Het volk : dagblad voor de arbeiderspartij

Men schrijft ons uit Apeldoorn, «lat de militairen «laar vreezen dat ze, in plaats van inkwartiering, in tenten ondergebracht zullen worden, zoodra de weersgesteldheid het maar toelaat. Op de kompagniesbureau's moeten althans inlichtingen gevraag»! »djn, hoeveel tenten voor elke. kompagnie noodig zijn. Kaar verluidt moet het een zmnigheidsmaat» regel wezen. Mochten deze plannen uitgevoerd worden, dan zal dat zeer zeker niet weinig bedenking onll>u*vh.«-en van de zijde der militairen. De lange duur der mobilisatie wordt ook hier voor de meesten «en grooten last, waardoor velen hun zaken zelfs «den verloopen. Men troost zich er alleen in, om reden een ied«r begrijpt, «lat het voor het land niet anders kan. Naat men echter de huisvesting verslechteren, waardoor de gezondheid van do milfi^iren op het spel wordt gezet, en hun genoegens onm-uneu, nl. gezellig «amenleven tusschen de bu?g«rs, dan zou de ter plaatse beslaande goede geest onder de militairen wel eens in hel tegendeel kunnen omslaan, 1-a.tt men toch, waar de militairen -ach rustig houden, den la*,!, hun opgelegd iv 'slands belang geduldig dragen, alles laten zooals het is en slecht*» daar verandering brengen, waar zoo dikwijls gegronde grieven bestaan.

Men schrijft ons uit Blokzijl:

Kort geleden werd door onze koöperatic te Blok» idj'l aangevraagd rogge te mogen betrekken van «ie gemeente Blokzijl, om «leze door onze koLperatie to Zwolle te doen verbakkcn en als gebakken roggebrood te doen invoeren.

Hierop werd «loorUe voe

De sekretaris van den N. .B B. deelt ons mede:

.Vaar aanleiding van oen door den Boltendamschen Bestuurdei-sbonil aan do Algemeens Kommissie tot Steun gericht schrijven, heeft de .^t^-niVolm.llandeKvereeniging gemeend daarop van antwoord te moeten dienen, w.*lk antwoord ls.'opgenomen in de ?X. R. til." van Zaterdagavond. ' Volgens dit schrijven van de S. 11. V. zijn «1 onze voorstellingen, ten opzichte van de Hol*landsche arbeiders, «lie voor de li. 11. V. in de Duilsehe brikellnijneii werken, onjuist. Zü begint met te beweren: dal door -don R. B. B. de voorstelling ia gewekt dat de arbeid ondergronds zou zijn verricht Wie zich echter do moeite gelroosten wil het schrijven van den R. B. B. hetwelk eveneens iv een der nummer*, van do ?!V. R. Ot." van de vorigo week is opgenomen, na to lezen, zal l*»un<*rl<«n, dat door den R. B. B. «et geen woord van ondergrond» schen arbeid wordt gesproken; alleen vernield staat dal do arl>eid in do briketlenmijnen n««st worden verricht. Dit is volkomen juist en wordt door de S. H. V. niet tegengesproken. Hel «loet ook niets ter zake of die arbeid boven- don wol ondergronds geschiedt Het is alleen de vraag of hol „passende" on „loontmde" arbeid is en of. wanneer do Ilollondscho arbeiders dien arbeid in een oorlogvoerend land. waar ds voedingskwestio ©ene „brandendo" Icweslio is, weigeren, hunno uitkeering moet worden ont» houden.

Op dit, ons verzot, gaat de 3. 11. V- zee.* begrijpelijk niet in. Wel beweert de 5. H. V., dat do to ver» richten arbeid niet zwaar is en derhalve onzo bewering, dat het geen ..passend" werk . is. <«houdbaar acht. Als argument voert zij daarvoor aan, «dal arbeiders, «oio er gewerkt hebben, te kennen hebben gegeven, dat hot minder zwaar is, don het verv.*erken van kolen in schepen to Rollerdam. Maar dit feit zegt niets daar andere werklieden het tegenovergesteld», verklaren.

lntusschen doel de S. H. V. dio verklaringen van *iteit to ver achter staat bij* die van plaatselijke arbeiders. Daaruit volgt dus, dat do arbeidere, dio tegen do S. 11. V. verklaren, «lat het hun best aanstaat, evcmmln voldoen: . hun productiviteit slaat Immers achter bij de plaatselijke arbeiders¦ lxigisch is dus dat bedoelde arbeid voor do Hollandsche arbeiders niet „passend" is. Wat het eten Ixtrott, merken wij op, «tot daarover tussciien de S. H. V. en ons verschil von meening kan bestaan. Wij meenen, dal eon arbeider, dio zworen Uchamolijken arbeid moet verrichten een grootcr portie eten toe komt dan hun bij voornoemden arbeid werd verstrekt Het is ook niet waar, dat uitsluitend door Hollandsche koks het eten werd bereid, dat deden ook Duitsche koks, terwijl niet allen arbeiders tw*o»?lnaal per dog wurm eten werd ' verstrekt In elk geval geeft de li. 11. V. toe, dat de broodporties zijn ingekrompen. Zij ontkent tevens dat het loon Mark 1.50 h*i*droeg, het was Mark «5, hetwelk later is verhoogd tot Mark 6.50. Wij merken echter op, «lat het loon te Brühl wel Mark 1.50 bedroeg, maar de S. H. V. . daarbij telt de uitkeering «lic de vrouwen hier ter stede genoten. lntusschen juichen wij toe, dat do Algemeene Rommissie tot Steun eveneens von meening is. dat de arbeiders, die weigeren in Duitschland le gaan werken, daardoor hun recht op uilkeering niet mogen verliezen.

Onze partijgenoot 11. litolle schrijft ons: Toen begin Augustus van hel vorig jaar de groote wereldbrand uilbrak, en ieder vervuld was van de gebeurtenissen, die zich gingen afvielen, was dit voor enkele werkgevers in het l.ottei*damsche hav«*nb<*drijl het sein ont von deze treurige omstandigheden direkl gehruik te maken om het mot veel moeite en strijd veroverde hoogere loonpeil omlaag te drukken. -, Vooral zijn die pogingen iv het werk gesteld door werkgevers in de bèurtbootonderneniingon, die oogenblikkelijk de loonen van de bij hen in dienst zijnde vaste arbeiders verlaagden. Zij hebben er echter geen rekening mco gehouden, dat «le arbeidersorganisaties en hun instellingen zich daartegen met kracht zouden verzeilen en trots «len ..godsvrede' den strijd om behoud van het loonpeil aandorslcn, welke strijd met succes, is bekroond.

Alvorens echter dit succes te schetsen, moet een stukje geschiedenis voorafgaan.

Lu het begin van llllt i*> eon kollektievx. arbeidsovereenkomst tol stand gekomen lus. schen den Centraten liond van Transport- en Havenarlieiders ecnerzijds en de vakgroep Rijn* beurlscheepondernemel-s van de Scheepvaart* vereeniging anderzijds, waarbij o. a. werd va*;!* gesteld, dat het weekloon voor de va-te arbeiders zou lxxh-agon 5 15.50. Deze vakgroep omvat echter niel alle werk* gevers, ook bij hen zijn er, die liever on*.*, * organiseer»! rondloopenen mol de^e is do Centrale Bond gaan onderhandelen, met het, gevolg, dat eenigo van hen zich individueel heb* ben verbonden geduren«le den tijd dat de ko'lektieve arbeidsovereenkomst duurt, hol. daarin bedongen loon eveneen*, uil te betalen. Hoewel dit niet schriftelijk is bcdoni-on en zij dus niet formeel aan het konlrakt zijn gebonden, mocht verwacht worden, «lal zij hun woord gestand zouden «loen. De praktijk leerde ander,*,. Zoowel werkgevers die bij de kollektievo arbeidsovereenkomst waren betrokken, als enkele, dio zich bereid hadden verklaard de bepalingen van het konlrakt na te leven, poogden alras loonsvermindering loc te passen. . Onder dio laakten was ook do firma «Goud» .zwaard en Kol ff. de />g. ...Helveli.ilijn ". die 'meende, hare vier va«.le arbeiders maar op rantsoen te kimnen stellen, en hen met een weekloon naar huis te kunnen sturen, dal zij zelve zon vaststellen.

De Centrale Bond stelde zich met deze werkgeel*,!,*!* in verbinding, niet hel gevolg, dal na de eerste looiiafli-el. weer gedurende eenigo weken het volle loon werd uitbetaald, maar «iaarna weer de taktiek van minder loon uit te betalen werd toegepast Opnieuw aangeknoopt* onderhandelingen hadden echter geen succes en do firma bleef bij haar besluit, minder looi. en naar eigen goeddunken uil le betalen. Do «aak werd daarna in handen van het Bureau voor Arbeidsrecht gegeven, dat voor de arbeiders een procedure aanving. ler verkrii>-iug van hel te weinig lielaaldo loon. In deze procedure kwamen van de zijde van de firma ontkenlenissen met het gevolg, dal iz« «^soher moest bewijzen on do firma ook tegenliewijs zou leveren. lil de gelui*-eiive>*.io,*i*en bleek, «1.,1 de firma op 1 Augustus aan huren liaos do olxh*aolit had ver*,irekt de arbeiders te ontslaan in verband mol do .crisis. De werklieden hadden lnln*,--«l'i-n hun dagtaak remis beëindigd on waren naar huis gegaan, zoodat hun dit eerst 3 Aug. werd medegedeeld mot de boodschap, dat de dienstbetrekking 10 Aug. zou eindigen, In dezelfde week werd hun medegedeeld, dat zij in dienst van do firma konden blijven, maar slechts tegen oen minder loon in evenredigheid tot do door hen verrichte werkzaamheden. •

Daartegen werd geprotesteerd en telkens bij de uilbetaling van lager loon herhaald. ' l'it dezo verboeren bleek eveneens, dat de betrokken arbeiders zich don Mheelen dag voor do firma I**»»chikbaar moesten houden en boven hun gewonen en bedongen arbeid ook de voor den wol liggende schepen moesten afkrabben en verven. Zelfs dermate eene hoeveelheid arbeid m<**osten * verrichten waar' voor zij dan belangrijk minder loon ontvingen, die de nocveolheid in normale tijden overtrof. l>'it alles dat de getuigen mededeelden bleek maar al to goed, dat absoluut van hel leveren van minder arbeid geen sprake was, «lal de arbeiders steeds dog in dag uil voor de firma in getouw waren geweest en do uitbetaling van minde.' loon op geen enkelen aannemclljkeii grondslag steunde. liet was dus le voorzien, dat de aanhangig gemaakte processen met goed succes zoud«ai allnlipcn en de kun tonrechter wees lic ingestelde vorderingen dan ook toe, zoodat voor een arbeider loegewozen word f 34.20, voor tweo ieder f 2-».72** «n voor d.'n vierde f 13.1i5*. alles mot 10 pQt verhooging >*^ogens vertraging in do uitbetaling plus voroordeoling tot betaling van do niet ondel->*>*igi-ijko proceskosten. vat is «en mooi succes on voor de firma hel bewijs, dat tegenwoordig niet ongestoord betaald kon worden wal zij kwijt wil zijn. -*. lo meer is dit succes van belang, omdat ook tegen leden van do valroos, Nijnbeurlhootond«*rnemel*s, dio hetzelfde als genoemde firma in toepassing hebben gebracht bij do .'^ecpvaori'.'erecniging klachten zijn aanhangig gemaakt on aan arbitrale uitspraak *!*ljn onderworpen. Mot de» vonnissen tn handen komt de Centrale Bond in een nog sterker positie te staan tegen de» handelingen on zullen deze werkgevers zeer verstandig doen de uitspraak van de arbitrage-kommissie maar niet af le wachten en tot betaling over to gaan.

11. (Slot)

De scheepvaart heeft, gelijk uit de periodieke cijfers van elke week reeds is m^egcdeeld, von 1 Augustus af een geduchlen knak gekregen, in het bijzonder doordien bet verkeer tusschen de Duitsche havens, Frankrijk do Oostzee en de Zwarte Zee, bijna geheel werd slop gezet Zoo kwamen in Augustus 1913 uit de Hanze» steden 73. uil Frankrijk 1». uit do Oostzee 172, uit do Zwarte Zee 30 schenen de haven van Rotterdam binnen, terwijl dit aantal in Auguslus 1311 plotseling daalde tot: Hanzesteden 2, Frankrijk 6, Oostzee 31. Zwarte Zee 11 stoomschepen. En de vermindering uit do andere liavens van het Europeescii kontinent was hiermee in overeenstemming. Do teruggang ia het aantal binnengekomen schei>en gedurende de periode 1 Augustus— Cl Dl.-conil.cr blijkt uit do volgend,, cijfers:

1913 1914 Uit Engeland. . , 1201 «hepen 774 «diepen. „ Frankrijk. . . 22.1 , .12 . „ Hanzesteden. . .lix „ .^ . •, Oostzeehavens, ?6l! „ .11 „ „ Zwarte Zee . , 2?7, „ 11 - , Bil ba o (Spanje) .

De overige landen vc-looncn geringere enters. In hel geheel kwamen gedurende het tweede half jaar van 1913 do haven van Rotterdam binnen 4233 schepen, metende 5.3X8593 tonnen, legen 1213 schepen, metende 1.130.816 tonnen gedurende dez«ltde periode van 1911.

Het land ver hui zeis verkeer «ver Rotterdam was geduren«lo hel geheele jaar 1914 veel geringer dau het voorafgaande saai. liedtnend': do eerste O maanden van 1911 bedroeg het aantal landverhuizers Minoest Bussen. ' Oostenrijkers en Hongaren} 21.512, te-jen 49.600 gedurende het eerste half jaar van 1913. Go durende hel tweede lialf jaar 1914 werden over .'Otterdam vervoerd itt

Bij de spaarbank verminderde het bc* dra* der inleggingen plotseling van f 721.16."».73 in Juli 1914, tol f 178.02-i.63. '^n Augustus 1911, terwijl de som der terugbetaling-in in Augustus bijna '2 millioen beliep. Gedurende de periode 1 Augustus—3l December werd er ingebracht ! f 1.169.17^87. en t«*rtuU)claald l 1.065.3fi.20. |

Au de eer**t« groot, «laad va» algemeen belang door wethouder Wiliam naar -«oren is ge» bracht, n.l. de gemeente,!'!.,.. woningbouw, haasten zich de konservatie'e,> en huisjesmeiken* eiren v. ool!^/-* v>*ordra> bt il! bestrijden, zoo noodig 1 c «loen kelderen. W>> zijn het van deze ..volksvertegenwoordigers ' te verwachten, maar van hen die met de ver* kiezingen gouden bergen beloven aait do arbeider*>. te weten de liberalen, hadden ve toch een andei e houding ver*.*.»<.!».. We hebbeu bel) gezien, «zijn liberale» bi, die te«e>, «leze voordracht hebben gestemd en bet hebben durven Wi,g«!n de a-*beider-*ellc!»le met *>o<*tcn l<* treden.

Vooral voor den loer >>> !,<*!> «ma i-, «lit kra>, omdat hij als ..penniugn» e,,.'t " zitting beet!, in 't Btcunke**.u*e«, en du-, volkomen op do hoogte kan zijn met den arbeiderstoestand. Door dit schrijv,*!, wil ik panijssenootcn en geestverwanten oHnrad, n «.lezen beer bij di, eerstvolgende verkiezing «lezen zom, ,* e, n b uurbon thuis t>! sturen, waarmee bij buiten. ds* Itaadszaal e.en woning kan huren, waar hij «l«\ arbeider»l»»la«!

Dit is de wenlch van itw partügen«-*o».

K., GABEIELb. v

'Men schrijft ons van de zijde van den Bond »«n Minder-Marinepersoneel: ... Onze krant bevat heel wat militaire klachten betreffende de landmacht. Dat wil niet «eggen, dat het bij de zeemacht alles koek en ei is. Dok «laar wordt aanhoudend door ontaktlsch optreden verbittering gezaaid en door ongelijksoortig» maatregelen ontevredenheid teweeggebracht. Men schijnt in sommige hoogere militaire regionen nog maar «eer slecht te begrijpen, dat, vooral dij een reeds zoo langdurigen iuspanneuden dienst, aan de andere zijde wat moet worden toegegeven. Zoo i» «r reeds zoolang de mobilisatie duurt een «norm verschil in het passagieren tusschen de stellingen Helder en Hellevoetslnis. In de eerste stelling Is het passagieren op den gewonen voet geregeld; de stelliugkommandant van Hellevoetslnis houdt het echter maar steeds op 10 nnr 's avonds, terwijl de gehuwden zelfs een van de twee dagen dat zij geen waal»» doen, óók op dien tijd aan boord moeten zijn. - -- - Lr heeischte «tan ook reeds lang heftige ontevredenheid onder de marine-schepelingen ie Hellevoetsluis. Deze nit zich echter niet in incidenten als te Utrecht. De organisatie zorgt «lat die ver» bittering in de juiste bedding wordt geleid. Men kwam ('na op advies van de afdeeling van den Bond voor Minder Marine Personeel overeen, een behoorlijk adres te richten lot den Ltellingkom» mandaat, om te verzoeken tot 13 ure te mogen passagieren. Men wilde geen nachtpermissie vragen, on grond dat de permissiön beter zijn dan bv. t« IVienwed-ep. Dit adres lag aan den wal ter teekening. Aan boord is er absoluut niet mee gewerkt of gepropageerd. Toch stonden er in 14 «lagen 180 nand» leHeningen van meerderjarige schepelingen op. He» adres is verzonden. Wat doet nu de hoogste militaire autoriteit? Ka een verhoor van de onder» teekenaars worden zij allen gestraft met een dag provoost, sommigen zwaarder, anderen nog met omkomende straNen, als ontneming van het eert!» nkaat van goed gedrag etc., op grond dat men den kommandant was voorhhgeloopen. Wij -adj,en er dirnkt op, «lat dit in geen enkel opzicht verplicht is. Nergens staat dit voorgeschreven, net wordt alleen aangeraden. Maar bovendien i» in individueel» gevallen het passeeren vanden onmiddellijken chef misschien ontaktiseh, doch waar he» hier gold een algemeene grief, alleen op .te lossen duur den hougsten militairen bevel» hebber, «laar ging het eenvoudig niet, urn aan allo kommandanlon der te Ilellevoetslnis liggende bodems eerst medewerking te verzoeken. Bovendien, het adres lag aan den wal ter teeke» ning. Wie er «ouden teekenen en van welk schip, was niet uit te maken. Het is denkbaar, dat van «en schip bv, niemand kon wekenen. ' Moest do kommandani. van dien bodem nu medewerking verleenen, terwijl niemand van zijn onderhebbenden let« vroeg? Dl» staat vast: dle schepelingen zijn onrecht» matig gestraft en velen zullen zich over die straf zekerlijk beklagen. Hier is zeker aanleiding den minister van Marine «ver deze ergerlijke praktijken tegen geheel wettig »n behoorlijk optredende schepelingen, dio straks geroepen kunnen worden met hun leven het vaderland te dienen, te interpelleeren.

Hier moet worden ingegrepen en spoedig ook. We vervallen ander» van kwaad tot erger.

Die Internationale der Arheiterklasse un

In ons blad van 20 Februari hebben wij reeds in oen hoofdartikel de aandacht gevestigd op het belangwekkend opstel van Bernsiem in Lombart'a -Archiv". dat nu al*, brochure voor geringen prils voor ruinier kring toegankelijk is gemaakt. Wij hebben toen de objeklivitelt geroemd, waarmede de schrijver de fouten van de verschillende partijen «ler Internationale in dezen oorlog toekent. Juist dit streven om onpartijdig de omstandigheden uiteen te zetten waardoor elke partij tot de door haar ingenomen houding kwam, geelt aau het geschrift haar groote waarde. Wedey-ljdsch begrijpen zal de beate weg iiju, niet «Heen om de Internationale weer te herstellen, maar ook om door ouderling overleg voo» tic toekomst, gemaakte fouten te voorkomen. Het is ook om die reden, dat wij do brochure in handen wenzcheu van ieder onzer, die de laai waarin zij geschreven werd, machtig i.**.

Van ingetonden stukken wordl de kopy niet terug* «?«>?«<*««. <*<-»*.* al worden ze niet geplaatst)

Geachte Redaktie.

Nu binnen afilienl>aien lijd hel wetsontwerp ter vcrvroegdo inlijving der lichting 1916 in de 2'weedo Kamer zal worden behandeld, rijst bij vele lel«*«rafisl«*u der landweerlichling 11*07 de vraag: Indien 'slands belang het medebrengt thans iv«^ds 1010 vervroegd in lo lijven, m. o. w. om ook deze menschen zoo spoedig mogelijk voor hun militaire taak gescm'kl le makeü, waarom geldt zulks dan niel voor de jongelui der lichting 1.!.7,, die, ingedeeld bij «Ie lelegmafkoni'-azinie van li«7*t regiment genietroepen, thans nog niet o*«croei*eii wellen?

Natuurlijk hebben wij nit! te beooi-deelcit of hel l

* Zeker, men kan liet standpunt innemen dat het, met het oog op 't belang voor handel en vorkoer noodig is niet meer dan noodig is, ambtenaren aan post, telcgl-aaf of spoorwegen le onttrekken.

.XI moge «lil eenige waarde hebben, met het oog op 'slonds defensie is hel nog von groolei* nut, «lat ook deze menschen zoo spoedig mogelijk militoir^elroind worden en — uit billijk» h«-id->>ove*l*v.*egi,,gen ook hen «lic thans reeds --. maanden aan hun werkkring en zaken zijn onttrokken, daaraan terug te Zeven, om «loor hunn«-leiding weer op lc halen wal ton achter kwam, vele «aken voor olgchccle inzinking te bc» hoeden. Een tweede motief waaruit de billijkheld voor eene vervanging der lichting IUO7 desnoods aangevuld met eenige daarop volgende landwcerlichliiigen. door de lichting 191.'» on — bij eene vervroegde oproeping der licliting 1916, ook door deze te doen plaats vinden voortspruit is w«l, dat liet aantal landweertelegrafislcn onder

Men heeft de post- en Telegraaf en ook de spoorw-egon deze menschen gelaten, zoodat enkel thans nog aklicf zijn zij. die in het civiele leven niet meer als telegr.tl.-il werkzaam zijn. dus van werkkring zijn veranderd. Een enkele ambtenaar der Rijkstelegroaf, die de llughes.te.egraaf kon bedienen, kwam, naar men ons mededeelde, ook op, hetgeen voor dezen evenwel minder bezwaarlijk i*>, «laar hun salaris niet wordl ingehouden. Indien het toch waai* iv dal de militaire» teless-aol het kan stellen buiten de landweertelegraflslcn die werkzaam ziju bij de spoorwc'-en en posterijen en telegrafie, zijn het dan zulüe onoverkomelijke bezwaren ook de o>.er!gen aan liunne zaken tern^ to geven? Zeer hopen wij, dat bij de benandeling van het wetsontwerp de minister»een en onder in overweging neemt, of stappen wil doen in do richting die tot het voor ons gewcnschte resul» laai mogen leiden.

l*.cn landwccr-tclcgmfisl.'