., «ie verzorging der troepen, bet plan van de.» veldtocht ei» zooveel meer — alles is toen bet tijd was be!.'i'.ud eu de uitvoering Zorgvuldig, tot in «le kl-inst* onderdeel?!» voorbereid. Eens te »!?«', blijkt hier, en afdoend», dat in eiken strijd organisatie zoo niet alle?. dan toch h00f.!.*!!.-'!. !-. Jn vroegere tijden moge persoonlijke dun' en onafhankelijk.? stoutmoedigheid een groote rol 'n^bbeü gespeeld —- bij de tegenwoonlill»* ma»»:*. !>*».<««ingeu hangt nagenoeg alles >an de ol^^üisnl!**. in laa-r»-, en in hoogere» /ui. af. «.bi/.e s>!'.il>ca!ist!»cli fte/.ind? arbeiders .«.'.gen er van leeren. /.o >al» de sterk geordineerde Ibntsche vakvereeniginlleu «mophoadebik en onweerstaanbaar ><» >r*4a:»>'.s dringen. t,»in* l*»an, doel, ouve!?'tt!*l!jk »>> eren*.! •>•!¦ l^r rein waarachter hun doel is gelegen, 200 ruk» ken de sterk georganiseerde Duitsche legers voorwaarts naar ii u n doel — en zullen bet bereiken. Eu zooals de Fransche valtvereenigingen, met hun slappe organisatie, armzalige samenhang en onkundige. leiding, ondanks alle den leden be/ielenden revolutionairen ireest«lrift. «1 nooit in <»eslaa!*d zijn zich eene sterke pontie te veroveren, 200 wordt het even on» doelmatige georganiseerde Fransche leger, on» danks net élan mijner eenheden, ondanks de courage en het patriottisme - soldaten, onophoudelijk en onveranderlijk geslagen en teruggeworpen. De tijde» van «ie («ideonsbenden. van de in» dividueele heldendaden, van het «elf doen. zijn onherroepelijk voorbij, organisatie is hel teeken. waarin overwinningen bevochten kun» nen wolden, straffe, niets vui waarloozende, tot in de geringste onderdeelen doorgevoerde organisatie, onder kundiire en onvoorwaardelijk genoor/.aa.«>,!<- le!>.!!**!<. * De dagblad correspondenten' zijn verbluft van hetgeen zij o»»>*»i!i. stuk bij de Duitscners hebben aanschouwd. Voor de mannen dor moderne vakbeweging is he! niets nieuws. Zij kennen dat. in anderea vorm. in hn>» eigen «ring. /ij werken op deselfde wijze, liaar de» zelfde '„ellioden. volgens derelfde begi«»,«den. Allee» «Ie O'olandigheden. waaronder bet je*»- scbiedt. zijn .<>•>•! vat inoeüok*'!* dan «1:« waar» onder bet 11 nb e d in g t j*,«h©orxaan«de Duit» sehe legerbestuur zijn •»->*< doet _ — en het wordt niet bewonderd door dl.* dagblad» n.«n»che:i. "-Waarom niet? Heeft, on». e organisator! »>.! ie arbeid minder waarde voor de handhaving, voor het welzijn en voor de toekomst der menschheid dan die de» Duüsebe militaristen? 2 ¦ Van 'zulke vragen Reven de ..voorlichtere der publieke opinie' .•! in het geheel geen rekenschap. Kb. <«<• constructieve organisatie der arbeiders boezemt hen belang in. Zij worden slechte geïmponeerd door de destructieve organisatie van he. tot den hoogst-**!» trap van volmaking opgevoerde termaansehc militarisme. Xouii laat hen de or«a.i»sat.e, wier doel is: vermeerdering van stoffel'jl.on welvaart, verhooging van bet morcele en intellectueel* peil der massa, vernieliffing van onrecht, bevrijding der menschheid uit liet kapitalisme, on» haar te brengen lot een op booger plan staande samenleving. _( lees! driftige bewondering »ei valt hen slechts al* zij aanschouwen de organisatie, die dient tin de maebt van liet kapitalistische ia tionalisme en imperialisme te versterken. die monscben doodt bij tien-, «rermiulot bij honderd* «luizentltü'llen, die akkers vertreedt. dorpen verwoest. steden verbrandt, schuiten van kunst en wetenschap, van oude en nieuwe cultuur vernietigd, «lic onzegbaar wee over de menschlieid uitslor!. die de beschaving in den weg staat en achteruit «iriugt, die tot «loei heeft een maatschappelijk stelsel te handhaven, waaronder de onbegrijpelijke gruwelen van den oorlog mogelijk zijn, een stelsel, dat aulke gruwelen voor zijn bestaan noodig heeft. Maar zooals de goede organisatie van de Duitsche oorlogsmachten bet wint van de slechte der Fransche. zoo «al de edele organisalie «ler .«beiden het winnen van de minder* waardige der bourgeoisie. Dat is on/e hoop, ons vertrouwen, onse zekerheid. Onze niet bewonderde, niel geroemde poli* tieke en vakorganisaties zuilen op den duur «e» einde maken aan de organisatie van het kapitalisme in al hare vormen eu uitingen, aan bei kapitalisme zelf. en zullen brengen de hoogere organisatie der meiizeliheicl in net socialisme, waarin /ij lal kunnen herademen en herleven, streven naar hei beste ,n verhevensle, bevrijd van liet wrange monster, dal haar eeuwen e» eeuwen lang heelt neergedrukt iv een /eo v»« tranen en van !,!oe«i. waaruit slecht» «na» orgi-.nl*» baar t** redden vermag. ¦ • *».' F».

Naar wij van terzijde vernemen is de volgende circulaire verzonden: Slalkwarlior Wocnsol, 3 Bepleml'ce I.MI. ill Divisie Scelie I. I.ell. M. No. 312 (1. (geheim). " Onderwerp: i,'ilzcl!i»g Ds. de Jong. Ik heb de eer 1/, Mijne Heeren. te lieiieh. ie», «lal, ter zake van hel. op den 27ste» lVugustus j.l. in hel Ver» cuigillgslokaal van lbólclaiilsclie Jonge Mannen te Slralum, honden ccner. o. a. voor militairen bestemde, rede. welker inhoud eene strekking bad. die voor den geesl in den boel» ei, voor de nlicl.lsvcl'vullmg. ingeval op zijn daadwerke» tijk optreden een beroep zal moeien word;-» gedaan, gevaar!!!!' is. door mij aan den Prediknul Ds. De Jong. wonende te Verhel, zoolang dc Slaal van Oorlog blijft gehand» haafd of cvcnlm.'l «IV Slaat van Beleg zal zijn afgekondigd hel verblijf in bet door mijne o. b. Divisie bezeil.* geb'eil. waarloc ook l^we gloicciilc behoor!, is ontzegd. Dc betrokken predikant is mcl dit verbod in kennis gesteld. Ik verzoek I. ter uitvoering van dal verbod, voor /««ver l've «.cmclilc belief!, de noodige ni! alt edelen le willen treffen. De (Icnciaal-Majoor, Divisie-commandant, VAN iicitwisc-iV. Aan ' 11. 11. Burgemeester der Ne» niccillell in kol door dc 111 Divisie bezeil** gebied. l.i* blijkt ui! «leze circulaire wel, welk een gevaarlijke mach! in «leze dagen in de handen dei* mililaire a.il',l" .Üen is gelgd. Niel alleen over hun eigen militaire «>iiderh«*l'l>elilcn Si'ci.iü'len. 'ie Tilburg immer» liccfl uien «le verspreiding van lid manifest van dien bond „Dc s, huid der kerken verboden, terwijl «lal overal elders toegelaten en zelf» <»** de auloiite>lniina!«l*.!il. wij n»« .ne» ook dal er in elk geval uit blijk!, hoe linkse!» dv militaire «overheid soms nog het nieuwbakken be*>t**m.s» gezag over burger», «lat ln hunne banden i» gelegd, hanteer*?!', li»» nict-niilitair lixerheids» ?cr:,oon, mc»r aan het besturen van burgen» gewoon, zon allicht hebben volstaan ni't den «edenaar aan te z>*g.*eü. dat hij die rode uiet meer moes! hoiül.a. .Vlam' wanneer die rede, zooals. naar hel schijnt. h«?l geval is. nlet voor dc strafwet bereikbaar i**. dan zou ecu burger» lijk «vei !»•!*,*>ie!i» hij zonder vorm v^«l>. prove*» •zulk een c.orbltaü'.e straf als verba,lüiug van een Neder! uit een deel van ziju v^>d»?rland tocpaslc. die den !>e>!<»!.k«*u>* mogelijk op alge» heel verlies van /ijn broodwinning te staan kan •komen. . De militaire «.«.riieid moet met hel aan» -wenden «ler haast onbeperkte machl. die zn ihans volgens dc wel bezit, uitteraard uiterst .voorzichtig zijn. Hel is zeker dringend noodzakelijk, dat de burgerij «loor dc volledige publikalic «ler feilen in slaal word,' ••«.-.leid jont le ooolcelcli. o! ilii* voorzichtig!*?.*! ook in dit geval betracht is.

Door «len Iliiiiütcr van Oorlog 'u de volgende regeling betreffende het militair vervoer over «le spoorwegen en «lc tramwegen ter kennis gebracht aan dc autoriteiten der laii'b:, icht. le. Ken voor «len militair kosteloo, vervoer* bewijs, voor l-peor. .iau,»,»*^ oi' stoomboot kan worden verstrekt aan de o>i!i«!i'iol«le!!, viii* >le ani» l.ige daartoe door «•lkcube!ai:'z'!!eb!'Cii den onmiddellijke» chef in denzelfde.» zin een vo».«..<.*,lie'vij» kan worden afgegeven aan niet gezinilioeldcu, wanneer het bepaalt onbillijk zon zijl» «leze niet het voor* recht van gcz!>i**!'ool'*!e', te doen doelen, in ver* baud met zeer bijzondere oiui!!>.i»l!gl>e'leii waarin zlj verkeeren: 3c. dergelijke ve!><,crbe»>ijxeii voord** heen-en terugwis worden uitsluitend g*egeve:> naar de woonplaats of lijdelijke verblijfplaats van het gezin of naar hel daar nas»! b^!«e!egeii «tution. dan «el voor hen. bedoeld onder naar «Ie plaats waar aanivezigheid noodzakelijk is; *le. bciloehl' vereoerbeirlj/.cn hebben alleen betrekking op verloven ovelceukoiliH.ig de door den opperbevelhebber van land» e:» zeemacht gegeven orders nopens verlof. De Minister van Oorlog heeft bepaald dat aan de verlofganger' «lei militie en der landweer, die zich met toestem!.!. van of van weeë den Minister van Oorlog lu liet buitenland ophouden, on ter voldoening aan de mobillsatieoproening onMr de wapens komen, desveilangd de reiskosten van de verblijfplaats buitenland»!.!» lot de plaat» van op» komst worden vergoed. «.* I-» *^» - ?.-•.,.¦

* In bet gebouw ,Constant»a" te öehiedan, werd gisteravond oen wvrkloozend^eenkomsl gehouden, die boven alle verwachtingen slaagde. Vóór het nur van aanvang wal* de zaal tjokvol, zoodat velen onverrichter zake moesten terugkeeren. Enka hield een toespraak over den algemecnen toestand, die met aandacht werd gevolgd. Daarna werd een schets va», Justus van Maurik voorgelezen, terwijl muziek en gomeeuzchappolijke zang afwisselden. Het ligt in de bedoeling olkei. Vrijdagavond zulk een bijeenkom,» te houden, teneinde den werkloozen eenige lichte oi't-.',snuiog te bieden.

-De distilleerde.ij der 1:1 a v*»n Hevleina en do. te «Dulemborg, «lic *>iudn emiige weken «top ws» gezet, is gisteren »reer aan den gang gegaan. Het personeel — pi. »a. l7*U man — «al successievelijk weder in dienst worden genomen: de gehuwden het eerst.

¦ 'Men schrijft ons uit de provincie Groningen: Een gevolg van dc steeds stijgende korcnprljzen fop «le Groninger bi mi, liep Dinsdag de rogge weer op met f 0.40, gerst met f 0.?.">. tarwe niet ongeveer f N.fiU) ,'s dat het grof roggebrood .steeds duurder wordt. Op het Groninger platteland kost een roggebrood al Ili» en 40 cent de l K.G. .„gen 32 cent ln de voorgaande week. In de Veenkoloniën echter is «le prijs nog steeds 1.2 cent. Daar toch beschikken de bakkers nog over rogge, welke dank zij de tus»cheo!.o»nst der gemeentebesturen, dc bont-on bun hebben afgestaan voor f(i a f 650 er 11. 1., In de dorpen echte» van Oostelijk Groningen, waar de gemeentebesturen dergelijke maatregelen niet hebben /*e,!l<>lil>„ ei» die aan de Veeukoh>nii>!> giC!"*.»»!!. wo,>!>*>, de bakkers nu met hunne klanten „verlegen De !,u!.»Z moedei*:, loei, gaan bet brood betre V.*.*,, l.it de "Veenkoloniale dorpen. Enkele gei'ieeü.ebe : turen trachten dü .'rekken" der lilnnte» te voorkomen, in^ar gcv.ee,! wordt

«lat het weinig zal g.'.en. s.,*» afdoende niaatieg.*: zal bet •illeei» xijn, wanneer i.in !<>^<*«l!!s in verlegenheid. (ienite* mccl toch wordi veel verbruikt al») varkens voedsel. Het meel nu wordt steels duurder, n**. wijl «le prijs der v.nk?us op dezelfde hoogte Wijlt. Vele varkens houders ia de provincie Ciooiugen. veelal kleine boeren en arbeiders, moeien dan ook hunne «lieten van de hand doen.

Wij lezen in liet orgaan van den '(vpografeo» 1.0 d: Hit mag- aeer zeker als een blijk van degi-o*», lüvenskraelit onzer organisatie geld.u. dal «ij i«» «lezen lijd. waarin iedereen «leiorgauisiltie vreesde, nog 2'i »»«'rkl»o*, dn .137 iv dienst, terwijl ir 1173 betalende lede», waren.

"Tengevolge van den E,ii*<»*>eo>'«:l*en oorlog ligt het scheepvaartverkeer in dj haven van.Delfzijl zoo goed als stil. De scheep*, aart leeft in bet Noorden weliswaar weder op. il»»»*»,* die opleving komt bijna geheel «en goeie aai, Hai lingen,zulk, in verband met de ligging van Delfzijl: aan den mond der Eenis, met het versterkte Duitsche eiland Borkuu. T«r*..iil in IDl.i in de mauiid Augustus te Delfaijl in '1 geheel 351 stoom- on andere schepen werden ingeklaard, bedroeg «lit jaar iv Augustus maar'ie. E», de getallen der uitgeklaarde schepen waren 1020. 305 eu ii.

'Naar wij ' vernemen is door liet Dagelijkse!» Bestuur vau de gemeente Ineens arden aan het Werklozenfonds voorgesteld de uilkeci ing aan de werkloozen te doen zooals door de llcgeering wordt voorgesteld. De organisaties zullen hierover nog beslissen. Het i* haast van zelfsp.ekeud, dat ze het aanbod dankbaar zullen aanvaarden. — 'Donderdagavond hield de Besiutndershond te Vl.ssi.lgen oen aliremeene bestuursvergadering' voor de afdeelbigcll der moderne vakbonden «n der 8. D. A. Namens het bestuur werd mede* deeling gedaan val» het optreden van de» Bestuurdcrsbond in het belang van de gezinnen der werkloozen en militairen. Nadat door ie «oc.-dem. raadslede» een.«.blijven aan B. Ou W. was gezonden, is bericht gekregen, dat bet plaat,»» lijk steunkolmtee ook uitkeering aan de nerklooaen zal geven, wat tot boden niet gebeurde. Maatregelen werden genomen om te zorgen dat bovenal de vereenigde arbeider* voor «leze uitkeer»'!»*? worden opgegeven. Naar aanleiding der circulair* van minister Treub oj» gromlslag waarvan ook het geniceiitewerkbiozenfouds tijdelijk wil werken, werd .idolen dat afdeelingen die ecu plaatselijke of nationale werkioozenkns hebben zicb dadelijk «Uien aansluiten bij het gemeentefonds en dat vereenigiligen. die nog geeu werkloozeufoud*, hebben, dadelijk tot bet oprichten hiervan zullen overga,».

— Te ««.-hagen is op initiatief van den burgemeester, Jhr. d. f. W. van Doorn «eu sleuukomite» opgericht, waarin ook onze afdeeling"vc>orzitt«r. O. OuKe.', zitting heeft.

'De raad van Winschoten beeft den verkoop van sterken drank verboden tusschen 's nachts 12 en '.s morgens 7 uur, alsmede des l.aterd.igsmiddag, lusschei, 7 en 12 ei» des Zondagsmorgens tu<,,cl>«n 7 en 12.

Ons Kamerlid «piekln*,:* heeft d<* volgend» vragen ingediend: 10. f* de Begceiiiig bereid, voor de nagelaten betrekkingen van de om be! leven gekomen leden dor bumanniligeu van de llotlerdsm^cl»* stoom* «diepe» -Alice H' en >lfou:dij!»', die door de oorlogsmaatregelen van vreemde Staten tcgro»d« rijn gegaan, voor zoover door dc betrokken reede» »ljeu niet blijvend iv hun nood word. voorzien iets te doen? ">. l» de ,<**,««» in-» bereid, on, voor de usg-,:* lat»!,» betrekkingen der bciüaaningon van zee» vaartuigen, die gedurende den loilogstoeKtand ten gevolge der oorlogsmaatregelen ter zee te gronde gaan, of al.-: vermist v orden aangeslagen, blijvend eenige zorg np -.iel, ><* lieinei,. 'oorzoo»er

De >liui»!rr van Landbouw, Nijverheid en Handel, de heer '1 reub. beeft hierop hel volgende geantwoord: Ad l. Thans kan «aar zijn meeuing neg niet werden nagegaan, in hoeverre een voorTienin»,' «Is wordt bedoeld, noodig zljn zal en tot welke ke,!«ekw«nt!es anlk een voorslening zou kunnen veeren. Nadat de ««oorlog zal beëindigd aijn. »al worden overwogen in boever er voor de regeering aanleiding-bestaat in «leze op te treden. Ad 11. Hieromtrent kan geen toezegging worden p-daan. Werd op dit «-ogenblik «.enige toezegging **edsa,i. dan zou daaraan bovendien bet groote t»««»»aar zijn verbonden, dat dit lichlvnardlgheid ui de bami zou kunne», werken. Zooals reeds onder l wordt medegedeeld zal later kunnen worden overwogen, of er van regeerlngswege iets, en 100 ju, wat er gelsan moet worden.