'ZZ* abonnees ziin GRATIS vorens polisvoorwaarden verzekerd tegen de geldelijke gevolgen van ongelukken en wel voor Onze abonnees z,jn ?-, weV »< . ?.-»• e r» bil »«sl,« van f Pft *oor l°ll«, fft ft «°°l 'eter f f »°« «•*¦» M »in=HeBrrf2l»l:Hlllie,!£~lEßi:s;llLjr...l3B-g-»o:ssls.ria.
Het volk : dagblad voor de arbeiderspartij
- 02-03-1916
Permanente URL
- Gebruiksvoorwaarden
-
Auteursrecht onbekend. Het zou kunnen dat nog auteursrecht rust op (delen van) dit object.
- Krantentitel
- Het volk : dagblad voor de arbeiderspartij
- Datum
- 02-03-1916
- Editie
- Dag
- Uitgever
- Sociaal-Democratische Arbeiderspartij (SDAP)
- Plaats van uitgave
- Amsterdam
- PPN
- 83308013X
- Verschijningsperiode
- 1900-1926
- Periode gedigitaliseerd
- 1900-1926
- Verspreidingsgebied
- Landelijk
- Herkomst
- KB NBM Mfm MMK 0032 [Microfilm]
- Toegevoegd in Delpher
- 20-11-2013
Advertentie
EERSTE BLAD. Het „nieuwe" dat oud is.
Dat. heb uitbreken van deze oorlog, zijn rreeselijke duur en alle. wat met hem nu eenmaal in onverbrekelijk verband staat, op de geesten in en buiten onze beweging met zonder uitwerking kou blijven, spreekt vanzelf. Zulk een tijd heeft de georganiseerde «ocia- I Ustische beweging nog nooit beleefd en iedere vergelijking, met welke vroegere oorlogeperiode ook. toen trouwene nog maar een bc trekkelijk kleine schare de beweging vormde, moet uit don aard van de zaak mank gaan. ,a zelfs als totaal onbruikbaar worden verworpen. De internationale gemeenschap van denken en van handelen tusschen de socialistische bewegingen uit de verschillende. landen, met name de groote landen uit het centrum van Europa, is, hoe oud hare traditie ook moge lijken, in werkelijkheid van een nog betrekkelijk jongen datum. ' Hoe lang heeft het bijvoorbeeld, voor wat de nieuwere Internationale aangaat, niet geduurd alvorens op het meest elementaire ge,bied van den klassenstrijd de erkenning van de noodzakelijkheid van den georganiseerden politieken strijd van het proletariaat met de strijdmiddelen van parlementaire aktie. de verovering van parlementair-politieke macht*posities en de verovering van de politieke macht door het proletariaat als einddoel, eenbeid van denken was verkregen.' En toen was nog maar het allereerste gedaan teneinde de grondslagen te leggen voor de reëele macht van de strijdende arbeidersklasse lange internationalen weg. die toch de eigenlijke basis beloofde te zullen worden voor oen gemeenschap die handelen kon volgens een vast plan. als dit handelen eenmaal geboden was. Die „Internationale", zeiden eon.mlgen.wa, .bluf", en de heer Eliut van het „Handelsblad zegt dat na. , , Het is mogelijk dat door enkelen wat erg gemoeid is op de macht van onze. nog zoo jonge en zoo onervaren internationale gemeenschap. Maar onze voorgangers, die beter dan die anderen wisten op welke grondslagen zij tot aan den oorlog heeft gerust, hebben geen van allen „ge-
Wuft-" ' .... . .. / Want met al de faktoren die bii het uitbreken van een oorlog, de positie van iedere socialistische beweging, in elk der in den oorlog betrokken landen, onmiddellijk zouden raken, en haar internationaal handelen zouden moeten belemmeren, is op ieder van de Internationale Congressen waar het vraagstuk van den oorlog aan de orde was. terdege rekening gehouden. Juist hierom was er vanaf 1007, toen men zich weer voor het eerst na 1301 op een Internationaal üongres met dat vraagstuk bezig hield, zulk een aarzeling; aki men wil, zulk een halfslachtigheid in hot doen en laten. Wiu de dingen nog eens kalm en onbevooroordeeld zou willen nagaan, zooals die zich in de Internationale vóór den oorlog hebben toegedragen, die kan inderdaad niet zegeen dat daar ooit ..gebluft." i:.
Allen, op wier schouders werkelijke verantwoordelijkheid rustte, waren zich integendeel steeds volkomen bewust van de. ontzetbende moeilijkheden en de geweldige draagwijdte die de te nemen beslissingen met zich u?eèe brachten.
Van ll^bel tot Jaurès en van Adler tot üeir liardie, om de verhoudingen in enkele personen te teekensn, w^. op dit punt niet ecu «ogenblik verschil van gevoelen. V an welken aard die moeilijkheden waren, de voor de hand liggende en de diepere oorzaken daarvan, hier uiteen te zetten, is ons doel niet.
Nu is het noodlottige tijdperk, dat allen hebben gevreesd en toch alweer niemand heeft verwacht, ingetreden ; en heb oefent op het denken van meer of minder bi?ede groepen van socialisten zijn invloed uit.
Wij krijgen daarbij evenwel denkbeelden te huoren. die. zelf« als men in aanmerking neemt den invloed waaronder uij geboren zijn, niet alleen tot tegenspraak nopen, maar ook gerechtvaardigen twijfel wekken o! degenen die ze uiten, de geschiedenis van de bowegin? kennen waaraan zij zelf deelnemen. ,
Wij zullen hier niet veel zeggen omtrent de dingen die wij tegenwoordig zoo al te hooren en te lezen krijgen, omtrent de houding van de zociaaldemokratie tegenover de verdediging van het land. Zoo iets wordt tegenwoordig door sommigen kortweg ?opportunisme" geheeten; gevolg van de opportunistische „verwatering", volgens anderen zelfs „vermoddering" van de socialistische beweging der laatste jaren.
Ach ja, dat hebben ons, den ietwat ouderen, in het begin van de negentiger jaren de anarchisten ook reeds gezegd. Al voor langer dan twintig jaren werden ons citaten uit Lelbel'2 redevoeringen over de verdediging van het vaderland en uit die van tal van anderen, op nagenoeg alle openbare vergaderingen van de zijde der anarchilticehv debaters voorgehouden; en van dezelfde zijde werd het „de arbeiders hebben geen vaderland" als opperste revolutionaire wijsheid verkondigd.
Van verdere strekking evenwel is de nieuwe propaganda voor de dienstweigering, waaraan sommigen der onzen deelnemen.
Hier heeft men met een eoort beweging te doen, die. zoo regelrecht als dit maar kan, uit de anarchistische denkwereld voortkomt. Naar bekend is vormde zij in vroeger dagen een belangrijk element van de zoogenaamde loktoiaansche levensbeschouwing; van daaruit is zij heel gemakkelijk natuurlijk, in het arsenaal van de anarchisten overgegaan.
Op zichzelf wordt hiermede ten opzichte van hen die dienstweigering voorstaan, niet iets krenkend» bedoeld. Enkel maar dit, dat de gansene idee uit «en geheel andere denkwereld dan de socialistische stamt en daarmede dus in
scherpe tegenstelling staat. Vandaar dat wij haar vóór den oorlog hebben bestreden en verworpen eu het vroeger ook geen «00.-demokraat zou zijn ingevallen haar te bezigen als een middel om het „militarisme te bestrijden."
Dat evenwel, juist na het uitbreken van dezen oorlog en in het geweldig tijdperk waarin wij algemeen daardoor zijn gekomen, dit, denkbeeld wederom door allerlei anarcliiitt,clt aangelegde naturen is opgezet en zelfs in praktijk gebracht, is bij deze lieden natuurlijk in hooge mate verklaarbaar.
De eigenlijke idee komt voort uit een volkomen ethische beschouwing van wat er in de maatschappij gebeurt. De dtaat moet oudermijnd worden door de personen, als even zoovele zedelijke krachten waarop hij steunt, te«en hem op te zetten en datgene wat hij van hen verlangt niet voor hem te doen.
Het gansene centrum van de machtsontwiKkeling der klasse wordt aldus aangelegd naar de „innerlijkheid" van den individu, ep wiens schouders aldus een verantwoordeliikltei'! wordt geladen zóó geweldig, dat 7elf^ dv sterkste niet in staat i, haar ti dragen.
Nog ' daargelaten, dat het middel van de dienstweigering» individueel en massaal niet in staat i, en volkomen ondeugdelijk om het beoogde doel ook maar in de vetst»' verte te bereiken, wat reedz do^r de rcdaktie van dit blad is aangetoond, 13 het in zij» uitgangpunt voor den proletari: ei.en ttrijd buitengewoon gevaarlijk. Zoodra in welke ::tiu van het proletariaat ook. het centrale punt van den strijd naar den individu word verlegd, het persoonlijke offer in de plaat; word', gesteld van de ma«.s?le politieke kracht, komt men onvermijdelijk in anarchistisch vaarwater.
Het uitgangspunt, do zedelijke krachten voor het doel mobiel te maken, kan daarbij hoogst idealistisch wezen en volkomen goed b««!oeld — ook de anarchistische denkers waren menschen. met voortreffelijke bedoelingen bezield — wat men echter inderdaad bereikt, is in hoofdzaak noodlottig. ¦ Hou sterker de machtsontwikkeling van den staat — en een oorlog brengt die op een hoogte waarop wij haar tevoren nooit konden zien — hoe meer zij die zuiver ethisch inplaats van politiek d-nken. geneigd zullen zijn. zedelijkpersoonlij» e krachten daartegenover te stellen. Zegt", dijk is dit nu van anarchisten en christen-anarchisten, begrijpelijk ook van hen die van het socialisme nooit veel meer hebben begrepen, • dan dat dit ook wel een beroep doet óp zedelijke krachten, maar dan' op een gansch andere manier. Het socialisme immers wil die krachten dienstbaar maken aan de versterking van de macht van de klasse. En de gansche gedachtonwereld waaruit de idee van de dienstweigering stamt, is voor de ontwikkeling van het proletariaat als poli- I zieke macht, hoogst verwerpelijk, 'l' Dit werd al twintig jaren geleden zoo gevoeld, toen het lolstoïsme nog in zijn opkomst was en dit vele aanhangers vond, vooral in ethische kringen van onze christelijke medeburgers. 2laar de sociaaldemokratie heeft reeds van meet-af iedere gemeenschap daarmede afgesneden en volkomen terecht.
Een andere idee waarvan men in dezen tijd weer hoort, is niet minder oud; dan de paar hier genoemde. Zij wil de arbeiders pogen tot de overtuiging te brengen, dat naarmate hun organisaties grooter worden en meer zijn uitgebouwd, de „revolutionaire" kracht en beteekenis daarvan is verloren gegaan.
Dit wordt werkelijk verkondigd met een air, alsof het wat nieuws was.
Het is niet anders dan een volkomen vervallen meubelstuk uit- de inventaris van het anarchisme en het anarcho-svndikaltsme.
En het is ook wel wat al te zot, om deze bewering, dat de arbeidersklasse haar revolutienaire kracht verloor, naarmate haar oganisatie groeide, in verband te brengen met den oorlog. Hls bij het uitbreken van den oorlog de arbeiders met de kracht waarover zij in sommige landen beschikten niet in de mogelijke heid waren hem te kecren,.zouden zij dat dan wèl zijn geweest, als hun beweging was verlamd geweekt doordat zij uit een aantal» elkaar bestrijdende bekten bestond? Deze van huis-utt anarchistische redenaties wil wen van «kere zijde in dezen tijd de arbeiders vóór zetten, nadat men ze kortgeleden juist ouder die voor hen zoo bij uitstek verzwakkende frase heeft vandaan gehaald! Veel te p^lemiscereu tegen dat ?nieuwe, strijdmiddel, het dtrekte uitvloeisel van dc ftrol.^anda van een „nieuw" socialisme, dat al even "hulpetoot. L in zijn uitgangspunt als rettktioti^ir in zijn middelen, is overbodig.
Groot e;i moeil! k zijn de vraagstukken, waar-of,, de oorlog het proletariaat en zijn voorhoede, de s- :.t!ii>ti^'he beweging, stelt. Geestkracht eu energie zijn noodt';; om aan hun opleiding t« verkenen allereerst de oplos«ing ervan voor 'e bereiden. Nieuwe denkbeelden zullen hierbij opkooien en onder de o<.>g< n moeten worden gezien. Dooh onderwijl allorliande vertieten en volkomen onbruikbaar geb!> middelen op /e rakelen ; anarchistische en ehii>te!ijk-an^r»-histisehe id^>
Oorlogstelegrammen. Bij Verdun.
LONDEN. I Maart. (V. D.) De betrekkelijke kalmte, die thans, aan het front voor Verdun is ingetreden, wordt door beide partijen benut om het terrein der nieuw ingenomen posities te versterken. Hierbij treedt af en toe het Fransche en Duitsche geschut weer in aktie om de tegenpartij bij het aanleggen van hare versterkingen zooveel mogelijk schade toe te voegen. Toch verwacht men. dat de Duitsche?s hun aktie binnenkort zullen hervatten. Niet alleen wijzen hierop de mededeelmgen van de Fransche vliegers, die achter het Duitsche front groote bedrijvigheid blijven waarnemen — zelfs wordt een nieuwe Duitsche troepenconcentratie in de streek van Ltuv (in >Voevre) gerapporteerd —, doch men geeft zich er ten volle rekenschap van. dat de Duitschcrs zich niet zulke opofferingen -ouden hebben getroost om na het verkrijgen van zulk een pover resultaat hunne pogingen geheel en al op te geven. Men is echter volkomen voorbereid op alle gebeurlijkheden en wacht die met kalmte af.
KEULEN, i Maart. (V. D.) Naar gemeld wordt is het fort Vaux door de 30 c.M. mortieren in puin geschoten. Het fort is door de Fransche bezetting ontruimd, maar de Duitschcrs kunnen het fort niet bereiken, daar de Franschen achter het fort zware stukken geschut in stelling hebben gebracht.
Eveneens wordt gemeld, dat de voorste wijken van Verdun ook door de zware mortieren der Duitschcrs in puin geschoten zijn.
Amerika en Duitschland.
WASHINGTON, i Maart. (V. D.) In een brief aan den voorzitter van het komitee tot regeling van de werkzaamheden der Kamer, vraagt president Wilson dat de Kamer onmiddellijk zal steramen over het besluit, waarbij de Amerikanen zullen worden ge> waarschuwd niet te reizen aan boord van een vaartuig van een der oorlogvoerenden, hetwelk kanonnen draagt. Wilson verklaart, dat Duitschland er van overtuigd moet zijn dat het volk hem steunt. Men verwacht scherpe diskussies. WASHINGTON, i Maart. (V. D.) Si: Arthur Herbert, die aan boord van de ..Nieuw Amsterdam" moet vertrekken, heeft een anoniem schrijven «ontvangen, waarin hij gewaarschuwd wordt met aar boord van dit schip te vertrekken.
Een Duitsch uitimatum.
MADRID, i Maart. (V. D.) De spaansene bladen melden uit Ladajoz, dat de Duitsch? regeering et.'n ultimatum aan Portugal heel' gezonden, eisch<:nde de teruggave van de it he^l^g genomen schepen binnen 48 uren, Naar verluidt zijn vele Duitschcrs. Portug?» verlatende, te Vige aangekomen.
Van het Turksche front.
KOPENHAGEN, i Maart. (V. D.) Uil Petrograd wordt gemeld: In den Kaukasu» heer-cht sedert twee du.gen wederom ?war< sneeuwval, di^ de operaties der Rusbei tegen de 'lurken zeer bemoeilijkt. Op den weg naar lrehizQnde gaan d' Russen tol. hoven het onderlij!' door de hoog< sneeuw.