Nieuwe Rotterdamsche Courant

Oz» 2» en Si dsz» aal e, hdtlaUsl van d* Vereeniging eho ebde. We «vttsn don.naam aan van hoi. van Hllerop sla >,*ozle»«*nwoordl«lor van do lleln lieven Beweging en «s» den oiv«n^bbya bastas Tal, die door do Onlrulo organl^tl» voor d* religlens* en more*!* volhelling der dOdêa la aFgevaardlgd. Ook aii «ta enkele rabbijn ln een netnteefada eomndssl*. Maar overigens 1» alles Nomnsch va oalhodd-^otestsni.

Dl» nu is allesbehalve opmerkenswaardig. Wij weien, hoe de Hoomsohen en da cethodozea hot neo-maltlmsla-

nisödi als eila bovenmatig onWedoliÜt stelsel vsrloelen. Haat h<<»esa ens bij do samenstelling vaa dit congres srel»» i» di algeheel* atwozi->bb«n wij bot set nog toe altijd guaiat. Do Kjsi van leaingen waawexo den Xed. ?roleals__-toll> bond bevat tolken jaro ecu overvloed van aoelalo onder» w««>«n, maar he» belangrijk -verseh^neel, waaraan do beldo oo__sex <» jasr juist «ta Jaar ««loden zijn, dai ds. 8. Dnlols in do >»s«*gsd«iag vsn snodêlno theol«»g«si oen vraagpunt over do echisobeldlag Inleidde, doch sindsdien hebben do vrij«__«u_lg godsdionstigen, «ndsnks d* iamUdois sterk too» «gnomen «otaalüeli van het probleem «r geen kik meer ov»**.. gVgoven. ■ Vanwaar desa e*l«als*vogelpoUU«k >sg«as hei s«__uesl« vraa«_it>_k» Wanneer hei süet «ii prsutsohbold is. dat d* vzij«__nnlg god«Uen»tlgen slch hl» vaa dlaeusslo oszthouden, mooncu wij do oorzaak te moeten toeschrijven aan «e» ver»hijns«_l van algemeen.» strekking waarop wij la di»* znbziek reeds vak» d* aandacht hebben geve»-, «igd» omdat w^>j ho» van ovowegtndo heteckenia achten. Zout d« «dzijdighobl van do vrijzinnigen ook hier weer niet v-oort-I^mten ult oen bodtekelijko schroom voor hot mi_tba»r van zechlO» Er «Hu v«a dlo vraag^ukken, waar» omtrenH Hom* «n Deadt -deoretoeren, boe ,^o Christen" «ieh er tegenover te honden heelt. Zulk een vraagstuk la bijv. do -maling. «en lwlsteri onder elkaar wel eens, dat de vrUaianig -godsdl»stlgen vóór de eendh» slechts heel weinig, maar ertegen heel veel gevoelen. Voob ln bot openbaar loggen zij zich «tilzwijgend neer bij d» waardoerlag van do ortbodoalo ten o>p*ns»t* van dii nrebleem, co e»»»en «r nlot over, stollen hun etandpunt nlot va*», snaar hullea «ieh la eea stilawljgeMlold, dlo «ich proktlseh als btwa „lol.trokte lUdelük«««opeabsazt. ilehijnt des* heoding tsgeuavor hot wol» bewust^ vleiksnto stsndponi der tegenpartij, geen «wsk» t« ia verraden» 'Ie sterker valt doso sohljabsrs awakto i* betreuren, iwaar hot eea vraagstak ««ldl» dat bij het grooto publiek «leb la «oer belssnmleUing verheugt daa do zending. llo* heelt men, vraagt het Xederiandsch» volk, over hot «eiu» «elo vraagstuk ie ooldeelea alt gods_llsnsilg>z*dslijk oog» punt! 1100 denken godsdienstig* msasohea over bei neomallhuslaalsme, hoo over echtscheiding t Het groote publiek, dat dit wel eens wil welen, raadpleegt belangstellend de organen van bot godsdienstig gemeenschapsleven. Als eonlg antwoord vindt si] bei antwoord vssz „de kerk". alerkwaardlgerwijzo ontbroken onder do organisaties, die het Arahemsoho congres tegen het neo^aalthuslanlsmo bijeenroepen, d» kleine» vrijzinnige kerkgenootschappen. Maar dé >'ed^ Her,: kerk ia do» baar s-snode vertegenwoordigd. Do synode der Xod. Herv. kerk behoort onder do voorvechters tegen hel neo-maltbuslanlsmo, Kortgeleden besloot alj, do kerkeraden op t* wekken, meer dan' »e vdW» «deze aio een kanker voortvretendo zonde t* weerslaan", eu thans worden mede-namens baar, wederom door een circulaire, do kerkersden, „nu door do verschrik» kelijke tijdsomstandigheden de zedeloosheid in sterke mat* toenam", tot deelneming aau hot congres opgewekt. -Nu behooren tot bei kerkgenootschap, nit welks naam de synode spreekt, «enige honderdduizenden vrijzinniggodsdienstige lidmaten. Zijn deze zonder uitzondering zulk* verwoede tegeststenders van bet noo-malthuslanlsme, dat zo me» het oóngrosbeatuur dii een' „antieconomisch en onzedelijk stelsel" noemen» Ea stommen de honderden vrijzinnige prodlkanten, dlo dl» genootschap telt, sonder oudersohstd in mot hetgeen soelolo«en als prst. dr. slotemaker do Bruine» mr. dr. van de baar ol baron van Wijnbergen omtrent dl» probleem hebben t« «eggen l Het kan natuurlijk zijn, doob «en onomwonden beginselverklaring waro in dooen van vrljzlnnlg-godsdieostigon kan» 'dtorst gewensobt. . .. Natuurlijk ia do eerste plaats om bot prob»som zelf. Do mogelljüxild is misschien niot in allen dooie uitgesloten, dat «r onder do vrijzinnig godsdienstige moralisten/»,» sociologen sijn, wier beoordeellng van hei onderbaivlge vraagstuk «en afzonderlijko sohs^eerlug sou vertoonen nsa!»» do rollglous»«thlsobe waardeering van orthodoxen en Noomseheu. Zoo sou bijv. do schelle kleur, wuarmeo ' laatstgenoemden ..dezo ala een kanker door-vretend» z«id>, allehUderca, in bun oogtu ietwai tempering kunnen behoeven. Heelt nlet «on llemonstrantacbo predikant, do llcin-Leven-ntan ds. Klaver, in ziin boekje: „D* «oclalo zhdo Vi» ho» «zueelo vraagstuk" bet ongepast durven noemen, den neo-mallhusjaanscbon propagandist bon» lldo me» vuil «o werpen, eu zouden er Onder *«n ««vormde ambtgcnooten missalen niet enkelen ie vinden sün, dl* op di» voetspoor voortgaande, het probleem dorsten stellen, boe „onzedelijke" individuen al» prol. Forel en dr. «utgor» toch zulk eon hoogstaande ethiek kunnen 'eHon» dlgen als in ,^llo seiueelo Frsge" ot la het ge»el_rlltj« van laatstgenoemde tegen' do prostitutie tot uiting komt! In elk geval rus» op ben do taak het verschijnsel op medern^roHlleu»» gronden «e beoordeelen, innlaats van zien »UlzwÜg«t».d to vergenoegen me» do kerkelUk-tradltlonoelo Doch hiernaast is oen vrijzinnig-godsdienstig» bespreking van belangrijk, vrssgütd^en als bot omlerhaven* no<>d»>keiUk geworden. wil er oen eind komen aan do al» gomecno vereenzelviging van „do kerk' ol „den god-, dienst" mei d» ortbodock. Ho» groote publiek 1* d«o vereenselvlging nlet kwalijk te nemen, zoolang do vrijstaalgen zónder verzot do orthodoxie modo namens hen laten sproken. Acht men van vrijzinnig» zijde invloed op bet volksleven gewenseht, dat toen dan breko mo» sün lljd^» lilke bonding door tegenover do overtuiging der orthodoxie sijn eigen, «mUstandlg oordeel to plaatsen, en di» op oven duidelijke wijze den volko to verkondigen als de orthodoxie dat pleegt te doen. Do tijd is gekmneu voor een commu» nia opinio vnn vrijzinnige zijde inzako den z«dolijk»gods> dienstig» kant vau het sociale loven. Of deze communis opinio in bepaald" gevallen naast dan wel tegenover dle dér oltbodoalo sal «toan. 1» van bijkonnilg belang. Hoold«aak ls, dat bei vrijzinnig goloolsloven -zich ulo» doorliet oordeel der orth«-do*«l« do wet mag laten voorsenrilven. in 'K dlzond,» ten bp-lebto van bot sezneel* vraagstuk «ld» thans voor do vrij>*dnnlg*-g«d'dl«»tig<» do vroeg: Mogen wij mvijgenl

(Btofc) * *

iValelz-n» Hülclajeteilsj «el/ ««heen' erg ongelukkig fa «ijn gezinsleven. Zija vrouw waa esn koele, harde hetwee««ter, die niet in staat was de opwellingen van iHjn vurige» aard te beantwoorden. Zij was une teemelle; ja, da« waa het woord. Waarom had hij haar getrouwd.... Dat was een lange geschiedenis, HU «ou dat later weleen» aan Mimotsjka vertellen, naderhand, maar intusschen.... «Laat mij van deze za« drinken:''.... En hij kuste haar ©ogen. De eerste twee weken zeide hij tot Mimotsjka dat hij stellig te St ?e

Uk ben van tchn schuld overtuigd!' «En je Wilt hem verdedigen «Ju and mime?' iedereen heeft recht ep verdediging, Het ia ge» makkelijk genoeg om een onschuldige vrij te spreken. 2Nn onschuld «elf.pielt voor hem. Maar om «en schuldige te vergeven, zich tot hem to richten, toegeef» lijk en goedertieren, zooals een Christen zich tot zijn hreeder maot ricKten*. wie hij ook is, «daarvoor is veel kennis van het nxlnkeheiijke hart noodig. Christus oordeelde niet. Christus rechtvaardigde alles» en om die «den en om in het hart van de gezworenen de «lvddslijke vonk, die in ieder onzer aanwezig is, te nekken..." .. _. „Maar rij «tulen he» toch niet van «huid vrijpleiten?-«Misschien «Misschien wel." *, „Watt Een -deugniet «0001, die kerel? Ik zou hem verbannen en dwangarbeid opleggen. En dciv? hem zouden wij «elkaar niet mee» «en. Wat haat ik hem l En toch wil je hem «ided-1g*»»...." En Mimotsjka bezen te schreien. »Wat een kind hen He ♦och.* «elde Valeri». >iko> __ „2ull«» -w% dt» elkaar 2i«t meer alea-V ,/» f : „Wat kunnen wij er tegen doen»? — Het noodlot ia -naUverigil''.... En toen Mimotsjka, drie dagen voor hun vertrek, op zijn schouder bitter schreide. streelde hij heur haar en zeide «enigszins verstrooid: „Wat kunnen wij er tegen doen 1 Wil moeten ons onderwerpen. Wij zijn gelukkig geweest.... Het noodlot la vorig.. Vorens, du courage.... Wij moeten het onvermijdelijke tegemoet zien.... Laten wij de voorzienigheid denkbaar zijn veer deze heerlijke oogenblikken, jo bent nog zoo j0n?.... „Je nart zal weer voor and'ren voelen N» het zal nieuwo vrienden kiezen",

„Jamais, jamais.... Hoe kun je zoo spieken! Kan het je dan niet schelen» als ik van iemand ande» ga houden? "Lu ne m'as jamais airnee... 0, Val. Val," „Enfant, voyons, ne pleurez none paal ....Wat geeft hot? Ik heb de lontebloemen gehad, iemand anders zal do vruchten vau den herfst krijgen.... Kijk niet zoo verschrikt!.... Je eonnais la vie, voilö tont! Je bent toch niet boos op mij? Nee.... Laat mij je oogen kussen! Hoe heerlijk vind ik het om die te kussen 1.... Het noodlot heeft het anZei» gewild.... Wij hebben de bloemen ge plukt' En toen kwam er een vers van Helne en daarna een van Eelt

„Ik zal je niet vergeten; nee, nooit, en: jij moet -nok aan mij denken: »Napelle toi. lorsjks schreide maar stilletjes, schud,!* het hoofd en kuste zijn handen, en haar tranen droppelden neer op «Ie dia van »I_itfde en Verraad." Doorn» wisselden zij ringen met turkooizen, Mimotsjka had zich in haar amazone voor hem laten fotografeeren, op hetzelfde paard waarop zij naar het Kasteel van Lic/do «n Verraad gereden wss en hij had voor haar hetzelfde gedaan in zijn Isjerkee» aisHe kl«derdr«_cht. Zij hadden dolgraag het ka»t*eel nog eens bezocht, maar er kwam altijd het een of ander in den weg.... Intussehen was Mams al bezig met pakken, terwijl zij llatia standjes gaf die haar hoofd kwijt scheen te zijn. vergat wat hoor opgedragen waa. de dingen uit haar honden liet vallen, en zware Weeren boven op lichte -pokte. Vava deed een touwtje om de schriften, waarin «ij haar indrukken van de reis en haar pianncn voor een tehuis voor verwaarloosde kinderen had opgeteekend, en schreef do adressen van hare Eaukssischo vriendinnen op. En llatia spreidde, terwijl zij op haar knieën voor den epen koffer lag. vloeipapier uit over Mimotsjkaa pluchen n_entclt->«>, en «f en too vielen «c dikke tranen op het manteltje eu liet linnengoed «lat or over heen gelegd werd. P, dio Ekuka-b-^h'*. turkooizen!...»

Vroeg in den echtend stond «en -reiskost-, voor «Ie deur van varanofsll^'s gemeubileerde kamen». Vava «hudde haren vriendinnen, dis haar goeden dag waren komen zeggen, warm de hand. Zij was in den loop van den zomer veel aangesterkt, had een verbrande kleur, was flinker en sterker. Zjj had hier «en heerlijken zo» mer doorgebracht «A wat speet het haar afscheid te moeten nemen van die blauwe bergen, van die lanen sn kleine paadjes in hot bosch, en van hare goede vriendinnen! 0, wat jammer, wat jammer! En Vava, die opeens al haar moeders strengheid eu huisreglementen vergat en haar vroegere vergeefsche pogingen om haar vriendinnen bij zich thuis te brengen, noodigde hen allen uit — ja. allen — om haar to komen opzoeken — toe! stellig!—zoodra een hunner te st. Petersburg kwam! Zij zou het zoo heerlijk vinden!.... «Denk er om, Millionnaja 6, tweede «leur.... jelui komt toch stellig!" Mimotsjka kwam naar buiten met een zeisheedje op en een i^genmt»tel aan, san haar arm had zij een reistasch, en haar gezicht ging schuil ondel een -dichte voile. Zij waa kalm en golat^n, zij had «btn dag tevoren al hare tranen uitgeschroi»!.

Vnlerion Ilikolajewitsj was «00 vriendelijk om aan te bieden hen te paan! tot Essenfocki to begeleiden, Hij was. in ziin Tsjerkes^iscbe kleedoldrocht, boog zich. schilderachtig over zijn zadel been en neuriede een lied van llapri: „Ik denk aan al «lio lieve uren.»." Xatia liep naar buiten nx?t handkoffeNHOS, huilend «en hijgend.... Mama ataanlo haar verbaasd nan. Kilt*. weid in en op het rijtuig genet alles was op zijn plaats. De dames namen plaats en het rijtuig reed weg uit Eislowodsk.

Zij «eiden elkaar Ie Essentoeki vaarwel. Valerian Xikolajewitsj kuste Mam»'», hand. en «ij sprak do hoop uit» dat hij hen te Bt. Petersburg zou komen opzoeken. Vava noodigdo hem ook uit, om haar te komen opzoeken. Het speet baar zoo. «lot alle» wat Eaukasisch was, haar verliet. Mimotsjk*, wa, «ij. moor keek hem treurig aan. En het rijtuig

Het was een grijze, sombere ochtend en een dichte, fijne regen sloeg tegen het pesscn, moeras en mist.... Daar zijn de bekende hovenionstuinen met de kool en de kazernes en het perron vaa het Su Petersburgsehe station; do regen b«ett opgehouden en j' oppa^or en -gen, breng» «i>n handje aan ziju hoofd «n zegt: .Ik wensch u gezondheid 1" O, wat een schat 1 En Grootmoeder smoort hem in baar omhelzingen en tranen van trots en teedcrhcid komen in baar I oogüin. als do jongen, terwijl hij zieh in di, houding I tegenover haar plaatst tot haar zert: .Ik wensch u I g»«*»ndh«>_ beklonken. Het meisjo wa* niot mooi on -ij wa* niet erg jong meer. maar zij wa* tot over >!<> oor, n op Vova verliefd. Tante Juli» mocht haar lieol ,-i-a.i 7 . n toon sij met baro zuster* over «lo ,ion,7» «Linie »»> 7.> k, ze!,!e zij. .E 11 on 'e * t pa» f 111 il e.' Tante Julia Ixxlankte Mama hartelijk voor do zore*. «lic zij voor Vava gehad had. Niet all-en was Vav. lichamelijk veel b-ter gr-««uden, maar /ij wa > «x-k moreel ten goede ver.'.'diid. zij k<»,, zich !>»>>r I*»-*- Iteerschen, wa* zachter «n •.- i<>rz.inies. Fn :.t\ li.i,! daarom een «>:>,, 11 kamer „< kregen, waar 'ij kon t»! -. pen. ««drijven en Muilien n zonder mevrouw l.anib n. „Zoo, dm. jelui hrbt «en -.enneireliiko leis .e* Lid.'" zegt tante Julia tot bc^!i'*i. .Heerlijk, heerlijk. Ik ben erg bl'j dat War!,-,!.! on» daarheen hooft z:,x!„,ir,L" ..Maar wat is Mimotsjka veel knapper «-so^ord-n! '/b is eenvoudig niet to berk--rn,'n." .Het is treffend!" zegt tinto Marie. ..l'-n v«dg-nd-n zomer ga ik mar lv:»lowod?>k om weer jong en mooi te worden." Mimotsjka glimlacht bescheid» 'i «-n in <-«*!>-.?< n. »En dio Netlio'." ze'!^ ov«-r .^--i. tirevo. maar wij hebben niet kimu-n nifmaden vat . ij b:. I'cter^bnrg verdwenen en naar i'l-.rij.»», n.iir b .<"■ «likwijl* van galant vor>*ii>-«dt al-*: - ,1, b, ' >b 1 b»>. >i ;. Ilet 1* «f_e!ijk! /.ij krolt .-ie!: ..!!>!< v. >»,, malloot aangesteld! l>»n ■».»••.• lia.n- 111.10 >.. u .--ging, be^»>u haar g»"..!i te kna^» 11. !!,d !,»! I, i.ir maar met rust g,laten tot lnj ti 1 !!>.'!,*,> „1^ ..•■-, :j gaat biechten en z> -.1 alle* t<'_.> n den pi w •■ 1. •:. /, .1 «laf zi> een zond,' !••»;• ii haii u man hei li 1 ■ .ii».-\• i:. l>> pr:<->«-r Z, ,t «ladelijk : ..1.-i -i«><: u» m ■' b,,,*, v ,-.; '' .Nee."' z»»:t zij. ..Xti. /e»; bet hem .Lm i>^ t." I.n b j verklaarde haar waarom zij moei- .-,«-i>»',,,. • n >'„. .-". ols Zij gezondigd had. moet lijd o. „i,,!! d.ii !>i» ,'. ,r niet voor moe« lijden." ..Dat 7,->l^e!i ze altijd", breidt <>i,->' Mü ,■ .. ,!.,.li!. 10-os in het muiden, en .-i) v«>-f,l, « .'. ai,»> : ij !.,-i!o .!nli ,',> onderzoekende!! blik in-n»»'!. aau t«-o* . >-» !.< > ' .: veel dergelijke hoi ril. waarin de i!» ■'•.:.- dat zeiden." «Nu dan. zij gaai von haar biecht recht naar huis eu zeg: tegen horen man: „Ik ben bij den printer geweekt eu heli hem alles van mijn zonde verteld". ..Welk,, zonde?" En daar had je het.... .Scènes en «5-klaringen. Hij wil zich doodschieten en zij wil «ich doodsehioton. Hij wil huur doodschieten, den anderen man «loolechicten, zichzelf doodschieten.... X la tin «les fins gaat bij naar zee, en «ij gaat na al de kinderen «lui ouden l'oltasxtefs op hun dak gestunnl te l*e'*l*en. naar haar lief too en zet een eeht_*«ieidin^ ep touw. Na tweo maandon kan do andere man haar niet 1 mg, r harden «n loopt weg van baar. Zij neemt vergif, do dokter,». redden baar loven, en daarna gast «ji>it mij!... voor «Ie »»ude l?oltaft»«e>I hi:-. ..!»> J» i «aar. ,1 ii ,r in don E.iukao*us. op die badi.l.la'__-i >_. />»> «o flirt wordt?" ..O. ipfok «laar ni«t van!" antw»*«>nit Mama glimla< Ii » !. »W,ii «ij «laar al niet xe^ien en gehooid heb» b.-n.' in >Vaib".>iki i',»k. 1-,'^rijp e^ns!" ».>ln '-.■>■('. nbni.ii! Mimi achterna geloopcn ? ..!'.-.! -i < i, ii *! ! > „ „_. «inel^u'un peur te >«>!'- Ia <<>iir? 1.,. personae ne «'s «' ■» Il li I d .111 -. ! '.i <» I 1 '," .'.i:oll<> ld».. ra._ tante!.... Er we* «Kur v.ion. i^d. Ju-ie Pat '.ui ro^en. er waren veel svm-."„bi.'.,. .ia--Ii .„ ui. •■.--.-hen, maar niem-nd van dt^ Kr. .M-in.»t_.j!i.i schudt terwijl zij haren ouden >t »'. >. i.'!ui .->>. !>e!. pliml.irh licht, haar hoo'!',!. «En ... dc natuur «bax werkei^k zoo mooi?" «aagt umie ,lu!i.!. «Vava is in extase over de berge»." ...'lia!- .'!, looien niets rerier.". reide spiridon lwat,o»i:^i niijn,;:. ..Hem kimt het «Ia», jelui nooit naar i^".-7.,.i-,-» ei bent ..«"rK-oil Ik heb je taimers gesenre'.en .: n e fr L-.>n nioe^t ga.in. O hemel.... jelui bont in;!!..: in „' echte !<>-».7s!i en er nooit naar '1:1-1 1.:,!.,'» i". ».>!a >i «■.- y-.i.». <-.!.ni,i7.>i om «cl on* me* t» gaan". _*•. lo >!i»i":.«'>i':'.'b..-.'.t' -^.>r,ledig<_>:«_. »De K-en waven V.'.- v,i>r ', .1 k,1,!0,>>1!. er. vrij niet ons drieën hadden «bi: 1,1,' a I'.^, I '„-.,!.:-.• n ,:.>•... ik II,!' werkclii!: mijn hes? :» b i-i • ,i , •-. i i 'i,.„ !»' ga.ia .-r. alles te zien". .. la. <.*.-■* in... * i , ir boel mooi zijn", zegt tante Marie, :> iivi^! .-ij ,b" ■:■ *'„- .-*,',-*-,,::. 'lbo!,', dl, v.l' 1 ni'O hectt inbracht. ..U .- I,! .>: .... da-! 'Wit *> dat?" „P.l!'' .-.-.: ?>li-.!i>>!_.,,ka, t'-rn ijl zij zich »^ver tante M .r:,- b,! :,.-. "'Il i!.»or de »>tereo«oep te kijken. ..Pi- i. b' i». -..»! \.i**i l.iefdo en Verraad» Net «ijn „!-,'!,, «il .-,,.! ,11 ka.*!» el d<>en denken, en daVom u> r'. I .-I* .', |> !,^1 :a i". ..in i.'. .', : v>'!k,'!ib> /0,, mooi?" ...ia. .. '--ii ..aa- to p.i.ir.l been geweest....^!»» ia '„'!..."!. •. -i-i.i! ' "j maanlicht—■ c'cet !'öerl«.-ll«^'