Het volk : dagblad voor de arbeiderspartij

Dc ineeling wertl bier geopend dt»or VA*». IvLl.llvllOl. die er op wees, «lat in tvrcrwil van de korte voorbereiding. slet hts vijf dagen, zoo god als ,1c gebeele arbeid rsbeweging, v ertegenwoortlig»! we.s.

VAN' DEI! tiDl.,*» was ,!e eerste spreker, Er is ons. zeide hij. verweten «hit onze himding tegenover bol landstorm-ontwerp in strijd zou zijn mcl «Ie bonding, gedurende «le gebe»!:* mcbilisütie te» opzichte van de binils'.cnkibgi»^ ingenomen. De S. D. A, I. neemt haar draai, zoo beet bel. zij wordt ontrouw min hare bc* ginselen. Dezo beschuldiging is onverdiend. Van hel bcgiu van «len oorlog heeft onze positie gl-st-»!ii» in het toeken v,n liet behoud van «let, vr»*de en van de neulndileil van ons lam! en bet is ditzelfde .standpunt «lat thans onze houding tegenover bel wetsontwerp bcixiall. Do grootst mogelijke wiuirbo.g tot het veren van den oorlog Imitcn ons lan«t werd geboden door hel .stellen van «lc beschikbare, militaiee. middelen aan onze grenzen. Dc onsocialislisehe. doch naar tlen .schijn meer revolutionaire leuze van ..geen man eu geen cent' lieeft in weerwil van alle moeite geen voerklank gevonden in dc Xcderlandscbe urbeidei-skla*»c. «I.liristen*soei!»-'isten. anarchisten, .svndikalisteu eu tr!biuiit,tcn hebben hun beweging ter zako tegen onze partij vul komen zien mislukken. Lu weerwil van .aanvankelijk iu!sver*.taii!l bleef »lc massa der d«*mk<*ndo arbeiders uoltlc* ons staan.

.Thans volder is «»nzo leuze tegenover den nieuwen rcgeeringsm.iatregel : geen man mcci- en geen, e«ul meer. Hel wetsontwerp lot uitbreiding van «len landstorm verklaren wij voor onaannemelijk. Waarom thans oppositie et» vroeger niet. Welke reden zou er voo* ons gcw*eo*>l ziju on» onzen draai te nemen? Er was geen verloren --empathie lc herwinnen. Wij behoeven van geen enkele der gcnoenitlo .sekten dc kon* knrrentie te vreezen. Hot witter was toch tamelijk «roebel. maar cc viel voor den bandigsicn vis-.clier geen voordeeltje uit op to halen. Niel wij zijn veranderd, maar buiten ous is oen «mirre toestand ingetreden. En zooals «x-u werkelijke puitij betaamt, wijzigen wij onze lakliek naar den «is, h van hel oogenblik. Er ziju titan», redenen om te ;:eggcn. dat verste, van de weertiiaeht niet ten goede komt aan de. kans om tlen vrede te l« Ncmnng der onzijdigh'id liet doe! van onzo weei-maclit zou zijn. maar waarin zij nanvrdleml zou moeten optreden. Dit is bet nieuwe ,'•'!. Eu bet gevaar is juist, «l.il «be uitingen niet komen van den kant van ernstige staatslieden, maar vnn nieiiscltcn die v*m:. iv «lm lettet. lijksten zin leven van sensatie, «lic lm» bladen meer verkoopbaar maakt. Zij wiizcii zelfs ,1 n bepaald geval aa». waarin wif zonden moeien aanvallen, n.l. wanneer Dnitselil.ind l.rlgic zon .innexcerlM. Welnu, van het oogenblik s,f, «lat dergelijke organen zulke «hellen .stellen, «lag !'...» dag ophitsen met pen «u teeke»polb-od, begon bij ons do gedachte np f: konten, «lal voor onzo partij «Ie tij,! k.,„ aanbreken om legen die aktie een sterke rcaktie iv het leven tt: roe|«*n.

Lr is nog meer gel>eur: wekken, «lat «lo ,>>p 'vier houding /••e:- gelet vor.li. uu meening ,-. «lal hei è.c,lerla»el bel leger iets anders /on wille» «loen dan wij. weigeren wij daartoe alle medewerking. -Applaus.) Men /egt.' wat vilt gij toch. Oclenplicbl eu vólksh^ir. bet zijn slapiien in uw richting. Welnu. :d ging bel iv d!o richting, al wilde mi-u thans cru werkelijk volksleger bier inrichten. ,la>» nog /.ottili ii ".ij zeggiit^ iil-cn, ui, 1 i»|» «lil oogenblik, thans zou dat gevaarlijk zijn. Wat thans in den boezem d.-r door ons tdceds al-, vr>

Deze aklie zal een beilzamon invloed hebben in ons gliiiscbc land. Honderdduizenden zijn liet me. «Ms eens eu juichen ons toe. Maar in elk geval zal ook van «Ie Nederlandsehe sociaaldcniokratic gezegd moeten, worden; al zal zij wellicht haar «loei niel bereiken, zij beeft toch gered de eer van lid «socialisme. -«Applaus..»

.'it'llAl'l'l* sprak een woord van vreugde uit over het slagen, ook van «leze «lemonslralie. Kerst enkele weken geleden hadden wij in i'otl.rdam onze machtige ekonomisehe demon«tralie, llct is weleen telken voor d. I.eaclit.br éi.D.A.l'.. «lal zij Umus reeds, weer «leze g.'001.. mecling kon «u-ganisecren. Thans gaal lK»l cc om yen waarschuwing loc tc dienen nan uilen die «loor hun ze-iiiwaehlighcid den vrede in gevaar zonden kunnen brengen. Ondanks kleine kef lende, beuijders doen wij onzen plicht Hel N. V. X. beeft bestolen officieel niet aan dez». beweging deel le nelnon. Wij rcispektoclrcli dat. maar dat neemt iiiet weg, dal ook do ganscho moderne »akl*ovcging llct mci dez*.* onze protcstaktio ven» is. (Applaus.) Kr zijn landweerlieden. die na elf maande» mobilisatie l*egriji»eiijkcrw!jze graag naur huis willen. Hel ligt iiiet aan ons, dat zij er allen nog zijn; wij hebben ill de. Kamer vovrgetdeld een belangrijk deel van de landweer tijdelijk naar buis te /.enden. ..laar do helderzienden onder do land. weer zullen ook inzien, dat bet middel om llen naar huis te sturen niet mag zijn dit wetsoiitwerp. Wi; willen volgens on*, program hel volkslege, maar dal woedt met dit wetje niel bereikt. Wat do lieeren willen, js niet net, volksleg! r maar den algemenen dienstplicht. Om een werkelijk volksleger te krijgen*, moet bel mililalisme uil het lege- vervallen. .Maar daar beeft onze minister van. Oorlog geen kaas van gcge-eu. De oorlog heelt geleerd, «lal al die d.dlc.ij onnoodig is; wij bebben lid jaren gezegd. In bid van oorlog denkt men niet aan rechtsom,, keert iv vijf tempo s. .ds men er van doo.' moet. (Applaus, lu l.ngeland maakt men thans ixildatc.» klaar iv een p-»ar maanden. Hel kazerueslelsel blijkt daarloe oimoovlig. Maa.' onzo militaristen ziju van to ouden «tempel .1111 dal iv lo zien. -/.ij willen nieuwe indischen voor de kazerne. Denkt dan de Oeiiv«-udigc huid* wen ma» dat bij naar huis gaat? Hel wel*-» ontwerp zeg! slechts «lal liet mogelijk is. Maar als wij eenmaal bet wetsontwerp hebben aangcnotiitu. hebben wij dc macht «til handen gegeven en kan d. minister met oen atalcn gezicht weigeren zo naar liuis te zenden. Do minister» wil bet. zegt bij, ..als dc omstandig* heden.' Wij kunnen nog altijd in den oorlog bede». Wij kunnen nog altijd ju den oorlog betrokken worden. Maa.' met het oog «laarop /.uu dc miiusli r alle manschappen. «Ie oude ei» «le nieuwe, op «le been kunne» houden, omdat hij anders geen treinen genoeg heeft, om zo gauw gcnccg op bun plaats le krijgen. 1 .- is «vu begin vau <'en oorlogspartij in hel land. llct zijn vooral de prolct-soren die .schreeuwen. Slcittniclz. bijv. en Treub, een broer van «Ie» minister waarachtig. De eerste noemt dei» oorlog va,, duikbooten en Zeppelins waar* ueblig ridderlijk. Alleigevaarltik-.l i».ook de .uiti- Duitsche. praat vau prof. Teeub. Ik lien ook niet pro Duitsch. wij geen v.m alten, maar men Nl-rt niet zoo ophitsen. Wij hebben liet tol n» 100 met .''«WOt»'' man gedaan, en al*» er 7!!^,iX'» k'uoe». ottl-.taat het gevaar, d.il er cc» .'lemming ontslaat: wij /.ijn nu zoo -sterk, .wij nt'-et'11 ons nu laten gelden. Hoe zal bet u:« den oorlog gaan met bet militarisme? Wij zijn nu al aan do-,tikgasscu eu in Küt-cland zit er nu al iemand op te piekeren, om met een elektrisch toestel zes katii'imc» te gelijk arte vuren, die UOG* kilometer ver .'ehietci:.

Als , r «en eenvoudig wetsontwerp kwam, om de i'ids!,* lichtingen le vervangen dot>r ecu ia ar nieuw geoefende, «bui /uil»»» we er eens over aten. Maar vau «lil wetsontwerp vs*i!!en wii niets weten, Eaal dc regeering, di*: zoon haasl h «ft. lie»er eens wat haast maken met «lo politieke ini-liilisatte van het Nit.crlaiid-.ehc yolk «I-uu* liet ulgemeen kiesrcebt te. gcv-*»^ cok '<>,•:' d>' vrouwen.

De sot iaaldeniokratii- blijf! oz> dc bres lege» bet militarisme e» -.ó^>r den vrede. Da! zal ook internationaal blijken, :,1 is i» l,e< hrgt» tic hu-el wal i» «Ie war géloopen. Deze oorlog /al vele» «lo oogen openen voor «le gevaren va» hel imperialisme. Waarom kunnen wij do produkleu uit warme binden niet. langs vrede* lic»enden weg krijgen Eaal ons eerst, hier <»»•¦ zelf beschaven, voordat wij zoogenaamd beschaving mar «le. koloniën brengen. Als .wij .verken voor ons geluk iv de wereld, zal bel socialisme, die volle beschaving aa» de nicnscbhc'd brengen, strijdt daartuo niet ons nu e! (I. u i «I a p pl a tis , In aaiisltiiling van /ijn rede vraagt spr: als «r iemand bier i». «lii: zich voor Int !iiiidst»>n»o»twi.r>» verklaart, bij spreke. Daar iedereen zwijgt, ncctn ik aa», «! tl allen legen lul «uitwerp /lj». Wij hebben nog een moüe. 1» llitiPi hl.tntl «>u I rankt ijk komt in on/e. partij «ic vit tlcsbe've* ging op. De Diiilscho pallij heelt .r cru niaiiili sl van gepubliceerd en daarom i:; dc ?*».orwüris' verboden. Maar li» ver «e» ver* boden blad. «km naast «be regeering staan. Applaus' Out zulke uitingen te begroeten, •dellen 'I'roclstr.i en Vliegen — het i'.*ü. kou niel meer vergaderen — «lo motie voor, «lio spr. voorlees! en die men i» hel •.e.',!a' «ler zaülmceling vindt. Dc» molie .wordt mcl abt.uicciie .slcmtueu aangenomen. Van ,en twcdc tribune i» d.u tuin spraken nog CEIIIIARD en E. 'Il ll I.AAN. Aangezien cchler niet to vore» was aangekondigd, «lal er twcll .spreekiil-iatscli in «len tuin zonde» zijn. en «lil <*er»l op hel .dlcrhialslo oogenblik bei»iial

In het hotel I'Europe aan 't Vreeburg Utrecht hield Zaterdag eu Zondag j.I. dcisoeiaalDcmokra. tische I'arlij (i!.D.l'.) haar zesde ji.tr kongres. r. erft e «lag. Net kongreg werd /.atertlagav»»,! ruim -/.even uur geopend door den parti, voor-itter W u» koop, weteen

waarin hij er aan herinnerde, dal hij op liet eerste kongrcs i» wit) reeds had gewezen op eigenaardige manieren va» Kaulük' te» opzichte van het vrije voord, «lic duidde» op ecu bijzondere opvulling Uer Kocia.ii-tleu'ok.-i.tit, iv Dnitseliland. lk heb er lot.» op gewezen, dal ook iv vrijwel allo.niderc landen va» Europa do soeiaal-dentokratische partijen pogingen van aanpassing aan de bourgeoisie «leden, Ik zei toen. dat er overal een «Urijd ontslaan was in-schcn de marxisten van het woord en de werkelijk re.vol». lioiiaiic marxisten. De kritiek die ik daarbij uitsprak ook op de Ncde» landsch e *-. D. A.l. iv ver* band niet haar optreden inzake dc groot,- werkloos., heid, werd gehoond door ,lle' Volk' eu door mevr. uolantt liolst verkeerd genoemd, ''aar men stond toen in alle landen op een twec-pioug eu koos bijna overal de» verkeerde» weg. Thans geelt mevr. Iloland «o!-,, ons gelijk, Alleen zegt zij er bij. dat ons dc lietdc'ontbreekt. /.ij verwijt ons. «lat wij slechts hater» zij». Wij erkennen, «lat wij felle haters zijn, maai on/.c haat spruit voort uit onze groole liefde voor hel socialisme eu het proletariaat, .let is ul» met «le litteraire beweging der tachtigers. Van Dcy»scl wa: 20o'u felle hater, omdat hij zoon groote lictd' lia«1 voor «lc Nederlandsche taal. Wij -lijn geen sekte, maar ecu partij. Wij keimei deu weg vaar de bevrijding eu wij villen voo, die l«lvi!jdii,g «rijde». Wij Kent:» die» «vu;- niet. doordat blj ons -«ie -,en.idt! ' is. .Vhoir wij «verdun gedwongen «chcrp ie bpcttreii. Dc strijd tegen Troclstra, den man die zoo dikwijl, gevloekt is, die dc verdeeldheid In ons land hccit veroorzaakt, bracht ons in de noodzakelijkheid ou» alles 20e. precies na te zoeken eu vast ic «tellen. Wij wisten het viel alleen. Nog onlangs bet l ons !*>crv iseh parlementslid — niet alle patlemeiils leden zijn verdorven, — het zoo nit-tekeiid gezegd «lal do ineeustorting. die wij beleven, w.t» lc voorzien. E» met bern bleven de 'lussen, thans naat Siberië verbannen, aai, dc oude inlichten va*,'., bonden. Nu «lc Internationale. gestort i>.. heelt he» geen zin «Ie dooden le herdenken. Wij moeten hen maar dood laten. Laai ons liever de levenden gedenken, die naast ons staan. *»pr. noemde Éicbkiieeht. Ilosi» Euxeiiibtt!^. Lande,ibcrg c» )leliring. Zij bleven slaan, terwijl Zoovele,» om vielen. Werpen wij thans een b!,!. op iTankrijk. Daar wordt «lc grondslag gcieg'i voor een biccdot lnternatiotiaie. Als •/ü veer tet de luteluati^naie worden totgelliten. die thau- mt t du iionr^e-'iüit z»-*li ctiu voelen, wnaiom d.m niel /.ij die soci.ili.sti>,.'!. zijn in hun «lade», al hclbcu <:il de v. elensehap niet die wij meenen te hebben. Ik bedoel «lo i-yndik.-disten. Zeker, vele lianselic .-.'luiikalisten «-eden net nis tic -.oeiaalilemo.^iit!,-!, < ? -inj;cii o» ju den nationalistische» -»lr»>om. .Vlaai- er zij» gunstige Uitzoutlt-ringeu. Meiiheiui vau tie metaal, bewerkers en Motmtio. Lu situtlgnrt hebben eheidïiig maken lunchen 01» on hen die mede verantwoordelijk ziju voor den ootlog. Daar is .illcleeoi, Ivliutsk'. Il>»evcel wij ook v.m hem geleerd hebben, wij mogen hem niet spare».' ook al zouden wij he: willen. Wij hebben hier in Holland ook vee! >-clec»-d vau D,»u:el.i Nieuweilbuis en hij is ook niet gespaard. Ivautsky speelt tb de rol die Troelstia hier nat hl te spelen : die van ,1e» grooten verdoezel.»!»!-, die alles en alle» bijeen wil houden. Dau is er VMiidervclde.de aolii,'it«.u-roii:cl,-i,-ir vaa deEnlenle. Wij spaiciicveiimiui.ucsd! Eu *, ailbtni. Met al hun karakter, met al bui,-.eiedc eigen.<_¦ happen bleken zij van tien üieu'ven toestand nit-ts te begrijpen — evenmit, al» Ixaui.-'ky — en liepen met pak en zak over naar den vijand o„*:er kl.t.se. Van llyudiu.i» behoeft, me» niet. ten» te spieken, want die is altijd een lüttiottaii-t ge'.'ceM. Zoo is het in liet buitenland. En hier.' Daar i.» een «guur .tl» v. d. t>oes. als me» hier nog va» n lig uur mag spreken, llet is beter ge-torven l s, dun te leven als cc» v. ,1. . Want daurès i- ««.n 'loodc leeuw, doch v. d. (ioekan men niet heter k.iniktciiseetcu dau al» ecu Icventle ezel. -,'¦' elae h.) Wij moeteu .dien «lit: ttgenover ons staan schelp hlijvt.i waarnemen. Maar ook moeten wij «t op lellen, dal .k vervolgens cc» vergelijking tiisst he» dr. Ellvper e» l'roelsira, de beidt; mannen die in dc politiek sind-l jaren poseeren als dc ware behartigers der belangen des volks, /.ij hebben elkaar reeds herhaal,lelijk doodgemaakt: zij hebben elkaar dikwijls uitgemaakt voor al wat leelijk is. Maar wie is de slechtste van beide» r Knijper heeft in .leze kti?is openlijk voor zijn partij, voor zijn zaaL stelling genome». Maar 't'roelstra heelt.tiieilj nndei s ged-i:». dan de. regeering steunen, waarvan hij als v!,e.vi>orz>tte-r der Kamer deel uitmaakt, Hij heelt, 'e» genoegt» va» het kapitalisme, de arbeider»» beweging gedenigreerd, gedemoraliseerd en ge* desorganiseerd, soms onderden schijn va» oppositie. Daartegenover heeft onze partij stand gehouden voorde ware. belangen der arbeiders. Ik ken iv de. wereld gee» andere üocia!i»»tise!ie, partij die zo», feed. dan misschien de l.eninsrhe i!»ssi«che Partij. L» wij zullen zoo blij vel» doen. Onze zes eisehe» blijven wij stelle» e» hanlhave», ook voor de» > grootste groep i» «lo Internationale «Ue. <'<,<•<'. wat vau HoctallHteu .verwacht ma-.* worden.

Er wordt erin «loze «lagen weer veel gesproken van Marxisme. Marx wordt weer «loor «leu «.eddcr gesleurd. Maar Marx was een eenling mei eeuige volgelingen. Doel» uu moet do massa op hel tapijt komen. Eu die massa moet hoofd voor hoofd w eten wat zij wil. Anders gaan wij in Europa ecu. tijd vnn gruwelijk barbarisme tegemoet. I.nat on» met het oog daarop gereed zijn om onze» socialistische!! plieht te «loen. (A pp Ia u s.) De partijsckretaris Ce.tol» «teelde vervolgens mede. «lat tt atdeelingen vertegenwoordigd, zijn. Alleen Delft is afwezig.