' D« DnitOoh-OosAoarbksoho vrodo». ««legatie Do geallieerde oommissie, dio een onderzode moet honden over da voorvallen to Fiums ia aldaar aan» gekomen, zy aal dad-Mk aan het werk gaan. Do Amerikaansehe generaal SummernU u ondergebracht bii een Ud van den nationalen raadt de Fransche «-«.oraal Naulin in de voor»tad vnn Susah. de Italiaan«cho generaal de Bobilea is to Abbazia. Het onderzoek «aar «e houding van do marine zal door geallieerde admiraals gebonden worden. Het Fransche pantser* «chip Waldeck Bousseau, vergezeld van een Fransche torpedo-boot en het Amerikaansehe pant«rsehlp Gl^pia, velgezdd van een Amerikaanecho torpedoboot, zyn te Fiume aangekomen. Het Engelsche «hip wordt nog verwacht. De geallieerde en geassocieerde mogendheden hebben een draadloos telegram arm Bo 1 a K u a gezonden om hem mede te deelen. dat zy niet in onderhandeling met hem zullen kunnen treden zoolang hy de voorwaarden van den wapenstilstand niet uitgevoerd heeft. Do geallieerde en goazsorieorde regeenngen henben Bela Kun ook laten weten, dat zd do inbeslagneming van de effecten en andere gelllswaarsen van hun onderdanen in Hongarije als een erwt-gen dief» stal zoutien beschouwen en de communistische regeoring gewaarschuwd, dat zy al diergolijke maatregelen als van nul en ge«»er waarde zullen beschouwen. Kolonel Hasholl, van hot Amerikaanse!»» leger, i» tot hooge-eommissaris dor mozendheden in ArmeniS benoemd. Men verklaart, da» deze benoe» nsng Bet vooruitloopt op de toekenning van hot mandaat over ArmeniV.
Nieuwe Rotterdamsche Courant
- 15-07-1919
Permanente URL
- Gebruiksvoorwaarden
-
Auteursrecht onbekend. Het zou kunnen dat nog auteursrecht rust op (delen van) dit object.
- Krantentitel
- Nieuwe Rotterdamsche Courant
- Datum
- 15-07-1919
- Editie
- Ochtend
- Uitgever
- Nijgh
- Plaats van uitgave
- Rotterdam
- PPN
- 832495182
- Verschijningsperiode
- 1844-1970
- Periode gedigitaliseerd
- 1844 t/m 1869
- Verspreidingsgebied
- Landelijk
- Herkomst
- KB NBM Mfm MMK 0030 [Microfilm]
- Toegevoegd in Delpher
- 20-11-2013
Ochtendblad, A. Buitenland.
Duitschland.
Te Weimar hebben besprekingen plaat» gevonden lustohen de ministers van financiën van de llultsehe staten, die ten doele ook werden bijgewoond door do minister-presidenten der ataten en door don Duitsch» Oostenrijksohen gezant, over hot nieuwe financieele program voor het rijk. De rijksminister van financiën deelde daarbij mee, dut de censuur op brieven en te» legrammen, die voor het buitenland bestemd zijn, ia het belang van handel en industrie spoedig zal worden opgeheven. Het toezicht op pakketten, aan» geteeketide nrieven en brievea met aangegeven waar» do moet echter gehandhaafd worden, voorts zullen er nieuwo maatregelen genomen worden om het ontduiken der belastingen door vestiging enz. is het bui» tenland tegen to gaan.
__»« censuur.
Do nationale vergadering lileffin zijn" vergadering van gisteren de bespreking van het onderzoek van den uitslag der verkiezingen voortgezet en uitgemaakt dat biljetten die het op«curtft droegen» iy»t vnn de sociaal»demoeraliaohe party, en die ia enkels Berlijnsehe stem«listrieten ongeldig verklaard waren, als geldig beschouwd moot«n worden. Ds uitslag onderzot hierdoor geen verandering. Fehrenbaoh, de voorzitter, merkte namens de «ommissie van oudsten (seniorenkoavent) op, dat men niet door ds agenda ln«n zou komen als men voort zou gaan met zoo voel to pralen. Hy vroeg dea besrea zich wat to beperken en rieh moor op de daad, bot voor» of tegenstemmen, toe to leggen. »1» vergadering gaf duidelijk bewijzen vsa instemming. Al» het au maar helpt
Do bespreking tuHsebea de vertegenwoordigers van do. Pruisiselio «taalsregeering en ds vertegenwoordiger» vnn do meetderhetdesoelaliston in don Landdag en in do Nationale Vergadering ia zake het verkrijgen van overleg van d» beide fraoties nopens de zgn. kwestie van hot grondrecht beeft volgens ds Lokol Anzeiger geleid tot de goedkeuring van eea oompro» mis, dat de aociaal>d«xnoc»tisehs Isidszs mst het centrum hadden gesloten. Hit Weimar wordt aaa de Vosslsche Zeitung bo» richt, dat de crisis tussohen ast Centrum en de sociaaldemocraten, naar aanleiding van de jlrondwota-kwes» tie^ die wellicht tot «en ktd»n«to>«r>»ls had kunnen» leiden, als bijgelegd beschouwd kaa worden.
Omtrent do besprekingen vaa Zondag «p het congres van de Daitseb nationale party melden ds bladen dat graaf Westarp betoogde, dat mea moest rekenen op «en groote landverhuizing. Wy zullen aangewezen aya op een continentale politiek, maar ook in dit opricht zonden wij overal stuiten op de muren van onze gevangenis. Het gewoaschto «verleg met Fnmkiftjk Kon aiet komen, zoolang een Fransen» voet den BH-n» ««vor betreedt Tussehen Polen en DuitsMand was vriendschap niet mogelijk. Mot Busland was «verleg noodig. De vroegere slaatsseerotaria Delbrtlek sprak uitvoerig over net innerlijk herstel vaa Dnitscaiandt strijd moest worden gevoerd tegen degenen, dio verbetering eerst verwachten nadat men het Bolsjewisnlo heeft doorgemaakt Do sociaal-democratie ca het Centrum zouden in de naaste toekomst «on meerderheid vormen; de Duitseh-Nationale party moest streven nsar samenwelking met «lo Duilsobo volkspartij.
De programredevoering van mlnisler-prealdont B au o r» zoo schrijft de Frankfurter Zeitung, zal allen ontgoochelen, die mochten gelooven, dat nu, na de nederlaag, van minister Wissel!, op eeonomlseh gebied weder het vrije spe! dor krachten zou worden hersteld geiyk het voor den oorlog was. Het denkbeeld van de socialisatie heeft ouder 'de massa zoo krachtig wortel geschoten, dat geen regeering die meer achteloos voorbij kan gaan. Trouwens he» rogoeringsprogram, dat door centrum, democraten «n sociaaldemocraten is opgesteld, kondigt verstrekkende maatregelen op economisch gebied aan. Ook al gaat Wissell nu weg, het kabinet kan op economisch gebied niet inactief blijven «n zal dat ook stellig niet doen.
De officieele lezing van bet relletje «e Bor» lijn, «lat een Franschen soldaat het leven kostte, komt overeet» met de laatsto der drie lezingen, ° die wy Zaterdag meldden, n.l. dat de Fransche soldaat ca een makker ruzie hadden gekregen mot Duitsehe soldaten Hoo dat zoo kwam is nog niet uitgemaakt. Von Haniel, onder-stoatssecretaris van lmttenland» echo zaken, is dadelijk nadat hij het politierapport ontvangen had op het Spaanecho gezantschap, dat de Fr_mscho belangen behartigt, zijn loodwozon «vor hot gobourdo uit gaan drukken. Daar do diplomatioko betrekkingen tus»»oh«n Duitscllland en Frankrijk nog niet hersteld zijn, kon dat niet rechtttreeks gebeuren.
In do tramstaking te Borlija is nog altyd fooa oplossing bereikt Zaterdag en Zondag hebben treor vergaderingen plaats gehad, waarin het Kemtd» iellngevoorftel van Vrijdag vnsteron vorm heeft aangenomen. Men weet dat do stakers eon bijslag van 700 Mark verlangd hadden, llot schoidslierecht had 500 voorgeslagen, doch daarbij voorgesteld om die epm weer bij gedeelten af to houden van het loon dor volgende maandeu. Daarmee zonden do stakers al heel weinig bereikt hebben. Het personeel der omnibussen zou echter een moandelijl-^hon bijslag vaa CO Mark krijgen. In do vergaderingen vau Zaterdag zouden de radikale clemente* rich van do leiding meester gemaakt bobben. In ie»ler geval is de stemming, die ten gnnsto van het hervatton vat» den arbeid was, weer omgeslagen, zoodat de hoop, «lat gi«eren«chtond se tram, en bussen weer zouden rij» «len, niet verwezenlijkt it Het omnidtvpersoneel verklaard* rich bereid het werk te hervatten, maar stelde dit besluit weer afhankelijk van ds toeslemming der «v»ri«M stakers, Visten» zou er .wear gestemd «or» den, maar over den uitslag was gisteravond nog niets nUgel«__H. 'De oude'leden vau Let penoneel blijven meer en meer vaa de vergaderingen weg, wnt vei* klaart, dat de radicale strooming er de overhand heeft gekregen»
De vaandel», standaarden en andere eereteekenea van het vroegere Duitsohe leger zullen al» lon by elkaar in een rijksmuseum te Beriyn bewaard worden. Er rijn al stukken uit de provincie naar Beriyn gezonden. . Aan hét Joodse!. GootsponsenUe-Buresa in don Haag wordt geseind: «Potte -lonrnal" meldt, dat tegelijk met do onderteekoning van het Oostenrijksehe vredesverdrag ook een overeenkomst tusseheu do groote mogendheden en Polen zal goleekens worden, die in tweo hoofdatukken en 10 artikel» do roohtoa do» nationale «a godsdüenstigo minderheden ia Pnloa vaststelt. De tekst dezer overeenkomst zal eerst binnen «enige dagen worden gepubliceerd. Voor het gedeelte voa het regeeringsdistrict Dusseldorp, dat links vaa deu Byu ligt, is tydolijk een afzonderlijk bestuur met den zetel te Krefeld ingesteld, hetgeen ala een voorloopcr wordt beschouwd van een nieuw to vormen provincie, waarnaar reeda ja«n is gestreefd en dio het Bynseh-Westfaalsch induetriego» bied of het gebied op den linker oever van den Beneden.ltyn zou omvatten. Uit «ostlr<«sl«»dl. Men meldt ona van 13 Juli: . De beweging der SparlaeUlts van de laatste dagen heeft, vooral to Hannover. veel ellende gebracht. Het totale gebrek nan levensmiddelen is oorzaak, dat relletjes sleede ontaarden in groote en daarna grootere betoogingen in de stad, die niet te stuiten zyn. . Gorust waa ei; — volgena een particulier schrijvon — vooral in de omgeving van net station en b
Frankrijk.
Do Fransche -ochtendbladen van 13 Juli geven nog enkelo bijzonderheden over het aan zioa vaa het stadsgodoolte, waar het ovorwianingsdbfile door moot trekken. Zooals mea weet is op hot laatsto «ogenblik vanwege do werkelijke ontevredenheid vaa het publiek over do regeling; waarbij een ongeveer 40,000 genoodlgden op tribunes ia do Ohamps El^sées plaats zou nemen, terwijl de avenue voor net publek verboden zon zijn, besloten het groot» ste gtd^-Uo dor tribunes nog snel weer af to doen breken. Zoo is het publiek daa ook al voor dea elfden 's avonds naar de Wtamps Eindes komen opzetten om «r «en plaats te veroveren. Do banken rijn onmiddel- Illk bezet Leden van eea zelfde familie wisselen «r elkander af. sommigen lieten «r «leb «ten brengen ca sliepen «te. Den twaafden begonnen do plaatsen al opgeld to doen en wordea er zaakjes gedreven. la do dichte menigte liepen «en aantal velkoopors van perisoopon rond; die dadelijk door bet publiek «mlrlelons" gedoopt worden vaawego hun vorm Do prijs van dio primitiove perisoopon was -1 frank. Do versiering van prachtige ParUscho stadsgedeelte lokt nogal wat kritiek uit, maar de kritioi zelf zija overtuigd, dat do geestdrift voor hot overwinning-»-défils «r niet minder groot om «ijn zal. -UK» »-l«t« InU. Ntt do grooto l
België.
De Maatschappij der ingenieurs en ayverheldslii-»-den heeft een vaderland»«ho huld«l»etoog.ng op touw gezet ter eero vaa den Koning. . Sc «tl soa A»s«Mk<-aal»:a» M,W«>>l»» «Mt» te Brussel, ter «ere van don Koning en van het leger, waarvan hij. het hoofd was.
Koningin Elisabeth heeft voor nik der GO llel^seho soldaton, dio do oorlog blind hooft gemaakt, een byzonder horlogo laten maken» met slagweric en zoo geschikt, dat ril bet uur kunnen voelen. ?
Tegelijk met het ophouden van den staat van oorlog, 30 September 1919. is bol logor weer. op vrodoavoot gebracht." *
Het Handelsblad van .Antwerpen meldt nit Brussel, Vrijdagavond, na afloop Tan do welgelukle'viering van den . Guldensporenslag ia deu Vlaamsehea Schouwburg, werd door do menigte hetVlaamseh lokaal ..GndGuldenkasteel", zetel van den Peter Benoltkring, in de St. Gatharina__traat gelegen, aangevallen. Ter gelegenheid van den 11 FuU>dag, wapperde aan deu gevel van 't lokaal de Belgische driekleur» helgeen de woedende menigte niet belet heeft ér alles kort en klein te slaan l
Er was rondgestrooid geweest, dat de daar zingende Vlaamsche Beden een »föte boche' aan 't vieren waren!
Hot Guïdensporenfeest een «füle booho"!» Hoe langer hoe beter!
Zondag had te Brussel, naar de Belgische bladen melden, oen indrukwokkondo botooging plaats, ingericht door do Brusselecho sfdeeling van den Nationalen Bond dor Gnd^trijdürs van den grooten oorlog. Het Laatste Nieuws vermeldt er o. a. van: Verminkten in een tiental rijtuigen verschenen ook in den «toot? dia aanblik wekte bij de toeschouwen» diep medelijden en deed ieder, zonder verdere redenee» ring, begrijpen, dat de Staat togenovor di» helden een plicht to vervullen heeft. Weduwen en weezen hadden insgelijks in den stoet plaats genomen! daardoor werd de indruk nog ver» sterkt*.
Waardig was do bonding van de betoogorsi kalm en zwijgend schreden zij door de straten van Brussel, maar oe opschriften op do banderollen, die in den stoet gedragen welden, waren des te sprekender. De helft der opschriften was Fransch, de andera helft Nederlandsen.
WU lazen: „Genoog bedelaars onder do verminkten, betaalt hua dadelijk 10 fr. daags voor 200 pet ongeschiktheid tot werken en 1 fr. voor 10 pet" „Do weduwen en weezen onzer gesneuvelde soldaten hobben honger. Stemt voor hen pensioenen." „Genoog woorden, wü vragen «laden!" „Heeren bureelratton, een weinig eerbied voor ons l" „Al do nithoogeraars aan da galg!" „Wy willen do begiftiging van 2000 fr. per oorlog»--jaar." „Mon heeft 720,000,000 voor do beambten van don Staat gestemd; voor ons. do bevrijders van het land, niets." „Geen opslag van huishuur. Geen verjaging l" „Ontlasting van huishuur." .Ontlasting van belastingen." De grieven en eischen van do ond-strydel» worden trouwens in het bind van den Nationalen Bond» Het slrijdersblad, dat op den doortocht druk verkocht werd, breedvoerig uiteengezet Het duurde rnlm een half uur, eer de betoogor, op een punt voorbij waren z wo mogen han getal op verschillende duizenden schatten. Voen het hoofd van den stoet aan de Groolo Markt kwam, was do staart nog aan het Noordstation. w
De Natiën «Beige, niet van annerionlsttsche »metten vrij, is met de annexatie van de kattons Eupen en Malmedy nog niet tevre» don. De inspringende hoek
Italië.
Over do lioagoropstootjos meldt men vaa Duitscho rijde, dat do toestand over het algemeen verbetert, al hobben nog dagelijks hier en daar relletjes plaats. Te Padua. zijn zelfs nog «en doode en gewonden gevallen. Dank zij het krachtige optreden van den (eoelalistlsehen) burgemeester,-, kon te Napels het oprichten van een arbeider»»' en soldatonraad voorkomen worden. Do toestand is daar echter nog kritiek.
De Donaulanden.
Naar do Beiohspost meldt, heeft «r de laatste dagen eea drukko wisseling van telegrammen plaats gehad tussohen do rogooria? on do gossntsohap» pon to Woonon en do regeeringen van do aldaar Vertegenwoordigende ouzydige en geallieerde mogendheden «ver den stand van de bolsjewistische sto«rijen aldaar. Men verwacht to Weenen, dat do inter» nationalo diplomatie zal protostosren togen de aaadoliagoa vaa bot Hoagaarsoa» go«aatsobap.
Do Tsjecho slowaksoho nationalo vergadering heeft ho» rogooringsprogrsm goodgokourd. De aationaal-demoraten namen aan do stemming geen deel en do katholiek natioaalen vroegen aantoekening, dat zij tegen waren. ? . . By de besprekingen drong dr. Heisanor, vaa do voornitstrovendo party, krachtig «r op san om tot «eni vergelijk to komen mot d» Dultsohers, door saa al hun rechtvaardig» «lachen tegemoet to komen. Hij noemde dst eea zaak van «er voor d» Tsjechisch* natie. Do bladen atomt^m hiermee in, maar «isohen, dat do Duitschor, dan ook den Tsjechische staat zullen erkennen en voor goed «en «inde maken aaa allo al» Duitscho stokerij.
Hoog water hoof» MoravlS «a Blowsky« gotoistord. Minister Hompel beeft er la do Tsjeelusoho nstionato vergadering een droevig beeld van opgehangen. Vooral zyn Brod en Hradisch, do Hongattrscbo districten van zloravil, getroffen. Bruggen zijn ingestort en baanvakken der spoorwegen weggespoeld. Do badplaats Luhaeorio is geheel overstroomd. Ook in Slowakije is veel schade aangericht Do laaggelegen gouwen zyn door do roode garden leeggeplunderd, do hooger Uggende streken ver» woest door hot hoogo wster. Na dea inval der Hongaren is dit voor vlowakijo de grootsto ramp. Volgens do laatsto berichten dreigt «r opnieuw gevaar.
De Pravo Lldu bevestigt het gerucht, dat Ts jo» eho-BlowakiJo 780 miljoon frano saa do entente moet betalen als „bovrljdingspromi o". Daarvan kaa «ehtor do schadeloosstelling voor den inval dor Hongaren afgetrokken worden.
Rusland.
¦:::;*.• A7«-LlU»»«-». ','"''T'7l' "-,- (Partiealloro «orroOpondoa»l«»L Wilna, 20 Juat. Vandaag is bet hier feestdag, een kothoUek-aatioaale feestdag, en zijn dns all» bureaux gesloten, zo>dat er niet aan man passen gewerkt kan wolden ca au wil ik dezs gelegenheid gebruiken om n «enigszins met d» geschiedenis vaa Idtaaen vertrouwd to maken. schrik eohter maar niot» ik zal niet in ge» leerde bespiegelingen vervallen, maar onderweg, kort ik mij meest den tyd, en vooral de lange avonden, met bet bestudeeren vaa al do boeken, die ik machtig kan worden en «He nuj behulpzaam kunnen zyn by mijn, zij het ook zeer oppervlakkigs studie van land en volk. Dat is we! noodig, want zij bobben e» hier een handje van om in hst verleden to leven, waar een normaal mensch vaa om zou vallen. Ik ke» dat ochter, dat kunnen ze in Bulgarije en Lervi» precies zoo. Ook daar kaa eea Bulgaar je met het ernstigste gezicht van do wereld verzekeren, dat deze of gen» stad eigenlijk Bulgaarse!» moest wezen, omdat in hot jssr 1200, Tsaar zooveel, die stad op d» liezvilra veroverd had. en precies zoo doen ze hier. Toen lk bet laatst mét <
Zo zijn ia do middeleeuwen niet uit Rusland, zoools ik altijd gedacht had hierheen getrokken, maar vnn uit Duitschland, waar meu ze met geweld gedwongen hoeft naar hot oosten to trekken. Door allo eouwoa hoen bobben ze hun eigen karaktor zeer sterk bewaard en zelfs een eigen taal bebonden, een mengsel van Duitsch en Hobrotmwsoh, dat mot Hobroeuwsebe letters geschreven.worst Door de llnsrisoho wetten, die hen verboden rich met akkerbouw in to laten werden zo wol gedwongen zich alleen tot den handel to beperken eu vormden zy doordoor een intermediair tusschen do groot-grond» bezitters en do landbouwers. Zo bobben echter do eigenschap met de meerde» heid moe to gaan, en zoo daar een haat togen do «oot--grondberittor» «f tegen do overhoersobenH» Bussen ontstond, leden rij modo daaronder en waren per slot vaa rekening bij geen der partijen gezien, hetgeen hen nog meer in hun isolement droef. Tooh wordon do Jodtu» in Polen niot direc» gebaat, en komen do moeilijkheden at i. op ho» «ogenblik daaruit voort, dat zil niot meegaan met het laaiende nationaUtoitsgevoel der Polen ets rich als natie met hun eigen taal en rechten in Polen erkend wnn«b"n to rien. en daar willen de Polen niets van weten. Daarbij komt nog iets, do Polen bekijken hot bolsjewisme minder vsa den sociaal»«eonomisohen kant dan wel al« een zuiver nationaal Russische bewoging en wol speciasl, ah» «en Semitisch sriatisoho. Waardoor zy ia elkea Jood eigenlijk min of meer een bolstovist zien. Do Polen, die ik ontmoette, weerlegden met nadruk, dat «r pogroms plaats gehad zouden bobben. Ik koa er niet over oordcelen, omdat ik er niets van gorten heb. Wel heb 'ik by de Amerikanen een «enigszins anti-Poolsehe stemming ontdekt, die haar oorzaak vindt ia dozs beweerde pogroms. Nu zeggen de Polen weer, dat dit uitvindsels «Ha van een Joodsch-Amerikaansch eomits, dat in d» .Amerikaansehe pers een campagne togen de Polen voert I Ook bot, ik al geboord, dat men do Dunsebers voa deze agitatie beschuldigt zooals trouwens do entente Duitschland beschuldigt de voedster van het buisje» wieme to zyn. Een Engelschmaa zolde mij nog voor ««ugo dagen. Bolsjewism «ton» not «rist »t is nothing l»t soa», thing made in germsui'. Trouwens, het heele doea der entente 1» ml! een raadsel. Men spreekt ervan Koitsjak to erkennen, ca wat «eggen do Poloa op«nlijkt Koltojsk. «'«st da blague. Verder nemen de Polen hot Bolsjewisme echter !n H geheel niet au «riemt hetgeen hun m. i. nog wel eens ooa hittere ontgoocheling zou kunnen bezorgen. Wel nomen rij zeer sterke anti-boltjewisUsebs maat. regelen, maar of «lat alles helpt?
Buitenlandsch Nieuws.
Ia officieels kringen te Madrid acht mea het zeker, dat er eea verbond tusschen de ssahsugeis vaa Msura sn dl» van Dato tot stond zal komsn, «n e»a sterke eoslitl» vsa conservatieven to vormen tegenover de hereeniging vsn de liberalen. Banohea Guerra, oud-ministor vaa binnealandsch» zaken uit he» kabinet Dato, heef» echter verklaard, «la» de Datisten wel het kabinet Maura krachtig zul» len steunen, maar zich vrijheid vaa handelen wen» schen voor to behouden. D» _i_____erikaa____cl_« msria» zal spoedig «en dogla makea mot bet bouwen vsu do twee grootsto loodssa vaa bestuurbare luchtschepen ter wereld. ZY «allea es. Mi -aiUioea dollar kosten, ca rij «ll«a -elk «o. govoer 800 vt lang. «O vt breed ca 200 voe» boog «ja. Do loodsen worden vaa «taal opgetrokken*. Van zijn «r tzVIO^OOO bestesnd voor dsa aankoop >»aa lutHtsebopen. De aanbouw va»» «oo^l» lnrbtoehlp voor de V. Bt «al $000,000 kosten. D» luebtschspen dto ia bet llaitoaland «meden «aa» «ekoo^siaUea -w»a«cb*yaW_l^»a bot atodelH »,
Oost Indië Wij hebbeu ontvangen bladen van Java t/m. 6 Juni. Daurtchijsing op Ludische pensioenen.
- Wy lozen in De Loc. van 4 Juni: Aneta meldde een dezer dagen, dat de minister van koloniën een snppletoire begrooting had' ingediend von meer dan een millioen. welke diende om do uitgaven to bestrijden vau 20 pet. duurtebijslag op de Indische pensioenen mot een extra ulikeenng van f 00 voor elk kind ten laste *vnn den pen»ioeu trekkende, lot een maximum vau 75 (Kt. van het onde pensioen. Het wordt dus voor een ruk met kinderen gezegenden Indisch ambtenaar op pensioen mogelijk gemaakt om niet minder dan 75 i Maar — en nu komt'het fatale! •— al dat heerlijke is heelemaal niet bestemd voor diegenen, die bet ongeluk hadden om in Indi» te blijven. Mot andere woorden: do regeling geldt alleen voor gi-pw-icnneerde Indische ambtenaren, die in Holland vertoeven. ! ln Holland 20 pet tot f 800 maandelijks p«n»io«n ¦ toe. Mer 20 pet. wanneer minder dan f 30 por maand genoten wordt Men gore on-» toe, dat de moedorlandsoho regoermg héél en héél wat royaler is dan de Indische*. Hot vtrschilt zoo ongeveer bet dubbele! Zouden de toestanden dü&r dan ook dubbel zoo zwaar zijnl Of sluit die 20 pet», een ministerieele erkenning in, dst do Indische pensioenregeling feitelijk ni«*t door den dougel kan, vergeleken dy de llolland«ebe-| Holland betaalt na -10 dienstjaren 2.-3 van bet «a> laris. Indis na 20 jaren — die dubbel gerekend worden, als men ze in Hollamlsche wil omzetten — !«. Doch men zou ook' eens 20 Hollandsche kunnen vergelijken met betzelfdo aantal Indische dienstjaren. Wordt düür een ambtenaar na 20 jaar afgekeurd, dsn ontvangt hy één derdo van zijn bezoldiging. Dushoe men nu de cijfers w«n«cht te groepeeren, de conclusie moet steevast luiden, dat er wat aan mangelt Dit heeft do voorzitter van den bond van ongediplomeerde ambtenaren hier ook ingezien; do actie voor tiensioensve^hooging van li op 1/3, werd reeds door hom ingezet Honderden handteeketungen kwamen reeds binnen, doch nog niet voldoende. Daarom werd om adbaoio verzocht bij hot federatief verbond van ambt«naarsverefu*iging«>n, dat züa houding in deze nog niet bepaald beeft. Aan een communiqué van hot hoofdbestuur «lor voreoniging Insulinde i» ent* leend: i In he» weldra verschijnende derde eongresnnmmer ! van lusulinse, bevattende be» jaarverslag der ver. eeniging, wordt aangegeven, dat m 1918 de partij aani groeide van 7.000 tot 18.000 aangesloten leden. Do toe» ( name was vooral te constatceren in het laatste half' jaar. Eind April 1010 was bet ledental ruim 20.000. ' eind Mei 23.000. ! Het aantal afde^llnuen. krijgen «n groepen is van ' lx.gin 1918 tot eind April 101!) nange^roejd van 08 tot ! IVO. Than» bedraagt «lit aantal 111. Do jongste af
waterkracht-onderzoek in de Buitengewesten.
Het onderzoek naar belangrijk» waterkrachten ia de buitenge-trosten is sedert bet vorige jaar krachtig ter hand genomen, zoowel door particulieren ala vaa staatswege door den dienst voor waterkracht en eleo» tricileit Grooto waterkrachten rijn door dozo onderzoekin. gen bekend gowonlen.» Do civiel-ingenieur A. G. A. van Eelde exploreerde de Brem-BremvaUea in de Kajanrivier op Borneo (Zuider- en Ooster-afdeeling). De Mestfabriek Java verrichtte een opname vaa «lea Tonga-waterval in do Asahanrivier (Lumsus's Oost» kust) en verkende bij dezelfde gelegenheid een tweeden nog grootoren waterval bovenstrooms eerstgenoemde. Anders waterkrachtgegodigden onderzochten rivieren en meren in Midden- en Znld-sumatrs. Het waterkrachtvermogen, dat aldus door partien» Beren opgespoord is, kan veilig op ten minster &00.000 P.K. geschat worden. Krachtstations van 100,000 en meer P^!. zyn op verscheidene onderzocht» plaatsen mogelijk gebleken. Gelijktijdig met deze particuliere onderzoekingen op Borneo en Lumatra verricht© do dienst voor water.kracht en electriciteit belangrijke watorkrochtverkeo» ningen in Mldden-Oelebea in verband met de ia bet MaÜllgebied ontdekte ijzer» en nikkelertsen. Binnen een jaar tyd zün een viertal tochten onder» nomen, voornamelijk in de stroomgebieden van de La Boaa, Halaena, Posso on Lali. Op deze tochten rijn ruim 600,000 P^l. aan ontginbaro waterkracht verkond, waarvan de grootsto helft ia do Possorivlêr aangetroffen werden. Ds in de La Bons beschikbare waterkrachten kunnen 160.000 P.K. leveren tegen prijzen, welko een eleetrisebo verwerking van de ertsen mogelijk makea. Ten einde dezo opgespoorde waterkrachten voortaan goregeld to kunnen observeeren, zyn op verschillende plaatsen in Midden-Oelebes watorwaamemiugsposten en regenstations opgericht welke door ds h?» droteehnischo sfdeeling van den boyengenoemden waterkracht-dienst worden in etand gehouden. Nadat do verkenningen in Midden-Oelebes voorloozdg zljn afgesloten, is het daarmee belaste personeel onlangs gedirigeerd naar Lumatra tot nader onderzoek van de waterkrachten in do Asahanrivier. Deze uit het Tobmneer stroomcnds rivier heeft zooveel verval en debiet dat buiten hot reeds door de Mestfabriek Java opgenomen riviervak nog verscheidens honderdduizenden PUI. to ontginnen zyn. De Asahanrivier zal in den loop van dit jaar geheel verkend worden, toneindo haar volle waardo aan ontginbaro waterkrachten to kunnen bepalen, terwijl evenals op Celebes ook hier permanente watorwaaraemingspoe» ten zullen worden opgericht Na bet waterkrachtonderzoek in do Asahanrivier stsaa verkenningen vaa waterkraehtea la ds rivieren ca moren vaa Midden» en Zuid-sumatra op het werkplan vaa ds bvdrotechuische afdeeling. Aangenomen wordt dat het vermogen vaa de vsa stsstswege op Oelobos en Lumstra technisch verkende waterkrachten op bot eindt» van dit jsar de 1.000,000 P^ zal overs^irijden. Wst ds watorkraehthoeveelheid betreft U bier» mede de mogelijkheid van groot-industrio-ln voor stik» stoünesttabrieage in Ned. Indië. op dezelfde schaal als la Lesadinovi», builen twüfel ltxatold. Een snders kwestie is, of de kraehtprij«a beneden He toelaatbare grenzen zullen blijven. Verwacht wordt dat zulks op verschillende plastsen wo! bet geval zal rijn. Vaa dezo plaatsen dient dsn da levensvatbaarheid van stlkstofmestfabrickea in bet groot nsdor onderzocht to worden aan de hand vsn prijzen voor grondstoffen (kalk sn koolstof) transport» en arbeidskrachten. Het vraagstuk vaa de stikstofgrootiadnstriS is Ned India, ksa dus binnen niet to longen tUd tot oplosslag worden gebracht (Bat Nol.) In een bijeenkomst vaa Aradioroa to Weltevreden werd do wensch uitgesproken van gelijkstel» ling oer Arabieren met Europeanen, evenals voor Ghiaoezen aanstaande ia (Locomotief.) Da boor Lulo«s «ast mot elf masadea "rlof nas» laamaai^ (Doeotnotisl.) Nt» peao-advlos; door dea boer £?*«£s*•«£ boouHst-ton» vaa de «mastlO^ost uitgebracht voor be» D«o«a trallsatl««oaL»«s» is saam» gerot ia n» volAlods »*»sNtu«sa t L B» 60 bssatwooldiug van do vr«g. of «eaig bep»« lloUnlsseel in do buitonbezattiagea krach» tea»2a ssrd la ssnntsrking kom» om to wordea bekleed mot satoaos-tto of zsUbestoa^ n»c»et ala «rito» ri«m«els«ab*s»«todin»«n stamaan «M,,^,ub, tp «a««»l «btGiUtUi^ «aaria bst gebiedsdeel v«^ *TIK duilon^rittla-ea «genen «lH a* to» eaa. stelselmatig» ladeollli^ Ia autonome ressorten; dozsa Kallen ia alrisldtarea tjjd aog slecht» «or sporadisch, kunnen wordea «ovannd. Om dezo roden beende bostaunhervormhig «leb Loorioo-e*ig to houden oaa da gewone b«st«al»d«e«at»aUsatto. 8. A%«soheitlea von toevoeging vaa aloawo «gemeenten" aaa do reeds beotaando ia do buiton-b*Nt» tingen, verdient bot aanbeveling, do «soorten dor uad»r»afd««Uag«a aan to merken, al, gebiedsdoelen, aaa welke, aoo do .voorwaarden daartoe aanwezig rijn. autonomie «ou kunnen worden verleend. 4. Hij do doorvoering der decentralisatie in do ln_*itoa»l»e«it!«agea is meer waard» to hechten aaa kenmerken vaa eigen initiatief der bevolking, daa . aoa «ealg stelselmatig initiatief van beTtuurswóge. 11. BMtsing van d« belangen der uadoisohetdeno l»volklngs..«roepou, en afzonderlijke behartiging daarvan is niet vereenigbaar met het beginsel der docentralisatie. * 0. Vootsohriften dienen to worden gegeven, welk» beloften, dat do eeno bevolkingsgroep do andoro zou kunnen uitbuiten. Daarvoor la o. o. «ene aanvulling van artikel -10 «lor Localo Kaden-ordonnantie nood»», kelijk. 7. Do «nder-ofdeoUugsraad dient» althans meoret»» d«el«» te worden samengesteld uit personen, aan to wijzen door do ingezetenen, bijwege van verkiezing. 8. Invoering van „getrapte" verkiezingen is ia do buitetl-berittingen niet mogeiyk. N. Vaa bet «kisreeht en de vorkiering mogen de ' aaalphabeton niet worden uitgesloten. Voor do verkiezing wordo een systeem ingevoerd, waarby gohoimo stemming door aualphabeten mogelijk wordt 10. Het kiesrecht worde, behoudens zekere leeftydsgrens, gogeven aaa ieder, die «r om vraagt, waarby echter vaa don «matigen wil van den aanvragor moet blijken. Daartoe zou kunnen worden bopaald, dat do uitoefening van het kiesrooht intreedt één jaar nadat de betrokken persoon op de kiezerslijst zal zijn geplaatst IL Voor do verkiesbaar-beid tot lid van een onder» ofdoelingsraad dient om practische redenen do eisri» dor kennis van lozen en schrijven to worden gesteld. 12. In do buiten-berittiugen zal de onder-aftlo» lillgsraad als regel moeten worden voorgezeten door den Buropeeschen bt^tuunutmbtenaar. De aanstelling van een secretaris «f griffier is noodig. 13. Ten aanzien der verhouding tusschen het aantol inlandsohe en aiet-inlandseho leden der onderafdoelingsraden kunnen geeno algemoéno regelen gesteld worden. 2y zal in elk bizonder geval by do instelling van den «nder-afdeelingsraad moeten worden aangegovoti. 14. Bij do toekenning van bevoegdheden aau do onder-afdoe! zou de mogelijkheid kunnen worden overwogen, dezo raden mede te belasten met de verdeeling van water voor do cultures, zoo deze cultures uitsluitend inlandsohe zijn. Ten aanzien van het volksonderwijs zullen de onden-afdeolingsroden krachtig moeten worden go» steund door de centrale regeering. -* 15. Bij do toekenning van do geldmiddelen moet als basis worden genomen «eno eerste be-xrooting. Voorts dient een percentage in de plaatselijke bruto» opbreng»» d«r gouv«rn«ment«»belattingen to wotdeu toegelegd. (Locomotief.) In het te setnarang verschijnende Chineesche dag» blad Djnwa Tongah trof het Bat. Xbl. op het binnenblad eo» groote, ovor drio kolom geplaatste medodeeling aan, welke door do redactie on»lerleek>»id werd. Vertaald luidt de mededeeling ongeveer nl» volgt: Volgt het voorbeeld van de Hollandsehe Dames en Hooren ! Wy noodigen do Chineesche broeders beleefd, doch dringend uit ont precies het voorbeeld to volgen van dozo Dames en Heeren, dat zy volgen tegenover de (,'bincezeu en op hen toepassen. Ben voorbeeld: >Vio ook vnn dio Damen en Heeren ons aanspreek- of schrijft met „Lobat", dan moeten wy ook «llobat" zeggen, wanneer ons „zog* toegeroepen wordt of „kowce**, dan moeten wy eveneens antwoorden met ..zog" of «kowee"! Hot ««zegode „tjina" woelen wij l^autwoonleu mot „belandn"!! En zoovoord, wij liehooren hun voorbeeld op te volgen, omdat hot billijk is, dat hier in Indië de Hollander ecu voorbeeld is voor ons Chineezen en Inlanders. Bedactie Djawa Tongah. Dn koffioeommissio te soorabaja h op» ssohevnn. wegens beëindiging dor werkzaamheden. Terwijl in oorlogstijd slechts eersle kwaliteit koffie over zeo mocht worden vervoerd, ziju nu allo kof» fte»aorten toegelaten. (Locomotief.) Het hoofdbestuur van don Inlandsehea pandh «lisbond verzond 27 Hei een rok «staan den landvoogd met de volgende eischen: slll.irisverbelertng. achturige werkdag, herziening van het overwerkgeld, unificatie van het roisregle» ment erkenning van den Inlandschen zmndhuisitond als vortegfiiwoordiger van hot personeel, instelling van e»tt speciaal seneidsgereeht inzake de Bandjarenzaak. afsehalfitig vvv ' zoogenaamde onislagctrcu» lairo eu verlaging van het r«-ntetariof. De chef van don pandhuisdienst heef» «en gelijkluidend telegram ontvangen. De Inl.indixho pandliuisbond verzocht tevens een mondeling onderhoud mot den diensteltof, «lal «-«ret» daags geschiedt in tegenwoordigheid van den «Ureo» tour van liuaneikn. (Locomotief) la de vergadering van hot nieuw gekozen hoofd» bestuur van den Postbond ziju do functies nis volgt verdoold : do heer von Brakel voorzit» tor; de heer de L'eedo secretaris; «lo lieer ljoerjadi ponningme» ster. Do andero bestuursleden zijn benoemd to: commisenrit_»cn- (Locomotif.) Te Djokja is «en bond van voomantries onpericht» waarvan president is de hoer üoerjonranoto. Van do tw_ehonder»ldortig in Indiü fuiigeeton«lo mantrie» rijn hondord-drio-eti-vijftig al» lid toegetreden. Hot uit te geven orgaan zal gewijd zyn aan ven actie voor lotsverbetertng benovens aan veeteelt ,11 aanverwante wetenschappen. (Locomotief) Het congres van don Inlandschen Onderwijzers en Hweokschoollx-nd zal ultimo Jun» to Lemarong plaats hebben. (Locomotief) Het soeialistoneongros stelt twee moties voor, de eerste gericht teg«n de voorlooplgs in» heehtenisHtolling ln de tweetlo tegen bet betten van invoerrechten op do eerste levo**!__l«*noodigdl»od<**n, nl» katoentje^ lucifers en petroleum. (Locomotief)
Do procureur-generaal heeft aan hei legerb«*vluiir het verzoek gedaan, een aantal officieren beneven» «een zeker getal minder kader af to staan voor onna» dreoring vnn do vold-jiolitie. Al» gevolg van dit verzoek «t mon «-ene bh do v>r«hillendo wapens en die-naton gaan nsmkenen, welk tekort aan kader men eigenlijk wel heeft, en lit onderzoek moet nogal ontstellende cijfers hebben doen zien. Waarschijnlijk ztin wij in do gelegenheid, die binnenkort te publiceeren. >I, het Indisch logerbestuur treedt in do bede van den l\»G. gal dit alleon kunnen zijn onder voorwaard», «lat er ten min^to evenveel aanvulling komt uit Dol» land, als men afstaat san officieren en minder*». (Locomotief)
II»-- büeenl!n!>racht<, kapitaal voor de op 30 Stel re» sticht» J. I. Goon stichting lxdrantit l 428.200.
Di, aeto van oprichting wivd verladen in tegenwoordigheid van on «(.tokkend door : Z ___xc. «In Gouvernoor-<3<«ior»a!, K A. /eiiinga Azn., L KngeL Slr. j. Notterman llolstiin. Il»»l Uitslag van het op 17 Mcl 1910 «n volgende dagen te Uatovlt gehouden sttturlledenoxamen. . Goiloog-l zijn : Voor le stuurman vnor de groote stoomvaart: m-t zeer goei: J. van Konijnenburg; met go«I : II» F» Hleijer. -I» «eber en G. J. DvaaKel: voor 2e atourtnan voor do groote vaart t met z«»r goed t J. 't ltort. 11. N. Schouten, W. H. dorren en p. J. van dnr Vertf: «et goal tA. M» de Neef, A. N. I'resser». F. ltol>erlu'. J» F» Kallshook. G. G. Bul» IliSe. N. G. »T. Haak en G. Hotten» ; mot voldonodo: G. In der »laur. 11. rietirh-talj, I». F. Sterk. J. A. Braam, B. van Lijk en J. V. -ssenekebttoh t voor U etuurnutn voor do groote stoomvaalt: met voldoende: L. ML S. üsrk^ai« i«_»iil htt «an«llingi»an»n. bedoolld in 'artikel 'Is vsn'het «*g»m«>i«illnnent ln Stasisblad 1«» No. 633, wet voldoenden uitslag laatgelegd door baron L. 0. vaa der keltz. Afgewezen werden-. 2 eandldatea voor ls, 4 voor 2» «a 8 voor 2o stuurman voor d» groot» stoomvaart 2 oa»Mal«a trokken rieh voor bet examen terug. (Java Bod»,).