Het volk : dagblad voor de arbeiderspartij

De Holland.» h« vertaling is verschenen van »en iapp«>it. «lal «l,- l.ng«lar van Di>t*..eh>.'n knul begane «>orlog»gruwoleu, «lat hem door de Engelsche «egeoring Mgedragen wa«. De schrijver, heeft zijn onderzoek met de grootste voorzichtigheid ingesteld en van de vele duizenden getuigenverklaringen die hij opnam, alleen dat aanvaard, wat naar zijn opvatting ontwijfelbaar vaststond. Hij zelf schrijft daarover:

„_..» geval van klaarblijkelijke onmonsche- ' lljkhoid kun soms op verschillende wijzen worden opgehelderd; het kan bijvoorbeeld voor- ' komen «lat men met het misbruik maken van de wjtt<* vlag meent te doen te hebben, waar nader blijkt, dat do groep Duitsohers, die haar vertoonden, onafliankelijlz handelden van eon ' andere groep, die van dat vertoonen profi- i loerden, «-..vallen van het beschieten van „onverdedigde" plaatsen, vau kelken en ho-pitalen, heb ik altijd, ter zij geschoven, zoodra bleek dat onze troepen of batterijen in de nabijheid waren of kortelings geweest waren; ook kan het ligt gebeuren, dat een geval van schieten op mannen of wagens van de' ambulance moet worden toegeschreven aan de onmogelijkheid, in een algemeen gevecht, om onderscheid te maken. Overal waar zich om- j standighedon als hier geschetst voordeden, verwierp ik het bewijs, niet altijd en niet ! noodzakelijkerwijze omdat ik aan de geloof. j waardigheid er van op zichzolve twijfelde, als wol omdat ik huiverig was, er de volle waarde aan toe te kennen."

Desniettemin zijn het gruwelijke dingen die de hoogloeraar als vaststaande aanneemt. Hij deelt o.a. mede:

?Bij het trekken door de getnoenten en «.teder, van de arrondissementen speren, Hazebroek, Bethune en Hijssel schoten do Duitsche troepen zonder de minste aanleiding de onschuldige toeschouwers van hun opmarsch neer: den landman, bezig zijn veld te bewerken, zoowel als den vluHteling, van huis en hof verjaagd en den werkman, die van zijn werk huiswaarts keerde. Gezien te worden bleek vaak gevaarlijk, te trachten zich te onttrekken aan gezien te worden zonder uitzondoring fataal. Oude mannen en knapen en zelfs vrouwen en jonge meisje» werden neergelegd of het konijnen waren. Het geringste, verzuim in de onmiddellijk inwilligen van de gebiedende eischen van den «--drager werd met oogenblikkelülcen dood betaald gezet. De astoor van I'radello werd, omdat hij in georeke bleef de sleutel van den kerktoren te vinden, tegen den muur opgesteld en gefusilleerd ; aan een _chaaphei_er in een eenzame hoeve nabij Itebais die in gebreke bleef brood voor do Duitsche troepen voor den dag te brengen, werd met een geweerschot het levenslicht , uitgedoofd; een bakker te Moorslede, die zich uit de voeten trachtte te maken, werd door Duitsche soldaten met rijn eigen halsdook geworgd; een jonge moeder te Lailleul, die buitenstaat wa, voldoende koffie te leveren om aan te wenechen van drie-on-twintig Duitsche soldaten tegemoet te komen, zag zich haar zuigeling door een hunner ontrukt en het kind met het hoofd in kokend water gedompeld ; aan een zeven-en-zeventig jarigen grijsaard, die trachtte twee vrouwen in zijn huis tégen verkrachting te beschermen, werd te La Ferte Gaucher met oen geweerschot bet leven benomen." En verder:

„De plaate, Bailleul werd in Oktober voor acht dagen bezet gehouden door een regiment Duitsche huzaren. Gedurende dit geheele tijdvak was de stad overgegeven aan de buitensporigheden van eon losbandige sol da ten troep en werd Na ommekomst door hen gelaten in eon staat van onuitsprekelijke zwijnerij. Er deden 'zich ten minste dertig gevallen van verkrachting op meisjes on jonge getrouwde vrouwen voor. gevallen die door beèedigde verklaringen van getuigen en, voor het moorendeel. door medische certificaten van mishamlolinl*- zijn geboekstaafd. Hot is uiterst waarschijnlijk, gegeven de natuurlijke schroom van vrouwen om in zaken van dezen aard getuigen!, af te leggen, dat het aantal aanrandingen inderdaad veel grooter was. Do voornaamsto geneesheer der stad, dr. Bels, stelt het aantal op niot minder dan zestig, Tenminste vijf officieren hebben zich aan deze euveldadon bezondigd on, aldus voorgegaan door hunne meerderen aarzelden de minderen uiet l 5 volgen. De omstandigheden waren vaak van oon bijzonder walgelijk karakter; dochters werden verkracht, in hot bijzijn van do moeders -n moeders in tegenwoordigheid of binnen hol gehoor hunner kleine kinderen. In ,011 geval, waarvan do bijzonderheden bewezen zijn door bewijsmateriaal waarvan dr» waarde in elke gerechtzal zou worden erkend, werd een negentienjarig nioi>jo door een officier verkracht, terwijl zijn kameraad dn moedor bij «lon keel hield on mot een revolver bedreigde ; later Verwisselde, het tweetal van rol."

X.-_ een a.,nt,il voorbeelden te hebben gemeld van aan kleine gemeenten opgelegde groote boeten, vervolgt de schrijver: ?Do_o* booton, hot zij hier herinnerd, werden opgelegd, gohool ongorckend «lo goroquiroerde l-vernuties. Wat «leze laatste aangaat, deelt mij een onzer officieren van don Inlichting*»-«lien.!. speciaal belast met het nagaan van de ontvangstbewijzen door Di»it«cho officieren on lnanleliappen voor dorgolüke requisilies afgedreven, mexie «lat. terwijl de reo>»s voor kleino Indragen van lm francs on minder een echte handtekening droegen, die voor grootere lw*-!

Bü de begroeting van Onderwijs voerde Donderdag 1.1. onze partijgenoot Liebknecht het woord.

Liebknecht kritiseerde uitvoerig en scherp de geheelo inrichting van het onderwijs, lager zoowel als hooger, als een voortbrengsel van den kapitalistische», klasse-staat. .hans wordt het onderwijs speciaal dienstbaar gemaakt aan do propaganda vat. het ntilitairisme. den oorlogswaanzjn en den volkerenhaat. Door de in het oog vallende overdrijving waaraan men zich daarbij schuldig maakt, die tot twijfel en verzet prikkelt, zal dezo plompe manier om do klasseheerschappij te versterken, grootendevls een tegenovergestelde uitwerking hebben. Ook on zelfs het godsdienstonderwijs op de scholen heeft dezelfde strekking. Bpr. heeft zijn eigen kind gevraagd, dio den katechismus uit het hoofd moest leeren, of de onderwijzer altijd reide: „Hebt uw naasten lief gelijk u zelf." Het kind antwoordde: „Neen. wij moeten do Russen, do lranschen en Engelschen niet liefhebben." Hoe kan dat met elkaar in overeenstemming worden gebracht? Wat moeten de kinderen die godsdienstonderwijs ontvangen, van de tegenwoordige dingen donken' Waarom leert men hen de „vijanden" h*_.en. die het christendom gebiedt lief te hebben! Dat deze oorlog in de eerste plaats om maatschappelijke belangen wordt -gevoerd, zulle**', de kinderen eindelijk gaan begrijpen. Dit moet de uitslag zijn van do. poging om de arbeidersjeugd to beïnvloeden ten gunste van de wereldbeschouwing der heerschande klasse, van het kapitalisme, van een wereldoorlog en den massamoord. < De scholen worden gebruikt als een dresseerinrichting voor den oorlog. Do kinderen *,vordon a fHcriehl op het verzamelen van goud geld. Het onderwijs is doortrokken met een geest die niet anders dan hoogst schadelijk kan werken. De regoeringspresident te lrankfurt heeft por besluit bekend gemaakt, dat tegen „vredesdweeperij" en volkenverbroedering moest, worden opgekomen. De door vijanden begane wreedheden mogen niet worden verontschuldigd. Wü noemen dit een .schandelijk misbruiken van do school. Het ideaal van giftige gassen, het bombardeeren van vreedzame steden en van de duikbooten-taktiek is thans bij hot onderwijs aan de orde. Ook de feiten van de tegenwoordige geeehiedenis worden valsch voorgesteld. Als men de waarheid wilde leeren. zou men moeten uitleggen dat niet de schrikkelijke moordaanslag van So r ew o de oorzaak is van den oorlog, maar het feit dat vele personen dezen moord als een godsgave hebben begroet omdat hij hen het voorwendsel tot den oorlog heeft geleverd. (Hier breekt aan de rechterzij de een -storm van verontwaardiging los; luide kreten van foei! en eruit!; de afgevaardigden verlaten in groote opwinding de zaal.; de voorzitter roept den spreker tot de orde; Liebknecht roept den sehreeuwenden leden toe: gij vlucht voor de waarheid die ge niet kunt aanhooren!) Nadat Liebknecht nog eenigen tijd over de verderfelijke werkingen van den oorlogstoestand op het onderwijs en de opvoeding heeft uitgeweid. eindigt hij met de door ons reeds meegedeelde opwekking, gericht tot de arbeiders in het land en op het oorlogstooneel de wapenen te koeren tegen den gemeenschap polijken vijand. Op voorstel van den president werd den spreker hierna het woord ontnomen.

Reuter seint uil _"oh_ran (?erzii): ?De Ruisen zijn Zondag Is pa ban binnengerukt." — Men meldt uit V.'._n«n:

Oo.ten. ijkrij..he vlieger, verschenen in den afgeloopen nacht boy.n Valona on wierpen met succ.. bommen op de haven en do kampen. Zij keerden, ondanks do hevige b-schieting, behouden terug. In Montenegro en Albanië is het nog steeds rustig."

Deze dokter verklaart echter, dat B. over geen nader briefje heeft gesproken. Wij achtten in eerste instantie deze uitweidingen niet noodig. Kv echter een dier doktoren 't stukje onjuist noemde, volgen zij hier.

De «*»_««_.».», van D.uw.s Del» _:.-». De sekreten, onzer kemerfrakti. W. Alharda schrijft ons:

Uit „Het vrije Woord- werd gisterenavond het bericht overgenomen, dat uit lndi. aan mij een telegram zou zijn gezonden, waarin verzocht wa» de «usschonkomst van minister London ten bchoev. van den te Singapore gearresteerde Douwes Dekker in te roepen, waarna uit Holland ten antwoord zou zijn ontvangen dat ,al het mogelijke zou worden gedaan". Ik kan mededeelen dat een telegram als in het bericht van „Het v,U_ Woord» bedoeld, mij nimmer heeft bereikt en dal dus ook een antwooiddaar.-.' „uit Holland' niet verzonden kan ziju.

«en ««-lel behouden. "Bij de tus..h.nti._-.1.. verkiezing voor een lid van deu llaadte Wormol-/ veer in de vakaturu van onzen vertrokken partijgenoot De Bru^n, Kreeg onzo partijgenoot .oh.tv de Boer 399 van dool? geldige stemmen.' De k.t_u. lieke tegenkandidaat .'.«nvt, kon hel niet verder brengen dan 218 stemmen. Onze kandidaat werd du» met groote meerderheid gekozen en de kerkelijken waren ook nu. al evenmin als September. 19!,, fortuinlijk, zelfs niet met hun kau.i.tiint Fortuin. De liberalen onthielden zich vrij alge meen van stemming.

HVe*«_t._._.n»v.«.k..lug. "Op het verzoek van den Veine. Bestuurdersbond aan den _l«ad der gemeente Rheden om zich uit te spreken voor een blijvende werkloozenka., werd ge.iutnoor-, «lat de Raad principieel .rt.e bereid was «.och ltaa.' de Unaneieele gevolgen nog niet waren te overzien, wenschte men eerst een uitgewerkte regeliu' af te wachten.

— 'De raad der gemeente Zierikzee besloot 0,, advies van B. en W. op het adres van de atd, Typografenhond en Üigarenmakcr.b.nd tot op richting van een werkloozenfond» op d_g-,__«.-!_g der voorgestelde rijksregeling, afwijzend te bc schikken. »

De vtreebtsebe kermis. Door een aantal vereeniglngen >*au vrouwen, drankbestrijder-, katholieken en antirevolutionairen te Utrecht i. tot deu gemeenteraad het verzoek gericht om dit jaar met het oog- op den ekonomi.cl.c.i eu poliliekeu tóestand de kermis niet te loten doorgaan.

Een bur*.erl.k blok. 'Men schrijft on. uit s,'eede:

Voor «wee vakalures in den gemeenteraad van Xeede *djn kandidaat gesteld van onze zijde G.J. Oilhof eu H. W. Kprick, tegenover drie kond', dalen van burgerlijke zijde. Vau liberale r.ijdc waar men ons straks dij de Statenverkiezingen weer hard noodig heeft, was aau de kerkdijken voorgesteld, gezamenlijk onze kandidaten lo bestrijden. Ze zoudeu door zulk geknoei dan hun positie in den Raad handhaven, wat hun anders onmogelijk is. De stemming is *.. Maart.

Ds nationale vrouwenraad houdt 12 en 13 April te Rotterdam in «Den Doelen" een algemeene vergadering, waaraan den eersten dag een openbare avondbijeenkomst verbonden i., waar mevr. Itallie-v. ümbden, mej. dr. v. • Manen, onze partijgenoot J. Oudegeost en hot Rotterdamsche raadslid Ihüssen, zullen spreken - over het onderwerp: „gelijk loon voor gelijken arbeid.'

'Voor ruim 40 menschen sprak D?. A. v. d. Hoi>l'^ te N'arteua over liet onderwerp: ,Wal hebbon deze lijden ons «e zoggen?"<3ecu debat.-trocluiren verkoop fl. Hen abonnee op he: .Fries.!. Volk. blad* werd gewonnen.

De afd. Velt» verklaarde zich mei 1. stemmen tegen 2 blanco s tegen het houden vau een kongre-. Voor „De Prol. Vrouwwaren ahonncesgewor-.e*-. Voor de Ltatou werden Horman, eu 6trül*-u. ge kandideerd. Voor de kiosrochlroi.k-i. gaten zich. 11 leden op.

Voor bet vrou»»,enl.l_»reel,t. "Maand--.savond werd door een aantal leden van de «fd. Haarlem der l-oc Dem. Vrouweucluh een propa^audalcc-i gehouden door de stad en door het Aui-terdaiuzc!, kwartier. Huis aan huis werd een biljet afgegeven.

„De Telegraaf" meldt, dat, gisteren oon geval van pokken is gekonstatcerd bij eon dor leerlingen van de gemeentelijke Hoogere Burgerschool voor meisjes aan do Keizersgracht. Vandaag zouden allo leerlingen der school, voor zoover zij nog niet weder ingoent zijn. en de ouders geen oorwaar hebben, h.ringe.nt. worden. De leerlingen uit do klasse waarin de patiënte zat, mogen voorloopig de school uiet bezoeken.

Voor een publiek, zóó talrijk, dat een groot aantal personen „onverrichterzake" moe», lerugkeeren en do inleider reeds toezegde. Donderdagavond a.s. zijn lezing te herhalen, heelt de arts. J. Btareke gisteravond in „Ode-on" enn populair-wetenschappelijke lezing met lick: - beelden gehouden over pokken, de golchiodeni on de verschijnselen dezer ziekte en de bes*.*-»* ding on voorkoming er van door vaccinatie*.

De buurtvereniging „Overtoom en Omgeving" wendde zich mot oen adres tot den gomeenteraad, waarin zij zegt: dat het eerste pokkongoval is voorgekomen i.i de Indische buurt, althans niet in onze wijk; dat na de opneming van de eerste lijders in de barakken, die geplaatst zijn op het terrein, gelegen aan de 10. Oonst. Huvgensstraa_. de meeste gevallen aan pokziokte in dio omgeving zijn voorgekomen; dat zij den raad verzoekt hieraan zijn aandacht te wijdon en te overwogen of het niet beter zou zijn lijder; aan besmettelijke ziekten in het aleemeen, maar van deze pokziokte ia ?.•¦ • • - bet bijzonder, te doen verplegen buiten de bebouwde kom der gewoonte, u.v. in barakken, «e plaatsen in den Amsterdammer Polder; dat zü erkennen dat bieraan bezwaren kunnen verbonden zijn, maar dat, dio. naar hare meening moeten overwonnen worden om niet lan* ger in het midden van een zoo talrijk bewoond stadsgedeelte oen .methaard to hebben.

Het aantal gevallen vermeerderde gisteren mei twee, van «ie een vrouw, dio reeds in observatie was on een meisjo, terwijl «.«Sn patiënt werd ontslagen, liet aantal in het Wilh.in.in_- Gasthuis verpleegden .b-draagt du. thans - mannen en 12 vrouwen.

Hot aantal in observatie genomenen vermeerderde m.l .*>, terwijl er 4 uit de observatie werden ontslagen, zoodat het thans 69 bedraagt. Het u-antal 'door hel <_enoo!-chup «er b.. vordering der Koepokinenting bij minv«»rlnog.n den en van gemeenlewoge verricht. inenting-.», bedroeg gisteren ruim 8200 -n w.l:. Panorama 258., I'urugobouw 2250, Binnengasthuis 6.0, Universiteit 780.

Voorts werden in het Beursgebouw 35. onderwijzer- iugocnt en door d- ziekenfondsen: „Door «en Voor Werklieden" 750 personen, „Ziekenzorg" .25, ,De Nederlanden' 613 en „Victoria" .... Morgen zal gelegenheid bestaan 10l kosteloos, inenting en herinonting: 2 uur Panorama, 2 uur Turngcbouw, 2 uur _»iiin.nga.lh*_is, 7»/, uur Universiteit.

Op Donderdag en Vrijdag ten 7-*» uur kunnen g _m_e.it.^mblenar-li. -li_.mb.en on •werk-loden, die nog niet _ng«nt zijn, zich laten inenten in het gebouw Odöon, sing.l. Er wordt aan herinnerd, dat on Donderdagavond geen gelegenheid beslaat in het panoramageb.uw. Herinnerd wordt, voorts dat het ,,nakijken" in de verschillende zittinglokalen eerst later zal kunnen geschieden met uitzondering evenwel van hot Binnengasthuis. De ouders, die aldaar hun kinderen voor de eerste maal hebben doen inenten, moeten zich voor het nakijken aanmelden op den -sten dag na de inenting (ingang Doelenstraat 15 tegenover het Doelenhotel.)

«X o» Een arbeider dei* _r_ll.rie-inri.lit:ng.n aan do Hembrug schrijft ons 0.a.: Ei*.deliik heeft men dan ook aan de Hembrug gemerkt, dat er in Amsterdam pokken h-.r..h.n en dat liet noodig is iets voor d, her-inenting van hel personeel l: doen. En men deed er wal aan. .laar hoe!

Het geschiedde in den jare 1915 dal d: direktie van de artillerie-iiirichüiigen aan cl: Hembrug ecu biljet liet ophangen. inhou>l.>nd.: „dat voor de vasten de gelegenh:!*. is geopend..." enz. Als men nu weet. dat da.r ongeveer 500 vaste arbeiders zijn.... en ong-V-.i- 2300 loss. losse ;*:!-*. iders. is bet dan niet om te r' vloeken!

* De arbeidsdag is reeds van dien aard, dat -wij amper den tijd hebben om ons liapje op te eten. Om half zes ga je naar jo werk »**<: '.avonds om half negen (op 'n vroegst) kom je aan je niiddaghapje! > Zouden wij nu na liet etensuur, dat is om half li.n. nog naar dea dokier moeten, om ingeënt te worden? Ik kan u bevestigen, dat vrouwen met klciien van 's avonds half acht tot half elf hebeen moeten wachten. Dus e*-r wij aan d»** beurt zouden komen,. zou 't minstens half e»sn in den nacht geworden zijn! Waarom nu niet een paar militaire dokters naar de Hcmbrug gestuurd en den boel .ens goed ...gepakt? Zou dal nu z.ü'n bezwaar zijn? Zou 'l w.-**rk daar nu zóó onder lijden? I- 't iii.t in hel algemeen l.elan*l. Dat ook d. arbeiders in lossen dienst iiiHe.nl worden? En zoo zou ik kunnen doorgaan met vragen stellen. - ,

tieniM grappenmaker- hebben ond**..- 'net biljet 'van de' vaste arbeiders een reg?! geschreven die luid» als volgt: ..De los-en kunnen de pokken krijgen". l:> hel niet meer dan ergerlijk, dal er zoo met een volksbelang gespt* .ld wordt?