Het volk : dagblad voor de arbeiderspartij

De aankondiging, dat minister Trouh 21 belasting» ontwerpen gereed heelt, doet het katholieke .Huisgezin" het vermoeden opperen, dat verschel» dene daarvan zullen bedoelen hoogere oiiceiiten te hossen van de beslaande belastingen. Het blad schrift daarvan:

Al degenen in werkman-stand en kleinen middolstand, die in het gunstigste geval hetzelfde inkomen hebben als voor den oorlog, verkoeren door de ingetreden duurte iv groote zorg. Neemt mon, wat eon zoor matige schatting is, «en prijsverhooging aau von 20 percent, don «ou wio per jaar f 1000 verdiende thans fl2OO behoeven om op denzelfden voel te kunnen leven.

Dit kan men natuurlijk nlet, men bezuinigt en bekrimpt zlch dus, maar vooral voor do groote gezinnen, waar toch voldoende gegoten moet worden en klecdiug on schoeisel— ook al laat men do modo er geheel buiten —• zware eischeu stellen, is het oen toer, din van do huismoeders schier het onmogelijke vraagt. Van «leze, talrijke, kategorio menschen opcenten, straks misschien nog hoogere opeenton te cisehen op hun belosUngbiljetten, grenst aan hot onbehoorlijke, om het zachtst mogelijke woord to bezigen.

Aau wat «n medewerker in „Hot Katholieke "Volk" schrijft, ontieenen iwij:

Do X«*d«*rlan«lscho Tuinbouwraad zou geheel belangloo» zorgen voor vat*-roenton, maar achteraf blijkt, «lat zljn «mi'boonen» leveranciers nog het Ixigotelltztjo van 45.000 gulden, in do wacht kunnen stoepen. Do -***odukti«kosi**i*. van do aardapp-*leu zijn met hooger «ion in andere jareu, maar do aardappelen betaalt men toch hoel -wat duurder. De t^n'Nev<***anjc*iei-' zeggen hot zelfs in openbare *^r,Md*»»n**, «lal hen oen «**Ur»-,wu*-*.t toekomt in «leze voor het Xederlöndscho volk zoo moeilijke tijden. Slagers koopeu, i*«^<*«^*higsvark«*n*i «rn stoppen het «pek daarvan in den pekel, om hel later duurder te kunnen verkoopen. Kortom, er is geen groep vau producenten of handelaars of zij tracht op de <*ot*sto plaats zicluielven to verrijken ton koste van deu *^*^***druil«r. Daar wordt ge-.voek«*!rd, gesjacherd «*u «ostolon. vat müg zóó niet blijven «uo»o-*gnai*. Dc *l*e**eering moet hot Voorbeeld volgen v,n vuZschlund «HU ,t*reugo wetten malen legen den woeker, wetten, welke do bt> v«J>**dh*-ld geven allo grooto voorraden I«v«uuu^ldeteu, opgestapeld om or groole iwinslen mee to behalen, in beslag te nomen; .*<*-j*U!eii, *^**Hko don oneerlijken h*m«l»**ljjun*ui «zenvoutll*: «jen verderen handel va-bieden el*, hem t***»v«**idi-J**i, tol voiiighoid van do ,*-*!*-***, *lt*»tsburg**r*l, in dc gevangenis lkl»b het «H»*l**p gezegd, maar wie zal jooweren, «lat ik ongelijk heb 7

Als do schrijver uu maar de aanhangers der kapitallslenbclangeu uil zijn eigen partij, dj» daar «lik gezaaid «ljn, kan modekrijgon l

(licau.«jriseerde vertaling.)

LH ZEVENTIENDE HOOFDSTUK. l»e eenxte visite. Lec-pold en Emilie kwamen nog met tnoelln vüür do Beers l.el salon binnen; I'ritlwitz volgde; Jetje eu miss Dawis en siMo*-!»-**. Forettn stootten tot ontvangst gereed midden in de kamer. — Die lange gang is ontzettend, steunde -2milie ademloos terwijl rij binnenkwam. -&- tot Jetje sprak rij: — trt»cd dat jij er bent. Op dlt «ogenblik trad Johan binnen, plaatste zich zijwaarts van de deur en kondigde nogmaals mei luide stem aan: — Do lieer en Mevrouw ilandelsraad Beerl Op mevrouw lx-er's gezicht stond duidelijk t» lezen dat rij «Ui niet had v«*rw.i«*lit. En t«-en rij baron von l'^ttwitz zag. die als de zoon «les huizes achter Jet^e *it<-u«l, «lacht zij: «laar bnx-il wat. En toen nu Emilie, van wie rij bij de ontvangst een eerbiedigt- uitbarsting van vreugde had verwacht, sleclils genadig met het hoofd knikte ca haal* kool dc land. toestak .-»». toen* was si or «kor van: bij «lic lul broeide iets. — liet verheugt out*, u hij ons to zien, zei Amillo kalmpjos. Baron von Prittwitz kent u zeker wel.

Uandelsraad !:>*«*** stond op het punt in herinn«*rli*g te brengen dat do Lesser's die kennismaking aan hem te danken hadden, toen Emillo met een nonchalante handjbew-eglng op do twee dames wees:

— Dat is rinjoorn Foiiett», Maud's gezel» schapsdame; dit Maud's gouv«*j*-nante, Miss Dawis.

Do miss schoof haar onderlip vooruit en maakte een diepe, stijve buiging, dio Lcopold aan Emilles nachtelijke oefeningen in Lu**e**n h***l^nnerden. Bignarlnn Forctta wierp bet hoofd voorover en rolde hartstochtelijk met de oogen. * Onder den indruk dezer voorstelling zag Beer van een antwoord af. En prittwitz dacht: fabelachtig met lioeveel h«*-i*ha**tige nonchalant» ze «lat uitbrengt. Lcopold keek «Is tot een wonder tot rijn vrouw op en mevrouw Bc«r, dio door de koele ontvangst toch al ietwat gc*-pn«***-*d was, kreeg een gevoel alsof men het erop aanlegde haar te krenken. Dal JeHe intu*.» schen bi l.laud was veranderd scheen zij niet to hoo-»on. Maar een ander middel van verv*.*oer viel haar in.

— Nietwaar, mevrouw Losser, sprak rij —¦ en na elke twee woonden »i ze mevrouw Les**er, ook daar waar hot niet noodig was — en 'Emilie voelde telkens een «teek door haar hart —• on het lag haar telkens op de ton»* te »**»*'b«*ter«n en to «Wen «lat rij immers niet meer Le«cr maar Lasser h«»N<*-i — doch m**v*rouw Beer wist het heel goeo. en bet was toch t«*Utens w»***»' pijnlijk. ¦ ll>****n jqch «*»»jd**** do ***brnlk-*ljWke **-*-aaU«>. gaandeweg zoover was, «lal allen zaten, zei mevrouw Ilandelsraad Beer:

— Mooie, oude schilderijen hebt u, mijnheer Losser!

— lloezoo oude? antwoordde Lcopold bclecdigd. Daar —, en hij wees op Prittwitz —, baron Prittwitz kan getuigen dat alles wal u hier riet splinternieuw is. ikzelf heb nog niet eens tijd gehad, ze aan te kijken. — Wat? vroeg mevrouw Beer, «lat begrijp ik Nlot.

Allen keken naar dc muren. Pritlwitz wilde juist iels reeggen, om den toestand te redden, toen Lcopold vroeg: — Welke is nou «ie ltuwens? Die — niet? En hij wees op een vrouwenkop van Gren-». — Mooi meissie — wal Emilie? — jammer dat wo ze niet kunnen houden.

— Den Keizer zullen wij ze wol goed kunnen wei«*eren, zei Emilie broed. Gelukkig waren de Beer'-* even naïef als Leopcl. Wat Moet dat betekenen?

— Ik be-^rêop «lat «lo kei»er l»oN«^t«!>crde... Emilie *zel!e haar meest ver^vaando gezicht en zei:

— ll schijnt niet te woten «lat mijn man Mclseen is — hem is liet precies gelijk wat hij koool en wat hij ervoor betaalt. Hij betaalt voor een onechte scllilderij net zooveel als voor een «-elite — Zij pauzeerde om de uitwerking harer woorden volkomen te genieten on vervolgde toen. — Daai-voor is hij bleseen en geen koopman. Johan rukte de deur open en kondigde luid aan. — Assessor Dr. Beer! — Mijn zoon, zei mevrouw lieer en voelde zich als een veldheer, wiens reeds verslagen leger tijdens he» laatste doel van liet gevecht hulptroepen ontmoet. h,n men moet zeggen: dc entree — zot noemde lsml!ie het later —¦ van Assessor Dr. Beer was lang niet kwaad, Hij liep, zonder naar rechts of links te zien, Ilaarsrecht op l»Jndlie toe, die hij nog nooit had gezien, slo^g do hakken legen elkaar, kuste luiar do band, zei mot een paar gepaste woorden «lat liij pa» 's morgens vroeg van een militaire oefening was terugglkeenl en «lus nog geen bezoek bij haar had kunnen afleggen; verzekerde hoe gaarne hij kwam; maakte ook toen IJiuilie hem l-l-opold. Jetje, den baron en de gouvernante voorstelde, een gocl fissuur ou nam „iimiddelliF. «Ie leiding van het géspre!, op zich «looi- lo sproken over den vooruitgang vau ''lónclleii^ waar «Io bierix»!, dio nog voor weinige jar»>n do tafels bij allo familiefeesten «joule, eindelijk door do champagnekelk was vervangeai. -»- Dal kan wol zoo zijn. vond Emilie, maar ik *lou in g«-on enkele sta,!, «lio kleiner is «lan Berlijn, kunnen leven. Zelfs Tdünchen zou rap idet gr!-»t<-edscl» genoeg ziju. Jctjc dacht . uau >'eutomischel en moest lachen [Wordt vervolgd^

Hel <-r*z**HQ van dou Bond in hot bmdbouw-, tuinbouw- e» **^velb«*drijs wijst ex op, dat in hot «»rl«>*g,jnar, dat muiter ons ligt, de *-nivel fid-rleiken buitengewoon groote winsten hebben gemaakt «7»»**t**aclit is om ook voor do arbeiders eonigo *i^rbol«-*»ing te krijgen, omdat do hoogere prijzen dor lc***<*nsrnl«ldélen de waarde va»i hel loon zoo sterk hadden verminderd.

Hl«i-d«*g«*dceld wordt nu, welke resultaten «üo «-gingen hebben gehad hetzij door loonsvcrhooging, hetzij door duu*-t*>to«*-ilag. l.oon*tvorhooging. Van 68 fabrieken, aldus do lredaktle, heoben wij <»pgav<>n omtrent de *-*l*dmi*m-!*j*-on-'*u ontvangen en daaruit kunnen wij nl zien, dal dc meestem nog heel wat blijven beneden onzen visch, u.l. «en minimum van f 12.50.

Van bedoelde 68 fabrieken werd na Augustus 1914 het mlninnunloon aan 28 v«»rll<**ogd^ Dezo verhooging bedroeg van 20 cont tot f 250 per week. Aan 26 fabrieken b«*drocg op 1 Augustus 1915 het minimumloon neg minder dan fll. Het i*. daarbij 7Mteres*»ant te letbii o>» liet verband dat letaal lu^olien de loon«»u ou het aanwezig zijn van organisatie. Aan 32 van do GS fabrieken is. het perxonecl geheel of m«2erendiganix«*e«*d. » Aan 25 daarvan is het minimumloon fll en liooger, aan «3 flO en lager. Het aantal fabrieken, waar liet minimum-loon flO on minder bedraagt, i*. 2^. Aan 17 fabrieken van dero 23 loslaat geen of goen noemenswaardige organixütie. Een gixj-lo waarschuwing voor «lic . zuivel» arbeider*! om zich ook to organi'ieei'eii.

Duurt otoozlag. fte meeste fati>iek*»be» «luren <*n di**eeleiu*o!li bobben iel', gedaan. Ilij de 0» fabrieken rijn «*»' O «waar hel pe-*» ««meel geen dunrielo's>ag ontving, ?.oodat *v.-ij wel kunnen zeg!!;-11-! dat -»°- v«.-*-leeneii van toeslag vrij r.lgemeen gebeurt. 1 Van do 50 fabrieken dio dus **.*el toeslag geven, *.varen er 20 die «.-en bedrag in «»n»i lzaven. De»o b«lragen variöeren van f 5 tot f4O. Een deel van dezo fabrieken ging later over tot het geven van oen weke!!jl.*«:hen toeslag. Het aanlal dat <*en *«*okel!Mcheu toeslag ve» s.rekt bedraagt »18. Do bedragen, varièereii van 50 cent tot f 2.50. Aan 28 falnieUon krijgen de gehuwden fl. Hierbij iHu. 4 s.*.*ajar teve^ui nog een kindertoe» slag *^*o toesllsg voor gehuwden bedraagt aan 10 fabrieken nioer dan f 1 z.-er -weck. Uen* bedragen variêeren van f 1.5/3 tot f 2 en worden nuxHt betaald aan dio fabrieken, v/aar het minilnumlom liet laagst ii». Aan do ongehu*z*den wordt in de meeste gevallen do h«*lft gegeven van -.vat de gehuwden ontvangen. Aan 14 fabrieken ontvangen zi> 50 cent, nan 25 fabrieken fl en daarboven.

jKtalllni» «nt» de «lorxelininolllno. *To Meed» huizen (Oron.) staken de arbeiders op de stoomdollchmnchine. Er wordt hooger loon gevraagd.

liet X. V. V. en de I«nn-l«lovn»-vet. 'In de huishoudelijke vergadering van den Eindhoven» schen llestuurdersbuud werd «Ie motie-ihüiüuin voor kennisgeving aangenomen en tevens ui «.gesproken, dat de houding vim het X. V. V. voor liet oogenblik geen aanleiding gaf tot do aanneming dezer motie, maar tevens, dat het als van zelfsprekend werd beschouwd, dat bij den eersten oproep der L.D.A.P. om stelling te nemen tegen een bepaald drijven naar oorlog, de geheele moderne vakbeweging tot plicht heeft aan dezen oproep gehoor te geven. »>» ««wonnen. •Men meldt ons nit Oude-Pokela: Do landbouwers hebben do cisehen der arbeiders grootendeels ingewilligd. llet loou is thans vostgekleid op 18 cents per rij voor ,'lhorbeékes" en 19 cents voor .Eigenheimers", de rij gerekend over een dolmt (s¦£ 11. A.). liet ll«»et*«le**»'l*.onMllt. «alen seint ons uit Groningen: Nadat gislol(2laa'ndag)avond laat door vverst vau den l'mnspunarbeidersbond nog met do patroons was gekoufereerd, is in etui laler gehouden vergadering van koetsiers besloten bet ter konle» rcntio gedane ben>idde!ilig!>vooi!>te>, waarbij ecu loousvcrhooging vau f 1.— per weck is loegesta-in, te aanvaarden. De staking hedenmorgen ging dus niet door.

jK«ljr<«». Hot korrespondende adres van den Vlaardiiigschcn Bestuurdersbond is lot nader bericht i tzpoorüingei 2.

Nlo boer werd geïnslalleord — en daarmee deed dc tiende soi-iauldeniokruat zijn «miree in 's timvenhage's raadszaal. Dat er nog meer«leren moeten volgen alvorens de arlieidersbelangen beliartigil zullen wonlcn zooals wij «lal *j>.*onschen, bleek alweer, toen onmiddellijk daarop hel voorstellloe je nbos om drie in plaats van twee nieuwe gemeentelijke doktoren voor den gemeentelijkeu dienst aan te stellen met 19 legen 18 slemmen kelderde, llet volledig christelijk smaldeel en een deel der liberalen bleken ongev.«'ig voor liet argument dal do belangen der armenputië**.ten en de sociale arbeid «ler doktoren door dozo afwijzing van i>rlnoiieelve»'l>terkiU'* betekenende schade zouden lijden.

Gelukkiger was Harms, met een poging om voor het onderwijzend personeel de vrijstelling van do 2 pkt. nreniie voor eigen pensioen, waarvan H. on w. voorstelden ze pas to doen ingaan „als normale tijden zijn we«***gekeei*d", vanaf 1 Januari 1015 to laten gelden. Ouio I«rtijgenoot wees er op, dat de Raad zich re-jdi. in Juni 1914, door verwerping van oen afwijzend praoadvios, vóór bedoelde vrijstelling had ultgespiooken en «lat in 1015 «ie benoodigde gelden — ten bedrage van f 33 MO — daartoe zelfs op do begrooting ziju gebracht, Het ging derhalve niet aan dc uitvoering van hel in beginsel aanvaardde besluit uu voor onl-e» I»aalden lijd uit to stellen. Aan'rechtmatige verwachtingen zou aldus den bodem worden ingeslagen. lal van raadsleden vielen onzen partijgenoot in dit betoog bij, maar desniettemin bleel wethouder Verbroek met een beroep op dc tijdsomstandigheden voor uitstel pleiten. En do burgemeester zou do heer Van l.nrnebeei. met zijn, indien hij niet gelrachl Juni, door allerlei formaiijl.ü'.olio .spitsvondig, heden to bewijzen, dal de Itaad zich nooil voor vrijstelling «ler 2 pl^l. had uitgesproken, en «lus Zu geen enkel opricht gebonden wa*» lniil!H>l*s beteekende ver wei ping van oen afwijzend prac-advie» nog geenszins een be» slissing ten gnusto der vrijstelling, zoo betoogd, hij, en met hardnekkigheid b.cci '» raads voor zi.ter zich lez-en de «loor. Harms voorgestelde regeling verzetten. Intusschen bleek do Raad gelukkig malim lo hebben aan dit soort juristerij, ziel 25 tegen 10 stemmen beclisle hij Ie» gunste van Ilarms' voorsiel — daardoor den onderwijzers dc flnanciee.o tegemoetkoming bezorgend, waar zij littbjkerwijze aanspraak op mochten maken, en b. en W. prijsgevend aan oen welverdiende nederlaag. Slechts een zevental *«dilie!.e chrislenen schaarden zich naast het liberale kollege. Deze kwestie vormde dc hoofdschotel van liet overigens karig middagmaal, dat heden in do Javaslraat werd. opgedisclit, Eén gerecht word tot een volgend maal nog teruggenomen: het voorstel van U. e» >V. om aan »ie ouder» wijzers bij het zwukzinuigenouilerwijs de betaalde pensioenpremie va»iaf 10 Uklobor 1913 10l heden, terug te geven. Dc kommissies van bijstand voor onderwijs en pensioenen willi-u hel eerst eens groeven. De burgemeester vond dal blijkbaar met zoo noodig, maai* toen de Raad er op gesteld bleek, zei^l i«>: Vooruil dan maar!

'io half vier «tonden wc ai op straat —. nog ulo dagewcscn bij den llaagücheu llaacll

Over het door ons overgenomen antwoord, dat dr Kuyp°r lu .Do Standaard" op de brochur^an S. ll°m>«»»"i. gaf, schrijft dc chr.hlsi. .Neder» Wii bebben ons, zooals nu blijkt, vergist. Wii meenden dat wij nu eindelijk eens oen «i-lid zouden zien zooals onder eerlijke mannen A^-nt "Vn. zien vij achter? Zooals leder Xhhcrinuert, hoeft dr. Kuypor een goheelo «*7in van beschuldiging «loen rusten op het snit dat mr. Heemskerk in 4907 door slimme berekening hem. dr. Kuypor. uit «o »°»«Ung van do partij had willen dringen. Hlj werd du» beschuldigd vnn komplottccren en lutrli-ceron en in do oogen van dr. Kuypers «rouwe volgelingen voortaan onmogelijk go» mankt. Mr. Heemskerk weerlegt «lat feit, dien lrrondslag voor do beschuldiging, en toont aan hoo «1 dien tijd. van 1007 af. dr. Kuypor wrok over dat geval heeft gekoesterd, /eg» dr. Kuyper nu: ik heb mij vergist, laat ons du, nu -Jen twist bij-.ggün, O neen l Omgekeerd, ziet leedwezen ontwaarden wodat«ulpollti*uc • addertje (n^. door dr. Kuyper zelf met tal van liberale bladen in hel leven geroepen I), Mr. Heemskerk nog altoos schier eeniglljk bezli? houdt; dat geon enkele -.wgerwijzing vau hem uitgaat, om, evenals wlj bedoelden, on Vredesherstel aan te sturen." En don verder, heel gemoedelijk, dat wel niemand onder de antirevolutionairen ,er ook maar aan denkt te vermoeden", dat mr. Heemskerk .klaar en bewust tegen zijn beter weten in zou gaan . De Standaard" aanvaardt „deze uitspraak van -iijn'zelfsb»wus»!jn gaarne". Het kost ons moeite den juiston term voor zulk eeue wyze van strijdvoeron lu do pen to honden.

Zotmei het hoofdorgaan van do christelijk hlsto» rlsche. al, dat van do katholieke parch kiezen dus in dit geschil do zijdo van mr. Ücemskerk Dat wijst er wol op. dat dr. Kuyper in de koalitio al evenzeer gezien is ais daarbuiten, nL «ds

Daarom moet—-na deze ellendige tegenslag voor de ons heilige beginselen, door do per» soonlijke ambitie van een enkeling, waarvan men jarenlang den terugslag voelt — op do eerstvolgende deputaten vei gadering een flinke dellnltio gegeven worden von het begrip .leiding", en goed do vraag onder de oogen «ezien of in een politieke partij leder maar op eigen initiatief mag doen wat hij wil., ook in de gewichtigste aangelegenheden, dan of erkenning vau eu overleg met de leiding urgent ls. , , Het praatje voor do vaak toch, als «ou In bovenomschreven kwestie hot geweten een rol gespeeld hebbon by den man. dlo de leiding lgnoreerdo lfi niet slechts belachelijk, moor zelfs bclcedigend. Ecu ernstig man als Dr. Kuyper zal waarlijk niets vorderen dat hot geweten van onderen geweld aandoet, zelf» nlot van ecu puritein als Mr. Th. Heemskerk. Prettige verhoudingen zijn het tegenwoordig wel ln do antirevolutionaire parlij.

Naar wij vernemen is door U. en W. in overleg met do vereeniging „Kindervoeding" bepaald dat de wiulcrvoedlug dit jaar zal aanvangen op 4. Oktober, twee weken vroeger dan aanvankelijk iv het voornemen lag. Men zal zich herinneren dat ons raadslid Drccs onlangs reeds op vervroeging heeft aangedrongen, in verband met do noodsland wanriu i.il vau gezinnen ten gevolge van de abnormale lijdsomstandigheden verkeeren.

Is het «^twc***>^-j»rklio» verricht, een loon van ten minste f 13.50 ontvangen.

Met «leze bepaling kan «le tegenwoordige ..regeling' voor verscliillendo kategorieën, «he zoo véél te wensehen overlaat, volkomen wordon bestendigd.

Van liet beginsel, dal dc gemeente in eenig opricht ..een voorbeeld" moet zijn. is niets te bespeuren. Ze „volgt" slechts en vindt ..goed', wat ?on» der de burgerij' als ?g>.*d' is erkend. Prachtige maatstaf!

Het loon van f 13.50 is het resultaat der «k batten over 'tic lo*onmotics in 1913; het werd va*.lged.tel

Gevraagd wordt. om. Indien hel minimumloon van f 13..'»!) als minimum gehandhaafd wui-dl. voor trainde arbeiders en voor arhci«lers met vakbekwaamheid hoogere lc-onratet*, vast te stellen, en voorts: dit minimum-loon na telken*; 1 jaar te verho*»****n met 57 cent Uit een maximum van 5 p«n*iodieko verhoo» gingen, zoodat »i 5 jaar hel maximum-loon zal zijn b.reikt. hetgeen bij de overgangsregeling aa» te vullen is, zoodat dc r*eriod,oke ver» lioogiiig!?!, bij invoering van «len maximalen .' >ii».ii'!ag .'»! cent zullen bedragen en het aantal vcrlioojiiiigen **eb:aehl *».*o?dl van 5 op C.