Het volk : dagblad voor de arbeiderspartij

Men schrijft ons uit Groningen.* Zooals reeds een vorige keer door ons in ?llet Volk" werd meegedeeld, hebben alhier in het steiinkomllce zitting 5 partijgenooten, waaronder de sekrelaris van den Bestuurdersbond, die zitting heeft namens die organisatie. Door deze vertegenwoordigers der moderne arbeidersbeweging werd oen onderhoud aangevraagd met het dagelijksch bestuur van het steunkoniilee, ten einde te komen tot een ver» hooglng der ullkeeringen. Het dagelijksch bc stuur bleek dil denkbeeld sympathiek gezind. DireM konden echter geen vaste toezeggingen ¦worden gedaan, omdat eerst overleg met liet gemeentebestuur noodig was. (Alle ullkociingen vanwege het komitee worden n.l. door de gemeente betaald; de raad verleende, bij bet begin der mobilisatie een blanko krediet.) Op. een tweede vergadering over deze zaak en waarbij aanwezig waren de leden van de kommissie die de aanvragen behandelt en het bedrag der uitkeering vaststelt, Zaterdag j.l. gehouden, deelde de voorzitter mee. dat hel dagelijkseli bestuur zich kon vereenigen met een verhooging der uitkeeringen. Na cenige diskussic, waarbij bleek dat men algemeen voor een verbelerde uitkeering was, weit! het volgende vastgesteld: 10. het maximum dat een gezin kan ontvangen bij geheele werkloosheid wordt gebracht van f» op f 10. De uitkeering aan een gezin van 2 personen, die nu ffl bedraagt, wordt eveneens verhoog,!; 20. een gezin waarin door een lid of leden nog gedeeltelijk wordt gewerkt krijst een toe» slag. zoo, dal het maximumbedrag aan loon en toeslag f 12 kan worden (lot nu toe was dil f 10 ; 30. kostgangers «lic lot nu loc als maximum f l ontvingen, zullen nu een Imogei* bedrag uitgekeerd kunnen krijgen, in verband met hel koslgcld da! ze moeten belalen vlo! <*,'**. maximum van flï'; 10. waar «ie eerste weel; krachtens de rijks, regeling van minister 'Ïreub niet wordt uil. gekeerd, zal «lil door het '-.oüiitee' kunnen gebeuren al. «lil naar liel «ixrd^el van «Ie Kommissie v>'^.i»,>eii*d, noodig is.

We zien dus, dat bij de»» nieuwe regeling de grenzen waarlusschen de kommissie die de aanvragen behandelt, zich moet bev.» gen, zijn verruimd. Veel zal nog blijven afhangen van het oordeel dier kommissie, doel, vast slaat wel, dal deze nieuwe regeling «en flinke verbetering voor dc werkloozeu betee» kent.

Zooals reeds uit het meegedeelde bij punt 4 blijkt, wordt aan degenen die vallen onder «Ie rijksregeling 'ïreub een toeslag verleend. Deze toeslag wordt vastgesteld in overeen» stemming met de bovengenoemde algemeene regeling. In de kommissie voor de behandeling der aanvragen hebben zitting onze parlijl-tnoolen Nanninga en de Jong. en in de betreffende dameskommissie, partijgenoote A. de Vries—Bruins.

Verder wordt in de laatste weken door het komitee getracht, eene regeling le treffen aan» gaande de huur. Deze regeling is als volgt: » De verhuurder laat -/» van de huurprijs vallen. De huurder betaalt -/, en bet Komitee eveneens -/.. '10l nu toe is het in verscheidene gevallen gelukt tol deze oplossing te komen, 't /.al echler de • vraag zijn, of dit in de naaste toekomst zoo zal blijven gaan, omdat naar we vernemen, de huisbazen in verzet komen, testen «leze voor hen toch zeker billijke regeling. Wc zullen eens afwachten.

I Aan het Bureau Bevolkingsregister, Singel 45.1, ! Amsterdam, zljn inlichtingen te bekomen omtrent , onbestelbare brieven, die gericht zijn aan de ! navolgende personen (Belgische vluchtelingen): [¦• Jozef Jacobs Andriaansens, Gustnaf Chaves :' d'A«pi!lar, Com. van de Berghe, 'lijsbaert Block* hiii*,en, Helena Caes, Madme. Citiert»—De Bcham» pheleer. Joannes Franeiseus Clncssens, F. Coelen, llenri Colbert, Fram-ols Dirckx, A. J. Fourago, ' Mr. Gorremims, Gaston Hagenaers, Maria van ven. Ileakel, Mej. C. Hilles, Joseph van Ingelgem, Jozef Jacobs. Mr. Alb. Jonckheere.Joosen—Valkcnborghs, Dominll-ue van Kerckhoven, A. Knops, Madme. IviiopsVercammen. lialjmond de Lauw, Vanden >,Lemmer— Fugène LepommeMinttleii*i, Me. Lucas—Ceiili man»., Fr»ncl.«-cu° Malleeui-eii, F.ugi'ne Mees, Mr. Eu Madme? Moons, Moorkens, .lonima Vllen— Deckers. Fiigène Herman Philips, Xnrel Pinck—Van .Simden. Anna van Pople, Charles van Iloelj. Wve. Bosseel, Agnes Kijker*., . Lodevleeui Selleslachs, Alfhons de Smet, Marice f roulllez.'Vaiidaele, Vercammen en Sllverans, Irma Verhaegen. Angellno Verhagen Van Camp, Louis Vervoert, Mr. 1. 11. Vink, Frans do Vos, Ilarel Vroman, Fdouard Vroom, Walschot»—Boller, I Clemeiillea van de Waljer, Loiii-j Wouters, Madmt».

i, !-*i«'*>li. Wouters.

'. Men schrijft ons uit Tilburg: > Np 18 November heeft de opperbevelhebber een order rondgezonden waarin hij het straffen met inhouden van verlof uitdrukkelijk verbiedt. Sommige kommandanten hebben echter spoedig een middel gevonden om hierin te voorzien. Wanneer militairen gestraft worden voor het een of ander vergrijp, waarvoor zlj in gewone omstandigheden 4 tot 8 dagen provoost of politiekamer zouden hebben gekregen, wordt nu gestraft met lo' tot 21 «lagen kwartier arrest. Het gevolg Is, dat de ge» straften nu 16 of 21 dagen langer moeten wachten alvorens zij met verlof naar huls kunnen. Wij zien dus, «lat het inhouden van verlof hier onder anderen naam wordt toegepast. Inzake liet vrij vervoer wordt eveneens geheel in strijd met de mlnisteneole bepaling gehandeld. 'Niettegenstaande de minister bepaald heeft, dat bij hel toestaan van vrij ver», oer naar bewijzen niet mag worden gevraag,!, nemen sommige kom» manilanien de vrijheid om, indien men geen be» wijzen kan of wil toonen, het vrij vervoer te weigeren.

llet lijkt er waarlijk ,ip. alsof men het mogelijke wil doen om de» geest onder de soldaten te verslechteren.

.'.len sein ijlt ons: Maandag trok een klubje. landwciiiianiien van het llie bataljon als zieken naar Nuaiilen. In hoofdzaak waren het door de heerseliemle vinnige koude en door de vrij slechte ligging op den zolder van «le bekende „hofstede Oud- Ilussiim', lijdi.'!*.*, aan influenza, rheuniatlek, koe'i*!j*i e» «liarrhee. Ik weet, «lat *.'*» reeds

veel wordt geklaagd over do ligging en dat men met zijn oordeel de billijkheid moet b» trachten, dat hel niet mogelijk is it» deze koude lijden hel ieder naar den zin le maken, zoowel den landarbeider als de kanloorkruk. Maar hoe er over le denken, nis ia deze koude zieken oen half uur moeten loopen naar Naarden en daar aan hel hospitaal aangekomen, moeten wachten op de behandeling der lirts-ln, niet in een wachtkamer, maar op een tochtige binnenplaats waar zij ruim dorhall uur staan t.' verld »m n ' Daarna worden zHge* hollien en dc ineeslen met een of twee dagen „kwartierzick onder de wol" weer naar Oud* Uussum gestuurd, om uit te zieken iv dezelfde tochtige lokaliteiten. Het hospitaal in Naarden is nogal vol, hoorde ik. *•• * Men schrijft ons uit Utrecht: In het Uti-echtsche hospitaal heeft men dc gewoonte wanneer er menschen zijn die bij den oor», neus» en keelarts moeten zijn ter behandeling, te laten wachten op den gang. Deze gang, die met tegelsteenen geplaveid is, biedt nu niet de aangenaamste wachtgelegcn» heid voor naüenleii. Het komt zeer dikwijls voor, dat «Ie menschen die daar om 8 i 8.30 uur aankomen, op den sleenen gang lot pl.m. 11.30 uur moeien wachten. Of dit nu het meest radikale geneesmiddel voor oor», neus» of kcellljdcrs is, moeten wij betwijfelen. Indien hel van de direktie van het Ulrecbtselie militair hospitaal niet te veel gevergd is, zouden wij willen verzoeken, voorzie voor die patiënten in een behoorlijke wachlgelegenheid.

(Geautoriseerde verlating.)

10) Gedurende hel begin van den middag kwamen wij aan woester strand waar de rotsen lood* recht uit het water oprezen. Hecht voor ons was een berg als een kegel van groen. Wij gleden om den voel ervan been en kwamen zoo te Lorgona, gelegen op een hooge rols. Wij huilden «lil aangewezen als het eind van onze ri'.ierloei'l. Figeolijk hadden wij afgesproke» 10l Grl«.-c«l. zes mijlen verder, maar 'laar hel grootste deel onzer seheepsmakker.s 10l die» weg had besloten, geloofde» wij «lat dc Gorglitiaweg minde vol zou zijn. Wij trok» ken «lus onze boot „p d.n oever e» ont>>ebeep!en onze bagage; en Wij trachtten logies voor hel "ogenblik en muilezels voor de ilaa-dc toekomst te vinden.

In het eerst scheen er weinig kans een va» beide te vinden. De plaats was meer don «vervol. Met „Hotel Francais" ' — ecu combinatie van loods en tent — was propvol. De enkele hullen d>r inwoners waren propvol. >Vij zagen velen hel zich zoo gemakkelijk mogelijk maken lussehen hun i'-i-^i'''- in de open lucht. Sommigen, nul v.ie wij spraken. zci«lcn dat zij al liüer dan «in week bier waren, niet in slaat lc vertrekken wegens gebrek aan middelen va» vervoer, /ij verleid--!,, dat er veel koorts was en werkelijk za^l.n wij «en armen, rillenden kerel, met treurige oogi-il als een zie':e!i hond, geliiil all.en ("gen ,-cii boom leiiüi ü. Al zijn füiiklui»! was verdwenen en hel ceni''c «lal bij verlangd»: wa-, lenig le keercl».

Terwijl wij bespraken wat wij »u zouden «locn. naderde ons onze ex-p adr<» » e, «lic» wij le vore» hadden betaald <»» van wien ' wij met een l>.',»*''drl>k badde» aiv.-beid genome,!, een sigaar rookcnd. langer da» ooit. M<-| d»»/e wüible hij ons toe op «Ie meest joviale e» vriendschappelijke manier. — Ilroed op bel water, sprak Talbol »a een kort gesprek, Mij zegt da! wij hem als een broeder en trouw liali'.era.id hebben be» h.'üiileltl. hetgeen wil zeggen da! ik di! deed; jelui, kerels, in*!*! hem we! cc» dozijn k-.-iiii over boord 'villen gooien. K-i nu zegt bij, dal bij ons !<»-»!>*. zal bezorgen.

— (leu «en is andere» ve.r!ie»*>slal au •-1 vlooi,»», merkte ik sel-plise!! op 10l .!<>!>»,ie.

— Gaat il!,!,'!!' !!!''.'. zet de pa dr on e, terwijl hij zijn lande» liet zie». Wij droegen on/e lichte bagage omdat wij niemand '.ouden viiide», die ze wilde dragen. Wij moeste»! on/e zwaar.te slokken op den oever lalen liggen, 'talbot wilde absoluut zijn zwaar pak kranten meesjouwen — Zij kunne» •¦» pa! koon»», !?!!lv,<>-,irdde bij vaag. /e zij» van mij e» bel is mii» '*»'». De padrone leidd-* ons door do stad naar «Ie builelibuürl. 'Daar kwamen wij aan een breed. buig buis met verscheiden kamers, een veranda en echte selioorslecnen. De gromt er voor was zoo hard gestampt dat zelfs do siorlie!.'!'» van gistere» hun niet merkbaar doorweekt had. Op ous roepen verscheen ei» /eer zoil^appi^'e, b*le

De al cal de. een «leftig beer met bakkebaarden e» heel vee! waardigheid, boog. - Mijn huis is het uwe. zei hij. Zoo kiegi'» wii. hoewel wij laat aankwamen, i.'e bes!'' slaapplaatsen j» de slad. Mcl gevoel va» verplichting aa» leder and.r «lan onze» si-hipper, werd bizond-.»' verlicht loei» wij «len volgenden «lag betaalden wat wij voor ons logies schuldig waren. lege» >bii avond kwamen millioenen vu»:» vlieg!» le voorschijn. «b* aard» werd fluweelzwart «li «Ie zachte, vochtige lui lil werd door de riviir i'ilgeadenid. I).: beble» e*l de Inge, hr»'«»«li' kanier zeer beet. V*.!! /!"» op «chic sloeh». Ie» bals naakt.» be'ililiidl' >>!eed naar b.-»!:<-» om-Ie /egge» «lat v,j in «Ie a^'igrCüZdide kamer gerol-pz» werd.*». '/ Burgemeester.

Wij vonden daar onze» goeden pa dro tl e e» nog iemand, een knappen, groo'.e» i.ian, zeer mooi gekleed i» cc» kor! buis en wijde broek, overal bena-iid nut zilveren knoopen e» «ressen. — Hij mijn vriend, verklaaule «Ie pa dr on e Hij heelt di* muilezels. Met «Ie» piai-liüg ¦_•«-*;!( uien man sloot Talbal een o*.e.-i eiiko!!.-,,. llij zou ons rijdieren bezorgen legen 10 dollar per stuk cii per dag' «n hij zou o.iz»*'li.ig.i^'»- ni'-e»,iniii lege» <*» «l,'.'» lar per honderd pond. !>e pad r o ne stond erbij en glimlachte i>pge!i!!!»d. — I!: heel goed vriend' .Viel.' vroeg hij. — Mij» zoon, zei Talb.il vol gevoel, je ben', een gentleman en «e» g«!ccn!,*. II pa !ro o c s he 11 ze r gey c d inia - V.'r,.' »»!!>!!. !!>.«!, .> dollar, .illü'l ge.l ze. I» m. .loininy vi-in! dal dc «iseb veel van de waarde va» d<> vriendelijldn-l I v« rliiir.derde- doch «f-lest v.m ons had een andere meeiiing. Hij liel soiipir. da. I.orl daarna werd opge«!!-.->!«!. zagen wij ,oor het eerst «le dames «lir inrichting, lle «iud.!» v.as «e» zeer waardige, kalme, dikke vrouw met glanzi-nd zwart haar. Zij boog dertig voor ons, zei «-enige woorden m hel 'siiaaüsel, e» begon loc» met kinderlijke», onverhole» ijver I" «ten. He joi.g.le. Mereedes g< n.ui nul. was «e» zeer levendig': jonge «lai'ie. (Jok /ij bad glanzend zwart lia-.ir, waarover zij aller eoi'!!' 'st «e» kruien sjaal bad geworpen, i-i bosa geli-el!*». Haar oogen waren groo!. donker «» vol uitdrukking, e» zij gebruikte z> v.'or'iinrend /o„ uitdagend mogelijk oisehoon met alle» schijn van b,-leesdlicid ca zedigheid, Haar figuur was lenig en mollig,- «n zoo gekleed dal elko lijn op hel voordeel.*-'*., uitkwam.

(Wordt vervolgd.)

(B.) Nederland is het aardappel tand bij uitnemendheid. Van elke 100 H.H. bouwland is j. 10 H.A. met aardappelen bezet. Totaal was «lat in ->»-»'' 170.000 HA. mèt een opbrengst van 38}. millioen Hektoliter. ledere provincie heeft daarvan haar deel, al staan de drie Noordeliken bovenaan. In de provincie Groningen en Drente en voor een klein deel in Friesland en Overijssel worden de fabrieksaardappelen verbouwd, WA millioen HL., dio in bovengenoemde 38% millioen begrepen zijn. Zii dienen allereerst voor de aardappelmeel* fobrikage, die overigens ook een deel der kon* sumptieaardappelen in beslag neemt. (Bor» gers, ook Eigenheimers genoemd.) De aurdappelmeelfabriekcn bevinden zich in verband met deze feiten uitsluitend in. het Noorden van ons land. Van do 30 ziin er 26 in de provincie Groningen, waarvan 0 kospera* ticf. 17 spekulatief werken. Wanneer men bedenkt dat 1 H.L. aard» appelen aan de fabriek geleverd ongeveer 00 cent waard is, en 1 H.L. van de gewone kon» sumptieaarduppel in doorsnee f 2 kost, dan krijgt men een kijk op de betekenis van dc Nederlandse aardappelkultuur, lopende over meer dan 02 muloen gulden waarde per jaar. Laten wij do fabriek»» of veenaardappelen — die overigens door de Duitsers ook gegeten worden — als konsumptie aardappel buiten be» schouwing, «lan produceerde ons landje in 101*1 no»* een aardappelvoorraad van ongeveer 4 H.L. per hoofd der bevolking en aannemende «lat door elkaar «le Nederlander 2 H.L. per jaar verslindt, wordt er dus tweemaal zoveel voort» gebracht als gekonsumeerd. Het surplus is voor een goed deel, kriel,, af» v.d, pootgoed on bederf, maar voor een ander, niet onbelangrijk, kwantum, voor de uitvoer bestemd. Die uitvoer is echter volstrekt niet stabiel, integendeel wisselt hij sterk met het resultaat van do oogst bij ouzo buitenlandse afnemers. Zo was het financieel resultaat van 1013 ver van schitterend, omdat. Duitsland — wegens gunstige eigen oogst -—.niet.afnam en waro tenslotte Amerika niet als koper opgetreden da-i had het er voor de boer slecht'uitgezien. Do wisseling in de uitvoercijfers blijkt uit de meer-uitvoeren «ler laatste 4 jaar, die res» pektievclik: 2893 — 6244 — 7030 en 5811 maal 1000 H.L. beliepen. Dit jaar is onze oogst goed, de Duitse laat te wensen over, -todat de buitenlandse vraag groot is. Het is in dc eerste plaats Zwitserland dat schreeuwt om onze zendingen, dan Duitsland dat in normale tijden nog evenveel aardappelen van andere landen (Rusland — België — Oostenrijk) samen ingevoerd krijgt als van ons alleen en deze leveranciers blijven nu in gebreke. Daarbij komt dat leger en ge» vangenenkampen veel vragen, meer dan ooit aan het vee wordt opgevoederd wegens hoge prijzen van ander veevoer, terwijl de oogst «loor gebrek aan paarden en geschoolde knechten minder «nel aan do markt komt. De Duitse nurgers zijn nu bevreesd voor een tekort en helpen door een versterkte vraag de markt nog Meer in de war brengen. De prijs stijgt onder deze omstandigheden. Duitse boeren en handelaars profiteren en. het volk roept om maksimumprijzen. De „Ilonsumgenossensehaft» liche Rundschau" van 21 November deelt mede «lat voor 60 K.O. aardappelen 0 Mark betaald wordt, overeenkomende met f 5.01 por H.L., en al is dan ook volgens dc Lande wirt» «chaftskammer für West falen, de meer alge» mene prijs 4 tot 5 Mark, dan is dat uog een dure aardappel: _» f 1. per H.L. Hen poging van genoemde Land wirt schaf ts» kammer tot geruststelling van het publiek, door te publiceoren dat van de totaal aardappeloogst in Duitsland, in gewone omstandigheden slechts 40 pLt. (d. i. 14 millioen ton van do 35 millioen ton) voor de mensehelike voeding dient, zal niet voldoende clfekt hebben, omdat do resterende 60 «Öt. verdeeld is als volgt: 40 procent veevoeder, 10 procent pootgoed en 10 procent bederf. En Duitsland kan niet, als wij, ander veevoeder invoeren, «lus evenmin «lic 10 pOt. veevoer tot mensciivoedsel verklaren. Ondanks de geruststellende uitingen van de ?Kammer" zien wij de aardanpelsituatie voor onze buur niet gunstig en zal het gedceltclik stopzetten der aardappelmeelindustrie, daar» aan weinig.veranderen. Met schrik hebben de. Pruisen dan ook onze grenssluiting voor uitvoer vernomen. En die was noodzakclik I Zulk een prijsverschil, zulk een vooruitzicht op grote winsten, bracht gedurende enige weken van Oktober alles wat in Nederland uitvoeren kon. boot en schip, spoor en kar, in beweging. In korte tijd gingen duizenden hek» toliters de grens over. zodat spoedig een vierde deel van onzo normaal-uitvoer had plaats gehad. Kon dat ongelimiteerd voortgaan' ' Zeer beslist niet! . Immers als het Duitse tekort,door minder goede oogst een vijfde deel minder is dan normaal, dan betekent dat een tekort van 8 miilioen ton d. i. 800.000 waggons (1 waggon -» 10 ton). Waar wij -elf in goede jaren maar 50 tot 00.000 waggons. dus niet een tiende deel van het Duitse tekort leveren kunnen, daar is het duidelik, dat een doorgezette uitvoer ons van hetgeen wij zelf behoeven, volledig zou hebben beroofd. Hoe wij dan tcrwille van de bocrehwinst er voor waren komen te staan, bij een vermeer' «lering van het aantal monden, door de vluchteiingen-inval, bij een dreigemle hongersnood in België, het behoeft geen nader betoog.

Uit ven Haag schrijft men ons .- De toestand vau cc» aantal vluchtelingen in eenlge zuidelijke gemeenten achtergeblevou, liet vooral bl^s de plotseling ingetreden koude, te wen* schen over. Dat aantal Is iv vergelijking met het groote aantal vluchtelingen dat nog steeds lu ous land vertoeft, gei-iii'»'. De Minister van Binnen* landsche Zaken heeft herhaaldelijk ecu speciaal onderzoek doen Instellen en ma.ilre'*elen getroffeu om zoo spoedig mogelijk iv «len nood te voorzien. De vluchtelingen «lic zleh nog in lichlers bevonden, worden elders ondergebracht. Teuten worden zooveel noodig door barakken ver* vangen en voor voldoende verwarming wordt zorg gedragen. * # ?Uit Vllssinge» schrijft men ons: Ondanks het herhaald verzoek van hetProvineia-d Komitee zulks niet te doen, worden uit andere plaats*».!*, steeds weer vluchtelingen naar Vlissingeu gezonden. Waren er voor enkele weken nog slecht» een kleino *.000 in wiens onderhoud moest voorzien worden, thans b dit aantal tol bijna .000 ge» stegen. Daar alle scholen nu ontruimd zljn ver» blijven de meeste dezer vluchtelingen in de loodsen op het haventerrein. 200 er vau ztjn aau boord van schepen en ook «en groot aantal .ljn bij pl.rtikulieren onder dak gebracht. Ondanks alle voorzorgen, beginnen zich in dn laatste week gevallen van ivphus voor te doen, eerst slechts onder de vluchtelingen lu de loodsen, later ook enkele gevallen elders in de stad.

Men meldt ons uit Den Haag: Op een vergadering van de Vereeniging van liegenten op «lava en Madtira, gehouden te l-ien»-»* rang op l? dezer, werd besloten de tusschenkomst van den gouverneur-generaal in te roepen, ten einde aan de koningin de eerbiedige verzekering over te brengen «lat de iuhiiidsclie bevollilug, dankbaar voor haar zegenrijke regeering ouder alle omstandigheden loyaal zal blijven en mede* werken tot handhaving vau Xcerlimds souverelnl* icit over >'ech ludil?.

Deze verklaring is blijkbaar bedoeld als antwoord op «Ie hier en daar geuite vermoedens, dat zich een proturkschc beweging- in onze kolonies zou kunnen vormen.

'Men schrijft ous uit Leeuwarden

Op In-i van den burgemeester van Leeuwarden werd aldnar bij de» bakker.V. Dam Woensdagmorgen al hel brood in beslag genomen, ivijl lio zich niet had gehouden arm de voorgeschreven .«ameiistelllüg vnu half gebuild, h.'ill'oiilfebidldmeel.

De bourgeoisie» moi***! door hei konhial optreden van den biirgeüme-iier. zich «lilmanl van cc» anderen bakker voorzien e» de elite-bakker kijkt sip.