Het volk : dagblad voor de arbeiderspartij

Zeer weinige» zijn er i» onze rijen, die na de reed.-; /<>,» langen tijd durende oorlogservaring, „eg geloove» kunnen, dat na den oorlog, do sociaal democratische partijen van all,: landen weder op clen/elfden voet hun werk zulle» kimn» t» beginne», als zij liet bij liet uitbreken van do» oorlog heli!»» verlaten, dat zij de draden van hun weefsel va» den nieuwe» tijd, weder zullen kunne» opnemen, daar waar zij het laats!» gebleven zijn. Dc oorlog zou het groote gebeuren dat hij i-i, niet kunnen we/en. wanneer dit mogelijk war,*. Zijn invloed, reeds na «lc eerste dage» van den oorlog was het helder, is te diep, dan dat de sociaal democratie er dusdanig onberoerd door zou zijn gebleven.

Hierover bestaat dus, mogen wij wil zeggen, eenstemmigbeid.' dat in meerdere of mindere mate de soeioal-demoeratie uo. den oorlog ziel, zelve zal hebben te herzien. Ook wanneer de eenstemmigheid op dit punt niet bestond, geloovcn wij dat deze revisie noodzakelijk zou blijken, nog niet eens misschien omdat de sociaal democratie zelve, gedurende den oorlog veranderd was, als wel omdat dit liet gev». was nut de maat- seoappij. waarin en waartegen zij te strijden beeft. Kapitalisme ei» socialisme toch, -«ijn al» tegenpolen zoo nauw aan elkaar verbonden, dat veranderingen in liet leven van liet eene stels»**l. niet kunne» plaats vindei», zonder van invloed te zijl» op liet leven va» liet andere.

Iletcckent deze beroering van onze beweging «looi >.<*» oorlog nu. dat de revisie na den oorlog zal moeten bestaan in liet overboord werpen van alle vroegere theorie en liet '^uivaar den van do gedurende de» oorlog gevolgde, tactiek, oi beteekent het do theorie, e» de strijdwijze van vóór den oorlog hei«en, omdat deze niet doeltreffend bleien in het uur wa ii«p kracht in handelen voor het proletariaat 't mee*!, geboden ">as!* 'I'usssehen «leze tv.e<: uiterste /.ienswij/e» is de slrijd reeds n» aan den gang. I'raeliseb resultaat voor »Ie org.»»!--l^alie der sociaal demo, ratio kan dit than.s il.i»ii,irlijl niet hebben, «laar geen per'onc» of groepen, duel» sleehls e«»t--g,et.se» umin ut de te volgen tactiek besluiten kunne» ,i':tneii, wijl voor dc buitenland-ehe partijen thans voor nog onaf zienbare» tijd hieitoe gec» gelegenheitl zal bestaan. Dok k.d»jkh»ü,l neerkom', op afleeren van '! wat lul voor twintig maand,», lirseliouwd Wt rd all 5«-ei:>li«!le. '•^an den itanvang va» den oorlog af, — er is ook i» het ..Weekblad" reeds meermalen op gewezen — wa« het 't Duit seho tiidselirift ?l6ozialist>s«lie Monatslicfte", dat de uiterst -eehtsehe richting in de soc-deinoeratie het best vertegen"ordigd heeft; in dien zin namelijk, dat i»»j het meest onotutulen en liet duidelijkit heeft gezegd, hoe volgens «leze 'iting de st>ei.tal «hunoerutic na den oorlog heeft te e taan «enover het kapitali^iu»* e» den kapitalistische» staal. Dit • ook een verdienste, «¦» voor het verkrijgen van een goed •zicht i» dc» meeniügeiistrijd, waarlijk ge/n geringe, in liet •'.l'-t verschenen nuiiuner van dit tijdschrift ii ecu i.ilikel *>l>enoineii. «lat de «leugd der duidelijkheid i» rui»» voldoend* •'ile bezit en de vraag behandelt i» welke »>p/!< lil, u de iia.d-t!ct!!0, ratio zi,ui .«rlvo heeft te Jherzien. Waar do «zenlijke inhoud va» tlit artikel, geschreven dooi* lleiurieh '.^el waarop bedoelde «ehiiiver do n.v tk» oorlog te volgen «•*..*l't*^ g'-ha^eid wil zien, is, dat waar -ij gedurende dei» oorlog lusptüi.l liehlu n. hoe nauw verbon¦ 'i ons bestaan e» ook »>t!i.e liizoiulere arbeiderscultuur is -•in de» kapil.ili.'li-'eli!'!, «staaf, zooali wij hei» .> rt!e!!j!lheid bi l.u-leii. Vind!, dit feitel>,k t«e!» plaat*-,

.!!» moet kt nooit kunnen /eggen, dat hef, lk voilt «li^c Vt-r.üi!-om.k'ijk.icid op /.ii!» moest nemen, wijl wij !>!< i!o<: „p bei !>< biedende 00/.< nblik niet bereid zijn geweest.'' Deze .e>an!-w«.»u,ltlijkhei«l geldt voor ons niet alken, wanneei wij il, eigenlijke regt e ring hebben, maar altijd. Wat ziju dc praclischi! gevolgtrekkingen, ilie. hieruit g«.lr.,k-kin dienen tt *->i>or» ? l» de »¦(•»¦*{<• plaats ce» gelirele wijziging va» onze houding tegenover de begrootingen. „Wij moeten l, u ?!oed krijgen <>>ii !» ::eal:i h : Dal v.ij de b »>« ro «*»,'?» 17 toesta a». is een v .. nzolfs pvc k c n ll»c id, ook al is deze staat nog niet de «taal va» on/o idealen. Wij weten juist nu »a deze» oorlog nog meer da» vroeger, dat wij »k>*^ staat, z«-oals bij is. als grondslag vau mis bestaan noo.lig hebhei), zoolang on» niet de macht gegeven i»* onze eigen slaat ii» te riekte^», e» deze macht krijgen wij slechts in «lu nauwste verbinding niet «kn bestaande» "¦jta.it''. De radka!'! l» rine ip c u pohliek is toch eigenlijk maar onvrnehlbai'' politiek gebl.leu. „Wat komt het op »l«; partijen aan! D!e. moeten toe!» «belilz middelen tot het doel zijn. Op bel, welzijn van liet geheele -,«>!k e» land komt bel aan. l'u dit eisckt tl.il bet streven van alle partijen, vooi/ooi.'i- de leg, ut^lrijtlig h>'!* wei»l'< t ui', r alleen in priut i, >-, wij hebben aangevangen haar t» v,i werk, lijkeu. liet i» bel/elsde al^of men «eu huis door ombouw tot ei, ui.-uw link wil verander»-», routier b,t oude bui, Ie verlaten. Dan i> o> t nu» bel ,»>k ge>!'i> tilde dc» >>!>l>>,altijd met »b «.•«¦.¦¦even Ufgelijkliideii vinden. Kn wanneer bovendien verseli>-id>'i!e partijf,-» ->edi nile t!e?en ombouwt in liet huw Wonen, lil!» meet il,'!!! ook !»<-! 'le/': and' »< !1 »<-ket,i>i^ bonth n, wil lx t leven teiiit,*! iinate 'kauelijk blijven! I!!ra«-li?-tli wrik, uwens ling ver!»»< !,ei, I i<-, tl.»'» bleef na.ir «Ie behoeften -> productie niets ander» over, dan dat de kapitalisten zeken be! «socialisme verwerkelijkte»!*' — Alt bet laatste .ir>.'>iiii< ut niet in*!,'al, ,Ia» welen wij bet. waarlijk niet meer. Welk een god»* ,i,:>al>thappii is bel toch waarin wij leve», «hit de ideah n «ler een»' klas*«* ve)»erkelijkl kun»'» wortlti» »!'ior «Ie autlere. die lii.ir »ii'«>» «taf gc-afl, puur voor lu-t gen.eenst!iat>pelijk v.tlziju! Keil volgende flap om te verbinden,i «la! de set ia »l »l!-!»«l> «¦ruik lof een iii poü'it-k op.i« bl invloc>! tlt- luiriiiehi-giootii!!' wil,!^ vi i«eipt ii. zou >>o!,l>ek eenvoudig niets li«'!eek< n<-i», Kr >iin lllisselli'»» >!w,-pei", «lic- zich als lede» van et u se, le geluk kiger gevoelen don als politie», klaar deze lieden mocle» e, «k.u van afzie» oes < .<>i'o»>keb, >>ol>ti< k tui l.oe!a il leven üi-t!» .te ilitu vormen.'' Heeft >lc sociaal «huuoeralie «e liniaal door », /men appel ngebelt ii, dan v.a< lil haar natuurlijk nog n.e< r om te zorgt -ii dat zij politiek wat te bet"-kei„:» heeft. Da» beeft rij te ..»rg!» dat «h- slaat den koloniale» arbeid in eeoüciiikl li eu i'iolitii-k ononliiikl ebk ileele» 'h-r aarde, voort zet. Erger nog d.-in hel af: teiloix n va» begrotingen zou ik koloniaal politieke oiitlioiüliiig der sockal democratie in dc loeko!ii*t zijn : het zou liet .1 lle r«>nz»ni» igh t o wezen. Wij zulk» aai-, de oplossing der koloniale problemen i» de toekomst niet alken actief bebhei» «kil te mmci,, wij zulle.i i» zekeren zin juist «1«- dr ii^c's v.i» >e» nare kolonisatiepolitiek moeteu xijn. Ken aiitlt»- punt is tk- !» ui»«le 1, po litj ck. .'.let «k» l'>lil>,l< I is bef iii onze p,ii!,j v,,«u- i:u « u voor altijtl wel voor i-ocl uil. Voor bet e» oiioiiikch i.ti lscl tbr arbeitlciskl.l'.so liet ft de vrijhandel tot*!» al nooit gedeugd. D-i oorlog «rv.»»!!!!-!!! hebben uu echter ook deu <<¦-.'< nslr.it u «len de vcaai'k vu» e» n vo>>>i!!'xiemk- •-» bev. il'uleii,!!- bandtkpolitiek doe» begrijpen. li» bel algeiiit'>» trouwens moet ,!>- g» 1» , k politiek «b-r iaal democratie va» «lt» l^roixl af anders woiden. De zuivere kl.u, e politiek welke zij tot nog toe gevoerd b^ef', »i«.t t «kin maar meteen ui' zijn »ii ver.ati^eu woolt >< d«ioi* cc» politiek — of. 't in goed Iltdlaiukc'i te zegge», - - iot nut va,, be!. .il^eüi.-, n, Vooral op .'iet gebied ,1» e !>giari'ehe vraagstukken Nl!'^ ¦'•ii da» v. Eu eeuzij>li«< !:!aiidpiil,t 'Heer me», maar moe!, zij zuigen cm ?v<»,,».,.de«l vrije s»t.ia.>l tkiU'i'ra<»>-' te zijn. Het is duidelijk, dat v.ij ons over ten v« ro,!'!« kwt *tic, al-, het samen»'.'.!!,. ),irt, luuge,lijkt' partijen, dan ook niet neer b' hoofd bi-hoeven te. breken, daarmede eigenlijk wel bet alkriuine*. ?Xe» positief e» proetistli mede..erkende sociaal tl.nitieralie. is v.>n,ell' tot i-auieu^aa!» i» .slaat ei» «lat niet door ,k d'.illii'lieid v.m fenigc aa'kre pa» lij. maar eenvoudig tengevolge vau Jut gewicht, tl.il /i', tlan i» bet openbare k.e.u ozi de waagschaal te v.eipe» beef!. Zoodra toe!» de kockal ikii'o.'i.ilie «ie geiten tle politiek »ii<*t l>»'ili»t heid voert,:»! ak v.i„/els ten .i il, . i«l,b lok ontstaan. M }?>,, >.ul!e„ «i.ui -»!.'<-! t.! dr .',!ier>''c»di'ke »-),!:ed» rtemotT.ilio ook d? ah.olule «nrHonüiren verdwijnen. Hei bed.,.*»,» van luiden tr.«eh »s inn elkaar nfhaiikclij!:. Kn wanlieer wij d.ii» me!. hul en liefde en vrij i.in knellende dogma's eu hc»i*iuwende vooroordeelou do groole laak vervullen Kaan, «lio om wacht, d.in wordt liet n» «lezen liienseheunioorilcnoorlog voor jong en oud vanzelf weder een lust lc leven." —

Het kau ons doel natuurlijk niet zijn. tegen den se!ir>jr<*i* van dit artikel te polemiseren; (daarvoor «vont hij trouwen, to ver ook). De. Mooie wieigmo von

Deze revi.*ilon!!»!i^ilie vruchten zijn niet- kooit.* ia» den hoorn gevallen, lil"! men op het eerde gezielil zeggen /.ou. Hun oorftpronx too!» vinden zij in een god.iêlitengang di^ reed» voor den oorlog hun kiemen droog. Zoo lo5'l>» — voor.il in Duilschland — de oude ge.-u-ldllen zich voor een groot di>e! op »t« de nieuwe.

Do tegenstellingen ttinschen deze beid? richtingen zijn (gedurende deu oorlog niel verminderd in krach,. — inlegen» «lor!, liet eigen leven van liet revisionisme in dien tijd hebben we nu langzamerhand wel loeren kennen: liet is consequent den weg gegaan dien.liet krachtens zijn wezen gaan moest. Zoo aan de andere richting de oorlot* niet zonder dn is voorbijgegaan, zul ook zij den wcnsc!» tot reiiiio tier sociaaldemocratie niet. kunnen weenstrovea.* wij bedoelt n dei» wenseli tot re.»,!» iv »oi<>!utioniiriler richting. Hoor strijd loei», niet door verbonden, met het kapitalisme en zijn helper.-;, wordt de mogelijkhed afgesneden, dat de <.ociaalilenioer..!i.*.c!io partijen a>, nu. gewild of ongewild, -werktuigen worden der lieer«chemie klasje. 1). p..