Het volk : dagblad voor de arbeiderspartij

Naar aanleiding van het besluit van den Aanuemersoonu, om zijn leven op ooete te verbieden in te nenriieen op weriten waarDij in net ue.'.tk staking met ais over.nn.cnt i< erkend, heeit de bonu van .>t»u. Artnitekten een schrijven tot tien Aannt-mtrsbonn gericht, waaraan het voiget»oe. ontleend is : Door mm.iel van het 'tapen.- „bindende be» sluiten" viel dc Aannetnersoond nu. ais de gelegenheid zich vooraeeU. ieder der architekten .it-ontierlijk aan. Enkele malen met een voor hem «oenen uitslag, «laar in zulke gevallen de aau'oe-teder iit-t, werkcil.ik _itt»r._.n van ten staking. Tegenover ue g.va.ltn die. voor den Aanncin-i.ot.n_ cen g_n.t.g vet.cop naddea. st__jgvt»o_uniei.teer«e gcvanen. waarbij een lid van den 'Ned. Aaiincuei-soond heeit mg.se.iroven naar een wer.-. wao-nij .11 Nut be-tek de voorscurilten van den Iltud van Ned. j_rt-a:tektr'.i van toepassing waien ver.ti.tarcl. In «ten loop van otn strijd ii het hoofdbestuur van ven Ned. A.ii>nemers'-> ,nd wel ti»! neelc tot het benei gekomen, dat not door beu ingenomen .standpunt nu ei.t zoo ja:", en Lillijk is. t-ip de hooidbestuursvergaderii:.? van 11 April 1016 is een afwijkende l.d_k'..e van de „werk«ta^ingskiausuie ' eoor een oestuui.lid van een der «loeelingen van den .-._n_e.l»_t.-«.nd Lij een inschrijving naar een werk aanvaard, aami-melijk verklaard. Noch niet 'v.i.citel a,-_t tien I"kslvan het bioiiend besluit t^t-geve-gd. bovendien is van «ie zijde tier «-.-t-rkkederor-a--nisatl'.. stelling .«ienemen t^'-e.i d. aktie van «-"en Xed. Aannemi-i.eond. llio>,ij g:!_t cic _ü!i/k^ overweging, dat in den i,tiij_ tuzl.hcn aannemer en werklieden, ni.'t een dir p-.rtijen ziel vooral reedt», van een b?vc-i-<» p<--»-.i<, n,»^-verzekeren.

De direktie larcnitel-rt, of ingenieur) mee»-, boven de partijen staart. Uit nt _ioct in het bellek tot tiitiil? !:cmcr.. waardoor wordt zorg ffc_t:'.'-ct! dat aaa dc billijkheid niet-, wordr» tekort gedaan. Ook op de opcnb-re bemuren, rust de taak, de verhoudingen op r«zchtvcar«_ig» ivijze te regelen.

(Geautoriseerde vertaling ult het Oeensoh).

54 Mijn spanning was zoo g-root en hevig geweest, dat ik in tronen uttbai.tte. terwijl een oubesclinitelijk gevoel van geluk eo triomf door mijn aderen stroomde. Ik rende naar de schutting en schreeuwde:

— All! . ? .. De deur wa, echter gesloten en niemand antwoordde mij. Lang stond ik te luisteren. Nu en dan kon ik het gezegende kraaien hooren ' maar uu klonk het gedempter, waaruit li. op maakte dat Al> op huur mat gedragen was en de huisdeur ge«loten was. ... . _. ... Toen begon ik weer van de schutting naar het t-oroveld neen en weer te loopen. _O.n het echter boven de zco begon te schemeren; toen de hemel een enkele bleekc opaal werd, toen liep ik naar het strand «n wachtte tr«>t«ch en vol i?emk op «ien eersten „tralenbutnlel. Ik herinner mij niet meer wnt ik dacht en welke geloften ik deed, wttnt ik «telool dat ik de een of andere gelofte atlegde. >l--r ik «tak mijn armen uit naar de zon en wa» (relttkkic;.

Ik. was bij het vroege morgenlicht verscheiden keeren bij dc schutting, n.aar duiltie niet roepen om AU niet t^> storen. Ik wachtte vergeefs, tlat de oud- vanzcd zou komen om do deur te «i-i-enen. Eindelijk hoorde ik haar aan de deur rammelen on oen mat uitkloppen, waarna ik haar luid en ongeduldig riep. Endelljk werd ik. op mijn eigen crl gelaten. .< Hlijn sciioontuoedtr liet al naai tanden zien, streelde mg over den arm en zei:

— Een zoon voor je ouderdom en voor je stam' Vergeef, keek ik naar iet».uit dat ik haar kou geven. — _o zult een groote taboe krijgen! zei ik en liep langs naar naar de deur. Toen ik het huis binnentrad, was het vertrek zorgzaam in twee afdeelingen gescheiden. Alle matten, die wij bezaten, had de oude vrouw tot een scheidsmuur aaneengehecht. Thans pus dacht ik aan de vervloekte gewoon... dat een man zijn vrouw niet mag zien voor zij is opgestaan en gt-wa-.-hen. Ik had maling aan liuu zeden en wilde onder d»-» scheidsmuur doorkruipen. maar teen greep de oude vrouw mij met vaate hand bij den sehxude» en vtr_tiotl mij met toornige woorden en heftige gebaren naar binnen te gaan. — Wii je dat zij doodbloed. i siste zij. Ik gai liaar vleiende woordjes, prees haar docht.- en haar geslacht tot in haar verre voorouders, tot zij zich eindelijk liet wegen, mij mijn zoon te laten zien. Zij kroop onder d« matton door. Ik hoord- een l..rit.»til ziju om Ali niet lvrekken: wierp hem den rok over het hoofd en verdween, mrhem onver de mat.

Toen hoorde ik hoe Ali zich binnen bewoog en zuchtte. Ik hoorde haar diep ademhalen en wakker worden. Ik hoorde ho.-^ «tem zachtjes roepen. Toen voelde ik «lat het kind in haar arm gelegd werd. Ik hoorde het zingende, knorrende ge.e:«i van den kleine, die zich vastklemde aan de bion zijns levens. Schoonmoeder fluisterde eenige voorden. En nu klonk Alistem tot mg door de mat, met een bijklank van ro,•rende teeder. heid, weken zii vroeger niet had gehad. — I, lig groot en goed l vroeg zij. — I_g is de grootste, de beste... »_.

Ik gevoelde tot mijn smart dat ik in haar taal geen woordan kou vinden, om haar te zeggen, wat ik voelde • tlat ik haar niet in mijn luiden taal kon vertellen, hoe wonderbaar ik den rooi. vond. dien zij wij had geschonken. —- Kan je zien dat jij het bcut l vroeg zij weer. f»rwijl het gelul. diep in haar keel lachte. — Ja, mijn honiavogeltje. mijn... Weer geen woorden. Ik kou mij niet lant-er bedwingen. Ik trachtte onder cc mal/.-», door te kruipen. Mijn «ehoolim.oiei was echter dadelijk bij <:¦• hand. om mij den weg te versperren, tri Ali's stom klonk anzp' en vermanend: — Neen. neen!

Toen schikte ik mij in bet er.vcrin'gt!.lijkt». Ik kiende mar t » wist hoe bang zij was door het geringste verzuim bij het kind .. bij mg den toorn der geesten ep te wekken. Itecd» voor «len middag w.i, ,b» gebeurt, ni» in «'e rtad bekerd. <>Vorlt vervolgd.)

(Van ecu onzer verslaggevers.)

Indien gij den gemiddelden .Ved-rland.r vraagt, wal net bijzonder kenmerk is van de goede stad Leiden, dan zal h.j n uitleggen, dat sinds eeuwen de deliigc gjicl/rdheiu en de "deerde deftigheid ir den h.old.oon voeren cai hun stempel utukkcn op hut leven dn) burgerij. Wij willen thans niet onderzoeken, of dez-. Ilara_lerisLek voor hel verleden juist was. "Wij weten echter met stcllighiid, dat zij sedert den Isten Augustus 1.11 niet meer passend is. Want op dien dag nam lift' Militarisme bezit van dc stad en net heeft .»r zich breed» uit genesteld tot op dit oogenblik. Wij willen maar zeggen, dat Leiden vol soldaten z.L /oo.ang er i.ent aan den hemel is, niaiciiccren er troepen aid jtl.ngon door uc slaperige straatjes en kl-n«i.n er dj rauwe bevelen der officieren. _ijs niiad-igs, na atloop van den dienst, ncblicü tic. koii.ciiuiz.u het «it-tii». van de „vetti-gi-ijzcit'. In de voorname g«..cgciiiic_.i, z.jti «u s.«i«_enlcu nauwelijks Meer in tel, vertlio.lgen ais z.j z.jn door «uc geüniformeerde giootttedcn; .n tl. liaieeljc. ver acuter». zoet nietige „m.ud.re" ziju heil mei nog wat hart-^-. er bij.

hel is bijna -Alles inlau.erie wat »ne» ziel. Er ligt vt-itiicgcr, maar er is ook een d.pèt. bataljon gcvc..igd v.m ecu wissciendi stel itte, die vaak wet naat dc _d.«l matt.cuappcu loopt. liet is over d.l dejiot-bataijou, «lat ohs herhaaidclljk kia-iile» _iercii_it'ii. iviaeliten zot) ernst^j en zoo n.ttcr. dat wij hel wenscheil^k voiiucti, ons eens nader te talen itii.l-.n.n.

Lil deze nadere inlichtingen, die ons van veisclU.icnde en beiiouw-oate _.jd:n nerckten en die w.j ten overvloed:, z.o goed als de oinslaudigut-den het loci.et-jn, _on>»o.t».r>leii, bleek ous, Uat hel daar b.j bc. depot te ...uen aiicriii.iist »i ome is.

het dt-pot-Dalaijo.i lie-taat uit rekriilen die ifgeiithi liicetcn wonieu in uil manschappen waarvoor e.der. op ecu g.gev.u oogcubiia geen plaats is. uct is o.idei»j.!i.atiit in de Morsenpooi-ik-zcme en woro. geiio.iinianuccrd door majoor van Meurs, ecu rcs.rvt».oll^e..>r, die iv nel burgcriijite leven wijutlooiier t: i_ravennage seiijtit te z.jn. Al ...ze _t_.s.i_den -.varen hel >»r nu hierover eens, dat het nergens in den land? 200 slc-ch dienen i. als ia liel depdt te Leioen. het leven woi-dt er vergaid «loor hui b_i..ng-woon streng optreden der ofiic_eren >.n de ondrage» lijk zware straften, die wegens kl>-iu:gn ïuc-ii womuii opgetcgd. Zoowel n^o.r Van M e urs als zijn adjudant de iieer I>. ij. 6 tecniueij or, lste luttonaul van vet Xed. Indische leger, z.jn b.llc_»o.z.n in hel straften, umi dag.i.jkscli. ouderzocknigstot-iitcn in dc Kazerne ««oen d) man_ena,ipeii leven in permanente angstige afwachting, "am er is aizijd wel een tiiciiigiicid ti vin-en, uie aaiitcititig kan geven tot sirai. i_n wie er goe- af_o.,il, voen zien locli nog oiibenageiijk in de iiao.jiic.«_ der uooge luerctt. omvat utze gewend zijn hun in.uti.rcn toj te s.itekeu in ecu taanjc, dat alurttiaist vertno.Uen uoci, dat in tien haag meer dan jens cireu.aires zljn n.tgcgcvcn, waarin den olli.ici-en op liet hart wordt gebonden, in hun gesprekke.i me« den manschap h.t v.o._e.< Ni te taleti.' Menigeen zti ons: llet zal tl. gelukkigste dag m.jus lc.cns „.ju, ais ik naar elders word overgeplaatst. het spreekt vanzelf, dat onder zulke om.tandigncd.'i dt: geest van den lrc>»p bijzonder slecht is. Z.o slecht, d.n de atnda.iit der buitenwereld er op viel eu v.»n Lc.dscli ztr.-orgaan hel noodig vond er een stevig woord over lc zeggen. • hel wa. de „Lcidsche Courant d:e het waagstuk volbracht. l»:'l blad mag niet verdacht woeden van rcvotutiona.re bettoeiingen, noen ook van hel opzet om d. krijgstucht le ondermijnen, llel ls ecu goed lloo.nscli orgaan, e,n steunpilaar van beurs, troon en aliaar, vol eerbied voor hel gezag. Hel vatte dc zaak met groote voorzichtigheid aan. In hel dest>.-trcf.e.ia artikel w:nl voorop l-tdtl.ld, dal het aankweekt! of b?!>ou«l-n van een gooden geest onder do militairen „een zaak van nationaal belang" is. Die goede gecsl kan bedorven worden door het opblazen en vjralgemeenen van afzonderlijke f'iten. Als katholiek per-orgaan zou liet daaraan nim. >n«r meedoen. ?l.en katholiek blad lix-i't den plicht hel gezag hoog te houden". Maar juist daarom heeft liet ook tol taak, om ecu verkeerd gebruil: van gezag af te keuren. Naar Jn»l oordeel der redaklie verkeert uien len aanzien van hel dcpütbataljon in zulk t^cn geval, En, zij laat dan volgen:

Uit de herhaaldelijk en van zeer betrouw, bare zijde ons bereikende klacht:n blijkt ons ten duidelijkste, dal er b<:->_»t ge». 11 goede geest hccrschl ond.!- de mili. talren van 't depot-bataijon In de .Vorsch|-.orlku_ct*nc te Leiden. i^e ontjvi-cujntil.il is grooi, zier groot. Wij zuilen hier n.ct uitmaken, waar en aan wie dc schu.d. Uoeh dat daar een groutt' verbittering Ncerschl — .laat buiten allen twijfel. Al> ecu tv lieerend vooibcld van don in «Uc kazerne hccrselicnd'cli g.est die ie, dat ecn lu.tenatit 10l acin dag^n pro.oiist is veroordceld en op hct oogcitii.il: op «_ravesteijn gevangen z.i — een feit, dat in I Leden misschien nog nooit heelt plaats gehad. ln n'czen toestand moet o.t. verandc.-ring worden g^bt_ch. — tcrwillc van dc algemeene belangen, dij er bij op het spel staan, i.at e»» een ge .ij geest onder de tii-litairen hcj>-.cJli is !_.;,, zooals wij zeiden, een zaan. vini n,tl.oniiai belang. . ,

Sn ij willen niet langer dc van alle zijden tol ons komende klach.cn smoren: Wij hebben gesproken, wij heobcn ?<-n feit genoemd — de bes.isic afwez.gh.'.d van een goeden geest ondjr de iii.l.ia.ren aldaar —aau liet beleid der milii.i.re aulor.t.ljjn overlatend dc oorzaak o» te speuren ja.... te verwijderen.

Men merkt, dat dc konkliisic, waartoe UI llootiiseh.|-.a«hot^ek orgaan kv.ai-.1, gc!.j!_uld> !>.,! is met de onze. Maar «v.j .«ju in s.aal, ou, i>> l feit, in dit citaat aangeduid, ten wei.iig lu preelsecrcn. Volgens onze inli_htiiigcn dient (of di.-m!.) bij net dcliol-balaljoii ook dc _c rcs^i-t.. iu_lcnant baron Van Asbcek, een zoon va» de» gouverneur van _air.nanie. i-.z. ofii>_i«_r, die ons w-ei'd beschreven als iemand met een normaal gevoel voor r..hlvaard-ghe.d, kon zich niet vereoiigeit m.'t d. wijze waarop bij liet dep.t dc iilcerdjrcn tegenover nun in_.ischa.>p_.i optreden. Ui ruwe beiiaiideting, het onrctii.vaan.ig eti te zwaar straften en nog enkele -itiutr j ui.>b»u..»ei>, waarvan hij telkens weer de getuig i was. .»>!!i.t.:n hem tcgett de borst. Van een aantal tivlïcnde gev_ll,»n hield hij aantekening en dil rapport stelde hij in handen van een lid der Tweed. Kamer, u.t Kamerlid — dal, naar men beween, tot de ree.it»r. zijde benoort — maakt.» de zaak aanhangig bij ven mm-ster van «.oriog, die generaal Vetter vaar Le.dcn zoud, o.n een oiidtlzock .in l: slcitcn.

Omtrent de manier waarop dit onderzoek gcseiiieude, wvrueil ons de m-rkw.iara g»,!_ «utdctlceiingen geuaan. Wij lui-iialcii lier ut/.' inedcdeeiin^eii niet, omvat lul ons n.el u10g,.--lijk w-as ze voldoende te koli.rnicer'ii. m-ar /ij werden ons van zoo vtr.cliii.cndc zijden _?-_a_n. dal wij den.tenten indruk kregen, dal zj ju.sl waren.

lioe dil zij, het onderzoek had — als in .utke mustandt^heden zoo vaak — tot resultaat, dai de b.-.huttiigitc.l vrij kwainc.t en «le beschuldiger geknoc.d wem: baron Van Asbe eK kreeg etn wc : k rovo ost.

Zooals wij rt-eds opinerklen. t cr.ltn st-iiiaiig» ofiicicren nog van „.itl.re lli.^b.uiken l'cticlil dan t» nn s.ee.itc «_, on_'i'-_..lk_i»_i?. behandeling hunner ondcrgcseh^klen. >vi> !ieb_>jn daarvoor weer niet voldoende bevvijzxi kunnen bijeen brengen en z.jn ons dus verplicht er over lc z«v.j^tli. Voor één zaak ecntcr. Din majoor Van Meurs zelf betreft, moeten wij :eu uitzend!., ring maken.

Dcrc beer zchtjnt rich in dczc dagin nid allceti met nillllairc aaiigdcg-ulied^il B-zig te houdcii, ma r ook nog lij.l lc vindcu voor

andere zaken. Zoo schijnt hij eleh zeer lu inlercsseeren voor do „rlighland Mijnbouwonderneming", een llollandscli. maatschappij, die aan mijnbouw in Canada heet te doen. öcüi onderneming mag zich niet in oen groole mal: van solidariteit verheugen, want liaar aan» deelen waren ecu d»zer dagen in de officieële prijscourant genoteerd met een ko.rs van lil»/, procent. Dal is geen wonder, want de maalschappij staat voor een faillissement, wijl zij haar verplichtingen tegenover den f.an.id jeschen stuat niet kan nakomen.

Op zichzelf zou er voor ons geen aanleiding zijn, om de relaties tussehen don h.lr Van >lcurs en «lez»: maatschappij publiekelijk t) bespreken. Zelfs een hooldofliei.r van het >cdy,rla>idsclie leger moe! zelf weten in welke zaken hij zich steken -.vil.

/Anders wordt het evenwel, indien zoon hoofd-oiiieicr de minderen, die onder zijn b. velen staan, bij zijn affaires' van dezen aard betrekt. K.n dil is hier het geval.

benige maanden geleden hi»ld do maal» schappij een algemeene vergadering T«; 's Gra"venhage. Majoor V a 11 Meurs vond hel noodig, om op deze vergadering een groot aantal slimmen uit te brengen. Om dal doel te bereiken, liet liij door m.ii-lel van een sergeant van zijn bawljónsbnrean tot verscheidene onder-offitieren eu manschappen het vcrzo.ll richten, om eene valsehe verklaring le leekenen van ongeveer den volgenden innend:

hierbij verklaart de ondcrgclookonde, dal hij houder is van de aanaeeleu no lot en met.... in dc Mijnbouw onderneming „iiignlaiitl' en dal ha den neer Van M e ars machtigt op alie gewone en buitengewone vclg.ia.riugcli _.jn stem u.l tj brengen.

(Volgt handteekcning.)

Natuurlijk z-l er v.-ci beweerd worden, dat de betrokken Manschappen deze v.»ik.aring vrijwillig hebben gt-teektud. Maar ijdcretii weet wel, dat ten in:n_cri at heel .s..v.g in z.jn scnoen.n moet staan, om een d.rgjbji»: ,verzeek', hein namens een hoold-oliicer gjdaan, met een weigering le beantwoorden.

¦Hel wil ons voorkomen, «lat een dergelijkda-U van een h_oi<_.oi.ie.-r Lu scherpste nto>-t v.o.den aigeiteutti. m de eer.t. p.aat» is hc. immoreel, dai ii.j de mans.happen tot net bckiaciit.gcn van een vaisehe te.iilar.ng doet tiit»:.ou gen. len tweede »s liet ougjpa_l, tuil Hij hen zoodoende betrekt b.j e:ti laianccelt» i».>ici-iie:uing met ten iuch.jc "Wij ui....en, dat een man die lot zulk: hanttelingcii in «.taal Is, n.ci het wei en w^« iv handen behoort «c hcouen v.n .Jiiig. duiz^nttcn geütobit-s-crdeu. hr is tioar bj net dcpót te Leiden o.n en antier seuoon te niakc». llet vouc heeft -.r iceitt op, dat de au.or.LiaJN da. ztt.lt-n doen met krachtige hand en zonder aanzien des lt-rs-ous.

ArU,. Meester <7ultu« Xebukadnezar do V r i«, s,

vvooruvoerd-r der liberalo Partij voor do afdeeling I_e_eiijkneiduiei> buiten-lauwehji. ,n ven «_eiaeenteiaau v_n ..iil.teruam ' lieprezentaiit uer >eaei.Jii_-.ua iüiaelietizc!!.» demot-ratie in Uen kerkeiaa.l Uer llootttsyn,. goge atuaar:

-...ui-iiuiieer — va negenen — van den vèr moortteu stand dor win _ cue 15, wier siuitiniu»/aiig een nagel is aan zijn do.aki»t. en A > Uo.__i.t zeil Van vo«-liice.!i«_i.n staud; Un-..olui«u nacut^aker v.or tic o.utvva.!...-. pvrceel.n vau uc zwaar _.pr«..l__ iiai.^.. laeiKct. op Uilenburg, eu _>:.».__.. van oe zim der in.ue.ij!_en uooi tien hartivo.ntlgen it io_:. vertueven oe_oners van «tut _.t>int_ dorado. enz., enz., enz.

_i..e neer, «ii. ondanks de machte!...» pogio zen van _e oeia_;ei_. mijner ougelepte eere. do _i_ is een ttgu ur te woi^^u iv ..iti_terdatii eu ecu Vooroeeiu ter navo.g'i.g voor de _t>ugv ht».iaien in net algemeen tv den jeugaigen 1. Lx. J. Vos in vet _ij_.u..r, heelt w z»ju jong st, reoe vet vraag..,.* aan ue orue ge.tt'ltl. uo_ vet komt, dat er in ...n.t_i__n. IV, weik t-iltrikt, toen een zoo „root U.cl van de hoofd,ta«_ bestrijkt, zoo weinig kiezer, lijn. op een na het kleinste ge.tal van alle negen _ie__nugen van ..mstei_aln.

Dat -tr. «lunus ->eoii_atiiiezar dit i, gaan uitrexeneu en in vat lage t-ijier zijn Hoost zocicr, kan niemand vei^v.u_.s.ii. ha_ IV zo.veel gegauigtien ai, 11l et I.x, zoo war.-, ._ n herverkiezing voluoenu» om zen', _l.t._ni.d pleite te laten gaan -vu heb jeu wij ... .nzn onschuld dot lage ktezersj.eicentage a.!,iju aan i->am van»_l__>._n geweten. i_e ao.enaaart, zoo waaneen wij, vol met «time straatnanuelaa:-:, van wie tic n«ee.ten uocn vauz.il n»ata e-n, kitzere: w-eek op ce lijst konden komen. w_...!.t« _.><«,_ op „ut Aigt-:aeet, l.ie.i.illt om te tttl.^n v._*. Tt m zat.

Maar onze moae.u. ia.ioet.ie heeit dat auuers aan het liciit gc»iracnt. Dat IV. ondank-, zij» uitgestrektheid, zon we.n.g kiezer, op.ceit, zit 'm in Artis! De heeren De U' oi t. De Üee r. De. Leeuw-, De Haas, De Pauw. Aap' Van Ue«ver. honijn. 1) e II a an, «_»a n Dtzüond. -.ctiaapenVo. krij.en nu de «chuid.

Dat lijkt me zeer ondankbaar van )Ir. J. X. J Want als hij wil inlormeeren bij zijn groot» kiezer, in de Vlees^-ibal. zal bij ervaren, dat al deze hteten reet.» een veris maai op hem «>,»-etemd hebben.