Het volk : dagblad voor de arbeiderspartij

Onze abonnees zijn GRATIS volgens polisvoorwaarden verzekerd tegen de geldelijke gevolgen van ongelukken en wel voor iniüasifliisfaiSHfiir-niissfissziaTrfasiSjS

IK- regeering beeft «en paar wetsontwerpen ingediend, die haarde bevoegdheid zullen geven tot vervroegde inlijving van de lichting 1916, «n tot het uitbreiden van den landstorm-plicht tot de miliciens en vrijwilliger, van leger en 'Wol. die in 1911. 1912 on voor 21 Mei 1913 >icn dienst hebben verlaten, voorzoover zij den leeftijd van 10 jaar nog niet hebben bereikt.

Pc grond waarop deze wetsontwerpen steunen, ii het oorlogsgevaar. Het eerste wordt «Is volgt gemotiveerd:

Ia verband met de onzekerheid omtrent hetgeen uit den tegenwoordigen toestand in het buitenland nog voor ons land zou kunnen voortspruiten, «mag naar de meening «ler Negeering niet worden nagelaten, voor de lichting lt'l6, evenals is geschied voor de lichting 1015, de gelegenheid te openen om vroegtijdig tot inlijving to kunnen over. gaan.

De toelichting tot het tweede ontwerp kowdolterl, dat volgens de I^ndstormw«t, gelijk zij nu luidt, er eerst successievelijk, naarmate do lichtingen van do landweer vrij komen, een landstorm in Nederland zal ontstaan.

Het nog steeds voortduren san den kritieken toestand in liet buitenland maakt, «lat dit, naar do overtuiging van de onder, geteekenden, niet zoo mag blijven, en dat in «Ik «eval. als do nood aan den man komt, de beveglheid dient te bestaan om een grootte aantal voor gewapenden dienst ge>ehik!e personen tot dienst Ie verplichten dan thans ter beschikking staan.

t. ltvocrig is deze toelichting niet. Nog minder uitvoerig zelfs dan de heel of half «fficieuse Inrichten, die bij de aankondiging van de komst «lezer wetsontwerpen zijn verspreid. De Kamer mag van «lic Inrichten gelooven wat zij wil; 'ij mag de ontwerpen een goedgunstig onthaal Weiden, omdat „men" ergens heeft gezegd. '!at de oefening van de lichting '16 de gelegenluid zou openen om oudere manschappen met '«.rwl te zenden, en omdat de beschikking over ' ud-gedienden noodig «eh^üt «mi te voorzien ia kader. — de regeering geeft zulk ecu ver- Maring niet. Haar geheel. toelichting bestaat ia de verzekering: het is noodig. het mag niet "orden nagelaten.

l^ezc so|>erhcid maakt een onaangenamen indruk, /ij past geheel in bet veelgeprezen 'telscl der regeering, om de volksvertegenwoor. 'lissing de noodigc inlichtingen te onthouden, 'a haar daarna toe te voegen: gij zijt niet op ('c hoogte, gij kunt niet oordoelen, gij hebt te 'likken, Lang* is zulk een politiek niet vol te houden. Zij schept een element van onwil in '"•'t volk, waaraan zich op den duur ook de Kamer niet onttrekken kan, en dal voor de «-rueht «ler regeering allerminst bevorderlijk 'l. Nederland is geen «liakoniehuis, dat door (c« paar al wijze regenten kan worden bcltunrd.

l>oor deze soberheid'in ik' oflieicele stukken, l^l«ard aan haar gulheid met officicuse bc- Achten veroorzaakt de regeering e^n onaan üsüame stemming tegenover deze wetsonl- A"rpen, «lic men eerst moet overwinnen, wil J^n 10l een objektieve beoordeeling komen ken vervroegde oproeping der lichting I'Jlf» ichijnt „p zichzelf niet alkenrenswaard. V,len *•'» hen die tot deze lichting Ix-hoorcn, loopen Werkloos rond; de dag waarop zij weer aan act werk kunnen gaan is nog niet te voorzien; "Hen hun militieplicht door de vervroegde "l'roepi,,^ „iet wordt verzwaard — ci> uil niets ''M dat «lil hel geval /al zijn — .seliijilt 'et aanbeveling te verdienen, nu toch alles . a» l"t militaire oefening kan dienen, overhoop ?vhaal<|. hen nu <><> Ie roepen in plaats van 'ltr, n|s tT ,„^^^.>,i,„ handen te kort komen voor den maatschappelijke!» arbeid. Is inderdaad de bedoeling der regeering, om, zoodra deze jongeren voldoende zijn geoefend, de ouderen zooveel mogelijk verlof te geven, dan zou men hier zelfs kunnen spreken van een goeden maatregel. Maar als dit zoo is, waarom wordt het dan niet aan de Kamer gezegd ?

Met de landstorm-kwestie staat het er anders voor. Hier is alles onzekerheid behalve dit eene, dat de regoèring i» beschikking vraagt over mannen die de veertig naderen. Mannen, ontslagen uit den dienst, en die leefden in do onderstelling, dat zij er voorgoed af waren, Het is geen wonder, dat onder hen, toen het wetsontwerp werd aangekondigd, een veelzijdig verzet is ontwaakt. De argumenten die zij aanvoeren, om den last waarmee zij word-n be dreigd, op anderen af te wentelen, zijn niet all» van gelijk gehalte. Do bewering, dat «en rekruut die nimmer dienst heeft gedaan, bet militaire handwerk «ven spoedig aanleert nis een oudgediendv van achter in de dertig, is niet vol te houden. Volkomen juist daarentegen is hun opmerkig, dat zij door het toeval, door de loting aangewezen, reeds den gansehen last der oefening hebben gedragen, terwijl anderen eveneens door loting, van eiken last vrij bleven. Indien het doel, waarvoor ,I«: regeering de be schikking over meer landstorm-mannon vraag! even goed 1, to bereiken door het oproepen van rekruten «Is van oud-gedieuden, dan wordt het moeilijk, te zeggen waarom juist de laatsten ter beschikking moeten komen, en anderen niet.

liet is niet mogelijk, thans over deze vraag een oordeel uit te sprek'-n. Het noodigc Hebt wordt aan do Kamer, aan het volk, aan do betrokkenen onthouden. Wij verzetten ons tegen zulk een methode van r>^> eren. Wij moeten nu bedenken, dat er in d>, laatste weken een allerongezondste agitatie in den lande wordt gevoerd, tot opdrijving van de legersterkte. Men heeft de leus van den officier l'hilippi gehoord: een millioen soldaten! Hoe weinig deze hos, trots de moeite, in do pers ervoor gedaan, bij het volk heeft ingeslagen, hel ,s denkbaar, dat zij in «Ie bureaus va» Oorlog geestdrift heeft gewekt, en dat «Ie ontwerpen onder den invloed «taan van deze agitatie. Ware «lat liet geval, het verzet kon niet ernstig genoeg zijn. Nooit in «Ie afgeloopen maande» heeft «Ie minister van Oorlog de regeering, verklaardhet leger is in zijn getalsterkte ontoereikend; indien dus louter zucht lot lege, »itl>rei,!ing de wetsontwerpen had gedikteerd, z>>u

Hoe men de /.aak ook bekijkt, een definitiel oordeel is door «Ie afwezigheid van een behoorlijke toelichting onmogelijk, liet eerste wat noodig is. is «lat het volk wete, waarom het nog weer nieuwe lasten krijgt t>: dragen.

De opperbevelhebber beest bepaald da! tusschen .'«» Maart on 2 Me! een extra verlofdag kan worden verleend en wel zooveel mogelijk in het tijdstip van Goeden Vrijdag tot fasehen, waarbij echter «Ie korp^kommandanten du beperkingen kunnen maken die dienst of veiligheid vorderen, t'itgozonderd zijn zij die na 1 jimuari reeds een bultengewoon verlof kregen. «I'mede, zij die sedert 1 .Januari wegens vervalücliing van bewijzen van vervoer per spoor of wegens eigenmachtig langer uitblijven met verlof dan hu» was toegestaan of eindelijk wegens bel 2ich zonder verlo! eigendunkelijk verwijderen uil het garnizoen of kanlonnement. zijn gestraft geworden.

Voor de Israëlitische militairen lijn overeenkomstige bepalingen gelroNen.

Oe mlni».!er van oorlog heeft een verlof van vier v>erk>du!nl>ehe groententelers.

'Men schrijft ons van het Groninger platteland:

Iteeds vroeger bewezen we met cijfers aan de hand van de Groninger korenbeurs-berichten, dat de landbouw in lIIU in vergelijking met lt>l3 een uitstekend jaar doormaakte. 1».--meeste landbouwvoorlloengselen waren met 2.'» tot zelfs 100 pGt. in prijs gestegen. Nu die stijging zich heeft doorgezet, wi.ien we nog. maals enkele vergelijkende cijfers geven, ten bewijze, dat de landlxiuw stand een best jaar heeft gehad, ook al neemt men in aanmerking, dat de opbrolgsl van vele gewassen kleiner was, en de prijs van stroo beduidend terugliep. Opgemerkt zij echter, dal de .strooprijs door den grooten uitvoer naar liet buitenom,! (Zwitserland) weer vrij sterk is «pgeloop.,,. Miljoenen kilogrammen stroo uit do provinci > Groningen werden in de laatste maanden opgekocht voor gemiddeld VI a t! gulden per 100» kilo. Neen. liet zijn niet de reu/» llsommen van 'I* a :^i gulden per 100«> kilo, welke in > laakste jaren «Ie coöperatieve fabrieken..soms aan de aandeelhouders uitkeerden, maar die prijzen waren abnormaal. Ten minste wanneer ge. tracht weid de aanslagen in dcv Jiooldeliiken om.lag der landbouwers verhoogd to krijgen, of hoogere loonen voor do landarbeiders te veroveren, en daarbij dan gewezen werd oi, die hoo^o strooprijzen, dan heette het van land. bouwerszijde stereotiep: „Die cijfers van f 25 en hoogrr zijn abnormaal. De gemiddelde prijs is niet meer dan 515 per 1000 kilo. Wanneer dus nu veil- landbouwers gaan weeklagen over buitengewoon lage slrooprijzen, is dat larie en anders niet! '

luiten we ovenwol eens zien, hoe het ging met de prijzen der verschillende landbouw, voortbrengselen. Tarwe. De middenprijs van 65 K.G. tarwe op de Groninger beurs was voor de jaren li'Oil-l'.'lU nlu volgt: tb.6o'/„ 55H4,fb.31,f5.49'/„ f6.i.!16. Eu thans over de f 12.

Kogge. Voor rogge was de laagste prijs per 11.1.. van 70 K.G. f 4.71 in 1001 en de hoogste f 7.01 in 1008. In oen maximumprijs van 5/.70 kimnen do l»oe^en dus werkelijk geen rode-n vinden, om te schreeuwen alsof ze geruïneerd worden. Gerst. >Vinlei'gerst kostte per 60 li.G. in de jaren ll»00-1013 als volgt: 13.08'/,. f 4.35'/,. f 1.01, f 1, f 4.06'/,, ft. 10'/,. 54.5?»/,, f 5.58, l 4.81, 55, 14.21'/,, 55.i1'/„ 56.0? en f 5.26. Laagste prijs f 3.80'/, in 1000, hoogste 16.07'/, in 1012 en de gemiddelde 5 4.68. En nu maken de ll>^!l>?„»vers f 8.45 voor hun gerst. Ilaver. Voor haver was in dio 14 jaar de biagste middenijs aan do Groninger beurs f 2.Ta in 1003. do hoogste 54.11» in 1012, terwijl de gemiddelde noteering was 53 20 per Il.il. van 46 K.G. En nu bedroeg do prijs «1 ge ruimen tijd 56.50 en daarboven. Kn na rie z aa d. Van dit zaad — vooral in de laatste jaren voel in de provincie Groningen verbouwd — was in genoemde jarenreeks de laagste prijs 55.00 in 1008 en de hoogste 515.36'/, in 1013. Dit jaar schommelt do noleermg tusschen fl5 a f 16, dus belangrijk hooger dan het gemiddelde. Mosterdzaad. Dit landhouwvoortbrengsel. kost thans f 20.50 «laagste 110teeringj of meer orja:>r>.u!l»an

Men deelt ons mede dat «Ie regeering met ingang van 10 Maart toestaat de kaasvoorraad met 25 p(!t. te verminderen. Zooals men zich herinneren zal is ook reeds eenigen tijd geleden een dergelijk ve» 10l verleend, zoodat dus na 10 Maart de voorraden in totaal met •*•" p<^>. verminderd zullen mogen worde».

Do Dolftsche hoogleeraar lileeswijK schrijft in. de .Kiouwo Ct.":

Do voeding van den Kedcrlandschou arbeider schiet te kort. ' Reeds in normale tijden hooft hij gewoonlijk geen surplus aan vleeseh in zijn voedsel, maar hij weet toch veelal zijn behoefte aan dierlijk eiwit voor een deel door het goedkoop,, varken» vleeseh te dekken. Dit is thans uitgesloten. Ondervoeding van de groote massa dos volks gedurende zekere periode kan «ich in meer dan oen opzicht wreken op de volkskracht, en vooral door een verminderd weerstandsvermogen togen tnberkuloso on tegen epidemische ziekten, die lp tijden van oorlog of oorlogsgevaar toch roede dreigen. Bovendien onderschatte men ook niet don invloed van beperkte voeding door duurte van het voedsel op do stemming van hei volk. Wat zijn wij. Nederlanders, toch altruïstisch! Die arme oorlogvoerende llnitsehers en Kngelschen voorzien wij rijkelijk van vleeseh, maar wij laten onze eigen bevolking te kort komen. Dat moe niot langer. Men ga ten spoedigste over tot oen krachtige beperking van den oxporl. Krachtig,,, dan door verplichte keuring van liet v!«<»cl, voor den uitvoer mogelijk schijnt.

Als oen gevolg van den hoogeren prij» dergse kolen «tellen li. en W. van Gouda den ll»«d voor t» besluiten om den prijs van bet lichtgas, ,00 mede dien van het gas voor andere doeleinden met 1 cent per M. te verhoo^en en te l>lc!>ü<»n «n « on 6'/, cent.

Wij lezen in de PNleuwc Cf.": Verschillende besturen on eigenaren vangroots fabrieken in de Groninger Veenkoloniën hebben aan de arbeiders een tijdelijke loonsverhooging van f 1.25 tot f'-* per week toegestaan met het oog op do duurte der levensmiddelen.

'Men schrijft ons uit Zaandam

Met ingang van 1 Januari ,s de pensioenwet voor weduwen en weezen van rijkswerkliedou In lossen en vasten dienst in werking getreden, waarvoor door den betrokken arbeiders vijf procent van hun loon moet worden gestort. Nu zijn gedurende de mobilisatie tal van l<»s, arbeiders aangenomen welke me: de lasso arbeider», bedoeld in du Pensioenwet niets geineen hebben. Zij zijn bij den dag aangenomen en kunnen hij den da^ weer worden ontslagen. Ook bij ziekte la», het rijk zich niets aan deze lieden gelegen liggen e» kunnen zij terstond als ontslagen worden beschouwd. Toch wordt ook van hen vijf procent van het loon afgehouden als premiestorting, terwijl de kans dat hun weduwen en weezen san het pensioen kunnen proNteeren, geheel is buitengesloten. Dit is oen groot onrecht. Tal van personen, welke wekenen maanden werkloos zijn geweest, zien het hun toe gezegde loon aanmerkelijk verlaagd. Noor de» Ilijkswerktiedenhond zijn reeds stappen gedaan dit onrecht ongedoan te maken. Hij trneht teven. organisatie to brengen onder het losse personeel, om deze on meerdere grieven op te lossen.

LONDEN, 8 Maart. (V.D.)(Officieel.) 1.1.>t fort Dardanu« is door een Franscli oorlog> schip tot zwijgen gebracht. De twen forten liumilieli Ivlelliieli-I'abia en llamidielil'al>i!< zijn door de Engelüctie oorlogsschepen tot zwijgen gebracht.

LONDEN, 8 Maart.(V.D.)(Officieel.)Nel eskader dat Bmyrna bombardeert heest d< batterijen van I'aleo T'abia tot zwijgen gebracht.

LONDEN, 8 Maart. (V. D.) De admiraliteit deelt mede dat van den »'7, en Februari t>.! den 3en Maart geen enkel Britzch handel... schip is verloren gegaan.

Ingediend is het reeds aangekondigde wetsontwerp om, in verband met de onzekerheid omtrent hetgeen uit den tegenwoordige!! toestand in het buitenland nog voor ons land zou kunnen voort- j «pruilen, voer de lichting 1'.»16, evenals Is geschied voor de lichting 1!'!.*». de gelegenheid te openen ¦ oio vroegtijdig t"! inlijving te kunnen overgaan. \ oorts is ingediend het wetsontwerp, bepalend» dat tol den laiübtorü» ook hehooren z!>. die in Wil. in 1'.»12, dan wel in Il'l:! voor 21 Mei den verplichten o!' vrijwillige» dienst bij ile zeemacht. bij hel leger hier te lande o!' dij do koloniale troepen h!« verton o. voor zoover zij niet v<\«ir Wl.> ,ie„ leeftijd van Ju jaren hebben bereikt.

?Alil.l.<, 9 .Maart (V.D.) De .New V.., jlerald" meldt uit Athene, dat bij do «ten, min? in den Kroonraad een meerderhels. van tl stemmen, waaronder die van don koning zich uitsprak voor bet, voorstel om een afwachtende neutrale houding aan te nemen.

(Zio voor vt rdere telegrammen pag. 3.,»»