Het volk : dagblad voor de arbeiderspartij

Onze abonnees zijn GRATIS volgens polisvoorwaarden verzekerd tegen de geldelijke gevolgen van ongelukken en wel voor sao..=i4fcf«..:^

lusschcn Donderdag- en Vrijdagmorgen was er iets gebroken in het parlement: dat was dadelijk to bemerken bij de opening van de laatste vergadering, door de Kamer aan het leeningsontwerp gewijd. In den loop van den dag kwam dc jolige premier van het vorig kabinet ' even poolshoogte nemen, Het was, alsof hij kwam informecren, of men wellicht zijn diensten weer noodig had. Neen, mijnheer, -nóg niet En als dc arbeidersklasse, en allen die zwoegen en ontberen, dio de lastdrager, zijn van deze maatschappij, hun roeping bc«-rijpen, dc politieke macht willen gebruiken »die zij kunnen ontwikkelen, — dan nooit! ! Maar als het systeem, dat gedurende deze "-week aan de regeeriugstafel in toepassing werd «ebracbt, ook in dc ' toekomst wordt ' gehuldigd, dan wordt zonder twijfel voor den terug» "keer van ecu klerikaalreaktionair kabinet de weg geëffend. En dat het kobinet-Oort van der hinden zich tot dit stelsel meer aangetrokken "gevoel dan voor do detnokratischc ontwikkeling van Nederland wcnschelijk is, w»j zouden wenschen, dat wij het uit volle overtuiging konden ontkennen, Het is het stelsel, om uit 2ueh> tot pacifikatie dc oppositie zoover tcgc» moet to kouten, dat de meerderheid het gevoel krijgt», dat haar beginselen, die haar de over» winning bij het kiezerskorps hebben bezorgd, worden verraden.

*, Do minister die de konccssie verdedigt, pleegt zich, dat is het noodlot van gevallen als dit, dan zoodanig in zijn taak in te leven, dat hij zich gaat vereenzelvigen met de begin» selen der oppositie die hij in het gevlei kwam, en den strijdbijl werpt onder zijn geestverwanten. Dc heer Trcub, wiens eerste deugd niet die der bedachtzaamheid is, was dit gevaar niet ontloopeit. Dc verdediging van zijn opcenten» dtelscl zou hem do bekwaamste man van rechts niet hebben verbeterd, Het was, gelijk Vliegen in zijn repliek zei. op een haar de l-pcech van Van Best voor Kolkman's Tarief.

Minister Oort van der Linden heeft bij dit debat, dat hij van het begin tot het einde bij» woonde, gezwegen. Als een vaderlijk vriend zat hij trouw naast den voortvarende!» Treub; menigmaal wisselden «ij lachend een opmerking ; maar menigmaal nok teekende op het gelaat van den grijzen bewindsman zorg zich af. Zijn zwijgen leggen wit liefst zóó uit, dat de premier het niet raadzaam achtte, het leven van het kabinet aan het lot van zijn minister van Financien te 'verbinden. Wij mogen nog vertrouwen, dut de l.*.biiiel»formeerder op het doel van zijn optreden -. dc verwezenlijking van het Algemeen Kiesrecht in de allereerste plaats, door alle troebelen vau dezen tijd heen, het oog gericht houdt. Maar wij kunnen niet vergelen, dat een der sterkste en invloedrijkste mannen in dit ministerie, na eerst een ontwerp» Ouderdomsrente te hebben ingediend dat de strijders voor het Staatspensioen diep heeft teleurgesteld, titans met geweld een belasting» druk op de massa, der bezitloozen heeft door» gezet, die rechtstreeks ingaat tegen de uit» spraak der stembus van 1013. Op ons vertrouwen iv dc. toekomst werpt dit onvermijdelijk een schaduw.

Het kompiomi'*, door Treub verdedigd, was in zijn oorsprong ongetwijfeld bedoeld als een poging, om gedurende het oorlogsgevaar den godsvrede te bewaren, als een tegemoetkoming aan de oppositie, dc rechterzijde. liet denkbeeld, do koeten der "'^logskri-üs te betalen uit de bestaande belastingen, zoo noodig met behulp van opeenten, i, reeds op M Oktober door den man die nog altijd in de koalitie een diktatorialo macht uitoefent, door dr. Kuyper, gesteld als onafwijsbare eiseh. Met het begin» sel der indirekto belastingen hebben dc par» tijen van rechts zich in den loop der historie zoodanig vereenzelvigd, dat dr. Kuyper iv het voorjaar van 1012 het protektionisme lot ecu brok van de christelijke levensbeschouwing kon verklaren. Ongetwijfeld zouden dan ook heden de, leiders der rechterzijde, werd hun gedrag meer door hun eigen inzicht dan door hun machtsbcgcertc geleid, meer loyaal dat» zij thans deden, de partij van «len minister heb» ben gekozen, en het voor «lc door den minister verkondigde denkbeelden — immers de hunne! — hebben opgenomen. Maar muchtl>begccrte noopte de heeren, zich naar alle kanten den weg open te houden. Machtsbcgcertc, geprikkeld door de breuk tusschen minister Treub en zijn geestverwanten, tusschen Treub en ecu groot deel der linkerzijde, geprikkeld door dc verzwakking van het kabinet eu dc demokratie, ilio zij van deze breuk verwachten; maehtsbegeerte, die hen omzichtig doet zijn ten.aanzien van de duizenden arbeiders en kleine middenstanders, die nog steeds door de bedriegelijke geloofsleuze zich laten verleiden, om tegen hun eigen belang in een politiek van kapitalistisch behoud en reaktie te dienen.

Hoo de stemming des harten bij dc heeren der rechterzijde was, bleek het b«*--t uit dc houding van den zenuwachtige»» heer Butgers, die telkens weer opsprong onder dc zweepslagen, door Troelstra toegediend aan tien vrijzinnigen demokraat achter dc miniüicrslalel. Hij kon het niet verknoersen, het was ...«of hij de striemen voelde op zijn eigen rug. Totdat uit de hitte van het gevecht de vergelijking vau Linterklaas en zijn zwarten kucht lc voor» schijn sprong, on dc antirevolutionaire jonge» ling onder het hoongelach der Kamer zich uit dc vuurlinie terugtrok. Waarom lieten dc politieke leider» van rechts, nu Treub eenmaal met volle toewijding hun oogmerk diende, hen» betijen.' Waarom hadden zij niet alleen geen enkel woord voor de verdediging van zijn houding over. maar kwamen zij zelfs het denkbeeld cener heffing van de vermogens, hetzij op zichzelf, hetzij vastgemaakt aan een belasting die ook dc klei» nen treft, met zekere minzaamheid tegemoet l Omdat zij niet alleen het oog hadden op dc verhoudingen in het Parlement, maar ook op do kiezers daarbuiten.

llet parlementaire moment herinnerde sterk aan dc geschiedenis, nu bijna zestig jaren ge» leden, van minister Van «ler B-tigghen, «ion antirevolutionair, die dc liberale onderwijswet van 1857 hielp tot stand brengen. De bitterheid van den heer Bos thans, was de bitterheid van Groen van Prinsterer, den leider tier anti-revolutionairen in '57. Voor hem en zijn partijgc» nooten was sedert dc heer Van der Brugghcn een bedorven man; maar de liberalen van '5? wachtten zich wel, dezen politikus. die hen hand» en spandiensten bewees, tot de hunnen te rekenen. Toen hij het werk voor hen had gedaan, kon hij heengaan, beladen met dc verbittering van zijn vroegere vrienden, en met den smaad zijner nieuwe bondgenooteu.

Maar in één opzicht was dc toestand van '5? zuiverder dan die van thans. Groen van Prinstcrcr klaagde over Van der Brugghcn'» afvalligheid in volle oprechtheid in naam van al wat dc christelijke school liefhad. Dc koa» litieheeren van thans echter konden niet juichen in naam van al wat staat aan «le rechterzijde. Een deel der christelijke pers, zelfs een enkel antirevolutionair orgaan, heeft dc heffing van do vermogens verdedigd; een deel van het recht«ehe kiezerskorps wen«clitc zouder eenigen twijfel do politiek, «loor ,Dc Standaard" gebrandmerkt en bestreden als breuko van Let Bestand, Eu omdat do heeren leiders in de Kamer vermoedelijk nog niet weten, hoc sterk in dc rijen hunner kiezers dezo demokratisehe overtuiging is, omdat zij niet weten, iv hoever zij aan deze overtuiging op den duur moeten tegemoet komen, ten einde hun macht in het land te behouden, daarom wuren zij zoo uitermate voorzichtig in hun uit» latingen, daarom hield vooral dc leider der katholieken, dc heer Nolens, naai- alle kanten de deur open.

Deze karakterlooze houding, waarvoor de heer Trcub wel meer minachting dan verdriet over zal hebben, toekent voor do zoovcelstc maal do valschheid van de tegenwoordige groe» peeritig der partijen. Niet rechts tegen links, iiiattr arbeid legen kapitaal is dc eenige zul» vere partijverdecliug van onzen tijd. Bij elk belangrijk politiek vraagstuk dat door den loop . der gebeurtenissen op tien voorgrond komt, vertoont zich ook dezo tegenstelling; geen kunstmatige partijorganisaties en partij» grocpccringcii zijn in staat, ze to onder» drukken. Zij it» zoo diep geworteld ia het wezen der tegenwoordige maatschappij zeil» «lat zij met elementaire kracht in elk oogen» blik .au gewichtige beslissing aan de politici zich opdringt, en op hun houding haar teeken zet.

Binnen enkele dagen zal do opeentenleening wettelijke sanktie hebben gekregen; binnen enkele maanden zal de door de oorlogskrisis uitgeput te massa den zegen ondervinden van het beginsel, dat allen mee moeten betalen. "s.iet bij allo uitgaaf zal de huismoeder het merken; dit is do vloek van do «pcentenpolilick. dat zij nl to dikwijls haar druk oefent, zoude» «lat men ei* zich door een tastbaar feit rekenschap van kan geven. Daarom blijven wij, trots de verontwaardiging van den heer Treub, zo een uitbuitingspolitick noemen. Maar het deel der bezitloozcn. dat niet meer gedachtenloos voortleeft, zal bij liet maken van een vergelijking tusschen den toestand vat» vóór en dien van na den oorlog, Treub's opcentenlee» ntng niet uit liet oog verliezen, en zich bewust vau dc mogelijkheid, om binnen drio jaar dit schandaal uit de wereld te helpen, zal het van nu af aan daarop zijn inspanning richten. „Vliegen'» en Troelstra's houding it» do Kamer waren* daarvan het begin, en ook dio vau den heer Bos. Dat dc socialisten in dien strijd vooraan zullen --taan, spreekt vanzelf; maar dankbaar zullen wij den steun aanvaarden van allen, te rechter en te linker zijde, wier demo» kratiüch idealisme hen do partij doet kiezen van den arbeid, tegen het kapitaal. Wij zullen vooral ons niet va»» dc wijs laten brengen «loor «¦ruggen, als die dc heer Tydeman van rechts «.'.» do heer Dc Geer van links reeds nu poog. den te bouwen, door do poging, om het geschil op oen akkoordje to gooien. Dc heer Dc Meester, dc leider der Unie-liberalen, moge daaruit ecnigen troost hebben geput, wij heb» ben tot onze bittere teleurstelling bij de ge» schiedenis van het staatspensioen gezien, tot welk een uilslag zulke bruggenbouwerij, zulke kompromissen, zulke verdoezeling der tcg«n> stellingen, leiden. Veeleer zal het nu voorgevallene ons ertoe brengen, om ook bij andero vraagstukken, ook bij den eiseh van staatspen» sioen, met meer beslistheid, met minder toe» gefelijkheid vast to houden aan onzen vollen eist-h.

Aan pogingen, om dc arbeiders, en hen die in maatschappelijk opzicht met do arbeiders gelijk «taan, wijs t, maken, dat er tusschen heffing en belastin*- , igenlijk bitter weinig ver» schil bestaat, zal het in dc toekomst niet ont» breken. Reedt» bij voorbaat teekenon wij verzet daartegen aan. Nog altijd is het Algemeen Kiesrecht niet verwezenlijkt. Nog altijd i» de cisch van het staatspensioen slechts ten deelo vervuld Naast dezo bei«« eischen van liet werkende bezitloozo volk stellen wij thans een derden: een demokratisehe belast tngpolittvk. Een politiek, dio noch do oorlogskosten, noch liet staatspensioen, noch welken andere- maat» regel ook, hetzij voor het gcheele volk, hetzij voor de arbeidend» klasse alleen, getroffen, zoo snel als maar mogelijk is, weer op de arbei», d«r«, de bczitloozen, de zwoeger, verhaalt. En indien wij voor 1017 do verwezenlijking mochten zien, hetzij van liet Algemeen Kiesrecht, hetzij van een zoodanige staatspen»ioneering als wij op grond van den stembusuitslag van 1013 mochten verwachten, dan zal al onze energie erop zijn gericht, om Treub's opeen» tenleening door een kapitaalheffing te ver» vangen, en om door een herziening van het bc» lastingstelsel, dio het Algemeen Kiesrecht volle vrijheid van doorwerking geeft, de mogelijkheid to scheppen voor do sociale hervormingen, dio noodig zijn voor den opbloei toti volledige ontwikkeling der uitgebuite massa. plaats voor den arbeid!

BERLIJN, 11 Dec. (E.) Hot Japanschs gezantschap te Lissabon heelt aan de kortugeescne regeering een lijst overlegd van Duitsche schepen, die Japansene scheepsladingen hebben buitgemaakt, en verzocht daarbij op do in do i?orttlgeeschc havens liggende Duitsche schepen, voor haar beslag te lc?gen.

LONDEN, 11 Dec. (V.D.) Volgens ecu telegram uit Bognta heeft do Duitsche gezant aldaar den minister van vultenlandscbe Zaken van Oolumbia opmerkzaam gemankt op en geprotesteerd tegen don toon van do meerderheid der dagbladen in Oolumbta welke do politiek der Verbondenen steunen. Zulks is naar de gezant opmerkte in strijd met dc neutraliteit.

LONDEN. li.' Dec. (V. D.). Aan do »Dailv dhroniclo" wordt uit ?etrograd getelegrafeerd, dat do Duitsche verhezen ge» durendo do gevechten rondom I»edz ge» leden, op .0.000 man worden geschat. Do Russen kunnen titans ten vollo voordcelen trekken van bun Lzurafront. welk de wogen naar Warschau beheerscht. Langs dit front deden de Duitschcrs, wier strijd» krachten thans hoofdzakelijk uit landweer on landstorm beslaan, herhaalde doch vruchteloozo aanvallen. Overal is in deze omgeving sneeuw gevallen, waardoor de landwegen papperig on slikkcrig zijn ge* worden.

PEIROORAD. lil Dec. (V. D.) Omtrent de verschijning van do .Breslau" voor scbastopol wordt nog gemeld dat dit schip eenige schoten loste op het lichthuis, welk»» evenwel geen resultaten hadden. Do .Breslau" was genoodzaakt om terug to koeren, toen eenigo aviateurs in water» vliegmachines opstegen en bommen wierp..:..

ROME, 11 Dec. (V. D.) De korresponden t van de „Messagen)'' to Ntsj telegrafeert aan lch'n blad dat do nederlaag van den Oosten» rijkschen rechtervleugel in .Servies volkomen is. Zij verloor al haar artillerie, al haar snolvuurkanonnen en 50.000 geweren. De Serviërs vervolgen nog steeds den vluch» tonden vijand. (Ac voor verdere telc^mmea l»«. 211