Onze abonnees zijn GRATIS volgens polisvoorwaarden verzekerd tegen de geldelijke gevolgen van ongelukken en wel voor J3ooo=tf4oo"^fii:^ir^^^
Het volk : dagblad voor de arbeiderspartij
- 12-03-1915
Permanente URL
- Gebruiksvoorwaarden
-
Auteursrecht onbekend. Het zou kunnen dat nog auteursrecht rust op (delen van) dit object.
- Krantentitel
- Het volk : dagblad voor de arbeiderspartij
- Datum
- 12-03-1915
- Editie
- Dag
- Uitgever
- Sociaal-Democratische Arbeiderspartij (SDAP)
- Plaats van uitgave
- Amsterdam
- PPN
- 83308013X
- Verschijningsperiode
- 1900-1926
- Periode gedigitaliseerd
- 1900-1926
- Verspreidingsgebied
- Landelijk
- Herkomst
- KB NBM Mfm MMK 0032 [Microfilm]
- Toegevoegd in Delpher
- 18-11-2014
Advertentie
EERSTE BLAD. Een zuivere stemming.
Wij moeten een oogenblik den draad van onze beschouwingen over dc moties van het partijbestuur afbreken, om een misverstand uit den neg te ntitnen, dat naar aanleiding van do lirochure-Troelslra is gerezen. Net» <3rouingseh ..Volksweekblad" komt op tegen liet wil ons voorkomen dat het geen na» volgenswaardigu manier is on» vooraf tot het kongres te zeggen: ik e!«eh dat gij zoo doet en anders leg ik mijn luuktiea neer.. Al» anderen dat ook «leden zou ««en tuivcrc stemming niet meer mogelijk zijn. «Men dient vóór het kongres zijn voorbteÜe» iv — niet als persoon, doch als «ifdeeling of daartoe gerechtigd kollege — en het kongres is dc plaats waar naar hoor en wederhoor naar ren uitspraak wordt ge zn.ht die dc uitersten zo dicht mogelijk l»j elkaar brengt. Dal. m«>u persoonlijk maar eischen stelt en bij niet inwilliging dreigt met heengaan, »i een vlauier van doen waartegen wij opkomen. Op dc brochure van Troelstra schijnt ook do XnanZchc „Voorpost" te doelen, waar zij het lie-ft over het geringe disciplinair eu demokrati:ch gevoel van „sommigen onzer „leidere"", die „dreigen met dienstweigering". Al staat er niet bij, legen wien «lit schot be«lield i,. Wij zullen ons houden aan het stukje vau het .Volk»,weekblad". Dc kwestie waar het on» knal, wonlt daar verkeerd gesteld. Om maar wet «le deur in huis te vallen, Troelstra formuleert in zijn brochure zijn opvatting van wat in » te doen. Een stemming, niet over een perl^'.'n, niet beïnvloed «loor cru persoon, maar "u prineipiclle stemming. Ook het partijbe »l'iur vraagt een dergelijke uitspraak van dc Jl.'i'lij. Indien geschiedde, wat het ..Volksweckblad" 'il, «la» zouden wij juist, ter wille van dc pe>lonen, een onzuivere «.lemming over het begin" > krijgen. Hei. >-ui,i ditmaal niet om een vraag, als bijv. 'le premiebetaling bij do ziekteverzekering, «aarbij ieder voor de opvatting van den ander "Is voelt, maar waarbij voor «len een dit, voor r'rn ander dat .irgiuncnt zwaarder weegt. Dan "ii men tevreden zijn, al, men dc uitersten zoo ¦'tchi mogelijk bij elkander heeft gebracht. Dan "uderwerpl, is eenmaal de beslissing gevallen. ''f- minderheid ziel, ook aan de meerderheid. "aar bij de zgn. konsekweulc anti militaristen n hiervan geen sprake. Kuyper zelf schrijft iv ''e krant van 17 Februari: opportunist als ik nu 'ttmaal !«en, zie ik er lh a n van af, den ''«'li: Reen man eu geen cent te stellen; maar 'I* ik eerst «Ie kwestie «ler landsverdediging "b gemaakt tot een open vraag» komt een «ee.l^ stormloop op dc hoofd-telling. Dc oppositie is het. «lus, 'lic een onzuivere 'lemming wil uitlokken, een stemming, «lic en partijleiding in het onzekere aat. over dc vraag of zij, voortgaande in de t»lllogtoo gevolgde lijn, wel het recht hebben '"!• als vertegenwoordiger» «ler partij te gehelen en als zoodanig handelen. Sterker nog: '•"jpcr schreef, dat la! van partijgenooten in •".c abnormale omstandigheden terugschrikken voor een motie, die dc partijleiding misschien •«jou doen aft reilen. De georganiseerd»: partijoppositie deelde in het communiqué van haar Kerstmisbijeenkomst mede, dat zij het geschil geenszins op dc spit* wilde drijven. Alles dus nevenoverwegiugen, die dc stemming onzuiver zouden maken, eu die na het kongro.', als een priucipicele uitspraak niet wa« gevallen, «au do oppositie het recht zouden geven on» te betwisten dat «Ie partijleiding, haar overtui. ging volgende, ook «le overtuiging volgde van dc partij. Reeds uu heeft lvu>per zegevierend uitgeroepen, dat hij de meerderheid vertegenwoordigi, en niet dc leiding, niet de krant. Indien het kongre» uit vrees voor dc gevolgen dezen triomf kreet onderstreepte, wat moest dan dc partijleiding doen! Wat moeten de Kamerleden doen, wanneer zij, zich l«eroetnen,le te spreketr namens de sociaaldcmokratie van Nederland, opnieuw niet. een hooulaul» werd beantwoord/ Wat moest dc redaktie van „Het Volk" antwoorden, wanneer zij, ecu nieuw votum der " Xamerkraktic voor mobili»ativkre. dieten verdedigende, zul» op hoogen toon door Hu.vpcr of een ander hoorde toevoegen: gij weet wel. dat gij niet «preekt namens do partij) Waar schuilt de kracht van een sociaaldemokratisch volksvertegenwoordiger! Dat zijn kie«er, hem loon leuken vent vinden.' Wat i, do beleekenis van een politieke partij, en ' allereerst van een demokratisehe partij als dc onze' Is zij een organisatio tot bespreking van filosofische vraagstukken, of een vriendenkring, onder d» zinspreuk: Door Liefdo kiaaiugebracht? Het «loei onzer partij is een macht te vormen, die stuwt in een bepaalde richting. Indien in do kwestie der handhaving van onze neutraliteit en onafhankelijkheid, in dezen tijd. nu deze dc groote kwestie van «len dag is, waar. in ieder» beslttsing «lic n«»n neemt voor de arbeidersklasse, voor hel. «eheelc volk. onberekenbare gevolgen kan hebben. de vertegenwoordigers der partij in het land, »n dc Kamer, in dc pers, niet kunnen spreken namens dn partij, «lau» hebben zij niet het recht, de partij te vertegenwoordigen, dan nemen zij ten onrechte dc plaats vau anderen in, dan is het blijven in hun ambt een «laad van politieke in» moraliteit, dan heeft, ieder het recht, hen bij iedere gelegenheid te honen. Het wezen der >len,«>kr!llie zelf eischt, dat in e"t> kritieken tijd al, «leze dc vertegen woorrli?ers eener politieke parlij uitspreken en beslui ten wat «Ie partij wil. /.oude» Kuypcr en zij die het mei hen» eens zij», „p last der partij kunnen en moge» stemmen vóór mobilisatiekredieten.' kouden zij, «lic den boo/.e niet, willen weerttaau, onze soldaten naar dc grenzen »nu gen zenden, op het gevaar af, «lat zij bij ecu geweldadigc l»chendin»r. onzer neutraliteit, werde» doodgeschoten of verminkt' Dat zal men toch niet in ernst beweren '. Welnu, wanneer een sociaaldemoklatischo >olk»i» ertegen wooixliger weet. of moet vermoeien, dat zijn partij ,1e handhaving van Xederland's neutraliteit en onafhankelijkheid geen ma» en geen cent waard acht, dan heeft hij het recht niet, toch honderdduizenden jonge mannen naar de. grenzen te zenden, en «le millioenen daarvoor toe te staan. Is het wonder, dat Troelstra dit uitspreekt' Er is immers in breedcn kring verbazing, teleurstelling geweest over «le sten, onzer l'raklie. en «Ie daaruit gevolgde houding der partij leiding. Vanwege de leiding is de noodigc opheldering gegeven, dc oppositie heeft haar argumenten daar tegenover geplaatst : — het „ogenblik is m, voor «Ie parlij gekomen, om haar meening uit spreken. Xiet. over de. vraag, of zij Troelstra, of wie ook, gaarne in «lc Kamer hield — dat willen wij allen — maar over de vraag, of de oorlog bij dc vele ellende «lic zij bracht aan dc «ociaaldemokratie, aan on?« partij nog bovendien het leed bezorgde, dat wij. zij het tijdelijk, van mannen die altijd in onze voorste rij hebben gekampt afscheid moeie,, nemen. Zulk ecu besluit zou, allen onl- ze'teild hard vallen ; maar wij heblien het recht niet, liet lc ontloopen, indien ous geweten tegen ,1c gedragslijn der leiding in opstand is en blijft. Ons geweten, dat ii niet de eerste opvalling van ons gevoel, maar onze we I ove rdaeh t c overtuiging. Het is politieke kortzichtigheid, die poogt, een prinvipicele uitspraak te ontloopen. Een politieke kortzichtigheid, die na I'asehcii een «S. D. A^P. te zien zo» geven, toonbeeld va» verwarring en twist, van grenzenloos onderling wantrouwen. En «lat i» een tijd, waarin het geweid in Europa, allen schroom, alle overwegingen van idealen aard heeftop zij gezet, en waarin het antwoord op dc vraag, „f onze neutral!-teil. «*nzc onafhankelijkheid zullen worden geëerbiedigd, kan afhangen van dc grootere of geringere eenheid en beslistheid van ons volk ten aanzien der' landsverdediging. Dat dc oppositie niet» inziet, dat zij op zulk «zen toestand aanstuurt, i» haar zaak; dat dc politieke leiders aa» een <<>e«lan
Het oorlogsgevaar. Typhus onder landweer.
Men tchrijfl ons
HerJiaaJdeJlik i* er i» on»! blad op gewezen, dn! «loor leger-autoriteiten duizenden ruiden!» werden weggesmeten met voor veel geld «Ie landweer aan dc Vecht, fpeciaul in Vreeland eu O», e/me er. onder 1., brengen iv verblijven, dii' op verre na niet vt)ld»e,i «a» dc geringste ei^cheti. «lic it» '« belang «ter gezondheid geoteld iiiogen worden, llovendicu ve.»>!i'g>ten «ij meer «la» eens de aandacht er op, dnt de m.»»schappe» zich muesten watseliei! «net het v ui!» Veihtivaicr,dat l»ch voortdurend door spoelwater van wa^.-cherijci», lijken van honden en katten, uitwerpselen van nien>>« lien. enz. enz. wordt verontreinigd. Van «'•én verJ'üjt'. het hui»» lic Hoek i>» den llierincerp<>!di'r lij '^vermeer, deelden wij eenige» tijd geilden ii"!,-mede. dat «lc manüchapp.".» zich «laar i» een vuile sloot moesten wasücJic». Maar niet», mocht haten.
'l'liauiz i» dc tvphus ouder deze lx.ldalen uit»»,-tiioken. Vier patiënten zijn naar t'tieeht .<'tra»»,i»»i-teerd en een Juttiiler. ,te. algemeen bemin,lr i-ergeanl l'ijiienliulg, i.'» reeds overleden. Deze J.i.u»iie >, as al geruime.»» lijd ziek, » aar Jiad zich niet ziek gemeld, omdat dit Ie Vreeland, een half uur verder, moet geschieden e» men daar zeer vluchtig «loer den militaire»» dokter J-'ngelhardt heliiiiuteld placht lc worde», Toe» hij naar bed iiioe»! Eu zei f ziek bleek, liet dc kommaudaiit «Je» J!»tlgc»-dol«t> r Wariei»:» van Xederhor-t den llerg loepen, d»,» typ!iu>< kliitKt.iteer'!,' en 'ervoer per .tttio na.ii I trectit voorschreef' !>c militaire «hikter l.wain eei>t den volgenden dag e» tiet iJcu ,l»odzic!.e niet per .int,,, maar per Jiraueard "»dcr onduldbare pijnen vervoeren.
J'Jia»»,»! üiji» dc manschappen geïsoleerd en 13 te Ovcluiecr eindelijk een officier vat» gezondheid gc»>talionnecrd. Eindelijk ««ik i.s me» begonnen mei te zien of er wel een zindelijk privaat is voor dc manschappen aan „Den Hoek". Mn de Moot. waarvan de grool-majoor 't water zo<> prachtig vond, waarbij de Genie ecu pomp zette on» er w.iiiehwalcr aan te. onttrekken, daar staal nu een bordje: .Nel wal er uit deze sloot mag voor geen enkel «toet gebruikt worden . En l wemelt vau allerlei .lioogcn' in 't kaut'innement Ovenneer. Xe!l!> degenen»,»! van «ten i!«nee»i-kundi-^eu Dieusl kwant er. Op één «lag kwamen meer goudgekr.iagden «lat» er in al de zeven mobil»»>al!<>!ii!»ail«tei! 10l nog loc geweest ware»,. Of men «lei» put zal dempen, uu 't kils veidronken is.'
Waarom Jieell men de Jieihaaldc eni-lige waarschuw ingen iv on», blad in de» wind gelagen.'
Oorlogstelegrammen. De toestand in Turkije.
I>OXDI.X, 1-.' staart (V.D.) Donohoe. dc oorlogscorrespondent van dc ,Dailv Oliroiiti'le" seint uit (.'onsUinza dat er in Kouslanlinopel gebrek aan voedsel begint te ontstaan. Oproeren hebben herhaaldelijk plaats. Te <>a!ata en I'era zijn dc winkel» gesloten; dc eigenaar»: zijn gevlucht. Dc straten in dc zakenwijk zijn verlaten, l'era wordt door soldaten bewaakt teneinde te verhinderen dat in deze wijk gemoord en geplunderd wordt. Aanvoer van steenkool 15 zeer gering en juist voldoende om in do behoeften van tic vloot te voorzien. Jlerichten omtrent Turkschc successen zijn ' niet in staat om dc aangroeiende paniek legen lc gaan, welke dc laatste week, in vcrlu.nd met het binnenkomen van liet nieuws betreflende dc vlootactie in do -^ Dardiuiellen, ontstond, llewoners die over " eenig geld beschikken vluchten uit Konstan.inopel naar Theatpia en .«^koetari. Dü' omkoopbareTiirksidiedettmbten verstrekken passen aan hen die in staat zijn contant te betalen.
Gemeld wordt dat dc ,<,oeben"in hulpclooz') staat en onttakeld le Ismid ligt. Het bleek onmogelijk haar in liet dok van den Zonden Hoorn te sleepen, wegens haar te grooten diepgang. Het schip is reeds ontdaan van zijn /.ware bewapening en kanonnen en de manschappen worden nu gebruikt voor de verdediging te land. Dc . ttre.<»la>»' i.s opgelapt en kruist met verscheidene Turkschc schepen in de zee van Marmora, ter hoogte van Rodoste. De Turken zeggen dat zij Marmore, ondermijnd hebben.
Twee Tttrksehe regimenten, aangevoerd door Duitsche oNiciercn, zijn aan het muiten geslagen. De belhamels werden geëxecuteerd en de muiter» in de kazerne van «^koetari gevangengezet. Ken geest van ontevredenheid en een oproerige stemming verspreidde zich in liet leger. De Regeering en dc '«enerale Stal', die zich niet veilig achtten tegen pogingen tot moord, worden bewaakt ; «iNii.ieren en ministers verbergen het gelaat, wanneer zij zich op straat ver» loonen.
Onlusten in Portugal.
MADRID, i' Maart. (V.-D.) Dr» „l^iber.il" lier,,,!!!, uit. Lissabon dat «Ie president opnieuw «Ie grondwettelijke waarborgen opnies. X'»,," het l^igel^nlie gezantschap >>"!is!e!i «Ir laat le «lagen groote .clksdeltion.^lr.tties tegen ,1e duurte «ler leien^middelei» plaats. De politie moest het gezant:.c!,ap>>gebouw afzetten. De «lemokratiz, lic. kluli. die nog steeds ijvert voor het betrekken van Portugal in den oorlog, i.s op bevel van generaal Ca stro gefloten.
Om de Dardanellen.
FRANKFORT, ti Maart. (V.-D.) ..De Frankfitrler Xeitung" bericht uit Athene, dat 1800 man Anglo-Fransclie landing-,» troepen, «iic eeltige dagen geleden aan dc lvlein-Aziattsciie kust ontscheept waren en wegens zware zee door de verbonden vloten aan hun lot moesten wordcu overgelaten.
De Zee-oorlog.
1.FR1.1.1X. ii Maart. (V.-D.) Het Mo»,, kouscbc blad ?R'cskoje sïl',wo" verneemt, «lat de lap.insi lic admiraal '! akarabe. bevel hebber va», liet Japanscbe eskader, dat bi^ «Ie (.'lnleen ".die kust kruist, ook ccnige oor» logsschepen der Triplo Fut, nte onder zijn bevel beeft.
(Zie voor verdere telegrammen pag. 3.)
Het dure brood.
De politie le Einsterwolde heelt bij verschillende landbouwer»» en molenaar», onder «J!„ gemeente beslag geli/gd op voorraden rogge, die achtergehouden waren. De, rogge, werd naar een gemeentegebouw overgebracht. Ook werd een vervolging ingesteld legen verschillende bakker», die het voorschrift voor roggebrood t.half rogge, half tarwe) niet betracht hadden.